Халықаралық сауданың жан-жақты жүйесі

Кіріспе

І. ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДАНЫҢ ЖАН.ЖАҚТЫ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛУЫ.

1.1 Халықаралық сауда теориясы

1.2 ДСҰ.ның даму тарихы

1.3 ДСҰ әрекеттерінің басты қағидалары

ІІ. ҚР.НЫҢ ДСҰ.ҒА КІРУ ПРОБЛЕМАЛАРЫ МЕН ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ

2.1 Қазақстан экономикасының ғаламдануы мен ДСҰ.ға кіру жолындағы мәселелер

2.2 ҚР.ның ДСҰ.ға кіруіндегі шетел тәжірибесін талдау

2.3 ҚР.ның ДСҰ.ға кіруінің нақты салаларға әсері

ҚОРЫТЫНДЫ

Халықаралық сауда – мемлекеттер және ұлттық шаруашылықтар арасындағы тауар және қызметтердің айырбасы. Ол ерте заманда қалыптасты, бәрақ тек ХХ ғасырда ғана жүниежүзілік рынок формасына ие болды, өйткені оған негізінен өнеркәсібі дамыған елдер ғана қатынасады. Халықаралық сауда қазіргі дүниежүзілік еңбек бөлісіне, әр түрлі елдердің экономикалық даму деңгейіне және олардың табиғи-географиялық жағдайларына сәйкес тауарлардың белгілі бір түрлерін өндіруге маманданудың нәтижесі ретінде көрінеді.
Дүниежүзілік сауданың динамикасы мен құрылымы өндіргіш күштердің дамуына, дүниежүзілік өндірістің құрлымына тәуелді. Егер ХІХ ғасырда айырбаста көбінесе шикізат, азық-түлік және жеңіл өнеркәсіп өнімдері ғана болса, қазіргі кезде өнеркәсіп тауарларының үлесі, әсіресе машиналар мен жабдықтардың үлесі елеулі түрде өсті. Соғыстан кейінгң уақытта шикізаттың дүниежүзілік экспорттағы үлесі 3/5-пен 1/3-ке дейін кеміді, ал өнеркәсіп бұйымдарының үлесі 2/3 өсті. Құрастырмалы бұйымдар мен қосымша бөлшектер айырбасы артты, экспорт тез қарқынмен дамыды; мысалға машиналардың түйіндерін құрастыру және басқа да құрал-жабдықтар мен халық тұтынатын техниканы жасау жұмыстарын айтуға болады.
Казіргі уақытта халықаралық айырбас өндірісіне ғылыымитехникалық жетістіктен айырбасы қосылады (лицензиялар және ноу-хаулар мен сауда жасау), олардың үлесі халықаралық сауданың жалпы айналымының 10%-ін құрайды. Технологиялық күрделі өнімдермен, лицензиялармен сауда-саттық жедел өсіп отыр. Егер 1990 жылы лицензиялардың дүниежүзілік экспорттағы көлемі 2,4-2,7 млрд. доллар болса, 80-жылдардың екінші жартысында бұл сан жылына 17 млрд. доллардан асты.
Халықаралық сауда объектілерінің қатарына казіргі уақытта жобалау жұмыстары, лизинг (жабдықтарды ұзақ мерзімді жалға алу); инжиниринг (инженерлік-құрылыс жұмыстарын атқару үшін жасалынған келісімдер) жатады.
Халықаралық сауда "жаңа индустриалды елдер" (Гонконг, Онтүстік Корея, Сингапур, Тайвань) үлкен роль атқара бастады. Бұл елдердің экспорттында өнеркәсіптік тауарлардың алатын орны елеулі және олардың дүниежүзілік экпорттағы үлесі 1960-1985 жылдары 2 еседен асып түсті. Тарихи тұрғыдан алғанда дүниежүзілік рыноктағы бәсекелік күресте ұлттық мүддені қорғаудың әр түрлі мемлекеттік формалары бар. ХV-ХІІІ ғ. ғ. негізгі экономикалық теория ретінде меркантилизм үстем болған кезде мемлекеттер экспортты ынталандыру және импорт тауарларын шектеу шараларын, яғни қатаң протекционизмді қолданады. Ұлттық өнеркәсіп өнімдеріне тиімді жоғары кеден бажын енгізу арқылы белгілі бір тауар түрлерін сатуға, мемлекеттік монополия арқылы ақшалай байлықты арттыруға ұмтылды.

1. Байгісиев М. Халықаралық экономикалық қатынастар: Оқу құралы – А.: Санат.-1998,192 б.
2. Елемесов Р.Е. Халықаралық экономикалық қатынастар: Оқу құралы – А.: Қазақ университеті. – 2002, 389 б.
3. Киреев А. Международная экономика. – М.: Международные отношения. – 1999, 480 б.
4. Буглай В.Б., Ливенцев Н.Н. Международные экономические отношения. – М.: Финансы и статистика. – 1996, 153 б.
5. Жаңа әлемдегі Қазақстан – 2007.
6. Индустриалдық- инновациялық стратегия. – 2007
7. Мырзахметова А.М. Казахстан и Всемирная Торговая Организация (ВТО) в условиях глобализации современного мира// Өтпелі кезеңдегі әлеуметтік-экономикалық болжау мәселелері. – А.: Қазақ университеті. – 2001, 230-235 б.
8. Арыстанбеков К.Т. На пути вступления Казахстана в ВТО серьёзные преграды есть//Аль-Пари, №2. – 2005, 3-9 бет.
9. Абдрахманова Г.А. Вступление Казахстана во Всемирную Торговую Организацию: возможные последствия для финансового рынка Казахстана// ҚазҰУ хабаршысы, №5 (39). – 2003, 77-84 бет.