Қаржылық дағдарыстың жағдайы және экономикаға оның әсері
КІРІСПЕ
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 «Дағдарыс» түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
1.2 Компаниядағы дағдарыс жағдайының пайда болуының негізгі себептері
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 «Дағдарыс» түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
1.2 Компаниядағы дағдарыс жағдайының пайда болуының негізгі себептері
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Қазіргі экономикалық дағдарыс әлемдік экономикаға айтарлықтай әсерін тигізуде. АҚШ-тан басталған қаржы дағдарысы соңғы уақытта Еуроодақ, Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің қаржы рыногын туралатып тастады. Барлық көрші елдерімізге қаржы дүмпуінің нақты экономикаға қалай әсер етіп жатқанын көзіміз көріп отыр. әлемдік экономиканың 20-25 пайызын құрап отырған АҚШ мемлекеті биылғы бюджет жылын 450 миллиард долллардан астам тапшылықпен аяқтап отыр. Соңғы деректер бойынша, АҚШ-тағы жұмыссыздар саны 8 млн. адамға дейін өсіп кетіпті. АҚШ экономикасы өз тарихында ешқандай мұндай ірі тапшылыққа ұшырап көрген емес. Сондай-ақ, Жапония мен Қытайдың да жағдайлары мәз емес.
Бұл әлемдік дағдарыс Қазақстанда да шарпымай қалған жоқ. Экономикалық қатынастар барысында, әсіресе, ішкі рынокты қорғау, қолдау тұрғысынан мемлекеттік реттеу тетіктерінің тиімділкпен қолданылуы ел жағдайын тұрақты ұстауда үлкен нәтижеге жеткізетіндігін қазақстандық тәжірибе де барған сайын дәлелдей түсуде. Мұны еліміз өз тәуелсіздігіне ие болған 17 жылда Елбасының Қазақстанның даму бағытттары мен қағидаттары, елдің ішкі, сыртқы саясаттарын дұрыс белгілеуі деп түсінеміз. Алдағыны болжай отырып жүзеге асырылуы үстіндегі бұл саясаттың тиімділігі әсіресе, әлемді шарпыған қазіргідей дағдарыс жағдайында өз ақиқаттығын білдіруде. Мәселен, осыдан бірнеше жыл бұрын Ұлттық қор құрылып, мұнайдан түскен қаржының барлығы осы қорға шоғырландырылуы бірнеше кезекте «голланд сырқатынан» сақтануымызға себеп болса, екіншіден, бүкіл әлемде қаржы тапшылығы орнаған қазіргідей сәтте Қазақстан экономикасына берік тыл ретінде әрекет етуде.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан қаржы дағдарыс процессі әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып отыр.
Осыған орай, елімізде шұғыл тұрғыда, ғаламдық экономикалық дағдарысқа қарсы Үкіметтің 2009-2011 жылдарға арналған экономика мен қаржы секторын тұрақтандыруда Ұлттық банкпен, Қаржы қадағалау агенттігімен бірлесіп әрекет ету жөніндегі жоспары жасалды. Осы бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында Қазақстан экономикасы республикалық бюджетте қаралған қаржыға қосымша 2,2 триллион теңгеден кем емес көлемде мемлекеттік қолдау алады, ол шамамен ІЖӨ-нің 20 пайызын құайды.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы «Intergaz компаниясының инвестицияларын дағдарыс жағдайында жоспарлау». Бұндай тақырып таңдаған себебім, кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек. Сондықтан қаржыландырудың көздерін анықтап және оларды қалай басқарудың амалдарын саралап және де Қазақстан Республикасындағы банктердің, қаржылық институттардың, кәсіпкерліктердің, ұйымдардың ұзақ мерзімді қаржыландыру көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу.
Бұл әлемдік дағдарыс Қазақстанда да шарпымай қалған жоқ. Экономикалық қатынастар барысында, әсіресе, ішкі рынокты қорғау, қолдау тұрғысынан мемлекеттік реттеу тетіктерінің тиімділкпен қолданылуы ел жағдайын тұрақты ұстауда үлкен нәтижеге жеткізетіндігін қазақстандық тәжірибе де барған сайын дәлелдей түсуде. Мұны еліміз өз тәуелсіздігіне ие болған 17 жылда Елбасының Қазақстанның даму бағытттары мен қағидаттары, елдің ішкі, сыртқы саясаттарын дұрыс белгілеуі деп түсінеміз. Алдағыны болжай отырып жүзеге асырылуы үстіндегі бұл саясаттың тиімділігі әсіресе, әлемді шарпыған қазіргідей дағдарыс жағдайында өз ақиқаттығын білдіруде. Мәселен, осыдан бірнеше жыл бұрын Ұлттық қор құрылып, мұнайдан түскен қаржының барлығы осы қорға шоғырландырылуы бірнеше кезекте «голланд сырқатынан» сақтануымызға себеп болса, екіншіден, бүкіл әлемде қаржы тапшылығы орнаған қазіргідей сәтте Қазақстан экономикасына берік тыл ретінде әрекет етуде.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан қаржы дағдарыс процессі әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып отыр.
Осыған орай, елімізде шұғыл тұрғыда, ғаламдық экономикалық дағдарысқа қарсы Үкіметтің 2009-2011 жылдарға арналған экономика мен қаржы секторын тұрақтандыруда Ұлттық банкпен, Қаржы қадағалау агенттігімен бірлесіп әрекет ету жөніндегі жоспары жасалды. Осы бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында Қазақстан экономикасы республикалық бюджетте қаралған қаржыға қосымша 2,2 триллион теңгеден кем емес көлемде мемлекеттік қолдау алады, ол шамамен ІЖӨ-нің 20 пайызын құайды.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы «Intergaz компаниясының инвестицияларын дағдарыс жағдайында жоспарлау». Бұндай тақырып таңдаған себебім, кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек. Сондықтан қаржыландырудың көздерін анықтап және оларды қалай басқарудың амалдарын саралап және де Қазақстан Республикасындағы банктердің, қаржылық институттардың, кәсіпкерліктердің, ұйымдардың ұзақ мерзімді қаржыландыру көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу.
1. С.Финк «Кризис-менеджмент»
2. «Егемен Қазақстанның» апталық қосымшасы «Үкімет»// 28 қараша 2008 жыл
3. Сергеев Л. И. “Инвестиции. Экономика предприятия: учебное пособие”.. – Москва,2000
4. Политическая экономия. Экономическая энциклопедия. т.1. М. Наука. 1968
5. Войтов А.Г. Экономика. Общий курс. – М.: Информац.-внедренч. центр “Маркетинг”, 1999. – 492 с.
6. Крейнина М.Н. Финансовый менеджмент. Учебное пособие. − М.: Дело и Сервис, 1998.
7. Антикризисный менеджмент /под.ред. проф. Грязновой А.Г. − М.: Ассоциация авторов и издателей "ТАНДЕМ". Издательство ЭКМОС, 1999.
8. Едронова В.Н. Мизиковский Е. А. Учет и анализ финансовых активов. − М. Финансы и статистика, 1995.
2. «Егемен Қазақстанның» апталық қосымшасы «Үкімет»// 28 қараша 2008 жыл
3. Сергеев Л. И. “Инвестиции. Экономика предприятия: учебное пособие”.. – Москва,2000
4. Политическая экономия. Экономическая энциклопедия. т.1. М. Наука. 1968
5. Войтов А.Г. Экономика. Общий курс. – М.: Информац.-внедренч. центр “Маркетинг”, 1999. – 492 с.
6. Крейнина М.Н. Финансовый менеджмент. Учебное пособие. − М.: Дело и Сервис, 1998.
7. Антикризисный менеджмент /под.ред. проф. Грязновой А.Г. − М.: Ассоциация авторов и издателей "ТАНДЕМ". Издательство ЭКМОС, 1999.
8. Едронова В.Н. Мизиковский Е. А. Учет и анализ финансовых активов. − М. Финансы и статистика, 1995.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 Дағдарыс түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
1.2 Компаниядағы дағдарыс жағдайының пайда болуының негізгі себептері
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Қазіргі экономикалық дағдарыс әлемдік экономикаға айтарлықтай әсерін
тигізуде. АҚШ-тан басталған қаржы дағдарысы соңғы уақытта Еуроодақ,
Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің қаржы рыногын туралатып тастады. Барлық көрші
елдерімізге қаржы дүмпуінің нақты экономикаға қалай әсер етіп жатқанын
көзіміз көріп отыр. әлемдік экономиканың 20-25 пайызын құрап отырған АҚШ
мемлекеті биылғы бюджет жылын 450 миллиард долллардан астам тапшылықпен
аяқтап отыр. Соңғы деректер бойынша, АҚШ-тағы жұмыссыздар саны 8 млн.
адамға дейін өсіп кетіпті. АҚШ экономикасы өз тарихында ешқандай мұндай ірі
тапшылыққа ұшырап көрген емес. Сондай-ақ, Жапония мен Қытайдың да
жағдайлары мәз емес.
Бұл әлемдік дағдарыс Қазақстанда да шарпымай қалған жоқ. Экономикалық
қатынастар барысында, әсіресе, ішкі рынокты қорғау, қолдау тұрғысынан
мемлекеттік реттеу тетіктерінің тиімділкпен қолданылуы ел жағдайын тұрақты
ұстауда үлкен нәтижеге жеткізетіндігін қазақстандық тәжірибе де барған
сайын дәлелдей түсуде. Мұны еліміз өз тәуелсіздігіне ие болған 17 жылда
Елбасының Қазақстанның даму бағытттары мен қағидаттары, елдің ішкі, сыртқы
саясаттарын дұрыс белгілеуі деп түсінеміз. Алдағыны болжай отырып жүзеге
асырылуы үстіндегі бұл саясаттың тиімділігі әсіресе, әлемді шарпыған
қазіргідей дағдарыс жағдайында өз ақиқаттығын білдіруде. Мәселен, осыдан
бірнеше жыл бұрын Ұлттық қор құрылып, мұнайдан түскен қаржының барлығы осы
қорға шоғырландырылуы бірнеше кезекте голланд сырқатынан сақтануымызға
себеп болса, екіншіден, бүкіл әлемде қаржы тапшылығы орнаған қазіргідей
сәтте Қазақстан экономикасына берік тыл ретінде әрекет етуде.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан қаржы дағдарыс
процессі әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына
айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып
отыр.
Осыған орай, елімізде шұғыл тұрғыда, ғаламдық экономикалық дағдарысқа
қарсы Үкіметтің 2009-2011 жылдарға арналған экономика мен қаржы секторын
тұрақтандыруда Ұлттық банкпен, Қаржы қадағалау агенттігімен бірлесіп әрекет
ету жөніндегі жоспары жасалды. Осы бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында
Қазақстан экономикасы республикалық бюджетте қаралған қаржыға қосымша 2,2
триллион теңгеден кем емес көлемде мемлекеттік қолдау алады, ол шамамен ІЖӨ-
нің 20 пайызын құайды.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы Intergaz компаниясының
инвестицияларын дағдарыс жағдайында жоспарлау. Бұндай тақырып таңдаған
себебім, кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек.
Сондықтан қаржыландырудың көздерін анықтап және оларды қалай басқарудың
амалдарын саралап және де Қазақстан Республикасындағы банктердің, қаржылық
институттардың, кәсіпкерліктердің, ұйымдардың ұзақ мерзімді қаржыландыру
көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу. Онда кездесетін
кемшіліктерді ескеріп, оңтайландыру шаралары мен бағыттарын ұсыну.
Дипломдық жұмысымның басты мақсаты - 2007 жылы басталған дағдарыс
жағдайын зерттеп білу. Соның ішінде Intergaz компаниясының мысалындағы
дағдарыс жағдайында инвестицияларын бақылау, бағдарлау және жоспарлау болып
табылады.
Міндеттері:
Бұл дипломдық жұмыс 3: негізгі, кіріспе және қорытынды бөлімдерден
тұрады. Бірінші бөлімінде, жалпы дағдарыс туралы түсінік, олардың түрлері
мен фазалары, пайда болу себептері мен мақсаттарын ашып көрсетілген. Екінші
бөлімінде, белгілі бір (соның ішінді Intergaz мұнай және газ)
компаниясының мысалында дағдарыстың сипаты анықталған. Осы компанияның
жалпы талдауы жүргізілген және соңында жоспарлау барысында қолданылатын
түрлі шаралар көрсетілген болу керек.
Ал соңғы үшінші бөлімінде, осы комапнияға келетін инвестиция түрлері,
бағыттары мен мақсаттары, қай елдердің қатысуымен келетіндігі және қазіргі
дағдарыс жағдайында келетін инвестицияларын жоспарлау жүргізу.
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 Дағдарыс түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
Дағдарыс – бұл тек жаман жаналық емес, ол фактілердің канстатациясы.
Дағдарыс гректің кріσіς, crisis сөздерінен шыққан, белгілі бір
жағдайлар мен сұрақтарға жауап табу деген мағынаны білдіреді. Дау-
жанжалдардан шығу жолдарын табу мағынасын да білдіру мүмкін. Дәрігерлер мен
Гиппократта дағдарыс сөзі бір аурудың даму фазасын – аурудың басқа
күрделі ауруға ұласуы немесе оның өліммен байланысуын білдіреді. 6.
Дағдарыс сөзі XVII-XVIII ғасырларда барлық салаларда қолданылған,
саяси дағдарыс, әскерде де, жалпы қоғамда да қолданылған.
Ал, XIX ғасырдың аяғында экономикалық терминге айналды. Сол кездегі
экономикадағы классикалық түсінігі, капиталистік экономикалық жүйедегі
керекті және драммалық фазаны сипаттаған. Экономикадағы коньюктураның даму
теориясының дағдарыс түсінігі ұзақ уақыт белгілі орын алған. Осылай
Шпитхоффтің схемасында белгіленген:
Спад-бірінші көтеріліс-екінші көтеріліс-пик-капиталдың жетіспеушілігі-
кризис
Ғасырдың басындағы Харвардтың схемасында ерекшеліктер бар:
Depression-Recovery-Prosperity-Fina ncial Strain-Industrial Crisis
(Депрессия-Возраждение-Процветацие- Финансовая стагнация-Промышленный
кризис)
Бірақ та бұл анықтама, экономиканың құрылуы мен дамуындағы стадиялар
мен схемаларды ескермейді. Сондықтан да дағдарыстың классикалық
түсінігін экономикалық дағдарыс түсінігіне айырбастады. Осы экономикалық
дағдарысты көптеген экономистер түсіндірген, соның ішінде Мечлапа айтқан,
экономикалық қатынастардың қажет емес жағдайлары. Ал Сомбарт негативті
экономикалық көрініс деп анықтайды. Микроэкономикада кәсіпорындағы дағдарыс
түсінігі қолданылады, ол сол кәсіпорынның өмір сүру жағдайына қауіп төндіру
деп түсіндіріледі. Вебстердің сөздігінде дағдарыс сөзі өзгерістердің болуын
анықтайтын кезең немесе нүкте деп атаған.
Дағдарыс – тұрақсыздылық периоды немесе кәсіпкерліктің сондай
жағдайы, күрделі бір өзгерістердің болуын айтады. Ол өзгерістердің нәтижесі
жаманмен қатар, жақсы да болуы мүмкін. Дағдарыстың нәтижесі 50х50 болуы
мүмкін, бірақ та білікті менеджердің арқасын ол қатынасты өзгертуге болады.
Дағдарыс, тек банкротқа ұшырау, крах болу, жұмыстан босату деген
сөзді білдірмейді, сонымен қатар ол белгілі бір тәуекелділік деңгейін және
белгісіздікті сипаттайды.
Кәсіпоырндардағы дағдарыс түсінігі қазіргі экономикалық
әдебиеттерде кәсіпорынның өміріндгі әртүрлі экономикалық жағдайлардың
болуы, жәй кәспорындардағы жағдайлармен қатар кәсіпорынның жойылуына дейін
алып келуі мүмкін. Сонымен қатаркәсіпорындағы дағдарыс жоспарланбаған және
қажеті жоқ деп түсінеміз.
Сонымен дағдарыс дегеніміз тәуекелділіктің пайда болатын кез келген
стандартты емес жағдайлар деп айтуға болады 7.
Кәсіпорындағы дағдарыс кәсіпорынның жағдайындағы немесе өміріндегі
сынық бөлік деп те атауға болады. Одан шығудың екі түрі болуы мүмкін.
Біріншісі кәсіпорынды түгелімен жою, ал екіншісі дағдарысты аз шығынмен
жеңіп шығу.
Дағдарыстың басталуы мен аяқталуының ортасындағы мерзім әртүрлі болуы
мүмкін. Ұзақ мерзімді дағдарыстар бар, олар жәй жойылатын дағдарыс
процесстері. Ал қысқа мерзімді дағдарыс, ол тез ... жалғасы
КІРІСПЕ
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 Дағдарыс түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
1.2 Компаниядағы дағдарыс жағдайының пайда болуының негізгі себептері
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Қазіргі экономикалық дағдарыс әлемдік экономикаға айтарлықтай әсерін
тигізуде. АҚШ-тан басталған қаржы дағдарысы соңғы уақытта Еуроодақ,
Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің қаржы рыногын туралатып тастады. Барлық көрші
елдерімізге қаржы дүмпуінің нақты экономикаға қалай әсер етіп жатқанын
көзіміз көріп отыр. әлемдік экономиканың 20-25 пайызын құрап отырған АҚШ
мемлекеті биылғы бюджет жылын 450 миллиард долллардан астам тапшылықпен
аяқтап отыр. Соңғы деректер бойынша, АҚШ-тағы жұмыссыздар саны 8 млн.
адамға дейін өсіп кетіпті. АҚШ экономикасы өз тарихында ешқандай мұндай ірі
тапшылыққа ұшырап көрген емес. Сондай-ақ, Жапония мен Қытайдың да
жағдайлары мәз емес.
Бұл әлемдік дағдарыс Қазақстанда да шарпымай қалған жоқ. Экономикалық
қатынастар барысында, әсіресе, ішкі рынокты қорғау, қолдау тұрғысынан
мемлекеттік реттеу тетіктерінің тиімділкпен қолданылуы ел жағдайын тұрақты
ұстауда үлкен нәтижеге жеткізетіндігін қазақстандық тәжірибе де барған
сайын дәлелдей түсуде. Мұны еліміз өз тәуелсіздігіне ие болған 17 жылда
Елбасының Қазақстанның даму бағытттары мен қағидаттары, елдің ішкі, сыртқы
саясаттарын дұрыс белгілеуі деп түсінеміз. Алдағыны болжай отырып жүзеге
асырылуы үстіндегі бұл саясаттың тиімділігі әсіресе, әлемді шарпыған
қазіргідей дағдарыс жағдайында өз ақиқаттығын білдіруде. Мәселен, осыдан
бірнеше жыл бұрын Ұлттық қор құрылып, мұнайдан түскен қаржының барлығы осы
қорға шоғырландырылуы бірнеше кезекте голланд сырқатынан сақтануымызға
себеп болса, екіншіден, бүкіл әлемде қаржы тапшылығы орнаған қазіргідей
сәтте Қазақстан экономикасына берік тыл ретінде әрекет етуде.
Қазіргі кезде Қазақстанда жүзеге асырылып жатқан қаржы дағдарыс
процессі әлеуметтік – экономикалық дамуымыздың негізгі алғы шартына
айналып, еліміздегі реформаларды табысты іске асырудың басты себебі болып
отыр.
Осыған орай, елімізде шұғыл тұрғыда, ғаламдық экономикалық дағдарысқа
қарсы Үкіметтің 2009-2011 жылдарға арналған экономика мен қаржы секторын
тұрақтандыруда Ұлттық банкпен, Қаржы қадағалау агенттігімен бірлесіп әрекет
ету жөніндегі жоспары жасалды. Осы бағдарламаны жүзеге асыру мақсатында
Қазақстан экономикасы республикалық бюджетте қаралған қаржыға қосымша 2,2
триллион теңгеден кем емес көлемде мемлекеттік қолдау алады, ол шамамен ІЖӨ-
нің 20 пайызын құайды.
Менің дипломдық жұмысымның тақырыбы Intergaz компаниясының
инвестицияларын дағдарыс жағдайында жоспарлау. Бұндай тақырып таңдаған
себебім, кез-келген істі бастау үшін міндетті түрде қаражат керек.
Сондықтан қаржыландырудың көздерін анықтап және оларды қалай басқарудың
амалдарын саралап және де Қазақстан Республикасындағы банктердің, қаржылық
институттардың, кәсіпкерліктердің, ұйымдардың ұзақ мерзімді қаржыландыру
көздерінің басқарылуын жан-жақты талдап, зерттеп білу. Онда кездесетін
кемшіліктерді ескеріп, оңтайландыру шаралары мен бағыттарын ұсыну.
Дипломдық жұмысымның басты мақсаты - 2007 жылы басталған дағдарыс
жағдайын зерттеп білу. Соның ішінде Intergaz компаниясының мысалындағы
дағдарыс жағдайында инвестицияларын бақылау, бағдарлау және жоспарлау болып
табылады.
Міндеттері:
Бұл дипломдық жұмыс 3: негізгі, кіріспе және қорытынды бөлімдерден
тұрады. Бірінші бөлімінде, жалпы дағдарыс туралы түсінік, олардың түрлері
мен фазалары, пайда болу себептері мен мақсаттарын ашып көрсетілген. Екінші
бөлімінде, белгілі бір (соның ішінді Intergaz мұнай және газ)
компаниясының мысалында дағдарыстың сипаты анықталған. Осы компанияның
жалпы талдауы жүргізілген және соңында жоспарлау барысында қолданылатын
түрлі шаралар көрсетілген болу керек.
Ал соңғы үшінші бөлімінде, осы комапнияға келетін инвестиция түрлері,
бағыттары мен мақсаттары, қай елдердің қатысуымен келетіндігі және қазіргі
дағдарыс жағдайында келетін инвестицияларын жоспарлау жүргізу.
1. ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ ЖАҒДАЙЫ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАҒА ОНЫҢ ӘСЕРІ
1.1 Дағдарыс түсінігі. Компаниядағы дағдарыстың ерекшеліктері
Дағдарыс – бұл тек жаман жаналық емес, ол фактілердің канстатациясы.
Дағдарыс гректің кріσіς, crisis сөздерінен шыққан, белгілі бір
жағдайлар мен сұрақтарға жауап табу деген мағынаны білдіреді. Дау-
жанжалдардан шығу жолдарын табу мағынасын да білдіру мүмкін. Дәрігерлер мен
Гиппократта дағдарыс сөзі бір аурудың даму фазасын – аурудың басқа
күрделі ауруға ұласуы немесе оның өліммен байланысуын білдіреді. 6.
Дағдарыс сөзі XVII-XVIII ғасырларда барлық салаларда қолданылған,
саяси дағдарыс, әскерде де, жалпы қоғамда да қолданылған.
Ал, XIX ғасырдың аяғында экономикалық терминге айналды. Сол кездегі
экономикадағы классикалық түсінігі, капиталистік экономикалық жүйедегі
керекті және драммалық фазаны сипаттаған. Экономикадағы коньюктураның даму
теориясының дағдарыс түсінігі ұзақ уақыт белгілі орын алған. Осылай
Шпитхоффтің схемасында белгіленген:
Спад-бірінші көтеріліс-екінші көтеріліс-пик-капиталдың жетіспеушілігі-
кризис
Ғасырдың басындағы Харвардтың схемасында ерекшеліктер бар:
Depression-Recovery-Prosperity-Fina ncial Strain-Industrial Crisis
(Депрессия-Возраждение-Процветацие- Финансовая стагнация-Промышленный
кризис)
Бірақ та бұл анықтама, экономиканың құрылуы мен дамуындағы стадиялар
мен схемаларды ескермейді. Сондықтан да дағдарыстың классикалық
түсінігін экономикалық дағдарыс түсінігіне айырбастады. Осы экономикалық
дағдарысты көптеген экономистер түсіндірген, соның ішінде Мечлапа айтқан,
экономикалық қатынастардың қажет емес жағдайлары. Ал Сомбарт негативті
экономикалық көрініс деп анықтайды. Микроэкономикада кәсіпорындағы дағдарыс
түсінігі қолданылады, ол сол кәсіпорынның өмір сүру жағдайына қауіп төндіру
деп түсіндіріледі. Вебстердің сөздігінде дағдарыс сөзі өзгерістердің болуын
анықтайтын кезең немесе нүкте деп атаған.
Дағдарыс – тұрақсыздылық периоды немесе кәсіпкерліктің сондай
жағдайы, күрделі бір өзгерістердің болуын айтады. Ол өзгерістердің нәтижесі
жаманмен қатар, жақсы да болуы мүмкін. Дағдарыстың нәтижесі 50х50 болуы
мүмкін, бірақ та білікті менеджердің арқасын ол қатынасты өзгертуге болады.
Дағдарыс, тек банкротқа ұшырау, крах болу, жұмыстан босату деген
сөзді білдірмейді, сонымен қатар ол белгілі бір тәуекелділік деңгейін және
белгісіздікті сипаттайды.
Кәсіпоырндардағы дағдарыс түсінігі қазіргі экономикалық
әдебиеттерде кәсіпорынның өміріндгі әртүрлі экономикалық жағдайлардың
болуы, жәй кәспорындардағы жағдайлармен қатар кәсіпорынның жойылуына дейін
алып келуі мүмкін. Сонымен қатаркәсіпорындағы дағдарыс жоспарланбаған және
қажеті жоқ деп түсінеміз.
Сонымен дағдарыс дегеніміз тәуекелділіктің пайда болатын кез келген
стандартты емес жағдайлар деп айтуға болады 7.
Кәсіпорындағы дағдарыс кәсіпорынның жағдайындағы немесе өміріндегі
сынық бөлік деп те атауға болады. Одан шығудың екі түрі болуы мүмкін.
Біріншісі кәсіпорынды түгелімен жою, ал екіншісі дағдарысты аз шығынмен
жеңіп шығу.
Дағдарыстың басталуы мен аяқталуының ортасындағы мерзім әртүрлі болуы
мүмкін. Ұзақ мерзімді дағдарыстар бар, олар жәй жойылатын дағдарыс
процесстері. Ал қысқа мерзімді дағдарыс, ол тез ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz