Акционерлік қоғам туралы



КІРІСПЕ

I.АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМНЫҢ ЖАЛПЫ ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ

1.1.Акционерлік қоғам түсінігі және экономикада алатын рөлі


ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Қазақстан экономикасының басқарудың және шаруашылық жүргізудің нарықтық механизміне өтуіне байланысты соңғы жылдары кәсіпорындардың бірнеше ұйымдастырушылық-құқықтық формалары пайда болды. Олардың ішінде негізгілердің бірі болып табылатын акционерлік қоғам (АҚ). Нарықтық экономика жағдайында басты мақсат ретінде АҚ бастарудың тиімді жүйесін алу және кәсіпкерліктің осы перспективалық құқықтық формасының басымдылығын іске асыру болып табылады.
АҚ ұйымдастыру және басқару іскерлігін қамтамасыз ететін құжаттардың негізгілердің бірі – Қазақстан Республикасының «АҚ туралы» заңы.
Қазақстан экономикасының өтпелі кезеңінде «АҚ туралың заңының тиімсіз болуы, ал кейбір жағдайда АҚ-ның осы заңды орындалмауына әкеп соқтырды. Осыған байланысты заңның кейбір бөлімдеріне өзгертулер мен толықтырулар еңгізіп, АҚ басқару және іскерлік формасына ең тиімді жайдайлар жасала басталды.
Өтпелі экономика елдері үшін ірі акционерлік компанияларын басқару аса өзекті мәселенің бірі болып табылады. Ірі кәсіпорындар өндіріс қызметінің орталықтандырылған жоспарлаудан, ірі ауқымды бизнесті ұйымдастырудың нарық нышандарын пайдалануға көшу, ірі ұйымдастыру құрылымдардың ұзақ мерзімді тұрақты даму проблемаларына көп көңіл бөлуді талап етеді. Олардың көбі акционерлік нышанға лайық келеді.
Қандай да ұйым жұмысындағы жетістік, ол мемлекеттік құрылудағы немесе өндірістік кәсіпорын болсын, басқарудың оптимальды құрлымын қамтамасыз ету жағдайында жүзеге асуы керек. Басқарудың оптимальды құрлымын құру үшін ең алдымен, басқару органның жұмысшыларының тәжірибесі мен біліктілігі керек. АҚ басқарудың тиімді жүйесін құрудағы тағы бір қиыншылығы, ол «бір ғана қожайынған мойынсынатын қазақстандық менталитеттің ерекшелігі. Нарық тек менталитеттің өзгеруге әкеліп қоймай, сонымен қатар АҚ басқаруы да жаңа функциялардың пайда болуы мен фирманы басқарудың ұйымдастырушылық жүйенің өзгеруіне әкелді.
1. Отчет. О научно-исследовательской работе. Разработка научно
рекомендаций повышению экономической и социальной эффективности АО в промышленности РК. Руководитель темы д.э.н., профессор К.О.Окаев
2. Абдулина А.М. Сборник научных проектов «Казахстан на пути к
новой модели развити», «маркетинг в Казахстане», Алматы, Экономика, 2000.
3. Уткин С. Акционеру все об АО. «Предприниматель и право»,1999,
№ 13, май.
4. Рынок Ценных Бумаг Казахстана, 1997 №4, Лабков А., стр. 37 - 42
5. Беквит Г. «Маркетинг услуг» 2006

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

Кіріспе

I.АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМНЫҢ жалпы түсінігі және ОНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ

1.1.Акционерлік қоғам түсінігі және экономикада алатын рөлі

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Қазақстан экономикасының басқарудың және шаруашылық жүргізудің
нарықтық механизміне өтуіне байланысты соңғы жылдары кәсіпорындардың
бірнеше ұйымдастырушылық-құқықтық формалары пайда болды. Олардың ішінде
негізгілердің бірі болып табылатын акционерлік қоғам (АҚ). Нарықтық
экономика жағдайында басты мақсат ретінде АҚ бастарудың тиімді жүйесін алу
және кәсіпкерліктің осы перспективалық құқықтық формасының басымдылығын
іске асыру болып табылады.
АҚ ұйымдастыру және басқару іскерлігін қамтамасыз ететін құжаттардың
негізгілердің бірі – Қазақстан Республикасының АҚ туралы заңы.
Қазақстан экономикасының өтпелі кезеңінде АҚ туралың заңының тиімсіз
болуы, ал кейбір жағдайда АҚ-ның осы заңды орындалмауына әкеп соқтырды.
Осыған байланысты заңның кейбір бөлімдеріне өзгертулер мен толықтырулар
еңгізіп, АҚ басқару және іскерлік формасына ең тиімді жайдайлар жасала
басталды.
Өтпелі экономика елдері үшін ірі акционерлік компанияларын басқару
аса өзекті мәселенің бірі болып табылады. Ірі кәсіпорындар өндіріс
қызметінің орталықтандырылған жоспарлаудан, ірі ауқымды бизнесті
ұйымдастырудың нарық нышандарын пайдалануға көшу, ірі ұйымдастыру
құрылымдардың ұзақ мерзімді тұрақты даму проблемаларына көп көңіл бөлуді
талап етеді. Олардың көбі акционерлік нышанға лайық келеді.
Қандай да ұйым жұмысындағы жетістік, ол мемлекеттік құрылудағы немесе
өндірістік кәсіпорын болсын, басқарудың оптимальды құрлымын қамтамасыз ету
жағдайында жүзеге асуы керек. Басқарудың оптимальды құрлымын құру үшін ең
алдымен, басқару органның жұмысшыларының тәжірибесі мен біліктілігі керек.
АҚ басқарудың тиімді жүйесін құрудағы тағы бір қиыншылығы, ол бір ғана
қожайынған мойынсынатын қазақстандық менталитеттің ерекшелігі. Нарық тек
менталитеттің өзгеруге әкеліп қоймай, сонымен қатар АҚ басқаруы да жаңа
функциялардың пайда болуы мен фирманы басқарудың ұйымдастырушылық жүйенің
өзгеруіне әкелді.

I.АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМНЫҢ жалпы түсінігі және ОНЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ
1.1. Акционерлік қоғам түсінігі және экономикада алатын орны.

Акционерлік қоғам дегеніміз қатысушылардың қоғамға деген мендеткерлік
құқықтарын куәланлдыратын, жарғылық капиталы белгілі бір акция санына
бөлінген коммерциялық ұйым. Акционерлер қоғамның міндеттеріне жауап
бермейді және тек сатып алған акция құнымен шығын тәуекеліне барады1.
Қоғам балансында ескерілетін иелігінде жекелеген меншігі бар, өз
атынан заттай және заттай емес құқықтарды иеленіп жүзеге асыратын заңды
тұлға.
Акционерлік қоғам заңға қайшы келмейтін кез-келген іс-әрекетке құқылы.
Қоғамның іс-әрекеті негізінен құнды қағаздар мен акция операцияларынан
пайда табуға бағытталған.
Қоғам құрылтайшылары арқылы қайта құрылуы немесе жұмыс істеп жатқан
заңды тұлғаның қайта ұйымдастырылуы (бірігу, бөліну, сіңіру, қайта құрылу)
мемлекеттік тіркеуден өткен сәттен бастап құрылуы деп есептеледі.
Қоғамның барлық органдарына және акционерлеріне талаптардың орындалуы
негізгі құжат қоғамның жарғысы болып табылады.
Акционерлік қоғамның акциялары
Акция – меншік титулы, жазбаша куәлік, акционерлік қоғам капиталына
қаржы салымын куәландыратын бағалы қағаз болып табылады.
Ол акция иесіне Акционерлік қоғамның істеріне қатысуға, салынған
капитал мөлшеріне байланысты белгілі көлемде дивиденд алуға құқық береді.
Акция иесі – акционер болып табылады. Акционер Акционерлік қоғамның
кредиторы болып табылмайды, сондықтан күнделікті дивиденд төлемін және
акцияны сатып алуына (егер акция курсы төмендейтін болса) фирмадан талап
етуге құқы жоқ. Акционерлердің жылдық табысының (дивиденд) көлемі баланста
көрсетілген табысына тәуелді. Жалпы акционерлік жиналыста осы табыс үлесін
дивиденд түрінде болу және төлеу, табысты қолдану сұрақтары шешіледі. Табыс
акция мөлшеріне байланысты пропорционалды бөлінеді.
Егер Акционерлік қоғам тиімді жұмыс істесе, онда акицонерлік капиталды
көбейтуге мүмкіндік болады. бірақ акция иелері акционерлер санын көбейтуге
ұмтылмайды, себебі әр акционер қайта шығарылған акцияны алуға ерекше құқық
алады. Әрбір акционер ескі акция мөлшеріне пропорционалды суммада жаңа
акция ала алады.
Бағалы қағаздар нарығында, әсіресе қор биржасында, компанияның іс
жүзіндегі қоры ешқандай шайқалусыз дамуына қарамастан, бір кәсіпорынның
акциясы бір уақытта әр түрлі баға (курсқа) ие бола алады.
_________________
Отчет. О научно-исследовательской работе. Разработка научно рекомендаций
повышению экономической и социальной эффективности АО в
промышленности РК. Руководитель темы д.э.н., профессор К.О.Окаев
Акционерлік қоғам табысы келесідей қолданылады: бір бөлігі акционерлер
арасында таратылады, екінші бөлігі акционерлік қоғамның резервіне
бағытталып, капитал ұлғаюына немесе кәсіпорын құлдырағанда дивиденд төлеуге
қолданылады.
Әдетте, Акционерлік қоғам жасырын резервтердің өсіруге жағдай
жасайтын саясатты жүргізеді. Резервте жиналымдар біткеннен кейін
акционерлік компания дивидендтерін төмендетеді. Бұл Акционерлік қоғам
күйреуінің бірінші белгісі. Акция иелері аз дивидендтер әкелетін
акциялардан құтыла бастайды. Бұл акция курсының номиналды құнынан
төмендеуіне әкеледі. Егер Акционерлік қоғам қызметін тоқтатса, онда акция
ұстаушылар Акционерлік қоғамға салған қаржысын толығымен жоғалтады, ал
акция ешкімге керек емес қағазға айналады.
Акционерлік қоғам қалыпты жұмыс істеген жағдайда акция ұстаушы өз
акциясынан қоғам жұмысына сәйкес дивиденд алады. Мысалы, 50 теңгелік акция
табысы 6 теңге құрайды. Сондықтан, бір акция дивидендті 6 теңге құраса,
онда акционер жылдық 12% алады. Қоғам құрылған кезде алғашқы акциялар
номиналды құны бойынша сатылады. Кейіннен олар өте жоғарырақ курс бойынша
сатылады. Бұл жағдайда табыс көлемін іс жүзінде келесі формула бойынша
анықтайды:

Қор биржасында және банкте акция сатылу мен сатып алу бағасын акция
курсы деп аталады. Ол негізгі екі факторға тәуелді: дивиденд мөлшеріне және
саудалық пайыз көлеміне. Әрине, төленетін дивиденд көлемі жоғары болса,
яғни оның курсы жоғары.
Акция сатып ала отырып, ақшалай қаржы иесі әрдайым алынған
дивидендтің, аз капитал салымын берік табысқа кепіл беретін банк немесе
өнеркәсіп облигациясынан кепілмен ала алатын табыстармен салыстырады.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Акционерлік қоғамдардың құқықтық жағдайы
Акционерлік қоғам акционерінің құқықтық жағдайы
Акционерлік қоғам қызметі
Акционерлік қоғам түсінігі
Еншілес ұйым және тәуелді акционерлік қоғам
Акционерлік қоғамның міндеттері
Акционерлiк қоғам-заңды тұлғаның ұйымдық-құқықтық нысаны ретiнде
Акционерлік қоғамды құрудың тәртібі
Акционерлік қоғамның құқықтық жағдайы
Акционерлік құқықтары мен міндеттері
Пәндер