Қазақстан Республикасы салық жүйесінің теориялық аспектісі

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3.4

1 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІСІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

1.1. Салықтың шығу тарихы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5.6
1.2. Салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері
мен принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6.9
1.3. Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы. ... ...9.10

2 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЛЫҚ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ СИПАТТАМАЛАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10

2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік салықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10.13
2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті
салықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .13.15

3 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16

3.1 ҚазақстанРеспубликасы салық реформалары ... ... ... ... ... ... ... ... 16.18
3.2 Қ.Р салық жүйесінің қазір жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18.27
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .28.29
Қолданған әдебиттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30

Бұл тақырыптың өзектілігі қазіргі кездегі бүкіл әлемде салық саясатының жүргізіліп, оны жетілдіру жолындағы көкейкесті мәселелердің бірі болып отырғаны мәлім. Себебі осындай саясатты жүргізіп келе жатқан мемлекеттер соның ішінде біздің де мемлекет, осыған сәйкес жүзеге асырылып жатқан іс әрекетті қолдаушылардың көптігі және бұл дүние жүзіндегі көптеген елдердің әлі күнге дейін нақты салықтарға байланысты тиімді әдіс ретінде қолдану болып отыр. Сол себепті бұл саясаттың әлі күнге дейін тиімді шешімін таба алмай отырғандығымен анықталады. Бұл саясаттың шет елдердегі салық жүйесіне қатысты көзқарас қандай екен деген сұрақтың тууы заңды құбылыс. Бұл сұраққа мәселенің күрделілігіне байланысты бірден жауап беру оңай емес және объективті болу үшін елдердегі салық жүйесінің жағдайына Қазақстандық салық салу жүесіне салыстырмалы талдау жүргізе отырып, олардың салық төлеушілер тұлғасына әсер ету салдарын бағалай білген жөн.
Мақсаты – бұл Қазақстан Республикасының салық салу жүйесін дүние жүзіндегі дамыған елдердің қазіргі таңдағы құқық саласындағы салық заңнамаларының негізінде құрылған салық жүйесінің нақты мән жайларын ашып, олардың осы күнгі басқа да шет елдерінің салық салу аясындағы функцияларын салыстырмалы түрде ашып көрсету.
Тақырып міндеттері болып, жалпы әлемдік тәжірибені қолдана отырып, шет мемлекеттердің салық жүйесін нақты түрде қандай дәрежеде тұрғанын айқындап, оны жетілдіруде алдыда тұрған проблемаларды шешу.
Зерттелу деңгейі – бұл тақырыпта нақты және ашық түрде көрсетіліп, баяндалады. Яғни салық жүйесіндегі шет елдердің құрылу, жұмыс жасау процесстері және даму тенденциялары ескеріледі. Сонымен қатар бұл тақырыпта шет елдердің әлемдік тәжірибесіне сүйене отырып, өзіміздің Қазақстандық салық салу жүйесіндегі деңгейді көрсету.
Салықтар – мемлекеттік бюжетті қалыптастырудың бірден-бір көзі. Бұл күрделі экономикалық – құқықтық категория өзінің дамуы барысында көптеген кезеңдерді бастан кешірді. Салықтар мемлекеттің экономикалық дамуы үшін қажеті, ажырамас шарттардың бірі екеніне көз жекізу қиын емес. Ол туралы осы курстық жұмыста толық әрі ашық баяндалады. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасындағы салық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы туралы ақпарат берілген.
Біздің жас Тәуелсіз, Егемен мемлекетіміз фискалдық саясатқа алғашқы қадамдарын жасауда, яғни салық салу жүйесінің нақты қалыптасып, орын алуы мемлекеттің салықтық заңдылығынын сәттілігіне байланысты. Тұңғыш рет Қазақстан Республикасында заңнамалық денгейде салық салудың қағидаттары баянды етілген. Қазақстанның салық заңнамасында сонымен бірге салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің міндеттілігі, салық салудың айқындығы, әділдігі, салық жүйесінің біртұтастығы және салық заңнамасының жариялылығы қағидаттары негізделеді.
Курстық жұмыстың қорытынды бөлімінде, жалпы салықтардың қажеттілігі, маңыздылығы және пайдасы туралы ой тұжырымдалады. Олардың әлемдік шет мемлекеттерінің Қазақстан Республикасының салық заңнамаларымен салыстырмалы өй тұжырымдамасы және дүние жүзілік тәжірибе алмасу жайында сөз қозғалады. Жұмыс авторы өз ойын қорытындылайды. Соңынан курстық жұмысты орындау барысында қолданылған әдебиеттер мен ақпараттар алынған көздер көрсетілген.

1. Стратегия развития Р.К. на период до 2030 года. Назарбаев Н.А. Алматы, 1997год.
2. Құлпыбаев С. Қазақстанның қаржы жүйесі: Оқу құралы.-Алматы,2001
3. Казахстан. 1991-2001 годы: Под. Ред. Смаилова, Алматы,2001год.
4. Салықтар және салық салу. Б.Ж. Ермекбаева. Алматы, «Жеті жарғы», 2003.-218бет.
5. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түіндірме сөздігі:Заңтану. А.Құсайынов – Алматы: «Мектеп»,2002.-336бет.
6. Худяков А.И.Налоговоен право РК.Общая часть:Учебник.Алматы: «Норма-К»,2003.-512с.
7. Шет мемлекетердің салықтары. 2004.-327бет. Алматы. «Жеті жарғы»,Б.Ж. Ермекбаева.
8. Порохов Е.В.Теория налоговых обязательств:Учебное пособие.Алматы: «Жеті жарғы»,2001.-168с.
9. Найманбаев С.М. Салықтық құқық.Оқулық. Алматы. «Жеті жарғы», жалпы/ерекше бөлім. 2006.-408бет.
10. Қаржы және оны басқару: Оқу құралы./ Құлпыбаев С. - Алматы, 1999

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 30 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3-4

1 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ
АСПЕКТІСІ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... 5

1.1. Салықтың шығу
тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
-6
1.2. Салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері
мен
принциптері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .. 6-9

1.3. Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы. ... ...9-10

2 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЛЫҚ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
СИПАТТАМАЛАРЫ ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... 10

2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік
салықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10-13

2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жергілікті

салықтар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .13-15

3 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫ
ҰЙЫМДАСТЫРУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .16

3.1 ҚазақстанРеспубликасы салық
реформалары ... ... ... ... ... ... ... ... 16-18

3.2 Қ.Р салық жүйесінің қазір
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18-27
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... ..2 8-29
Қолданған әдебиттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ..30

КІРІСПЕ

Бұл тақырыптың өзектілігі қазіргі кездегі бүкіл әлемде салық саясатының
жүргізіліп, оны жетілдіру жолындағы көкейкесті мәселелердің бірі болып
отырғаны мәлім. Себебі осындай саясатты жүргізіп келе жатқан мемлекеттер
соның ішінде біздің де мемлекет, осыған сәйкес жүзеге асырылып жатқан іс
әрекетті қолдаушылардың көптігі және бұл дүние жүзіндегі көптеген елдердің
әлі күнге дейін нақты салықтарға байланысты тиімді әдіс ретінде қолдану
болып отыр. Сол себепті бұл саясаттың әлі күнге дейін тиімді шешімін таба
алмай отырғандығымен анықталады. Бұл саясаттың шет елдердегі салық жүйесіне
қатысты көзқарас қандай екен деген сұрақтың тууы заңды құбылыс. Бұл сұраққа
мәселенің күрделілігіне байланысты бірден жауап беру оңай емес және
объективті болу үшін елдердегі салық жүйесінің жағдайына Қазақстандық салық
салу жүесіне салыстырмалы талдау жүргізе отырып, олардың салық төлеушілер
тұлғасына әсер ету салдарын бағалай білген жөн.
Мақсаты – бұл Қазақстан Республикасының салық салу жүйесін дүние
жүзіндегі дамыған елдердің қазіргі таңдағы құқық саласындағы салық
заңнамаларының негізінде құрылған салық жүйесінің нақты мән жайларын ашып,
олардың осы күнгі басқа да шет елдерінің салық салу аясындағы функцияларын
салыстырмалы түрде ашып көрсету.
Тақырып міндеттері болып, жалпы әлемдік тәжірибені қолдана отырып, шет
мемлекеттердің салық жүйесін нақты түрде қандай дәрежеде тұрғанын айқындап,
оны жетілдіруде алдыда тұрған проблемаларды шешу.
Зерттелу деңгейі – бұл тақырыпта нақты және ашық түрде көрсетіліп,
баяндалады. Яғни салық жүйесіндегі шет елдердің құрылу, жұмыс жасау
процесстері және даму тенденциялары ескеріледі. Сонымен қатар бұл тақырыпта
шет елдердің әлемдік тәжірибесіне сүйене отырып, өзіміздің Қазақстандық
салық салу жүйесіндегі деңгейді көрсету.
Салықтар – мемлекеттік бюжетті қалыптастырудың бірден-бір көзі. Бұл
күрделі экономикалық – құқықтық категория өзінің дамуы барысында көптеген
кезеңдерді бастан кешірді. Салықтар мемлекеттің экономикалық дамуы үшін
қажеті, ажырамас шарттардың бірі екеніне көз жекізу қиын емес. Ол туралы
осы курстық жұмыста толық әрі ашық баяндалады. Қазіргі кездегі Қазақстан
Республикасындағы салық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы туралы ақпарат
берілген.
Біздің жас Тәуелсіз, Егемен мемлекетіміз фискалдық саясатқа алғашқы
қадамдарын жасауда, яғни салық салу жүйесінің нақты қалыптасып, орын
алуы мемлекеттің салықтық заңдылығынын сәттілігіне байланысты. Тұңғыш рет
Қазақстан Республикасында заңнамалық денгейде салық салудың қағидаттары
баянды етілген. Қазақстанның салық заңнамасында сонымен бірге салық және
бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің міндеттілігі,
салық салудың айқындығы, әділдігі, салық жүйесінің біртұтастығы және салық
заңнамасының жариялылығы қағидаттары негізделеді.
Курстық жұмыстың қорытынды бөлімінде, жалпы салықтардың қажеттілігі,
маңыздылығы және пайдасы туралы ой тұжырымдалады. Олардың әлемдік шет
мемлекеттерінің Қазақстан Республикасының салық заңнамаларымен салыстырмалы
өй тұжырымдамасы және дүние жүзілік тәжірибе алмасу жайында сөз қозғалады.
Жұмыс авторы өз ойын қорытындылайды. Соңынан курстық жұмысты орындау
барысында қолданылған әдебиеттер мен ақпараттар алынған көздер көрсетілген.

1 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІСІ

1. Салықтың шығу тарихы.

Салық ұғымы ғасырлар бойы қалыптасқан. Бүгінгі таңда кез-келген
адамның ең болмағанда салық туралы жалпы түсінігі бар және оның
міндеттілік, ақысыз және қайтарылмайтын, ақшалай (мүліктік) сипатты,
мемлекеттің түсімі, мемлекеттің шығындарын жабуға қажеттілік секілді
сипаттаушы белгілерін атай алады
Салықтың өзінің биографиясы бар: ол бір кездерде пайда болған, ұзаққа
созылған уақыт бойы дамыды, әбден жетілді, ақыр аяғында өзінің жағдайына да
жетті, қаржы-экономикалық және құқықтық құбылыс болып қалыптасты.
Мемлекеттік алым дегеніміз-ол өзінің мүлігінің (ақшалай және
натуралды сипатта) бөлінген немесе өзінің қабілеттерінің бөлігінен мемлекет
пайдасына барлық жеке тұлғалардың беретін сыйы. Басқаша айтқанда, алым-
мемлекет мұқтаж ететін белгілі-бір игіліктерді мемлекет пайдасына енгізу
бойынша тұрғындардың белсенді іс-әрекеттері. Сірә, салық ұғымы өз бастауын
осыдан алады.
Салық мәні туралы түсінікті құруға салық ұғымын төлем ретінде,
мемлекет ақша аудару бойынша іс-әрекет ретінде және осы ақшаға меншік
құқығын да аудару ретінде анықтауға мүмкіндік береді.
Тауар-ақша қатынастарының дамуымен және құнның толық салмақты
эквиваленті-ақша пайда болуымен бұл тауардың әмбебаптығы белгіленген
болатын. Осыған байланысты мемлекет салыққа осы пайдалы сапаны аударуға
әрекет етті. Салықтар ақшалай ақшалай төлемдер деп атала береді.
Егер де салық жүйесі құрылу барысында әр жақ өз көзқарасын жақтаса
өзара түсінушілік болмайды. Салық салуда өзара түсінушіліксіз келісімге
көшу қиын.
Көзқарастардың осындай парасатты қатынасын анықтау мақсатында Адам
Смит 1776 жылы салық жүйесін құрастырудың төрт ережесін құрған, олардың
негізінде, оның ойы бойынша, кез-келген мемлекеттің салық жүйесі құрылуы
тиіс:
1. мемлекеттің азаматтары мүмкіндігінше үкіметті асырауда өз қабілеттері
мен күштерінің мүмкіндігінше қатысуы, оған үлес қосуы тиіс, яғни
мемлекеттің қорғауы астында пайдаланып отырған түсіміне байланысты
(біркелкілік ережесі)
2. кез-келген тұлға төлеуі тиіс салық қалай болса солай емес дәл
анықталуы тиіс. Салық төлеушіге және кез-келген басқа тұлғаға төлеу
мерзімі, төлем нысаны, сомасы белгілі болуы тиіс (анықтық ережесі)
3. әр салық салық төлеушінің ыңғайына қарай белгілі-бір уақытта және
белгілі-бір жолмен алынуы тиіс (ыңғайлылық ережесі)
4. әр салық салық төлеушінің мемлекет қазынасына қалтасындағы әкелгенінің
мүмкіндігінше аз бөлігі алынуыдай жасалынуы тиіс (үнемділік ережесі)
Салықтар тарихына кішкене экскурс жүргізе отырып, салықтар өз
төлеушілерін жарлылыққа да апарғанын айтпай кетуге болмайды. Тарихтағы
дәлелденген жағдайлар мемлекеттің салық жүйесінің даму деңгейі мемлекеттің
даму деңгейін көрсететініне куә болады.

1.2. Салықтың экономикалық мәні, маңызы, қызметтері мен принциптері.

Салықтар дегеніміз- мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан
белгілі-бір мөлшерде түсетін міндетті төлемдер.
Салықтар-шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың
мемлекет пен екі арадағы мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге асырылатын, қаржы
қатынастарын сипаттайтын экономикалық категория. Салықтардың экономикалық
мәні мынада: салықтар шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының
белгілі-бір бөлігін білдіреді. Сондай-ақ шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен халық табысының белгілі-бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап,
жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің
өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі,
өркендеуі қашан да болса оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен
бірге қалыптасады.
Әрбір мемлекетте өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін
белгілі-бір мөлшерде қаржы көздері қажет. Салықтар-мемлекеттің тұрақты
қаржы көзі.
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты
экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін, олардың экономикалық маңызын
түсіну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын
қызметіне тікелей байланысты.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері бар:
• реттеушілік
• фискалдық
• қайта бөлу
Жоғарыда көрсетілген негізгі функциялармен қатар салықтардың
ынталандыру, бақылау функцияларын да атауға болады.
Реттеушілік қызметі-салықтың ең негізгі қызметі. Осы қызмет арқылы
салықтар ел экономикасына өз ықпалын тигізеді, яғни салықтық реттеу жүзеге
асырылады. Салықтық реттеудің ең басты мақсаты-өндірістің дамуына ықпал
ету. Салық түрлері, салық ставкалары, салық жеңілдіктері, салық салу
әдістері салықты реттеудің тетіктері болып табылады.
Жоғарыда көрсетілген салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің
дамуын реттеп қана қоймайды, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдік
инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын
жүзеге асырады. Әрине, салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін,
олардың басқа да экономикалық тетіктерімен тығыз байланыста болуы қажет.
Салықтық реттеуде салық ставкалары мен салық жеңілдіктерінің алатын орны
ерекше.себебі ғылыми негізделмеген, шектен тыс жоғары қойылған ставкалар
кәсіпкерлердің ынтасын төмендетіп, өндірістің қарқынын бәсеңдетеді, ал
шектен тыс төмен қойылған ставкалар салық төлеушілердің жауапкершілігін
азайтып, өндірістің төмендеуіне және бюджет кірісінің азаюына әкеліп
соқтырады. Осы сияқты салық жеңілдіктерінің тиімсіз жағы бар. Дамыған
елдердің тарихынан салық ставкалары жөнінде мынаны байқауға болады:
а) егер төленетін салық мөлшері салық төлеуші табысының 50 пайызынан
асып кетсе, онда ол өндірістің тоқтап қалуына соқтырады;
ә) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 45-50 пайызы аралығында
болса, онда жай, ұдайы өндіріске әкеледі;
б) егер салық мөлшері салық төлеуші табысының 35-40 пайызы мөлшері
аралығында болса, онда ұлғаймалы ұдайы өндіріске әкеледі;
Салықтың екінші қызметі-фискалдық немесе бюджеттік қызметі. Бұл қызмет
түрі арқылы мемлекеттің бюджет кірісі құрылып, салықтардың қоғамдық міндеті
артады. Себебі салықтар мемлекеттік бюджеттің кірісін топтастырып,
әлеуметтік, әскери-қорғаныс, тағы басқа да шаралардың іске асуын қамтамасыз
етеді.
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы
өнімді алықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды. Соңғы жылдардағы
мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының ішкі өнімдегі салықтардың үлес
салмағы 40 пайыздан көбірек болып отыр. Бұл экономикасы дамыған басқа
елдерден әлдеқайда жоғары. Еліміздегі мемлекет мүддесі үшін қаржы көздерін
орталықтандырудың бір айғағы осы.
Мемлекет мына жоғарыда көрсетілген салықтардың қызметін пайдалана
отырып, еліміздің салық жүйесін анықтайды. Салық механизмінің қызмет ету
жолдарын белгілейді, жалпы экономикалық саясатты негізге ала отырып, салық
саясатын анықтайды.
Салықтарды мынадай белгілері бойынша топтастырамыз:
1.салық салу объектісіне байланысты;
2.қолдануына қарай;
3.салық салу органына байланысты;
4.экономикалық ерекшелігіне байланысты;
5.салық салу объектісін бағалау дәрежесіне байланысты.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар
болып жіктеледі.
Тікелей салықтар жалғаусыз немесе тікелей табысқа немесе мүлікке
салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
• заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
• мүлік салығы;
• жер салығы;
• бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
• жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемі;
• көлік құралдарына салынатын салық.
Жанама салықтар-тікелей емес, жанама түрде тауар немесе қызмет түрінде
тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықтарға мыналар жатады:
• қосалқы құнға салынатын салық;
• акциздер;
• баж салығы;
Жанама салықтарды сатушы емес сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді.
Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық енгізілмегендіктен, іс жүзінде
оны бюджетке сатушы аударады.
Бюджетке түскен соң қандай шараларға жұмсалатын белгісіне қарай
салықтар жалпы және арнайы салықтарға бөлінеді.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң ешқандай дербессіз жалпы мақсатта
жұмсалады.
Жалпы салықтарға жататын салықтар заңды және жеке тұлғалардан алынатын
табыс салығы, қосылған құнға салынатын салық, акциздер.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң алдын-ала белгіленген міндеттер
бойынша, нақтылы шараларға жұмсалады. Мысалы: көлік құралдарына салынатын
салық. Бұл салықтар жол қорын құрауға жұмсалады.
Салықты алатын және салыққа иелік ететін органдардың ерекшелігіне
қарай салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті салықтар болып бөлінеді.
Жалпы мемлекеттік салықтарға мына салықтар жатады:
1.заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
2.қосылған құнға салынатын салық;
3.акциздер;
4.бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салынатын салық;
5.жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.
Жергілікті салықтар мен алымдардың мынадай түрлері бар:
1.жер салығы;
2.заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;
3.көлік құралдарына салынатын салық;
4.кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркегені үшін алынатын
алым;
5.жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқы үшін алынатын алымдар;
6.аукционда сатудан алынатын алым.
Экономикалық белгісіне қарай салықтар табысқа салынатын салық және
тұтынуға салынатын салық болып жіктеледі.
Табысқа салынатын салықтар салық төлеушінің кез-келген салық
салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың қатарына мына
салықтар салықтар енеді: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы,
мүлік салығы, жер салығы.
Ал тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тұтынушы ретінде тауар
немесе қызмет ақысын төлеген кезде өзінің шығынынан төлейді.
Тұтынуға алынатын салыққа қосылған құнға салынатын салық және
акциздер жатады.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және
дербес салықтар болып жіктеледі.
Нақтылы салықтар-салық төлеушінің салық салу объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты емес, яғни салық төлеушінің мүлкінің сыртқы
белгісіне қарай алынады.
Оларға жер салығы, мүлік салығы, бағалы қағаздармен жүргізілетін
операцияларға салынатын салықтар жатады.
Дербес салықтар салық төлеушінің салық төлейтін объектісінен алынатын
табысының мөлшеріне байланысты алынады. Оларға заңды және жеке тұлғалардан
алынатын табыс салығы жатады.

1.3. Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы

Салық жүйесін мемлекет және заңды тұлғалар арасындағы қаржы
қатынастары жиынтығы, салықтар мен алымдар, салық салу әдістері мен
тәсілдері, салық заңдары мен салыққа қатысты актілер, салық салу органдары
мен салық қызметі жиынтығы құрайды.
Салық жүйесі мемлекеттік қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы
болуымен қатар, ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына
және саяси-әлеуметтік шаралардың толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.
Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 25 желтоқсанда қабылданған
Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы Заңды, тәуелсіз
Қазақстанның салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылады.бұл
еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі істердің бірегейі. Осы
мезгілден бастап ел экономикасында бұрын болмаған жаңа құбылыстар іске аса
бастады. Оларды атап айтсақ: шаруашылықты жүргізудің еркіндігі; меншік
түрлерінің бір-біріне өзара тепе-теңдігі; шаруашылық жүргізуші субъектілер
мен мемлекет арасындағы қатынастардың құқықтық негізде жүргізілуі.
Бұл заң салық жүйесін құрудың басты принциптерін, алым мен салықтың
түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген тұңғыш тарихи құжат
болып есептеледі.
Осы заң бойынша салық төлеушілер мен салық қызметі органдарының
құқықтары мен міндеттері, республикалық және жергілікті басқару
органдарының да салыққа байланысты қызметтері, құқықтары мен міндеттері
айқын белгіленді.
Қазақстан Республикасының салық жүйесін құруда ең алғашқы тарихи
құжат болған жоғарыда көрсетілген Заңның ел экономикасын реформалаудағы
маңызы мен алар орны ерекше.
Дегенмен, өмірге келген әрбір құбылыста кездесетін ерекшеліктермен
қатар кемшіліктер де бұл заңда тыс қалмаған сияқты. Яғни Қазақстан
Республикасының алғашқы құрылған салық жүйесінде бірқатар шешуін таппаған
мәселелр, кемшіліктер мен жетіспеушіліктер де аз емес.
Әрине, бұл кемшіліктердің түрлі себептері де бар. Басты себеп, ол біз
салық жүйесін құрғанда елімізде жиынтықталған ғылыми немесе практикалық
тәжірибе болған жоқ. Алық қызметі органдары да, салық төлеушілер де мұндай
бастамаға психологиялық жағынан дайын еместігі көрінді. Еліміздің алғаш
қабылданған салық жүйесінде біз жоғарыда айтып кеткен дүниежүзілік
тәжірибеде қолданылып келген салық принциптері сақталмады. Сондықтан бұл
салық жүйесінің нарықтық қатынастардың талабына толығымен жауап бнруге
мүмкіндігі болмады. Ең бастысы салық жүйесінің өндірісті дамытуға ешқандай
ықпал етпеуі, бюджет кірісін құраудағы өз рөлін жете атқара алмауы, яғни
салық көзі табыс немесе пайда емес, керісінше тұтыну болып табылады.
Салық санының көптігі айналымды анықтаудың қиындығы, шектен тыс
дәлелсіз берілген салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық бойынша
бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салудың негіздерінің тыс қалуы және
кемшіліктер салық жүйесінің одан әрі қарай реформалаудың қажет екенін айқын
көрсетті. Әрине, бұл өмір талабына сай. Экономиканы реформалау 1-2 жылдың
ішінде мүмкін еместігін баршамыз түсінеміз, сондықтан салық жүйесі де
біртіндеп қалыптасады, түзеледі, әрі қарай дамиды.
Қазақстан Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ
мерзімді концепциясын қабылдады. Бұл құжатта негізінен салық жүйесін салық
заңдылығын бірте-бірте халықаралық салық салу принципіне сәйкес қызмет
етуге жеткізу көзделген.
Осы концепцияны іс жүзіне асырудағы бірінші кезең Қазақстан
Республикасы Президентінің 24.04.95 жылы қабылданған Заң күші бар салық
және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Жарлығы болып
табылады.
Қазақстан Республикасында 1995 жылдың бірінші шілдесінен бастап жаңа
салық жүйесі іске қосылды. Бұл жаңа салық жүйесі біршама болса да нарықтық
қатынастар талабына бейімделіп, халықаралық тәжірибеге мейлінше
жақындатылған.
Салық жүйесінің бір орында өзгеріссіз тұрып қалуы мүмкін емес. Ел
экономикасының дамуы, нарықтық қатынастарға көшу жолында қалыптасатын іс-
тәжірибелерін талдап-жиынтықтау барысында, салық жүйесі де өзгеріп, дамып,
бара-бара жақсара түсуі тиіс.

2 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЛЫҚ ТҮРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ
СИПАТТАМАЛАРЫ

2.1. Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі жалпы мемлекеттік
салықтар

Заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы салық жүйесінің құрамының бір
бөлігі болып табылады. Бұл салық заңды тұлғалардың табысына салынатын
тікелей салық.
Салық төлеушілер салық жылында салық салынатын табысы бар заңды
тұлғалар (мемлекеттік кәсіпорындар, шаруашылық серіктетіктері, өндірістік
коперативтер, коммерциялық емес ұйымдар).
Оның ішінде:
• Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінен басқа резидент және резидент
емес заңды тұлғалар;
• Кәсіпкерлік қызметінен алынған табысы бойынша коммерциялық емес және
бюджеттік ұйымдар;
Салық салу объектісі болып салық салынатын табыс салынады. Салық
салынатын табыс жылдың жиынтық табыс пен белгіленген шегерістер арасындағы
айырма ретінде анықталады.
Салық салынатын табыс есептелген кезде түсім басқа да кірістер сондай-
ақ шетел валютасымен шеккен шығын Қазақстан Респцбликасы Ұлттық банкінің
операция жасалған күнгі ресми бағалы бойынша теңгемен қайта есептеледі.
Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы жалпы мемлекеттік салықтар
қатарына жатады.
Жеке тұлғалардан алынатын табыс азаматтардың табысынан алынатын
тікелей салық. Салық жылы салық салынатын табысы бар жеке тұлғалар табыс
салығын төлеушілер болып табылады.
Қазақстан Республикасының азаматтары мен мемлекеттердің азаматтары және
азаматтығы жоқ адамдар табыс салығын төлеуші жеке тұлғаларға жатқызылады.
Табыс салығын салу мақсатымен салық төлеуші жеке тұлғалар
резиденттерге және бейрезиденттерге бөлінеді.
Резидент-Қазақстанда салық жылы басталатын немесе аяқталатын кез-
келген тізбекті 12 айлық кезеңде 183 күн немесе одан да көп күндер бойында
Қазақстанда жүрген не шетелде Қазақстан Республикасының қызметінде жүрген
жеке тұлға.
Салық төлеушінің бір жеке табысы мен табысты алуға шыққан шығындардың
арасындағы айырма ретінде есептелген табысты табыс салығын салу объектісі
болып табылады.
Қосылған құнға салынатын салық дегеніміз-тауар өндіру, жұмыс орындау
немесе қызмет көрсету мен олардың айналысы процесінде қосылған құн өсімінің
бір бөлігінің бюджетке аударымы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының
аумағында тауар импорттау кезінде жасалатын аударым. Бюджетке төлеуге
жататын қосылған құнға салынатын салық салынған тауарлар, жұмыстар немесе
көрсетілген қызметтер үшін есептеліп қосылған құнға салынатын салық сомасы
мен сатып алынған тауарлар, орындалған жұмыстар немесе көрсетілген
қызметтер үшін төленуге тиіс төленген қосылған құнға салынатын салық
сомасының арасындағы айырма ретінде анықталады.
Салық салынатын айналым мен салық салынатын импорт салық салу
объектісі болып табылады.
Қосылған құнға салынатын салық бойынша есепте тұрған немесе тұруға
міндетті кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалар салық
төлеушілер болып табылады.
ТМД мемлекеттерінде шығарылған тауарлар Қазақстанның кеден
аумағындағы еркін айналысқа қосылған құнға салынатын салықты төлемей-ақ
түседі.
Акциздер өнімнен алынатын жанама салық болып табылады, әрі тауардың
бағасына қосылады.
Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген және Қазақстан
Республикасының аумағында импортталатын, тізбесін Қазақстан Үкіметі
бекіткен тауарларға, сондай-ақ ойын бизнесіне акциз салынады. Тауар
өндіруші тауарлардың экспортқа шығарылуын растаған жағдайда экспортқа
шығарылған акцизделетін тауарларға акциз салынбайды. Қазақстан Республикасы
қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарда көзделген жағдайлар бұған
кірмейді.
Тауар өндіруші тауарлардың экспортын растау ретінде кеден
декларациясын, сондай-ақ тауармен бірге жіберілген құжаттарды табыс етеді.
Бюджетке аударылуға тиіс акциздердің сомасы банк және банк
операцияларының кейбір түрлерін жүзеге асыратын басқа да ұйым төлем
тапсырмасы алынған күні тиісті бюджетке аударылады.
Акциз алымының маркаларымен таңбалауға тиіс акцизделетін тауарларды
акциздік маркаларды қолданбац өткізуге тыйым салынады.
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға салынатын салық
Бағалы қағаздарға меншік құқығының ауысуына байланысты операциялар
жүргізуші, сондай-ақ олардың эмиссиясын жүзеге асырушы заңды және жеке
тұлғалар бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салық төлеушілер
болып табылады.
Акционерлік қоғам ұйымдастырылған кезде акцияларды шығару құны
міндетті түрде жарғылық қордың сомасына тең болуы тиіс.
Қазақстан Республикасы аумағында шетелдік элементтер айналысқа
шығарған бағалы қағаздарға, заңды сәйкес басқа да бағалы қағаздармен бірге
тең жағдайлар негізінде бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салық
салынады.
Делдал бағалы қағаздардың қозғалысы жөніндегі операцияларды сатушы
немесе сатушының тапсыруы бойынша жүзеге асырылуы сәтінде сатушының шотына
салық енгізеді. Ол сатушының шотына түскен салықты банктік үш күн ішінде
бюджетке енгізеді.
Салық органдары Қазақстан Республикасы заңдарына сәйкес салықтың
дұрыс есептелуіне және уақытылы түсуіне бақылау жасайды.
Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемдері.
Жер қойнауын пайдаланушы деп-мына төменде көрсетілген қызмет түрлерінің
біреуін немесе бірнешеуін жүзеге асыру және Қазақстан Республикасы
заңдарында көзделген тәртіппен шарттар негізінде шарт жасаған тұлға, яғни
Қазақстан Республикасы аумағында геологиялық зерттеуді, пайдалы қазбаларды
өндіруді жүзеге асыратын тұлғаларды айтамыз. Жер қойнауын пайдаланушылардың
арнаулы төлемдері мен салықтарына мына салықтар мен төлемдер жатады:
1. бонустар;
2. ролити;
3. үстем пайдаға салынатын салық;
Бонус және ролити төлемдер қатарына жатады. Үстем пайдаға салық салынады.
Бонус- геологиялық ізденістермен және пайдалы қазбаларды өндіру мен
қайта өңдеу процесінде жер қойнауын пайдалану құқығы үшін төленетін
төлем. Пайдалы қазбаларды өндіру және техногендік құрылымдарды қайта
өңдеуді жүзеге асыратын, әрі салыстырмалы түрдегі тәуір табиғат
жағдайындағы қызметтен қосымша табыс алатын жер қойнаын пайдаланушылар-
үстем пайдаға салынатын салық төлеушілері.

2.2. Қазақстан Республикасы салық жүйесінің жергілікті салықтары.

Жер салығының объектісі болып жер учаскесі табылады.
Салық салуға келесі жерлер жатады:
1. ауылшаруашылығына бағытталған;
2. тұрғын аумақтар;
3. өндіріске, транспортқа, байланысқа, қорғанысқа жұмсалған;
4. ерекше қорғаудағы табиғи территориялар;
5. орман қоры;
6. су қоры;
Жер салығын төлеушілер болып жер учаскелерін иемденетін немесе
қолданатын жеке және заңды тұлғалар болып табылады.
Жер салығы көлемі жердің сапасына, сумен қамтылуына, орналасуына
байланысты анықталады.
Жер салығының базалық ставкалары пайдаланудағы немесе шектенудегі жер
учаскесінің пайдалану саласына, географиялық орналасуына, сапасына
байланысты тағайындалған.
Жергілікті басқару органдары өз мұқтаждықтарына байланысты жер
учаскелерінің сапасына, сумен қамсыздалуына, орналасуна қарамай салық
ставкаларын өзгерте алады, бірақ 20 пайыздан асырмауы тиіс.
Заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық.
Мүлікке салынатын салықтың төлеушілері жекешелігіндегі құқығында
салық салу объектісі бар заңды және жеке тұлғалар болып табылады. Салық
салу объектісі қатарына мыналар жатады:
1.көлік салығы салынатын көліктерден басқа кәсіпкерлікпен айналысатын
заңды және жеке тұлғалардың негізгі өндірістік және өндірістік емес
қорлары;
2. Қазақстан Республикасының территориясында орналасқан тұрғын үйлер,
бақша құрылыстары, гараждар басқа да құрылыстар, тұрғындардың жеке
қолдануындағы жеке тұлғалардың кәсіпкерлік іс-әрекеттерінде қолданбайтын
ғимараттар мен құрылыстар;
Заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық көлемі заңды
тұлғалардың негізгі өндірістік және өндірістік емес қорларының және жеке
тұлғалардың өз меншігіндегі мүліктің, яғни тұрғын үйінің, бақшасының,
гаражының құнынан шығарылып есептеледі және белгілі уақытқа дейін төленуі
тиіс.
Көлік құралдарына салынатын салықтың төлеушілері мемлекеттік есепте
тұрған шаруашылықты жүргізуге немесе оперативті басқаруға, жеке меншікті
басқаруға сенімділікке, жеке меншікке құқықты көлік құралдары бар жеке
немесе заңды тұлғалар болып табылады.
Көлік құралдарына салықтың объектісіне Қазақстан Республикасындағы көлік
құралдарының барлық түрлері жатады.
Көлік құралдарына салынатын салықтың көлемі жеке немесе заңды тұлғаның
меншігіндегі көліктің қуаттылығынан тәуелді.
Мемлекетік автомобильдер инспекциясы мүшелері тіркеу, қайта тіркеу
немесе техникалық тексеріс кезінде, көлік құралдарын техникалық сынақтан
өткізу кезінде көлік құралдарының иелерінен көлік құралына салынатын
салықты төлегені жөнінде құжатты көрсетуін сұрауы тиіс. Егер де салық
төленгені жөнінде құжаты жоқ болса, онда тіркеу немесе қайта тіркеу,
техникалық сынақ жүргізілмейді.
Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды
тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым.
Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым заңды тұлғаларды
және олардың филиалдары мен өкілдіктерін құру мен қызметін тоқтатуды
мемлекеттік тіркеу туралы куәліктің дубликатын алу кезінде алынады.
Тіркеуді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен
және жағдайларды уәкілетті орган жүзеге асырады.
Жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіркегені үшін алым жеке кәсіпкерлер
ретінде Қазақстан Республикасының аумағында заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік
қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларды мемлекеттік тіркеу кезінде, сондай-
ақ олар мемлекеттік тіркеуді куәландыратын құжаттық дубликатын алған кезде
алынады.
Тіркеді Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген тәртіппен
және жағдайларда салық органдары жүзеге асырады.
Алым сомасы Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген ставкалар
бойынша есептеледі және тіркеуші органға тиісті құжаттарды бергенше
төленеді.
Жекелеген қызмет түрімен айналысу құқы үшін алынатын алым.
Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес лицензиялануға тиісті белгілі
бір қызмет түрімен айналысуға лицензия беру кезінде алынады.
Лицензия беруді Қазақстан Республикасының заң актісіне белгіленген
тәртіппен және жағдайларда уәкілетті орган жүзеге асырады.
Лицензия алатын жеке және заңды тұлғалар алым төлеушілер болып табылады.

Алым сомасы алым төлеушінің салық төлеуші ретінде мемлекеттік тіркелген
жері бойынша бюджетке енгізіледі.
Алым төлеген тұлғалар лицензияларға тиісті құжаттарды бергенге дейін
лицнезия алудан бас тартқан жағдайларды қоспағанда, төлеген алым сомасы
қайтарылмайды.
Аукционды сатудан алынатын алым-аукциондарда мүлікті сату кезінде
алынады.
Аукциондарда мүлікті сатуға шығарылатын жеке және заңды тұлғалар алым
төлеушілер болып табылады.
Мүлікті сатудың аукцион өткізу нәтижелері бойынша белгіленген құны алым
алу объектісі болып табылады.
Сатылатын мүлік құнына:
-мемлекеттік мүлік және жекешелендіру бойынша уәкілетті мемлекеттік
орган, оның аумақтық органдары өткізетін аукциондардан;
-мемлекет пайдасынан атқарушы құжаттарды мәжбүрлеп орындату бойынша
атқарушы іс жүргізу органдары өткізетін аукциондардан;
-банкрот кәсіпорындардың конкурстық массасын сату жөніндегі
аукциондардан алым алынбайды.
Алым ставкасы аукцион өткізу нәтижесі бойынша белгіленген мүлікті сату
құнының 3 пайызы мөлшерінде белгіленеді.
Атқару құжаттары арқылы атқарушы іс жүргізу органдары жүргізетін
аукциондар бойынша алым сомасын есептеу кезінде бюджетке есептелетін атқару
санкциясының сомасына қарай салық салынатын объектіге түзету жүргізіледі.

3 тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ ОНЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ

1. Қазақстан Республикасы салық реформалар

Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға алғашқы қадам жасай бастаған
мезгілден бастап ел экономикасының сас маңызды жүйелерінің бірі болып
саналатын салық қызметі органдарында да заңдар бекітілді. Экономиканы қайта
құруда, оны реттеуде, ел бюджетінің кірісін құрастыруда Жалпы мемлекеттік
салықтардың алатын орны ерекше.
Нарықтық экономиканың қалыптасу кезеңінде салық саясатының негізгі бағыты
немесе салық саясатының басты мақсаты-салық жүйесін құру және оның тиімді
қызмет етуіне мүмкіншілік беретін салық механизмін іске асыру.
Салық жүйесі-өзінің құрамы жағынан бірнеше компоненттерден тұратын
күрделі модель.
Салық жүйесі компоненттерінің құрамы мынадай: қаржы қатынастары және осы
қатынастарды анықтайтын салықтар; салық механизмі, яғни салық салу әдістері
мен жолдары; нұсқаулар мен әдістемелік құжаттар; салық салуды басқару және
салық қызметі органдары.
Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25 желтоқсанында қабылданған
Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы Заңы тәуелсіз Қазақстан
Республикасының салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылады.
Бұл еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі істердің бірегейі. Осы
мезгілден бастап ел экономикасында бұрын болмаған жаңа құбылыстар іске аса
бастады. Бұл заң салық жүйесін құрудың басты принциптерін, алым мен салық
түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген тұңғыш тарихи құжат
облып есептеледі.
Қабылданған Заңға сәйкес 1992 жылдың бірінші қаңтарынан бастап Қазақстан
Республикасында:
13-жалпы мемлекеттік салықтар;
11-міндетті түрде төленетін жергілікті салықтар мен алымдар;
18-жергілікті салықтар мен алымдар енгізілді.
Салықтар негізін пайдаға салынатын салық, табыс салығы, қосымша құнға
салынатын салық құрады.
Қазақстан Республикасының салық жүйесін құруда ең алғашқы тарихи құжат
болған жоғарыда көрсетілген Заңның ел экономикасын реформалаудағы маңызы
мен алар орны ерекше. Алайда, жаңадан өмірге келген құбылыстардың
кездесетін ерекшелігімен қатар кемшіліктері де болады. Осы алғашқы Заңда
шешімін таппаған бірқатар мәселелер бар. Бұл кемшіліктердің болу себебі, ол
біз салық жүйесін құрғанда елімізде жиынтықталған ғылыми немесе практикалық
тәжірибе болған жоқ. Бұл салық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.