Ұйымның несие қабілетін талдау

Мазмұны

Кіріспе

1. Несиелік бюро, ұйымның несие қабілетін талдау және банктік қарыз есебінің тероиялық түсінігі

1. 1 Банктің қарыз есебінің түсінігі және экономикалық ролі

1. 2 Корпаративтік клинеттерге берілген несие түрлері және несиелеуге қажетті құжаттар мен несие қабілеттілігін талдау

1. 3 Несие беру, қайтару, аудару, несиеге пайыз есептеу кезіндегі бухгалтерлік жазулар мен несиелік қабілетті және тәуекелді бағалаудағы шетел тәжірибесі

2. Казкоммерцбанк және ұйымдардың несие қабілетін талдау

2. 1 Казкоммерцбанк туралы және оның қарыз қаражатының есебі

2. 2 «Халлибуртон Интернэшнл Инк. » компаниясының несие қабілеттілігін талдау

2. 3 “Облгаз” АҚ-ның несие қабілеттілігін талдау

Пайдаланған әдибиеттер

Қорытынды

Кіріспе

Банк дегеніміз ол «Банк» сөзі «banco» - деген ағылшын тілінен аударғанда «айырбас столы» деген білдіреді. Бұл «айырбас столы» тауарлармен сауда жасалатын алаңдарда құрылады. Сауда мемлекеттер мен қалалардың, жекелеген тұлғарлардың әр түрлі монеталарымен жасалған. Ол уақытта монеталардың бір тұтас жүйесі болмағандықтанолармен сауда - соттық барысында әр түрлі формадағы монеталар кездескен. Банктер пайда болардың алдында ақша - сауда капиталының өкілдері саудагерлердің ақшалай салымдарын қабылдап, оларды әр түрлі елдің ақшаларына айырбастауға маманданып отырған. Уақыт өте келе, айырбастаушылар біртіндеп банкирлерге айналады.

Банктің мәнін талдағанда оның бастапқы атқарған қызметтерін (валюта айырбасы, несие беру, есеп айырысу) жоққа шығаруға болмайды. Жалпы, кез келген құбылыстың мәнін танып білуде, оның қандай операцияларды орындайтыны немесе орындағандынғы туралы сұраққа жауап іздеудің қажеті шамалы, бұл жерде ең бастысы, оның сапасына және басқа институтардан өзара айырмашылығының мән берген дұрыс.

Бұл курстық жұмыс үш бөлімнен тұрады:

Бірінші бөлімінде, Банктік қарыз есебінің түсінігі оның экономикада атқаратын ролін және қызмет ету аясын туралы жазылған. Сонымен қоса банктік несие туралы айтылған. Бұда несиенің түсінігі мен оның атқаратын жолдары мен кімдерге беріліп, олардың несиелік қабілетін бақылауы туралы жазылған. Сонымен қоса несие берген кезде қажетті құжаттары мен несиелік мониторинг және проблемалық несиемен банктің жұмысытары да жазылған.

Екінші және үшінші бөлімінде АҚ «Казкоммерцбанк»-тың несие беру жұмыстары мен несие алушы тұлғалардың несиелік қабілетін қалай талдайтыныдығын туралы айтылған. Және мысалы реттінде бірнеше ұйымның талдау жұмыстарын көрсетілген. Казкоммерцбанкінің қандай болашағы бар мен оның алдындағы анализдері көрсетілген.

Осы курстық жұмыстың негізгі мақсаты осы банк қарыз және банктің несие туралы толық түсініктеме беріп олардың жұмыстарын толық талдап несиені беруді қалай талдау керек екенін түсіндіру болып табылады және оған қоса «Казкоммерцбанк»-тің қалай жұмыс істейтінін көрсету.

Осы курстық жұмыстың негізгі міндеті, атқарылып жатқан жұмыстардың барлығы ҚР «Банктер және банктік қызмет туралы» заңына сәйкес келуі тиістігі.

Осы айтарлықтай жұмыстың негізгі өзектілігі, банк және банктік несиенің жұмыстарымен танысу мен атқаруын үйрену.

