Қазақстандағы қорықтар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім: а) Қазақстандағы қорықтар
ә) Ақсу.Жабағлы қорығы
б) Қорғалжын қорығы
в) Наурызым қорығы
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиеттер тізімі
2. Негізгі бөлім: а) Қазақстандағы қорықтар
ә) Ақсу.Жабағлы қорығы
б) Қорғалжын қорығы
в) Наурызым қорығы
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Жалпы Қазақстандағы қорықтар жайлы әңгіме қозғайтын болсақ, ең бастысы қорық деген сөзге анықтама беріп кеткеніміз жөн болады. Қорық – бұл аумағындағы барлық табиғи кешен толығымен шарушылыққа пайдаланылудан алынған және үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік, сирек кездесетін және бірегеей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ. Қорықтың негізгі міндеті – қорғауға алынған табиғат кешенін, сондай-ақ. осы аумаққа тән организмдердің гендік қорын сақтау және қалпына келтіру, табиғи құбылыстардың даму заңдылықтарын ғылыми тұрғыдан кеңінен зерттеу. Қорық аумағын шаруашылық мақсат үшін пайдалануға болмайды. Қорық қорғалатын аумақ қана емес, сонымен қатар табиғатты қорғау жөніндегі мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады. Мұнда жабайы хайуанаттарға санақ жүргізу әдістері, оларға әснр ететін факторлар анықталып, саны сиреп бара жатқан жануарлар мен қоры азайып кеткен өсімдік түрлерін қалпына келтіру мәселесі терең зерттеледі.
Қазақстандағы қорықтарға біз төменде толығырақ тоқталып, ол туралы біраз мәлімет беруге тырысамыз.
Қазақстандағы қорықтарға біз төменде толығырақ тоқталып, ол туралы біраз мәлімет беруге тырысамыз.
1. Қазақстан энцеклопедиясы 10 томдық. Алматы, ҚЭ 2005.
2. Колумбаева С.Ж., Білдебаева Р.М. Жалпы экология. Алматы, «Қазақ университеті», 2006.
3. Жұмаділов Ә., Бекенов А., Қыдырбаев Х., Қазақстан қорықтары, Алматы, 1980.
4. Интернет
2. Колумбаева С.Ж., Білдебаева Р.М. Жалпы экология. Алматы, «Қазақ университеті», 2006.
3. Жұмаділов Ә., Бекенов А., Қыдырбаев Х., Қазақстан қорықтары, Алматы, 1980.
4. Интернет
Жоспар:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім: а) Қазақстандағы қорықтар
ә) Ақсу-Жабағлы қорығы
б) Қорғалжын қорығы
в) Наурызым қорығы
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жалпы Қазақстандағы қорықтар жайлы әңгіме қозғайтын болсақ, ең бастысы
қорық деген сөзге анықтама беріп кеткеніміз жөн болады. Қорық – бұл
аумағындағы барлық табиғи кешен толығымен шарушылыққа пайдаланылудан
алынған және үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік,
сирек кездесетін және бірегеей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің
жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі
бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ. Қорықтың негізгі міндеті –
қорғауға алынған табиғат кешенін, сондай-ақ. осы аумаққа тән организмдердің
гендік қорын сақтау және қалпына келтіру, табиғи құбылыстардың даму
заңдылықтарын ғылыми тұрғыдан кеңінен зерттеу. Қорық аумағын шаруашылық
мақсат үшін пайдалануға болмайды. Қорық қорғалатын аумақ қана емес, сонымен
қатар табиғатты қорғау жөніндегі мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады.
Мұнда жабайы хайуанаттарға санақ жүргізу әдістері, оларға әснр ететін
факторлар анықталып, саны сиреп бара жатқан жануарлар мен қоры азайып
кеткен өсімдік түрлерін қалпына келтіру мәселесі терең зерттеледі.
Қазақстандағы қорықтарға біз төменде толығырақ тоқталып, ол туралы біраз
мәлімет беруге тырысамыз.
Қазақстандағы қорықтар. Мемлекеттiк табиғи қорық — табиғат қорғау және
ғылыми мекеме мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ, оның қызметiнiң
мақсаты өзiнiң аумағындағы табиғи процестер мен құбылыстардың табиғи
барысын, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесi объектiлерiн, өсiмдiктер мен
жануарлардың жекелеген түрлерi мен қауымдастықтарын, әдеттегi және бiрегей
экологиялық жүйелердi сақтау мен зерделеу және оларды қалпына келтiру болып
табылады.
Қазақстанда қазіргі уақытта 10 қорық ұйымдастырылған.
Қорықтар тізімі
Кестеде қорықтар құрылған уақытына сәйкес келтірілген.
# Атауы Құрылған Көлемі,Орналасқан жерi
жылы га
1 Ақсу-Жабағылы мемлекеттiк1926 131 934Оңтүстік Қазақстан облысы
табиғи қорығы және Жамбыл облысы
2 Алматы мемлекеттiк табиғи1931 71 700 Алматы облысы
қорығы
3 Наурызым мемлекеттiк 1931 191 381Қостанай облысы
табиғи қорығы
4 Барсакелмес мемлекеттiк 1939 160 826Қызылорда облысы
табиғи қорығы
5 Қорғалжын мемлекеттiк 1968 543 171Ақмола облысы және
табиғи қорығы Қарағанды облысы
6 Марқакөл мемлекеттiк 1976 102 979Шығыс Қазақстан облысы
табиғи қорығы
7 Үстірт мемлекеттiк табиғи1984 223 342Маңғыстау облысы
қорығы
8 Батыс Алтай мемлекеттiк 1992 86 122 Шығыс Қазақстан облысы
табиғи қорығы
9 Алакөл мемлекеттiк табиғи1998 19 713 Алматы облысы және Шығыс
қорығы Қазақстан облысы
10Қаратау мемлекеттiк 2004 34 300 Оңтүстік Қазақстан облысы
табиғи қорығы
Ақсу-Жабағылы қорығы — ЮНЕСКО-ның биосфера қорығы дәрежесін алған
Қазақстан мен Орталық Азияның алғашқы қорығы. Қорықта құстардың 238 түрі,
аңдардың 42 түрі, өсімдіктердің 1300 түрі сақталған. Қорықта кездесетін
Грэйг қызғалдағы қорықтың символына айналған. Оның алқызыл күлтелері 12-15
сантиметр болып келеді, сондықтан осы ерекше әсемдігі үшін қызғалдақ
экспортқа шығарылады. Ақсу каньонында жартасқа қашап салынған суреттер бар.
Бұдан басқа осындай суреттерді 3000 метр биіктікте орналасқан ойпатта да
табуға болады.
Алматы қорығы — Қазақстандағы ең бай қорықтардың бірі. Іле Алатауының
орталығында 1931 жылы ұйымдастырылды. Жер көлемі — 71 мың гектар. Қорықта
бұғы, елік, арқар, құлжа, тауешкі, таутеке, жайран, қабан, жайра, суыр,
барыс, ілбісін, аю, түлкі, борсық; құстан, ұлар, шіл, кекілік, қырғауыл,
тазқара, бүркіт және басқалары бар.
Марқакөл мемлекеттік табиғи қорығы Шығыс Қазақстан облысында, Оңтүстік
Алтайдың шығысында Марқакөл қазаншұңқырында орналасқан. Ол солтүстігінде
Күршім, оңтүстігінде Азутау жоталарының арасында орналасқан Алтайға тән
тектоникалық ойпатты алып жатыр. Көл 1 449,3 метрлік абсолюттік биіктікте
жатыр. Ең биік нүктесі — 3304,5 метр (Ақсу-Бас тауы).
Марқакөл көлі Марқакөл көлін осы аймақтың інжу-маржаны деп атауға болады.
Сарқырамада орналасқан ол оңтүстігінде Күшім тауымен, солтүстігінде Азутау
тауымен шектеледі. Көлдің ұзындығы 38км, ені 19 км және тереңдігі 27м. Оған
27 өзен құяды, тек Қалжыр өзені ғана көлден ағып шығады. Марқакөл суы
мұнтаздай таза және жұмсақ болғанымен балыққа бай. Марқакөл көлі
Қазақстандағы осы балық түрлерінің отаны деуге әбден болады. Жартасты
тауларда негізінен жапырақты және шыршалы ағаштар өседі. Көркем жартасты
таулардың көп бөлігі май қарағай орманына толы. Биік таулардың баурайы
медициналық дәрулік қасиеті бар шөпке бай (алтын және марал түбірі,
бергиния, т.б.). Фаунасы түрлі және мол. Ағаштар арасынан қоңыр аюларды,
бұғыларды, түлкілерді, ... жалғасы
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім: а) Қазақстандағы қорықтар
ә) Ақсу-Жабағлы қорығы
б) Қорғалжын қорығы
в) Наурызым қорығы
3. Қорытынды
4. Қолданылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Жалпы Қазақстандағы қорықтар жайлы әңгіме қозғайтын болсақ, ең бастысы
қорық деген сөзге анықтама беріп кеткеніміз жөн болады. Қорық – бұл
аумағындағы барлық табиғи кешен толығымен шарушылыққа пайдаланылудан
алынған және үкіметтің қорғауында болатын жер не су кеңістігі; типтік,
сирек кездесетін және бірегеей табиғи кешендерді бүкіл компоненттерінің
жиынтығымен қоса, сол қалпында сақтауға арналған, арнайы қорғау режимі
бекітілген ерекше қорғалатын табиғи аумақ. Қорықтың негізгі міндеті –
қорғауға алынған табиғат кешенін, сондай-ақ. осы аумаққа тән организмдердің
гендік қорын сақтау және қалпына келтіру, табиғи құбылыстардың даму
заңдылықтарын ғылыми тұрғыдан кеңінен зерттеу. Қорық аумағын шаруашылық
мақсат үшін пайдалануға болмайды. Қорық қорғалатын аумақ қана емес, сонымен
қатар табиғатты қорғау жөніндегі мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылады.
Мұнда жабайы хайуанаттарға санақ жүргізу әдістері, оларға әснр ететін
факторлар анықталып, саны сиреп бара жатқан жануарлар мен қоры азайып
кеткен өсімдік түрлерін қалпына келтіру мәселесі терең зерттеледі.
Қазақстандағы қорықтарға біз төменде толығырақ тоқталып, ол туралы біраз
мәлімет беруге тырысамыз.
Қазақстандағы қорықтар. Мемлекеттiк табиғи қорық — табиғат қорғау және
ғылыми мекеме мәртебесi бар ерекше қорғалатын табиғи аумақ, оның қызметiнiң
мақсаты өзiнiң аумағындағы табиғи процестер мен құбылыстардың табиғи
барысын, өсiмдiктер мен жануарлар дүниесi объектiлерiн, өсiмдiктер мен
жануарлардың жекелеген түрлерi мен қауымдастықтарын, әдеттегi және бiрегей
экологиялық жүйелердi сақтау мен зерделеу және оларды қалпына келтiру болып
табылады.
Қазақстанда қазіргі уақытта 10 қорық ұйымдастырылған.
Қорықтар тізімі
Кестеде қорықтар құрылған уақытына сәйкес келтірілген.
# Атауы Құрылған Көлемі,Орналасқан жерi
жылы га
1 Ақсу-Жабағылы мемлекеттiк1926 131 934Оңтүстік Қазақстан облысы
табиғи қорығы және Жамбыл облысы
2 Алматы мемлекеттiк табиғи1931 71 700 Алматы облысы
қорығы
3 Наурызым мемлекеттiк 1931 191 381Қостанай облысы
табиғи қорығы
4 Барсакелмес мемлекеттiк 1939 160 826Қызылорда облысы
табиғи қорығы
5 Қорғалжын мемлекеттiк 1968 543 171Ақмола облысы және
табиғи қорығы Қарағанды облысы
6 Марқакөл мемлекеттiк 1976 102 979Шығыс Қазақстан облысы
табиғи қорығы
7 Үстірт мемлекеттiк табиғи1984 223 342Маңғыстау облысы
қорығы
8 Батыс Алтай мемлекеттiк 1992 86 122 Шығыс Қазақстан облысы
табиғи қорығы
9 Алакөл мемлекеттiк табиғи1998 19 713 Алматы облысы және Шығыс
қорығы Қазақстан облысы
10Қаратау мемлекеттiк 2004 34 300 Оңтүстік Қазақстан облысы
табиғи қорығы
Ақсу-Жабағылы қорығы — ЮНЕСКО-ның биосфера қорығы дәрежесін алған
Қазақстан мен Орталық Азияның алғашқы қорығы. Қорықта құстардың 238 түрі,
аңдардың 42 түрі, өсімдіктердің 1300 түрі сақталған. Қорықта кездесетін
Грэйг қызғалдағы қорықтың символына айналған. Оның алқызыл күлтелері 12-15
сантиметр болып келеді, сондықтан осы ерекше әсемдігі үшін қызғалдақ
экспортқа шығарылады. Ақсу каньонында жартасқа қашап салынған суреттер бар.
Бұдан басқа осындай суреттерді 3000 метр биіктікте орналасқан ойпатта да
табуға болады.
Алматы қорығы — Қазақстандағы ең бай қорықтардың бірі. Іле Алатауының
орталығында 1931 жылы ұйымдастырылды. Жер көлемі — 71 мың гектар. Қорықта
бұғы, елік, арқар, құлжа, тауешкі, таутеке, жайран, қабан, жайра, суыр,
барыс, ілбісін, аю, түлкі, борсық; құстан, ұлар, шіл, кекілік, қырғауыл,
тазқара, бүркіт және басқалары бар.
Марқакөл мемлекеттік табиғи қорығы Шығыс Қазақстан облысында, Оңтүстік
Алтайдың шығысында Марқакөл қазаншұңқырында орналасқан. Ол солтүстігінде
Күршім, оңтүстігінде Азутау жоталарының арасында орналасқан Алтайға тән
тектоникалық ойпатты алып жатыр. Көл 1 449,3 метрлік абсолюттік биіктікте
жатыр. Ең биік нүктесі — 3304,5 метр (Ақсу-Бас тауы).
Марқакөл көлі Марқакөл көлін осы аймақтың інжу-маржаны деп атауға болады.
Сарқырамада орналасқан ол оңтүстігінде Күшім тауымен, солтүстігінде Азутау
тауымен шектеледі. Көлдің ұзындығы 38км, ені 19 км және тереңдігі 27м. Оған
27 өзен құяды, тек Қалжыр өзені ғана көлден ағып шығады. Марқакөл суы
мұнтаздай таза және жұмсақ болғанымен балыққа бай. Марқакөл көлі
Қазақстандағы осы балық түрлерінің отаны деуге әбден болады. Жартасты
тауларда негізінен жапырақты және шыршалы ағаштар өседі. Көркем жартасты
таулардың көп бөлігі май қарағай орманына толы. Биік таулардың баурайы
медициналық дәрулік қасиеті бар шөпке бай (алтын және марал түбірі,
бергиния, т.б.). Фаунасы түрлі және мол. Ағаштар арасынан қоңыр аюларды,
бұғыларды, түлкілерді, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz