“Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы”
1. ҚР Банк және банкілік қызметі туралы заң
2. Банк
3. Банк жүйесі
4. Банкілік қызметтің түсінгі
5. Банк деңгейлері
6. Банктың принцптері
7. Банктік қызметті жүзеге асыру
2. Банк
3. Банк жүйесі
4. Банкілік қызметтің түсінгі
5. Банк деңгейлері
6. Банктың принцптері
7. Банктік қызметті жүзеге асыру
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңы (соңғы өзгерістер 2005жылғы 8 шілдедегі Қазақстан Республикғасының заңына сәйкес енгізілді) елдегі резидент және резидент емес коммерциялық банктердың, мемлекеттік банктердың, сондай-ақ мемлекет аралық банктердің банк және лицензиялау – рұқсат беру жүйесіндегі ұйымдастырылу, құрылу және құқықтық мән-жайларын, банктік қызметін (операциялары мен мәмілелерін), банктік қызметке ықпал ету шараларын, банктік қызметті инспекциялау тәртібін, банктерге қолданылатын санкцияларды, банктік құпияны, банктік есепке алу және есептілік мән-жайларын және тағы басқа регламенттейді.
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы заңы төмендегідей тараулар мен бөлімдерден тұрады:
I Бөлiм Банкiлердi құрудың және олардың қызметiнiң (1 - 59 баптар)
негiздемесi мен шарттары
1-тарау. Жалпы ережелер (1 - 11 баптар)
2-тарау. Банкiлердi құру (12 - 29 баптар)
3-тарау. Банк қызметiн жүзеге асыру (30 - 40 баптар)
4-тарау. Банкiлердiң қызметiн реттеу және депозиторлардың мүддесiн қорғау (41 - 52 баптар)
5-тарау. Есеп және есеп беру (53 - 56 баптар)
6-тарау. Банктерге және олардың аффилиирлендірілген тұлғаларына аудит (57 - 59 баптар)
II Бөлiм Банкiлердiң құқықтық мәртебесiн өзгерту және қызметiн тоқтату ерекшелiктерiнiң шарттары (60 - 74-4 баптар)
7-тарау. Банктердi ерiктi түрде қайта құру (60 - 61 баптар)
8-тарау. Банкiнi консервациялау (62 - 67 баптар)
9-тарау. Банктердi тарату және ерiксiз қайта құру (68 - 74-4 баптар)
III Бөлiм Қорытынды ережелер (74-5 - 78 баптар)
9-1-тарау. Банк қызметiне байланысты құқық бұзушылық үшiн жауапкершiлiк (74-5 - 74-9 баптар)
10-тарау. Қорытынды ережелер (75 - 78 баптар)
Осы заңнамалық актіге сәйкес құрылғын әрі уәкілеттілік берілген Қазақстан Республикасындағы банктер, олардың ішінен негізінен алғанда коммерциялық банктер Қазақстанның қаржы және кредит жүйесі ауқымындағы ақшалай-кредиттік, валюталық және қаржылық қатынастарға, халықаралық банк жүйесіндегі қатынастарға тиісті лицензия – рұқсат негізінде қатысатын, сондай-ақ осы ауқымда активті және пассивті банктік операцияларды жүзеге асыратын кредиттік-қаржылық институттар, таза нарықтық сипатты коммерциялық ұйымдар болып табылады.
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы заңының құрылымы 3 бөлімнен, 10 тараудан және 78 баптан тұрады.
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы заңы төмендегідей тараулар мен бөлімдерден тұрады:
I Бөлiм Банкiлердi құрудың және олардың қызметiнiң (1 - 59 баптар)
негiздемесi мен шарттары
1-тарау. Жалпы ережелер (1 - 11 баптар)
2-тарау. Банкiлердi құру (12 - 29 баптар)
3-тарау. Банк қызметiн жүзеге асыру (30 - 40 баптар)
4-тарау. Банкiлердiң қызметiн реттеу және депозиторлардың мүддесiн қорғау (41 - 52 баптар)
5-тарау. Есеп және есеп беру (53 - 56 баптар)
6-тарау. Банктерге және олардың аффилиирлендірілген тұлғаларына аудит (57 - 59 баптар)
II Бөлiм Банкiлердiң құқықтық мәртебесiн өзгерту және қызметiн тоқтату ерекшелiктерiнiң шарттары (60 - 74-4 баптар)
7-тарау. Банктердi ерiктi түрде қайта құру (60 - 61 баптар)
8-тарау. Банкiнi консервациялау (62 - 67 баптар)
9-тарау. Банктердi тарату және ерiксiз қайта құру (68 - 74-4 баптар)
III Бөлiм Қорытынды ережелер (74-5 - 78 баптар)
9-1-тарау. Банк қызметiне байланысты құқық бұзушылық үшiн жауапкершiлiк (74-5 - 74-9 баптар)
10-тарау. Қорытынды ережелер (75 - 78 баптар)
Осы заңнамалық актіге сәйкес құрылғын әрі уәкілеттілік берілген Қазақстан Республикасындағы банктер, олардың ішінен негізінен алғанда коммерциялық банктер Қазақстанның қаржы және кредит жүйесі ауқымындағы ақшалай-кредиттік, валюталық және қаржылық қатынастарға, халықаралық банк жүйесіндегі қатынастарға тиісті лицензия – рұқсат негізінде қатысатын, сондай-ақ осы ауқымда активті және пассивті банктік операцияларды жүзеге асыратын кредиттік-қаржылық институттар, таза нарықтық сипатты коммерциялық ұйымдар болып табылады.
«Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасы заңының құрылымы 3 бөлімнен, 10 тараудан және 78 баптан тұрады.
1. С.М. Найманбаев “Банктік құқық ” Алматы: Жеті Жарғы 2005ж
2. А.С.Тасыбаева “Банкілік құқық” Алматы 1999
3. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңы.
2. А.С.Тасыбаева “Банкілік құқық” Алматы 1999
3. «Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы» 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңы.
“Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы”
Жоспары:
1. ҚР Банк және банкілік қызметі туралы заң
2. Банк
3. Банк жүйесі
4. Банкілік қызметтің түсінгі
5. Банк деңгейлері
6. Банктың принцптері
7. Банктік қызметті жүзеге асыру
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы 1995 жылғы
31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңы (соңғы өзгерістер 2005жылғы 8
шілдедегі Қазақстан Республикғасының заңына сәйкес енгізілді) елдегі
резидент және резидент емес коммерциялық банктердың, мемлекеттік
банктердың, сондай-ақ мемлекет аралық банктердің банк және лицензиялау –
рұқсат беру жүйесіндегі ұйымдастырылу, құрылу және құқықтық мән-жайларын,
банктік қызметін (операциялары мен мәмілелерін), банктік қызметке ықпал
ету шараларын, банктік қызметті инспекциялау тәртібін, банктерге
қолданылатын санкцияларды, банктік құпияны, банктік есепке алу және
есептілік мән-жайларын және тағы басқа регламенттейді.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасы заңы төмендегідей тараулар мен бөлімдерден тұрады:
I Бөлiм Банкiлердi құрудың және олардың қызметiнiң (1 - 59 баптар)
негiздемесi мен шарттары
1-тарау. Жалпы ережелер (1 - 11 баптар)
2-тарау. Банкiлердi құру (12 - 29 баптар)
3-тарау. Банк қызметiн жүзеге асыру (30 - 40 баптар)
4-тарау. Банкiлердiң қызметiн реттеу және депозиторлардың мүддесiн
қорғау (41 - 52 баптар)
5-тарау. Есеп және есеп беру (53 - 56 баптар)
6-тарау. Банктерге және олардың аффилиирлендірілген тұлғаларына
аудит (57 - 59 баптар)
II Бөлiм Банкiлердiң құқықтық мәртебесiн өзгерту және қызметiн тоқтату
ерекшелiктерiнiң шарттары (60 - 74-4 баптар)
7-тарау. Банктердi ерiктi түрде қайта құру (60 - 61 баптар)
8-тарау. Банкiнi консервациялау (62 - 67 баптар)
9-тарау. Банктердi тарату және ерiксiз қайта құру (68 - 74-4
баптар)
III Бөлiм Қорытынды ережелер (74-5 - 78 баптар)
9-1-тарау. Банк қызметiне байланысты құқық бұзушылық үшiн
жауапкершiлiк (74-5 - 74-9 баптар)
10-тарау. Қорытынды ережелер (75 - 78 баптар)
Осы заңнамалық актіге сәйкес құрылғын әрі уәкілеттілік берілген
Қазақстан Республикасындағы банктер, олардың ішінен негізінен алғанда
коммерциялық банктер Қазақстанның қаржы және кредит жүйесі ауқымындағы
ақшалай-кредиттік, валюталық және қаржылық қатынастарға, халықаралық банк
жүйесіндегі қатынастарға тиісті лицензия – рұқсат негізінде қатысатын,
сондай-ақ осы ауқымда активті және пассивті банктік операцияларды жүзеге
асыратын кредиттік-қаржылық институттар, таза нарықтық сипатты коммерциялық
ұйымдар болып табылады.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасы заңының құрылымы 3 бөлімнен, 10 тараудан және 78
баптан тұрады.