1 Несиелік бюро, ұйымның несие қабілетін талдау және банктік қарыз есебінің тероиялық түсінігі

1. 1 Банктік қарыз есебінің түсінігі және экономикалық ролі

Нарықтық экономикаға көшу - ұзақ, күрделі және қайшылықты жол. Әлемдік тәжірбие көрсетіп отырғандай, ежелден қалыптасып қалған шаруашылық жүйесін түбірінен қайта құруға байланысты әлеуметтік-экономикалық шаралар соңы өндіріс дәрежесінің анағұрлым төмендеуімен, демек тұтынудың құлдырауымен қатар жүретіндігін өмір көрсетіп отыр. Бұл заңдылық экономиканы қайта құрудың стратегиясы мен тактикасын сенімді болжап, экономикалық саясаттың ықпалды да тиімді жолдарын таңдай білуді талап етеді.

Қаралып отырған тақырып, бүгінгі күннің бірден-бір ең маңызды мәселеоерінің бірі. Бұл тақырыптың маңыздылығы Қазақстан Президентінің “Қазақстан - 2030” бағдаламасынан шығады: «Соңғы 5 жыл ішінде біздің экономикалық стратегиямыз макроэкономикадағы жетістіктердің тұрақтылығын қамтумен болды. Бұл қатаң монетарлық және несиелік саясатты тікелей түрде жүргізу деген мағынаны білдіреді»

Қарыз ресми мәртібесі бар банктерге, мерзім, төлеу және қайтару шарттарын қарастыратын коммерциялық келсімшарт негізінде кредиті төлеу қабілеті бар ұйымдарға беріледі.

Банктің қарызы - бұл бактің клиентке соманы белгілі бір мерзімге сыйақы төлеумен ұсынумен және бөлісуі.

Бактен қарыз алу - «қарыз беруші» жақ «қарыз алушы» жаққа белгілі бір кезеңде қайтару шартымен ақша немесе материалдық қорды келсімшарт бойынша қарызға береді.

Бактың қызметіне ұйымдар мен елдерді несиелеу бұл негізгі салтына кіреді. Бекерден Банктерді Неселеу ұйымы деп екінші атын атайды. Осы активдың көбірек үлесі осы несие операциясынан құралады. Казахстан әр Банкінің орташа есептегенде 72 пайызы осы несие түрінен қаражатынан құралады. Және осыдан Банктің 85 пайызы пайдасы осы несиенің қарызын өтеуден құралады. Банктің қаражат алумен қатар несие беру үшін өздері қарызға алады, сондықтан екінші деңгейлі банктің 80 пайызы шығындары осы депазиттің сияқысын мен қарызынын өтеуден құралады.

Банктік қарыз, класикалық түрде түрлендіруге байланысты мағынасына қарай көпке тұрлендіруге болады:

1. Қарыз беруші бойынша: орталықтандырылған, бюджеттік, банктік, банктен тыс қаржылық мекемелер, коммериялық және сыртық мемлекеттер
2. Қарзы алушылар бойынша.

• несиелік қаржы институттар - әкімшіліктерге (Минфин), бюджеттен тыс қорлар, банктерге, банктен тыс қаржылық мекемелерге
• Барлық өспелі экономикалық тармақтарындағы меншік түрлері - өндірістік, ауыл - шаруашылық, сауда және т. б.
• Жеке меншіктік кәсіпкерлер (предприниматели) (заңды тұлғалық білімсіз жүзеге асыратын кәсіпорындар)

3. Банктің неселеу мерзіміне байланысты

• қысқа мерзімді
• ұзақ мерзімі
• орта мерзімді

4. Орындалуының мінезі мен мақсатына қарай: незгі қордың несесіне, қайтарма капиталдың несиесі.
5. Қамтамасыз түріне байланысты ерекшелендіру:

• Қамтамасыздандыру: тұрақсыз, гарантық, мүлікті залоққа қою бойынша
• Сақтандырылуы
• : бланктер (сенімділік)
• Валютаға байланысты берілуі: тенгемен немесе шетелдік валютамен
• Қамтамасыздандыру шарты бойынша:

8. Неселеу обектісі бойынша:

Банктен тыс мекемелерден берілстін қарыз мыналар бойынша айырықшаланады:

• Өтемақылық - шетелдік валюта қарызын отандық валюта қарызына айырбастау;
• Тіркелген - тіркелген уақыт кезеңіне, тіркелген процент.
• Бактің қарыз түрлері:
• Қысқа мерзімді - бір жылға дейін, бірақ екі жылдан көп болмауы керек;
• Орта мерзімді - бір жылдан үш жылға дейін;
• Ұзақ мерзімді - үш жылдан жоғары.

Орташа мерзімді және ұзақ мерзімді қарыздар өндірістік және кәсіпорының әлуметтік даму мақсаттарына пайдаланыды.

Кредиттеу түрлері:

• Аванстық - дайындаушы ұйымдарға беріледі
• Бланктік (сенімгерлік) - қаржысы тұрақты субъектіге, сенімді төлеушіге толық сеніп беріледі
• Консорциумдық (синдицированный) - бірлестірілген кредит - бір қарыз алушының (бактердің синдикаты мен консорциумы) екі немесе одан да көп бакілерне аса ірі мақсатты бағдарламаны неселеу (бір бактің қаражат жетпеген жағдайда) үшін беріледі;
• Ипотекалық - мүлік (жылжымайтын мүлік) кепілдігімен берілетін ұзақ мерзімді несие
• Овердрафт - нәтижесінде дебеттік сальдо пайда болатын бактегі клиент шотынан (шоттағы қалған бөлікті) қаражатты есептен шығарып тастау арқылы жүзеге асырылатын қысқа мерзімді кредиттеу түрі
• Кредиттік желі (жаңартпалы кредит) - міндеттемесі заңмен ресімделген бактің «қарыз алушыға» өзінің алғашқы талап етуі бойынша немесе ең аз деңгейдегі нақты төлем шегінде кредитті кезең ішінде беру
• Тұтынушы мақсаттарына арналған кредит (қызметкерлерге берілетін кредит) кредитке алынатын тауарлармен; басқа да жеке қажеттіліктерге (шаруашылық құруға, мал, құс өсіруге және т. б. )
• Стэнд-бай - Халықаралық валюта қорының елдерге ұсынатын кредиті.

Бактің қарыз есебі «Қарыз» бөлімшелер шотында жүзеге асырылады.

1 кесте. Бактің қарыз есебінің жіктемесі

«Салықтар туралы және бюджетке міндетті басқа төлемдер» кодексінің 151-бабы, 4-тармағы сәйкес оның қызметіне қатысы жоқ қызметкердің шығынын жабуға жұмсайтын жұмыс берушінің шығыны (қызметкердін жұмыс берушіге борыш немесе міндеттеме сомасы есептен шығарылады) қызметкердің материалдық пайда түрлеріндегі табысы болып табылады және оған Салық кодексінің 145-бабындағы мөлшерлеме бойынша жеке салығы саналады.

Банк - нарықтық экономиканың ең маңызды әрi ажырамайтын құрылымы. Банктер мен ақша-тауар қатынасы тарихи тұргыда қатар (параллель) дамып, бiр-бiрiмен тыгыз байланыста болды. Банктер басқарудың барлық деңгейiндегi халық шаруашылыгымен күн сайын тiкелей байланысты. Банктер арқылы ұдайы өндiрiс процесiне қатысушылардың экономикалық мүдделерi қанагаттандырылып отырды. Бұл арада банктер қаржы делдалдары ретiнде халықтың жинақ ақшасын, шаруашылық органдардың капиталын және басқа да шаруашылық процесiнен босаган еркiн ақшалай қаражатты тартып, оларды қарыз алушыларга уақытша пайдалануы үшiн бердi, бұл қаражатпен ақшалай есеп айырысуды жүргізді, экономикага басқа да көптеген қызмет түрлерiн көрсеттi. Банктерге шоғырландырылған қаражат өндiрiстiң тиiмдiлiгiн арттыруга және қоғамдық өнімдердiң айналысқа түсуiне тiкелей ықпалын тигiздi.

Банк стратегиясы көшбасындағы банк пен қаржы қызметтерінің провайдері позициясын сақтап қалу, өсім мен операциялық тиімділік арқылы пайданы ұлғайту. Осы стратегияны жүзеге асырудағы Банк ұстанымы.

Банк стратегиясы өзіне көшбасшы банк позициясын және қаржылық қызметтер провайдері (жеткізушісі) позициясын ұстануды кіргізеді.

Банктер нарықтық экономикада ең басты қаржылық делдалдар болып табылады. Өз қызметiнiң процесiнде олар ақша нарығында тауарга айналатын жаңа талаптар мен мiндеттемелердi тудырады. Мәселен, Банктер клиенттердiң салым ақшаларын қабылдай отырып, жаңа мiндеттеменi - депозиттi құрады, ал жаңа талаптың ссудасын қарыз алушыга бередi.

Жаңа мiндеттеменi және жаңа талапты тудыратын бұл процесс қаржылық делдалдың негiзiн құрайды. Қаржы ресурстарының несие берушiден қарыз алушыга қозгалысы, орналасуы, ағылуы және осылармен байланысты болатын қаржы институттарынның қызметi қаржылық делдал деп аталады.

Банктер ақшалай капиталды әр түрлi көздерден шоғырландыра отырып, ақшалай қаражаттың жалпылама «пұлын» қалыптастырады әрi оларды қолданысқа түсетiн капиталға айналдырады және шарттары әр қилы несиелер талабын қанагаттандырады.

Банктер нарықтық экономикада монополистерге айналып, барлық қаржылық капиталдарга ие болады. Олар делдалдық қызметтiң негiзiнен шыгып, ұдайы өндiрiстің барлық фазасының салаларына дендей енедi. Несие жүйесi «сыйқырлы күшке» ие және ең қатерлi жолмен нақты өндiрiске араласуы ықтимал. Басқа тұста К. Маркс «Сауда мен өнеркәсiпке үстемдiгiн жүргiзетiн агылшын банкiсi секiлдi мекеменiң орасан зор билiгiне» назар аударады. Банктер шаруашылық өмiрдiң орталыгына, барлық экономиканың ең басты жүйке торабына айналды.

Банк жүйесінің мақсаттары мен мiндеттерi негiзiнен тұтас экономиканы басқарудың мақсаттары мен мiндеттерiне ұқсас. Алайда, банктер басқарудың қосалқы жүйесi ретiнде экономиканы баскарудың жалпы мақсаттарына қол жеткiзудi қамтамасыз ететiн өзiндiк ерекшелiгі бар жеке мiндеттердi орындайды. Банктердiң рөлi экономиканы басқарудың органы ретiнде өздерiнiң қызметтерiн орындау процесiнде және банк iсiн ұйымдастырудың жалпы принциптерi сақталғанда анықталады.

Банктердің несиелік операциялары, банктердің және клиенттің өзара қатынастары, қарыз берудің барлық шарттары реттерліп жасалған несиелік келісімшарттар негізінде жүзеге асырылады. Несиелік келісімшарттың шарттары коммерциялық банкпен жүргізілетін несиелік саясаттың әрбір нақты сәтіне байланысты. Несиелік саясаттың құрамдас бөлігі болып пайыздық саясат болып табылады.

Лизингтік операциялар. «Лизинг» ағылшын тілінен аударғанда жалға беру деген ұғымды білдіреді. Лизингтік операция деп ұзақ мерзімді пайдаланатын заттарды (ғимарат, машина, ұшақ, автомобиль, компьютерлерді) жалға беру.

Лизинг бірнеше қызмет атқарады. Біріншіден, ол негізгі қорларға ақша жұмсау, яғни қаржыландыру формасы. Лизинг алушының өз қаражаттарын бір уақыттық жұмылдыруынсыз, немесе тартылған қаражатсыз өзіне керекті мүлікті пайдалануға мүмкіндігі болады. Ол мүліктің құнын бір жолғы төлеуден босатылады. Екіншіден, бұл өндірісті жаңа құрал - жабдықпен, алдыңғы техникамен материалдық - техникалық қамтамасыз етудің анағұрлым прогресивті формасы. Лизинг түрлері әр түрлі:

1. Жедел лизинг анағұрлым қысқа мерзімге беріледі. Оның объектісі болып моральдық төзу қарқыны өте жоғары машиналар мен құрал - жабдықтар.

2. Қаржылық лизинг анағұрлым ұзақ мерзімге беріледі. Ол мерзім машиналар мен құрал - жабдықтардың амортизациялық тозу мерзімімен сәйкес келеді. Бұл жерде мәміле аяқталмай, күшін тоқтата алмайды. Онда мүлікті лизинг алушымен сатып алыну мүмкіндігі көрсетілген.

Қалдық құны бойынша лизинг пайдалануда болған құрал жабдықтарды жалға беру. Сондықтан лизинг объектісі бастапқы құнымен емес, қалдық құны бойынша бағаланады.

Факторингтік операциялар - клиентпен төленбеген қарыздық талаптар бойынша төлемді талап ету құқын басқаға беру. Факторингтің мәні - банктер өз клиенттерінен төлем құжаттарды пайыздық ақы үшін сатып алу. Бұндай мәміле келісімшартпен жүзеге асады. Ол келісімшартта сатып алынған қарыздың сомасы және пайыз көрсетіледі. Бұл пайыз көрсетілген қызмет үшін қарыздың қандай мөлшері алынатынын көрсетеді.

1. 2 Корпаративтік клинеттерге берілген несие түрлері және несиелеуге қажетті құжаттар мен несиелік бюро, ұйымның несие қабілеттін талдау

Банктердің несиелік қызметтерінің маңызды бағыттарының біріне корпаративтік клинеттерді несиелеу жатады.

Корпаративтік клинет - қызмет көрсетуде ерекше басымдылықтарды иеленетін және даму барсында ынтымақтасуға болатын банк клиенті.

Корпаративтік клиент деп материалдық өндіріс саласының өнім шығаратын және қызмет көрсететін кез келген кәсіпорындарын түсінуге болады.

Корпаративтік клиенттерге акционерлік қоғамдар, жеке компаниялармен фирмалар, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, шаруа қожалықтары, бірлескен кәсіпорныдар жатады.

Корпаративтік клиентерді несиелеу - банктік мекемелерден өзге заңды тұлға болып табылатын банктің клинеттеріне несие беруді білдіреді.

Корпаративтік клиенттерді несиелеу мынадай екі қызмет атқарады:

• Макроэкономикалық - елдің экономикасын инвестициялауға арналған ақшалай ресурстарды жұмылдыру
• Микроэкономикалық - банктердің табыстылығы мен тұрақтылығын арттыруға ықпал ететін негізгі табыстарды алу.

Корпаративтік клинеттерге берілетін несиелерге мыналар жатады:

Овердрафт (ағылшын overdraft - жоспарда жоғары) - клиенттің ағымдық шотындағы қаражат қалдығынан төлейтін төлемдер сомасы жоғары болған жағдайда банктің беретін қысқа мерзімді несиесінің ерекше формасы. Мұндай жағдайда клиенттің шотынан қаражатты толық көлемінде шегеріп тастап, банк, шоттағы қалдықтан асатын сомада клиентке автаматы түрде несие береді.

Овердрафт нәтижесінде, бухгалтерлік тілмен айтқанда банкте дебиттік қалдық түзіледі. Овердрафт келсімшарт бойынша банктің сенімді клиенттері ғана пайдалана алады, ол келсім шартта овердрафтың ең жоғарғы сомасы, овердрафт бойынша несие беру және оны қайтару шарты көрсетіледі.

Овердрафтың басқа қарыздардан ерекшелігі, несиенің қатарудағы барлық сома клиенттің ағымдық шотында есепке алынады.

Лизингтік несие - банк клиеттерінің құрал - жабдықтарды және техниканы жалға алумен байланысты берілетін несие.

Маусымдық несие - жабдықтаушының қаржыландыру уақыты мен түсімді алу мерзімі арасындағы уақыт бойынша алшақтықты жабуға арналған несие. Маусымдық несие көбіне ауыл шаруашылығы өндірушілеріне егін салып одан табыс алғанға дейінгі шығынды жабу мақсатында беріледі.

Сенім несиесі - банк сеніміне кірген, төлем қабілеті жоғары корпаративтік клиентерге берілетін несие.

Мұндай несиелер қамтамасыз етусіз беріледі.

Кансорциалдық несие - ірі жобаларды несиелеу мақсатында банктердің өзара қосылып беретін несиелері.

Мұндай несиелер негіщзінен ірі жобаларды несиелеуде бір банктің несиелеу шегінен асқан жағдайда қолданылуы мүмкін.

Инвестициялық несиелеу - жаңа өндіріс орын ашуға, өндірісті қайта ашуға және кеңейтуге арналған ұзақ мерзімді несие.

Иновациялық несие - банк клиентерінің өндіріске озық технологияларды немес нау-хауды игерумен байланысты берілетін ұзақ мерзімді несие.

Вексельді несие - банктің сенімді клиентеріне вексель формасында берілетін қысқа мерзімді несиесі. Мұндай вексельдерді банктер шығарады және олардың наминалдық құны болады, сондай-ақ олардық бағасы жәй банктік несиеге қарағанда біршама арзан.

Рамбурсстық несие - шикізаттарды ішке алып кіру және жартылай фабрикат және дайын өнімдерді сыптқа шығару тәжірибесінде пайдаланылатын несие.

Контокорренттік несие - клиенттің барлық түсімдері мен төлемдері есепке алынатын банктегі бірыңғай ағымдық шоты бар, өзінің тұрақты клиентеріне банктің беретін несиесі.

Ломбарттық несие - тауарлы-материалдық құндылықтар мен мүліктік құқықтарды, бағалы металдарды, бағалы қағаздарды және т. б. кепілге ала отырып қысқа мерзімде несие берушінің қатаң тіркелген сомада беретін несиесі.

Форфеитингтікі несие - сыртқы сауда аперацияларында қолданылатын коммерциялық вексельді сатып алу жолының экспортерлерді немесе сатушыларды қысқа мерзімді (180 күнге дейінгі) несиелеу нысаны. Банк (Форфеитор) экспортерден (сатушыдан) сатқан тауары үшін импортерден (сатып алушының) берген ақша міндеттемесін (векселін) сатып алуы арқылы экспортердің сатқан тауарының құнын толық немесе жартылай төлейді. Кейінен импортер (сатып алушы) форфейтордың көрсеткен міндеттемесін бойынша ақшалай соманы оған төлейді. Тез арада төлегені үшін форфейтор - банк экспортерден пайыз ұстап қалады.

Факторингтік несие - жабдықтаушының немесе банк клиентінің жабдықтаған тауары мен көрсеткен қызметтері үшін төленбеген төлем талабын (шот-фактурасын) банкке сатумен байланысты несиелік операция.

Экспорттық несие - экспортты қолдау құралы ретінде өнімді сатуды қаржыландыру мақсатында сатып алушыға немесе оның банкіне берген несие. Фирмалық экспорттық несие экспортер тарапынан беріледі де банктен қаржыландырмайды. Банктік экспорттық несие банктен шетелдік сатып алушыларға тікелей беріледі.

Несиелік желі - келсілген лимит шегіндегі белгілі бір уақыт ішіндегі қарыз алушыға несие беріп отыруға несиелік мекеменің оған берген заңды түрде рәсімделген міндеттемесі.

Ашылған несиелік желі арқылы несиенің есебінен банк пен қарыз алушының арасында жасалынған несиелік келсімшартқа сәйкес, кез келген есеп айырысу құжаттарын төлеуге болады. Несиелік желі көбіне бір жылға ғана ашылады, бірақ кейде одан да қысқа мерзімге ашылуы мүмкін. Клиент банкте несиелік желі мерзімінің кез келген уақытында қосымша келі сөзден жүргізбей - ақ және еш қандай бланк толтырусыз несие алады, бірақ банк қарыз алушының қаржылық жағдайының нашарлағаның байқап қойса, бектілген шек көлемінде несие беруге келіспеу құқығы сақталады. Бектілгенне тәртіп бойынша несиелік желі тұрақты қаржылық жағдайы және жақсы ресурстары бар клиентерге ашылады. Клиенттің өтініші бойынша несиелеу шегі қайта қаралуы да мүмкін.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс