ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен мақсаттары
1. ҚР.ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен мақсаттары.
2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
4. ҚР.ның Перзидентінің əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын мəселелер.
6. ҚР.ның Үкіметінің мəртебесі.
7. ҚР.ның азаматтарының əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
8. Шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
9. Заңды тұлғалардың əкімшілік.құқықық мəртебесі.
2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
4. ҚР.ның Перзидентінің əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын мəселелер.
6. ҚР.ның Үкіметінің мəртебесі.
7. ҚР.ның азаматтарының əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
8. Шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың əкімшілік.құқықтық мəртебесі.
9. Заңды тұлғалардың əкімшілік.құқықық мəртебесі.
1. ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен мақсаттары.
Орталық атқарушы билік органдарының әкімшілік-құқықтық мәртебесінің ерекшеліктері негізінен 1995 ж. 18-желтоқсандағы «ҚР-ның Үкіметі туралы» Конституциялық заңда, ҚР-сы Президентінің 1993 ж. 9- маусымдағы «Атқарушы өкіметтің орталық органдарының жүйесін ретке келтіру туралы», 1999 ж. 22-қаңтардағы «ҚР-сы Үкіметінің құрылымы туралы», 1999 ж. 13-қазандағы «ҚР-сы мемлекеттік органдарының құрылымын жетілдіру және олардың құзіретін нақтылау жөніндегі шаралапр туралы», 2000 ж. 13-желтоқсандағы «ҚР-сының жекелеген мемлекеттік органдарын қайта ұйымдастыру, тарату және құру туралы», 2004 ж. 29-қыркүйектегі «ҚР-сы мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы», 2006 ж. 27- наурыздағы «ҚР-сының мемлекеттік басқару жүйесін аден әрі ретке келтіру және оның тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар туралы» және басқа жарлықтарында көрініс тапқан.
Орталық атқарушы билік органдарының негізгі міндеттері мен мақсаттарын қарастырғанда:
- ҚР-ның министрлігінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның агенттіктерінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның ведомстволарының негізгі міндеттері мен мақсаттары қарастырылады.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады.
ҚР-ның агенттіктері Республика Премьер – министрінің ұсынысы бойынша ҚР-ның Президенті құратын, Үкіметтің құрамына кірмейтін орталық атқарушы орган болып табылады.
Орталық атқарушы органның ведомствасы болып Республиканың орталық атқарушы органының Комитеті табылады.
Орталық атқарушы билік органдарының әкімшілік-құқықтық мәртебесінің ерекшеліктері негізінен 1995 ж. 18-желтоқсандағы «ҚР-ның Үкіметі туралы» Конституциялық заңда, ҚР-сы Президентінің 1993 ж. 9- маусымдағы «Атқарушы өкіметтің орталық органдарының жүйесін ретке келтіру туралы», 1999 ж. 22-қаңтардағы «ҚР-сы Үкіметінің құрылымы туралы», 1999 ж. 13-қазандағы «ҚР-сы мемлекеттік органдарының құрылымын жетілдіру және олардың құзіретін нақтылау жөніндегі шаралапр туралы», 2000 ж. 13-желтоқсандағы «ҚР-сының жекелеген мемлекеттік органдарын қайта ұйымдастыру, тарату және құру туралы», 2004 ж. 29-қыркүйектегі «ҚР-сы мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы», 2006 ж. 27- наурыздағы «ҚР-сының мемлекеттік басқару жүйесін аден әрі ретке келтіру және оның тиімділігін арттыру жөніндегі шаралар туралы» және басқа жарлықтарында көрініс тапқан.
Орталық атқарушы билік органдарының негізгі міндеттері мен мақсаттарын қарастырғанда:
- ҚР-ның министрлігінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның агенттіктерінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның ведомстволарының негізгі міндеттері мен мақсаттары қарастырылады.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты, сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады.
ҚР-ның агенттіктері Республика Премьер – министрінің ұсынысы бойынша ҚР-ның Президенті құратын, Үкіметтің құрамына кірмейтін орталық атқарушы орган болып табылады.
Орталық атқарушы органның ведомствасы болып Республиканың орталық атқарушы органының Комитеті табылады.
1. ҚР Конституциясы (1995 ж. 30-тамыз)
2. ҚР әкімшілік құқығы Е. Баянов Алматы 2007
3. Азаматтық құқық I том Алматы 2003
4. «ҚР-ның азаматтығы туралы» 1991 ж. 20-желтоқсандағы заң;
5. «Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 ж. 8-шілдедегі заң;
6. ҚР-ның азаматтық іс-жүргізу кодексі;
7. «Шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы» ҚР-ның 1995 ж. 19-маусымдағы заңы;
8. ҚР-сы Үкіметінің 2000 ж. 28- қаңтардағы қаулысымен бекітілген «Шетелдік азаматтардың ҚР-на келуінің және болуының, сондай-ақ олардың ҚР-нан кетуінің Тәртібінде» және басқа да заң актілері;
2. ҚР әкімшілік құқығы Е. Баянов Алматы 2007
3. Азаматтық құқық I том Алматы 2003
4. «ҚР-ның азаматтығы туралы» 1991 ж. 20-желтоқсандағы заң;
5. «Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы» 2005 ж. 8-шілдедегі заң;
6. ҚР-ның азаматтық іс-жүргізу кодексі;
7. «Шетелдіктердің құқықтық жағдайы туралы» ҚР-ның 1995 ж. 19-маусымдағы заңы;
8. ҚР-сы Үкіметінің 2000 ж. 28- қаңтардағы қаулысымен бекітілген «Шетелдік азаматтардың ҚР-на келуінің және болуының, сондай-ақ олардың ҚР-нан кетуінің Тәртібінде» және басқа да заң актілері;
Мазмұны
1.
2. 1. ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен
мақсаттары.
3.
4. 2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
5.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
4. ҚР-ның Перзидентінің əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
6. 5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын
мəселелер.
7.
8. 6. ҚР-ның Үкіметінің мəртебесі.
9.
7. ҚР-ның азаматтарының əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
10. 8. Шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың əкімшілік-құқықтық
мəртебесі.
11.
9. Заңды тұлғалардың əкімшілік-құқықық мəртебесі.
1. ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен
мақсаттары.
Орталық атқарушы билік органдарының әкімшілік-құқықтық мәртебесінің
ерекшеліктері негізінен 1995 ж. 18-желтоқсандағы ҚР-ның Үкіметі туралы
Конституциялық заңда, ҚР-сы Президентінің 1993 ж. 9- маусымдағы Атқарушы
өкіметтің орталық органдарының жүйесін ретке келтіру туралы, 1999 ж. 22-
қаңтардағы ҚР-сы Үкіметінің құрылымы туралы, 1999 ж. 13-қазандағы ҚР-сы
мемлекеттік органдарының құрылымын жетілдіру және олардың құзіретін
нақтылау жөніндегі шаралапр туралы, 2000 ж. 13-желтоқсандағы ҚР-сының
жекелеген мемлекеттік органдарын қайта ұйымдастыру, тарату және құру
туралы, 2004 ж. 29-қыркүйектегі ҚР-сы мемлекеттік басқару жүйесін одан
әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы, 2006 ж. 27- наурыздағы ҚР-сының
мемлекеттік басқару жүйесін аден әрі ретке келтіру және оның тиімділігін
арттыру жөніндегі шаралар туралы және басқа жарлықтарында көрініс тапқан.
Орталық атқарушы билік органдарының негізгі міндеттері мен мақсаттарын
қарастырғанда:
- ҚР-ның министрлігінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның агенттіктерінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның ведомстволарының негізгі міндеттері мен мақсаттары
қарастырылады.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты,
сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге
асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады.
ҚР-ның агенттіктері Республика Премьер – министрінің ұсынысы бойынша
ҚР-ның Президенті құратын, Үкіметтің құрамына кірмейтін орталық атқарушы
орган болып табылады.
Орталық атқарушы органның ведомствасы болып Республиканың орталық
атқарушы органының Комитеті табылады.
2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты,
сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге
асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады. Сонымен
бірге ҚР-сы Үкіметінің 1999 ж. 12-ақпандағы қаулысчымен бекітілген
Мемлекеттік мекеме туралы Ереже әзірлеу жөніндегі Нұсқаулықта ҚР-сының
заңнамаларымен белгіленген тәртіппен құрылатын мемлекеттік басқару және
бақылау функцияларын орындауға уәкілеттік берілген мемлекеттік мекеме
мемлекеттік орган болып табылады делінген. Бұл Нұсқаулық ҚР-сы Үкіметі мен
барлық деңгейдегі әкімдерге бағынысты және есеп беретін мемлекеттік
органдарға қолданылады. Бұл жерде тек атқарушы билік органдары турасында
ғана айтылған болу керек.
Нұсқаулық бойынша мемлекеттік органдар республикалық, аймақтық және
жергілікті болып бөлінеді. Республикалыққа қызметі республиканың бүкіл
аумағында жүзеге асырылатын және өкілеттілігі қолданылатын мемлекеттік
органдар жатады. Дәл осындай органдар болып ең алдымен ҚР-ның
министрліктері саналады. ҚР-ның Үкіметі туралы Конституциялық заңда
министрлік тиісті мемлекеттік басқару аясына басшылықты, сондай-ақ
заңдармен көзделген шекте-салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын
Республика атқарушы органы болып табылады деп бекіткен. Ал Үкіметтің әр
министрлік туралы бекіткен ережесінде олардың толық атауында мемлекеттік
мекеме деп көрсетілген. Мысалы ҚР-сы Энергетика және минералдық ресурстар
министрлігі мемлекеттік мекеме.
ҚР-сы Президентінің 2004 ж. 29-қыркүйектегі жоғарыда аталған
Жарлығымен мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі реттеуге және оның
тиімділігін арттыруға бағытталған әкімшілік реформаны жүргізу мақсатында,
ҚР-сы Үкіметінің құрылымына кіретін орталық мемлекеттік органдардың
функциялары мен өкілеттіктерінің ара-жігін ажыратуға негізделген
мемлекеттік басқарудың принциптері белгіленді.
Ол бойынша министрліктерге тиісті басқару саласында мемлекеттік
саясатты қалыптастыруды қамтамасыз ететін стратегиялық функциялар бекітіліп
берілуі көзделген. Осыған сәйкес ҚР-сы Үкіметінің 2004 ж. Қазан айында
әрбір министрлік туралы бекіткен ережесінде министрлік өзінің құзіретіне
жатқызылғани қызмет саласында басшылық жасайтын, сондай-ақ заңнамада
көзделген шекте салааралық үйлестіруді жүзеге ауыстыратын ҚР-ның орталық
атқарушы органы болып табылады делінген. Сонымен бірге олардың негізгі
міндеттерінің бірі өздері басқаратын салаларда мемлекеттік саясатты
қалыптастыру екендігі атап көрсетілген.
Қазіргі кезде Қазақстанда 16 министрлік бар. Олар: Индустрия және
сауда; Энергетика және материалдық ресурстар; Көлік және Коммуникация; Ауыл
шаруашылығы; Қоршаған ортаны қорғау; Экономика және бюджеттік
жоспарлау;Қаржы; Білім және ғылым; Денсаулық сақтау; Мәдениет және ақпарат;
Туризм және спорт; Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау; Қорғаныс; Сыртқы
істер; Ішкі істер; Әділет министрлігі. Министрлік және оның органдар мен
ведомстволық бағыныстағы кәсіпорындары, мекемелері және өзге де ұйымдары
министрліктің біріңғай жүйесін құрайды.