Сонымен Қазақстан Республикасының аталмыш заңы банк жүйесіндегі және
халықаралық экономикалық байланыстарды тиімді әрі өркениетті нарықтық
қатынастарға қол жеткізу мақсатында белгілі бір тарихи даму кезеңінде
банктерді және олардың қызметін (банктік операциялары мен мәмілелерін)
тікелей ұйымдастыруға - әкімшілік ықпал етуге (мемлекеттк реттеуге), сондай-
ақ жанама экономикалық және корпоративтік басқаруға мүкіндік береді.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасының заңы және Қазақстан Ұлттық Банкінің заңға тәуелді
нормативтік құқықтық актілері, сондай-ақ лицензиялау негізінде жұмыс
істейтін, акционерлік қоғам нысанында құрылған коммерциялық банктер банктік
опреациялардың барлық түрлерін және тиісті қаржылық қызметті мемлекеттің
кредиттік-қаржылық агенті ретінде әрі өз мүддесін (пайдасын) көздей отырып
жүзеге асырады.
Банкіліқ құқық дегеніміз аты айтып тұрғандай банктерді ұйымдастыратын
және банкілік қызметті реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Банкілік
құқық нормаларын қолдану үшін банк түсінігіне анықтама беріп өтудің маңызы
зор. Банк дегеніміз өз атынан ақшалай қаражаттарды ақылы, мерзімділік және
кайтарып беру шартымен тарту және орналастыру үшін құрылған ұйым.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы заңынын 1-ші
бабына сәйкес:
1-бап. Банк, оның мәртебесi және тұрған жерi
1. Банк - осы Заңға сәйкес банк қызметiн жүзеге асыруға құқылы
коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға.
2. Банктiң ресми мәртебесi заңды тұлғаны әділет органдарында (тіркеуші
органдарда) (бұдан әрі - әділет органдары) банк ретiнде мемлекеттiк
тiркеумен және банк операцияларын жүргiзуге қаржы рыногы мен қаржылық
ұйымдарды реттеу және қадағалау жөнiндегi уәкілетті органның (бұдан әрi
уәкiлеттi орган) лицензиясы болуымен белгiленедi.
3. Банкiнiң ресми мәртебесi жоқ бiрде-бiр заңды тұлға "банк" деп атала
алмайды немесе өзiн банк қызметiмен айналысушы ретiнде сипаттай алмайды.
4. Банк басқармасы тұрған жер (почта бойынша мекен-жайы) банк тұрған жер
деп танылады.
Банк коммерциялық ұйым болып табылады. Ол Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде қайтарып беру шартымен заңды және жеке
тұлғалардың ақшалай қаражаттарымен басқа да құндылықтарын ақылылық,
мерзімділік және қайтарып беру шартымен өз атынан орналастырады, сондай-ақ,
есептік және басқа да банкілік операцияларды іске асырады.
Қазақстан Республикасының егемен мемелекет ретінде дамуы, оның
экономикалық қауіпсіздігі, мемлекеттік билік органдары мен жергілікті
мемлекеттік басқару органдарының, мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелердің
үзбей және тиімді жұмыс істеуі елдің стратегиялық маңызы бар банк жүйесінің
жай-күйі мен тұрақтылығына әрі орнықтылығын камтамасыз ету мәселелеріне
тікелей байланысты болады.
Қазақстан Республикасының банк жүйесі екі деңгейден жоғарғы және
төменгі деңгейден тұрады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейі
егемен Қазақстанның орталық банкі болып табылатын Қазақстан Ұлттық Банкінен
тұрады.
Мемлекеттің монетарлық билігінің және мемлекеттік банктік
менеджметтің басты органы Қазақстан Ұлттық Банкі өз құзіреті шегінде
Қазақстан Республикасының эканомикалық – қаржылық мүддесін тиісінше
қамтамасыз етуге ат салысады.
Қоғам мен мемлекеттің мүддесіне сай инвестициялық – қаржылық
және кредиттік құзіреті бар Қазақстанның Даму Банкі өзінің ерекше құқықтық
мәртебесіне орай деңгей аралық мемлекеттік банк ретінде көрініс тапқан.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің төменгі (екінші) деңгейін:
1. мемлекетаралық банктер;
2. Қазақстан Республикасының резидент банктері (заңды тұлғалары-
коммерциялық ұйымдары );
3. Қазақстан Республикасындағы резидент емес банктер;
4. шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының резидент банкі-
аралас капиталы бар банктер құрайды.
Қазақстан Республикасың осындай нарықтық үлгідегі банк жуйесінің
құрылуы және оның нормативтік құқықтық негіздерінің айтарлықтай қалыптасуы
елімізде үзбей жүргізіліп жатқан экономикалық және құқықтық реформаның
жемісті нәтижесіне жатады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің нормативтік құқықтық негізін
құрайтын банктіқ заңнамалық актілердің,сондай-ақ банк секторына қатысы бар
өзге де заңнамалық актілердің нормаларының өзара генетикалық, функционалдық
және құрылымдық байланыстары банктік заңнаманың банк жүйесі ауқымында
жүзеге асырылатын банктық қызмет (банктік операция, мәміле, іс-әрекет)
барысында туындайтын қоғамдық банктік қатынастарды жан- жақты реттей
алатынын көрсетеді.
Банк жүйесінде жүргізілетін әр алуан банктік (операциялық) қызметтің
ұйымдастырылу ерекшелігі және ресурстық – ұйымдастыру негізі банк жүйесінің
экономикалық, сондай-ақ заңнамалық негізін құру процесінде айқындалады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің құрылуы өзіне тән біртұтастық
және құрылымдық ерекшеліктерге байланысты болады, осындай иеархиялық,
біртұтастық және құрылымдық сипаты-мәні банк жүйесінің тиісінше
қалыптасуына септігін тигізеді. Қазақстан Республикасының қазіргі заманғы
банк жүйесі өз ауқымындағы мемлекеттік банктік менеджмент мән-жайларымен
ғана емес, сонымен бірге өзіндік (корпоративтік) басқаруға және
ұйымдастыруға қабілеттілігімен ерекшеленеді.
Сонымен Қазақстан Республикасының бүгінгі банк жүйесінің сипаттамалық
белгілері мынадай көрініс табады:
1. Қазақстан Республикасының банк жүйесі күрделі әлеуметтік жүйе
тобына жатады;
2. Банк жүйесінің қағам мен мемлекеттің мүдделеріне сай жұмыс істеуін
оның нормативтік құқықтық базазын құрайтын банктік заңнамалық
актілер және заңға тәуелді нормативтік банктік құқықтық актілер,
сондай-ақ халықаралық банктік келісімдер мен банктік стандарт
ережелері қамтамасыз етеді;
3. Қазақстан Республикасының банк жүйесі мемлекеттік банктік
менеджмент (мемлекеттік басқару – реттеу ықпалы) ауқымында жұмыс
істейді;
4. Банк жүйесі Қазақстан Республикасы қаржы-кредит жүйесінің аса
маңызды бір бөлігі болып саналады;
5. Қазақстан Республикасының банк жүйесі екі деңгейлі, иерархиялы,
біртұтас және өзіндік ұйымдастырылуға қабілетті ұйым болып
табылады;
6. Жоғарғы және төменгі деңгейлі банк жүйесі Қазақстан Ұлттық
Банкінен, Қазақстанның Даму Банкінен, Қазақстан Республикасының
тұрғын үй құрылысы жинақ банкінен, коммерциялық банктерден,
мемлекетаралық банктерден, банктік инфрақұрылымнан және банктік
рыноктан тұрады;
7. Банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейіндегі Қазақстан Ұлттық
Банкі белгілі бір дәреже – көлемде тиісті мемлекеттік билік
органдарының ықпалына тәуелсіз, кредиттік-қаржылық сипатты айрықша
құқықтық мәртебесі бар экономикалық субъект – мемлекеттік
монетарлық биліктің басты органы болып табылады;
8. Қазақстан Республикасының банк жүйесі, оның ұйымдастырылу
нысандары мен басқа да мән-жайлары Қазақстан Республикасы
Конституциясымен, ҚР банктік заңнамалық актілерімен, қатысы бар
өзге де заңнамалық актілермен, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкінің
заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерімен регламенттелінеді;
9. Банк жүйесі мемлекеттің экономикалық саясатын іске асыруға
айтарлықтай септігін тигізеді және дүниежүзілік экономика
аясындағы халықаралық банк жүйесімен өзара тиімді қарым қатынас
механизмін құрады;
10. Банк жүйесі мемлекеттік меншікті реформалауға, баға тұрақтылығын
және ұлттық валюта тұрақтылығын қамтамасыз етуге септігін
тигізеді, сондай-ақ инфляцияны төмендетуді нәтижелейді;
11. Банк жүйесінің жұмыс істеуі кредиттік-қаржылық қызметтер
көрсетуді тиісінше ұйымдастыру барысында экономикалық, салалық
және жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен тығыз байланыс
арнасында көрініс табады.
Бүгінде нарықтық талаптарға және халықаралық банктік стандарт
ережелеріне сай жетілдірілген Қазақстан Республикасының банк жүйесіндегі
барлық банктер бірыңғай кредиттік-қаржылық механизм ауқымында өзара іс-
әрекеттері мен өздеріне тиесілі кәсіби қызметін, экономикалық-қаржылық
банктік операцияларын жүзеге асыруда.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы заңынын 3-ші
бабына сәйкес:
3-бап. Қазақстан Республикасының банк жүйесi
1. Қазақстан Республикасының екi деңгейлi банк жүйесi бар.
2. Ұлттық Банк мемлекеттiң орталық банкi болып табылады және ол банк
жүйесiнiң жоғарғы (бiрiншi) деңгейiне жатады.
Ұлттық Банкiнiң мiндеттерi, қызмет қағидаттары, құқықтық мәртебесi және
өкiлеттiгi "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк туралы" Қазақстан
Республикасының Заңымен белгiленедi.
Ұлттық Банк өзiнiң құзыретi шегiнде банк қызметiнiң жекелеген мәселелерi
бойынша реттеудi және қадағалауды жүзеге асырады және банктердiң және банк
операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың жұмыс iстеуi
үшiн жалпы жағдайлар жасауға жәрдемдеседi.
Банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын
ұйымдарға қатысты Ұлттық Банктiң реттеу және қадағалау функциялары
Қазақстан Республикасының ақша-кредит жүйесiнiң тұрақтылығын қолдауға, банк
кредиторларының, олардың салымшылары мен клиенттерiнiң мүдделерiн қорғауға
бағытталған.
3. Қазақстан Республикасының заң актісімен белгіленген ерекше құқықтық
мәртебесі бар Қазақстанның Даму Банкін қоспағанда, өзге банкiлердiң бәрi
банк жүйесiнiң төменгi (екiншi) деңгейiне жатады.
4. алынып тасталды
5. Шетелдер қатысушы банк - орналастырылған акцияларының үштен бiрiнен
астамы:
а) Қазақстан Республикасының резиденттерi еместердiң;
б) орналастырылған акцияларының немесе жарғылық капиталдарға қатысу
үлестерiнiң үштен бірiнен астамы Қазақстан Республикасының резиденттерi
еместердiң не соларға ұқсас Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң - заңды
тұлғаларының иелiгiнде, меншiгiнде жәненемесе басқаруында болатын
Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң - заңды тұлғаларының;
в) Қазақстан Республикасының резиденттерi еместердiң не осы баптың 6 (б)-
тармағында көрсетiлген заңды тұлғалардың қаражаттарына билiк етушiлер
(сенiм бiлдiрiлген адамдар) болып табылатын Қазақстан Республикасы
резиденттерiнiң иелiгiнде, меншiгiнде жәненемесе басқаруында болатын
екiншi деңгейдегi банк.
6. Мемлекетаралық банк - халықаралық шарт (келiсiм) негiзiнде құрылып,
жұмыс iстеп тұрған, құрылтайшылары Қазақстан Республикасының Үкiметi
(немесе ол уәкiлдiк берген мемлекеттiк орган) мен сол шартқа (келiсiмге)
қол қойған мемлекеттердiң үкiметтерi болып табылатын банк.
Банкілік қызмет Қазақстан Республикасы Конститутциясымен, заңдарымен,
Қазақстан Республикасы Президентінің Банк және банкілік қызмет туралы
Жарлығымен, Қазақстан Республикасы Президентінің басқа да актілерімен,
халықаралық шарттармен, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары
және заңды актілері негізінде және оларды іске асыру үшін шығарылатын
Ұлттық Банктің нормативті актілерімен реттеледі.
Банкілік қызмет дегеніміз - өздерінің ссудалық және басқа да ақшалай
қорларын қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастыру кезіндегі
банктердің іс-әрекеттері.
Банкілік қызметтің өз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспары:
1. ҚР Банк және банкілік қызметі туралы заң
2. Банк
3. Банк жүйесі
4. Банкілік қызметтің түсінгі
5. Банк деңгейлері
6. Банктың принцптері
7. Банктік қызметті жүзеге асыру
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы 1995 жылғы
31 тамыздағы Қазақстан Республикасының заңы (соңғы өзгерістер 2005жылғы 8
шілдедегі Қазақстан Республикғасының заңына сәйкес енгізілді) елдегі
резидент және резидент емес коммерциялық банктердың, мемлекеттік
банктердың, сондай-ақ мемлекет аралық банктердің банк және лицензиялау –
рұқсат беру жүйесіндегі ұйымдастырылу, құрылу және құқықтық мән-жайларын,
банктік қызметін (операциялары мен мәмілелерін), банктік қызметке ықпал
ету шараларын, банктік қызметті инспекциялау тәртібін, банктерге
қолданылатын санкцияларды, банктік құпияны, банктік есепке алу және
есептілік мән-жайларын және тағы басқа регламенттейді.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасы заңы төмендегідей тараулар мен бөлімдерден тұрады:
I Бөлiм Банкiлердi құрудың және олардың қызметiнiң (1 - 59 баптар)
негiздемесi мен шарттары
1-тарау. Жалпы ережелер (1 - 11 баптар)
2-тарау. Банкiлердi құру (12 - 29 баптар)
3-тарау. Банк қызметiн жүзеге асыру (30 - 40 баптар)
4-тарау. Банкiлердiң қызметiн реттеу және депозиторлардың мүддесiн
қорғау (41 - 52 баптар)
5-тарау. Есеп және есеп беру (53 - 56 баптар)
6-тарау. Банктерге және олардың аффилиирлендірілген тұлғаларына
аудит (57 - 59 баптар)
II Бөлiм Банкiлердiң құқықтық мәртебесiн өзгерту және қызметiн тоқтату
ерекшелiктерiнiң шарттары (60 - 74-4 баптар)
7-тарау. Банктердi ерiктi түрде қайта құру (60 - 61 баптар)
8-тарау. Банкiнi консервациялау (62 - 67 баптар)
9-тарау. Банктердi тарату және ерiксiз қайта құру (68 - 74-4
баптар)
III Бөлiм Қорытынды ережелер (74-5 - 78 баптар)
9-1-тарау. Банк қызметiне байланысты құқық бұзушылық үшiн
жауапкершiлiк (74-5 - 74-9 баптар)
10-тарау. Қорытынды ережелер (75 - 78 баптар)
Осы заңнамалық актіге сәйкес құрылғын әрі уәкілеттілік берілген
Қазақстан Республикасындағы банктер, олардың ішінен негізінен алғанда
коммерциялық банктер Қазақстанның қаржы және кредит жүйесі ауқымындағы
ақшалай-кредиттік, валюталық және қаржылық қатынастарға, халықаралық банк
жүйесіндегі қатынастарға тиісті лицензия – рұқсат негізінде қатысатын,
сондай-ақ осы ауқымда активті және пассивті банктік операцияларды жүзеге
асыратын кредиттік-қаржылық институттар, таза нарықтық сипатты коммерциялық
ұйымдар болып табылады.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасы заңының құрылымы 3 бөлімнен, 10 тараудан және 78
баптан тұрады.
Сонымен Қазақстан Республикасының аталмыш заңы банк жүйесіндегі және
халықаралық экономикалық байланыстарды тиімді әрі өркениетті нарықтық
қатынастарға қол жеткізу мақсатында белгілі бір тарихи даму кезеңінде
банктерді және олардың қызметін (банктік операциялары мен мәмілелерін)
тікелей ұйымдастыруға - әкімшілік ықпал етуге (мемлекеттк реттеуге), сондай-
ақ жанама экономикалық және корпоративтік басқаруға мүкіндік береді.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы
Қазақстан Республикасының заңы және Қазақстан Ұлттық Банкінің заңға тәуелді
нормативтік құқықтық актілері, сондай-ақ лицензиялау негізінде жұмыс
істейтін, акционерлік қоғам нысанында құрылған коммерциялық банктер банктік
опреациялардың барлық түрлерін және тиісті қаржылық қызметті мемлекеттің
кредиттік-қаржылық агенті ретінде әрі өз мүддесін (пайдасын) көздей отырып
жүзеге асырады.
Банкіліқ құқық дегеніміз аты айтып тұрғандай банктерді ұйымдастыратын
және банкілік қызметті реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы. Банкілік
құқық нормаларын қолдану үшін банк түсінігіне анықтама беріп өтудің маңызы
зор. Банк дегеніміз өз атынан ақшалай қаражаттарды ақылы, мерзімділік және
кайтарып беру шартымен тарту және орналастыру үшін құрылған ұйым.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы заңынын 1-ші
бабына сәйкес:
1-бап. Банк, оның мәртебесi және тұрған жерi
1. Банк - осы Заңға сәйкес банк қызметiн жүзеге асыруға құқылы
коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға.
2. Банктiң ресми мәртебесi заңды тұлғаны әділет органдарында (тіркеуші
органдарда) (бұдан әрі - әділет органдары) банк ретiнде мемлекеттiк
тiркеумен және банк операцияларын жүргiзуге қаржы рыногы мен қаржылық
ұйымдарды реттеу және қадағалау жөнiндегi уәкілетті органның (бұдан әрi
уәкiлеттi орган) лицензиясы болуымен белгiленедi.
3. Банкiнiң ресми мәртебесi жоқ бiрде-бiр заңды тұлға "банк" деп атала
алмайды немесе өзiн банк қызметiмен айналысушы ретiнде сипаттай алмайды.
4. Банк басқармасы тұрған жер (почта бойынша мекен-жайы) банк тұрған жер
деп танылады.
Банк коммерциялық ұйым болып табылады. Ол Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкінің лицензиясы негізінде қайтарып беру шартымен заңды және жеке
тұлғалардың ақшалай қаражаттарымен басқа да құндылықтарын ақылылық,
мерзімділік және қайтарып беру шартымен өз атынан орналастырады, сондай-ақ,
есептік және басқа да банкілік операцияларды іске асырады.
Қазақстан Республикасының егемен мемелекет ретінде дамуы, оның
экономикалық қауіпсіздігі, мемлекеттік билік органдары мен жергілікті
мемлекеттік басқару органдарының, мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелердің
үзбей және тиімді жұмыс істеуі елдің стратегиялық маңызы бар банк жүйесінің
жай-күйі мен тұрақтылығына әрі орнықтылығын камтамасыз ету мәселелеріне
тікелей байланысты болады.
Қазақстан Республикасының банк жүйесі екі деңгейден жоғарғы және
төменгі деңгейден тұрады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейі
егемен Қазақстанның орталық банкі болып табылатын Қазақстан Ұлттық Банкінен
тұрады.
Мемлекеттің монетарлық билігінің және мемлекеттік банктік
менеджметтің басты органы Қазақстан Ұлттық Банкі өз құзіреті шегінде
Қазақстан Республикасының эканомикалық – қаржылық мүддесін тиісінше
қамтамасыз етуге ат салысады.
Қоғам мен мемлекеттің мүддесіне сай инвестициялық – қаржылық
және кредиттік құзіреті бар Қазақстанның Даму Банкі өзінің ерекше құқықтық
мәртебесіне орай деңгей аралық мемлекеттік банк ретінде көрініс тапқан.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің төменгі (екінші) деңгейін:
1. мемлекетаралық банктер;
2. Қазақстан Республикасының резидент банктері (заңды тұлғалары-
коммерциялық ұйымдары );
3. Қазақстан Республикасындағы резидент емес банктер;
4. шетелдік қатысуы бар Қазақстан Республикасының резидент банкі-
аралас капиталы бар банктер құрайды.
Қазақстан Республикасың осындай нарықтық үлгідегі банк жуйесінің
құрылуы және оның нормативтік құқықтық негіздерінің айтарлықтай қалыптасуы
елімізде үзбей жүргізіліп жатқан экономикалық және құқықтық реформаның
жемісті нәтижесіне жатады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің нормативтік құқықтық негізін
құрайтын банктіқ заңнамалық актілердің,сондай-ақ банк секторына қатысы бар
өзге де заңнамалық актілердің нормаларының өзара генетикалық, функционалдық
және құрылымдық байланыстары банктік заңнаманың банк жүйесі ауқымында
жүзеге асырылатын банктық қызмет (банктік операция, мәміле, іс-әрекет)
барысында туындайтын қоғамдық банктік қатынастарды жан- жақты реттей
алатынын көрсетеді.
Банк жүйесінде жүргізілетін әр алуан банктік (операциялық) қызметтің
ұйымдастырылу ерекшелігі және ресурстық – ұйымдастыру негізі банк жүйесінің
экономикалық, сондай-ақ заңнамалық негізін құру процесінде айқындалады.
Қазақстан Республикасы банк жүйесінің құрылуы өзіне тән біртұтастық
және құрылымдық ерекшеліктерге байланысты болады, осындай иеархиялық,
біртұтастық және құрылымдық сипаты-мәні банк жүйесінің тиісінше
қалыптасуына септігін тигізеді. Қазақстан Республикасының қазіргі заманғы
банк жүйесі өз ауқымындағы мемлекеттік банктік менеджмент мән-жайларымен
ғана емес, сонымен бірге өзіндік (корпоративтік) басқаруға және
ұйымдастыруға қабілеттілігімен ерекшеленеді.
Сонымен Қазақстан Республикасының бүгінгі банк жүйесінің сипаттамалық
белгілері мынадай көрініс табады:
1. Қазақстан Республикасының банк жүйесі күрделі әлеуметтік жүйе
тобына жатады;
2. Банк жүйесінің қағам мен мемлекеттің мүдделеріне сай жұмыс істеуін
оның нормативтік құқықтық базазын құрайтын банктік заңнамалық
актілер және заңға тәуелді нормативтік банктік құқықтық актілер,
сондай-ақ халықаралық банктік келісімдер мен банктік стандарт
ережелері қамтамасыз етеді;
3. Қазақстан Республикасының банк жүйесі мемлекеттік банктік
менеджмент (мемлекеттік басқару – реттеу ықпалы) ауқымында жұмыс
істейді;
4. Банк жүйесі Қазақстан Республикасы қаржы-кредит жүйесінің аса
маңызды бір бөлігі болып саналады;
5. Қазақстан Республикасының банк жүйесі екі деңгейлі, иерархиялы,
біртұтас және өзіндік ұйымдастырылуға қабілетті ұйым болып
табылады;
6. Жоғарғы және төменгі деңгейлі банк жүйесі Қазақстан Ұлттық
Банкінен, Қазақстанның Даму Банкінен, Қазақстан Республикасының
тұрғын үй құрылысы жинақ банкінен, коммерциялық банктерден,
мемлекетаралық банктерден, банктік инфрақұрылымнан және банктік
рыноктан тұрады;
7. Банк жүйесінің жоғарғы (бірінші) деңгейіндегі Қазақстан Ұлттық
Банкі белгілі бір дәреже – көлемде тиісті мемлекеттік билік
органдарының ықпалына тәуелсіз, кредиттік-қаржылық сипатты айрықша
құқықтық мәртебесі бар экономикалық субъект – мемлекеттік
монетарлық биліктің басты органы болып табылады;
8. Қазақстан Республикасының банк жүйесі, оның ұйымдастырылу
нысандары мен басқа да мән-жайлары Қазақстан Республикасы
Конституциясымен, ҚР банктік заңнамалық актілерімен, қатысы бар
өзге де заңнамалық актілермен, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкінің
заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерімен регламенттелінеді;
9. Банк жүйесі мемлекеттің экономикалық саясатын іске асыруға
айтарлықтай септігін тигізеді және дүниежүзілік экономика
аясындағы халықаралық банк жүйесімен өзара тиімді қарым қатынас
механизмін құрады;
10. Банк жүйесі мемлекеттік меншікті реформалауға, баға тұрақтылығын
және ұлттық валюта тұрақтылығын қамтамасыз етуге септігін
тигізеді, сондай-ақ инфляцияны төмендетуді нәтижелейді;
11. Банк жүйесінің жұмыс істеуі кредиттік-қаржылық қызметтер
көрсетуді тиісінше ұйымдастыру барысында экономикалық, салалық
және жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен тығыз байланыс
арнасында көрініс табады.
Бүгінде нарықтық талаптарға және халықаралық банктік стандарт
ережелеріне сай жетілдірілген Қазақстан Республикасының банк жүйесіндегі
барлық банктер бірыңғай кредиттік-қаржылық механизм ауқымында өзара іс-
әрекеттері мен өздеріне тиесілі кәсіби қызметін, экономикалық-қаржылық
банктік операцияларын жүзеге асыруда.
Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы заңынын 3-ші
бабына сәйкес:
3-бап. Қазақстан Республикасының банк жүйесi
1. Қазақстан Республикасының екi деңгейлi банк жүйесi бар.
2. Ұлттық Банк мемлекеттiң орталық банкi болып табылады және ол банк
жүйесiнiң жоғарғы (бiрiншi) деңгейiне жатады.
Ұлттық Банкiнiң мiндеттерi, қызмет қағидаттары, құқықтық мәртебесi және
өкiлеттiгi "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банк туралы" Қазақстан
Республикасының Заңымен белгiленедi.
Ұлттық Банк өзiнiң құзыретi шегiнде банк қызметiнiң жекелеген мәселелерi
бойынша реттеудi және қадағалауды жүзеге асырады және банктердiң және банк
операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың жұмыс iстеуi
үшiн жалпы жағдайлар жасауға жәрдемдеседi.
Банктерге және банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын
ұйымдарға қатысты Ұлттық Банктiң реттеу және қадағалау функциялары
Қазақстан Республикасының ақша-кредит жүйесiнiң тұрақтылығын қолдауға, банк
кредиторларының, олардың салымшылары мен клиенттерiнiң мүдделерiн қорғауға
бағытталған.
3. Қазақстан Республикасының заң актісімен белгіленген ерекше құқықтық
мәртебесі бар Қазақстанның Даму Банкін қоспағанда, өзге банкiлердiң бәрi
банк жүйесiнiң төменгi (екiншi) деңгейiне жатады.
4. алынып тасталды
5. Шетелдер қатысушы банк - орналастырылған акцияларының үштен бiрiнен
астамы:
а) Қазақстан Республикасының резиденттерi еместердiң;
б) орналастырылған акцияларының немесе жарғылық капиталдарға қатысу
үлестерiнiң үштен бірiнен астамы Қазақстан Республикасының резиденттерi
еместердiң не соларға ұқсас Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң - заңды
тұлғаларының иелiгiнде, меншiгiнде жәненемесе басқаруында болатын
Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң - заңды тұлғаларының;
в) Қазақстан Республикасының резиденттерi еместердiң не осы баптың 6 (б)-
тармағында көрсетiлген заңды тұлғалардың қаражаттарына билiк етушiлер
(сенiм бiлдiрiлген адамдар) болып табылатын Қазақстан Республикасы
резиденттерiнiң иелiгiнде, меншiгiнде жәненемесе басқаруында болатын
екiншi деңгейдегi банк.
6. Мемлекетаралық банк - халықаралық шарт (келiсiм) негiзiнде құрылып,
жұмыс iстеп тұрған, құрылтайшылары Қазақстан Республикасының Үкiметi
(немесе ол уәкiлдiк берген мемлекеттiк орган) мен сол шартқа (келiсiмге)
қол қойған мемлекеттердiң үкiметтерi болып табылатын банк.
Банкілік қызмет Қазақстан Республикасы Конститутциясымен, заңдарымен,
Қазақстан Республикасы Президентінің Банк және банкілік қызмет туралы
Жарлығымен, Қазақстан Республикасы Президентінің басқа да актілерімен,
халықаралық шарттармен, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары
және заңды актілері негізінде және оларды іске асыру үшін шығарылатын
Ұлттық Банктің нормативті актілерімен реттеледі.
Банкілік қызмет дегеніміз - өздерінің ссудалық және басқа да ақшалай
қорларын қалыптастыру, бөлу және пайдалануды ұйымдастыру кезіндегі
банктердің іс-әрекеттері.
Банкілік қызметтің өз ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz