Мұнай-газ саласындағы кәсіпорынның техника-экономикалық көрсеткіштерді пайдалану арқылы инвестжобаның тиімділігін талдау
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА.ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ ... ... ... ... ...7
2.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.1.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығынсыз (ҚҚС.сыз) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.1.2 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығы (ҚҚС) сомасымен ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
2.2 Роялти суммасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
2.2.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сыз, роялтисіз ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.3 Басқа да іс.әрекеттен түскен табыс (БӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2.3.1 Басқа да іс.әрекеттерден түскен табыс ҚҚС.сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.3.2 Басқа да іс.әрекеттерден түскен табыс ҚҚС сомасымен ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.4.1 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.4.2 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сыз, роялтисіз ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.5 Өзіндік құнның үлесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.6 Өндірістік шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.6.1 Амортизациялық төлемдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
2.6.2 Шартты.тұрақты шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.6.3 Шартты.өзгермелі шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.7 Бастапқы инвестициялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
2.8 Қарыздалған қаражаттар мен меншік қаражаттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.10 Қазіргі ақша қаражаттарының болашақтағы құны ... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.11 Инвесторға төленетін жалпы % (пайыз) сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.12 Тазартылған жалпы жылдық жиынтық табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.13 Салық салынатын табыс /Брутто табыс/ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
2.14 Корпоративті салық сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.15 Нетто табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.16 Бағалы қағаздарға салынатын салық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2.17 Жоғары пайдаға салық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
2.18 Таза табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
2.19 КОАҚТА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.20 Таза ағымдағы құн ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
2.21 Пайданың ішкі нормасы (ПІН) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
2.22 Жоғары пайдаға салық ставкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
2.23 Жоғары пайдаға салық сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
2.24 Күрделі қаржылардың экономикалық тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
2.25 Өнім тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
2.26 Сатудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33
2.27 Таза қалдық пайда (ТҚП) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 33
2.28 Брутто пайда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34
2.29 Нетто пайда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .34
2.30 Дисконтталған шығындардың тиімділік индексі (ДШТИ) ... ... ... ... ... ... ..35
2.31 Дисконтталған инвестициялардың тиімділік индексі (ДИТИ) ... ... ... ... ... 35
2.32 Кумулятивті табыс (КТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
2.33 Залалсыздық нүкте ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
ТЕХНИКА ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА.ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ ... ... ... ... ...7
2.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
2.1.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығынсыз (ҚҚС.сыз) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.1.2 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығы (ҚҚС) сомасымен ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
2.2 Роялти суммасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
2.2.1 Негізгі іс.әрекеттен түскен табыс ҚҚС.сыз, роялтисіз ... ... ... ... ... ... ... ... .12
2.3 Басқа да іс.әрекеттен түскен табыс (БӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
2.3.1 Басқа да іс.әрекеттерден түскен табыс ҚҚС.сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.3.2 Басқа да іс.әрекеттерден түскен табыс ҚҚС сомасымен ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15
2.4.1 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.4.2 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС.сыз, роялтисіз ... ... ... ... ... ... ... ... 16
2.5 Өзіндік құнның үлесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.6 Өндірістік шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
2.6.1 Амортизациялық төлемдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
2.6.2 Шартты.тұрақты шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
2.6.3 Шартты.өзгермелі шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.7 Бастапқы инвестициялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
2.8 Қарыздалған қаражаттар мен меншік қаражаттар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд көлемі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
2.10 Қазіргі ақша қаражаттарының болашақтағы құны ... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.11 Инвесторға төленетін жалпы % (пайыз) сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.12 Тазартылған жалпы жылдық жиынтық табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..21
2.13 Салық салынатын табыс /Брутто табыс/ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
2.14 Корпоративті салық сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.15 Нетто табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .23
2.16 Бағалы қағаздарға салынатын салық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2.17 Жоғары пайдаға салық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
2.18 Таза табыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
2.19 КОАҚТА ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.20 Таза ағымдағы құн ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 26
2.21 Пайданың ішкі нормасы (ПІН) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27
2.22 Жоғары пайдаға салық ставкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
2.23 Жоғары пайдаға салық сомасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..31
2.24 Күрделі қаржылардың экономикалық тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
2.25 Өнім тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
2.26 Сатудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33
2.27 Таза қалдық пайда (ТҚП) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 33
2.28 Брутто пайда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34
2.29 Нетто пайда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .34
2.30 Дисконтталған шығындардың тиімділік индексі (ДШТИ) ... ... ... ... ... ... ..35
2.31 Дисконтталған инвестициялардың тиімділік индексі (ДИТИ) ... ... ... ... ... 35
2.32 Кумулятивті табыс (КТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
2.33 Залалсыздық нүкте ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 36
ТЕХНИКА ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... .
Қазақстан Республикасының экономикасы үшін мұнай және газ саласы өте маңызды ролді атқарады. Мұнай мен газ – Қазақстанның басты шикізат байлығы, оның болашақ гүлденуінің негізі. Бүгінде Қазақстан Республикасы көмірсутекті шикізаттарға ең бай әлемдегі он мемлекеттің бірі, анықталған мұнай қоры жөнінен әлемде сегізінші орынды алады. Еліміздің тәуелсіз дамуы мен халықтың әл-ауқатының артуы бүгінде осы мұнай-газ саласының арқасында.Мұнай өнеркәсібінің қарқынды түрде өсуіне игеру қоры бойынша үлкен және тиімді кен орындардың ашылуы әсер етеді.
Мұнай саласында инвестжобаны талдау ақша қаражаттарын тиімді салудың негізі болып саналады. Инвестициялар кез келген кәсіпкерлік жобаны іске асырудың басты шарты деп те айтуға болады. Инвестициялар негізінде ақшалай түрде болады. Инвестициялар дегеніміз кәсіпкерлік қызметтің және оның нәтижесінде пайда (табыс) құралатын немесе әлеуметтік тиімділікке қол жеткізілетін қызметтің басқа да түрлерінің объектілеріне жұмсалған мүліктік және интеллектілік құндылықтарының барлық түрлері.
Кәсіпкерлік қызметке алғашқы қадам инвестжоба құру болып табылады.
Бұл курстық жұмыстың зерттеу мақсаты – мұнай газ саладағы кәсіпорынды игерудің ең тиімді нұсқасын техника-экономикалық көрсетіштерді пайдалану арқылы инвестжоба жасау. Ең басты техника-экономикалық көрсеткіштер мыналарды жатқызуға болады:
Таза ағымдағы құн
Пайданың ішкі нормасы
Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағымы
Таза табыс
Кәсіпорынның қиын нүктесі немесе залалсыздық нүкте
Негізгі зерттеу объектісі – талданылатын инвестжоба компанияның негізгі іс-әрекеті болып табылады.
Зерттеу құралы – инвестжоба арқылы тиімділікті есептеу, тиімді болса, капитал тарту, оны тиісті орындарға шоғырландыру, одан пайда табу кіреді.
Мұнай саласында инвестжобаны талдау ақша қаражаттарын тиімді салудың негізі болып саналады. Инвестициялар кез келген кәсіпкерлік жобаны іске асырудың басты шарты деп те айтуға болады. Инвестициялар негізінде ақшалай түрде болады. Инвестициялар дегеніміз кәсіпкерлік қызметтің және оның нәтижесінде пайда (табыс) құралатын немесе әлеуметтік тиімділікке қол жеткізілетін қызметтің басқа да түрлерінің объектілеріне жұмсалған мүліктік және интеллектілік құндылықтарының барлық түрлері.
Кәсіпкерлік қызметке алғашқы қадам инвестжоба құру болып табылады.
Бұл курстық жұмыстың зерттеу мақсаты – мұнай газ саладағы кәсіпорынды игерудің ең тиімді нұсқасын техника-экономикалық көрсетіштерді пайдалану арқылы инвестжоба жасау. Ең басты техника-экономикалық көрсеткіштер мыналарды жатқызуға болады:
Таза ағымдағы құн
Пайданың ішкі нормасы
Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағымы
Таза табыс
Кәсіпорынның қиын нүктесі немесе залалсыздық нүкте
Негізгі зерттеу объектісі – талданылатын инвестжоба компанияның негізгі іс-әрекеті болып табылады.
Зерттеу құралы – инвестжоба арқылы тиімділікті есептеу, тиімді болса, капитал тарту, оны тиісті орындарға шоғырландыру, одан пайда табу кіреді.
1. «Мұнайгаз өнеркәсібіндегі кәсіпорын экономикасы »,
Г.С. Тайкулакова
Алматы қ., 2005 ж., КҚУ
2. «Салық кодексі» (Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы).
Алматы қаласы, «Юрист», 2006 жылы
3. «Кәсіпорын экономикасы», Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә.,
Алматы қ., «Экономика»,2003 жылы
4. Дәріс жинақтарынан материалдар
Г.С. Тайкулакова
Алматы қ., 2005 ж., КҚУ
2. «Салық кодексі» (Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы).
Алматы қаласы, «Юрист», 2006 жылы
3. «Кәсіпорын экономикасы», Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә.,
Алматы қ., «Экономика»,2003 жылы
4. Дәріс жинақтарынан материалдар
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ТИІМДІЛІГІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .5
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ ... ... ... ... ...7
2.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс
(НӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...9
2.1.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығынсыз (ҚҚС-
сыз) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.1.2 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығы (ҚҚС)
сомасымен
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
2.2 Роялти
суммасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 2
2.2.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс ҚҚС-сыз,
роялтисіз ... ... ... ... ... ... .. ... ...12
2.3 Басқа да іс-әрекеттен түскен табыс
(БӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .13
2.3.1 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС-
сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.3.2 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС
сомасымен ... ... ... ... ... ... .. ... 14
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс
(ЖЖЖТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 15
2.4.1 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-
сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.4.2 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-сыз,
роялтисіз ... ... ... ... ... ... .. ... ..16
2.5 Өзіндік құнның
үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 17
2.6 Өндірістік
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...17
2.6.1 Амортизациялық
төлемдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 18
2.6.2 Шартты-тұрақты
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...18
2.6.3 Шартты-өзгермелі
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...19
2.7 Бастапқы
инвестициялар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...19
2.8 Қарыздалған қаражаттар мен меншік
қаражаттар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...20
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд
көлемі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .20
2.10 Қазіргі ақша қаражаттарының болашақтағы құны
... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.11 Инвесторға төленетін жалпы % (пайыз)
сомасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .21
2.12 Тазартылған жалпы жылдық жиынтық
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 21
2.13 Салық салынатын табыс Брутто
табыс ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...22
2.14 Корпоративті салық сомасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.23
2.15 Нетто
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
2.16 Бағалы қағаздарға салынатын
салық ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .24
2.17 Жоғары пайдаға
салық ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 25
2.18 Таза
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.19
КОАҚТА ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... .25
2.20 Таза ағымдағы
құн ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...26
2.21 Пайданың ішкі нормасы
(ПІН) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 27
2.22 Жоғары пайдаға салық
ставкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..31
2.23 Жоғары пайдаға салық
сомасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 31
2.24 Күрделі қаржылардың экономикалық
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..32
2.25 Өнім
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
2.26 Сатудың
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .33
2.27 Таза қалдық пайда
(ТҚП) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .33
2.28 Брутто
пайда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .34
2.29 Нетто
пайда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... . .34
2.30 Дисконтталған шығындардың тиімділік индексі
(ДШТИ) ... ... ... ... ... ... ..35
2.31 Дисконтталған инвестициялардың тиімділік индексі
(ДИТИ) ... ... ... ... ... 35
2.32 Кумулятивті табыс
(КТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...36
2.33 Залалсыздық
нүкте ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .36
ТЕХНИКА ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ...
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының экономикасы үшін мұнай және газ саласы
өте маңызды ролді атқарады. Мұнай мен газ – Қазақстанның басты шикізат
байлығы, оның болашақ гүлденуінің негізі. Бүгінде Қазақстан Республикасы
көмірсутекті шикізаттарға ең бай әлемдегі он мемлекеттің бірі, анықталған
мұнай қоры жөнінен әлемде сегізінші орынды алады. Еліміздің тәуелсіз дамуы
мен халықтың әл-ауқатының артуы бүгінде осы мұнай-газ саласының
арқасында.Мұнай өнеркәсібінің қарқынды түрде өсуіне игеру қоры бойынша
үлкен және тиімді кен орындардың ашылуы әсер етеді.
Мұнай саласында инвестжобаны талдау ақша қаражаттарын тиімді салудың
негізі болып саналады. Инвестициялар кез келген кәсіпкерлік жобаны іске
асырудың басты шарты деп те айтуға болады. Инвестициялар негізінде ақшалай
түрде болады. Инвестициялар дегеніміз кәсіпкерлік қызметтің және оның
нәтижесінде пайда (табыс) құралатын немесе әлеуметтік тиімділікке қол
жеткізілетін қызметтің басқа да түрлерінің объектілеріне жұмсалған мүліктік
және интеллектілік құндылықтарының барлық түрлері.
Кәсіпкерлік қызметке алғашқы қадам инвестжоба құру болып табылады.
Бұл курстық жұмыстың зерттеу мақсаты – мұнай газ саладағы
кәсіпорынды игерудің ең тиімді нұсқасын техника-экономикалық көрсетіштерді
пайдалану арқылы инвестжоба жасау. Ең басты техника-экономикалық
көрсеткіштер мыналарды жатқызуға болады:
❖ Таза ағымдағы құн
❖ Пайданың ішкі нормасы
❖ Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағымы
❖ Таза табыс
❖ Кәсіпорынның қиын нүктесі немесе залалсыздық нүкте
Негізгі зерттеу объектісі – талданылатын инвестжоба компанияның
негізгі іс-әрекеті болып табылады.
Зерттеу құралы – инвестжоба арқылы тиімділікті есептеу, тиімді болса,
капитал тарту, оны тиісті орындарға шоғырландыру, одан пайда табу кіреді.
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ
Инвестициялық ресурстардың негізгі көздерін капитал құрайды. Заттық
нысанда капитал өндіріс құралдары болса, заттай емес нысанда – инвестиция
болып саналады.
Инвестиция – қазіргі нарық жағдайындағы жаңа термин. Инвестициялар
ел экономикасын дамуы мен өсуін қаржыландыруға керек механизмді қамтамасыз
етеді. Инвестиция латын тілінен аударғанда салу немесе ұзақ мерзімді
салу дегенді білдіреді. Инвестиция деп табыс алу, меншікті капиталын
молайту, елдің материалдық байлығы мен бейматериалдық сипаттағы қоғамдық
құндылықтарын еселей түсу үшін шаруашылық жүргізуші субъектілер салатын
инвестициялық қаражатты айтады.
Инвестициялық саясат – инвестициялардың неғұрлым басым бағыттарын
анықтайтын шаралар жүйесі. өндірісті , кәсіпкерлікті дамыту, пайда немесе
басқа да түбегейлі нәтиже алу мақсатында шаруашылық жүргізуші субьектінің
(кәсіпорынның, фирманың, компанияның, т.б), аймақтың, елдің ішінде де,
сондай-ақ одан тысқары жерлерде де инвестиция салудың көлемін, құрылымы мен
бағытын белгілейтін шаруашылық шешімдерінің жүйесі. Инвестициялық
бағдарламаларға сәйкес инвестициялық саясат мынадай жолдармен жүзеге
асырылады: мемлекеттік инвестицияларды тікелей басқару; салық жеңілдіктерін
беру; демеуқаражат, жәрдемқаражат, бюджеттік несие түрінде қаржылай түрде
көмек көрсету; тиісті несие саясатын баға белгіленімін; маортизациялық
саясат жүргізу; нормалар мен стандарттардың қолданылуына, сондай ақ,
міндетті түрде сертификаттаудың ережесінің орындалуына бақылау жасау.
Инвестор – инвестицияны жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға,
мемлекет. Инвестор ең алдымен үнемі табыс алуға, күрделі қаржысының
қауіпсіз болуына және капитал құнының өсуіне мүдделі.
Инвестжоба – ол жаңа өзгерістер құруға, жұмыс істеп тұрандарын
кеңейтуге және жаңғыртуға инвестициялар көздейтін іс шаралар кешені.
Инвестициялық ұсыныс - инвестжобаның мақсатын, оған жету жолдарын
көрсететін және инвест жобаны одан әрі әзірлеу үшін оны алдын ала іріктеуді
жүзеге асыру мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін инвестжобның тұжырымдамасы.
Халықаралық тәжірибеде инвестжобалардың тиімділігін талдауда және
бағалауда 5 негізгі критерий және 2 қосымша критерий қолданылады:
Негізгі критерилерге жататындар:
❖ Таза ағымдағы құн, ТАҚ
❖ Пайданың ішкі нормасы, ПІН
❖ Инвестжобаның өтеу мерзімі немесе күрделі қаржылардың қайтып келу
мерзімі, ИЖӨМ немесе ККҚМ
❖ Залалсыздық нүкте немесе кәсіпорынның қиын нүктесі
Қосымша 2 критериийге жататындар:
❖ Дисконтталған шығындардың тиімді индексі ( ДШТИ)
❖ Дисконтталған инвестициялардың тиімді индексі (ДИТИ)
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында бағалар сұраныс пен ұсыныстың
арқасында, яғни құн заңы бойынша құрылады. Экономикалық тұлғалар
кәсіпкерлер, капитал иелері, үй шаруашылығы, фирмалар үшін маңызды
категория болып баға табылады.
Нарықта басты рөлдерді сатушы мен сатып алушы ойнайды. Баға құру
тетігінің арқасында нарықта экономика пайда болған дефицитті жояды. Баға
деп нарықта тауар құнының ақшалпй көрінісін айтады.
1 тонна мұнай бағасы арқылы 1 баррель мұнай бағасын табамыз.
Инвестжоба бойынша мұнай тығыздығы ρ=0,792 гсм
Осыдан 1 тоннадағы литр санын анықтаймыз, яғни 1 тоннада болатын 1000
литрді берілген мұнай тығыздығына бөлеміз: V=mp формуласымен V=
10000,792=1262,62 лт тең. Бір тоннада баррель саны тоннадағы литр санын
баррельдегі литр санына қатынасына 1262,62159=7,94 бар.т тең. Ал 1
баррель мұнайдың бағасын табу үшін, 1-ші жылдағы
Б1б= =35,76 долбар
1 баррель мұнай бағасының анықталу формулалары:
1 ші жылдың 1 тонна мұнай бағасы берілген , бұдан бағаның өзгеру темпі
арқылы 10 жылдың тоннадағы мұнай бағасын табылады. 10 жылдағы 1 баррель
мұнай бағасын 1 тонна мұнай бағасының тоннадағы баррель санына қатынасы
арқылы анықталады. Мына кестеде 10 жылдың 1 баррель мұнай бағасы
көрсетілген:
№ Көрсеткіштің атауы
НӘТТ 880,4
роялти сум 44,02 109,9 144,3 88,5 83,1
НӘТТ 880,4 2887,712 1663,956 2115,161 2808,476
БӘТТ, 17% 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
НӘТТ ден
2.3.1 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС-сыз
Басқа да іс-әрекеттен түскен табыстың қосылған құн салықсыз сомасы
басқа да іс-әрекеттен түскен табыс пен ҚҚС өтеу коэффициентінің
көбейтіндісіне тең болады:
немесе
Көрсеткіштің атауы 1 жыл 3 жыл 5 жыл 7 жыл 9 жыл
БӘТТ, 17% НӘТТ ден 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
ҚҚС өтеу коэффициенті
0,86
БӘТТ НДС\сіз 128,7145 422,1835 243,2704 309,2365 410,5992
2.3.2 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС сомасымен
Басқа да іс-әрекеттен түскен табысқа салынған қосылған құн салынатын
салық сомасы басқа да іс-әрекеттен түскен табыспен қосылған құн ставкасының
көбейтіндісіне тең. БӘТТ-қа салынған ҚҚС сомасы мына формуамен анықталады:
Немесе
Көрсеткіштің атауы 1 жыл 3 жыл 5 жыл 7 жыл 9 жыл
БӘТТ, 17% НӘТТ ден 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
БӘТТ НДС\сіз 128,7145 422,1835 243,2704 309,2365 410,5992
БӘТТ НДС сомасы 20,95352 68,72755 39,60215 50,34083 66,84173
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ)
Кәсіпорынның жиынтық табысы – тауарлық өнімді өткізуден түскен
пайдадан, басқа да өткізуден түскен және тыс өткізу операциялардан түскен
табыстан құрылады. Жалпы табысты мұнай өндіру көлемінің құны, негізгі іс-
әрекеттерінен түскен табыс немесе тауарлық өнімді өткізуден түскен пайда
деп атауға болады.
Жалпы жылдық жиынтық табыс негізгі іс-әрекеттен түскен табыс пен басқа
да іс-әрекеттен түскен табыс қосындысына тең:
Көрсеткіш1 жыл
атауы
ЖЖЖТ НДС\З 885,9
Бастапқы 1195,2
инвестициялар
меншәк 929,6
қаражаттары
35%
қарыздалған
қаражаттар 1726,4
65%
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд көлемі
Мұнай компаниясынан акционерлерге төленетін дивиденд көлемі соңғы бес
жылда негізгі іс әрекеттен түскен табыстың 10 %-ын қамтиды.
Көрсеткіш 1 ж
атауы ы
л
Б.т\ға салы-20,7
натын кор.
Салық
сомасы
НТ -48,3 325,1 862,8 174,9 307,3 113,0
1 -1094,56 3 1 -1094,557 ӨАҚ 1
2 166,0257 4 0,971 161,21097 ӨАҚ 2
3 953,1719 2 0,934 890,26251 ӨАҚ 3
4 209,2275 3 0,916 191,65243 ӨАҚ 4
5 323,3441 5 0,889 287,45287 ӨАҚ 5
6 199,6086 6 0,847 169,06846 ӨАҚ 6
7 626,8853 4 0,799 500,88132 ӨАҚ 7
8 494,6877 5 0,768 379,92016 ӨАҚ 8
9 934,9683 3 0,731 683,46185 ӨАҚ 9
10 529,4645 2 0,71 375,91982 ӨАҚ 10
Өзгертілмеген КОАҚТА үшін ТАҚ:
14% 34% 44% Белгілеу
Жылдар 24%
1 -960,138 -882,707 -816,834 -760,109 ТАҚ 1
2 -832,386 -774,73 -724,371 -680,043 ТАҚ 2
3 -189,023 -274,804 -328,224 -360,827 ТАҚ 3
4 -65,1431 -186,306 -263,331 -312,168 ТАҚ 4
5 102,7916 -76,0108 -188,489 -275,903 ТАҚ 5
6 193,7306 -21,1011 -154,011 -253,515 ТАҚ 6
7 444,2574 117,9698 -73,2026 -204,689 ТАҚ 7
8 617,6746 206,4727 -25,6151 -177,933 ТАҚ 8
9 905,1848 341,3695 41,50514 -142,814 ТАҚ 9
10 1048,005 402,9751 69,87054 -129,004 ТАҚ 10
Өзгертілген КОАҚТА үшін ТАҚ:
14% 34% Белгілеу
Жылдар 24%
1 -960,1378873 -882,7074 -816,833725 ТАҚ 1
2 -836,0912768 -777,8616 -727,0526073 ТАҚ 2
3 -235,18944 -310,9302 -357,050932 ТАҚ 3
4 -121,715819 -229,8663 -297,6086977 ТАҚ 4
5 27,5781931 -131,8139 -231,0748477 ТАҚ 5
6 104,6035095 -85,30539 -201,8714214 ТАҚ 6
7 304,7743777 25,812259 -137,3058136 ТАҚ 7
8 437,9588284 93,782506 -100,7586273 ТАҚ 8
9 648,1287768 192,39209 -51,69370734 ТАҚ 9
10 749,5308215 236,13205 -31,55427422 ТАҚ 10
Өзгертілмеген ТАҚ-тарды салыстыру :
14% 34% 44%
Жылдар 24%
1 -960,138 -882,707 -816,834 -760,109
2 -832,386 -774,73 -724,371 -680,043
3 -189,023 -274,804 -328,224 -360,827
4 -65,1431 -186,306 -263,331 -312,168
5 102,7916 -76,0108 -188,489 -275,903
6 193,7306 -21,1011 -154,011 -253,515
7 444,2574 117,9698 -73,2026 -204,689
8 617,6746 206,4727 -25,6151 -177,933
9 905,1848 341,3695 41,50514 -142,814
10 1048,005 402,9751 69,87054 -129,004
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (102,7916+76,0108) * (24-14) = 19,74889311
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (193,7306+21,1011) * (24-14) = 23,01778279
24%-34% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 24 + (117,9698+73,2026) * (34-24) = 30,17085799
24%-34% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 24 + (206,4727+25,6151) * (34-24) = 32,89631724
34%-44% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 34 + (41,50514+142,814) * (44-34) = 36,25180576
34%-44% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 34 + (69,87054+129,004) * (44-34) = 37,51330364
Өзгертілген ТАҚ тарды салыстыру:
14% 34%
Жылдар 24%
1 -960,1378873 -882,7074 -816,833725
2 -836,0912768 -777,8616 -727,0526073
3 -235,18944 -310,9302 -357,050932
4 -121,715819 -229,8663 -297,6086977
5 27,5781931 -131,8139 -231,0748477
6 104,6035095 -85,30539 -201,8714214
7 304,7743777 25,812259 -137,3058136
8 437,9588284 93,782506 -100,7586273
9 648,1287768 192,39209 -51,69370734
10 749,5308215 236,13205 -31,55427422
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (27,5781931+131,8139) * (24-14) = 15,73021081
14%-24% аралығында ПІН ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ТИІМДІЛІГІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .5
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ ... ... ... ... ...7
2.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс
(НӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...9
2.1.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығынсыз (ҚҚС-
сыз) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.1.2 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс (НӘТТ) қосымша құн салығы (ҚҚС)
сомасымен
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
2.2 Роялти
суммасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ..1 2
2.2.1 Негізгі іс-әрекеттен түскен табыс ҚҚС-сыз,
роялтисіз ... ... ... ... ... ... .. ... ...12
2.3 Басқа да іс-әрекеттен түскен табыс
(БӘТТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .13
2.3.1 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС-
сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.3.2 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС
сомасымен ... ... ... ... ... ... .. ... 14
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс
(ЖЖЖТ) ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... 15
2.4.1 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-
сыз ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.4.2 Жалпы жылдық жиынтық табыс ҚҚС-сыз,
роялтисіз ... ... ... ... ... ... .. ... ..16
2.5 Өзіндік құнның
үлесі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... 17
2.6 Өндірістік
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...17
2.6.1 Амортизациялық
төлемдер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 18
2.6.2 Шартты-тұрақты
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...18
2.6.3 Шартты-өзгермелі
шығындар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...19
2.7 Бастапқы
инвестициялар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...19
2.8 Қарыздалған қаражаттар мен меншік
қаражаттар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ...20
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд
көлемі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .20
2.10 Қазіргі ақша қаражаттарының болашақтағы құны
... ... ... ... ... ... ... ... .21
2.11 Инвесторға төленетін жалпы % (пайыз)
сомасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... .21
2.12 Тазартылған жалпы жылдық жиынтық
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 21
2.13 Салық салынатын табыс Брутто
табыс ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ...22
2.14 Корпоративті салық сомасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.23
2.15 Нетто
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
2.16 Бағалы қағаздарға салынатын
салық ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .24
2.17 Жоғары пайдаға
салық ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 25
2.18 Таза
табыс ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
2.19
КОАҚТА ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... .25
2.20 Таза ағымдағы
құн ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...26
2.21 Пайданың ішкі нормасы
(ПІН) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 27
2.22 Жоғары пайдаға салық
ставкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
..31
2.23 Жоғары пайдаға салық
сомасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 31
2.24 Күрделі қаржылардың экономикалық
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ..32
2.25 Өнім
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...32
2.26 Сатудың
тиімділігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .33
2.27 Таза қалдық пайда
(ТҚП) ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... .33
2.28 Брутто
пайда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .34
2.29 Нетто
пайда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... . .34
2.30 Дисконтталған шығындардың тиімділік индексі
(ДШТИ) ... ... ... ... ... ... ..35
2.31 Дисконтталған инвестициялардың тиімділік индексі
(ДИТИ) ... ... ... ... ... 35
2.32 Кумулятивті табыс
(КТ) ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ...36
2.33 Залалсыздық
нүкте ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... .36
ТЕХНИКА ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .43
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ...
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасының экономикасы үшін мұнай және газ саласы
өте маңызды ролді атқарады. Мұнай мен газ – Қазақстанның басты шикізат
байлығы, оның болашақ гүлденуінің негізі. Бүгінде Қазақстан Республикасы
көмірсутекті шикізаттарға ең бай әлемдегі он мемлекеттің бірі, анықталған
мұнай қоры жөнінен әлемде сегізінші орынды алады. Еліміздің тәуелсіз дамуы
мен халықтың әл-ауқатының артуы бүгінде осы мұнай-газ саласының
арқасында.Мұнай өнеркәсібінің қарқынды түрде өсуіне игеру қоры бойынша
үлкен және тиімді кен орындардың ашылуы әсер етеді.
Мұнай саласында инвестжобаны талдау ақша қаражаттарын тиімді салудың
негізі болып саналады. Инвестициялар кез келген кәсіпкерлік жобаны іске
асырудың басты шарты деп те айтуға болады. Инвестициялар негізінде ақшалай
түрде болады. Инвестициялар дегеніміз кәсіпкерлік қызметтің және оның
нәтижесінде пайда (табыс) құралатын немесе әлеуметтік тиімділікке қол
жеткізілетін қызметтің басқа да түрлерінің объектілеріне жұмсалған мүліктік
және интеллектілік құндылықтарының барлық түрлері.
Кәсіпкерлік қызметке алғашқы қадам инвестжоба құру болып табылады.
Бұл курстық жұмыстың зерттеу мақсаты – мұнай газ саладағы
кәсіпорынды игерудің ең тиімді нұсқасын техника-экономикалық көрсетіштерді
пайдалану арқылы инвестжоба жасау. Ең басты техника-экономикалық
көрсеткіштер мыналарды жатқызуға болады:
❖ Таза ағымдағы құн
❖ Пайданың ішкі нормасы
❖ Күтіліп отырған ақша қаражаттарының таза ағымы
❖ Таза табыс
❖ Кәсіпорынның қиын нүктесі немесе залалсыздық нүкте
Негізгі зерттеу объектісі – талданылатын инвестжоба компанияның
негізгі іс-әрекеті болып табылады.
Зерттеу құралы – инвестжоба арқылы тиімділікті есептеу, тиімді болса,
капитал тарту, оны тиісті орындарға шоғырландыру, одан пайда табу кіреді.
1 ӨНДІРІСТІК КӘСІПОРЫН ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ ШЕШІМДЕРІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТИІМДІЛІГІ
Инвестициялық ресурстардың негізгі көздерін капитал құрайды. Заттық
нысанда капитал өндіріс құралдары болса, заттай емес нысанда – инвестиция
болып саналады.
Инвестиция – қазіргі нарық жағдайындағы жаңа термин. Инвестициялар
ел экономикасын дамуы мен өсуін қаржыландыруға керек механизмді қамтамасыз
етеді. Инвестиция латын тілінен аударғанда салу немесе ұзақ мерзімді
салу дегенді білдіреді. Инвестиция деп табыс алу, меншікті капиталын
молайту, елдің материалдық байлығы мен бейматериалдық сипаттағы қоғамдық
құндылықтарын еселей түсу үшін шаруашылық жүргізуші субъектілер салатын
инвестициялық қаражатты айтады.
Инвестициялық саясат – инвестициялардың неғұрлым басым бағыттарын
анықтайтын шаралар жүйесі. өндірісті , кәсіпкерлікті дамыту, пайда немесе
басқа да түбегейлі нәтиже алу мақсатында шаруашылық жүргізуші субьектінің
(кәсіпорынның, фирманың, компанияның, т.б), аймақтың, елдің ішінде де,
сондай-ақ одан тысқары жерлерде де инвестиция салудың көлемін, құрылымы мен
бағытын белгілейтін шаруашылық шешімдерінің жүйесі. Инвестициялық
бағдарламаларға сәйкес инвестициялық саясат мынадай жолдармен жүзеге
асырылады: мемлекеттік инвестицияларды тікелей басқару; салық жеңілдіктерін
беру; демеуқаражат, жәрдемқаражат, бюджеттік несие түрінде қаржылай түрде
көмек көрсету; тиісті несие саясатын баға белгіленімін; маортизациялық
саясат жүргізу; нормалар мен стандарттардың қолданылуына, сондай ақ,
міндетті түрде сертификаттаудың ережесінің орындалуына бақылау жасау.
Инвестор – инвестицияны жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлға,
мемлекет. Инвестор ең алдымен үнемі табыс алуға, күрделі қаржысының
қауіпсіз болуына және капитал құнының өсуіне мүдделі.
Инвестжоба – ол жаңа өзгерістер құруға, жұмыс істеп тұрандарын
кеңейтуге және жаңғыртуға инвестициялар көздейтін іс шаралар кешені.
Инвестициялық ұсыныс - инвестжобаның мақсатын, оған жету жолдарын
көрсететін және инвест жобаны одан әрі әзірлеу үшін оны алдын ала іріктеуді
жүзеге асыру мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін инвестжобның тұжырымдамасы.
Халықаралық тәжірибеде инвестжобалардың тиімділігін талдауда және
бағалауда 5 негізгі критерий және 2 қосымша критерий қолданылады:
Негізгі критерилерге жататындар:
❖ Таза ағымдағы құн, ТАҚ
❖ Пайданың ішкі нормасы, ПІН
❖ Инвестжобаның өтеу мерзімі немесе күрделі қаржылардың қайтып келу
мерзімі, ИЖӨМ немесе ККҚМ
❖ Залалсыздық нүкте немесе кәсіпорынның қиын нүктесі
Қосымша 2 критериийге жататындар:
❖ Дисконтталған шығындардың тиімді индексі ( ДШТИ)
❖ Дисконтталған инвестициялардың тиімді индексі (ДИТИ)
2 МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ӨНДІРУ КОМПАНИЯСЫ ҚЫЗМЕТІНІҢ ТЕХНИКА-ЭКОНОМИКАЛЫҚ
КӨРСЕТКІШТЕРІН АНЫҚТАУ КЕЗЕҢДЕРІ
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында бағалар сұраныс пен ұсыныстың
арқасында, яғни құн заңы бойынша құрылады. Экономикалық тұлғалар
кәсіпкерлер, капитал иелері, үй шаруашылығы, фирмалар үшін маңызды
категория болып баға табылады.
Нарықта басты рөлдерді сатушы мен сатып алушы ойнайды. Баға құру
тетігінің арқасында нарықта экономика пайда болған дефицитті жояды. Баға
деп нарықта тауар құнының ақшалпй көрінісін айтады.
1 тонна мұнай бағасы арқылы 1 баррель мұнай бағасын табамыз.
Инвестжоба бойынша мұнай тығыздығы ρ=0,792 гсм
Осыдан 1 тоннадағы литр санын анықтаймыз, яғни 1 тоннада болатын 1000
литрді берілген мұнай тығыздығына бөлеміз: V=mp формуласымен V=
10000,792=1262,62 лт тең. Бір тоннада баррель саны тоннадағы литр санын
баррельдегі литр санына қатынасына 1262,62159=7,94 бар.т тең. Ал 1
баррель мұнайдың бағасын табу үшін, 1-ші жылдағы
Б1б= =35,76 долбар
1 баррель мұнай бағасының анықталу формулалары:
1 ші жылдың 1 тонна мұнай бағасы берілген , бұдан бағаның өзгеру темпі
арқылы 10 жылдың тоннадағы мұнай бағасын табылады. 10 жылдағы 1 баррель
мұнай бағасын 1 тонна мұнай бағасының тоннадағы баррель санына қатынасы
арқылы анықталады. Мына кестеде 10 жылдың 1 баррель мұнай бағасы
көрсетілген:
№ Көрсеткіштің атауы
НӘТТ 880,4
роялти сум 44,02 109,9 144,3 88,5 83,1
НӘТТ 880,4 2887,712 1663,956 2115,161 2808,476
БӘТТ, 17% 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
НӘТТ ден
2.3.1 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС-сыз
Басқа да іс-әрекеттен түскен табыстың қосылған құн салықсыз сомасы
басқа да іс-әрекеттен түскен табыс пен ҚҚС өтеу коэффициентінің
көбейтіндісіне тең болады:
немесе
Көрсеткіштің атауы 1 жыл 3 жыл 5 жыл 7 жыл 9 жыл
БӘТТ, 17% НӘТТ ден 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
ҚҚС өтеу коэффициенті
0,86
БӘТТ НДС\сіз 128,7145 422,1835 243,2704 309,2365 410,5992
2.3.2 Басқа да іс-әрекеттерден түскен табыс ҚҚС сомасымен
Басқа да іс-әрекеттен түскен табысқа салынған қосылған құн салынатын
салық сомасы басқа да іс-әрекеттен түскен табыспен қосылған құн ставкасының
көбейтіндісіне тең. БӘТТ-қа салынған ҚҚС сомасы мына формуамен анықталады:
Немесе
Көрсеткіштің атауы 1 жыл 3 жыл 5 жыл 7 жыл 9 жыл
БӘТТ, 17% НӘТТ ден 149,668 490,911 282,8725 359,5774 477,4409
БӘТТ НДС\сіз 128,7145 422,1835 243,2704 309,2365 410,5992
БӘТТ НДС сомасы 20,95352 68,72755 39,60215 50,34083 66,84173
2.4 Жалпы жылдық жиынтық табыс (ЖЖЖТ)
Кәсіпорынның жиынтық табысы – тауарлық өнімді өткізуден түскен
пайдадан, басқа да өткізуден түскен және тыс өткізу операциялардан түскен
табыстан құрылады. Жалпы табысты мұнай өндіру көлемінің құны, негізгі іс-
әрекеттерінен түскен табыс немесе тауарлық өнімді өткізуден түскен пайда
деп атауға болады.
Жалпы жылдық жиынтық табыс негізгі іс-әрекеттен түскен табыс пен басқа
да іс-әрекеттен түскен табыс қосындысына тең:
Көрсеткіш1 жыл
атауы
ЖЖЖТ НДС\З 885,9
Бастапқы 1195,2
инвестициялар
меншәк 929,6
қаражаттары
35%
қарыздалған
қаражаттар 1726,4
65%
2.9 Акционерлерге төленетін дивиденд көлемі
Мұнай компаниясынан акционерлерге төленетін дивиденд көлемі соңғы бес
жылда негізгі іс әрекеттен түскен табыстың 10 %-ын қамтиды.
Көрсеткіш 1 ж
атауы ы
л
Б.т\ға салы-20,7
натын кор.
Салық
сомасы
НТ -48,3 325,1 862,8 174,9 307,3 113,0
1 -1094,56 3 1 -1094,557 ӨАҚ 1
2 166,0257 4 0,971 161,21097 ӨАҚ 2
3 953,1719 2 0,934 890,26251 ӨАҚ 3
4 209,2275 3 0,916 191,65243 ӨАҚ 4
5 323,3441 5 0,889 287,45287 ӨАҚ 5
6 199,6086 6 0,847 169,06846 ӨАҚ 6
7 626,8853 4 0,799 500,88132 ӨАҚ 7
8 494,6877 5 0,768 379,92016 ӨАҚ 8
9 934,9683 3 0,731 683,46185 ӨАҚ 9
10 529,4645 2 0,71 375,91982 ӨАҚ 10
Өзгертілмеген КОАҚТА үшін ТАҚ:
14% 34% 44% Белгілеу
Жылдар 24%
1 -960,138 -882,707 -816,834 -760,109 ТАҚ 1
2 -832,386 -774,73 -724,371 -680,043 ТАҚ 2
3 -189,023 -274,804 -328,224 -360,827 ТАҚ 3
4 -65,1431 -186,306 -263,331 -312,168 ТАҚ 4
5 102,7916 -76,0108 -188,489 -275,903 ТАҚ 5
6 193,7306 -21,1011 -154,011 -253,515 ТАҚ 6
7 444,2574 117,9698 -73,2026 -204,689 ТАҚ 7
8 617,6746 206,4727 -25,6151 -177,933 ТАҚ 8
9 905,1848 341,3695 41,50514 -142,814 ТАҚ 9
10 1048,005 402,9751 69,87054 -129,004 ТАҚ 10
Өзгертілген КОАҚТА үшін ТАҚ:
14% 34% Белгілеу
Жылдар 24%
1 -960,1378873 -882,7074 -816,833725 ТАҚ 1
2 -836,0912768 -777,8616 -727,0526073 ТАҚ 2
3 -235,18944 -310,9302 -357,050932 ТАҚ 3
4 -121,715819 -229,8663 -297,6086977 ТАҚ 4
5 27,5781931 -131,8139 -231,0748477 ТАҚ 5
6 104,6035095 -85,30539 -201,8714214 ТАҚ 6
7 304,7743777 25,812259 -137,3058136 ТАҚ 7
8 437,9588284 93,782506 -100,7586273 ТАҚ 8
9 648,1287768 192,39209 -51,69370734 ТАҚ 9
10 749,5308215 236,13205 -31,55427422 ТАҚ 10
Өзгертілмеген ТАҚ-тарды салыстыру :
14% 34% 44%
Жылдар 24%
1 -960,138 -882,707 -816,834 -760,109
2 -832,386 -774,73 -724,371 -680,043
3 -189,023 -274,804 -328,224 -360,827
4 -65,1431 -186,306 -263,331 -312,168
5 102,7916 -76,0108 -188,489 -275,903
6 193,7306 -21,1011 -154,011 -253,515
7 444,2574 117,9698 -73,2026 -204,689
8 617,6746 206,4727 -25,6151 -177,933
9 905,1848 341,3695 41,50514 -142,814
10 1048,005 402,9751 69,87054 -129,004
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (102,7916+76,0108) * (24-14) = 19,74889311
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (193,7306+21,1011) * (24-14) = 23,01778279
24%-34% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 24 + (117,9698+73,2026) * (34-24) = 30,17085799
24%-34% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 24 + (206,4727+25,6151) * (34-24) = 32,89631724
34%-44% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 34 + (41,50514+142,814) * (44-34) = 36,25180576
34%-44% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 34 + (69,87054+129,004) * (44-34) = 37,51330364
Өзгертілген ТАҚ тарды салыстыру:
14% 34%
Жылдар 24%
1 -960,1378873 -882,7074 -816,833725
2 -836,0912768 -777,8616 -727,0526073
3 -235,18944 -310,9302 -357,050932
4 -121,715819 -229,8663 -297,6086977
5 27,5781931 -131,8139 -231,0748477
6 104,6035095 -85,30539 -201,8714214
7 304,7743777 25,812259 -137,3058136
8 437,9588284 93,782506 -100,7586273
9 648,1287768 192,39209 -51,69370734
10 749,5308215 236,13205 -31,55427422
14%-24% аралығында ПІН ді есептеу
ПІН = 14 + (27,5781931+131,8139) * (24-14) = 15,73021081
14%-24% аралығында ПІН ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz