Әлеуметтік экологияның өзекті мәселелері туралы

Кіріспе
1. Әлеуметтік экологияның өзекті мәселелері
2. Стокгольм конференциясы
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер

Адамзаттың даму үшін, адамдардың қажеттін өтеу мақсатында, адамдардын арманы үшін жүмсалатын күш-жігеріміз болашақта бос әурешілік болады. Өйткені бай елдер де, кедей елдер де табиғат ресурстарын тез және аса зор қарқынмен пайдалануда. Табиғат ресурстары тез сарқылады, ұзақ мерзімге жетпейді. Қазіргі ұрпақ үшін көп алғанымыз пайда әкелсе, болашақ ұрпаққа тек шығындар қалтырамыз. Біз болашақ үрпақтан «Экологиялық капиталды» қарызға алып отырмыз, оны қайтаруды ойламаймыз және мүмкіндігіміз де жоқ. Олар бізддін ісрапшылдығымыздың қорғауы мүмкін, бірақ ешқашан капиталын қайтарғыза алмайды. Біздін бұлай істеуіміздің себебі бізді ешкім қарызымызды қайтаруға мәжбүрлей алады. Болашақ ұрпақтың не басқа құқғы жоқ, біздің шешімізге қарсы дау айта алмайды, не қолдан дауыс бермейді. Қазіргі ысрапшылдық болашақ ұрпақтың мүмкіндігі шектейді.
Брунтланд Комиссиясының Байандамасы жарияланғанан кейін тұрақты даму түсінігі халықаралық қолданысқа енді.Тұрақты даму деп табиғаттың экологиялық теңдестіктерін сақтай отырып қәзіргі және болашақ ұрпақтың тіршілік қанағаттандыруды қамтамасыз ететін әлеуметтік-экономикалық даму үлгісін айтамыз.
МКОСР (1987 ж) есебінде тұрақты даму тұжырымдамасы мынандай негізгі жағдайларды қамтиды.
Адамзат болашақ ұрпақтың қажеттерін қанағаттандыруыншектемей, қазіргі ұрпақтынң қажеттеріне сәйкес дамуға тұрақты және ұзақ мерзімді сипат бере алмайды. Оның басты шарттары: адамдардың экологиялық қауіпсіздігін және қолайлы ортаға тең құқығын әділетті жүзеге асырады, табиғи ортаның қажетін сапасын және экологияның қалпына келуін сақтау, қалпына келмейтін ресурстарды шағындауды қысқарту, табиғаттың тұқұмдық қорларын жоюу тоқтату.

1. Экология негіздері Ж.Ж.Жатқанбаев
2. Экология Г.С.Оспанова, Г.Т.Бозшатова
3. Экология. Жоғарғы оқу орындарына арналған оқу құралы
А.Жақбасова, Г.Саинова
4. Алматы ақшамы. №8. 20.01.07
5. Алматы ақшамы. №9. 23.01.07
6. Бордовский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы Алматы 1992ж.
7. Тарасов А.О. Экология охрана природы. Саратов, 1990г.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
1. Әлеуметтік экологияның өзекті мәселелері
2. Стокгольм конференциясы
Қортынды
Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Адамзаттың даму үшін, адамдардың қажеттін өтеу мақсатында, адамдардын
арманы үшін жүмсалатын күш-жігеріміз болашақта бос әурешілік болады.
Өйткені бай елдер де, кедей елдер де табиғат ресурстарын тез және аса зор
қарқынмен пайдалануда. Табиғат ресурстары тез сарқылады, ұзақ мерзімге
жетпейді. Қазіргі ұрпақ үшін көп алғанымыз пайда әкелсе, болашақ ұрпаққа
тек шығындар қалтырамыз. Біз болашақ үрпақтан Экологиялық капиталды
қарызға алып отырмыз, оны қайтаруды ойламаймыз және мүмкіндігіміз де жоқ.
Олар бізддін ісрапшылдығымыздың қорғауы мүмкін, бірақ ешқашан капиталын
қайтарғыза алмайды. Біздін бұлай істеуіміздің себебі бізді ешкім
қарызымызды қайтаруға мәжбүрлей алады. Болашақ ұрпақтың не басқа құқғы жоқ,
біздің шешімізге қарсы дау айта алмайды, не қолдан дауыс бермейді. Қазіргі
ысрапшылдық болашақ ұрпақтың мүмкіндігі шектейді.
Брунтланд Комиссиясының Байандамасы жарияланғанан кейін тұрақты даму
түсінігі халықаралық қолданысқа енді.Тұрақты даму деп табиғаттың
экологиялық теңдестіктерін сақтай отырып қәзіргі және болашақ ұрпақтың
тіршілік қанағаттандыруды қамтамасыз ететін әлеуметтік-экономикалық даму
үлгісін айтамыз.
МКОСР (1987 ж) есебінде тұрақты даму тұжырымдамасы мынандай негізгі
жағдайларды қамтиды.
Адамзат болашақ ұрпақтың қажеттерін қанағаттандыруыншектемей, қазіргі
ұрпақтынң қажеттеріне сәйкес дамуға тұрақты және ұзақ мерзімді сипат бере
алмайды. Оның басты шарттары: адамдардың экологиялық қауіпсіздігін және
қолайлы ортаға тең құқығын әділетті жүзеге асырады, табиғи ортаның қажетін
сапасын және экологияның қалпына келуін сақтау, қалпына келмейтін
ресурстарды шағындауды қысқарту, табиғаттың тұқұмдық қорларын жоюу тоқтату.

Әлеуметтік экология.
Тұрақты дамудың негізгі- ғаламдық ресурстарға және экологиялық
потенциялға ұқыпты қарау. Табиғи ресурстарын пайдалануды шектку абсолютті
емес, салыстырмалы, техниканың қазіргі денгейімен және әлеуметік
ұйымдасумен, сондай-ақ биосфераның адамдардың әрекеттерін көтеру
мүмкіндігіне байланысты. Тұрақты даму адамдар санының және онының өсу
қарқынына жол береді, егкр олар эколлгия-экономикалық жүйелердің өндірістік
мүмкіндігіне сәйкес келетін болса.
Кедейшілік болмай қоймайтын бақытсыздық емес және өздігіне болмайды.
Ұзақ мерзімде тұрақты мерзімде қамтамас ету үшін адамдардың қарапайым
қажеттілігіне қанағаттандыру керек және олардың игі болашаққа үмітін жүзеге
асыруына мүмкіндік беру қажет. Әлемде кедеишілік тұрақты болып тұрған
жағдайда, барлық уақытта экологиялық және басқа апаттар болуы мүмкін. Кедей
топтарға жататын адамдарға өздерінің үлестерін алуларынан кепілдік болу
керек. Ол үшін шешім қабылдауға адамдар демократиялық жолдармен қатысуы
тиіс.
Тұрақты даму үшін бай мемлекетер өздерінің әрекетерін, мысалы қуат
тұтынуды, экологиялық мүмкіндіктерге сәйкестендіру керек, ал дамушы елдерге
Көмегі ол елдердін табиғат ресурстарын шектен тыс қанауына әкелуіме тиіс.
Тұрақты даму өзгерісіне үилесімділік күиі емес, табйғаты пайдалану
маштабы, қаржы жұмсау, техникалық даму казіргі және болашақ қажетіліктерге
сәйкес өзгеріп отыратын үрдіс. Түптін түбінде тқақты даму үшін саяаси жігер
қажет.
Тұрақты даму тұжырымдамасына Т.А. Акимова, А.П. Кузьмин, В.В.Хаскин
біршама әділет бағасын берді. Олар бұл тұжырымдамада келіспейтінді
келістіруге тырысады: қазіргі және болашақ ұрпақтын қжеттерін
қанағаттандыратын тұтыну өркениеттін табиғатты қорғау міндеттерін орындау
мүмкін болады дейді. Бұл мүмкін емес.
МКОСР байандамасы ББҰ Бас Асамблеясыныңи қаулысымен барлық елдер
башыларына өздерінің ұлттық бағдарламаларын жасау үшін және оны орындауға
таратады. МОКСР шешімі ББҰ Бас Асамблеясының мақұлданаы және кезекті 2000
ж. Дейінгі және кейінгі мерзімдегі экологиялық боашақ құжаттың негізі
болады.
Тұрақты даму түсінігі бірнеше қырынан қарастырады:
Саяси-құқықтық:
-дамыған демократия ( халық билігі, констутциялық өкімет, құқықтық
мемлекет, азаматық қоғам):
- парасатты заңдар мен салықтар:
- әлеуметтік әділеттік (еңбеке лайықты өлем адам құқығын қатан сақтау):
- заң алдында барлық адамдардың бостандығы мен тендігі қамтамасыз ету:
- отаншылдық пен интернатционализ бірлестігі, халықтар достығы, азаматар
мен қоғамның өзара жауапкершілігі:
- қоғамның ноосфералқ сапалы дамуын қамтамас ету үшін қоғамдық және
үкметік құрылымдардың үилесімдігі:
Экономикалық:
- халық шаруашылығында мемлекеттік, қоғамдық және жеке меншіктін дұрыс
үилесімділігі, өркениетті нарық экономика;
- монополияның жою және тауар өндірушілер мен сатушылардын еркін
бәсекелестігі:
- планетамыздын барлық тұрғындардын негізгі тіршілік қажеттерін
қанағаттандыру ұшін жеткілікті ауыл шаруашылық, өнер кәсіп және машина
игіліктерді өндіру;
- адамдардын пайдалы әрекетерін ынталандыратын ізгі ниетті және тиімді
әдістер.
Экологиялық:
- табиғат пен қоғамның, биосфера мен адамның қатар дамуын, олардың
үилесімдігін қалпына келтіру, барлық өзгерістін ноосфераның қалыптастыру
мақсат ету
- қазіргі ұрпақтың ғана емес, болашақ ұрпақтың негізгі тіршілік
қахеттерін қамтамасыз етуінің нақты мүмкіндіктерін сақтау;
- табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану әдістерінің тиориясын жасау және
іске асыру;
- ноосфералық дамудың экологиялық қауіпсіздігін қамтамас ету;
- тұиық циклмен алғаш аз қалдықтын, одан кейін қалдықсыз өндірісті
кеңейту, ойластырылған биотехнологияны дамыту:
- органикалық отын жағатын энергерикадан біртіндеп қалпына келтіру қуат
көздерін (күн, су, жел, биомасса, жер қойнауының қызуы,
т.с.с.)пайданылатын балама энергетикаға көшу.
- табиғат қорғаудың әкімшілдік экономиканың және құқықтың әдістерін
жетілдіруң;
- биосфераның әр тұрлілігін сақтауға тұрақты қамқорлық:
- адмзаттардың табиғатты өз үиіндей айалауын қалыптастыратын экологиялық
тәрбие жұмыстарын, әсіресе жастар арасында дәйекті, жүйелі жүргізу:
- экологиялық-өнегелік кодекс қабылдау және талаптарын бұлжытпай орындау.
Әлеуметтік:
- ждегі аштық пен кедейшілікті жою;
- балаларға, қарттарға, мүгедектерге қамқорлық:
- балалар мен жас өспірімді тәрбиелеу, мектепке дейінгі және мектепте
жалпы білім беру:
- қолайлы және қол жеткізерлік жоғары және кәіптік орта білім беру
жүиелерін кеңейте дамыту:
Халықаралық;
- бейбітшілік үшін күрес, жаңа дүниуе жүздік соғыс және діни қақтығысты
болдырмау, кез келген қайшылықтарды бейбіт, сайасй жолмен шешу:
- екі жақты және көп жақты ынтымақтастықты негізінде өнер кәсіпте, ауыл
шаруашылығында мәдениете және ғылымда барлық елдер халықтардың
әріптестігі қамтамасыз ету;
- экономикалық дамудың барлық жақтарында нашар дамыған елдерге көмек
көрсету:
- ББҰ бейбітшілік және табиғатты қорғау әрекетіне белсенеді көмектесу;
Ақпараттық:
- ғылым мен технйканың жоғары даму денейі және олардың іске асырылуы;
- жаратылыс тану және қоғамның ғалымдардың оқшаулауын жойып біртұтас
әлеуметік-жаратылыс ғылыми тиориясын жасау:
- халық ағарту және бұқаралық ақпарат құралдарын кеңінен тарату, олардың
ақиқатылығы:
- бүкіл халық шаруашылығын және мәдениет ақпаратандыру және
кибернетизалану:
- идиологиялық жұмыста, оның ішінде тұрақты даму стратегиясын
насихаттауға оны жеткілікті бағалауды сынауға электронды құралды жаппай
қолдану;
- ақпаратық ресурстарға зат және қуат ресурстарына қарағанда басымдылық
беру:
- тұрмыстан ақыл-ойды кейін қалуын жою, адамдардың ғылыми болжау
орталығын дамыту:
Жоғарыда келтірілгендерден көргеніміздей тұрақты экодаму түсінігін
көп қырлы, әр елге әр тұрлі. Тұрақты даму тұжырымдамасы бүкіл адамзаттың
болашағын қамтамас етуге бағыталған, сонысымен ерекше құнды.
Стогольм мәлімдемесі әр тұрлі елдерге экологиялық бағыттағы процеске
іске асыру жолдарын ұсынды. Ұлттың аймақтың міндеттерді орындаға
ұсынылған экодамудың принціптерін қалыптаспас бұрын әр тұрлі елдердің
ғалымдары мен мамандар қауымдастығының үлкен жұмыстары қжет болды.
Зерттеулер мен бағдарламалар бірнеше бағытта жүргізілді.
1)мдік динамика туралы ақпараттарды қортындылау, экономикалық өсудің
және экономикалық маманданудың әр тұрлі нүсқалары бойынша оқиалар ұлгісі
және даму болашағын құрастыру ;
2) биосфера жағдайының ірі аймақтың табиғат кешендерінің және
климаттың техногендік әсерлер салдарынан өзгеруін ғылыми болжау;
3) қоршаған ортаға антропогендік жүктемені азайту үшін өндірісті
сапалы экологиялау және табиғат ресурстарын реттеу мен экологиялық
бағыттағы мүмкіндікті зерттеу;
4) экодму және табиғат пайдалану басқару саласында ұлттық және
аймақтық мәселелерді шешу үшін халықаралық ынтымақтастықты ұйымдастыру
және үйлестіру.
Мұндай міндеттер арнайы құрылымды – қоршаған орта жөнінде БҰҰ
бағдарламсын (ЮНЕП) құруды қажет етті. ЮНЕП-тің алғашқы міндеттері
эколгияның кезек күттірмейтін өзекті мәселелері: жердің тақырлануы,
топырақтың тозуы, тұщы су қорының сарқылуы, мұхиттардың ластануы,
ормандардың отасуы, жануарлар мен өсімдіктердің құнды тұрлерінің жойылуы
ьойыеша ұсыныстар әзірлеп, мемлекеттерге қлодануға ұсыну.

Стокгольм конференциясы
Сондай жаңа уақыт таллабына сай ұсыныстың бірі – экодаму тұжырымдамасы
болды. Онда алғашқы рет экономиканың дамуын табиғат жүйелерінің
мүмкіндігіне сәйкестендіру идеясы, теңгерушілік идеясы, экологиялық және
экономикалық талаптардың теңдестігі идеясы қалыптастыоылды. Дамудың жаңа
тұжырымдамасын М. Стронг қоршаған орта жөнінде Бірінші халықаралық
Конференциядағы (Стокгольм 1972 ж.) баяндамасында ұсынды. Ол өзінің
баяндамасында әлемдік қауымдастықты дамытудың үлгісін өзгертуді –
экономикалық дамудан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.