Министрлікті ҚР-сының Президенті қызметке тағаайындайтын және
қызметтен босататын министр басқарады. Министрдің, оның ұсынуы бойынша ҚР-
сының Үкіметі қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын орынбасарлары
болады.
Министрдің функциялары мен өкілеттіктері ҚР-ның Үкіметі туралы
Конституциялық заңның негізінде ҚР-сы Үкіметінің 1999 ж. 29-сәуірдегі
қаулысымен бекітілген ҚР-сы Министрі туралы Ережмен және әрбір
министрлік туралы Үкіметтің бекітетін Ережесімен айқындалады.
Соларға сәйкес, Министр Министтрліктің жұмысымен ұйымдастырады және
оған басшылық жасайды, министрлікке жүктелген міндеттердің орындалуы және
оның өз функцияларын жүзеге асыруы үшін дербес жауап береді.
Министр осы мақсатта:
• өз орынбасарларының және министрліктің құрылымдық бөлімшелері мен
аумақтық органдары басшыларының міндеттері мен өкілеттіктерін
айқындайды;
• заңнамаға сәйкес комитеттердің төрағаларының орынбасарларрын,
министрлік аппаратының қызметкерлерін, аумақтық органдар мен
ведомствалық бағыныстағы мемлекеттік ұйымдардың басшыларын қызметке
тағайындайды және босатады;
Министрдің жанынан құрамында министр, оның орынбасарлары, министрліктің
құрылымдық бөлімшелерінің басшылары болатын консультативтік – кеңесші орган
– алқа құрылады. Алқаның санды қ және жеке құрамын, оның төрағалық ететін
Министр бекітеді. Алқаның шешімдері хаттамалармен және қаулылармен
рәсімделеді де министрдің бұйрықтарымен жүзеге асырылады.
Министрдің күрделі проблемалық мәселелерін қарау мақсатында оларда
ғылыми – техникалық кеңестер құрылуы мүмкін.
Орталық атқарушы органның ведомствосы. Республиканың орталық атқарушы
органынның Комитеті ведомство болып табылады. Ведомстволар министрліктің
құрылымдық бөлімшелері ретінде бекітілгендіктен, комиттетер
министрліктердің құрамына кіреді. Ведомствоны тиісті орталық атқарушы орган
басшысының ұсынуымен ҚР –ның Үкіметі құрады, қайта ұйымдастырады және
таратады.
Қр-сы Президентінің ҚР-ның мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі
жетілдіру жөніндегі шаралар туралы 2004 ж. 29-қыркүйектегі Жарлығында
министрліктердің құрамына кіретін комиттетерге – мемлекеттік саясатты іске
асыру жөніндегі функциялар, бақылау және қадағалау функциялар бекітілсін
делінген. Осыған орай Комитет тиісті министрліктің құзіретінің шегінде
мемлекеттік басқару саласында арнайы атқару және бақылау – қадағалау
функцияларын жүзеге асыратын ведомство болып табылады.
Ведомствоның құрылымы, негізгі міндеті мен құзіреті және басқа
мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылының тәртібі әрбір Комитет туралы ҚР-
ның Үкіметі бекітетін Ережеде айқындалады. Бұл Ереже комитеттің құрылтай
құжаты болып табылады.
Комитет мемлекеттік мекеменің ұйымдық – құқықтық нысанындағы заңды тұлға
болып табылады, өз атауы мемлекеттік тілде жазылған мөрі мен мөртаңбалары,
белгіленген үлгідегі бланкілері, сондай-ақ ҚР-ның заңнамасына сәйкес ҚР-сы
Қаржы министрлігінің Қазынашылық органдарында шоттары болады. Комитеттің
штат санының лимитін ҚР-ның Үкіметі бекітеді және оның қызметін
қаржыландыру тек мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылады.
Ведомствоның – комитеттің аумақтық бөлімшелері болуы мүмкін.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
Орталық атқарушы билік органдарының актілері жоғарыда аталып өткен
қазіргі кездегі Қазақстандағы 16 министрлігінің заңнамаға сәйкес өз
құзіреті шегінде шығарған немесе бекіткен нормативтік құқықтық актілері,
соның ішінде:
- бұйрықтары;
- Нұсқамалары;
- өкімдері;
- Министрліктің ведомстволық ережелері және министрліктің құрамына
кіретін алқа шешімдері мен қаулылары жатқызылады.
Сондай-ақ ҚР-ның агенттіктерінің заңнамаға сәйкес өз құзіреті
- агенттіктің құрылымдық және аумақтық бөлімшелері туралы
ережелерді;
- сондай-ақ ведомствоға қарасты ұйымдардың жарғылары;
- агенттік төрағасының бұйрықтары орталық атқарушы органның
актілерінің құрамына кіреді.
Тағы да жоғарыда айтылып кеткен орталық атқарушы органның
ведомствосының ҚР-ның үкіметі бекіткен Ережеде айқындалған өз құзіреті
шегінде мекеменің ұйымдық – құқықтық нысанда шығрған номативтік құқықтық
актілерін жатқызуға болады. Оның ішіне:
- ведомствоның яғни Комитет қабылдайтын шешімдер;
- Комитет төрағасының бұйрықтарын жатқызуға болады.
Бұл сияқты деректеме көздердің екі түрі болады: біріншіден, тиісті
жүйенің төменгі тұрған буындарына арналатын және, екіншіден, өзге атқарушы
органдар үшін, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар үшін (соңғылардың меншік
нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан) міндетті болатын
нормативтік актілер. Мысалы, мемлекеттік стандарттау, мемлекеттік меншікті
жекешелендіру; ҚР-сы қоршаған ортаны қорғау министрлігінің құзіретіне
жатқызылған мәселелер жөніндегі шешімдері атқарушы билік органдары, жеке
және заңды тұлғалар үшін міндетті болы табылады.
4. ҚР-ның Перзидентінің əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
Қазақстан республикасының президенті – мемлекеттің басшысы, мемлекеттің
ішкі және сыртқы саясаттарының негізгі бағыттарын айқындайтын, ел ішіндегі
және халықаралық қатынастарды Қазақстанның атынан өкілдік ететін ең жоғары
лауазымды тұлға.
Республиканың Президенті – халық пен мемлекеттік билік бірлігінің,
Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен
бостандықтарының нышаны әрі кепілі.
Республика Президенті мемлекеттік биліктің барлық тармағының келісіп
жұмыс істеуі және Үкімет органдарының халық алдындағы жауапкершілігін
қамтамасыз етеді.
Республика Президентінің кезекті сайлауы желтоқсанның бірінші
жексенбісінде өткізіледі және ол мерзімі жағынан Республика Парламентінің
жаңа құрамын сайлаумен тұспа- тұс келмеуге тиіс.
Дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың елу процентінен астамының
дауысын алған кандидат сайланды деп есептеледі. Егер кардидаттардың бірде
бірі көрсетілген дауыс санын ала алмаса, қайтадан дауысқа салынады, оған
көп дауыс алған екі кандидат қатысады. Дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың
ең көп дауысын алған кандидат сайланды деп есептеледі.
Қазақстан Республикасының Президенті: Қазақстан халқына адал қызмет
етуге, Қазақстан Республикасының Конституциясымен заңдарын қатаң сақтауға,
азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына кепілдік беруге, Қазақстан
Республикасы Президентінің өзіме жүктелген мәртебелі міндетін адал атқаруға
салтанатты түрде ант етемін, деп халыққа ант берген сәттен бастап
қызметіне кіріседі.
Ант беру қаңтардың екінші сәрсенбісінде салтанатты жағдайда Парламент
депутаттарының, Конституциялық Кеңес мүшелерінің, Жоғарғы Сот судьяларының,
сондай ақ Республиканың бұрынғы Президенттерінің бәрінің қатысуымен
өткізіледі. Конституцияның қырық сегізінші бабында көзделген жағдайда
Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін қабылдаған күнінен бастап
бір ай ішінде ант береді.
Республика Президентінің өкілеттігі жаңадан сайланған Республика
Президенті қызметіне кіріскен кезден бастап, сондай ақ Президент қызметінен
мерзімінен бұрын босатылған немесе кетірілген не ол қайтыс болған жағдайда
тоқтатылады. Республиканың бұрынғы Президенттерінің бәрінің, қызметінен
кетірілгендерден басқасының, Қазақстан Республикасының экс Президенті деген
атағы болады.
Бір адам қатарынан екі реттен артық Республика Президенті болып
сайлана алмайды.
Бұл шектеу Қазақстан Республикасының тұңғыш Президентіне
қолданылмайды.
Қазақстан Республикасы Президентінің өкілді органының депутаты
болуға, өзге де ақы төленетін қызметтерді атқаруға және кәсіпкерлік
қызметпен айланысуға құқығы жоқ.
Қазақстан Республикасының Президенті:
- Қазақстан халқына елдегі жағдай мен Республиканың ішкі және сыртқы
саясатының негізгі бағыттары туралы жыл сайын жолдау арнайды;
- Республика Парламентіне және оның Палатасына кезекті және кезектен
тыс сайлау тағайындайды; Парламенттің бірінші сессиясын шақырады және оның
депутаттарының Қазақстан халқына беретін антын қабылдайды; Парламенттің
кезектен тыс сессиясын шақырады; Парламент Сенаты ұсынған заңға бір ай
ішінде қол қояды, заңды халыққа жария етеді не заңды немесе оның жекелеген
баптарын қайтадан талқылап, дауысқа салу үшін қайтарады;
- Парламент мәжілісінде өкілдігі бар саясы партиялар фракциялар мен
консультациялардан кейін келісім беру үшін мәжілістің қарауына Республика
премьер министрінің кандидатурасын енгізеді; Парламент мәжілісінің
келісімімен Республиканың премьер министрін қызметке тағайындайды; Премьер
министрдің ұсынуымен Республика Үкіметінің құрылымын айқындайды;
Республиканың Үкімет құрамына кірмейтін орталық атқарушы органдарын құрады,
таратады және қайта құрады, Республика Үкіметінің мүшелерін қызметке
тағайындайды; Сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер, әділет министрлерін
қызметке тағайындайды; Үкімет мүшелерін қызметтен босатады; Үкімет
мүшелерінің антын қабылдайды; Ерекше маңызды мәселелер бойынша Үкімет
отырыстарына төрағалық етеді; Үкіметке заң жобасын Парламент Мәжілісіне
енгізуді тапсырады;
14.
15. 5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын
мəселелер
Республиканың Премьер-Министрі өзін Республика Президенті тағайындағаннан
кейін бір ай ішінде Парламентке Үкімет Бағдарламасы туралы баяндама
ұсынады.
Парламент Мәжіліс Төрағасының ұсынуымен бұл мәселені Парламент
Палаталарында зерделенгеннен кейін бірлескен отырыстың күн тәртібіне енгізу
туралы шешім қабылдайды.
Үкімет Бағдарламасын мақұлдау немесе қабылдамай тастау Парламенттің
әрбір Палатасы депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен жүзеге асырылады
және Парламенттің қаулысымен ресімделеді.
Үкімет Бағдарламасы қабылданбаған жағдайда Премьер-Министр ол
қабылданбаған күннен бастап екі ай ішінде Бағдарлама туралы қайталап
баяндама ұсынады.
Үкімет Бағдарламасының қайталап қабылданбай тасталуы әрбір Палата
депутаттары жалпы санының үштен екі көпшілік даусымен жүзеге асырылуы
мүмкін және ол Үкіметке сенімсіздік вотумы білдірілгенін көрсетеді. Мұндай
көпшіліктің болмауы Үкімет бағдарламасының мақұлданғанын білдіреді.
Үкіметке сенімсіздік вотумын білдіру туралы шешімді қабылдау әрбір
Палата депутаттары жалпы санының үштен екі көпшілік даусымен мына
жағдайларда:
- Үкімет енгізген заң жобасының қабылданбауына байланысты Премьер-Министр
Үкіметке сенім білдіру туралы мәселені қойғанда;
- Парламент депутаттары жалпы санының кем дегенде бестен бір бөлігінің
бастамасы бойынша Үкіметке сенім білдіру туралы мәселе қойылғанда жүзеге
асырылады.
Үкімет енгізген заң жобасының қабылданбауына байланысты Премьер-
Министр Палаталардың бірлескен отырысында Үкіметке сенім білдіру туралы
мәселе қоюға құқылы. Бұл мәселе бойынша дауыс беру сенім білдіру туралы
мәселе қойылған кезден бастап кем дегенде 48 сағат өткен соң өткізіледі.
Егер сенімсіздік вотумы туралы ұсыныс әрбір Палата депутаттары жалпы
санының үштен екі даусын ала алмаса, заң жобасы дауысқа салынбай қабылданды
деп есептеледі. Алайда Үкімет бұл құқықты жылына екі реттен артық
пайдалана алмайды.
16. 6. ҚР-ның Үкіметінің мəртебесі.
17.
ҚР–ң Үкіметі – ҚР–сы мемлекеттік билігінің жоғарғы атқарушы органы.
Оның құқықтық жағдайы ҚР–ның Конституцичсымен (64-70-баптар), ҚР–ң Үкіметі
туралы 1995ж. 18- желтоқсандағы Конституциялық заңмен, оған өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы 1997ж. 24-ақпандағы және 1999 ж. 6-мамырдағы
Конституциялық заңдармен белгіленген.
ҚР–ң Үкіметі– ҚР–да атқарушы биліктің біртұтас жүйесін басқаратын
алқалы орган. ҚР–ң Премьер–министрі, оның орынбасарлары, министрлер және
Премьер–министр Кеңсесінің басшысы Үкімет ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.
2. 1. ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен
мақсаттары.
3.
4. 2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
5.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
4. ҚР-ның Перзидентінің əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
6. 5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын
мəселелер.
7.
8. 6. ҚР-ның Үкіметінің мəртебесі.
9.
7. ҚР-ның азаматтарының əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
10. 8. Шетел азаматтары мен азаматтығы жоқ адамдардың əкімшілік-құқықтық
мəртебесі.
11.
9. Заңды тұлғалардың əкімшілік-құқықық мəртебесі.
1. ҚР-ның орталық атқарушы билік органдарының негізгі қызметтері мен
мақсаттары.
Орталық атқарушы билік органдарының әкімшілік-құқықтық мәртебесінің
ерекшеліктері негізінен 1995 ж. 18-желтоқсандағы ҚР-ның Үкіметі туралы
Конституциялық заңда, ҚР-сы Президентінің 1993 ж. 9- маусымдағы Атқарушы
өкіметтің орталық органдарының жүйесін ретке келтіру туралы, 1999 ж. 22-
қаңтардағы ҚР-сы Үкіметінің құрылымы туралы, 1999 ж. 13-қазандағы ҚР-сы
мемлекеттік органдарының құрылымын жетілдіру және олардың құзіретін
нақтылау жөніндегі шаралапр туралы, 2000 ж. 13-желтоқсандағы ҚР-сының
жекелеген мемлекеттік органдарын қайта ұйымдастыру, тарату және құру
туралы, 2004 ж. 29-қыркүйектегі ҚР-сы мемлекеттік басқару жүйесін одан
әрі жетілдіру жөніндегі шаралар туралы, 2006 ж. 27- наурыздағы ҚР-сының
мемлекеттік басқару жүйесін аден әрі ретке келтіру және оның тиімділігін
арттыру жөніндегі шаралар туралы және басқа жарлықтарында көрініс тапқан.
Орталық атқарушы билік органдарының негізгі міндеттері мен мақсаттарын
қарастырғанда:
- ҚР-ның министрлігінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның агенттіктерінің негізгі міндеттері мен мақсаттары;
- ҚР-ның ведомстволарының негізгі міндеттері мен мақсаттары
қарастырылады.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты,
сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге
асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады.
ҚР-ның агенттіктері Республика Премьер – министрінің ұсынысы бойынша
ҚР-ның Президенті құратын, Үкіметтің құрамына кірмейтін орталық атқарушы
орган болып табылады.
Орталық атқарушы органның ведомствасы болып Республиканың орталық
атқарушы органының Комитеті табылады.
2. Министрліктер мен ведомстволардың құрылымы.
ҚР-ның министрлігі тиісті мемлекеттік басқару саласына басшылықты,
сондай-ақ заңдармен көзделген шекте – салааралық үйлестіруді жүзеге
асыратын Республиканың орталық атқарушы органы болып табылады. Сонымен
бірге ҚР-сы Үкіметінің 1999 ж. 12-ақпандағы қаулысчымен бекітілген
Мемлекеттік мекеме туралы Ереже әзірлеу жөніндегі Нұсқаулықта ҚР-сының
заңнамаларымен белгіленген тәртіппен құрылатын мемлекеттік басқару және
бақылау функцияларын орындауға уәкілеттік берілген мемлекеттік мекеме
мемлекеттік орган болып табылады делінген. Бұл Нұсқаулық ҚР-сы Үкіметі мен
барлық деңгейдегі әкімдерге бағынысты және есеп беретін мемлекеттік
органдарға қолданылады. Бұл жерде тек атқарушы билік органдары турасында
ғана айтылған болу керек.
Нұсқаулық бойынша мемлекеттік органдар республикалық, аймақтық және
жергілікті болып бөлінеді. Республикалыққа қызметі республиканың бүкіл
аумағында жүзеге асырылатын және өкілеттілігі қолданылатын мемлекеттік
органдар жатады. Дәл осындай органдар болып ең алдымен ҚР-ның
министрліктері саналады. ҚР-ның Үкіметі туралы Конституциялық заңда
министрлік тиісті мемлекеттік басқару аясына басшылықты, сондай-ақ
заңдармен көзделген шекте-салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын
Республика атқарушы органы болып табылады деп бекіткен. Ал Үкіметтің әр
министрлік туралы бекіткен ережесінде олардың толық атауында мемлекеттік
мекеме деп көрсетілген. Мысалы ҚР-сы Энергетика және минералдық ресурстар
министрлігі мемлекеттік мекеме.
ҚР-сы Президентінің 2004 ж. 29-қыркүйектегі жоғарыда аталған
Жарлығымен мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі реттеуге және оның
тиімділігін арттыруға бағытталған әкімшілік реформаны жүргізу мақсатында,
ҚР-сы Үкіметінің құрылымына кіретін орталық мемлекеттік органдардың
функциялары мен өкілеттіктерінің ара-жігін ажыратуға негізделген
мемлекеттік басқарудың принциптері белгіленді.
Ол бойынша министрліктерге тиісті басқару саласында мемлекеттік
саясатты қалыптастыруды қамтамасыз ететін стратегиялық функциялар бекітіліп
берілуі көзделген. Осыған сәйкес ҚР-сы Үкіметінің 2004 ж. Қазан айында
әрбір министрлік туралы бекіткен ережесінде министрлік өзінің құзіретіне
жатқызылғани қызмет саласында басшылық жасайтын, сондай-ақ заңнамада
көзделген шекте салааралық үйлестіруді жүзеге ауыстыратын ҚР-ның орталық
атқарушы органы болып табылады делінген. Сонымен бірге олардың негізгі
міндеттерінің бірі өздері басқаратын салаларда мемлекеттік саясатты
қалыптастыру екендігі атап көрсетілген.
Қазіргі кезде Қазақстанда 16 министрлік бар. Олар: Индустрия және
сауда; Энергетика және материалдық ресурстар; Көлік және Коммуникация; Ауыл
шаруашылығы; Қоршаған ортаны қорғау; Экономика және бюджеттік
жоспарлау;Қаржы; Білім және ғылым; Денсаулық сақтау; Мәдениет және ақпарат;
Туризм және спорт; Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау; Қорғаныс; Сыртқы
істер; Ішкі істер; Әділет министрлігі. Министрлік және оның органдар мен
ведомстволық бағыныстағы кәсіпорындары, мекемелері және өзге де ұйымдары
министрліктің біріңғай жүйесін құрайды.
Министрлікті ҚР-сының Президенті қызметке тағаайындайтын және
қызметтен босататын министр басқарады. Министрдің, оның ұсынуы бойынша ҚР-
сының Үкіметі қызметке тағайындайтын және қызметтен босататын орынбасарлары
болады.
Министрдің функциялары мен өкілеттіктері ҚР-ның Үкіметі туралы
Конституциялық заңның негізінде ҚР-сы Үкіметінің 1999 ж. 29-сәуірдегі
қаулысымен бекітілген ҚР-сы Министрі туралы Ережмен және әрбір
министрлік туралы Үкіметтің бекітетін Ережесімен айқындалады.
Соларға сәйкес, Министр Министтрліктің жұмысымен ұйымдастырады және
оған басшылық жасайды, министрлікке жүктелген міндеттердің орындалуы және
оның өз функцияларын жүзеге асыруы үшін дербес жауап береді.
Министр осы мақсатта:
• өз орынбасарларының және министрліктің құрылымдық бөлімшелері мен
аумақтық органдары басшыларының міндеттері мен өкілеттіктерін
айқындайды;
• заңнамаға сәйкес комитеттердің төрағаларының орынбасарларрын,
министрлік аппаратының қызметкерлерін, аумақтық органдар мен
ведомствалық бағыныстағы мемлекеттік ұйымдардың басшыларын қызметке
тағайындайды және босатады;
Министрдің жанынан құрамында министр, оның орынбасарлары, министрліктің
құрылымдық бөлімшелерінің басшылары болатын консультативтік – кеңесші орган
– алқа құрылады. Алқаның санды қ және жеке құрамын, оның төрағалық ететін
Министр бекітеді. Алқаның шешімдері хаттамалармен және қаулылармен
рәсімделеді де министрдің бұйрықтарымен жүзеге асырылады.
Министрдің күрделі проблемалық мәселелерін қарау мақсатында оларда
ғылыми – техникалық кеңестер құрылуы мүмкін.
Орталық атқарушы органның ведомствосы. Республиканың орталық атқарушы
органынның Комитеті ведомство болып табылады. Ведомстволар министрліктің
құрылымдық бөлімшелері ретінде бекітілгендіктен, комиттетер
министрліктердің құрамына кіреді. Ведомствоны тиісті орталық атқарушы орган
басшысының ұсынуымен ҚР –ның Үкіметі құрады, қайта ұйымдастырады және
таратады.
Қр-сы Президентінің ҚР-ның мемлекеттік басқару жүйесін одан әрі
жетілдіру жөніндегі шаралар туралы 2004 ж. 29-қыркүйектегі Жарлығында
министрліктердің құрамына кіретін комиттетерге – мемлекеттік саясатты іске
асыру жөніндегі функциялар, бақылау және қадағалау функциялар бекітілсін
делінген. Осыған орай Комитет тиісті министрліктің құзіретінің шегінде
мемлекеттік басқару саласында арнайы атқару және бақылау – қадағалау
функцияларын жүзеге асыратын ведомство болып табылады.
Ведомствоның құрылымы, негізгі міндеті мен құзіреті және басқа
мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылының тәртібі әрбір Комитет туралы ҚР-
ның Үкіметі бекітетін Ережеде айқындалады. Бұл Ереже комитеттің құрылтай
құжаты болып табылады.
Комитет мемлекеттік мекеменің ұйымдық – құқықтық нысанындағы заңды тұлға
болып табылады, өз атауы мемлекеттік тілде жазылған мөрі мен мөртаңбалары,
белгіленген үлгідегі бланкілері, сондай-ақ ҚР-ның заңнамасына сәйкес ҚР-сы
Қаржы министрлігінің Қазынашылық органдарында шоттары болады. Комитеттің
штат санының лимитін ҚР-ның Үкіметі бекітеді және оның қызметін
қаржыландыру тек мемлекеттік бюджеттен жүзеге асырылады.
Ведомствоның – комитеттің аумақтық бөлімшелері болуы мүмкін.
3. Орталық атқарушы билік органдарының актілері.
Орталық атқарушы билік органдарының актілері жоғарыда аталып өткен
қазіргі кездегі Қазақстандағы 16 министрлігінің заңнамаға сәйкес өз
құзіреті шегінде шығарған немесе бекіткен нормативтік құқықтық актілері,
соның ішінде:
- бұйрықтары;
- Нұсқамалары;
- өкімдері;
- Министрліктің ведомстволық ережелері және министрліктің құрамына
кіретін алқа шешімдері мен қаулылары жатқызылады.
Сондай-ақ ҚР-ның агенттіктерінің заңнамаға сәйкес өз құзіреті
- агенттіктің құрылымдық және аумақтық бөлімшелері туралы
ережелерді;
- сондай-ақ ведомствоға қарасты ұйымдардың жарғылары;
- агенттік төрағасының бұйрықтары орталық атқарушы органның
актілерінің құрамына кіреді.
Тағы да жоғарыда айтылып кеткен орталық атқарушы органның
ведомствосының ҚР-ның үкіметі бекіткен Ережеде айқындалған өз құзіреті
шегінде мекеменің ұйымдық – құқықтық нысанда шығрған номативтік құқықтық
актілерін жатқызуға болады. Оның ішіне:
- ведомствоның яғни Комитет қабылдайтын шешімдер;
- Комитет төрағасының бұйрықтарын жатқызуға болады.
Бұл сияқты деректеме көздердің екі түрі болады: біріншіден, тиісті
жүйенің төменгі тұрған буындарына арналатын және, екіншіден, өзге атқарушы
органдар үшін, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалар үшін (соңғылардың меншік
нысаны мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан) міндетті болатын
нормативтік актілер. Мысалы, мемлекеттік стандарттау, мемлекеттік меншікті
жекешелендіру; ҚР-сы қоршаған ортаны қорғау министрлігінің құзіретіне
жатқызылған мәселелер жөніндегі шешімдері атқарушы билік органдары, жеке
және заңды тұлғалар үшін міндетті болы табылады.
4. ҚР-ның Перзидентінің əкімшілік-құқықтық мəртебесі.
Қазақстан республикасының президенті – мемлекеттің басшысы, мемлекеттің
ішкі және сыртқы саясаттарының негізгі бағыттарын айқындайтын, ел ішіндегі
және халықаралық қатынастарды Қазақстанның атынан өкілдік ететін ең жоғары
лауазымды тұлға.
Республиканың Президенті – халық пен мемлекеттік билік бірлігінің,
Конституцияның мызғымастығының, адам және азамат құқықтары мен
бостандықтарының нышаны әрі кепілі.
Республика Президенті мемлекеттік биліктің барлық тармағының келісіп
жұмыс істеуі және Үкімет органдарының халық алдындағы жауапкершілігін
қамтамасыз етеді.
Республика Президентінің кезекті сайлауы желтоқсанның бірінші
жексенбісінде өткізіледі және ол мерзімі жағынан Республика Парламентінің
жаңа құрамын сайлаумен тұспа- тұс келмеуге тиіс.
Дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың елу процентінен астамының
дауысын алған кандидат сайланды деп есептеледі. Егер кардидаттардың бірде
бірі көрсетілген дауыс санын ала алмаса, қайтадан дауысқа салынады, оған
көп дауыс алған екі кандидат қатысады. Дауыс беруге қатысқан сайлаушылардың
ең көп дауысын алған кандидат сайланды деп есептеледі.
Қазақстан Республикасының Президенті: Қазақстан халқына адал қызмет
етуге, Қазақстан Республикасының Конституциясымен заңдарын қатаң сақтауға,
азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына кепілдік беруге, Қазақстан
Республикасы Президентінің өзіме жүктелген мәртебелі міндетін адал атқаруға
салтанатты түрде ант етемін, деп халыққа ант берген сәттен бастап
қызметіне кіріседі.
Ант беру қаңтардың екінші сәрсенбісінде салтанатты жағдайда Парламент
депутаттарының, Конституциялық Кеңес мүшелерінің, Жоғарғы Сот судьяларының,
сондай ақ Республиканың бұрынғы Президенттерінің бәрінің қатысуымен
өткізіледі. Конституцияның қырық сегізінші бабында көзделген жағдайда
Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігін қабылдаған күнінен бастап
бір ай ішінде ант береді.
Республика Президентінің өкілеттігі жаңадан сайланған Республика
Президенті қызметіне кіріскен кезден бастап, сондай ақ Президент қызметінен
мерзімінен бұрын босатылған немесе кетірілген не ол қайтыс болған жағдайда
тоқтатылады. Республиканың бұрынғы Президенттерінің бәрінің, қызметінен
кетірілгендерден басқасының, Қазақстан Республикасының экс Президенті деген
атағы болады.
Бір адам қатарынан екі реттен артық Республика Президенті болып
сайлана алмайды.
Бұл шектеу Қазақстан Республикасының тұңғыш Президентіне
қолданылмайды.
Қазақстан Республикасы Президентінің өкілді органының депутаты
болуға, өзге де ақы төленетін қызметтерді атқаруға және кәсіпкерлік
қызметпен айланысуға құқығы жоқ.
Қазақстан Республикасының Президенті:
- Қазақстан халқына елдегі жағдай мен Республиканың ішкі және сыртқы
саясатының негізгі бағыттары туралы жыл сайын жолдау арнайды;
- Республика Парламентіне және оның Палатасына кезекті және кезектен
тыс сайлау тағайындайды; Парламенттің бірінші сессиясын шақырады және оның
депутаттарының Қазақстан халқына беретін антын қабылдайды; Парламенттің
кезектен тыс сессиясын шақырады; Парламент Сенаты ұсынған заңға бір ай
ішінде қол қояды, заңды халыққа жария етеді не заңды немесе оның жекелеген
баптарын қайтадан талқылап, дауысқа салу үшін қайтарады;
- Парламент мәжілісінде өкілдігі бар саясы партиялар фракциялар мен
консультациялардан кейін келісім беру үшін мәжілістің қарауына Республика
премьер министрінің кандидатурасын енгізеді; Парламент мәжілісінің
келісімімен Республиканың премьер министрін қызметке тағайындайды; Премьер
министрдің ұсынуымен Республика Үкіметінің құрылымын айқындайды;
Республиканың Үкімет құрамына кірмейтін орталық атқарушы органдарын құрады,
таратады және қайта құрады, Республика Үкіметінің мүшелерін қызметке
тағайындайды; Сыртқы істер, қорғаныс, ішкі істер, әділет министрлерін
қызметке тағайындайды; Үкімет мүшелерін қызметтен босатады; Үкімет
мүшелерінің антын қабылдайды; Ерекше маңызды мәселелер бойынша Үкімет
отырыстарына төрағалық етеді; Үкіметке заң жобасын Парламент Мәжілісіне
енгізуді тапсырады;
14.
15. 5. Парламенттің Үкіметке сенімсіздік вотумын жариялауына негіз болатын
мəселелер
Республиканың Премьер-Министрі өзін Республика Президенті тағайындағаннан
кейін бір ай ішінде Парламентке Үкімет Бағдарламасы туралы баяндама
ұсынады.
Парламент Мәжіліс Төрағасының ұсынуымен бұл мәселені Парламент
Палаталарында зерделенгеннен кейін бірлескен отырыстың күн тәртібіне енгізу
туралы шешім қабылдайды.
Үкімет Бағдарламасын мақұлдау немесе қабылдамай тастау Парламенттің
әрбір Палатасы депутаттары жалпы санының көпшілік даусымен жүзеге асырылады
және Парламенттің қаулысымен ресімделеді.
Үкімет Бағдарламасы қабылданбаған жағдайда Премьер-Министр ол
қабылданбаған күннен бастап екі ай ішінде Бағдарлама туралы қайталап
баяндама ұсынады.
Үкімет Бағдарламасының қайталап қабылданбай тасталуы әрбір Палата
депутаттары жалпы санының үштен екі көпшілік даусымен жүзеге асырылуы
мүмкін және ол Үкіметке сенімсіздік вотумы білдірілгенін көрсетеді. Мұндай
көпшіліктің болмауы Үкімет бағдарламасының мақұлданғанын білдіреді.
Үкіметке сенімсіздік вотумын білдіру туралы шешімді қабылдау әрбір
Палата депутаттары жалпы санының үштен екі көпшілік даусымен мына
жағдайларда:
- Үкімет енгізген заң жобасының қабылданбауына байланысты Премьер-Министр
Үкіметке сенім білдіру туралы мәселені қойғанда;
- Парламент депутаттары жалпы санының кем дегенде бестен бір бөлігінің
бастамасы бойынша Үкіметке сенім білдіру туралы мәселе қойылғанда жүзеге
асырылады.
Үкімет енгізген заң жобасының қабылданбауына байланысты Премьер-
Министр Палаталардың бірлескен отырысында Үкіметке сенім білдіру туралы
мәселе қоюға құқылы. Бұл мәселе бойынша дауыс беру сенім білдіру туралы
мәселе қойылған кезден бастап кем дегенде 48 сағат өткен соң өткізіледі.
Егер сенімсіздік вотумы туралы ұсыныс әрбір Палата депутаттары жалпы
санының үштен екі даусын ала алмаса, заң жобасы дауысқа салынбай қабылданды
деп есептеледі. Алайда Үкімет бұл құқықты жылына екі реттен артық
пайдалана алмайды.
16. 6. ҚР-ның Үкіметінің мəртебесі.
17.
ҚР–ң Үкіметі – ҚР–сы мемлекеттік билігінің жоғарғы атқарушы органы.
Оның құқықтық жағдайы ҚР–ның Конституцичсымен (64-70-баптар), ҚР–ң Үкіметі
туралы 1995ж. 18- желтоқсандағы Конституциялық заңмен, оған өзгерістер мен
толықтырулар енгізу туралы 1997ж. 24-ақпандағы және 1999 ж. 6-мамырдағы
Конституциялық заңдармен белгіленген.
ҚР–ң Үкіметі– ҚР–да атқарушы биліктің біртұтас жүйесін басқаратын
алқалы орган. ҚР–ң Премьер–министрі, оның орынбасарлары, министрлер және
Премьер–министр Кеңсесінің басшысы Үкімет ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz