Қаңлы тайпасының шығу тарихы

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

1. Қаңлы тайпасының шығу тарихы ... ... ... ... ... ... .
2. Шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3. Әдет.ғұрыптары мен құқығы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4. Сауда ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе
Егеменді ел санатын сақтап, ертеңгі жайлау – өрісімізді жаза баспай тану үшін алдымен төл-тарихымыздың тағылымына көз жүгіртуіміз керек. Басынан не қилы замандар өткерген ежелгі қазақ жұрты өзінің өмір шежіресінен сабақ алмаса, адастырмас ақ жолын қалай таппақ. Өткенін мансұқ көрсе, өркені неден өспек. Кешегісін жоғалтса, келешегіне несімен бармақ.
Осы тұрғыдан алып қарағанда, бірде ауызша, бірде хатқа түсіп осы күнге жеткен көне тарих жәдігерлігі – халық шежіресінің мәні ерекше. Кейде аңызбен астасқан, кейде қоспасыз өмір суретінің көшірмесі сияқты ұшан теңіз дүниесіз шынайы ғылыми тарихымызды жасай алмайтынымыз белгілі. Ата-бабалар ғұмырнамасына жұртшылықтың ерекше ықыласты болып отырғанының да сыры сол. Демек, елім деп еңіреген ерен тұлға қазақ тарихы ғылымының басында тұрған кемел дарын Міржақып Дулатұлы айтқандай, «Шын кіріссек, үздіксіз ізденсек... көмескіні ашуға, барды табуға» болатыны анық. Халық шежіресі дегеніміз, сайып келгенде, әулет, рулар шежірелерінен құралады, сондықтан мұның өзі рушылдыққа жол беріп жүрмей ме деп күмән келтірушілер де болуы ықтимал.
Ұлт болып ұйып, егеменді мемлекет мерейін бекемдегенде ғана бір жолата құрып кетуден құтылатынымыз тасқа таңба басқандай айқын емес пе? Ал егер өмірде ондай кертартпа сананың ұшығы елес беріп жүрсе, ол тіпті де «түп атаны» білуден және соның тағылымынан туындап жүрген жоқ, қайта осы күнге дейінгі тұрмыс тіршілігімізде орын алған кесел- кесірлерден, ұлттық сананың тұмшаланып, төл тарихымыздың сабақтарын шындап өтпегенімізден болды. Қазақ халқында «Жеті атасын білмеген жетесіз», «Жеті атасын білген ер жеті рулы елдің қамын жер» деген аталы сөздер сонын айғағы.
Қаңлылар – қазақтың халық болып қалыптасуына өзекті ұйтқы болған негізгі таипалардың бірі, қазақтың тарихы аңыз, шежіре деректері қаңлыны ұлы жүзден таратады. Сырдария бойындағы қаңлылар мен Жетісу өлкесіндегі қаңлылар негізінен қара қаңлы, сары қаңлы болып екі арыс елге айрылады. Олар ұлы жүз Төбейдің немересі Бәйтеректен таратылады. Бәйтеректен Қаңлы, Қаңлыдан Қанкөжек, одан Келдібек, Келдібектің бірінші әйелі сары бәйбішеден сары қаңлы, екінші әйелі хан қызынан қара қаңлы ұрпақтары тарайды. Сыр бойындағы қаңлылар сары қаңлының бес баласы (Ақбота, Ақынқожа, Телқожа, Омыртқа, Миам) мен қара қаңлының алты баласынан (Тоғызбай, Онбай, Тоғанай, Бақа, Бадырақ, Қара) өрбіген ұрпақ деп есептесе, Жетісу қаңлылары өздерін Сары қаңлының бес баласы (Әлсейіт, Түрке, Шоқпар, Құйысқансыз, Шанышқылы) мен қара қаңлының алты баласынан (Ерезен, Қаспан, Еңке, Тайта, Оразымбет, Бақа) таратады. Шежіре деректерін салыстырып көрсек, Сыр бойы қаңлыларының арғы әулеттері Жетісу қаңлыларының арғы атасы болып шығады.
Тарихи аңыздар мен рауаяттарда “қаңлы” деген аттың шығу тегі Оғыз ханмен байланыстырылады. “Оғызнама” дастанында: “Оғыз хан бір соғыста жеңіске жетіп, ырғын олжа алады. Мұны алып жүре алмайтын болғанда, Оғыз ханның серіктері ішіндегі асқан кемеңгер әрі шебер Бармақылық Иөсін (үйсін) білігі деген адам арба жасап, осы олжаларды алып жүреді. Арбадан “қаң-қаң” деген үн шыққандықтан, арба “қаңға” деп аталады да, оны жасаған қартқа “Қанғалы (қаңлы) деген ат беріледі. Бұл аңыз парсы тарихшысы Рашиденнің “Жамих ат-тауарих” атты еңбегінде және тарихшы Әбілғазының шығармасында осы арбаны жасаған адам “қаңлы” деп аталады, ал “Оғызнама” дастанында осы арбаны жасаушы “Бармақылық Иөсін білігі” деген данышпан шебер, ол арбаны тұңғыш рет жарыққа шығарушы адам ретінде суреттеледі. Бірақ бұл аңыздарды тарихи жазба деректерге салыстырсақ, арасы тым шалғай жатқандығы байқалады. Оғыз тайпалары 8-ғасырдың ортасынан бастап Сырдарияның төменгі алқабы мен Қаратау өңіріне келе бастаған. Орхон ескерткіштерінде шығыс-түрік қағандығы құрамына енген оғыз тайпалары Шығыс Моңғолияда еді, олар тоғыз-оғыздар болатын. 9-ғасырдың соңы, 10-ғасырдың ортасында Арал теңізі және Каспий теңізі маңындағы территорияларда оғыз одағы құрылды, 10-ғасырдың Сырдарияның төменгі бойындағы алқаптарда оғыз мемлекеті ұйымдасты, мемлекет орталығы Жаңакент (Яңгікент) болды. Ал қаңлылардың Сырдарияның орта ағысы мен Қаратау өңірін мекендеуі бұдан мың жыл бұрыңғы іс. Еліміздің (Хан патшалығының) жазба деректеріне қарағанда, олар біздің заманымыздан бұрыңғы 3-ғасырдан бастап әйгілі болған. Бұл қаңлы деген ат біздің заманымыздан бұрыңғы зороастризм дін кітабы “Абеста” деректері мен үнді халқының эпосы “Махабхарата” қолжазбаларының деректерінде де әйгілі болған. Бұл деректерде “Хаңға” түрінде берілген. 8-ғасырда орхон жазуымен жазылған “Күл тегін”, “Білгі қаған” ескерткіштерінде “Қаңғу-Тарбан” түрінде кездеседі. “Тарбан” деп Отырар қаласын айтқан. Кейбір деректерде “Кенріс”, “Қаңғар” деп те айтылады.

Пайдаланылған әдебиеттер
1. Қазақстан тарихы. Көне заманнан бүгінге дейін. 1-том. Алматы, «Атамұра» 1996.
2. Қазақтар. Шежіре, 3-том. Алматы 1998
3. Арғынбаев Х. Қазақ шежіресі хақында. Алматы «Атамұра» 2000.
4. Шежіре. Қазақтың ру-тайпалық құрылысы. Алматы «Рауан» 1991.
5. Қазақтың көне тарихы. Алматы «Жалын» 1993.
6. Мусин Ч. Қазақстан тарихы. Алматы, 2003.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ..
1. Қаңлы тайпасының шығу тарихы ... ... ... ... ... ... .

2.
Шаруашылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
3. Әдет-ғұрыптары мен құқығы ... ... ... ... ... ... ... . ... ...

4.
Сауда ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... .
Пайдаланған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Кіріспе
Егеменді ел санатын сақтап, ертеңгі жайлау – өрісімізді
жаза баспай тану үшін алдымен төл-тарихымыздың тағылымына көз
жүгіртуіміз керек. Басынан не қилы замандар өткерген ежелгі
қазақ жұрты өзінің өмір шежіресінен сабақ алмаса, адастырмас
ақ жолын қалай таппақ. Өткенін мансұқ көрсе, өркені неден өспек.
Кешегісін жоғалтса, келешегіне несімен бармақ.
Осы тұрғыдан алып қарағанда, бірде ауызша, бірде хатқа
түсіп осы күнге жеткен көне тарих жәдігерлігі – халық шежіресінің
мәні ерекше. Кейде аңызбен астасқан, кейде қоспасыз өмір суретінің
көшірмесі сияқты ұшан теңіз дүниесіз шынайы ғылыми тарихымызды
жасай алмайтынымыз белгілі. Ата-бабалар ғұмырнамасына
жұртшылықтың ерекше ықыласты болып отырғанының да сыры сол. Демек,
елім деп еңіреген ерен тұлға қазақ тарихы ғылымының басында
тұрған кемел дарын Міржақып Дулатұлы айтқандай, Шын кіріссек,
үздіксіз ізденсек... көмескіні ашуға, барды табуға болатыны анық.
Халық шежіресі дегеніміз, сайып келгенде, әулет, рулар
шежірелерінен құралады, сондықтан мұның өзі рушылдыққа жол
беріп жүрмей ме деп күмән келтірушілер де болуы ықтимал.
Ұлт болып ұйып, егеменді мемлекет мерейін бекемдегенде ғана
бір жолата құрып кетуден құтылатынымыз тасқа таңба басқандай
айқын емес пе? Ал егер өмірде ондай кертартпа сананың
ұшығы елес беріп жүрсе, ол тіпті де түп атаны білуден және
соның тағылымынан туындап жүрген жоқ, қайта осы күнге
дейінгі тұрмыс тіршілігімізде орын алған кесел- кесірлерден,
ұлттық сананың тұмшаланып, төл тарихымыздың сабақтарын шындап
өтпегенімізден болды. Қазақ халқында Жеті атасын білмеген
жетесіз, Жеті атасын білген ер жеті рулы елдің қамын
жер деген аталы сөздер сонын айғағы.
Қаңлылар – қазақтың халық болып қалыптасуына өзекті ұйтқы
болған негізгі таипалардың бірі, қазақтың тарихы аңыз, шежіре
деректері қаңлыны ұлы жүзден таратады. Сырдария бойындағы
қаңлылар мен Жетісу өлкесіндегі қаңлылар негізінен қара қаңлы,
сары қаңлы болып екі арыс елге айрылады. Олар ұлы жүз
Төбейдің немересі Бәйтеректен таратылады. Бәйтеректен Қаңлы,
Қаңлыдан Қанкөжек, одан Келдібек, Келдібектің бірінші әйелі
сары бәйбішеден сары қаңлы, екінші әйелі хан қызынан қара
қаңлы ұрпақтары тарайды. Сыр бойындағы қаңлылар сары
қаңлының бес баласы (Ақбота, Ақынқожа, Телқожа, Омыртқа, Миам) мен
қара қаңлының алты баласынан (Тоғызбай, Онбай, Тоғанай, Бақа,
Бадырақ, Қара) өрбіген ұрпақ деп есептесе, Жетісу қаңлылары
өздерін Сары қаңлының бес баласы (Әлсейіт, Түрке, Шоқпар,
Құйысқансыз, Шанышқылы) мен қара қаңлының алты баласынан
(Ерезен, Қаспан, Еңке, Тайта, Оразымбет, Бақа) таратады. Шежіре
деректерін салыстырып көрсек, Сыр бойы қаңлыларының арғы
әулеттері Жетісу қаңлыларының арғы атасы болып шығады.
Тарихи аңыздар мен рауаяттарда “қаңлы” деген аттың шығу
тегі Оғыз ханмен байланыстырылады. “Оғызнама” дастанында: “Оғыз
хан бір соғыста жеңіске жетіп, ырғын олжа алады. Мұны алып жүре
алмайтын болғанда, Оғыз ханның серіктері ішіндегі асқан
кемеңгер әрі шебер Бармақылық Иөсін (үйсін) білігі деген
адам арба жасап, осы олжаларды алып жүреді. Арбадан “қаң-қаң”
деген үн шыққандықтан, арба “қаңға” деп аталады да, оны
жасаған қартқа “Қанғалы (қаңлы) деген ат беріледі. Бұл аңыз
парсы тарихшысы Рашиденнің “Жамих ат-тауарих” атты еңбегінде
және тарихшы Әбілғазының шығармасында осы арбаны жасаған адам
“қаңлы” деп аталады, ал “Оғызнама” дастанында осы арбаны
жасаушы “Бармақылық Иөсін білігі” деген данышпан шебер, ол
арбаны тұңғыш рет жарыққа шығарушы адам ретінде суреттеледі.
Бірақ бұл аңыздарды тарихи жазба деректерге салыстырсақ, арасы
тым шалғай жатқандығы байқалады. Оғыз тайпалары 8-
ғасырдың ортасынан бастап Сырдарияның төменгі алқабы мен Қаратау
өңіріне келе бастаған. Орхон ескерткіштерінде шығыс-түрік
қағандығы құрамына енген оғыз тайпалары Шығыс Моңғолияда
еді, олар тоғыз-оғыздар болатын. 9-ғасырдың соңы, 10-
ғасырдың ортасында Арал теңізі және Каспий теңізі маңындағы
территорияларда оғыз одағы құрылды, 10-ғасырдың Сырдарияның
төменгі бойындағы алқаптарда оғыз мемлекеті ұйымдасты, мемлекет
орталығы Жаңакент (Яңгікент) болды. Ал қаңлылардың Сырдарияның
орта ағысы мен Қаратау өңірін мекендеуі бұдан мың жыл
бұрыңғы іс. Еліміздің (Хан патшалығының) жазба деректеріне
қарағанда, олар біздің заманымыздан бұрыңғы 3-ғасырдан бастап
әйгілі болған. Бұл қаңлы деген ат біздің заманымыздан
бұрыңғы зороастризм дін кітабы “Абеста” деректері мен үнді
халқының эпосы “Махабхарата” қолжазбаларының деректерінде де
әйгілі болған. Бұл деректерде “Хаңға” түрінде берілген. 8-
ғасырда орхон жазуымен жазылған “Күл тегін”, “Білгі қаған”
ескерткіштерінде “Қаңғу-Тарбан” түрінде кездеседі. “Тарбан” деп
Отырар қаласын айтқан. Кейбір деректерде “Кенріс”, “Қаңғар”
деп те айтылады.

Қаңлы тайпасының шығу тарихы
“Қаңлы” деген аттың түрліше тілдердегі деректердегі дыбыс
өзгешеліктері. Ерте заманда Сырдарияның орта шені “Қаң”, “Қан”
деп аталған. “Қаңлы” осы Сыр бойын мекендеушілер деген сөз
дейтін болжам да бар.
Орта Азияның ежелгі тарихын зерттеуші әйгілі жапон ғалымы
Сиратори бұл жөнінде мыналарды айтады: Жүңго жылнамаларында
жазылған халық аты “Қаңжұй” деген сөз ежелгі заманда деп
оқылған. Бұрынғы заманда Сырдарияның қазіргі Ташкент қаласынан
төменгі жағы “kanq-ки” өзені деп аталған. Сырдарияның осы
айтылған орта және төменгі ағысы алқаптарын мекендеген
халық та “kangar-kangar” деп аталған. “Қаңжұй” деген ханхуша
әріптің сол замаңғы оқылуы “kangar (kan-kar)” дыбыстық
жағынан “kangki” дегенде жақын. Демек, хан әулеті
дәуірлеріндегі халық аты “каңжұй” (кангүй) “kankar”, “kangkar”
яки “kangar” деген атаудың дыбыстық баламасы. Сиратори
осы “қаңғыр” (қаңлы) деген сөзге “қарулы, жақсы-жайсаң”
ұлықтары қаңлылар еді”, дейді. Қазақ халқының “Келелі елде
қаңлы бар, қаңлыны хан көтер”, “қаңлыдан өзге хан
болмас” деген мақал-мәтелдеріндегі “қаңлы” сөзінде
де жақсы-жайсаң деген ұғымның барлығы байқалады.
Жапон ғалымы Сиратори бірсыпыра дәлелдерді келтіре
отырып, ерте замандағы қаңлылардың түркі тілдес ұлыс
болғанын дәлелдейді. Ол: “Жин патшалығы тарихының” 97-
тарауындағы “Қаңлылар шежіресінде”: “Қаңлы елінің ханы Най
би деген сөзді салыстыра отырып, қаңлылар өздерінің
бастықтарын “би” деп атаған. Қазіргі кезде Тянь-Шань
алабын мекендеген қазақтар да бастықтарын “би” деп
атайды, дейді. Бұдан басқа да бірсыпыра дәлелдер келтіреді.

Қаңлылардың Қаратау ауданы мен Сырдария өңіріне қай
кезде және қайдан келгені жөнінде “Тарихи жазбалар” мен “Хан
патшалығы тарихында” ештеңе айтылмаған. Одан кейінгі дәуірде
жазылған “Сұй патшалығының тарихы, батыс өңір шежіресі, қаңлы
тарауында”: “Қаңлылар – бір жерге ірге теуіп отырмайтын
көшпелі ел, олар Хан патшалығы дәуірінен бері осылай
болып келген. Олардың ханы ұлы иозылардың уын руынан
шыққан. Оның бұрыңғы мекені Чилан тауының солтүстігіндегі
Жаұу қаласында еді. Бұларды хұндар талқандаған, осыдан соң
батысқа қарай қоныс аударған...” дейді, жапон ғалымы
Сиратори. Қаңлылар алғашында шығыста болған, хан әулеті
дәуірінде Сырдарияның Орта және төменгі өңіріне ауып келіп
мемлекет құрған дейді.
“Тарихи генеалогиялық (шежірелік) зерттеулерде қаңлылардың
шығу тегі, оның таралу өрісі, даму-өркендеу кезеңдері,
түркі, халықтарының тарихындағы ролі туралы талас пікір
көп. Алайда қаңлы тарихын зерттеушілердің көпшілігі-ақ Жұңғо
жылнамалары мен Авеста тарихынан белгілі біздің
заманымыздан бұрыңғы 3–1-ғасырларда Сыр бойы мен Қаратау
алқабын мекендеген, өзінің дербес мемлекеті болған
Қаңғұй, қаңға тайпалары бірлестігі мен одан кейінгі
дәуірлерде де дәл сол өлкені қоныстаған, көрші түркі
ықпал жасап келген қаңлылар, сайып келгенде біртұтас
этностық қауымның негізі екенін мойындайды”.
Еліміздің ханзу ғалымы Уи Иуан: “Үш ордаға бөлінген
қазақтар... ежелгі қаңлылар” дейді. Чи Иұншы: “Қазақ
дегеніміз – ежелгі қаңлы елі” дейді. Жапон ғалымы Сиратори:
“Ежелгі қаңлылар тұрмысы, әдет-ғұрып және тіл жағынан
қазіргі қазақтар еді” деп дәлелдейді.
Қазақ құрамында қаңлылардың ұраны: айрылмас, бақтияр,
бәйтерек. Бұл ұрандар қазақтың байырғы шежіре деректеріндегі
ұлы жүз Төбейдің ұрпақтары, қаңлылардың арғы аталарының
аттары болып келеді.
Қаңлылардың тайпалық таңбасы екі түрлі, бірі “│” (көсеу
таңба), енді бірі (ай, күн таңба). Тарихи деректерге
қарағанда, ерте замандағы қаңлылар зороастризм дініне сеніп,
ай мен күнге және отқа табынған екен. Олардың
таңбасының ай мен күн және от көсейтін көсеу болуы ерте
замандағы діни нанымнан туған болса керек. Қаңлылар
заманымыздан бұрынғы 3-ғасырдан бастап, осы заманға
дейін Сырдария алабы мен Жетісу өңірін мекен етіп келген
ежелгі ел есептеледі. Қилы-қилы замандарда осы өңірде
болған сұрапыл соғыстар мен ел іргесі шайқалған үркін-қорқын
кездерде басқа жаққа ауып барып, өзге елге сіңіп кеткен
қаңлылар да болды. Алайда, олардың негізгі бөлегі
өздерінің атамекенінде қалып, қаңлы деген атын сақтай
отырып, қазақ халқын қалыптастыруға елеулі үлес қосты.
Қаңлы елінің жағырафиялық орны жөнінде “Тарихи жазбалар,
Дауан шежіресінде” былай дейді: “Қаңлылар – дауандардың батыс
солтүстігінде екі мың шақырым жердегі көшпелі ел. Олардың әдет-
ғұрыптары ұлы иозыларға ұқсас. Қару ұстаған әскерлері 80 –
90 мың. Дауандармен көрші отырады. Кішкене ел болғандықтан,
оңтүстікте ұлы иозылардың, шығысында хұндардың тізгіндеуінде
болды”. Бұл деректе тағы былай дейді: “Асалар – қаңлылардың
батыс солтүстік жағында екі мың шақырым жерде тұрады”. “Ұлы
иозылардың оңтүстігінде – дашалар, батысында аншилер, солтүстігінде –
қаңлылар тұрады”. Біз бұл деректерден сол замандағы қаңлы елінің
шығыс жақта хұндармен, оңтүстігінде ұлы иозылармен, батыс солтүстік
жақта асалармен шекаралас, ал, шығыс оңтүстікте дауандармен
көрші екенін ұғынамыз. Демек, б.ж.с. дейінгі 3-ғасырдан
бастап жазба тарихта әйгілі болған қаңлы елінің негізгі
территориясы Сырдарияның орта алқабы мен Қаратау өңірінде
болған. Қаңлылардың күшейіп, гүлденген дәуірінде олардың
қарамағында Ташкеннен Хорезмге дейінгі өлкелер енген. Б.ж.с.
дейінгі 1-ғасырдың аяғында қаңлы елінің территориясы Ферғана,
Соғды өлкелеріне дейін кеңейген. Қазақтардың шежірелік
деректеріндегі қаңлылардың (қара қаңлы мен сары қаңлының)
өрістері мен қоңыстары жоғарыдағы жазба деректерге сайма-сай
келіп отырады.
Қаңлы елінің ең жоғары билеушісі хан болған, онан соң
ханның орынбасары болған. “Хан патшалығы тарихы, Чин Таңның
өмірбаяны тарауында”: “Қаңлы ханының орынбасары неше мың
әскермен Чигу қаласына шабуыл жасап, ұлы күнмуға қарасты
мыңдаған адамды өлтіріп, малын талады” делінген. Хан
патшалығы кезіндегі деректермен қаңлы хандарының аттары
аталмайды. Ал “Жин патшалығы тарихында” қаңлы елінің Най би
деген ханының аты кездеседі. Ал “Сұй патшалығы тарихында”
қаңлы елінің ханы Даш би (Тас би) деген адамның аты
аталады. Сонымен қатар ханның қол астында мемлекет ісін
басқаратын үш уәзірі барлығы айтылады. Қаңлы елінің
астанасы Битен қаласы болған. Жапон ғалымы Сиратори
Битен қаласының орны қазіргі Түркістан қаласының маңында
болса керек деп мөлшерлейді. Қаңлының ханы қыста Ұлы
орын деген жерде тұрады. Жазда жайлауға шығады. Битен
қаласы мен жайлауының аралығы 9 мың 340 шақырым келеді.
Жазба деректердің айтуына қарағанда, қаңлы елі өз ішінен
бес иелікке бөлінген. Әр иеліктің кіші хандары болған.
Олар ұлы ханға бағынған. Бұл иеліктер өздерінің орталық
қалаларының атымен аталған. Ол иеліктердің аттары және
тұрған орындары мынадай:
1) Сусе иелігі. Орталығы Сусе қаласы. Өкіл әкім (духу)
мекемесі тұрған жерден 5776 шақырым. Яңгуаннан 8025 шақырым
жерде.
2) Фуһу иелігі. Орталғы Фуһу қаласы. Өкіл әкім мекемесі тұрған
жерден 5757 шақырым. Яңгуаннан 8025 шақырым жерде.
3) Ионе иелігі. Орталығы Ионе қаласы. Өкіл әкім мекемесі
тұрған жерден 5266 шақырым, Яңгуаннан 7525 шақырым жерде.
4) Жи иелігі. Орталығы Жи қаласы. Өкіл әкім мекемесі
тұрған жерден 1296 шақырым, Яңгуаннан 8555 шақырым жерде.
5) Иоган иелігі. Орталығы Иоган қаласы. Өкіл әкім мекемесі
тұрған жерден 6906 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.