Медициналык биотехнология

Жоспар
Кіріспе

Актиномицеттер түзетін антибиотиктер
1.Аминогликозидтер
Вакциналар
2.3 Тазартылған Ви . антиген препаратын алу
Вирустық вакциндер
3.4 Емдеу, сақтандыру препараттары. Бактериофагтар.
3.5 Антибиотиктің биосинтезделуі
Инсулин препаратын алу
Интерферрон
Витаминдер
Медициналық ашытқылар
Қорытынды

Терапия саласында әртүрлі патологиялык құбылыстармен күресу үшін дәстүрлі емдеу әдісі әсер етпейтін жағдайда биологиялық синтездеу басталады.Осы мақсатта биологиялық жауаптың модификатор тобына жататын интерферондар нейротикалык ісік факторлар және т.б. заттарды зерттеу жұмыстары жүргізілген.Сонымен қатар гормондар, ферменттер, моноклонды антидиагностикалык кұрал және т.б. жұмыс жасады.Бұларды іске асыру үшін ДНК-ны рекомбинациялау әдісі, гибрид алу, анти дене әдістерін пайдаланып имобилдеу, өте тазартылған және кристаллы препараттарды алу жүргізілуде.Әлемдік медициналық биотехнология қазіргі уақытта жетістіктерге жетті. Ілгері дамыған мемлекеттерде фарм өнеркәсіп өнімдері арасында антибиотиктер барлық көрсеткіштерімен бірінші орында.Антибиотиктің практикалык маңызы зор.Ал олардың негізгі құнды топтарының ашылуы генетикалық және биохимиялық жұмыстар антибиотиктерді ірі масштабта өндіруге мүмкіндік туғызды.Мысалы, медициналық биотехнологияның ең маңызды жетістігі - биосинтез әдісін генетикалық жолмен құрастырган инсулин, самототропин және т.б. адам гормондары, сонымен бірге интерферон, интерлейкинді жасап, оны қолдану өнеркәсіпте үлкен жетістікке жеткізді.Осы аталған препараттар медицинада кеңінен қолданылады.Жаңа медициналық препараттар алу кең етек жаюда.
Жаңа медициналық биотехнология 3 негізгі бағытка назар аударуда.
1. ДНК-ның рекомбинация әдісін колдану.
2. Гибридоманы алу және моноклонды антиденелерді кеңінен қолдану.
3. Клетка және ұлпаның ферментациясы және өндірілуі. Осы биосинтез өнімін алуда принцптік схеманы құру керек, биопрепараттың комплексін және олардың зарарзыздығын клиникаға дейінгі тұрғыда бағалау керек. Медициналық биотехнология жолымен дәрілік препараттар жасау үшін стратегиялық, медико - биологиялық әдістерді қолдану керек.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Медициналык биотехнология
Терапия саласында әртүрлі патологиялык құбылыстармен күресу үшін дәстүрлі
емдеу әдісі әсер етпейтін жағдайда биологиялық синтездеу басталады.Осы
мақсатта биологиялық жауаптың модификатор тобына жататын интерферондар
нейротикалык ісік факторлар және т.б. заттарды зерттеу жұмыстары
жүргізілген.Сонымен қатар гормондар, ферменттер, моноклонды
антидиагностикалык кұрал және т.б. жұмыс жасады.Бұларды іске асыру үшін ДНК-
ны рекомбинациялау әдісі, гибрид алу, анти дене әдістерін пайдаланып
имобилдеу, өте тазартылған және кристаллы препараттарды алу
жүргізілуде.Әлемдік медициналық биотехнология қазіргі уақытта жетістіктерге
жетті. Ілгері дамыған мемлекеттерде фарм өнеркәсіп өнімдері арасында
антибиотиктер барлық көрсеткіштерімен бірінші орында.Антибиотиктің
практикалык маңызы зор.Ал олардың негізгі құнды топтарының ашылуы
генетикалық және биохимиялық жұмыстар антибиотиктерді ірі масштабта
өндіруге мүмкіндік туғызды.Мысалы, медициналық биотехнологияның ең маңызды
жетістігі - биосинтез әдісін генетикалық жолмен құрастырган инсулин,
самототропин және т.б. адам гормондары, сонымен бірге интерферон,
интерлейкинді жасап, оны қолдану өнеркәсіпте үлкен жетістікке жеткізді.Осы
аталған препараттар медицинада кеңінен қолданылады.Жаңа медициналық
препараттар алу кең етек жаюда.
Жаңа медициналық биотехнология 3 негізгі бағытка назар аударуда.
ДНК-ның рекомбинация әдісін колдану.
Гибридоманы алу және моноклонды антиденелерді кеңінен қолдану.
3. Клетка және ұлпаның ферментациясы және өндірілуі. Осы биосинтез өнімін
алуда принцптік схеманы құру керек, биопрепараттың комплексін және олардың
зарарзыздығын клиникаға дейінгі тұрғыда бағалау керек. Медициналық
биотехнология жолымен дәрілік препараттар жасау үшін стратегиялық, медико -
биологиялық әдістерді қолдану керек.Өндірістік жолмен жаңартылған дәрілік
формалардың, сонымен қатар антибиотиктер,ферменттер, гормондар,
интерферондар,антиденелер шығарылуда.
Медициналық биотехнологияда дәрілерді алу сатылары:
ғылыми түрде зерттеу,биологиялық активті зат алу;
лабораториялық регламент;
клиникаға дейінгі тексеру;
дәрілік заттарды клиникалык жағдайда тексеру;
дәрілік препараттарды кең масштабта өндіру;
Активті белоктар:
эритроэтин
антитрипсин
гонадотропты гормондар
ферменттер
Актиномицеттер түзетін антибиотиктер
Практикада кеңінен қолданылатын болғандықтан, бұлар ірі өнеркәсіптерде
масштабты түрде шығарылады. Бұлар биологиялық активті болгандықтан олардың
қолданылу салаларыда аукымды. Актиномицет түзетін антибиотикалық заттар
химиялық құрылысына байланысты әртүрлі топтағы байланыстарга жатады, әрі
биологиялық активтілігінің ауқымы кең. Актиномицеттер түзетін
антибиотиктерді молекулалық байланысына қарай 5 топқа бөледі:
1.Аминогликозидтер - бұл топқа гликозидтік молекулалық байланыстағы
актиномицеттік антибиотик жатады. Олар:
стрептомицин - Steptomyces griseus
неомицин - Streptomyces fradiea
канамицин - Streptomyces kanamyceticys
гентамицин - Micronospora pyrpyrea
фортимицин - Micronospora aliveasterspora
саннамицин - Streptomyces sannanense

Қоректік ортаны өндірісте зарарсыздандыру 2 жолмен жүргізіледі:
Периодты зарарсыздандыру;
Үздіксіз зарарсыздандыру;
Периодты тәсілде сиымдылығы онша үлкен емес қоректік орталарды 120-130
температурада 30-60 минут ұстайды.
Үздіксіз тәсілде үлкен көлемдегі қоректік орталар пайдаланылады.
5 атмосфералық қысымдағы ыстық буды насостар көмегімен колоннаға
жібереді. Бұлар қоректік ортаны тез ысытып зарарсысдандырады. 130
температурада 5-10 минут ұстап тұрып, 30-35 температураға дейін
суытады.Үздіксіз әдістің периодты әдістен ерекшелігі мынада:
процесті автомотты түрде бақылау;
- қоректік ортаны тез және бірқалыпты қыздыру;
қоректік ортаны толық зарарсыздандыруға мүмкіндік
Вакциналар
Қазіргі кезде активті иммундық вакциналарды 4-ке бөледі:
Тірі вакциналар. Нашарланған, әлсізденген немесе тұқым қуалаушылықты
өзгерткен әдіспен алынған.
Өлі вакциналар. Әртүрлі коздырғыштардан алынған.
Анатоксиндер. Микроб клеткаларынан алынған, формалинмен өңделген.
Химиялық вакциналар. Химиялық жолмен алынған.
Барлық вакциндер ішіндегі ең алғашқы алынғаны - тірі вакциндер.Кейінгі
кезде иммундық қасиеті бар тек қана вакцин емес, өлі микроорганизмдерден
алынған вакциндер де қолданысқа ие болды. Өлі вакциндерді қоздыру арқылы,
физикалық - химиялық әдістерді қолдана отырып микроорганизмдерден алады.
Химиялық жолмен:
фенолды;
формалинді;
спирттік;
- ацетонды вакциндер алады.
Физикалық жолмен:
ультрофиолет;
ультродыбыс;
қыздыру;
Өндірісте вакциндерді алу бірнеше технологиялық этаптан тұрады:
1. Олардың өсу барысындағы микроорганизмдер биомассасын жинау немесе
өнімнен алу. Бұл этап теорияға немесе биосинтезделу практикасына
байланысты.
2. Өңдірістік жағдайда концентрациялау, тазалау, мофилизациялау. Ал оларды
қораптау вакцинді препараттарды калай қолдану тәсіліне байланысты
сұйық түрінде ауыз қуысы арқылы қолдану: таблетка, драже түрінде;
Ампула түрінде шығарылуы: ол тері астына егу, бұлшық етке егу арқылы іске
асады.
Бұлардың тазалығына, иммундық және басқа қасиетіне ұқыпты түрде бақылау
жасау керек. Ішсүзек ауруына қарсы алынатын спирттік вакцина сүзек ауруының
қоздырғыштарынан алынады. Оған қолданылатын штамм салмонелла тифи 44,46.
Бұларды алу бірнеше стадиядан тұрады. Себінді материялды 18 сағат ағарлы
ортада өсіреді. Бұларға оттегімен қаныктырылған белоктық гидролизат
пайдаланылады. РН деңгейі 7,2-7,6 құрайды.Осы ортаға аминдік азотты,
пептон, казеин, гидролизатын қосады. Қазіргі кезде бұларды түптік өсіру
арқылы алады. 1мг спирттік вакцинде 5млрд микроорганизм клеткасы болу
керек. Ампулаға құйылған вакцинді - 40 -50 градуста қатырып, сублимациялық
жағдайда кептіреді. Сосын ампула аузын вакуумдық қысым әдісімен жабады.
Спирттік вакциндер құрғақ ішсүзекке қарсы қолданылады. Виантигенмен
байытқан түрлері де болады. Және де вакциндерді дезинтерияға қарсы
қолданады.

2.3 Тазартылған Ви – антиген препаратын алу
Көптеген зерттеулер нәтижесінде организмдегі толық сау иммунитеттің пайда
болуына ең қажетті компанент болып табылады. Сондықтан зерттеушілердің
нәтижесіне сүйене отырып, микроб клеткасындағы антигенді сақтау үшін
организмдегі иммуногеннің белсенділігін арттыру үшін қолданылатын
болгандығы анықталды. Вакциндік препараттардың иммуногендік қасиетін
жоғарлатудың бірден бір қайнар көзі - бұл вакцин дозасын көбейту.
Ішсүзегінің о-антигені үшін мүндай әдіс оларға шектелген. Себебі олар
токсиндік көрсеткіш туғызады. Ал Ви-антиген препараты үшін дозасын
көбейтуге шек қойылмаган. Себебі олар токсикалық жағдай тудырмайды. Ішсүзек
вакцинасына Ви-антиген концентрациясын жоғарлату оның иммундық қасиетін
жоғарлатады. Ви-антигенді микроб клеткасының жоғарғы қабатына енгізеді.
Олар қоршаған ортага өте бейім. Сонымен бірге Ви-антиген структурасына
ацетил аминді, 2-дезоксидті, Д-галактуран қышқылын енгізеді. Ал ампуладағы
құрғақ вакцинаны қолдану үшін 5мл Ви-антиген ерітіндісіне құрғақ вакцинаны
қосып ерітеді. 1мл ерітілген вакцинада 500млн микроб клеткасы, 400мг
ішексүзек бактериясының Ви-антигені болады. Ви-антигенді алу технологиясы
мынандай этаптан тұрады:
ішсүзек бактериясын реактор да өсіру;
бактерияны спирттік ерітіндіде кептіру;
дестиляцияланған суда эктракциялау;
спирттік тұндыру;
спиртпен қатты тұндырып, мембрана арқылы өткізу:
сірке қышқылында гидролиздеу, о-антигенді ыдырату үшін;
спиртте тағы тұндыру;
леофилизация әдісімен кептіру;

Вирустық вакциндер
Соңғы уақытта тірі вакцина ішінен вирустық вакцинді препараттар алу кең
көлемде қолданылып келеді. Вирусты өсіру тауық, үйрек, құс ұрығының
эмрионында немесе тканьді культураларда өсіріледі. Вирусты препараттармен
жұмыс жасау кезінде барлық талаптарды орындауды қатаң сақтау керек.
Эмриондарды лейкозсыз деп аталатын құстардан алады. Вирустык өнімдердің
шығымын жоғарлату үшін ыдыстарды шайқау арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі
кезде вирустық препараттарды түптік әдіс арқылы өсіріп алады. Вирустық
вакцинаны дайындауда вирусты концентрациялау, вирус массасын жинақтау әдісі
қолданылады. Әртүрлі қажетсіз заттардан арылту үшін сепараторды
пайдаланады. Сепараторға центрифуга жатады. Алынған вакцинаны
зарарсыздандырады, жақсылап қадағалағаннан кейін оны қораптайды. Сөйтіп,
сұйық препарат ретінде пайдаланады. Бұл алынған вакцинаны тұмауға қарсы
колданады.
3.4 Емдеу, сақтандыру препараттары. Бактериофагтар.
Бірқатар инфекциядан емдеу және сақтандыру үшін баска препараттармен
біріңге вирусты бактериялар және жоғары спецификалық патогендікке ие
бактериофагты қолданады. Бактериофагтың табиғи ортасы болып өзен, шалшық
сулар табылады. Бактериофагтарды ең алғашқы рет 1898 жылы
Н.Ф. Гамалей зерттеген.1917 жылы Дарелл бөліп алған. Бактериофагтарды
дезинтерияны, ішсүзегін емдеуде және емдік сақтандыру жағдайында колданады.
Мысалы, салмонелладан сақтандыру үшін АВСДЕ бактериофагын қолданады.
Сонымен қатар ветеринарияда да қолданады.
Колибактериофаг қоспасы колиинтеридті емдеуде және сауықтандыру үшін
қолданады. Сүйық колибактериофаг алу технологиясы мынандай этаптан тұрады:
Фаг түрін алу үшін, штамды сүрыптау және таңдап алу;
Бактериофагтың аналық культурасын алу;
Бактериофагтың сериялық сұйық түрін алу;
Алынған дайын препараттың тазалығына бақылау жасау;
Препараттың кауіпсіздігіне және дерттілік активтілігіне бақылау жасау;
Этикет жапсыру және қорптау;
3.5 Антибиотиктің биосинтезделуі
Биосинтездеу стадиясы ең жауапты болып табылады. Бұл стадияның жақсы
жүруі микроорганизмдердің антибиотик түзу деңгейіне байланысты, сонымен
бірге олардың генетикалық ерекшелігіне, қоректік орта құрамына, қоректік
орта сапасына, көбік баскыштарға, энергия бөлінуіне, сұйыктың араласуына,
ауаның алмасуына, ортаның кышқылдығына, антибиотикалық заттардың түзілу
уақытына, коректік орта компаненттерінің бағасына байланысты. Қазіргі
уакытта өндірістік микробиологияның дамуына байланысты және баска да
биологиялық активті зат алуда ең тиімді әдістер ол - түптік өсіру әдісі
болып табылады. Өндірісте антибиотикті алу үшін продуцентті периодты және
периодты емес жолмен өсіру қолданылады. Ферментерлар. Өнеркэсіпте
антибиотик алу үшін арнаулы болаттан жасалған, даттанбайтын әртүрлі
конструкциялы, ішкі бөлігі бос, ішінде араластырғышы бар ыдыстар түрінде
жасалынган түрлері қолданылады. Ауа алмастырғышы бар, белгілі бір деңгейде
температураны ұстап тұратын бақылау өлшем құралдарынан тұрады.
Антибиотиктерді өнеркәсіпте алу үшін әртүрлі сыймдылықтағы ферментерларды
қолданады. Олар: 500л, 150л, 100л, 50л болып бөлінеді.Ферментерды
зарарсыздандыру ыстық бу арқылы жүргізіледі. Ал аэрацияға керекті ауаны
арнайы фильтрлерден өткізу арқылы зарарсыздандырады.
Себінді материалды дайындау. Бұл көп стадиялы процесс. Алғашқыда
продуцентті пробиркада, одан кейін качалка колбасында сұйық қоректік ортада
өсіреді. Качалкада 2-3 тәулік өсіріп алып, оларды кішігірім инокуляттарда
өсіреді. Сосын барып үлкен ферментерға көшіреді. Көшіргенде олардың
сиымдылығына қарай 5-10 % себінді материалды ғана алады. Антибиотик
түзгіштерінің ферментерда өсуін, дамуын қатаң қадағалау керек. Мұнда өсу
температурасын, қоректік орта қышқылдығын, аэрация дәрежесін,
араластырғыштың жұмысының жылдамдығын, қоректік орта құрамындағы
компаненттердің қажеттігін және антибиотиктің түзілуін қадағалау керек.
Ферментерда микроорганизмдердің өсуі барысында көбік түзілу процесіне көңіл
аудару қажет. Мұнда көбіктін пайда болуы белок
заттарының көп болуына, оның қоюлығы, биомассаның жинақталуына байланысты.
Көбікпен күресу үшін әртүрлі беттік активті заттарды пайдаланады. Өсімдік
майы, оның ішінде соя, күнбағыс майы. Жануар майы, кей кезде вазелин,
парафин майы, спирттік майлар, май қышқылын пайдаланады.Сонымен қатар көбік
басуда синтетикалық заттар, силикон жэне т.б. химиялық заттарды
қолданады.Көптеген көбік басқыштар мысалы, майлар, спирттер продуценттің
қосымша көміртегі көзі міндетін атқарып, антибиотиктің көп түзілуіне әсер
етеді. Сондықтан көбіктің кейбір кездерде көп түзілуі оттегінің еру
жылдамдығын төмендетеді де, микроорганизмдердің дамуына, биосинтетикалық
активтілігіне кері әсерін тигізеді.Ал кейде көбікті механикалық жолмен де
басады. Көбікті белгілі трубалармен сорып тастау аркылы немесе сұйык
ағынмен парды жіберу және аэродинамикалык әдісті пайдаланады.
Культуралды сұйықтықты алдын ала өндеу.
Антибиотик түзетін продуцент өзінің даму процесінде көптеген жағдайда
антибиотикті коректік ортаға түгел түзеді. Ал кейбір жағдайда тек
культуралды сұйықтықта, калғаны клетка ішінде калады. Сондықтан
антибиотикалық зат қайда болса, сол жерден оларды бөліп алу үшін лайықты
әдістерді колданады. Егерде антибиотик культуралды сұйықтықта болса, оларға
еріткіштерді пайдаланып, экстракция әдісін, иондық алмасу әдісін қолданады.
Егер антибиотик микроорганизм клеткасында болса, органикалық ерітінді
арқылы экстракциялайды.Табиғи ерітіндіні биомассадан болу фильтрация,
центрифугалау арқылы жүргізіледі. Фильтрацияға әртүрлі фильтрлік
аппараттарды қолданады. Мысалы, фильтр-пресс, нутч - фильтр, друк - фильтр.
Фильтр престі үлкен культуралды сұйықтыққа колданады. Бұл аппараттар
кезектесіп отыратын плита рамалардан құралған, аралық куыстары бар болып
келеді. Фильтрация процесі кысымды пайдалану арқылы жүзеге асады. Ал көлемі
аз культуралды сұйықтыққа нутч-фильтр, друк-фильтрді пайдаланады. Нутч-
фильтр вакуумдық қысым арқылы жұмыс істейді. Кейінгі кезде майда заттарды
бөліп алу үшін көбінесе центрифугалау әдісін пайдаланады.
Антибиотикті бөлу және тазалау. Культуралды сұйықтықта көптеген қосымша
заттар болады. Сондықтан оларды тазалау үшін ең маңызды тазарту жолы -
химиялық жолмен тазарту болып табылады. Оған табиғи ерітіндіні өндеуден
тазартылған препаратты кептіруге дейінгі процестер жатады. Антибиотиктің
қасиетіне, химиялық құрылысына, қай жерде түзілуіне байланысты тазарту және
болу әдістері де эртүрлі. Бөлу әдісіне - экстракция, тұндыру, иондық
алмастыру матриалы, сорбциялау, булау, кептіру жатады. Химиялық тазартудың
міндеті олардың ішіндегі қоспаларды жойып, кейін қолдануға мүмкіндік беру.
Антибиотикалык заттар сыртқы факторларға сезімтал болғандықтан қасиетін тез
жояды. Сондықтан өте ұқыптылықты қажет етеді.
Дайын өнімді алу. Дәрілік формасын жасау, кораптау.
Медицинада қолданатын антибиотиктерге өте үлкен талап қойылады. Олар
жоғары дәрежеде зарарсыздандырылған және тазартылған болу керек. Ал егуге
арналған препаратқа ассептиканы қатаң сақтау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.