Мемлекеттің әлеуметтік саясаты. Қоғамның өркендеуі

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 44 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАРЫ:

КІРІСПЕ . . .

: I.

КІРІСПЕ . . .: МЕМЛЕКЕТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫ . . .

3: 4

: II.

КІРІСПЕ . . .: ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТТЫ ДАМЫТУДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІҢ РӨЛІ . . .

3: 8

: 1.

КІРІСПЕ . . .: Қазақстандағы әлеуметтік саясаттың негізгі бағыттары . . .

3: 14

: 2.

КІРІСПЕ . . .: Халықты әлеуметтік қорғау механизмін реформалау . . .

3: 31

ІІІ.

КІРІСПЕ . . .:

ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТ ЖӘНЕ ҚОҒАМНЫҢ ӨРКЕНДЕУІ . . .

Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен салауатты өмір сүру мүмкіндігі . . .

Қазақстанның әлеуметтік жағдайдағы бүгінгі мен ертеңі . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

3: 44

КІРІСПЕ . . .: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

3: 45

Кіріспе

Қазақстан Республикасының жағдайындағы экономикасының дамуы, мемлекеттің әлеуметтік- экономикалық саясатының құрылымдық және қаржы саясаттарының шешуші шараларына байланысты.

Қазіргі мемлекеттердің барлығында дерлік, азаматтарды экономикалық қиыншылықтан қорғауды қамтамасыз ететін әлеуметтік қолдау жүйесі бар. Әлеуметтік қолдау денегіміз - қоғамының табысы аз мүшелеріне қаржылай көмек ретінде көрсететін үкімет бағдарламасы. Оларға жұмыссдық бойынша жәрдемақы, қарттар мен мүгедектерге берілетін зейнетақы және әл-ауқаты нашар отбасыларына берілетін әлеуметтік көмектер мен 2002ж 1 қаңтарынан әрекет ететін мақсатты әлеуметтік көмек және басқа да түрлері жатады. Осындай бағдарламаларға мемлекеттің тегін медициналық қызмет көрсетуі, тегін пәтер беруі, сондай-ақ табысы аз отбасыларының әлеуметтік қызметтер көрсетуі және т. б. жатады. Әлеуметтік қорғау бағдарламасының мәні, қоғамдағы табысты қайта бөлумен көрсетіледі.

Әлеуметтік бағдарламаларды жасағанда және оларды іске асыру кезінде тұрақты қоғамдық бақылау, институтционалдық күштердің тепе-теңдігі, қоғамда демократиялық мәдениетінің жоғары деңгейі қажет болады.

Әлеуметтік теңдіктің деңгейі ең алдымен табыстар жүйесіне байланысты келеді. Соңғысы адамның белігілі бір өмір сүру деңгейіне қажетті материалдық игіліктерге жұмсалатын барлық қаржы - қаражат сомасы, табыстар, заңды түрде - экономикалық қызметтің нәтижесі. Табыстар қалыптасу көзіне қарай жіктеледі. Оларды негізгі және қосымша табыс түрлері деп бөледі. Дамыған нарықтық экономика жағдайында адам, қалыпты түрде, белгілі бір негізгі табыс түріне ие болады. Жалдамалы еңбек ететіндер үшін бұл еңбекақы, ал кәсіпкерлер үшін - таза пайда.

Баянды дамудың аса маңызды құрамдас бөлігі күшті әлеуметтік саясат жүргізу.

Әлеуметтік саясаттың басты нысаны - халық және халықтың әртүрлі бөліктерінің әлеуметтік жағдайы.

Әлеуметтік саясаттың негізгі субьектісі - осы саясатты жүзеге асыратын мемлекет болып табылады.

Мемлекеттік әлеуметтік саясат - бұл мемлекеттің әлеуметтік сферадағы белгілі бір әлеуметтік кезеңге есептелген қаржылық ресурстар мен ұйымдық насихаттаушы күштермен нығайтылған, нақты тарихи жағдай мен мақсаттарға негізделген қызметі болып табылады.

ХХ ғасырдың 30 жылдарында мемлекеттер қатарында әлеуметтік шиеленісушіліктің тез жоғарылап өсуімен сипатталатын әлемдік дағдарыс мемлекеттің нарықтық үрдістерге сонымен қатар, әлеуметтік сфераға араласу қажеттігін дәлелдейді.

І. МЕМЛЕКЕТТІҢ ӘЛЕУМЕТТІК САЯСАТЫ

Мемлекеттің әлеуметтік саясаты - қоғам өмірінің әлеуметтік-экономикалық жағдайын реттеудегі қызметтерінің бір бағыты. Әлеуметтік саясаттың мынадай бағыттары бар:

қоғамдағы әділетті қатынасты колдау;

әлеуметтік топтар арасындағы және қоғамдағы ішкі қатынастарды реттеу;
қоғам мүшелерінің өмір сүру деңгейін, игіліктерін көтеру шарттарын қамтамасыз ету;
қоғамдық өндіріске қатынасу үшін экономикалық ынталандыруларды қалыптастырып, әлеуметтік кепілдемелер жасау.

Мемлекеттің негізгі әлеуметтік саясатының келесідей бағыт-тары бар:

Әлеуметтік сақтандыру.
Жұмысшыларды әлеуметтік қорғау.
Жұмыспен қамту мен еңбекақыны төлеу саласындағы

саясат.

4. Тұрғын үй саясаты.

Біз алдымызға анық та айқын мақсат қойдық: біз жақсы өмір сүргіміз келді, біз еркіндікке ұмтылдық, біз бәрінен де бұрын балаларымыз бен немерелеріміздің лайықты өмір сүруін қаладық. Бұған сіздер мен біздер өз ғұмырмыздің біраз жылдарын арнадық. Еңбігіміз еш кеткен жоқ, біз бүгінгідей биікке көтерілдік.

Елбасының Қазақстан халқына жолдауы - әлеуметтік мәні зор бағдарлама, өйткені онда адамның неғұрлым қолайлы жағдайда еңбек етуіне, білім алуынағ емделуіне әлеуметтік жағынан қорғалуына ерекше көңіл бөлінген. Зейнетақымен қамтамасыз ету, жалақыны көбейту, ана мен баланы қорғау бағытындағы істерге бастайтыны анық.

Мемлекет басшысы аграрлық мәселеге тоқталып, биыл үш жылдық агро - азықтүлік бағдарламасын жүзеге асыру аяқталатыны жеткізді. Ауыл жылдарының алғашқы екі жылы біздің аудан үшін алға басу кезеңі болды. . Ауданымызды облыстың астықты алқыбы деп орынды атайды. Облыста 578 мың гектер жерге дәнді дақыл егілсе, оның 215 мың гектары - біздің ауданның еншісінде. Биыл біз егіс алқасын 18 мың гектарға ұлғайтуды межелеп отырмыз. Көктемгі егіске арнап 26 мың тонна тұқым дайындалды. Жоғары сапалы тұқым ғана егіледі. Сонымен бірге Ертісті жыл сайын басқа аудандардың шаруашылықтары да тұқыммен қамтамасыз етуде. Ертіс ауданы тұрақтандыру қорына 18, 2 мың тонна астық тапсырды, бұл - бүкіл қордың 41 пайызы. 33, 6 мың гектар егіс химиялық өндеуден өтті, 72 техника алынды. Жалпы алғанда, Ертіс ауданы былтыр 7 млрд. теңгенңғ шаруашылығыөнімін өндірді. Жолдауда айтылғанындай, мемлекет агробизнесті жан - жақты қолдап отыр. Мұны ауданымыздың мысалынан айқын көруге болады. Біз жыл сайын арзан бағамен жанар - жағармай және жеңілдетелген кредит аламыз. Мәселен, былтыр ауданға 8800 тонна арзандатылған жанар - жағармай берілді. Бұл әр килограмм бойынша 10-12 теңге үнемдеуге қол жеткізді. ал аудан аумағымен алсақ, 88 млн. теңге үнемделді.

Аграрлық өндірісті индустрияландырудың өнегесі - МТС - тер ашылуы деп білемін. МТС шағын шаруа қожалықтарын ауыл шаруашылығ техникасымен қамтамасыз етуде үлкен роль атқарады. Биыл біздің ауданда осында МТС ашылмақ, бұған 150 млн теңге мемлекет қаржысы бөлінеді.

Президент Н. Ә. Назарбаев Жолдауында : “Баспанан болмай, түтін түтетіп, бала өсіру қиын ” деді. Бөл басшымыздың тұрғын үй мселесіне баса назар аударып отрығанын байқатады.

Жолдауда тұрғын үй құралысын өрістетуге ерекше мән берілген. Біз бұл мәселемен былтыр айналыстық. Үш қабатты тұрған үйде жеті пәтерді жөндеп, бюджет қызметкерлеріне бірдік.

Облыс әкімі Қ. Т. Нүрпейісовтің бастамасымен Ертіс қаласында орта мектептің құрылысымен бірге мұғалімдерге арналған екі екіпәтерлік үй салынды. Биыл үш қабатты үйде тағы 12 пәтерді жөндеп, қалпына келтіреміз. Денсаулық сақтау қызметкерлеріне екі екіпәтерлік үй салынады. Төрт қабатты үйде 16 пәтер қалпына келтіріледі.

Ауыл аумақтарын дамыту бағдарламасы бойынша ірі елді мекендерде 2-3- тен тұрғын үйлер салынап, әлеуметтік сала қызметкерлері - мұғалімдерге, дәрігерлерге және жас мамандараға берілетін болады.

Жолдаудағы тағы бір назар аударатын мәселе - мұғалімдер мәртебесін көтері де көңілімнен шықты. Осы мақсатқа жету үшін алдымен ұстаздың алансыз қызмет етуіне жағда жасау қажет. Жас мұғалімге айырықша назар аударуға тиіс. Сондықтан 2004 жылдан бастап ауданға келген педогогикалық жоғары және орта оқу орындары түлектері үшін тиісінше 30 және 15 мың теңгеден жәрдем ақы төлеу, сондай-ақ, отын беру көзделген. Егер жас мұғалім ата - анасымен бірге тұрмаса, тұрған беріледі. Мәселен, Глубовқа ауылында жас мұғалімдерге түрмысқа қолайлы үй берілді, олар асханада тегін тамақтанада. Соңғы үш жылда бізге 73 жас мұғалім келсе, солардың 70 - сі ешқайда кетпей, мектептерімізде қызмет етуде.

Техникалық білі берудің маңызы арта түсуде десек, алдағы жылдан бастапжергілікті кәсіптік - техникалық мектепте аграрийлерді ғана емес, күнделі тұрмыстық техниканы (телевизор, кір жуу машинасы тоңазытқыш) жөндейтін шеберлер даяланатын болады. Бұл ауылдықтардың өте қажет етіп отырған қызметіне мамандар даярлау мәселесін шешетін қадам болмақ.

Ауылда қазір игі өзгеріс көп. Уақыт өткен сайын ауылдық елді мекендер ажарлана түсуде. Президент Жолдауының аграрлық блогы да ойдағыдай орындалатынына күмән жоқ.

Елбасы Н. Назарбаевтың халққа арналған биылғы Жолдауында:”Шағын кәсіпкерлікті дамыту Қоры” өзіндік бір “үлкен қаржылық маркетке” айналуға тиіс. Біз Қорға биылғы жылы республикалық бюджеттен қосымша 10 млрд. теңге бөлеміз, сонда шаңын бизнес субъектілерін кредиттеу мүмкіндігі 25млрд. теңгеге дейін өседі, -деп мәлімдегені көп кәсіпкерге оң әсер етті. Бұл- таталмыш Қордың мемлекет тарапынан үлкен қолдауға ие болып отырғанының айқын белгісі. Бүгінгі таңда облысымыздағы кәсіпкерлер саны жалпы тұрғындардың 15-18 пайызын құрайды. Олардың қатысуымен шығарылатын өнімнің көлемі 30 млрд. теңгенің шамасында, ал салық төлемдері 6 млрд. теңгенің көлемінде келеді.

Осы күні бір серіктестіктер нарықтың қыр-сырын жедел меңгеріп алып, айтарлықтай дамып келе жатса, кейбіреулердің оған мүмкіндігі жоқ. Тағы басқалары нарықта орнын таба алмай, ұшпақта жүр. Әйтсе де, олардың барлығы бір жерде тоқтап немесе тоқырап қалған жоқ. Өзіндік ізденіске түсіп, ілгерілеудің жолын табуға ниеттенген. Елбасының өзі барынша кқңіл бөлгіп, мүмкіндікті жасап жатқанда, экономикалық тұрғыда белсенділікке талпынбау қай-қайсына болмасын айтарлықтай сын екенін олар жақсы түсінеді. Өйткені бүгін шағын кәсіпкерлікке еш жалтақсыз алға қарай дамудың жолдары және жағдайы жасалып жатыр. Шаруашылықтың өрісі де кеңейді. Мәселен, ауыл шаруашылығы өнімдерін өңдеу саласын алайық. Бұрындары шағын-шағын наубайхана, шұжық цехтары, май шайқау орындары көп еді. Қазір солардың басын біріктіріп, қауқарын күшейтіп ірілендіру басталды . Осылайша нарықтың бәсекесінде тартысып жүрген кәсіпорындар өз өнімдерінің көлемін ұлғайтып, тұтынушыларының талабынан да, тілегінен де шығуға үйреніп келеді. Солардың бірі - “Павлодарсүт” ЖШС қазір көпке танымал.

Ал егер өнеркәсіп саласын ауызға алсақ, онда “Технологические линии” ЖШС-ін атап өтуге болады. Бұл кәсіпорын ауыл шаруашылылық өнімдерін қайта өндеуге қажет механизмдердің әртүрлі құрал жабдықтарын шығарады. ”Резон” ЖШС-сі де көшелер мен аумақтарды, баспаналарды жарықтандыруға қажетті ерекше аспалы шамдар дайындайды.

Шағын кәсіпкерліктің өрісі қрт сөндіру сияқты арнайы істерде тарылмай келеді. Мысалға өрт сөндірушілерді әртүрлі құрал- жабдықтармен қамтамасыз ететін “Пиран- Павлодар” ЖШС-ін алайық. Бұл кәсіпорын, тағы бір жағынан, Павлодардың жеке көміроттегілік өрт сөндіру құралын дайындауды жузеге асырып отыр.

Осы жерде бір айта кетерлігі, ”шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың түбірінен жаңа идеологиясын түзуіміздің қажеттігін” атаған елбасының ойы көңілге қонымды. Жолдауда айтылған миллиардтаған теңге серіктестіктерді кеңейте түсуге ғана бағытталып отырған жоқ. Осы фирмалардың заманауи құрал-жабдықтарды өз ісіне игеріп, үздік технологиямен жұмыс істеуге көшуіне жұмсалады. Алайда бүгін салық кодексіне қатысты біраз кедергі бар, технологияны жаңарту оң жолға қойылған жоқ. Осы себепті биылғы жылдан бастап кәсіпкерлерге салынатын салық жүйесіне жаңашылдық еңгізу көзделіп отыр. Кәсіпорын егер өз өндірісіне жанашылдық еңгізгісі келсе, салық төлеу жағынан жеңілдікке ие болады. Бұл серіктестік пен фирмаларды жедел ілгері бастырушы күшке айналатыны анық.

Елбасы Н. Назарбаевтың дәстүрлі халқына Жолдауы, меніңше, болашақтан жарқын үміт күтетін барша қазақстандықтардың көкейлеріндегі ой мақсаттарын доп басты деп айта аламын. Сондықтан да болар, қазір Жолдау жайлы ауыл-елдегі адамдар өз пікірін білдіруде. Яғни, елбасының Жолдауы ел адамдарының ойына қозғау салып, үлкен бір серпіліс тудырды. Бұл тегін емес. Өйткені, соңғы уақытта ауыл тұрмысына, экономикасы мен әлеуметтік саласына көп көңіл бөдіне бастады, соның нәтижесінде бірқатар жұмыс орындары ашылды, байланыс, жол-көлік мәселері, мәдениет саласы, білім беру, денсаулықң жалпы, қай саланы алсақ та атқарылған істерді көруге олады.

Біздің павлодар ауданында, мәселен, соңғы жылдары 14 кітапхана ашылды, мәдениет үйлері, клубтар, спорт залдары да бірте-бірте іске қосылып, пайдалануға берілуде. Балаларға арналған “Келешек” атты бағдарламаны орындаудың екінші кезеңіне көштік. Ауданның денсаулық сақтау саласында да бірқатар істер тындырылды, жедел жәрдем көліктері берілді, дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету, ауыл тұрғындарының денсаулығын тексеру, туберкулез, жұқпалы ауруларға қарсы күрес секілді жұмыстар атқарылу үстінде. Аудандағы 6 соғыс ардагеріне қаржылай көмек көрсетіліп, үйлеріне телефон байланысын орнатты.

Жақында ауданымызда арнайы ақпараттық топ құрылды. Осы топ он шақты күн ішінде 6 ауылдық округке барып, тұрғындармен кездесу өткізіп, Елбасының Жолдауын халыққа түсіндірді. Бұл сапар әлі де жалғасуда.

Аудандағы тағы бір нәтижелі іс-Жолдау бойынша біз соғыс және еңбек ардагерлерінің “Ардагер” атты қоғамдық қорын құрдық. Бір қуаныштысы, ауыл тұрғындары да, қожалықтары да қорды қуаттап, қолдан келгенше көмек беруде. Бүгінгі таңда “Ардагер” қоғамдық қорына 181 мың 400 теңге қаражат түсті. Бұл қаражат ардагерлердің мұқтажына жұмсалмақ.

Осындай жұмыстар ауданда әлі де жалғасуда. Ең бастысы, ауыл тұрғындары Жолдауды қуанышпен қарсы алып, талқылап, ризашылығын білдіруде. Әрине, қәзіргі уақытта бар шаруаны реттеп, тындырып қойдық деп айтуға әлі ерте. Ауылдық жерлерде шешімін күтіп тұрған мәселелер жоқ емес, баршылыұ. Қандай іс болса да, “Жұмыла көтерген жүк жеңіл”деп, бірге қимылдап, бір-бірімізге жанашырлықпен көмектесе білсек, алынбайтын асу жоқ деп ойлаймын. Сондықтан қандай да іс, қай сала болмасын Елбасының дәстүрлі жолдауы баршамыз үшін баңдар болмақ

II. Әлеуметтік саясатты дамытудағы мемлекеттің рөлі

Мемлекет - халықтың мемлекеттік өміріндегі елеулі орын алатын тарихи пішін.

Әлеуметтік саясаттағы мемлекеттің рөлі:

♦♦♦ Әр түрдегі мемлекет адамды қоғамға біріктіреді, оның өмір жолын қоғам мүлкіне айналдырады (мысалға, еңбек жолын, отбасылық өмірін, қолының бос кезіндегі уақыт және қоғамдық саяси өмірі) . Қоғамдағы тәуір өмір сүру шарттары осы қоғам мүлкіне айналдыру жолдары арқылы жүзеге асады. Нормадан жағымсыз ауытқу, әлеуметтік жаман халге түсу болып қабылданады және оны тұрақты ету үшін қоғамдық және мемлекеттік іс -әрекеттер талап етіледі.

♦♦♦ Демократиялық мемлекет қоғамдық топтар мен азаматтардың әлеуметтік белсенділігін күшейту және кластық қоғамның жақсаруын қамтамасыз етеді. Демократиялық мемлекет кезінде азаматтардың ешқайсысы қоғамнан жоюға, қанауға жол берілмейді

♦♦♦ Демократиялық мемлекет әлеуметтік топттың және азаматтардың әлеуметтік ортадағы субьектіге құқығын ала алмайды және әлеуметтік мемлекеттік саясат пішініне өсіре алмайды. Әйтсе де демократиялық мемлекет қандай да бір әлеуметтік топтардың әлеуметтік жағдайының жақсаруына тосқауыл қоймайды.

♦♦♦ Демократиялық мемлекет әлеуметтік мүмкіндіктер кеңістігін жеке күштерден қорғалуын құрайды.

Әлеуметтік саясатты жүзеге асырудың негізгі субьектісі болып мемлекет табылады. Әрбір мемлекет өзінің даму перспективасын анықтайды. Сонымен қатар глобалды әлеуметтік-экономикалық саясаттың орталықтандырылған проблемалары да бар:

экономиканың экологиялық жэне әлеуметтік бағыты;
халықаралық және ұлттық қауіпсіздікті нығайту;
елдердің даму саясатын тұрақтандыру;
болашақ ұрпақ пен қазіргі ұрпақтың мүдделерінің теңділігін орналастыру.

Экономика болса әрқашан әлеуметтік проблемалардың шешімінің негізі болып табылады, бірак әлеуметтік сфераның міндеті экономикалық

дамудың алдында өсіп отырады.

Мемлекеттің әлеуметтің саясатын жүзеге асырудың негізгі қызметі:

Құқық беруші органдардың заңдылық іс-әрекеті

Атқұарушы органдардың ұйымдық - басқарушылық, қаржылық-экономикалық, болжамдық және т. б. қызметі.

Конститутция бойынша Қазақстан Республикасы әлеуметтік мемлекет.

Әлеуметтік мемлекеттің мінездемесі:

Әлеуметтік жүйелердің дамыған жүйесі, салықтың жоғары деңгейі, әлеуметтік сфераға бөлінген қаржының жоғары деңгейі;
Қазақстанның барлық топтарына көрсетілген әлеуметтік қызметтің дамыған жүйесі;
Құқықтық жүйенің дамыған түрі, мұнда биліктің бөлінуі, әрбір билік салсының қызметін бөлу, әлеуметтік өмірдің нормативті - құқықтық жүйесінің қызметі.

Мемлекеттік әлеуметтік саясаты әлеуметтік сұрақтармен айналысытан билік органдарының қызметіне жатпайды. Мемлекеттің әлеуметтік саясатын қалыптастыру және жүзеге асыру кезінде үш жақ қатысады:

билік (заң шығарушы, атқарушы және сот органдары) ;
қоғам (саяси институттар) ;
көпшілік (азаматтардың әлеуметтік професионалды және т. б. топтары, жеке инвалидтер) .

Әлеуметтік саясат - қоғамдық өзара іс -әрекеттер механизмі ретінде мемлекетсіз даму түріне жету мүмкін емес, сондықтан да мемлекет әлеуметтік саясатты біртұтас қоғамдық кеңістікте біріктіру кепілі ретінде танылады.

Мемлекеттің кепілдігін беру рөлі әлеуметтік саясаттың тең құқылы субьектісі болып табылады.

Мемлекет - өз қызметінде өркениетті элеуметтік саясатты жалпы үлттық масштабта кепілдік береді.

Кепілдік - бұл қамтамасыз етуші шартты қамтамасыз етуші жүйе. Өркениетті әлеуметтік саясаттың жеткілікті кепілдік мүмкіндіктері тек қана мемлекеттегі ұлттық қауіпсіздігін үміттендіретіп қана емес сонымен қатар сыртқы факторлардан да әлеуметтік әсер ету арқылы қамтамасыз етеді.

Әлеуметтік топтардың өздері мемлекеттің қатысуынсыз белгілі бір дэрежеге жете алмайды, сондықтан мемлекет элеуметтік проблемаларға қатысып оны шешуі қажет.

Қоғам барлық халықтың формасы сияқты проблемаларға кездеседі, яғни жалпы қоғамға қатысты проблемалар бар, ол проблемаларды тек қана халық шешеді, бірақ ол топтарға бөлінген болғандықтан белгілі бір міндетке негізделіп соны шешу қажет. Халықтың айтуы бойынша мемлекет сол ережені орындау қажетті. Жалпы қоғамдық проблемаларды шешу арқылы мемлекет элеуметтік саясаттың ресурсы рөлін атқарады.

Бұл қандай проблемалар төртеуін атап өтейік:

Ету қызметін орындайды. Ал тотаритарлы мемлекет өзінің

демократиялық емес, антигумандық әлеуметтік мәнін көрсетеді.

Мықты әлеуметтік саясаттың антиподы пассивті әлеуметтік саясат. Мұнда демократиялық мемлекет өзінің конститутциялық міндетін орындай алмайды, ал тоталитарлы мемлекет құлайды.

90 -шы жылдары Қазақстанда нарықтық реформаларды радикалды жүргізуімен байланысты «Шоковая терапия» моделі қолданылады, сонымен қатар «танымалы емес шара» түсінігі пайда болды. Реформаторлар бұл түсінікке түсінбеушілікпен қарады.

Мемлекеттің әлеуметтік саясатының негізгі компоненттерінің мазмұны -бұл:

мемлекеттің әлеуметтік саясатының стратегиясын өмірге алып келу және жүзеге асыру;
әлеуметтік саясаттың мемлекеттік приоритетін анықтау;

■ әлеуметтік саясаттың барлық процесін мен приоритетке бағыттау.
Мемлекеттік әлеуметтік саясаттың проблемалары президенттің елге

жолдауында көрсетіледі:

♦♦♦ Президенттің өкіметке бюджеттік жолдауларында

♦♦♦ Өкіметтің концептуалды шешімдерінде

♦♦♦ Парламенттің жарлығында

♦♦♦ Қазақстан Республикасының Заңдарында

Қазақстан Республикасының міндеттері 1993 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының конституциясында бекітілген. Бұл міндеттер Қазақстанның әлеуметтік мемлекетті қалыптастыруға бағытталған.

Мемлекеттің конституциясында - өкіметтің әлеуметтік сферада қызмет етуін яғни азаматтар мен әлеуметтік топтардың мүдделерін қорғауға міндетті.

ҚР Конституциясының 1, 28, 29 - бабтарында былай делінген:

Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады, оның ең қымбат қазынасы -адам және оның өмірі, құқықтары мен бостандықтары.

Қазақстан Республикасының азаматы жасына келген, науқастанған, мүгедек болған, асыраушысынан айрылған жағдайда және өзге де заңды негіздерде оған ең төменгі жалақы мен зейнетақының мөлшерінде әлеуметтік қамсыздандырылуына кепілдік беріледі.

Ерікті әлеуметтік сақтандыру, әлеуметтік қамсыздандырудың қосымша нысандарын жасау және қайырымдылық көтермеленіп отырады.

Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын сақтауға құқығы

Әлеуметтік саясаттың негізі ол - әлеуметтік топтар мемлекетте осы міндеттерді орындау қажет, ал басқа топтар мен күштер бұл міндеттерді орындауға ықпал етлуі қажет.

Әлеуметтік саясаттың проблемасында мынандай халықаралық актілер қолданылады:

Жалпы адам құқық декларациясы (БҰҰ 10 желтоқсан 1948ж)
Адамның құқығы туралы Копенгагендік декларация.

♦♦♦ Адамның құқығы туралы басқада халықаралық құжаттар.

♦♦♦ Европа Кеңесінің құжаттары, соның ішінде Европалық әлеуметтік хартия.

♦♦♦ Европадағы қауіпсіздік пен ынтымақтастық ұйымының кұжаттары (ОБСЕ) .

♦♦♦ ТМД елдерінің құжаттары.

Қазақстан үшін ұлттық қауіпсіздікті қорғайтын әлеуметтік саясат қажет. Ол ұлттық қауіпсіздікті күшейту. Мұның өзі әлеуметтік саясаттың мінезі мен мазмұнындағы ерекшеліктер саясаттың стратегиялық мәні.

Мемлекеттің әлеуметтік саясатында негізгі орынды халықтың табысын қалыптастыру саясаты алады. Табыс ұғымы экономикалық қызмет нәтижесінің көрсеткіші болып табылады. Басқаша айтқанда - табыс өндіріске қатысушының оған қатысу деңгейіне байланысты алған, шығарған өнімнің бір бөлігі. Экономикалық әдебиеттерде табыс ұғымы өнімді шығаруда құнның шығыннан жоғары болуын сипаттайды.

Қоғам мүшелерінің табыс деңгейі олардың тұрмыс - жағдайының маңызды көрсеткіші, себебі индивидтің материалдық және рухани өмірінің мүмкіндіктерін анықтайды дем алуы, білім алуы, денсаулығын сақтау, қажеттілігін қанағаттандыру. Еңбек ақыдан басқа халық табысының көлеміне әсер ететін факторларға жеке баға динамикасын, тұтыну нарығының тауарлармен қамтамасыз ету деңгейін жатқызуға болады. Ақшалай табыстың негізгі үш көзін көрсетуге болады: