Ресей, Белоруссия және Қазақстан Кедендік Одағы

1 шілдеде Ресейде және Қазақстанда осы елдердің кеден территориясының бірігуіне әкелетін Кедендік Одақтың Кедендік Кодексі күшіне енді. 5 шілдеде Ресей, Қазақстан және Белоруссия Кедендік Кодекстің күшіне ену туралы арызға қол қойды. «Кедендік Кодекстің күшіне ену туралы Заңға қол қойылды, үш ел қарым-қатынасында ол 6 шілдеден бастап, ал Ресей мен Қазақстан үшін 1 шілдеден күшіне енді»,- деп хабарлады РФ Президенті Д. Медведев. Ол Кедендік Одақтың құрылуын «пайдалы әрі қызықты іс» деп атады.
2000 жылы Белоруссия, Қазақстан, Қырғызстан, Ресей және Тәжікстан Евразиялық Экономикалық Қоғамдастығын (ЕврАзЭҚ) – бірегей сыртқы экономикалық саясаттың, тарифтердің, бағаның және басқа жалпы нарықты құрайтындарды ойлап табу, жалпы сыртқы кеден шараларын құру мақсатында халықаралық экономикалық ұйымын құрды.
ЕврАзЭҚ ұйымы туралы келісімге 2000 жылы 10 қазанда Астанада қол қойылды. 2001 жылдың 30 мамырында күшіне енді.
ЕврАзЭҚ-ты құра отырып, бес елдің жаңа одақ алдында үш негізгі мәселесі тұрды:
- еркін сауда режимін қамтамасыз ету, Кедендік Одақ құру;
- бірегей экономикалық кеңістікті құру және бірегей валюта бағамын енгізу;
- ДСҰ-на біріге отырып кіру;
2006 жылдың тамызында ЕврАзЭҚ-тың формальды емес саммитінде үш елге – Ресей, Қазақстан және Белоруссияға, одақтың аса дамыған елдеріне Кедендік Одақ құру туралы керекті құжаттар пакетін дайындауға бұйрық берілді.
ЕврАзЭҚ-тың басқа елдері оған өздерінің дайындығы бойынша қосылатыны айтылды.
Ресей, Белоруссия және Қазақстан территориясында 180 миллиондай адамдар тұрады, өткен СССР экономикалық потенциалының 83 пайызы осылардың еншісінде, олардың біріккен экономикасы кедендік шектеулерді алу арқылы өсуі мүмкін. Үш елдің біріккен ЖІӨ 2 триллион долларды, ал біріккен тауар айналымы – 900 миллирад долларды құрайды. Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың айтуы бойынша, Кедендік Одақ құрылуының экономикалық тиімділігі Ресей үшін 400 миллиард долларды, ал Белоруссия мен Қазақстан үшін 16 миллирад долларды құрайды.
Сонымен қатар Кедендік Одақ халықаралық, энергетикалық және астық нарықтарында маңызды орын алады, үш елдің біріккен мұнай қоры – 90 миллиард баррель, халықаралық астық экспортындағы үлесі – 17 пайыз.
Кедендік Одақ – біріккен кеден территориясы, келісілген саудада бірегей кедендік тарифі жүзеге асырылып, арнайы қорғану, антидемпингтік және компенсациялық жағдайлардан басқа кедендік баж салығының экономикалық жағдайлық шектеулігі қолданылмайды.

1. www.google.kz
2. “Айқын” газеті, №3(16).
3. www.yandex.kz