Банк маркетингісі туралы
КІРІСПЕ
Маркетингтің пайда болу тарихи көне замандарда жатыр
1 бөлім
1.1 Маркетинг түсінігі
1.2 Банк маркетингісі
2 бөлім
2.1 Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары , міндеттері және элементтері
2.2 Банк маркетингісінің тәсілдері
2.3 Банктік маркетингтің қабылдануы мен қызмет түрлері
2.4 Банктің маркетинг стратегиясы
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Маркетингтің пайда болу тарихи көне замандарда жатыр
1 бөлім
1.1 Маркетинг түсінігі
1.2 Банк маркетингісі
2 бөлім
2.1 Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары , міндеттері және элементтері
2.2 Банк маркетингісінің тәсілдері
2.3 Банктік маркетингтің қабылдануы мен қызмет түрлері
2.4 Банктің маркетинг стратегиясы
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Маркетинг қызметінің алғашқы формасы (баға саясаты мен жарнама) ақшалай-тауарлық қатынастың қалыптасуы мен дамуының алғашқы кезінде пайда болды. Тауарлар жарнамасы туралы мәліметті Шумердің, ежелгі Мысырдың, ежелгі Месопотамия мемлекеттерінің тарихи құжаттарынан кездестіруге болады.
Мәселен, 1650 жылы «Миниу» сауда фирмасының бір қызметкері Токиода әмбебеап дүкенге ұқсас дүкен ашады. Бұл дүкенде алғаш рет әр түрлі тауарлардың сұранысы мен ұсынысы, өтімді тауарлардың өндірісіне тапсырыс туралы ақпараттарды топтастыру, сатып алушының тауарды қайтып беруіне әрі өз ақшасын қайтарып алуына мүмкіндік беретін кепілдікті мерзімінің болуы, жарнама секілді бірқатар маркетингтің негізгі принциптері пайдаланылады.
Экономиканың, социолдогияның және басқарудың түйіскен жерінде дербес ғылым ретінде болатын маркетингтің теориялық негіздерін американдық Сайрес Маккормик (1809-1884 жж.) жасады. Тарихта ол алғашқы комбайнды құрастырушы ретінде белгілі. Тек техникалық білімі болса да, ол нарықты зерделеу және талдау, баға саясаты мен сервистік қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен оларды таңдау секілді қазіргі заманғы маркетингтің бағыттарын құрып кетті. Мұның бәрі «Интернешнл Харвестер» фирмасының өркендеуіне әкелді.
ХХ ғасырдың 20-30 – жылдарында маркетингке қатысты көптеген жарияланымдар пайда болды. Ағылшын экономисі Еджеми Маккарти маркетинг мазмұнын түсіндіріп беруге арналған үлгіні ұсынды. Бұл үлгі – тауар (product), баға (price), нарық (place), пайда (profit) – негізгі төрт элемент бойынша «4-Р» атауына ие болды.
Мәселен, 1650 жылы «Миниу» сауда фирмасының бір қызметкері Токиода әмбебеап дүкенге ұқсас дүкен ашады. Бұл дүкенде алғаш рет әр түрлі тауарлардың сұранысы мен ұсынысы, өтімді тауарлардың өндірісіне тапсырыс туралы ақпараттарды топтастыру, сатып алушының тауарды қайтып беруіне әрі өз ақшасын қайтарып алуына мүмкіндік беретін кепілдікті мерзімінің болуы, жарнама секілді бірқатар маркетингтің негізгі принциптері пайдаланылады.
Экономиканың, социолдогияның және басқарудың түйіскен жерінде дербес ғылым ретінде болатын маркетингтің теориялық негіздерін американдық Сайрес Маккормик (1809-1884 жж.) жасады. Тарихта ол алғашқы комбайнды құрастырушы ретінде белгілі. Тек техникалық білімі болса да, ол нарықты зерделеу және талдау, баға саясаты мен сервистік қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен оларды таңдау секілді қазіргі заманғы маркетингтің бағыттарын құрып кетті. Мұның бәрі «Интернешнл Харвестер» фирмасының өркендеуіне әкелді.
ХХ ғасырдың 20-30 – жылдарында маркетингке қатысты көптеген жарияланымдар пайда болды. Ағылшын экономисі Еджеми Маккарти маркетинг мазмұнын түсіндіріп беруге арналған үлгіні ұсынды. Бұл үлгі – тауар (product), баға (price), нарық (place), пайда (profit) – негізгі төрт элемент бойынша «4-Р» атауына ие болды.
1. «Маркетинг негіздері» С. Н. Нысанбаев, Г. А. Садыханова. – Алматы
2. «Ақша, несие, банктер, валюталық қатынастар» Көшенов Б. – Алматы «Экономика» , 2000 жыл
3. «Банк ісі» Хамитов
4. «Маркетинг» Есімжанова С.Р.
5. «Банк жүйесінің тұрақтылығы – экономикалық дамудың кепілі» Алдаберген Ә., Егемен Қазақстан, 2004 жыл 11-қараша
6. «Банковское дело» Сейтқасымова Г.С.
2. «Ақша, несие, банктер, валюталық қатынастар» Көшенов Б. – Алматы «Экономика» , 2000 жыл
3. «Банк ісі» Хамитов
4. «Маркетинг» Есімжанова С.Р.
5. «Банк жүйесінің тұрақтылығы – экономикалық дамудың кепілі» Алдаберген Ә., Егемен Қазақстан, 2004 жыл 11-қараша
6. «Банковское дело» Сейтқасымова Г.С.
КІРІСПЕ
Маркетингтің пайда болу тарихи көне замандарда жатыр.
Маркетинг қызметінің алғашқы формасы (баға саясаты мен
жарнама) ақшалай-тауарлық қатынастың қалыптасуы мен дамуының алғашқы
кезінде пайда болды. Тауарлар жарнамасы туралы мәліметті Шумердің,
ежелгі Мысырдың, ежелгі Месопотамия мемлекеттерінің тарихи
құжаттарынан кездестіруге болады.
Мәселен, 1650 жылы Миниу сауда фирмасының бір қызметкері
Токиода әмбебеап дүкенге ұқсас дүкен ашады. Бұл дүкенде алғаш рет
әр түрлі тауарлардың сұранысы мен ұсынысы, өтімді тауарлардың
өндірісіне тапсырыс туралы ақпараттарды топтастыру, сатып алушының
тауарды қайтып беруіне әрі өз ақшасын қайтарып алуына мүмкіндік
беретін кепілдікті мерзімінің болуы, жарнама секілді бірқатар
маркетингтің негізгі принциптері пайдаланылады.
Экономиканың, социолдогияның және басқарудың түйіскен жерінде
дербес ғылым ретінде болатын маркетингтің теориялық негіздерін
американдық Сайрес Маккормик (1809-1884 жж.) жасады. Тарихта ол
алғашқы комбайнды құрастырушы ретінде белгілі. Тек техникалық білімі
болса да, ол нарықты зерделеу және талдау, баға саясаты мен
сервистік қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен оларды таңдау
секілді қазіргі заманғы маркетингтің бағыттарын құрып кетті. Мұның
бәрі Интернешнл Харвестер фирмасының өркендеуіне әкелді.
ХХ ғасырдың 20-30 – жылдарында маркетингке қатысты көптеген
жарияланымдар пайда болды. Ағылшын экономисі Еджеми Маккарти
маркетинг мазмұнын түсіндіріп беруге арналған үлгіні ұсынды. Бұл
үлгі – тауар (product), баға (price), нарық (place), пайда (profit)
– негізгі төрт элемент бойынша 4-Р атауына ие болды.
Маркетинг кәсіпкерлік қызметтің түрі ретінде өнеркәсіпте 50-ші
жылдары кеңінен тарағаны мәлім. Банк саласына ол 60-шы жылдары
банк қызметін еңбек жемісін сақтайтын әрі белгілі бір қызмет
көрсетулерге деген қажеттіліктерді қанағаттандыратын сала ретінде
әйгілеген жарнама компаниясынан кейін ене бастады.
1970-ші жылдары маркетингтің маңыздылығын бағалаған банктер
өздерін және өз қызметтерін жарнамалай бастады. Бұл уақытта
жекелеген банк қызиетінің маркетингісі пайда болды.
Кейінгі 80-шы жылдар банк маркетингісінің коммерциялық
банктерді басқарудың тұтас жүйесі ретінде ресімделеуімен сипатталды.
Бүгінгі таңда банктер маркетингтің әдістері мен тәсілдерін
пайдаланып жүр.
Маркетинг дегеніміз не және оның банк саласына енуіне не
себепкер болды?
1 бөлім
1.1 Маркетинг түсінігі
Америкалық маркетинг ассоциациясы берген маркетинг анықтамасы
кеңінен тараған.
Маркетинг – бұл тауарлар мен қызмет көрсетулердің ағынын
өндірушіден тұтынушыға бағыттайтын кәсіпкерлік қызметтің түрі. Ол
тек нарыққа және нақты тұтынушыға қажетті өнімдерді өндіруге әрі
өткізуге бағдарланады.
АҚШ-та маркетингке жұмсалатын шығын тауардың түпкілікті
бағасының, шамамен алғанда 60%-ін құрайды. Бұл бүгінгі күнгі
жағдайдағы маркетингтің маңыздылығын көрсетеді. Әлбетте өндіруші тек
аса қажет жағдайда ғана мұндай шығыс шығаратынын ескеруіміз керек:
ол (өндіруші) нарықтан өз орнын алып, бәсекелестік күресте
басқаларына төтеп беруі тиіс.
70-шы жылдары күшейген банк жүйесіндегі бәсекелестік
стратегиялық жоспарлаудың және маркетинг принциптерін пайдаланудың
объективті қажеттілігін тудырады.
Бәсекелестің күшеюіне әлем экономикасындағы белгілі бір
тенденцияның дамуы себеп болды.
Оның негізгілері:
1. Банк институттарының интернационалдануы. Олардың аса ауқымды
өсу мүмкіндіктері мен дамуы банктердің көп ұлтты сипатқа ие
болуына, олардың шетелдік нарықтарға шығуына әкелді. Бұл өз
кезегіндегі әлі күнге дейін ұлттық аяда қалған көптеген
проблемаларға интернационалдық сипат берді.
2. Барлық елдерге банктерге бәсекелес болып табылатын көптеген
банктік емес мекемелер пайда болып, дамыды.
3. Банк индустриясының әртаптануы (жан-жақты дамуы). Банк
көрсететін қызмет спектрі ұлғайды әрі ақшалай қаражатты қарызға
алудың (мәселен, облигация шығару) банктік емес әдістері дамыды.
4. Ақпараттық технологияның және коммуникация құралдарының осы
заманға техниканың негізінде (базасында) дамуы қаржылық
институттардың аймақтық және ұлттық қызметін кеңейтті.
5.Банк жүйесінің өз ішінде, сондай-ақ банктер мен банктік
емес институттар арасында қаражат тарту және несие беру бойынша
бәсекелестіккүшейді. Банктік қызмет көрсету нарығындағы бәсекелестік
өнеркәсіптегі бәсекелестікке қарағанда кешірек (кейін) пайда болса
да, банк жүйесіндегі бәсекелестіктің формалары мен қарқындылығы,
ішінарар алғанда басқа салаларға тән кіру барьерінің (мысалы,
патенттік қорғау) болмауынан әр түрлі әрі жоғары.
6. Мемлекеттік реттеумен байланысты банктік қызмет көрсету
нарығында бағалық бәсекелестікке шектеу қойылған, сондай-ақ процент
мөлшерінің белгілі бір шектен аса алмауы да өз әсерін тигізбей
қоймады. Егер банк процент мөлшерін жоғары белгілейтін болса, пайда
ала алмай қалады. Бірінші планға банк өнімінің сапасын басқару
және оны нарықта жылжыту проблемасы шығарылады.
Әрине, бұл тек банктік қызмет көрсету нарығының және ондағы
банк маркетингісін белсенді дамытуға банктерді мәжбүрлейтін
бәсекелестіктің жалпы даму заңдылығы ғана.
Осы тенденциялардың дамуы нәтижесінде қаржылық қызмет
көрсетулер мен өнімдер бүкіл әлемде біркелкі тұрпатқа (типке)
айналды. Осының салдарынан банктің өз араларында және басқа несие
институттарының арасында бәсекелестік күрес айтарлықтай күшейді.
Бәсекелестіктің күшеюі банктердің пайдасын кемітті. Банктер нарықтағы
өз позициясын сақтап қалуы үшін әрі жаңа позицияны жаулап алуы
үшін өздері жүргізіп отырған несие саясатын тұрақты түрде
ырықтандырып отыруға және осыған орай қатердің көбісін өз
мойындарына алуға мәжюүр. Қатердің көбеюі де клммерциялық банк
табысыныңазаюына өз әсерін тигізеді. Осыған байланысты банктер
маркетинг стратегиясын жасауға, жаңа қызмет түрлерін игеруге, әрбір
клиент үшін күресуге ұмтылады.
Әрине, банктер маркетингтің көптеген тұжырымдамалық принциптерін
өнеркәсіптен алды, өйткені, маркетингтің негізгі мақсаты,
міндеттері, әдістері және тәсілдері нарық жағдайында жұмыс істейтін
барлық шаруашылық жүргізуші субьектілерде бірдей, яғни, бір-біріне
ұқсас, сәйкес болып келеді.
1.2 Банк маркетингісі
Банк маркетингісі – бұл клиентураның нақты қажеттіліктерін ескере
отырып, банк өнімдерінің ең тиімді әрі пайдалы нарықтарын
іздестіруге және пайдалануға бағытталған қызмет түрі.
Пайданы тұрақты түрде өсіріп отыру, клиентураны тарту, өз
қызметтерін өткізудің салаларын ұлғайту, нарықты жаулап алу кез
келген банктің мақсаты болып табылады. Бүгінгі таңда банктің әрбір
басшысы мен әр маманы маркетингтің сарапшысы болуы керек. Банктің
барлық персоналы қаржылық қызметтерді өткізетін сатушыға айналуы
қажет.
Банк саласындағы маркетинг несие ресурстарының нарығын
зерделеуге, клиенттің қаржылық жағдайны талдауға және осы базады
(негізде) банкке салым ақшаны тартудың мүмкіндіктерін, өзгерістерді
болжауға, сондай-ақ, жаңа клиенттерді тартуға, банктің қызмет
көрсету салаларын ұлғайтуға септігін тигізетін шарттармен қамтамасыз
етуге бағытталады.
Банк саласында салымшылардың санын арттыруды ғана көздемейтін,
сонымен бірге қызмет көрсетудің сапасын ұдайы жақсартып отыруды
мақсат тұтатын біріктірілген маркетинг (интегрированный маркетинг)
басымдыққа ие болып келеді.
Банк саласындағы маркетингтің өзіндік ерекшелігі мынады:
коммерциялық банктер салымшылардың қаражатын тартуға ғана мүдделі
емес, сонымен қатар олар тартылған қаражатты әр түрлі
кәсіпорындарды және т.б. несиелеу арқылы белсенді пайдалануға да
мүдделік танытады. Бұл маркетингті коммерциялық банктердің
салымшылармен қатынасында және несие салымында кешенді түрде
дамытудың қажеттілігін тудырады. Бұл екі саланың мақсаттары әр
түрлі: біріншісі – банкке клиентті салымшы ретінде тарту; екіншісі –
банк үшін ресурстарды ең тиімді жолмен пайдаланатын салаларға несие
ресурстарын бағыттау.
Банк маркетингісі түпкі есебінде бірыңғай мақсатты жүзеге
асыруға – табысты және шаруашылықтағы уақытша босаған ақшалай
қаражатты ұтымды пайдалануға бағытталған.
Бүгінде маркетинг – бұл тиянақты дайындауды, терең әрі жан-жақты
талдауды, басшыдан бастап төменгі буынға дейінгі барлық банк
бөлімшелерінің белсенді жұмысын қажет ететін банктің стратегиясы
мен философиясы.
Банктер ең алдымен өз өніміне емес, клиенттердің нақты
қажеттіліктеріне бағдарлануы керек. Сол себепті де нарықты бүге-
шегесіне дейін зерделеп, клиенттердің банк қызметіне қатысты өзгеріп
отыратын талғамдарын және олардың қандай қызмет түріне артықшылық
беретінін талдау қажет. Әр клиентке қатысты қаржылық қызмет
көрсетудің нақты формасын анықтап, әрбір мәміленің пайдалылығын
көрсете білу керек.
Банктің маркетингілік қызметін жүзеге асыруға қажетті жалпы
принциптері мынадай:
1. Нақты нарықтық мақсатқа – барлық банк жұмыскерлерінің
қозғалыстағы еңбек мотивіне қол жеткізу.
2. Маркетинг – бұл кешенді міндеті бар жүйе (жоспарлау, талдау,
реттеу және бақылау)
3. Маркетингті ағымдағы кезеңге де, алдағы кезеңге де және бір-
бірімен өзара байланыстырып жоспарлау.
4. Маркетингті нақты іс жүзінде асырудың негізіне қабылданған
маркетингілік шешімдерді тұрақты түрде бақылау жатады.
5. Маркетингтің сәтті болуы әрбір жұмыскердің бастамасын және
белсенділігін тұрақты түрде ынталандырып, олардың біліктілігін
арттырып отыруға байланысты.
6. Маркетингті ұжымда қолайлы психологиялық ахуалды
қалыптастырғанда ғана сәтті жүзеге асыруға болады.
2 бөлім
2.1 Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары , міндеттері және
элементтері
Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары:
1.Сұранысты тудыру әрі ынталандыру.
2. Жұмыс жоспарларын және қабылданатын шешімдерді негіздеу.
3. Көрсетілетін қызметтің ауқымын ұлғайту.
4. Банк табысын барынша арттыру және нарықтық үлесті көбейту.
Әлеуметтік фактордың рөлі артқан бүгінгі жағдайда маркетинг
банк жұмыскерінің жаңашыл ойын және мақсатты бағыты бар әлеуметтік
саясатты нақты техникалық тәсілдермен ұштастыратын құрал ретінде
түсіндірілетін болды.
Жаңа тәсілдеменің негізінде Барлығы клиент үшін дейтін
принцип жатыр. Банк клиенттің айтылған пайданы алуына жауапты.
Басымдылықтардың ішінде: ең алдымен – клиент пайдасы, содан кейін –
банк мүддесі. Клиентке бағдарлану – жетістікке жеткізетін басты
фактор.
Банк маркетингінің негізгі міндеттері:
1. Қаржы нарығында орын алып жататын ұдайы өзгерістер
жағдайында банк жұмысының пайдалылығын қамтамасыз ету.
2. Көрсетілетін қызметтің ауқымы, құрылымы және сапасы бойынша
клиенттің талап-тілегін барынша қанағаттандыру арқылы онымен тұрақты
қатынасты қалыптастыру.
3. Банктің коммерциялық , ұйымдастырушылық және әлеуметтік
проблемаларын олардың кешенінде және өзара байланыстырып шешу.
4. Несиегерлермен әрі салымшылармен ынтымақтастық құрудың және
банк имиджін жасаудың маңызды шарты ретінде банк өтімділігін
қамтамасыз ету.
Бұл міндеттер сәтті шешімін табатын боса банктің әлеуметтік-
экономикалық даму көрсеткіші жақсарады.
Маркетингілік қызметті ұйымдастырудың негізгі элементтері:
1. Нарықтық жағдайын және оның даму келешегін кешенді түрде
зерделеу арқылы тауарлар мен қызмет көрсетулерге сатып алушының
әлеуетті сұранысын жедел әрі шынайы анықтау.
2. Өнімнің жаңа үлгілерін жасау бойынша ғылыми-зерттеу қызметін
тиімді ұйымдастыру, сондай-ақ тұтынушылардың көптеген талап-тілегін
қанағаттандыратын тиісті қызмет көрсету өндірісін ұйымдастыру.
3. Өндірісті және қаржыландыруды үйлестіру әрі жоспарлау.
4. Өнімді өткізудің және бөлудің оңтайлы жүйелерін құру әрі
жетілдіру.
5. Барлық қызметті өткізуді ұлғайту шараларының аясында өзгерген
жағдайларға сәйкес жүйелі түрде реттеу әрі түзету.
Маркетингінің құрамдық элементтері мен әр түрлі шараларында оның
бірнеше түрі болады.
2.2 Банк маркетингісінің тәсілдері
Банк маркетингісінің тәсілдері:
- клиенттермен тіл табысу;
- акционерлерге дивиденттерді және пайдалы қызметті қамтамасыз
ету;
- өзге несиелік және банктік емес мекемелердің өнімдерімен
салыстырғанда банк қызметін пайдалану барысында клиенттерге
артықшылықтар тудыру;
- банк жұмыскерін қызмет көрсетулерді өткізуге материалдық
тұрғыдан мүдделі етіп қою;
Клиентпен тіл табысу аясында банк маркетингісі белсенді
маркетингке және бәсең маркетинке айналады.
Белсенді банк маркетингісі мыналарды:
- тікелей маркетингті, яғни, поштаны, телефонды және
теледидарды пайдаланатын белсенді жарнаманы;
- халықтың арасында, оның ішінде, көшеде сауалдама жүргізуді;
- әлеуетті клиентпен жеке тіл табысуды, оның қажеттілігін
зерделеуді, оның ішінде, оның қажеттілігін банк жұмысының
процесінде зерделеуді;
- жекелеген маркетингілік проблеманы талқылау үшін банк
ұйымдастыратын пікірталас клубына ұқсас клубты білдіретін
фокус-групп құруды қамтиды;
Бәсең маркетинг – банктің қызметі мен жағдайы, оынң қызмет
пайдасы туралы материалдардың баспасөзде жариялануы. Нарықтағы өз
орнын нығайтқысы келетін банктер маркетингтің осы екі тәсілін
пайдалануы керек.
Қазіргі заманғы банк іс-тәжірибесінде, әсіресе клиентке дербес
қызмет көрсетуге айрықша көңіл бөлінеді. Тікелей маркетинг
бағдарламасының негізгі мақсатына бұл келешегі зор, яғни,
перспективалық клиентке көрсетілетін қызмет туралы толық ақпарат
беріп қана қоймай, оны дереу әрекетке жетелеу жатады.
Тікелей маркетинг жүзеге асырылғанда клиентке дербес қызмет
көрсетуге айрықша көңіл бөлінеді. Бұл маркетинг тәсілі клиенттер
үшін жаңа қажеттіліктерді тудыруға бағытталған, өйткені букледтерді
және басқа да жарнамалық ақпараттарды жөнелту, сондай-ақ
телебағдарламаларға хабарламаларды қосу үшін тікелей маркетинг
объектілерінің мекенжайы банк картотекаларының негізінде жасалады.
Фокус-тобына кеңірек тоқталу қажет. Ол клиентпен жеке
қатынасқа құрылған маркетинг әдісін дамытудың маңызды факторы болып
табылады. Фокус-топ клиенттің талап-тілегін анықтауға бағытталған
әрі белгілі бір проблематика бойынша өткізіледі.
Атауынан көрініп тұрғандай, топтың назары бір тақырыпқа ауады
және шоғырланады. Фокус-топ банктің 8-10 клиентінен жасақталады.
Талқыланған проблема күрделі болған жағдайда топқа банк сарапшысы
кіреді. Пікірталасты төреші басқарады. Ол (төреші) мамандығы бойынша
маркетинг саласындағы психолог, зерттеуші болуы мүмкін.
Төреші топқа банк қызметінің жаңа өнімі бойынша іскерлік
жоспарды, назар аударылған тақырып бойынша зерттеудің нәтижесін
қамтитын, талқылауға арналған негізгі материалдарды береді. Фокус-
топ, мысалы, жаңа қызмет түріне нарықтық сұранысты қалай
анықтауды, оны зерделеудің әдістерін, жаңа өнімді ұсынудың
қаншалықты мақсатқа лайықты болатынын, оны нарықта жылжытудың
шартын, жарнамалау тәсілін, оған клиентураның қалай қарайтынын және
т.б. талқылайды. Проблемаларды талқылау бойынша пікірталастың
нәтижесі оны қалай шешуді болжап береді. Маркетинг бойынша
мамандардың одан ары жұмыстарын жалғастыруына қажетті материалдарға
пікірталастың магнитофондық және бейне жазба (видеозапись) түрлері
жатады.
Банк жұмысы туралы қоғамның пікірін білу үшін имидж
ревизиясы немесе оны тұтынушының көзінше бағалау әдісі қолданылады.
Ревизия көпшілікке сауалнама жүргізу арқылы және сегментті түрде
жүзеге асырылады. Көшедегі жүргіншілерден қысқа сұхбат алынады.
Имидж ревизиясының басты мақсаты – жарнамаға кеткен шығыстардың
ақталғанын немесе ақталмағанын анықтау.
Коммерциялық банктер өз өнімдерін нарықта жылжытудың жаңа
әдістерін әзірледі. Сатуға қолайлы жағдай тудыру бойынша
бағдарламаның қаншалықты сәтті жүзеге асырылғанын бағалауда бірқатар
жалпылама көрсеткіштер пайдаланылады. Ең алдымен, бұл дербес банк
бөлімшесінің қызметкерлерін қамтитын пайда орталығының банкте
болуы. Әрбір мұндай орталық сатуды дамыту бойынша өзіндік
бағдарламаларын әзірлейді. Маркетингілік бағалау істелінген жұмысты
аяқтайды.
2.3 Банктік маркетингтің қабылдануы мен қызмет түрлері
Банктік маркетинг бір-бірімен байланысты және бір-бірін анықтайтын
нақты қызмет түрлерінің жүзеге асырылуына әзірленеді. Бұл :
1. Маркетингтік зерттеулер , алымдар және ақпараттар талдауын жеткізу
.
2. Банктік өнімдерді (қызметтер, операциялар) әзірлеу.
3. Қызметтер мен операцияларды бағаларды белгілеу.
4. Банктер өнімді таратуды ұйымдастыру.
Маркетингтің кілттік (ключевые) проблемасы нарықты зерттеу болып
табылады. Бұлсыз нарықтық мүмкіндікті анықтауға болмайды, яғни
қабылданатын басқарушылық шешімдердің кепілі болып табылады. Осы проблема
негізінде нарықты зерттеу үшін қажетті ақпараттық алым жүзеге асырылады.
Жинақталған ақпарат банк өнімінің нақты және потенциалды нарықта
өтіп, сонымен қатар нарықтық қажеттілігі мен артықшылығын зерттейді.
Ақпарат анализі нарық жайлы мен депозиттер үлесін, әртүрлі қызметтер
түрлерінің нарықтағы үлесін салыстырады.
Алынған ақпараттар және зерттеулер негізінде банк қандай қызметтер
түрлері мен операцияларды дамыту қажет екенін және клиенттің қажеттілігін
анықтайды. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу нәжижесінде НАУ-шоты,
Супернау шоты, ақшалай нарық депозиттер шоты, траст, лизинг, факторинг
және тағы да басқа шоттар пайда болды және де үйдік компьютерлер мен
банкоматтар негізінде банкпен тәулік бойы байланыста болу.
Жаңа қызметтер немесе операцияларға баға туралы сұрақ туындайды.
Бағаның құралу саясаты бастапқы бағаның белгілену әдістемесіне
бағытталады. Олар алты кезеңнен тұрады:
1. Бағаны құру міндеттерінің қойылуы
2. Сұраныстың анықталуы
3. Шығындарды бағалау
4. Баға және бәсеке банктердің өнімінің анализі
5. Бағаны құру тәсілін таңдау
6. Түпкілікті бағаны белгілеу
Банк өзінің мақсатын және маркетинг мақсатын анықтау керек. Олар:
өміршеңдікті қамтамасыз ету, ағымдық пайданы көбейту, нарықтағы нақты
үлесті алу. Сонымен қатар банктік өнімге бар және болатын сұранысты,
өндіріс деңгейіндегі шығындар сомасының өзгеруін анықтау керек. Банк
меншікті бағасын анықтау үшін бәсеке бағасын зерттейді. Сонымен қатар
банктік тәуекел деңгейі, оны сақтандыру , нормативтер мен көрсеткіштер
банктік специфика анықталады.
Банк таңдаған бағаны құру тәсілі келесідей болуы мүмкін: “орташа
шығындар + пайда ” , мақсатты пайданы қамтамасыз ету және заласыздандыру
анализі, тауар бағалылығы және бәсеке бағасы негізінде бағаны белгілеу.
Қорыта айтқанда, нарықты кешенді зерттеу жүзеге асырылды.
Клиенттердің қажеттілігі мен сұранымы анықтамалары , операциялар мен қызмет
шеңбері әзірленеді. Банктің шығындары және мүмкін болатын бағаны анықтауы.
Маркетинг қызметінің қорытынды түрі банктік өнімді тарату болып табылады.
Осыларды жүзеге асыру үшін көп қабылдаулар бар. Олар : жарнама ,
сауалдама , сұхбат, клиентпен нақты және потенциалды түрде қарым-
қатынасқа бару, телемаркетинг және тағы да басқа ынталандыру кешенін
қабылдау нақты қызметтер мен потенциалдар тарату кезінде қолданылады.
Бұл үшін , біріншіден, берілген қаржылық қызметтерді сату үшін әрбір
әдістің пәрменділігін анықтау керек. Екіншіден : олардың әзірленуіне
кететін шығындарды анықтау және ынталандыру шараларына байланысты банктің
банктің бюджетімен салыстыру.
Маркетингтің қызмет түрлерін қарастыру маркетинг кешенін жүзеге
асырушы тәсілдер мен құрал-жабдықтардың жиынтығын маркетингтің негізгі
қабылдауы негізінде қосымша зерттеу керек.
Банктік қызмет және потенциалды тұтынушылар нарығын зерттеу үшін
тұрпатнама және нарықтық саралау негізгі болып табылады. Бұл “ескі”, яғни
өнеркәсіп маркетингтің дәстүрлі тәсілдері болып табылады.
Тұрпатнама- әлеуметтік сипаттамаға, демографиялық және әлеуметтік-
экономикалық факторларға сәйкес тұтынушыларды топтау және саралау процесі
. Тұрпатнаманың құрал-жабдықтары- табыс және тұтыну балансының саралау
анализі болып табылады.
Нарықты сегменттеу – банктік қызмет көрсетудің үлкен іс-
тәжірибесін және білімін қажет ететін күрделі әрі еңбек сыйымдылығы
бар процесс. Сегменттеудегі мақсат – қандай да бір тұтынушылардың
тобын белгілі бір нарыққа бөліп қана қоймай, сонымен бірге,
банктің осы қызмет түріне әр түрлі талап қоя алатын тұтынушылар
мен пайдаланушыларды іздеп табу.
Нарықты сегменттеу банктік қызмет көрсетулерді жылжыту ісінде
ешқандай нәтиже бермейтін тұтынушылар тобының әдеттегі, логикалық
және статистикалық талдауына айналмауы керек.
Сегменттеу – бір жолғы емес, тұрақты процесс, өйткені нарықтағы
жағдай, тұтыну және тұтынушылардың әдеттері, сондай-ақ банктік
қызмет ... жалғасы
Маркетингтің пайда болу тарихи көне замандарда жатыр.
Маркетинг қызметінің алғашқы формасы (баға саясаты мен
жарнама) ақшалай-тауарлық қатынастың қалыптасуы мен дамуының алғашқы
кезінде пайда болды. Тауарлар жарнамасы туралы мәліметті Шумердің,
ежелгі Мысырдың, ежелгі Месопотамия мемлекеттерінің тарихи
құжаттарынан кездестіруге болады.
Мәселен, 1650 жылы Миниу сауда фирмасының бір қызметкері
Токиода әмбебеап дүкенге ұқсас дүкен ашады. Бұл дүкенде алғаш рет
әр түрлі тауарлардың сұранысы мен ұсынысы, өтімді тауарлардың
өндірісіне тапсырыс туралы ақпараттарды топтастыру, сатып алушының
тауарды қайтып беруіне әрі өз ақшасын қайтарып алуына мүмкіндік
беретін кепілдікті мерзімінің болуы, жарнама секілді бірқатар
маркетингтің негізгі принциптері пайдаланылады.
Экономиканың, социолдогияның және басқарудың түйіскен жерінде
дербес ғылым ретінде болатын маркетингтің теориялық негіздерін
американдық Сайрес Маккормик (1809-1884 жж.) жасады. Тарихта ол
алғашқы комбайнды құрастырушы ретінде белгілі. Тек техникалық білімі
болса да, ол нарықты зерделеу және талдау, баға саясаты мен
сервистік қызмет көрсетудің негізгі түрлері мен оларды таңдау
секілді қазіргі заманғы маркетингтің бағыттарын құрып кетті. Мұның
бәрі Интернешнл Харвестер фирмасының өркендеуіне әкелді.
ХХ ғасырдың 20-30 – жылдарында маркетингке қатысты көптеген
жарияланымдар пайда болды. Ағылшын экономисі Еджеми Маккарти
маркетинг мазмұнын түсіндіріп беруге арналған үлгіні ұсынды. Бұл
үлгі – тауар (product), баға (price), нарық (place), пайда (profit)
– негізгі төрт элемент бойынша 4-Р атауына ие болды.
Маркетинг кәсіпкерлік қызметтің түрі ретінде өнеркәсіпте 50-ші
жылдары кеңінен тарағаны мәлім. Банк саласына ол 60-шы жылдары
банк қызметін еңбек жемісін сақтайтын әрі белгілі бір қызмет
көрсетулерге деген қажеттіліктерді қанағаттандыратын сала ретінде
әйгілеген жарнама компаниясынан кейін ене бастады.
1970-ші жылдары маркетингтің маңыздылығын бағалаған банктер
өздерін және өз қызметтерін жарнамалай бастады. Бұл уақытта
жекелеген банк қызиетінің маркетингісі пайда болды.
Кейінгі 80-шы жылдар банк маркетингісінің коммерциялық
банктерді басқарудың тұтас жүйесі ретінде ресімделеуімен сипатталды.
Бүгінгі таңда банктер маркетингтің әдістері мен тәсілдерін
пайдаланып жүр.
Маркетинг дегеніміз не және оның банк саласына енуіне не
себепкер болды?
1 бөлім
1.1 Маркетинг түсінігі
Америкалық маркетинг ассоциациясы берген маркетинг анықтамасы
кеңінен тараған.
Маркетинг – бұл тауарлар мен қызмет көрсетулердің ағынын
өндірушіден тұтынушыға бағыттайтын кәсіпкерлік қызметтің түрі. Ол
тек нарыққа және нақты тұтынушыға қажетті өнімдерді өндіруге әрі
өткізуге бағдарланады.
АҚШ-та маркетингке жұмсалатын шығын тауардың түпкілікті
бағасының, шамамен алғанда 60%-ін құрайды. Бұл бүгінгі күнгі
жағдайдағы маркетингтің маңыздылығын көрсетеді. Әлбетте өндіруші тек
аса қажет жағдайда ғана мұндай шығыс шығаратынын ескеруіміз керек:
ол (өндіруші) нарықтан өз орнын алып, бәсекелестік күресте
басқаларына төтеп беруі тиіс.
70-шы жылдары күшейген банк жүйесіндегі бәсекелестік
стратегиялық жоспарлаудың және маркетинг принциптерін пайдаланудың
объективті қажеттілігін тудырады.
Бәсекелестің күшеюіне әлем экономикасындағы белгілі бір
тенденцияның дамуы себеп болды.
Оның негізгілері:
1. Банк институттарының интернационалдануы. Олардың аса ауқымды
өсу мүмкіндіктері мен дамуы банктердің көп ұлтты сипатқа ие
болуына, олардың шетелдік нарықтарға шығуына әкелді. Бұл өз
кезегіндегі әлі күнге дейін ұлттық аяда қалған көптеген
проблемаларға интернационалдық сипат берді.
2. Барлық елдерге банктерге бәсекелес болып табылатын көптеген
банктік емес мекемелер пайда болып, дамыды.
3. Банк индустриясының әртаптануы (жан-жақты дамуы). Банк
көрсететін қызмет спектрі ұлғайды әрі ақшалай қаражатты қарызға
алудың (мәселен, облигация шығару) банктік емес әдістері дамыды.
4. Ақпараттық технологияның және коммуникация құралдарының осы
заманға техниканың негізінде (базасында) дамуы қаржылық
институттардың аймақтық және ұлттық қызметін кеңейтті.
5.Банк жүйесінің өз ішінде, сондай-ақ банктер мен банктік
емес институттар арасында қаражат тарту және несие беру бойынша
бәсекелестіккүшейді. Банктік қызмет көрсету нарығындағы бәсекелестік
өнеркәсіптегі бәсекелестікке қарағанда кешірек (кейін) пайда болса
да, банк жүйесіндегі бәсекелестіктің формалары мен қарқындылығы,
ішінарар алғанда басқа салаларға тән кіру барьерінің (мысалы,
патенттік қорғау) болмауынан әр түрлі әрі жоғары.
6. Мемлекеттік реттеумен байланысты банктік қызмет көрсету
нарығында бағалық бәсекелестікке шектеу қойылған, сондай-ақ процент
мөлшерінің белгілі бір шектен аса алмауы да өз әсерін тигізбей
қоймады. Егер банк процент мөлшерін жоғары белгілейтін болса, пайда
ала алмай қалады. Бірінші планға банк өнімінің сапасын басқару
және оны нарықта жылжыту проблемасы шығарылады.
Әрине, бұл тек банктік қызмет көрсету нарығының және ондағы
банк маркетингісін белсенді дамытуға банктерді мәжбүрлейтін
бәсекелестіктің жалпы даму заңдылығы ғана.
Осы тенденциялардың дамуы нәтижесінде қаржылық қызмет
көрсетулер мен өнімдер бүкіл әлемде біркелкі тұрпатқа (типке)
айналды. Осының салдарынан банктің өз араларында және басқа несие
институттарының арасында бәсекелестік күрес айтарлықтай күшейді.
Бәсекелестіктің күшеюі банктердің пайдасын кемітті. Банктер нарықтағы
өз позициясын сақтап қалуы үшін әрі жаңа позицияны жаулап алуы
үшін өздері жүргізіп отырған несие саясатын тұрақты түрде
ырықтандырып отыруға және осыған орай қатердің көбісін өз
мойындарына алуға мәжюүр. Қатердің көбеюі де клммерциялық банк
табысыныңазаюына өз әсерін тигізеді. Осыған байланысты банктер
маркетинг стратегиясын жасауға, жаңа қызмет түрлерін игеруге, әрбір
клиент үшін күресуге ұмтылады.
Әрине, банктер маркетингтің көптеген тұжырымдамалық принциптерін
өнеркәсіптен алды, өйткені, маркетингтің негізгі мақсаты,
міндеттері, әдістері және тәсілдері нарық жағдайында жұмыс істейтін
барлық шаруашылық жүргізуші субьектілерде бірдей, яғни, бір-біріне
ұқсас, сәйкес болып келеді.
1.2 Банк маркетингісі
Банк маркетингісі – бұл клиентураның нақты қажеттіліктерін ескере
отырып, банк өнімдерінің ең тиімді әрі пайдалы нарықтарын
іздестіруге және пайдалануға бағытталған қызмет түрі.
Пайданы тұрақты түрде өсіріп отыру, клиентураны тарту, өз
қызметтерін өткізудің салаларын ұлғайту, нарықты жаулап алу кез
келген банктің мақсаты болып табылады. Бүгінгі таңда банктің әрбір
басшысы мен әр маманы маркетингтің сарапшысы болуы керек. Банктің
барлық персоналы қаржылық қызметтерді өткізетін сатушыға айналуы
қажет.
Банк саласындағы маркетинг несие ресурстарының нарығын
зерделеуге, клиенттің қаржылық жағдайны талдауға және осы базады
(негізде) банкке салым ақшаны тартудың мүмкіндіктерін, өзгерістерді
болжауға, сондай-ақ, жаңа клиенттерді тартуға, банктің қызмет
көрсету салаларын ұлғайтуға септігін тигізетін шарттармен қамтамасыз
етуге бағытталады.
Банк саласында салымшылардың санын арттыруды ғана көздемейтін,
сонымен бірге қызмет көрсетудің сапасын ұдайы жақсартып отыруды
мақсат тұтатын біріктірілген маркетинг (интегрированный маркетинг)
басымдыққа ие болып келеді.
Банк саласындағы маркетингтің өзіндік ерекшелігі мынады:
коммерциялық банктер салымшылардың қаражатын тартуға ғана мүдделі
емес, сонымен қатар олар тартылған қаражатты әр түрлі
кәсіпорындарды және т.б. несиелеу арқылы белсенді пайдалануға да
мүдделік танытады. Бұл маркетингті коммерциялық банктердің
салымшылармен қатынасында және несие салымында кешенді түрде
дамытудың қажеттілігін тудырады. Бұл екі саланың мақсаттары әр
түрлі: біріншісі – банкке клиентті салымшы ретінде тарту; екіншісі –
банк үшін ресурстарды ең тиімді жолмен пайдаланатын салаларға несие
ресурстарын бағыттау.
Банк маркетингісі түпкі есебінде бірыңғай мақсатты жүзеге
асыруға – табысты және шаруашылықтағы уақытша босаған ақшалай
қаражатты ұтымды пайдалануға бағытталған.
Бүгінде маркетинг – бұл тиянақты дайындауды, терең әрі жан-жақты
талдауды, басшыдан бастап төменгі буынға дейінгі барлық банк
бөлімшелерінің белсенді жұмысын қажет ететін банктің стратегиясы
мен философиясы.
Банктер ең алдымен өз өніміне емес, клиенттердің нақты
қажеттіліктеріне бағдарлануы керек. Сол себепті де нарықты бүге-
шегесіне дейін зерделеп, клиенттердің банк қызметіне қатысты өзгеріп
отыратын талғамдарын және олардың қандай қызмет түріне артықшылық
беретінін талдау қажет. Әр клиентке қатысты қаржылық қызмет
көрсетудің нақты формасын анықтап, әрбір мәміленің пайдалылығын
көрсете білу керек.
Банктің маркетингілік қызметін жүзеге асыруға қажетті жалпы
принциптері мынадай:
1. Нақты нарықтық мақсатқа – барлық банк жұмыскерлерінің
қозғалыстағы еңбек мотивіне қол жеткізу.
2. Маркетинг – бұл кешенді міндеті бар жүйе (жоспарлау, талдау,
реттеу және бақылау)
3. Маркетингті ағымдағы кезеңге де, алдағы кезеңге де және бір-
бірімен өзара байланыстырып жоспарлау.
4. Маркетингті нақты іс жүзінде асырудың негізіне қабылданған
маркетингілік шешімдерді тұрақты түрде бақылау жатады.
5. Маркетингтің сәтті болуы әрбір жұмыскердің бастамасын және
белсенділігін тұрақты түрде ынталандырып, олардың біліктілігін
арттырып отыруға байланысты.
6. Маркетингті ұжымда қолайлы психологиялық ахуалды
қалыптастырғанда ғана сәтті жүзеге асыруға болады.
2 бөлім
2.1 Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары , міндеттері және
элементтері
Банк маркетингісінің негізгі мақсаттары:
1.Сұранысты тудыру әрі ынталандыру.
2. Жұмыс жоспарларын және қабылданатын шешімдерді негіздеу.
3. Көрсетілетін қызметтің ауқымын ұлғайту.
4. Банк табысын барынша арттыру және нарықтық үлесті көбейту.
Әлеуметтік фактордың рөлі артқан бүгінгі жағдайда маркетинг
банк жұмыскерінің жаңашыл ойын және мақсатты бағыты бар әлеуметтік
саясатты нақты техникалық тәсілдермен ұштастыратын құрал ретінде
түсіндірілетін болды.
Жаңа тәсілдеменің негізінде Барлығы клиент үшін дейтін
принцип жатыр. Банк клиенттің айтылған пайданы алуына жауапты.
Басымдылықтардың ішінде: ең алдымен – клиент пайдасы, содан кейін –
банк мүддесі. Клиентке бағдарлану – жетістікке жеткізетін басты
фактор.
Банк маркетингінің негізгі міндеттері:
1. Қаржы нарығында орын алып жататын ұдайы өзгерістер
жағдайында банк жұмысының пайдалылығын қамтамасыз ету.
2. Көрсетілетін қызметтің ауқымы, құрылымы және сапасы бойынша
клиенттің талап-тілегін барынша қанағаттандыру арқылы онымен тұрақты
қатынасты қалыптастыру.
3. Банктің коммерциялық , ұйымдастырушылық және әлеуметтік
проблемаларын олардың кешенінде және өзара байланыстырып шешу.
4. Несиегерлермен әрі салымшылармен ынтымақтастық құрудың және
банк имиджін жасаудың маңызды шарты ретінде банк өтімділігін
қамтамасыз ету.
Бұл міндеттер сәтті шешімін табатын боса банктің әлеуметтік-
экономикалық даму көрсеткіші жақсарады.
Маркетингілік қызметті ұйымдастырудың негізгі элементтері:
1. Нарықтық жағдайын және оның даму келешегін кешенді түрде
зерделеу арқылы тауарлар мен қызмет көрсетулерге сатып алушының
әлеуетті сұранысын жедел әрі шынайы анықтау.
2. Өнімнің жаңа үлгілерін жасау бойынша ғылыми-зерттеу қызметін
тиімді ұйымдастыру, сондай-ақ тұтынушылардың көптеген талап-тілегін
қанағаттандыратын тиісті қызмет көрсету өндірісін ұйымдастыру.
3. Өндірісті және қаржыландыруды үйлестіру әрі жоспарлау.
4. Өнімді өткізудің және бөлудің оңтайлы жүйелерін құру әрі
жетілдіру.
5. Барлық қызметті өткізуді ұлғайту шараларының аясында өзгерген
жағдайларға сәйкес жүйелі түрде реттеу әрі түзету.
Маркетингінің құрамдық элементтері мен әр түрлі шараларында оның
бірнеше түрі болады.
2.2 Банк маркетингісінің тәсілдері
Банк маркетингісінің тәсілдері:
- клиенттермен тіл табысу;
- акционерлерге дивиденттерді және пайдалы қызметті қамтамасыз
ету;
- өзге несиелік және банктік емес мекемелердің өнімдерімен
салыстырғанда банк қызметін пайдалану барысында клиенттерге
артықшылықтар тудыру;
- банк жұмыскерін қызмет көрсетулерді өткізуге материалдық
тұрғыдан мүдделі етіп қою;
Клиентпен тіл табысу аясында банк маркетингісі белсенді
маркетингке және бәсең маркетинке айналады.
Белсенді банк маркетингісі мыналарды:
- тікелей маркетингті, яғни, поштаны, телефонды және
теледидарды пайдаланатын белсенді жарнаманы;
- халықтың арасында, оның ішінде, көшеде сауалдама жүргізуді;
- әлеуетті клиентпен жеке тіл табысуды, оның қажеттілігін
зерделеуді, оның ішінде, оның қажеттілігін банк жұмысының
процесінде зерделеуді;
- жекелеген маркетингілік проблеманы талқылау үшін банк
ұйымдастыратын пікірталас клубына ұқсас клубты білдіретін
фокус-групп құруды қамтиды;
Бәсең маркетинг – банктің қызметі мен жағдайы, оынң қызмет
пайдасы туралы материалдардың баспасөзде жариялануы. Нарықтағы өз
орнын нығайтқысы келетін банктер маркетингтің осы екі тәсілін
пайдалануы керек.
Қазіргі заманғы банк іс-тәжірибесінде, әсіресе клиентке дербес
қызмет көрсетуге айрықша көңіл бөлінеді. Тікелей маркетинг
бағдарламасының негізгі мақсатына бұл келешегі зор, яғни,
перспективалық клиентке көрсетілетін қызмет туралы толық ақпарат
беріп қана қоймай, оны дереу әрекетке жетелеу жатады.
Тікелей маркетинг жүзеге асырылғанда клиентке дербес қызмет
көрсетуге айрықша көңіл бөлінеді. Бұл маркетинг тәсілі клиенттер
үшін жаңа қажеттіліктерді тудыруға бағытталған, өйткені букледтерді
және басқа да жарнамалық ақпараттарды жөнелту, сондай-ақ
телебағдарламаларға хабарламаларды қосу үшін тікелей маркетинг
объектілерінің мекенжайы банк картотекаларының негізінде жасалады.
Фокус-тобына кеңірек тоқталу қажет. Ол клиентпен жеке
қатынасқа құрылған маркетинг әдісін дамытудың маңызды факторы болып
табылады. Фокус-топ клиенттің талап-тілегін анықтауға бағытталған
әрі белгілі бір проблематика бойынша өткізіледі.
Атауынан көрініп тұрғандай, топтың назары бір тақырыпқа ауады
және шоғырланады. Фокус-топ банктің 8-10 клиентінен жасақталады.
Талқыланған проблема күрделі болған жағдайда топқа банк сарапшысы
кіреді. Пікірталасты төреші басқарады. Ол (төреші) мамандығы бойынша
маркетинг саласындағы психолог, зерттеуші болуы мүмкін.
Төреші топқа банк қызметінің жаңа өнімі бойынша іскерлік
жоспарды, назар аударылған тақырып бойынша зерттеудің нәтижесін
қамтитын, талқылауға арналған негізгі материалдарды береді. Фокус-
топ, мысалы, жаңа қызмет түріне нарықтық сұранысты қалай
анықтауды, оны зерделеудің әдістерін, жаңа өнімді ұсынудың
қаншалықты мақсатқа лайықты болатынын, оны нарықта жылжытудың
шартын, жарнамалау тәсілін, оған клиентураның қалай қарайтынын және
т.б. талқылайды. Проблемаларды талқылау бойынша пікірталастың
нәтижесі оны қалай шешуді болжап береді. Маркетинг бойынша
мамандардың одан ары жұмыстарын жалғастыруына қажетті материалдарға
пікірталастың магнитофондық және бейне жазба (видеозапись) түрлері
жатады.
Банк жұмысы туралы қоғамның пікірін білу үшін имидж
ревизиясы немесе оны тұтынушының көзінше бағалау әдісі қолданылады.
Ревизия көпшілікке сауалнама жүргізу арқылы және сегментті түрде
жүзеге асырылады. Көшедегі жүргіншілерден қысқа сұхбат алынады.
Имидж ревизиясының басты мақсаты – жарнамаға кеткен шығыстардың
ақталғанын немесе ақталмағанын анықтау.
Коммерциялық банктер өз өнімдерін нарықта жылжытудың жаңа
әдістерін әзірледі. Сатуға қолайлы жағдай тудыру бойынша
бағдарламаның қаншалықты сәтті жүзеге асырылғанын бағалауда бірқатар
жалпылама көрсеткіштер пайдаланылады. Ең алдымен, бұл дербес банк
бөлімшесінің қызметкерлерін қамтитын пайда орталығының банкте
болуы. Әрбір мұндай орталық сатуды дамыту бойынша өзіндік
бағдарламаларын әзірлейді. Маркетингілік бағалау істелінген жұмысты
аяқтайды.
2.3 Банктік маркетингтің қабылдануы мен қызмет түрлері
Банктік маркетинг бір-бірімен байланысты және бір-бірін анықтайтын
нақты қызмет түрлерінің жүзеге асырылуына әзірленеді. Бұл :
1. Маркетингтік зерттеулер , алымдар және ақпараттар талдауын жеткізу
.
2. Банктік өнімдерді (қызметтер, операциялар) әзірлеу.
3. Қызметтер мен операцияларды бағаларды белгілеу.
4. Банктер өнімді таратуды ұйымдастыру.
Маркетингтің кілттік (ключевые) проблемасы нарықты зерттеу болып
табылады. Бұлсыз нарықтық мүмкіндікті анықтауға болмайды, яғни
қабылданатын басқарушылық шешімдердің кепілі болып табылады. Осы проблема
негізінде нарықты зерттеу үшін қажетті ақпараттық алым жүзеге асырылады.
Жинақталған ақпарат банк өнімінің нақты және потенциалды нарықта
өтіп, сонымен қатар нарықтық қажеттілігі мен артықшылығын зерттейді.
Ақпарат анализі нарық жайлы мен депозиттер үлесін, әртүрлі қызметтер
түрлерінің нарықтағы үлесін салыстырады.
Алынған ақпараттар және зерттеулер негізінде банк қандай қызметтер
түрлері мен операцияларды дамыту қажет екенін және клиенттің қажеттілігін
анықтайды. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу нәжижесінде НАУ-шоты,
Супернау шоты, ақшалай нарық депозиттер шоты, траст, лизинг, факторинг
және тағы да басқа шоттар пайда болды және де үйдік компьютерлер мен
банкоматтар негізінде банкпен тәулік бойы байланыста болу.
Жаңа қызметтер немесе операцияларға баға туралы сұрақ туындайды.
Бағаның құралу саясаты бастапқы бағаның белгілену әдістемесіне
бағытталады. Олар алты кезеңнен тұрады:
1. Бағаны құру міндеттерінің қойылуы
2. Сұраныстың анықталуы
3. Шығындарды бағалау
4. Баға және бәсеке банктердің өнімінің анализі
5. Бағаны құру тәсілін таңдау
6. Түпкілікті бағаны белгілеу
Банк өзінің мақсатын және маркетинг мақсатын анықтау керек. Олар:
өміршеңдікті қамтамасыз ету, ағымдық пайданы көбейту, нарықтағы нақты
үлесті алу. Сонымен қатар банктік өнімге бар және болатын сұранысты,
өндіріс деңгейіндегі шығындар сомасының өзгеруін анықтау керек. Банк
меншікті бағасын анықтау үшін бәсеке бағасын зерттейді. Сонымен қатар
банктік тәуекел деңгейі, оны сақтандыру , нормативтер мен көрсеткіштер
банктік специфика анықталады.
Банк таңдаған бағаны құру тәсілі келесідей болуы мүмкін: “орташа
шығындар + пайда ” , мақсатты пайданы қамтамасыз ету және заласыздандыру
анализі, тауар бағалылығы және бәсеке бағасы негізінде бағаны белгілеу.
Қорыта айтқанда, нарықты кешенді зерттеу жүзеге асырылды.
Клиенттердің қажеттілігі мен сұранымы анықтамалары , операциялар мен қызмет
шеңбері әзірленеді. Банктің шығындары және мүмкін болатын бағаны анықтауы.
Маркетинг қызметінің қорытынды түрі банктік өнімді тарату болып табылады.
Осыларды жүзеге асыру үшін көп қабылдаулар бар. Олар : жарнама ,
сауалдама , сұхбат, клиентпен нақты және потенциалды түрде қарым-
қатынасқа бару, телемаркетинг және тағы да басқа ынталандыру кешенін
қабылдау нақты қызметтер мен потенциалдар тарату кезінде қолданылады.
Бұл үшін , біріншіден, берілген қаржылық қызметтерді сату үшін әрбір
әдістің пәрменділігін анықтау керек. Екіншіден : олардың әзірленуіне
кететін шығындарды анықтау және ынталандыру шараларына байланысты банктің
банктің бюджетімен салыстыру.
Маркетингтің қызмет түрлерін қарастыру маркетинг кешенін жүзеге
асырушы тәсілдер мен құрал-жабдықтардың жиынтығын маркетингтің негізгі
қабылдауы негізінде қосымша зерттеу керек.
Банктік қызмет және потенциалды тұтынушылар нарығын зерттеу үшін
тұрпатнама және нарықтық саралау негізгі болып табылады. Бұл “ескі”, яғни
өнеркәсіп маркетингтің дәстүрлі тәсілдері болып табылады.
Тұрпатнама- әлеуметтік сипаттамаға, демографиялық және әлеуметтік-
экономикалық факторларға сәйкес тұтынушыларды топтау және саралау процесі
. Тұрпатнаманың құрал-жабдықтары- табыс және тұтыну балансының саралау
анализі болып табылады.
Нарықты сегменттеу – банктік қызмет көрсетудің үлкен іс-
тәжірибесін және білімін қажет ететін күрделі әрі еңбек сыйымдылығы
бар процесс. Сегменттеудегі мақсат – қандай да бір тұтынушылардың
тобын белгілі бір нарыққа бөліп қана қоймай, сонымен бірге,
банктің осы қызмет түріне әр түрлі талап қоя алатын тұтынушылар
мен пайдаланушыларды іздеп табу.
Нарықты сегменттеу банктік қызмет көрсетулерді жылжыту ісінде
ешқандай нәтиже бермейтін тұтынушылар тобының әдеттегі, логикалық
және статистикалық талдауына айналмауы керек.
Сегменттеу – бір жолғы емес, тұрақты процесс, өйткені нарықтағы
жағдай, тұтыну және тұтынушылардың әдеттері, сондай-ақ банктік
қызмет ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz