Қаныш Имантайұлы Сәтбаев (1899-1964)

Жер қойнауының сиқырлы жиһазын тамаша көрегендікпен аша білген академик Қ. И. Сәтбаев – қазақ халқы мен Қазақстан тарихындағы зор құбылыс. Ол аса көрнекті ғалым-геолог қана емес, өз заманының әйгілі табиғат зерттеушісі, әлемдік өреге көтерілген ойшыл ғұлама. Қаныш Имантайұлы мемлекет және қоғам қайраткері ретінде, ғалымдығы мен шебер ұйымдастырушылық қабілетінің арқасында Қазақстанның индустриялдық даму жолындағы өркениетті үрдістің көш басында болып, кеменгер ғалым атанды.
Қаныш Имантайұлы Сәтбаев 1899жылы 12 сәуірде Семей облысы, Павлодар уезі, Ақкелін болысының № 4 ауылында (Қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданы, бұрынғы Қ. И. Сәтбаев атындағы совхоздың Теңдік ауылы) өз уақытында қазақтың игі жақсыларына белгілі болған ауқатты әулетте дүниеге келген.
Ұлы ғалым, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, геология-минералогия ғылымдарының докторы (1942), профессор (1950), КСРО Ғылым академиясының Қазақ филиалы геологиялық ғылымдар институтының алғашқы директоры (1942-1964), филиал Төралқасы төрағасының орынбасары (1941-1942), төрағасы (1942-1946), Қазақ ССР Ғылым академиясының академигі (1946), КСРО Ғылым академиясының академигі (1946), Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің мүшесі (1949), Мемлекеттік (1942) және Лениндік сыйлықтардың лауреаты (1958), академик Қаныш Имантайұлы Сәтбаев 1964 жылы 31 қаңтарда Мәскеуде дүние салды. 1964 жылы 3 ақпанда Алматыда жерленді.
Болашақ ғалымның әкесі Имантай Сәтбаев (1845-1928) ауыз әдебиеті мен өз жерінің тарихын жақсы білетін, түркі тектес һәм шығыс елдерінің әдебметімен таныс аса сауатты адам болыпты. Имантай Сәтбаев қазақтың тұңғыш ғалымы Шоқан Уәлихановқа зор құрметпен қараған, оның әкесі Шыңғыспен жақсы таныс болып, сыйлықтық құрған. Орыстың белгілі ғалым-этнографы, Шоқан Уәлихановтың бірге оқыған досы Г. Н. Потанин Ресейдің географиялық қоғамының ауыз әдебиетін жинастыру қызметіне Имантай Сәтбаевтің көмегін пайдаланған.