Маркетинг- өнімнің бәсеке қабілеттігіне жетудің кешенді жүйесі

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

«Маркетинг- өнімнің бәсеке қабілеттігіне жетудің кешенді жүйесі» тақырыбына жазылған

Жоспар

Кіріспе 5

1 Кәсіпорынның маркетингтік қызметін жетілдіру арқылы өнімнің бәсеке

қабілетін көтерудің теориялық аспектілері. 7

1. 1 Өнімнің бәсеке қабілеттілігін көтеруде маркетингтің алатын орны және

оны бағалау параметрлері. 7

1. 2 Кәсіпорындардың тауар қозғалысындағы маркетингтің қызметі. 20

1. 3 Өнімнің бәсеке қабілеттілігін жетілдіру жолдары. 22

2 "Адал Агроөнеркәсіптік компания" ашық акционерлік қоғамның қызметіне баға беру. 34

2. 1 "Адал Агроөнеркәсіптік компания" ашық акционерлік қоғамының өндірістік-шаруашылық қызметіне сипаттама. 34

2. 2 Кәсіпорын өнімінің бәсекеге қабілетін көтеру шараларын талдау. 42

3 "Адал" ААҚ АӨК-те сүт өнімдерінің бәсекелік қабілетін арттыру механизмін қалыптастыру жолдары 60

3. 1 Сүт өнімдерінің сапасын арттыру - бәсекеге қабілетті өнім өндірудің негізі

3. 2 Бәсекеге қабілетті өнімді шығарудың тиімді тетігі - кәсіпорынның маркетингтік жүйесін жетілдіру 70

Қорытынды 80

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 83

Кіріспе

Маркетингтің тәжірибелік қолданылуы мемлекет бейнесі мен оның экономикасы, бәсекелестік жағдайы, салт-дәстүрі, халықтың тұтыну мөлшері және басқа да көптеген факторларына қарай ұлттық ерекшелігі болады. Осыған байланысты маркетингтің қалыптасуы және даму ерекшеліктерін республика аумағының экономикалық жағдайында салалық сипатта зерттеу маңызды мәселе. Рынокқа көшу - өзінше мақсат емес, яғни экономиканың тиімділігін көтеру және адамдардың өмір деңгейін, әл-ауқатын жақсарту. Рыноктың тиімді әрекет етуі үшін дамыған рыноктың инфрақұрылым (коммерциялық банктер, сақтандыру компаниялар, биржалар, аудиторлық ұйымдар) қажет болып, рыноктық қатынастардың қуатты катализаторы ретінде оның дамуы бастама сипатта болуы тиіс.

Қазақстан Республикасында меншіктік қатынастар мен толықтай халық шаруашылығы құрылымын қайта құру процесінде жүріп жатқан өзгерістер, өндірушінің еркіндігі және нарықтық ортаны игеру шарттарында кәсіпорынды басқару маркетинг концепциясы нарықта кәсіпорынның белсенді шабуылдық саясатының стратегиясы мен тактикасы болып, шаруашылық іскерлік нәтижелеріне әсер ететін өндірістік ресурстардың барлық түрлерін пайдаланудың тиімділік құралы ретінде қызмет етеді.

Қазақстанның қазіргі шаруашылық жағдайын дамыған елдерге тән рыноктық экономика моделіне қарай өтуі кезеңінде экономиканың жаңа құрылымын қалыптастыру үрдістері, ескі шаруашылық байланыстардың үзілуі және жаңа рыноктық қатынастардың құрылуымен байланысты әр түрлі меншік формасындағы шаруашылық субъектілердің жаңа экономикалық қатынастары пайда болады. Маркетинг, оның даму деңгейлерімен мен сипатты ерекшеліктері осы қатынастар, жалпы экономика және жекелей ішкі жүйелерінің даму деңгейлерімен тығыз байланысты болады. Біздің көзқарасымызша еліміздің кәсіпорындарында маркетингті дамытудың маңызды екі бағыты бар: фирманың ішкі жоспарлау негізі ретінде маркетингтік жоспарлау, кәсіпорынның инвестициялық проектілерінде көрініс алатын жаңа нарықтар мен жаңа өнімдерді игеруге байланысты маркетинг орны.

Дипломдық жұмыстың негізгі мақсатына кәсіпорын өнімінің бәсекеге қабілеттілігін арттыруда маркетингтік қызметті кешенді жүргізу жүйесін құру жолдарын анықтау болып саналады. Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу көзделді:

кәсіпорын өнімінің бәсеке қабілетін анықтаудың теориялық аспектілерін қарастыру;

өнімнің бәсеке қабілетін көтеруде маркетингтік шаралар кешенін қалыптастыру;

“Адал” ААҚ АӨК -да өнімнің бәсеке қабілетін көтеру қызметін талдау;

кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштерін талдау;

сүт өнімдерінің сапасын көтеру жұмыстарын талдау;

кәсіпорынға өнімнің бәсеке қабілетін көтерудегі маркетингтік шаралар кешенін ұсыну.

1. Кәсіпорынның маркетингтік қызметін жетілдіру арқылы өнімнің бәсеке қабілетін көтерудің теориялық аспектілері

1. 1 Өнімнің бәсеке қабілеттігін көтеруде маркетингтің алатын орны және оны бағалау параметрлері

Маркетинг - бұл нарықты жан-жақты зерттеу негізінде тұтынушылардың мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағаттандыру жолымен бәсекелестік қабілеттілігін арттыру арқылы пайда табуға бағытталған тұжырымдама және біріккен қызмет. Бұл анықтама маркетингтің екі жақтылығын бөліп көрсетеді, ол екі маңызды аспектілерден - тұжырымдамадан және іс-әрекеттен тұрады.

Қызметтік тұрғыдағы маркетинг - ол бұл кәсіпорынның қазіргі нарықтық жағдайында фирманың маркетингтік қызметін ұйымдастыру және оның бәсекеге қабілеттілігін жоғарылату үшін жүзеге асырылатын қызметтер жүйесі.

Тұжырымдама ретінде маркетинг қатаң бәсекелестік күрестен, сұраныс ұсыныстан жоғары болуынан және тауарлар ассортиментінің жылдам жаңаруынан туындаған. Осының нәтижесінде өндірушілер қатаң бәсекелестік жағдайында өзінің тауарларына сұранысты тұрақтандыру және оны кеңейтумен айналысады.

Тұжырымдама маркетингінің қарастыратын сұрақтарының бірі - өнімнің бәсеке қабілетіне жету мүмкіндіктері, оны бағалау әдіс тәсілдері.

Тауардың бәсекеге қабілеттілігі - тауардың нарық талабына, яғни оның сапалық, техникалық, эстетикалық сипаттамаларының және коммерциялық өткізу жағдайының тұтынушылар талабына сай келуін бейнелейтін экономикалық категория. Кез келген өнімнің бір ұқсас тауармен салыстыру нәтижесінде ғана анықталады және ол салыстырмалы көрсеткіш болып табылады.

Өнімнің сапасына және бәсекеге қабілеттілігіне қазіргі әлемде барлық фирмалар көп көңіл бөледі. Бұл мәселелерге әр елдің экономикалық және әлеуметтік өміріне байланысты. Себебі сапа және бәсекеге қабілеттілігі деген ұғым елдің, әр өндірушінің тауарлар мен қызметтерді өңдеу, өндіру, өткізу мүмкіндіктерінің жиынтығын анықтаушы көрсеткіш болады.

Тауардың бәсекеге деген қабілеттілігі дамыған бәсекелестік рынокта оның коммерциялық табысын көрсететін маңызды факторы болады. Тауарға көзқарас, яғни тауарды тұтыну тұрғысынан бағалау, қоғамның даму дәрежесіне және оның әлеуметтік статусына тікелей байланысты. Мысалы, дамушы елдердегі төлем қабілетінің төмендігі мен тауар тапшылығы жағдайында тұтынушылар алдымен өнімнің бағасына назар аударады, сапасына онша мән бере қоймайды. Соған орай ол кезде өндіріс сапасы төмен болса да, арзан тауарды мол өндіруге бағыт ұстайды. Ал сұраныстан сатып алу қабілеті жоғарылап, тауар молшылығы жасалған кезеңде тұтынушыларды енді, негізінен, тауардың сапасы қызықтырып, бағасы онша мәнді бола қоймайды. Соған байланысты шығыны көп болса да, жоғары сапалы, тартымды тауар өндіруді тиімді етеді.

Тауар маркетингтік түсінік бойынша, тұтынушылардың барлық талаптарын өз бойына жинаған және сол қасиеттерді тауар алушыларға жеткізе алатын, оған қоса, қажет кезінде олардың талғам-талабына, мінез-құлқына сәйкес сапалы да, тартымды болуға мүмкіндігі бар аса маңызды экономикалық категория. Сонымен бірге белгілі бір тауарға басқа тауарлармен салыстырғанда ерекше қасиетімен бағаланып, тауар бәсекесінде төзімділік танытуы да қажет.

Кез келген өнімнің өтімді болуына өзіндік қасиеті ғана емес, сондай-ақ оны түрлендіру, эстетикалық тартымдылығы, тұтынушы талғамына бейімдеу, тауар сатылғаннан кейінгі қызмет көрсетуді жақсарту және бәсекелестердің осал жақтарын есепке ала отыру, олардың өнімін сатудағы икемді не икемсіздіктерін ұтымды пайдалана білуге үлкен көмегін тигізеді.

Тауардың бәсекеде жеңіске жетуі оның техникалық-экономикалық көрсеткіштері мен тауар, өнім өндірудегі технологиясының сапасына және қолдану қасиеттеріне байланысты болады. Ал соңғы кездері, әсіресе, тауардың айналадағы ортаға зиянсыздығына, кейбір эргономикалық, жалпы гигиеналық, антропометрикалық пен физиологиялық, психологиялық және басқа да талаптарға сәйкестігіне баса назар аударылады. Бұған қоса, шетке шығарылатын тауарлар міндетті стандарттық сапаға сәйкес келуі тиіс.

Өнімнің бәсекеге қабілеттілігін анықтағанда оның сату немесе сатып алу бағасы қарастырылады. Яғни, нарықты және ақырғы тұтынушылардың сұранысын зерттеудің сапасы, тауарды нарыққа жеткізу мен оны сатуды ынталандырып отыру, жарнама және тауардың өмірлік циклін есепке алуға байланысты жүргізілетін жұмыстың тиімділік дәрежесі, баға стратегиясын таңдап алудың дұрыстығы, тауар өткізу мекемелері мен тауардың қозғалу бағыттарын белгілеу кезінде тауардың бәсекелік артықшылығы мен кемшіліктерін анықтау.

Біздің елімізде көптеген шетелдегідей тауар бәсекеге қабілеттілігін бағалайтын қабылданған әдістемелік құжат жоқ. Париждің сауда-өнеркәсіп палатасының сарапшылары бәсекеге қабілеттілік белгілеріне өнімнің жаңашылдық деңгейін, сапасын, жарнамасын, қаржылық жағдайды, өткізу жүйелерін жатқызады. Ал, ағылшын экономистері бәсекеге қабілеттілікті тауардың бағасы, салыстырмалы құны және пайдалылығы арқылы анықтайды. Өнімнің бағасы, дизайны және сапасы нарыққа шығарылған ұқсас өнімге бергісіз болса ғана өнім бәсекеге қабілетті деп есептеледі.

Бәсекеге қабілеттілікті: тауар, компания, өнім сапасы және тауар өндірілетін елдер деңгейлерінде қарастыруға болады.

Елдер бойынша бәсекеге қабілеттілікті бүкіләлемдік экономикалық форум (Женева), Бүкіләлемдік банк, басқару мәселелері бойынша Еуропалық форум (Женева) бағалайды. Елдердің бәсекеге қабілеттілігін анықтау үшін 300 экономикалық, әлеуметтік және саяси сала критерийлері, сондай-ақ 100 критерий бойынша халықаралық сарапшылар ойлары пайдаланылды. Өнеркәсіп саласының бәсекеге қабілеттілігін өткізу көлемінің шамамен 60%-ын құрайтын жетекші кәсіпорындар анықтайды.

Бәсекеге қабілеттілік түсінігі тауар сапасы түсінігіне қарағанда динамикалық және кең түрде қолданылатын түсінік. Ол кең шамада өзгеруі мүмкін және оның деңгейі тек ұқсас тауармен салыстырғанда ғана анықталады. Эталон немесе ұқсас тауар ретінде нарықта тұрақты үлкен көлемде өткізілетін, тұтынушының талғамына сәйкес келетін және бәсекелестерде де өндірілетін келешегі зор тауарлар таңдалып алынады.

Тауардың бәсекеге қабілеттілігін бағалау және болжау нақты кезеңдерден тұратын күрделі жұмыс.

Бірінші кезеңде - бәсекеге қабілеттілік мақсаты белгіленеді. Нақты жағдайларға байланысты бұл мақсаттарға нарықтағы өткізу келешектерін бағалау, тауардың бәсекеге қабілеттілік көрсеткішін анықтау, оның деңгейін көтеру үшін іс-шараларды жетілдіру жатады.

Екінші кезеңде - тауарға қойылатын талаптар сатып алушылардың талаптары мен сұранысы туралы әр түрлі ақпараттарды талдау негізінде айқындалады. Бәсекеге қабілеттілікті бағалаудың барлық көрсеткіштерін нормативті, техникалық, экономикалық деп үш топқа бөлуге болады.

Алғашқыда тауар бәсекеге қабілеттілігінің нормативтік параметрлері анықталады. Бәрінен бұрын тауардың патенттік тазалығы бағаланады. Содан кейін стандарттар мен талаптарға тауар параметрінің сәйкес келуі белгіленеді. Жоқ дегенде 1 нормативтік көрсеткіш белгіленген талапқа сай келмейтін болса, бәсекеге қабілеттілікті бағалау үрдісі ары қарай жүргізілмейді. Бәсекеге қабілеттіліктің нормативті параметрлерін бағалау үшін 1 немесе 0-ге тең индексі енгізіледі. Тауар сапасы міндетті стандарттарға, нормативтерге және шарттарға сай келсе, индекс 1-ге, ал сәйкес келмесе 0-ге тең болуы мүмкін. Егер нормативтік көрсеткіштердің біреуі 0-ге тең болса, онда жалпы көрсеткіш те 0-ге тең болады. Бұл тауардың бәсекеге қабілеттілігі жоқ екенін көрсетеді.

Нормативтік параметр (Jнп) бойынша жалпы топтық көрсеткіш Jнп әр көрсеткіштердің (qі) туындысын көрсетеді:

Jнп = П пgі І = 1

Тауардың техникалық мінездемесін санды түрде техникалық параметр бірлігі шамасының (Теі) сондай эталон параметр шамасына, олардың қуаттылығы, икемділігі, сыйымдылығы, өнімділігі, жанар-жағармай шығындары бойынша салыстыру арқылы көрсетуге болады:

Теі = tнi/tэі · 100 %

Tнi - талданып жатқан (жаңа) тауардың і -ші параметр шамасы.

Тэі - ұқсас немесе эталон тауардың і-ші параметр шамасы.

Техникалық параметр бойынша (Jтп) топтық көрсеткішті белгілеу үшін әр параметрдің мәнділігі есебінен бірлік көрсеткішті (Lі) жинақтау қажет:

Jтп = Σ Теі ∙ Lі

n - бәсекеге қабілеттілік бағаланатын техникалық параметр саны.

Параметрлердің 3-ші тобына экономикалық көрсеткіштерді (Jэп) анықтау үшін талданып отырған тауар (Цп) мен эталон немесе ұқсас тауардың тұтыну бағасын салыстыру қажет.

Jэп = Цпі/ Цпэ

Тауардың тұтыну бағасы сату нарық бағасы мен барлық шығындар түрінде белгіленеді.

Нормативтік, техникалық және экономикалық параметрлер бойынша топтық көрсеткіштер (индекстер) негізінде талданып жатқан тауардың кешенді көрсеткіші (Кк) немесе бәсекеге қабілеттілік көрсеткіші есептелінеді:

Кк = Jнп · Jтп/Jэп ≥ 1

Есептелген коэффициент негізінде талданып отырған тауардың бәсекеге қабілеттілігі жөнінде шешім қабылданады. Кк<1 болған жағдайда талдаудан тауар эталонына немесе ұқсас тауарға жол беріледі, Кк=1 болғанда тең көрсеткіштікке ие болады, ал егер Кк>1 болғанда осы тауарды өндіру және нарыққа шығару жөнінде шешім қабылданады, ал Кк<1 болса, онда бәсекеге қабілеттіліктің қажетті деңгейіне жету мақсатында техникалық және экономикалық параметрлерді көтеру үшін тиісті іс-шаралар жасау керек. Мұндай бағалау тауарды жасау кезінде бәсекелес тауарға қарағанда көп жағдайда тұтынушыны қанағаттандыратын сапа, сервис, өндіріс шығындары және баға сипаттамаларын анықтауға мүмкіндік береді.

Бәсекеге қабілеттілікті анықтаудың бірден бір әдісі оның негізгі параметрлерінің тізімін жасау және сол бойынша көпбалды жүйемен барлық бәсекелесуші бұйымдарын бағалау болып табылады. Нәтижесінде әр таңдап алынған параметрге бәсекеге қабілеттіліктің интегралды көрсеткіші қалыптасады. Параметрлерді таңдау кезінде бәсекеге қабілеттілік нақты тұтынушының мүддесін білдіретін көрсеткіштер үшін ғана анықталады. Таңдап алған параметр дұрыстығы және оның мәні сарапшылар бағалауымен бекітіледі. Бәсекеге қабілеттілікті бағалау объектісі ретінде ұқсас тауар анықталады.

Бәсекеге қабілеттілікті бағалау 3 кезеңде жүргізіледі.

Бірінші кезеңде оның параметрлері белгіленеді және олардың маңызы анықталады. Осылай, кондитерлік өнімнің бәсекеге қабілеттілігін бағалау үшін сарапшыларға оның органолептикалық, "дәмдік сапасы", өнім қауіпсіздігі, бағасы, орауы және өндіруші имиджі деген көрсеткіштерінің маңызы бағалауға ұысынылады. Бұл көрсеткіштер 1-ден 5-ке дейін аралықтағы олардың маңыздылығын атқаратын шкаламен бағаланады. Көрсеткіштерді таңдау тұтынушы мүддесі арқылы түсіндіріледі. Бұйым қауіпсіздігі сапа сертификатымен бекітілген дәрігерлік-биологиялық талаптарға, шикізат пен тамақ өнімдері сапасының санитарлық нормаларына сай келетін сертификаттарымен анықталады. Мемлекеттік стандарт органдары тағам бұйымдарының сапасын бағалау кезінде оргонолептикалық көрсеткіштерді (формасы, түсі және сыртқы түрі, құрылымы және консистенциясы, дәмі және иісі) қолданады.

Бәсекеге қабілеттілік параметрін бағалау 5 балды жүйе арқылы жүргізілуі мүмкін. Сарапшылардан пікір сұрау арқылы параметрлердің мәнділік коэффициенті анықталады. Кондитерлік тағамдардың бәсекеге қабілеттілігі параметрлеріне сарапшылардың қойған бағалары 1-кестеде.

Зерттеудің екінші кезеңінде тұтынушылардан пікір сұрау жүргізіледі.

Үшінші кезеңде сұраныс нәтижесі талданып, өнім бәсекеге қабілеттілігі бағаланады. Әр параметр бойынша бәсекеге қабілеттілік коэффициенті есептеленеді.

1 кесте- Бәсекеге қабілеттілікті бағалау коэффициенттері

Параметрлер

Орташа бал

Маңыздылығын білдіретін коэффициент

Параметрлер: Өнім қауіпсіздігі

Орташа бал: 4, 6

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 0, 218

Параметрлер: Баға

Орташа бал: 3, 9

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 0, 187

Параметрлер: Буып-түю, орау

Орташа бал: 3, 7

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 0, 176

Параметрлер: Өндіруші имиджі

Орташа бал: 4, 0

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 0, 189

Параметрлер: Дәмдік сапасы

Орташа бал: 4, 8

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 0, 229

Параметрлер: Барлығы:

Орташа бал: -

Маңыздылығын білдіретін коэффициент: 1, 0

Тұрғындардың сұранымын қанағаттандыруда өнеркәсіп маңызды рөл атқарады және ол әртүрлі салалар мен өндірістен тұрады. Сондықтан осы салаларға қарай маркетингтің өз ерекшеліктері бар болуын тамақ өнеркәсібі мысалында тоқтайық. Республиканың экономикасында анықталған орын ала отырып, бүгінгі күні тамақ өнеркәсібі қалалар, облыста, экономикалық аудандар мен жалпы республика өнеркәсібінің кешенді дамуына көмек көрсетеді. Қазақстанның тамақ өнеркәсібінде 15-тен астам келесі салалар енеді: ет, сүт, балық, нан пісіру, қант, май, сыра, арақ өндіруші және басқалар. Қазақстан Республикасы тұрғындардың ұтымды тамақтануын әбден қамтамасыз ете алатын салалар жиынтығына ие болып отыр. Шамалы ерекшеліктерден басқа, Қазақстанның тамақ өнеркәсібі барлық жерді қамтыған. Жеке аудандарды бірқатар салаларының болмауы топырақ-климаттық шарттарына байланысты және осы аймақта шикізаттың өспеуімен түсіндіріледі.

1998 жылдан бастап тамақ өнеркәсібі жаңа топтастыру бойынша ауыл шаруашылық өнімдерін қайта өңдеу ретінде анықталып, тамақ өнімдерін өндіру мен темекі бұйымдарын шығарудан тұрады. Тамақ саласында, басқа салалардағы сияқты кәсіпорындардың күрделі қаржылық жағдайы, өзара төлемсіздігі, кооперативтік байланыстардың үзілуі, технологиялық әлуетінің әлсіздігімен түсіндірілетін өндірістің құлдырауы байқалады.

1992 жылы тамақ саласының өндірісі 1990 жылдың деңгейінің 1/3 бөлігіне, ал 1995 жылдың 2/3 бөлігіне қысқарды. Соңғы үш жыл бойы өндірісі 46 % деңгейінде қалды. Ал 1995 жылдан бастап тамақ өнеркәсібіндегі жағдай біршама жақсарды, өнеркәсіптік өндірістегі оның үлесі 1995 жылдағы 13%-дан 1998 жылы 20, 6%-ға дейін өсті.

Тауар мен оны тұтыну деңгейі және тауарды өндіру мен бөлу тәсілдері экономиканы мемлекеттік басқарудың негізін қалайды. Сондықтан тауар саясатын объективтік заңдылықтар бойынша маркетингтік жүйе арнасына салу - экономиканың даму қарқынын жеделдетуге жағдай туғызады. Тауар тұтыну қасиетіне ие және адамның тұрмыс тіршілігінде белгілі бір қажеттілікке жарайтындары нарық арқылы тұтынуға жеткізілетін материалдық, заттық игіліктерден, қызмет түрлерінің т. б. көптеген іс-әрекеттердің жемісінен тұрады.

Тауарға қатысты қарым-қатынастарды қай жағынан алып қарасақ та, бұл айналып келгенде еңбек бөлінісі нәтижесін сипаттайтын болады. Ол сала және аймақ аралық өндіріс пен тұтыну, яғни сұраныс пен ұсыныс аралығындағы салыстырмалы жағдайды реттеп отырумен қатар, оған әсер ету нәтижесінде тауар төңірегіндегі әрекеттердің қайталануы жалғаса береді. Тауардың тұтынушылық қасиеті - оның табиғи қасиеті. Сол себепті де тауардың тұтыну құны, ең әуелі, өзінің табиғи құндылығымен, содан кейін ғана сол тауарды өндіруге жұмсалған еңбектің көлемімен, сапасымен анықталады. Тауар қасиетінің құндылығы оған жұмсалған еңбектің құндылығынан жоғары болуынан кездесетін жайт. Сол үшін тауардың нарықтағы бағасы оған кеткен еңбектен құралған бағадан әлдеқайда жоғары болуы мүмкін. Тауардың нақты тұтыну құны оны қолданатын сала мен өндіріс үрдісінің бағытына байланысты анықталады. Сондықтан тауардың құндылық қасиетіне орай тұтыну ортасын тауып отыру - маркетингтік қызметтің аса жауапты екенін көрсетеді.

Тауар маркетингтік түсінік бойынша тұтынушылардың өз бойына жинаған және сол қасиеттерді тауар алушыларға жеткізе алатын, оған қоса, қажет кезінде олардың талғам талабына, мінез-құлқына сәйкес сапалы да тартымды болуға мүмкіндігі бар аса маңызды экономикалық категория. Сонымен бірге, белгілі бір тауар басқа тауарлармен слаыстырғанда ерекше бір қасиетімен бағаланып тауар бәсекесінде төзімділік танытуы да қажет.

Тауардың бәсекеге төзімділігін бағалағанда оның сату немесе сатып алу бағасы қарастырылады. Осыған қатысты мына жайттар ескерілгені жөн; нарықты және ақырғы тұтынушылардың сұранысын зерттеудің сапасы, тауарды нарыққа жеткізу мен оны сатуды ынталандырып отыру, жарнама және тауардың өмірлік циклін есепке алуға байланысты жүргізілетін жұмыстың тиімділік дәрежесі, баға стратегиясын таңдаудың дұрыстығы, тауар өткізу мекемелері мен тауардың қозғалу бағыттарын белгілеу кезінде тауардың бәсекелік артықшылығы мен кемшіліктерін анықтау. Экономикалық көрсеткіштер тұрғысынан қарағанда тауардың бәсекеге төзімділігі оның қолданысқа түсуіне дейін жұмсалған шығындарға қатысты алғанда пайдалы немесе пайдасыз екеніне қарап анықталады. Тауардың өтімділігі мен бәсекелік дәрежесін оны өндіретін, жеткізу және оны сатумен айналысатын фирмалардың, сондай-ақ коммерциялық және сауда сомасындағы мамандарының имиджі айқындайтыны белгілі. Ал тауар өндіретін фирманың беделі ең алдымен оның тауар таңбасының нарықта және тұтынушылар арасында қалай бағаланып, қадірленуіне байланысты болады. Сол сияқты тауар өндіруші фирманың тауарын сатуға, өткізуге жәрдемдесетін әріптестерінің абырой-беделі, оған қоса олардың қарым-қатынастарының бейілі өркенниеттілік дәрежесіне қарай қалыптасады. Сөйтіп мұндай қарым-қатынас бүкіл халықтың мемлекеттік беделін көтеріп, мәдениеті мен экономикасын дамытудың негізін құрайды.

Отандық кәсіпкерлік іс-әрекеттер мен бүкіл халықтар маркетинг психологиясын игерген жағдайда ғана, тек қана дәстүрлік тауарлар негізінде емес, сонымен қатар “ноу-хау” негізінде әлемдік нарықтарға шығу өзіндік тауарды кеңінен дамыту, бәсекелестікті дамыту және бәсекелектікке қабілетті мемлекет болу, республика кәсіпкерлерінің мәдени қызметін қалыптастыру, дамудың ақпараттық-техникалық желісін құру, экономикамыздың барлық саласының нарықтық инфрақұрылымын кеңейту және оңтайлау үшін жағдай жасайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.