«Диполь альянс» ЖШС
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
1 «ДИПОЛЬ АЛЬЯНС» ЖШС.нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі ...5
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын талдау ... ... .12
1.2 «ДИПОЛЬ АЛЬЯНС» ЖШС.нің негізгі қаржы.экономикалық көрсеткіштерін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 17
2 Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды талдау және бағалау ... ... ... ...22
2.1 Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 31
1 «ДИПОЛЬ АЛЬЯНС» ЖШС.нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі ...5
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын талдау ... ... .12
1.2 «ДИПОЛЬ АЛЬЯНС» ЖШС.нің негізгі қаржы.экономикалық көрсеткіштерін талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 17
2 Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды талдау және бағалау ... ... ... ...22
2.1 Еңбек ресурстарын пайдалануды талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..26
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 31
Елбасының 2007 жылдың 28 ақпанындағы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Бәсеке қабілеттілік ─ Қазақстанның әлемдік экономика мен қоғамдастыққа табысты кірігуінің кілті. Сондықтан да өткен жылдың өзінде біз жалпы қазақстандық жобамызды тұжырымдап, оны іске асыруды қолға алған болатынбыз. Бұл ─ біздің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті елу елінің қоғамдастығына қарай жедел жылжуымыздың және оның тұрақты мүшесі ретінде Қазақстанның тұғырнамасын нығайту» деген. Осы орайда кәсіпорындардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату мәселесі олардың қаржысын тиімді қолданудың, басқарудың тиімділігін жоғарылату мәселесімен тығыз байланыстылығына көз жеткізуге болады.
«Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық “орнын” иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз. Мемлекет өз тарапынан іскерлік бастамашылықтың жолындағы заңнамалық, әкімшілік және бюрократиялық кедергілерді ысырып тастауға, жеке меншік капиталдың келешегі үлкен кемел бастамаларына тікелей қолдау көрсетуге, Жаңа экономика жаңа басқару шешімдерін қажетсінеді, ал ондай шешімдерді осы заманға сай ойлай білетін және түпкі нәтижеге бағдарланған мемлекеттік менеджерлер ғана қабылдауға қабілетті.» - деп айтып кеткен еді Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев 2007ж. Қазақстан халқына арналған «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Жолдауында.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі мен экономикалық жағдайын, кәсіпорын қаржысын басқару механизмін жетілдіру отандық экономика дамуының қазіргі сатысында өндірістің экономикалық тиімділігін жоғарылатудың маңызды факторларының бірі болып табылады. Әлеуметтік-экономикалық тұрақсыздық және нарықтық инфраструктураның өзгермелілігі жағдайында қаржылық менеджердің ағымдық күнделікті жұмысында айналым қаражаттарын басқару маңызды орынды алады, себебі осыдан кәсіпорынның сәтті және сәтсіз өндірістік-коммерциялық операцияларының себебін байқауға болады. Кәсіпорын қаржысының жеткіліксіздігі жағдайында оларды тиімді қолдану қазіргі кезде әрбір кәсіпорын қызметінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Берілген жұмыстың өзектілігі кәсіпорынның одан әрі дамуы және бәсеке қабілеттілігін арттыруы үшін кәсіпорын қаржысын тиімді басқарудың маңыздылығымен анықталады.
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу барысында өнім мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін, шаруашылық жүргізудің тиімді формаларын арттыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
«Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық “орнын” иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті ел болуын қалаймыз. Мемлекет өз тарапынан іскерлік бастамашылықтың жолындағы заңнамалық, әкімшілік және бюрократиялық кедергілерді ысырып тастауға, жеке меншік капиталдың келешегі үлкен кемел бастамаларына тікелей қолдау көрсетуге, Жаңа экономика жаңа басқару шешімдерін қажетсінеді, ал ондай шешімдерді осы заманға сай ойлай білетін және түпкі нәтижеге бағдарланған мемлекеттік менеджерлер ғана қабылдауға қабілетті.» - деп айтып кеткен еді Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев 2007ж. Қазақстан халқына арналған «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Жолдауында.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі мен экономикалық жағдайын, кәсіпорын қаржысын басқару механизмін жетілдіру отандық экономика дамуының қазіргі сатысында өндірістің экономикалық тиімділігін жоғарылатудың маңызды факторларының бірі болып табылады. Әлеуметтік-экономикалық тұрақсыздық және нарықтық инфраструктураның өзгермелілігі жағдайында қаржылық менеджердің ағымдық күнделікті жұмысында айналым қаражаттарын басқару маңызды орынды алады, себебі осыдан кәсіпорынның сәтті және сәтсіз өндірістік-коммерциялық операцияларының себебін байқауға болады. Кәсіпорын қаржысының жеткіліксіздігі жағдайында оларды тиімді қолдану қазіргі кезде әрбір кәсіпорын қызметінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Берілген жұмыстың өзектілігі кәсіпорынның одан әрі дамуы және бәсеке қабілеттілігін арттыруы үшін кәсіпорын қаржысын тиімді басқарудың маңыздылығымен анықталады.
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу барысында өнім мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін, шаруашылық жүргізудің тиімді формаларын арттыруды және жүзеге асыруды талап етеді.
1. Қазақстан республикасының Азаматтық Кодексі. Баспа 1995
2. "Бухгалтерлік есеп туралы "заң. Қазақстан Республикасы Президентінің 26 желтоқсан 1995ж. 2732 Жарлығы Бухгалтерлік бюллетені -1996 ж.
3. Портер М. Международная конкуренция. М.: Международные отношения, 1993. С. 268.
4. Балабанов И. Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего субъекта: Учебн. Пособие. – М.: Финансы и статистика, 1998 –112 с.
5. Дюсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия. Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 2000 – 293 с.
6. Дюсембаев К.Ш. Аудит и анализ финансовой отчетности: Учебное пособие / К.Ш Дюсембаев., С.К. Егембердива, З.К. Дюсембаева. – Алматы: «Каржы – Каражат», 1998 –512 с.
7. «Диполь Альянс» ЖШС-нің 2008-2009 жылдардағы іс-қағаздары мен жылдық қорытынды есептері.
2. "Бухгалтерлік есеп туралы "заң. Қазақстан Республикасы Президентінің 26 желтоқсан 1995ж. 2732 Жарлығы Бухгалтерлік бюллетені -1996 ж.
3. Портер М. Международная конкуренция. М.: Международные отношения, 1993. С. 268.
4. Балабанов И. Т. Анализ и планирование финансов хозяйствующего субъекта: Учебн. Пособие. – М.: Финансы и статистика, 1998 –112 с.
5. Дюсембаев К.Ш. Анализ финансового положения предприятия. Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 2000 – 293 с.
6. Дюсембаев К.Ш. Аудит и анализ финансовой отчетности: Учебное пособие / К.Ш Дюсембаев., С.К. Егембердива, З.К. Дюсембаева. – Алматы: «Каржы – Каражат», 1998 –512 с.
7. «Диполь Альянс» ЖШС-нің 2008-2009 жылдардағы іс-қағаздары мен жылдық қорытынды есептері.
М А З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі ...5
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын талдау
... ... .12
1.2 ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің негізгі қаржы-экономикалық көрсеткіштерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 17
2 Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды талдау және бағалау
... ... ... ...22
2.1 Еңбек ресурстарын пайдалануды
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .26
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 31
Кіріспе
Елбасының 2007 жылдың 28 ақпанындағы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты
Қазақстан халқына Жолдауында: Бәсеке қабілеттілік ─ Қазақстанның әлемдік
экономика мен қоғамдастыққа табысты кірігуінің кілті. Сондықтан да өткен
жылдың өзінде біз жалпы қазақстандық жобамызды тұжырымдап, оны іске асыруды
қолға алған болатынбыз. Бұл ─ біздің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті елу
елінің қоғамдастығына қарай жедел жылжуымыздың және оның тұрақты мүшесі
ретінде Қазақстанның тұғырнамасын нығайту деген. Осы орайда
кәсіпорындардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату мәселесі олардың қаржысын
тиімді қолданудың, басқарудың тиімділігін жоғарылату мәселесімен тығыз
байланыстылығына көз жеткізуге болады.
Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе
жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына
сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық “орнын”
иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті
ел болуын қалаймыз. Мемлекет өз тарапынан іскерлік бастамашылықтың
жолындағы заңнамалық, әкімшілік және бюрократиялық кедергілерді ысырып
тастауға, жеке меншік капиталдың келешегі үлкен кемел бастамаларына тікелей
қолдау көрсетуге, Жаңа экономика жаңа басқару шешімдерін қажетсінеді, ал
ондай шешімдерді осы заманға сай ойлай білетін және түпкі нәтижеге
бағдарланған мемлекеттік менеджерлер ғана қабылдауға қабілетті. - деп
айтып кеткен еді Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев 2007ж. Қазақстан
халқына арналған Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты Жолдауында.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі мен
экономикалық жағдайын, кәсіпорын қаржысын басқару механизмін жетілдіру
отандық экономика дамуының қазіргі сатысында өндірістің экономикалық
тиімділігін жоғарылатудың маңызды факторларының бірі болып табылады.
Әлеуметтік-экономикалық тұрақсыздық және нарықтық инфраструктураның
өзгермелілігі жағдайында қаржылық менеджердің ағымдық күнделікті жұмысында
айналым қаражаттарын басқару маңызды орынды алады, себебі осыдан
кәсіпорынның сәтті және сәтсіз өндірістік-коммерциялық операцияларының
себебін байқауға болады. Кәсіпорын қаржысының жеткіліксіздігі жағдайында
оларды тиімді қолдану қазіргі кезде әрбір кәсіпорын қызметінің басым
бағыттарының бірі болып табылады. Берілген жұмыстың өзектілігі кәсіпорынның
одан әрі дамуы және бәсеке қабілеттілігін арттыруы үшін кәсіпорын қаржысын
тиімді басқарудың маңыздылығымен анықталады.
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды
ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу барысында өнім мен қызметтердің
бәсекеге қабілеттілігін, шаруашылық жүргізудің тиімді формаларын арттыруды
және жүзеге асыруды талап етеді
Қ.Р.Президентінің Қазақстан халқына “Қазақстан-2030” жолдауында
біздің мемлекеттің дамуының ақырғы мақсаты экономикалық өсу болып табылады,
оның приоритеті берік, ертең және келер 30 жыл ішінде ең негізгісі болып
табылатындығын айтады. Сауда экномикасының негізгі принциптері–ірі
шаруашылық субъектіден талап ететін өзін-өзі қаржыландыру, өздерінің
қызметінің нәтижесіне өздері жауап беруі үшін және шешім қабылдау үшін
өзінің өнімін қандай көлемде сапада және қалай шығару керек, қаржылық
ресурстарды тарту үшін пайдалану нұсқаны таңдау.
Пайда табудың негізгі мақсаты –сатып алушыға белгіленген дайын
өнімнің көптеп шығуы, яғни саудадағы ұсыныс және сұраныс жағдайына қатысты.
Сұраныс неғұрлым жоғары болса, ұсыныс соғұрлым көп болады-бұл сауда заңы.
Бірақ ұсыныс назар аударуды әр қашан қажет етпейді, өйткені өндірушілермен
ұсынылатын өнім сатып алушылардың жоғарғы талаптарына сай келмейді,
сондықтан сатушы кінәлі болады. Саудада тауар өндірушілердің көп саны
болған шарада шығарылатын өнім сапасының өсуі, ойластырылған бағалық саясат
жақсы нәтижеге жету тәсілі болып табылады. Өндірістің экономикалық
нәтижесі жалпы түрде өнімді сатудан табыс және олардың өндірісі мен
ұйымдасу шығындарының айырмашылығымен анықталады, сондықтан ұйымдағы дайын
өнім шығынына шығындар анализінің мүмкіндігін қайта бағалау қиын.
Нарықтық экономика және бәсеке жағдайында шаруашылық жүргізуші
субъектінің қызметін толық әрі нақты ақпаратсыз жүзеге асыру мүмкін емес.
Және осындай жағдайларда кәсіпорын қызметі көптеген факторларға тәуелді,
яғни оның ішіндегі ең бастысы өзінің бәсекелік күресіндегі стратегиясы мен
ресурстарды пайдаланудың тиімділігі.
Тәжірибеден өту барысында коммерциялық құпия болып табылмайтын барлық
құжаттар қолданылды. Кәсіби тәжірибе жөніндегі есеп кіріспеден, есептен
қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімен тұрады.
1. ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі
Компанияның құру тарихы.
Қазақстан Республикасында канцелярлық нарығында белгілі ойыншылар
болмағанда, біраз уақыт бойы мемелекетке канцелярлық тауар аз мөлшерде
келгенде және Қазақстан барлық жабдықтаушымен байланыс жоғалтқан кезде,
яғни КСРО құлағаннан кейін 1994 жылы кыркүйек айында Қазақстанның Диполь
Альянс компаниясы құрылды. Диполь Альянс компаниясы өз қызметін Қазақстанға
мектеп дәптерінің партиясын көтерме жеткізуінен бастады, кейін оның
ассортименті ұлғайды.Сауда нүктелерінде үлкен сұраныс арқасында және
ұсыныстың жеткілігінен үлкен кезектер бола бастады, сондықтан сауда жүйесін
ұлғайту қажеттілігі туды. Жылдан жылға тауар ассортименті мен қызмет
көрсету сервисі де кеңейтіле түсті. Бүгінгі күні Қазақстан бойынша 25
фирмалық дүкенінде 550 адам жұмыс істейді. Қазақстанның барлық қалаларында
ондаған филиаладар мен дилерлер бар, және бұл шек емес, өйткені қазіргі
кезде тағы да бірнеше филиалдар мен дүкендер ашылуға дайындалып жатыр.
ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС – нің стратегиялық бизнесі.
Өзіне қатысты қызметтің максималды түрде дамуы Компанияның сапалы
және эффективті дамуына тауардың кең таңдау, толық қызмет комплексі,
жағымды атмосфера, сонымен қатар бағалардың жақсы үйлестіруі мен тауардың
сапасы көмектеседі. Жыл сайын жақсы жұмыстың атағын дәлелдей отырып,
сатудың 3 дәрежесінде: бөлшек, көтерме, корпаративті түрде жұмыс істеуге
көмектеседі. Компанияның негізгі мақсаты: Қазақстан Републикасынның және
Орталық Азияның әрбір азаматына әлемдік дәрежедегі мектеп пен офиске
арналған тауарды жеткілікті етіп жасау және корпаративті қызмет көрсету.
Корпаративті тұтынушыларға ерекше жағдай жасау мен компанияның менеджерлері
әрбір тұтынушының сұранысына индивидуалды тұрғыда қысқа мерзімде олардың
барлық өтінішін қарайды және олардың тіліктерін орындайды. Компанияның
жұмыс істеудің негізгі принциптері болып, ұсынатын тауар мен қызметтердің
ассортиментік оптимизациясын, өзінің тұтынушына максималды географиялық
жақындату, сатуға қазіргі кездегі технологияны енгізу және ұсынатын
қызметтің сапасын үнемі арттыру саналады.
Сауда жүйесі, филиалдар.
Қазақстанның үлкен қалаларында кең сервистік жүйелері бар: Алматы,
Астана, Талдықорған, Өскемен, Павлодар, Петропавлск, Қарғанды, Қостанай,
Ақтөбе, Орал, Атырау, Шымкент, Тараз. Қазақстанның 14 қалаларында 25
фирмалық дүкендер бар, соның ішінде 8 үлкен супермаркеттер. Бүгінгі таңда
компанияның жалпы ауданы 13 мың шаршы шақырымды құрайды, ал қоймалық аудан
20 мың шаршы шақырымнан астам. Компанияның дамыған қызметтік жүйесі кең
ауқымды тұтынушылардың қысқа мерзімде толық көлемде сұранысын
қанағаттандыруға көмектеседі. Қазақстанның әрбір қаласында 1 архитекторлық
стильде жасалған. Транспорт пен техникамен жабдықталан қазіргі кездегі
әдемі супермаркеттер компанияның визиттік картасы болады. Қазақстанның
әрбір аймағында бірдей ассортиментік тауар, бірдей қызмет, бірдей сату
политикасы, бірдей баға политикасы. Бір қалада бірдей және қысқа мерзімде
барлық филиалдарда контракт бойынша тауар жеткзуді жүзеге асыруға
оперативті байланыс көмектеседі. Өзіне - өз қызмет ету жүйесі, тауарларға
қол жеткізер бостандық, штрихкодтау жүйесі, әр түрлі канцелярлық тауарлар
тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға және сатып алу процесін
тездетеді.
Қызметтер.
ДИПОЛЬ Альянс өзінің тұтынушылары үшін әртүрлі қызметтерді ұсынады:
Компанияның сайтында интернет – дүкен;
- Жеңілдіктер мен әртүрлі төлеу формалары;
- Тауарды мемлекеттің әрбір аймақтық өкілдігіне жеткізу;
- 14 қала бойынша тауарды офиске дейін жеткізу;
- Дүкенінде сатып алынған әрбір тауарына кепілдік;
- Логоны тауарға енгізу;
- Катриджті толықтыру;
- Оперативті полигафия және т.б.
Компания тұтынушыға өз уақытында жоғары сапалы тауарды жеткізуге,
тауар сапасының жеңілдіктеріне және сатып алудан кейінгі қызметке көп көңіл
бөледі. Ал осындай кепілдіктерді тек қана болашақта жұмыс істейтін
компаниялар бере алады.
Серіктестіктер.
35 әлемнің 180 өндіріс – фабрикалармен қарым – қатынас жасайды. АҚШ,
Франция, Италия, Дания, Финляндия, Чехия, Венгрия, Польша, Ресей және т.б.
нарықта өз тауарына деген оптималды бағаны сақтап алуға көмектеседі.
Қоймада үлкен мөлшерде тауарды үнемі бар болуын мен қазақстандық
тұтынушылардың қажеттілігін қанағаттардыратын тауарды жеткізетін сервистік
– таңдаушыны таңдайды. Дүкендерде өз уақытында тауардың түсуін қадағалайтын
және қазақстандық тұтынушылардың тілегін мен талғамын кейде алдын – ала
біліп қояды. көптеген жылдар бойы көптеген серіктестіктермен байланысты
орнату арқылы Қазақстанда көптеген эксклюзивті сауда маркаларымен
жабдықтайды. Компанияның мұқият жасалған политикасы мен логистикасына
байланысты Компания әлемдік сападағы тауарды шығарған елдегі бағадан арзан
алады. Компания өз жітістігінде тоқталмайды, ол әлемдік көрмелерге
қатысады; жаңа өнімді, брендті бағалайды; жаңа өндірушілерді іздейді; жаңа
дизаинді ойлап табуға көмектеседі.
Компанияның тұтынушылары.
Компанияның ең үлкен жетістігі болып тұтынушылардың жастық диапозоны
1 жастан бастап шексіздіке дейін болып саналады, өйткені адамдардың барлық
жастағы негізгі ерекшелігі ол даму мен оқып үйренудің тілегі. Компания үшін
әрбір тұтынушы маңызды, яғни жеке және заңды тұлғалар. Тұтынушылардың
арасында бастауыш сыныпқа баратын оқушы, зейнеткерлер, Республиканың атақты
және таңымал адамдары.
Компанияның корпаративті тұтынушылары:
1) Мемлекеттік комитеттер мен органдар – Қаржы, Қорғаныс, Әділеттік,
Байланыс пен энергетика, Ғылым мен білім беру, Сауда және Индустрия
Министрліктері; Қ.Р. І.С.Б.; Президент апаратты; Қ.Р. Парламенті;
Салық Комитеттері және т.б.
2) Банктер – Қ.Р. Ұлтық банкі; Қазақстан Халық Банкі; Тұран Әлем
Банкі; TEXAKA Банкі; Нұрбанк; Лариба Банкі және т.б.
3) Транспорттар – “Қазақстан Темір Жолы”; Эйр Астана; Алматы және
Астана халықаралық әуежайы; Трансаэро және т.б.
4) Байланыс, телерадиолық және телекоммуникациялық – “Қазпочта” ААҚ;
“Қазақтелеком” ААҚ; К'cell; K' mobіle; Алма ТВ; Дукат; Хабар
агенттігі; 31 канал және т.б.
5) Зейнетақы фонды – Қазақстан Ұлтық Банктің ЗЖҚ; ҰларҮміт; Сенім;
Құрмет; Капитал және т.б.
6) Мұнай газ компаниялары мен кәсіпорындары – ҚазМұнайГаз;
ҚазТрансОйл; Тенгиз Шевройл және т.б.
7) Энергетикалық компаниялар – Алматы Пауер Консолидейтед; “KEGOC”
ААҚ; Астана энергия; облыстық энергоорталықтар және т.б.
8) Аудиторлық компаниялар – Қазақстанаудитң; Қ.Р. Аудиторлық Палатасы
және т.б.
9) Өндірістер – Қазақстан Аллюминий; Қазцинк; Теміртау Меттал Стил;
Фудмастар және т.б.
10) Оқу орындары - Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ; ҚазМӘУ; Рысқұлов атындағы
ҚазЭУ; АТУжәне т.б.
Корпаративтік тұтынушылардың саны – 15000 және жылдан жылға өсуде.
Тауарлар.
Канцелярлық тауарлар адаммен бірге жыл бойы қосақталып жүреді.
Балбақшада алғашқы суреттен бастап, кәсіпорынды немесе ұйымда жұмыс орынды
көркемдеумен аяқталады, сөйтіп, адамның өмірлік қызметіне жылдан жылға
енеді. Канцелярлық тауарға қажеттілік көп туығаннан, тұтынушының тауарға
және қызмет көрсетуге сұранысы жоғарлайды, сондықтан халықтың әлеуметтік
тобына және әртүрлі жастағы топтың тұтынушлық қажеттілігін қанағаттандыру
үшін АБДИ үйге және офиске арналған үлкен ассортименттік тауарды ұсынады.
Тауар ассортименті 15000 астам құрайды:
- Ақ қағазды өнім;
- Офиске арналған канцелярлық тауар;
- Мектеп ассортименті
- Профиссианалды суретшілерге арналған көркем материалдар;
- Компьютерлік аксессуарлар мен шығындар материалдары;
- Имидж сувенерлік өнім; тастан, қымбат бағалы металдан және кожадан
жасалған тауарлар;
- Қосалқы тауарлар;
- Мектепке арналған оқулықтар, қазақ тіліндегі әдістемелік оқулықтар.
Диполь Альянс кәсіпорны өзінің шаруашылық қызметтері мен басқару
жүйесін бірнеше негізгі депортаменттер мен оларға қызмет көрсетуші бөлімдер
арқылы іске асырады. Кәсіпорынның негізгі 5 депортаменті бар. Олар:
- Қаржы және бухгалтерлік есеп депортаменті;
- Маркетинг және логистика депортаменті;
- Сату және аймақтық даму депортаменті;
- Корпоративтік сату депортаменті;
- Оқу құралдары депортаменті.
Сондай-ақ келесі қызмет көрсетуші бөлімдер желісі бар:
- HR бөлімі;
- PR және дизайн бөлімі;
- Баға құру бөлімі;
- Заң және құқық бөлімі;
- Кедендік рәсімдеу бөлімі;
- IT бөлімі:
- Тасымалдау және қойма бөлімі;
- Қауіпсіздік бөлімі.
Қаржы және бухгалтерлік есеп депортаменті.
Компанияның бұл депортаменті барлық ақша қаражаттарын, тауарлық
қорларды және еңбек ресурстарын қадағалап басқарады. Компанияның қаржылық
жоспарлары, барлық тауарлық-материалдық құндылықтар, ақша қаражаттары,
қаржы-шаруашылық қызметтердің нәтижелерінің бухгалтерлік, қаржылық және
салықтық есептері мен талдаулары жүргізіледі.
Қаржы депортаментіне сондай-ақ баға құру бөлімі де кіреді. Бұл
бөлімде компанияның барлық тауарларына баға белгіленіп, компанияның баға
құру саяаты жүзеге асырылады.
Маркетинг және логистика депортаменті.
Тауарды жеткізумен және оны сатумен айналысатын компания үшін ең
бастысы өзі айналысатын тауарлар нарығын зерттеп, талдап отыру, халықтың
сұранысы мен жаңа тауарларды нарыққа шығару, сату мен өткізуді ынталандыру,
шығынды барынша азайту осы аталған маркетинг және логистика депортаментінің
басты қызметі.
Маркетингтік қызметтердің ең маңыздылары болып нарықты зерттеу және
тауар өндіруші кәсіпорынның нарықтық мүмкіндіктерін талдау және жоспарлау,
маркетингтік саясаттық кешенін құрастырып және іске асыру танылды. Осы
жерде айта кету керек, маркетинг ғылыми - зертеу жұмыстарын (ҒЗЖ),
өндірісті, жоспарлауды және т.б. кызметтерді өзі атқармайды, ол тек осы
және басқа қызметтердің түрлерін, тауар өндірушінің нарықтык мақсаттарын
ескере отырып, қамтамасыз етеді.5, 130б.
Ұзақ мерзімді жоспарлау жүйесінде кәсіпорынның болашақ жағдайын
анықтауда негізгі мән құрылған тенденциялар экстрополяциясына беріледі. Осы
кезде кәсіпорынды басқаруда болашақта іскерлік нәтижелері жақсарып, ұзақ
мерзімді жоспарға неғұрлым жоғары көрсеткіштер енгізетін тұжырымдамаға
келеді. Бұл әдіс тұрақты экономика дамуы шарттарында толығымен жүзеге
асады.
Маркетинг жоспарларын құру әдістеріне қарай келесі түрлері бар:
жоғарыдан төмен жоспарлау; төменнен жоғары жоспарлау; екі бағыттық
жоспарлау. Маркетингтің жоспары мынадай кезеңдерді қамтиды:
1.Ситуациялық талдау (SWOT – талдау, strengths – күшті жақтары,
weaknesses - әлсіз жақтары, oportunіtіes – мүмкіндітері, threats –
қауіптері, яғни алғашқы әріптерімен аталған);
2. Маркетинг мақсатарын белгілеу;
3. Маркетинг стратегияларын анықтау;
4. Бағдарламаның тәжірбиелік жүзеге асуын жетілдіру;
5. Маркетинг бюджетін құру;
6. Бақылау.
Маркетинг жоспарлаудағы қазіргі кең тараған ұғымы инвестициялық жоба
немесе бизнес - жоспары. Бизнес – жоспар – бұл кәсіпорын мақсаттарын
көрсететін және проектіні жүзеге асырғаннан кейінгі сипатын көрсетететін
нақты құрылымды жоспарлық құжат. Бизнес – жоспарда ең бастысы және маңызды
бөлім деп маркетинг жоспарын айтуға болады. Жоспарлау кез келген бастаманың
үлкен немесе кішілігіне тәуелсіз іскерліктің бір бөлігі болып табылады.
Бизнес – жоспар – бұл жоспарлау құжаты, мүмкіндіктерді қолдануға
негізделген компания басшыларының бизнесті бастау немесе кеңейту үшін
мүмкіндіктерді талдап нақты жағдайды бағалау. Бизнес – жоспар – бұл
кәсіпорын мақсаттарын көрсететін және проектіні жүзеге асырғаннан кейінгі
сипатын көрсететін нақты құрылымды жоспарлық құжат.
Бұл дапортамент үш негізгі менеджерлер тобынан тұрады. Олар аймақтар
бойынша:
1) Ресей және ТМД аймағы;
2) Еуропа;
3) Қытай және Азия аймағы.
Бұл бағыттардан келетін тауарлардың келу уақыты,сапасы және бағалары
бойынша ерекшеліктері бар.
Сату және аймақтық даму депортаменті.
Қазақстаның барлық ірі қалалары бойынша компанияның сату және қызмет
көрсету желісі бар. Олар: Астана, Алматы, Талдықорған, Өскемен, Қызылорда,
Павлодар, Қостанай, Қарағанды, Ақтөбе, Орал, Атырау, Ақтау, Шымкент, Тараз
қалалары. Қазақстанның 14 қаласында 25 фирмалық дүкен, оның ішінде 8 ірі
супермаркеттер бар. Қазақстанның барлық аймақтары бойынша компания бірегей
тауарлар, бірдей қызмет көрсету мен сату жүйесін, бірдей баға саясатын
қолданылады.
Корпоративтік сату депортаменті.
Компанияның тағы да бір басты бағыты корпоративті клиенттермен жұмыс
істеу болып табылады. Бұл депортаменттің қызметіне клиенттердің талғамы мен
қажеттіліктерін зерттеу, тапсырыстарды қабылдау, компания тауарларының
ассортименттері туралы корпоративтік клиенттерді хабардар етіп отыру,
келіссөз жүргізу және келісімшарттарға отыру, мемлекеттік және мемлекеттік
емес компаниялардың тендерлеріне қатысу, мамандандырылған көрмелер мен
жарнамаларға қатысу, клиенттерге тауарларды жеткізіп беру және тауарларды
сатудан кейінгі де қызметтерді іске асыру болып табылады.
Оқу құралдары депортаменті.
Диполь Альянс компаниясының бүгінгі таңдағы жаңа бағытының бірі
мектеп оқулықтары мен оқу құралдарын өндіру және басып шығару болып
табылады. Бұл депортаментте материалдарды пайдаланатын өнім шығару, баспа
ісі, барлық тілдерді қазақ тіліне аудару, тапсырыстар бойынша өнімдер
өндіру іске асырылады.
Сондай-ақ бұл депортамент арнайы тапсырыстар бойынша мектеп және оқу
құралдарының сыныптарын техникалық жабдықтау, оның ішінде биология, химия,
физика пәндерінің лабороториялық зерттеу бөлмелерін жабдықтау, аудио және
видио құралдарды орнату сияқты қызметтерді де іске асырады.
Енді Диполь Альянс компаниясының еңбек ресурстарына тоқталатын
болсақ, 2009 жылдың мәліметтері бойынша компанияда 768 адам қызмет етеді.
Олардың 80% жоғарғы білімі бар, ал қалған бөлігі орта білім иелері.
Компанияда өз қызметкерлері мен жұмысшыларын оқытып, оларға арнайы
семинарлар өткізіп тұру басты орынға қойылған. Сондай-ақ компанияның арнайы
мамандар тобына жетекші оқу орындарынан семинарлар алуға және шетелдік
тәжірибелермен алмасып отыру шаралары да жыл сайын өтіп тұрады.
Қазақстан Республикасының егемендік алып, оның білім жүйесінің дамуы,
әсіресе мектептер мен оқу орындарының оқу құралдарын дайындау бағыты
бойынша 90-шы жылдардан бастап осы уақытқа дейін ең басты шешілмеген
мәселелердің бірі болып келді. Тек қана соңғы жылдары өкіметтің арнайы
тапсырмалары және оған бөлінген қомақты қаржылардың негізінде бұл мәселелер
өз шешімін таба бастады. Өйткені, оқу құралдары мен материалдарын біз
шетелдерден жүз пайызға импорттай алмаймыз, себебі олар қазақ тілінде емес
және де басқа мемлекеттердің мысалдары негізінде жазылған. Сондықтан
отандық және ұлттық негіздегі оқулықтарды әзірлеу мен оларды басып шығару
бүгінгі күннің басты қызметтерінің бірі болып табылады.
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын
талдау
Өнімді өткізуден табыс көбінесе өнімді өндіруге және өткізуге кеткен
шығындарды дұрыс жоспарлаудан тәуелді. Диполь Альянс кәсіпорынында
шығындарды жоспарлау мен есептеу сусын сату бөлімі бойынша, тұрмыстық
заттар сату бөлімі бойынша шығындар элементтері негізінде, сонымен қоса
кәсіпорында қосымша жұмыс және қызмет көрсету түрлері бойынша шығындар
элементтері негізінде жүзеге асырылады.
Осы аталған мәселені шешуде Диполь Альянс компаниясының ұстанымы
аталған оқулықтарды басып шығарып, оларды аймақтарға жеткізуді қолға алу,
қазақ тіліндегі аудио және видио оқу құралдарын дайындау, сныптарды
техникалық жабдықтауда қазақ тілінде іске асыру болып табылады.
Бүгінгі таңда Диполь Альянс компаниясының келесі сегіз бағыт бойынша
сату үлесі келесідей:
- Ақ қағаз өнімдері – 30%,
- Мектеп ассортименті – 30%
- Кеңселерге арналған концелярлық тауарлар – 20%
- Оргтехника – 1%
- Компьютерлік жабдықтамалар мен материалдар – 5%
- Әшекей бұйымдар мен табиғи теріден жасалған өнімдер – 10%
- Халық тұтынатын тауарлар -3%
- Оқу-методикалық құралдар – 1%
Жұмыс, қызмет көрсету, өнімнің өзіндік құнын талдау өте маңызды болып
табылады. Ол өнімнің өзіндік құнын төмендету мүмкіндігін қолдану бойынша
кәсіпорын жұмысын бағалауға, резервті қоры, берілген көрсеткіштің
өзгерісі тенденциясын анықтауға, оның деңгейі бойынша жоспардың орындалуын
анықтауға және оның өсіміне қандай факторлар әсер еткендігін анықтауға
мүмкіндік береді.
Диполь Альянс кәсіпорынында -өзіндік құнды жоспарлау және
есептеу шығындар элементі және шығыстардың калькуляциялық
статьялары бойынша есептеленеді.
Шығындар элементтері: материалды шығындар (шикізат, шикізат,
материал, бұйымдар мен жартылай фабрикаттар, отын, қуат құны), еңбекті
төлеуге шығындар, әлеуметтік қажеттілікке шығарулар, негізгі қор
амортизациясы, басқа да шығындар (өнімнің өзіндік құнына кіретін материалды
емес активтердің тозуы, міндетті сақтандыру төлемі, салықтар және банк
несиелер бойынша пайыздар).
Калькуляция статьялары бойынша шығындарды топтастыру ресурстар қайда,
қандай мақсатпен және қандай мөлшерде жұмсалғандығын көрсетеді. Енді әр
өндіріс бойынша шығындардың калькуляциясын қарастырайық:
1 Кесте - 2009 жылдағы сусын сату бөлімі бойынша шығын элементтерінің
топталуы. (млн.теңге)
Шығын элементтері Барлығы Нәтиже
Жоспар Нақты
1 . Шикізат 8412 7469, 5 -942, 5
2. Өндірістік сипаттың 856 424 -432
қызмет көрсетуі
3. Қуат көздері 987 753 -234
4. Негізгі еңбекақы 485 459 -26
5. Әлеуметтік салық 56, 3 52, 7 -3, 6
6. Құралдарды құрау
бойынша қосымша 265 238 -27
шығындар
7. Бөлімдерді құрау бойынша
қосымша шығындар 412, 8 289, 5 -123, 3
Негізгі өндіріс бойынша
жиынтығы 11474, 1 9685, 7 -1788, 4
8. Жалпы әкімшілік шығындар 546, 6 546, 6 -
9. Пайыздар бойынша
шығындар 375, 9 375, 9 -
10. Өткізу бойынша
шығындар 133 133 -
11. Өзіндік құн жиынтығы 12529, 6 10741, 2 -1788, 4
Диполь Альянс кәсіпорынының 2009 жылда нақты шығындары
кестеде көрсетілгендей жоспардан 1788, 4 мың. теңге төмен, немесе барлық
шығын түрлері, әсіресе материалды шығындар төмендеген. Өзгермелі және
тұрақты шығындар сомасы өзгерді. Шығынның бірнеше құрылымы
өзгерді: материалды шығындар, негізгі қорлардың амортизация үлесі азайды.
Кәсіпорынның нақты шығындарының төмендеуі себебі, сусын сату бөлімі бойынша
өндірісті орындау жоспары 89, 3 % - ға ғана орындалғаны. Ағымдағы жылда
нақты шығындар жоспардан төмен болды.
Шығындардың сомасы өнім бірлігіне өзгермелі шығын деңгейі, оның
құрылымы, кәсіпорын бойынша толықтай өнім шығару көлемі есебінен және
өнімнің барлық өндіріске тұрақты шығындар сомасы есебінен өзгеруі мүмкін.
Берілген кестеден көретініміз 10, 7 % - ға шартты-натуралды түрде тауарлы
өнім шығару бойынша жоспардың толық орындалмауымен байланысты болған,
шығындар сомасы 1788, 4 мың. теңгеге төмендеген. Өндіріске шығындарды
жоспарлау тапсырмалары:
- өнім өндіріске әсер етуші факторларды анықтау;
- шығындарды төмендету резервтерін анықтау;
- қажетті ассортиментте жоғары сапалы өнім өндірісін кеңейту.
2009 жылға Диполь Альянс кәсіпорыны бойынша өнімді өндіру және
өткізуге кеткен шығындар келесідей:
Материалды шығындар: 7469, 5 10741, 2 * 100 % = 69, 5 %
Әлеуметтік сақтандыруға шығарымдармен жұмысшылардың еңбек ақысы: 52,
7 10741, 2 * 100 % = 0, 49 %
Негізгі өндірістік қор амортизациясы: 238 10741, 2 * 100 % = 2, 21
%
Басқа да шығындар:
2959 10741, 2 * 100 % - 27, 8 %
Өнімді өндіру және өткізуге әсер ететін шығындардың басым бөлігі
шикізатқа, отынға, электр қуатына кетті, ол 69, 5 %-ды
құрайды, шығындардың ең аз үлесі әлеуметтік сақтандыру шығындарымен
жұмысшылардың еңбек ақысына кетті, негізгі өндірістік қор
амортизациясына 2, 21 % және қалғаны 27, 8 % басқа қосымша шығындарға
кетті.
Кәсіпорында нан сату бөлімінің шығындар элементі бойынша өзіндік құн
есептеленеді, олардың калькуляциясы қосымшада көрсетілген (қосымша
қараңыз)
Диполь Альянс кәсіпорынында жоспарлы типтік өзіндік құнының
талдауы келесілерді көрсетеді:
1) бөлімнің өзіндік құны, соның ішінде:
- қайтарымды қалдықты алмағандағы шикізат;
- ҚҚС - ғынсыз өндіру бағасы бойынша - 2706 мың. теңге;
2) ҚҚС - ғынсыз технологиялық қажеттілікке отын және энергия қуаты
-281, 9 мыңтеңге;
3) өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақысы (міндетті еңбекақы,
тарифті ставка, және баға негізінде) - 472, 5 мың. теңге;
4) әлеуметтік салыққа аударымдар - 105, 4 мың. теңге;
5) жинақтау қорына аударымдар - 47, 3 мың. теңге;
6) жабдыққа кеткен шығындар, жабдықты күту бойынша материалдар
шығыны, жабдықты жөндеу бойынша жұмысшылардың еңбек ақысы және т.б. - 344,
9 мың. теңге;
7) басқа бөлімнің шығындары (жарықтандыру, амортизациясына,
бөлім ғимараттарына жылу беру және т.б.) - 344, 9 мың. теңге. Осы барлық
шығындардың сомасы өндірістік өзіндік құнды құрайды. Өндірістік өзіндік құн
Диполь Альянс кәсіпорыны бойынша өнімді шығару көлемі жоспар бойынша
4302, 9 мың. теңге, ал бір тоннаға 5, 062 мың. теңге. Өндірістік өзіндік
құн қосу өндірістен тыс шығындар, оның ішінде жалпы жоспарланған 1540, 8
мың. теңге сомасы, жалпы және әкімшілік шығындар, қосу 334, 3 мың. теңге
сомасына өнімді өткізу бойынша шығындар, қосу жадлдық қорға аударым - 26, 5
мың. теңге, 6204, 5 мың. теңге көлемінде толық өзіндік құнды құрайды.
Негізгі өндірістік құнның ұстау бойынша қосымша шығындар толық
өзіндік құнға үлкен әсерін тигізеді, олар нақты өзіндік құнмен
салыстырғанда 2913, 9 мың. теңге қымбаттады, сонымен қоса басқа ұйымдардың
қызметі 109, 3 мың. теңге, қорытындысында нақты өзіндік құнға өнімнің құны
5390, 6 мың. теңге қымбаттады, жоғарыдағы айтылғандарға қосылады:
1) ақаудан жоғалтулар, яғни өнімнің пайызбен нақтылы шығарылымы;
2) ішкі өндірістік себептер бойынша түрып қалғандықтан жоғалтулар;
Өнімнің өзіндік құны - бұл кәсіпорын жұмысының маңызды көрсеткіші. Ол
өндірістік жоспарлау барысында табысты анықтау үшін, таратылатын өнім
көлемінің тиімділігі мен оның жеке түрлерін анықтау үшін шығарылады.
Алдыңғы жылда шығаруға жоспарланған өнімнің толық өзіндік құны жалпылауыш
құжат - өнімді өндіру және өткізуге шығындар сметасында анықталады.
Кәсіпорынның шаруашылық қызметін жылдық жоспарлауда шығындар сметасы
тоқсандық бөлулермен бір жылға құрастырылады. Бірақ бұл шаруашылықтың
тұрақты және жоспарлауында ғана мүмкін. Инфляцияның жоғары қарқыны, еңбек
ақының минималды көлемінің индексациясы, шикізат пен энергетикалық
ресурстарға бағаның өсуі және басқа да себептер жылдық жоспарлауда
қиындатады. Смета өткізілетін өнім көлемін өзіндік құн бойынша есептеуге,
өнімді өткізуден түскен өнімді есептеуге, өнімнің материалды сиымдылығы мен
еңбек сиымдылығы бағалауға, запас шығын және дайын өнімге салынатын айналым
құралдарына қажеттілікті жоспарлауға мүмкіндік береді.
Жоспарлы жылда шығарылатын өнімнің толық өзіндік құны табыс сомасын
анықтайтын өткізілетін өнімнің өзіндік құны ерекшеленеді. Айырмашылық
жоспарлы- кезең басында және жоспарлы кезең аяғында сатылмайтын өнім
қалдығының көлемімен сатылмаған өнім қалдығына негізделген. Табиғи түрде
таратылатын өнім көлемі құрайды:
РП= О1+ТП-О2
мұнда О1 - жоспарлы кезең басындағы таратылмаған өнім қалдығы;
ТП - алдағы жылда шығару жоспарланатын тауарлык, өнім;
О2 - жоспарлы кезең аяғында таратылмаған өнім қалдығы; Таратылмаған
өнім қалдығының құрамы, олардың өзіндік құн бойынша көлемін, таратылатын
өнімге шығынды жоспарлауда есепке алу керек. Шығындар есебінің көлемі бір
таратылатын өнім көлемінің табысын анықтау үшін өнімді таратудан түсім бір
түрде болу керек. Оған шығын құрайды:
Срп=Соі +Стп-Со2
мұнда, Срп - - алдағы кезеңде (жыл, тоқсан) толық өзіндік құн бойынша
таратылатын өнімге шығын;
Соі - жоспарлы кезеңде (жыл, тоқсан) басында таратылмаған дайын өнім
қалдығының нақты өндірістің өзіндік құны.
Стп - өнімді өндіру және өткізуге шығындар сметасын анықтайтын
келешек кезеңде жоспарлы толық өзіндік құны;
Со2 - жоспарлы кезең (жыл, тоқсан) аяғында өткізілмейтін дайын өнім
қалдығының жоспарлы өндірістік өзіндік құны.
Диполь Альянс кәсіпорынының өткізілетін өзіндік құнын білу үшін өнім
бірлігінің жоспарлы өзіндік құнын есептеу керек. Өнім бірлігінің жоспарлы
өзіндік құны сәйкес түрдегі өнім өндірісіне жоспарлы шығынды оның табиғи
түрдегі жоспарлы көлеміне болумен анықталады, ал жалпы өнімнің 1 теңгеге
шығыны - барлық өнімнің өзіндік құнының оның құндылық түрдегі (өткізу
бағаларын салыстыруда) көлеміне бөлу жолымен анықталады.
С жоспар = £ барлық өнім шығыны V өнім жоспары
мұнда, С жоспар - жоспарлы өзіндік құны;
V өнім жоспары - ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...3
1 ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі ...5
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын талдау
... ... .12
1.2 ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің негізгі қаржы-экономикалық көрсеткіштерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 17
2 Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды талдау және бағалау
... ... ... ...22
2.1 Еңбек ресурстарын пайдалануды
талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .26
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 29
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 31
Кіріспе
Елбасының 2007 жылдың 28 ақпанындағы “Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан” атты
Қазақстан халқына Жолдауында: Бәсеке қабілеттілік ─ Қазақстанның әлемдік
экономика мен қоғамдастыққа табысты кірігуінің кілті. Сондықтан да өткен
жылдың өзінде біз жалпы қазақстандық жобамызды тұжырымдап, оны іске асыруды
қолға алған болатынбыз. Бұл ─ біздің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті елу
елінің қоғамдастығына қарай жедел жылжуымыздың және оның тұрақты мүшесі
ретінде Қазақстанның тұғырнамасын нығайту деген. Осы орайда
кәсіпорындардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату мәселесі олардың қаржысын
тиімді қолданудың, басқарудың тиімділігін жоғарылату мәселесімен тығыз
байланыстылығына көз жеткізуге болады.
Біз Қазақстанның жаһандық экономикалық үрдістерге сәйкес дамып келе
жатқан ел болуын қалаймыз. Әлемдегі жасалған жаңа мен озық атаулыны бойына
сіңірген, дүниежүзілік шаруашылықтан шағын да болса өзіне лайық “орнын”
иемденген, әрі жаңа экономикалық жағдайларға жылдам бейімделуге қабілетті
ел болуын қалаймыз. Мемлекет өз тарапынан іскерлік бастамашылықтың
жолындағы заңнамалық, әкімшілік және бюрократиялық кедергілерді ысырып
тастауға, жеке меншік капиталдың келешегі үлкен кемел бастамаларына тікелей
қолдау көрсетуге, Жаңа экономика жаңа басқару шешімдерін қажетсінеді, ал
ондай шешімдерді осы заманға сай ойлай білетін және түпкі нәтижеге
бағдарланған мемлекеттік менеджерлер ғана қабылдауға қабілетті. - деп
айтып кеткен еді Республикамыздың Президенті Н.Ә.Назарбаев 2007ж. Қазақстан
халқына арналған Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты Жолдауында.
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі мен
экономикалық жағдайын, кәсіпорын қаржысын басқару механизмін жетілдіру
отандық экономика дамуының қазіргі сатысында өндірістің экономикалық
тиімділігін жоғарылатудың маңызды факторларының бірі болып табылады.
Әлеуметтік-экономикалық тұрақсыздық және нарықтық инфраструктураның
өзгермелілігі жағдайында қаржылық менеджердің ағымдық күнделікті жұмысында
айналым қаражаттарын басқару маңызды орынды алады, себебі осыдан
кәсіпорынның сәтті және сәтсіз өндірістік-коммерциялық операцияларының
себебін байқауға болады. Кәсіпорын қаржысының жеткіліксіздігі жағдайында
оларды тиімді қолдану қазіргі кезде әрбір кәсіпорын қызметінің басым
бағыттарының бірі болып табылады. Берілген жұмыстың өзектілігі кәсіпорынның
одан әрі дамуы және бәсеке қабілеттілігін арттыруы үшін кәсіпорын қаржысын
тиімді басқарудың маңыздылығымен анықталады.
Нарықтық экономикаға көшу кәсіпорыннан өндіріс тиімділігін арттыруды
ғылыми-техникалық жетістіктерді енгізу барысында өнім мен қызметтердің
бәсекеге қабілеттілігін, шаруашылық жүргізудің тиімді формаларын арттыруды
және жүзеге асыруды талап етеді
Қ.Р.Президентінің Қазақстан халқына “Қазақстан-2030” жолдауында
біздің мемлекеттің дамуының ақырғы мақсаты экономикалық өсу болып табылады,
оның приоритеті берік, ертең және келер 30 жыл ішінде ең негізгісі болып
табылатындығын айтады. Сауда экномикасының негізгі принциптері–ірі
шаруашылық субъектіден талап ететін өзін-өзі қаржыландыру, өздерінің
қызметінің нәтижесіне өздері жауап беруі үшін және шешім қабылдау үшін
өзінің өнімін қандай көлемде сапада және қалай шығару керек, қаржылық
ресурстарды тарту үшін пайдалану нұсқаны таңдау.
Пайда табудың негізгі мақсаты –сатып алушыға белгіленген дайын
өнімнің көптеп шығуы, яғни саудадағы ұсыныс және сұраныс жағдайына қатысты.
Сұраныс неғұрлым жоғары болса, ұсыныс соғұрлым көп болады-бұл сауда заңы.
Бірақ ұсыныс назар аударуды әр қашан қажет етпейді, өйткені өндірушілермен
ұсынылатын өнім сатып алушылардың жоғарғы талаптарына сай келмейді,
сондықтан сатушы кінәлі болады. Саудада тауар өндірушілердің көп саны
болған шарада шығарылатын өнім сапасының өсуі, ойластырылған бағалық саясат
жақсы нәтижеге жету тәсілі болып табылады. Өндірістің экономикалық
нәтижесі жалпы түрде өнімді сатудан табыс және олардың өндірісі мен
ұйымдасу шығындарының айырмашылығымен анықталады, сондықтан ұйымдағы дайын
өнім шығынына шығындар анализінің мүмкіндігін қайта бағалау қиын.
Нарықтық экономика және бәсеке жағдайында шаруашылық жүргізуші
субъектінің қызметін толық әрі нақты ақпаратсыз жүзеге асыру мүмкін емес.
Және осындай жағдайларда кәсіпорын қызметі көптеген факторларға тәуелді,
яғни оның ішіндегі ең бастысы өзінің бәсекелік күресіндегі стратегиясы мен
ресурстарды пайдаланудың тиімділігі.
Тәжірибеден өту барысында коммерциялық құпия болып табылмайтын барлық
құжаттар қолданылды. Кәсіби тәжірибе жөніндегі есеп кіріспеден, есептен
қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттер тізімен тұрады.
1. ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС-нің даму тарихы мен шаруашылық қызметі
Компанияның құру тарихы.
Қазақстан Республикасында канцелярлық нарығында белгілі ойыншылар
болмағанда, біраз уақыт бойы мемелекетке канцелярлық тауар аз мөлшерде
келгенде және Қазақстан барлық жабдықтаушымен байланыс жоғалтқан кезде,
яғни КСРО құлағаннан кейін 1994 жылы кыркүйек айында Қазақстанның Диполь
Альянс компаниясы құрылды. Диполь Альянс компаниясы өз қызметін Қазақстанға
мектеп дәптерінің партиясын көтерме жеткізуінен бастады, кейін оның
ассортименті ұлғайды.Сауда нүктелерінде үлкен сұраныс арқасында және
ұсыныстың жеткілігінен үлкен кезектер бола бастады, сондықтан сауда жүйесін
ұлғайту қажеттілігі туды. Жылдан жылға тауар ассортименті мен қызмет
көрсету сервисі де кеңейтіле түсті. Бүгінгі күні Қазақстан бойынша 25
фирмалық дүкенінде 550 адам жұмыс істейді. Қазақстанның барлық қалаларында
ондаған филиаладар мен дилерлер бар, және бұл шек емес, өйткені қазіргі
кезде тағы да бірнеше филиалдар мен дүкендер ашылуға дайындалып жатыр.
ДИПОЛЬ АЛЬЯНС ЖШС – нің стратегиялық бизнесі.
Өзіне қатысты қызметтің максималды түрде дамуы Компанияның сапалы
және эффективті дамуына тауардың кең таңдау, толық қызмет комплексі,
жағымды атмосфера, сонымен қатар бағалардың жақсы үйлестіруі мен тауардың
сапасы көмектеседі. Жыл сайын жақсы жұмыстың атағын дәлелдей отырып,
сатудың 3 дәрежесінде: бөлшек, көтерме, корпаративті түрде жұмыс істеуге
көмектеседі. Компанияның негізгі мақсаты: Қазақстан Републикасынның және
Орталық Азияның әрбір азаматына әлемдік дәрежедегі мектеп пен офиске
арналған тауарды жеткілікті етіп жасау және корпаративті қызмет көрсету.
Корпаративті тұтынушыларға ерекше жағдай жасау мен компанияның менеджерлері
әрбір тұтынушының сұранысына индивидуалды тұрғыда қысқа мерзімде олардың
барлық өтінішін қарайды және олардың тіліктерін орындайды. Компанияның
жұмыс істеудің негізгі принциптері болып, ұсынатын тауар мен қызметтердің
ассортиментік оптимизациясын, өзінің тұтынушына максималды географиялық
жақындату, сатуға қазіргі кездегі технологияны енгізу және ұсынатын
қызметтің сапасын үнемі арттыру саналады.
Сауда жүйесі, филиалдар.
Қазақстанның үлкен қалаларында кең сервистік жүйелері бар: Алматы,
Астана, Талдықорған, Өскемен, Павлодар, Петропавлск, Қарғанды, Қостанай,
Ақтөбе, Орал, Атырау, Шымкент, Тараз. Қазақстанның 14 қалаларында 25
фирмалық дүкендер бар, соның ішінде 8 үлкен супермаркеттер. Бүгінгі таңда
компанияның жалпы ауданы 13 мың шаршы шақырымды құрайды, ал қоймалық аудан
20 мың шаршы шақырымнан астам. Компанияның дамыған қызметтік жүйесі кең
ауқымды тұтынушылардың қысқа мерзімде толық көлемде сұранысын
қанағаттандыруға көмектеседі. Қазақстанның әрбір қаласында 1 архитекторлық
стильде жасалған. Транспорт пен техникамен жабдықталан қазіргі кездегі
әдемі супермаркеттер компанияның визиттік картасы болады. Қазақстанның
әрбір аймағында бірдей ассортиментік тауар, бірдей қызмет, бірдей сату
политикасы, бірдей баға политикасы. Бір қалада бірдей және қысқа мерзімде
барлық филиалдарда контракт бойынша тауар жеткзуді жүзеге асыруға
оперативті байланыс көмектеседі. Өзіне - өз қызмет ету жүйесі, тауарларға
қол жеткізер бостандық, штрихкодтау жүйесі, әр түрлі канцелярлық тауарлар
тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға және сатып алу процесін
тездетеді.
Қызметтер.
ДИПОЛЬ Альянс өзінің тұтынушылары үшін әртүрлі қызметтерді ұсынады:
Компанияның сайтында интернет – дүкен;
- Жеңілдіктер мен әртүрлі төлеу формалары;
- Тауарды мемлекеттің әрбір аймақтық өкілдігіне жеткізу;
- 14 қала бойынша тауарды офиске дейін жеткізу;
- Дүкенінде сатып алынған әрбір тауарына кепілдік;
- Логоны тауарға енгізу;
- Катриджті толықтыру;
- Оперативті полигафия және т.б.
Компания тұтынушыға өз уақытында жоғары сапалы тауарды жеткізуге,
тауар сапасының жеңілдіктеріне және сатып алудан кейінгі қызметке көп көңіл
бөледі. Ал осындай кепілдіктерді тек қана болашақта жұмыс істейтін
компаниялар бере алады.
Серіктестіктер.
35 әлемнің 180 өндіріс – фабрикалармен қарым – қатынас жасайды. АҚШ,
Франция, Италия, Дания, Финляндия, Чехия, Венгрия, Польша, Ресей және т.б.
нарықта өз тауарына деген оптималды бағаны сақтап алуға көмектеседі.
Қоймада үлкен мөлшерде тауарды үнемі бар болуын мен қазақстандық
тұтынушылардың қажеттілігін қанағаттардыратын тауарды жеткізетін сервистік
– таңдаушыны таңдайды. Дүкендерде өз уақытында тауардың түсуін қадағалайтын
және қазақстандық тұтынушылардың тілегін мен талғамын кейде алдын – ала
біліп қояды. көптеген жылдар бойы көптеген серіктестіктермен байланысты
орнату арқылы Қазақстанда көптеген эксклюзивті сауда маркаларымен
жабдықтайды. Компанияның мұқият жасалған политикасы мен логистикасына
байланысты Компания әлемдік сападағы тауарды шығарған елдегі бағадан арзан
алады. Компания өз жітістігінде тоқталмайды, ол әлемдік көрмелерге
қатысады; жаңа өнімді, брендті бағалайды; жаңа өндірушілерді іздейді; жаңа
дизаинді ойлап табуға көмектеседі.
Компанияның тұтынушылары.
Компанияның ең үлкен жетістігі болып тұтынушылардың жастық диапозоны
1 жастан бастап шексіздіке дейін болып саналады, өйткені адамдардың барлық
жастағы негізгі ерекшелігі ол даму мен оқып үйренудің тілегі. Компания үшін
әрбір тұтынушы маңызды, яғни жеке және заңды тұлғалар. Тұтынушылардың
арасында бастауыш сыныпқа баратын оқушы, зейнеткерлер, Республиканың атақты
және таңымал адамдары.
Компанияның корпаративті тұтынушылары:
1) Мемлекеттік комитеттер мен органдар – Қаржы, Қорғаныс, Әділеттік,
Байланыс пен энергетика, Ғылым мен білім беру, Сауда және Индустрия
Министрліктері; Қ.Р. І.С.Б.; Президент апаратты; Қ.Р. Парламенті;
Салық Комитеттері және т.б.
2) Банктер – Қ.Р. Ұлтық банкі; Қазақстан Халық Банкі; Тұран Әлем
Банкі; TEXAKA Банкі; Нұрбанк; Лариба Банкі және т.б.
3) Транспорттар – “Қазақстан Темір Жолы”; Эйр Астана; Алматы және
Астана халықаралық әуежайы; Трансаэро және т.б.
4) Байланыс, телерадиолық және телекоммуникациялық – “Қазпочта” ААҚ;
“Қазақтелеком” ААҚ; К'cell; K' mobіle; Алма ТВ; Дукат; Хабар
агенттігі; 31 канал және т.б.
5) Зейнетақы фонды – Қазақстан Ұлтық Банктің ЗЖҚ; ҰларҮміт; Сенім;
Құрмет; Капитал және т.б.
6) Мұнай газ компаниялары мен кәсіпорындары – ҚазМұнайГаз;
ҚазТрансОйл; Тенгиз Шевройл және т.б.
7) Энергетикалық компаниялар – Алматы Пауер Консолидейтед; “KEGOC”
ААҚ; Астана энергия; облыстық энергоорталықтар және т.б.
8) Аудиторлық компаниялар – Қазақстанаудитң; Қ.Р. Аудиторлық Палатасы
және т.б.
9) Өндірістер – Қазақстан Аллюминий; Қазцинк; Теміртау Меттал Стил;
Фудмастар және т.б.
10) Оқу орындары - Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ; ҚазМӘУ; Рысқұлов атындағы
ҚазЭУ; АТУжәне т.б.
Корпаративтік тұтынушылардың саны – 15000 және жылдан жылға өсуде.
Тауарлар.
Канцелярлық тауарлар адаммен бірге жыл бойы қосақталып жүреді.
Балбақшада алғашқы суреттен бастап, кәсіпорынды немесе ұйымда жұмыс орынды
көркемдеумен аяқталады, сөйтіп, адамның өмірлік қызметіне жылдан жылға
енеді. Канцелярлық тауарға қажеттілік көп туығаннан, тұтынушының тауарға
және қызмет көрсетуге сұранысы жоғарлайды, сондықтан халықтың әлеуметтік
тобына және әртүрлі жастағы топтың тұтынушлық қажеттілігін қанағаттандыру
үшін АБДИ үйге және офиске арналған үлкен ассортименттік тауарды ұсынады.
Тауар ассортименті 15000 астам құрайды:
- Ақ қағазды өнім;
- Офиске арналған канцелярлық тауар;
- Мектеп ассортименті
- Профиссианалды суретшілерге арналған көркем материалдар;
- Компьютерлік аксессуарлар мен шығындар материалдары;
- Имидж сувенерлік өнім; тастан, қымбат бағалы металдан және кожадан
жасалған тауарлар;
- Қосалқы тауарлар;
- Мектепке арналған оқулықтар, қазақ тіліндегі әдістемелік оқулықтар.
Диполь Альянс кәсіпорны өзінің шаруашылық қызметтері мен басқару
жүйесін бірнеше негізгі депортаменттер мен оларға қызмет көрсетуші бөлімдер
арқылы іске асырады. Кәсіпорынның негізгі 5 депортаменті бар. Олар:
- Қаржы және бухгалтерлік есеп депортаменті;
- Маркетинг және логистика депортаменті;
- Сату және аймақтық даму депортаменті;
- Корпоративтік сату депортаменті;
- Оқу құралдары депортаменті.
Сондай-ақ келесі қызмет көрсетуші бөлімдер желісі бар:
- HR бөлімі;
- PR және дизайн бөлімі;
- Баға құру бөлімі;
- Заң және құқық бөлімі;
- Кедендік рәсімдеу бөлімі;
- IT бөлімі:
- Тасымалдау және қойма бөлімі;
- Қауіпсіздік бөлімі.
Қаржы және бухгалтерлік есеп депортаменті.
Компанияның бұл депортаменті барлық ақша қаражаттарын, тауарлық
қорларды және еңбек ресурстарын қадағалап басқарады. Компанияның қаржылық
жоспарлары, барлық тауарлық-материалдық құндылықтар, ақша қаражаттары,
қаржы-шаруашылық қызметтердің нәтижелерінің бухгалтерлік, қаржылық және
салықтық есептері мен талдаулары жүргізіледі.
Қаржы депортаментіне сондай-ақ баға құру бөлімі де кіреді. Бұл
бөлімде компанияның барлық тауарларына баға белгіленіп, компанияның баға
құру саяаты жүзеге асырылады.
Маркетинг және логистика депортаменті.
Тауарды жеткізумен және оны сатумен айналысатын компания үшін ең
бастысы өзі айналысатын тауарлар нарығын зерттеп, талдап отыру, халықтың
сұранысы мен жаңа тауарларды нарыққа шығару, сату мен өткізуді ынталандыру,
шығынды барынша азайту осы аталған маркетинг және логистика депортаментінің
басты қызметі.
Маркетингтік қызметтердің ең маңыздылары болып нарықты зерттеу және
тауар өндіруші кәсіпорынның нарықтық мүмкіндіктерін талдау және жоспарлау,
маркетингтік саясаттық кешенін құрастырып және іске асыру танылды. Осы
жерде айта кету керек, маркетинг ғылыми - зертеу жұмыстарын (ҒЗЖ),
өндірісті, жоспарлауды және т.б. кызметтерді өзі атқармайды, ол тек осы
және басқа қызметтердің түрлерін, тауар өндірушінің нарықтык мақсаттарын
ескере отырып, қамтамасыз етеді.5, 130б.
Ұзақ мерзімді жоспарлау жүйесінде кәсіпорынның болашақ жағдайын
анықтауда негізгі мән құрылған тенденциялар экстрополяциясына беріледі. Осы
кезде кәсіпорынды басқаруда болашақта іскерлік нәтижелері жақсарып, ұзақ
мерзімді жоспарға неғұрлым жоғары көрсеткіштер енгізетін тұжырымдамаға
келеді. Бұл әдіс тұрақты экономика дамуы шарттарында толығымен жүзеге
асады.
Маркетинг жоспарларын құру әдістеріне қарай келесі түрлері бар:
жоғарыдан төмен жоспарлау; төменнен жоғары жоспарлау; екі бағыттық
жоспарлау. Маркетингтің жоспары мынадай кезеңдерді қамтиды:
1.Ситуациялық талдау (SWOT – талдау, strengths – күшті жақтары,
weaknesses - әлсіз жақтары, oportunіtіes – мүмкіндітері, threats –
қауіптері, яғни алғашқы әріптерімен аталған);
2. Маркетинг мақсатарын белгілеу;
3. Маркетинг стратегияларын анықтау;
4. Бағдарламаның тәжірбиелік жүзеге асуын жетілдіру;
5. Маркетинг бюджетін құру;
6. Бақылау.
Маркетинг жоспарлаудағы қазіргі кең тараған ұғымы инвестициялық жоба
немесе бизнес - жоспары. Бизнес – жоспар – бұл кәсіпорын мақсаттарын
көрсететін және проектіні жүзеге асырғаннан кейінгі сипатын көрсетететін
нақты құрылымды жоспарлық құжат. Бизнес – жоспарда ең бастысы және маңызды
бөлім деп маркетинг жоспарын айтуға болады. Жоспарлау кез келген бастаманың
үлкен немесе кішілігіне тәуелсіз іскерліктің бір бөлігі болып табылады.
Бизнес – жоспар – бұл жоспарлау құжаты, мүмкіндіктерді қолдануға
негізделген компания басшыларының бизнесті бастау немесе кеңейту үшін
мүмкіндіктерді талдап нақты жағдайды бағалау. Бизнес – жоспар – бұл
кәсіпорын мақсаттарын көрсететін және проектіні жүзеге асырғаннан кейінгі
сипатын көрсететін нақты құрылымды жоспарлық құжат.
Бұл дапортамент үш негізгі менеджерлер тобынан тұрады. Олар аймақтар
бойынша:
1) Ресей және ТМД аймағы;
2) Еуропа;
3) Қытай және Азия аймағы.
Бұл бағыттардан келетін тауарлардың келу уақыты,сапасы және бағалары
бойынша ерекшеліктері бар.
Сату және аймақтық даму депортаменті.
Қазақстаның барлық ірі қалалары бойынша компанияның сату және қызмет
көрсету желісі бар. Олар: Астана, Алматы, Талдықорған, Өскемен, Қызылорда,
Павлодар, Қостанай, Қарағанды, Ақтөбе, Орал, Атырау, Ақтау, Шымкент, Тараз
қалалары. Қазақстанның 14 қаласында 25 фирмалық дүкен, оның ішінде 8 ірі
супермаркеттер бар. Қазақстанның барлық аймақтары бойынша компания бірегей
тауарлар, бірдей қызмет көрсету мен сату жүйесін, бірдей баға саясатын
қолданылады.
Корпоративтік сату депортаменті.
Компанияның тағы да бір басты бағыты корпоративті клиенттермен жұмыс
істеу болып табылады. Бұл депортаменттің қызметіне клиенттердің талғамы мен
қажеттіліктерін зерттеу, тапсырыстарды қабылдау, компания тауарларының
ассортименттері туралы корпоративтік клиенттерді хабардар етіп отыру,
келіссөз жүргізу және келісімшарттарға отыру, мемлекеттік және мемлекеттік
емес компаниялардың тендерлеріне қатысу, мамандандырылған көрмелер мен
жарнамаларға қатысу, клиенттерге тауарларды жеткізіп беру және тауарларды
сатудан кейінгі де қызметтерді іске асыру болып табылады.
Оқу құралдары депортаменті.
Диполь Альянс компаниясының бүгінгі таңдағы жаңа бағытының бірі
мектеп оқулықтары мен оқу құралдарын өндіру және басып шығару болып
табылады. Бұл депортаментте материалдарды пайдаланатын өнім шығару, баспа
ісі, барлық тілдерді қазақ тіліне аудару, тапсырыстар бойынша өнімдер
өндіру іске асырылады.
Сондай-ақ бұл депортамент арнайы тапсырыстар бойынша мектеп және оқу
құралдарының сыныптарын техникалық жабдықтау, оның ішінде биология, химия,
физика пәндерінің лабороториялық зерттеу бөлмелерін жабдықтау, аудио және
видио құралдарды орнату сияқты қызметтерді де іске асырады.
Енді Диполь Альянс компаниясының еңбек ресурстарына тоқталатын
болсақ, 2009 жылдың мәліметтері бойынша компанияда 768 адам қызмет етеді.
Олардың 80% жоғарғы білімі бар, ал қалған бөлігі орта білім иелері.
Компанияда өз қызметкерлері мен жұмысшыларын оқытып, оларға арнайы
семинарлар өткізіп тұру басты орынға қойылған. Сондай-ақ компанияның арнайы
мамандар тобына жетекші оқу орындарынан семинарлар алуға және шетелдік
тәжірибелермен алмасып отыру шаралары да жыл сайын өтіп тұрады.
Қазақстан Республикасының егемендік алып, оның білім жүйесінің дамуы,
әсіресе мектептер мен оқу орындарының оқу құралдарын дайындау бағыты
бойынша 90-шы жылдардан бастап осы уақытқа дейін ең басты шешілмеген
мәселелердің бірі болып келді. Тек қана соңғы жылдары өкіметтің арнайы
тапсырмалары және оған бөлінген қомақты қаржылардың негізінде бұл мәселелер
өз шешімін таба бастады. Өйткені, оқу құралдары мен материалдарын біз
шетелдерден жүз пайызға импорттай алмаймыз, себебі олар қазақ тілінде емес
және де басқа мемлекеттердің мысалдары негізінде жазылған. Сондықтан
отандық және ұлттық негіздегі оқулықтарды әзірлеу мен оларды басып шығару
бүгінгі күннің басты қызметтерінің бірі болып табылады.
1.1 Өнімді өндіруге және өткізуге кеткен шығындар жоспарын
талдау
Өнімді өткізуден табыс көбінесе өнімді өндіруге және өткізуге кеткен
шығындарды дұрыс жоспарлаудан тәуелді. Диполь Альянс кәсіпорынында
шығындарды жоспарлау мен есептеу сусын сату бөлімі бойынша, тұрмыстық
заттар сату бөлімі бойынша шығындар элементтері негізінде, сонымен қоса
кәсіпорында қосымша жұмыс және қызмет көрсету түрлері бойынша шығындар
элементтері негізінде жүзеге асырылады.
Осы аталған мәселені шешуде Диполь Альянс компаниясының ұстанымы
аталған оқулықтарды басып шығарып, оларды аймақтарға жеткізуді қолға алу,
қазақ тіліндегі аудио және видио оқу құралдарын дайындау, сныптарды
техникалық жабдықтауда қазақ тілінде іске асыру болып табылады.
Бүгінгі таңда Диполь Альянс компаниясының келесі сегіз бағыт бойынша
сату үлесі келесідей:
- Ақ қағаз өнімдері – 30%,
- Мектеп ассортименті – 30%
- Кеңселерге арналған концелярлық тауарлар – 20%
- Оргтехника – 1%
- Компьютерлік жабдықтамалар мен материалдар – 5%
- Әшекей бұйымдар мен табиғи теріден жасалған өнімдер – 10%
- Халық тұтынатын тауарлар -3%
- Оқу-методикалық құралдар – 1%
Жұмыс, қызмет көрсету, өнімнің өзіндік құнын талдау өте маңызды болып
табылады. Ол өнімнің өзіндік құнын төмендету мүмкіндігін қолдану бойынша
кәсіпорын жұмысын бағалауға, резервті қоры, берілген көрсеткіштің
өзгерісі тенденциясын анықтауға, оның деңгейі бойынша жоспардың орындалуын
анықтауға және оның өсіміне қандай факторлар әсер еткендігін анықтауға
мүмкіндік береді.
Диполь Альянс кәсіпорынында -өзіндік құнды жоспарлау және
есептеу шығындар элементі және шығыстардың калькуляциялық
статьялары бойынша есептеленеді.
Шығындар элементтері: материалды шығындар (шикізат, шикізат,
материал, бұйымдар мен жартылай фабрикаттар, отын, қуат құны), еңбекті
төлеуге шығындар, әлеуметтік қажеттілікке шығарулар, негізгі қор
амортизациясы, басқа да шығындар (өнімнің өзіндік құнына кіретін материалды
емес активтердің тозуы, міндетті сақтандыру төлемі, салықтар және банк
несиелер бойынша пайыздар).
Калькуляция статьялары бойынша шығындарды топтастыру ресурстар қайда,
қандай мақсатпен және қандай мөлшерде жұмсалғандығын көрсетеді. Енді әр
өндіріс бойынша шығындардың калькуляциясын қарастырайық:
1 Кесте - 2009 жылдағы сусын сату бөлімі бойынша шығын элементтерінің
топталуы. (млн.теңге)
Шығын элементтері Барлығы Нәтиже
Жоспар Нақты
1 . Шикізат 8412 7469, 5 -942, 5
2. Өндірістік сипаттың 856 424 -432
қызмет көрсетуі
3. Қуат көздері 987 753 -234
4. Негізгі еңбекақы 485 459 -26
5. Әлеуметтік салық 56, 3 52, 7 -3, 6
6. Құралдарды құрау
бойынша қосымша 265 238 -27
шығындар
7. Бөлімдерді құрау бойынша
қосымша шығындар 412, 8 289, 5 -123, 3
Негізгі өндіріс бойынша
жиынтығы 11474, 1 9685, 7 -1788, 4
8. Жалпы әкімшілік шығындар 546, 6 546, 6 -
9. Пайыздар бойынша
шығындар 375, 9 375, 9 -
10. Өткізу бойынша
шығындар 133 133 -
11. Өзіндік құн жиынтығы 12529, 6 10741, 2 -1788, 4
Диполь Альянс кәсіпорынының 2009 жылда нақты шығындары
кестеде көрсетілгендей жоспардан 1788, 4 мың. теңге төмен, немесе барлық
шығын түрлері, әсіресе материалды шығындар төмендеген. Өзгермелі және
тұрақты шығындар сомасы өзгерді. Шығынның бірнеше құрылымы
өзгерді: материалды шығындар, негізгі қорлардың амортизация үлесі азайды.
Кәсіпорынның нақты шығындарының төмендеуі себебі, сусын сату бөлімі бойынша
өндірісті орындау жоспары 89, 3 % - ға ғана орындалғаны. Ағымдағы жылда
нақты шығындар жоспардан төмен болды.
Шығындардың сомасы өнім бірлігіне өзгермелі шығын деңгейі, оның
құрылымы, кәсіпорын бойынша толықтай өнім шығару көлемі есебінен және
өнімнің барлық өндіріске тұрақты шығындар сомасы есебінен өзгеруі мүмкін.
Берілген кестеден көретініміз 10, 7 % - ға шартты-натуралды түрде тауарлы
өнім шығару бойынша жоспардың толық орындалмауымен байланысты болған,
шығындар сомасы 1788, 4 мың. теңгеге төмендеген. Өндіріске шығындарды
жоспарлау тапсырмалары:
- өнім өндіріске әсер етуші факторларды анықтау;
- шығындарды төмендету резервтерін анықтау;
- қажетті ассортиментте жоғары сапалы өнім өндірісін кеңейту.
2009 жылға Диполь Альянс кәсіпорыны бойынша өнімді өндіру және
өткізуге кеткен шығындар келесідей:
Материалды шығындар: 7469, 5 10741, 2 * 100 % = 69, 5 %
Әлеуметтік сақтандыруға шығарымдармен жұмысшылардың еңбек ақысы: 52,
7 10741, 2 * 100 % = 0, 49 %
Негізгі өндірістік қор амортизациясы: 238 10741, 2 * 100 % = 2, 21
%
Басқа да шығындар:
2959 10741, 2 * 100 % - 27, 8 %
Өнімді өндіру және өткізуге әсер ететін шығындардың басым бөлігі
шикізатқа, отынға, электр қуатына кетті, ол 69, 5 %-ды
құрайды, шығындардың ең аз үлесі әлеуметтік сақтандыру шығындарымен
жұмысшылардың еңбек ақысына кетті, негізгі өндірістік қор
амортизациясына 2, 21 % және қалғаны 27, 8 % басқа қосымша шығындарға
кетті.
Кәсіпорында нан сату бөлімінің шығындар элементі бойынша өзіндік құн
есептеленеді, олардың калькуляциясы қосымшада көрсетілген (қосымша
қараңыз)
Диполь Альянс кәсіпорынында жоспарлы типтік өзіндік құнының
талдауы келесілерді көрсетеді:
1) бөлімнің өзіндік құны, соның ішінде:
- қайтарымды қалдықты алмағандағы шикізат;
- ҚҚС - ғынсыз өндіру бағасы бойынша - 2706 мың. теңге;
2) ҚҚС - ғынсыз технологиялық қажеттілікке отын және энергия қуаты
-281, 9 мыңтеңге;
3) өндірістік жұмысшылардың негізгі еңбек ақысы (міндетті еңбекақы,
тарифті ставка, және баға негізінде) - 472, 5 мың. теңге;
4) әлеуметтік салыққа аударымдар - 105, 4 мың. теңге;
5) жинақтау қорына аударымдар - 47, 3 мың. теңге;
6) жабдыққа кеткен шығындар, жабдықты күту бойынша материалдар
шығыны, жабдықты жөндеу бойынша жұмысшылардың еңбек ақысы және т.б. - 344,
9 мың. теңге;
7) басқа бөлімнің шығындары (жарықтандыру, амортизациясына,
бөлім ғимараттарына жылу беру және т.б.) - 344, 9 мың. теңге. Осы барлық
шығындардың сомасы өндірістік өзіндік құнды құрайды. Өндірістік өзіндік құн
Диполь Альянс кәсіпорыны бойынша өнімді шығару көлемі жоспар бойынша
4302, 9 мың. теңге, ал бір тоннаға 5, 062 мың. теңге. Өндірістік өзіндік
құн қосу өндірістен тыс шығындар, оның ішінде жалпы жоспарланған 1540, 8
мың. теңге сомасы, жалпы және әкімшілік шығындар, қосу 334, 3 мың. теңге
сомасына өнімді өткізу бойынша шығындар, қосу жадлдық қорға аударым - 26, 5
мың. теңге, 6204, 5 мың. теңге көлемінде толық өзіндік құнды құрайды.
Негізгі өндірістік құнның ұстау бойынша қосымша шығындар толық
өзіндік құнға үлкен әсерін тигізеді, олар нақты өзіндік құнмен
салыстырғанда 2913, 9 мың. теңге қымбаттады, сонымен қоса басқа ұйымдардың
қызметі 109, 3 мың. теңге, қорытындысында нақты өзіндік құнға өнімнің құны
5390, 6 мың. теңге қымбаттады, жоғарыдағы айтылғандарға қосылады:
1) ақаудан жоғалтулар, яғни өнімнің пайызбен нақтылы шығарылымы;
2) ішкі өндірістік себептер бойынша түрып қалғандықтан жоғалтулар;
Өнімнің өзіндік құны - бұл кәсіпорын жұмысының маңызды көрсеткіші. Ол
өндірістік жоспарлау барысында табысты анықтау үшін, таратылатын өнім
көлемінің тиімділігі мен оның жеке түрлерін анықтау үшін шығарылады.
Алдыңғы жылда шығаруға жоспарланған өнімнің толық өзіндік құны жалпылауыш
құжат - өнімді өндіру және өткізуге шығындар сметасында анықталады.
Кәсіпорынның шаруашылық қызметін жылдық жоспарлауда шығындар сметасы
тоқсандық бөлулермен бір жылға құрастырылады. Бірақ бұл шаруашылықтың
тұрақты және жоспарлауында ғана мүмкін. Инфляцияның жоғары қарқыны, еңбек
ақының минималды көлемінің индексациясы, шикізат пен энергетикалық
ресурстарға бағаның өсуі және басқа да себептер жылдық жоспарлауда
қиындатады. Смета өткізілетін өнім көлемін өзіндік құн бойынша есептеуге,
өнімді өткізуден түскен өнімді есептеуге, өнімнің материалды сиымдылығы мен
еңбек сиымдылығы бағалауға, запас шығын және дайын өнімге салынатын айналым
құралдарына қажеттілікті жоспарлауға мүмкіндік береді.
Жоспарлы жылда шығарылатын өнімнің толық өзіндік құны табыс сомасын
анықтайтын өткізілетін өнімнің өзіндік құны ерекшеленеді. Айырмашылық
жоспарлы- кезең басында және жоспарлы кезең аяғында сатылмайтын өнім
қалдығының көлемімен сатылмаған өнім қалдығына негізделген. Табиғи түрде
таратылатын өнім көлемі құрайды:
РП= О1+ТП-О2
мұнда О1 - жоспарлы кезең басындағы таратылмаған өнім қалдығы;
ТП - алдағы жылда шығару жоспарланатын тауарлык, өнім;
О2 - жоспарлы кезең аяғында таратылмаған өнім қалдығы; Таратылмаған
өнім қалдығының құрамы, олардың өзіндік құн бойынша көлемін, таратылатын
өнімге шығынды жоспарлауда есепке алу керек. Шығындар есебінің көлемі бір
таратылатын өнім көлемінің табысын анықтау үшін өнімді таратудан түсім бір
түрде болу керек. Оған шығын құрайды:
Срп=Соі +Стп-Со2
мұнда, Срп - - алдағы кезеңде (жыл, тоқсан) толық өзіндік құн бойынша
таратылатын өнімге шығын;
Соі - жоспарлы кезеңде (жыл, тоқсан) басында таратылмаған дайын өнім
қалдығының нақты өндірістің өзіндік құны.
Стп - өнімді өндіру және өткізуге шығындар сметасын анықтайтын
келешек кезеңде жоспарлы толық өзіндік құны;
Со2 - жоспарлы кезең (жыл, тоқсан) аяғында өткізілмейтін дайын өнім
қалдығының жоспарлы өндірістік өзіндік құны.
Диполь Альянс кәсіпорынының өткізілетін өзіндік құнын білу үшін өнім
бірлігінің жоспарлы өзіндік құнын есептеу керек. Өнім бірлігінің жоспарлы
өзіндік құны сәйкес түрдегі өнім өндірісіне жоспарлы шығынды оның табиғи
түрдегі жоспарлы көлеміне болумен анықталады, ал жалпы өнімнің 1 теңгеге
шығыны - барлық өнімнің өзіндік құнының оның құндылық түрдегі (өткізу
бағаларын салыстыруда) көлеміне бөлу жолымен анықталады.
С жоспар = £ барлық өнім шығыны V өнім жоспары
мұнда, С жоспар - жоспарлы өзіндік құны;
V өнім жоспары - ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz