Қазақстан Республикасының ақша – несие саясаты туралы ақпарат

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ақша - несие саясаты

Қазақстандағы ақша несие саясатының негізгі мақсатарының бірі - жуық кезеңде ұлттық валютаны одан әрі тұрақтандыру болады. Үкімет пен ұлттық банктің бірлесе күш салумен айырбас бағамының күрт ауытқуын болдамау және ішкі баға тұрақтылығын қамтамасыз ету жөнінде жұмыс жүргізілетін болды.

Үкіметтің әрекеті. 2000 жылы шамамен алғанда жылына 5-6% мөлшеріндегі инфляция қарқынына жету үшін ақша несие және бюджет саясатын қатайту мен қатар ішкі инвестициялық мүмкіндіктерді кеңейтуге ықпал ететін қаржылық тетіктер дамитын болды. Жинақтаушы зейнеткерлік қордағы жинақталған ақша қаражатынның айтарлықтай бөлігін тәуекелсіз инвестициялауды қамтамасыз ету қажет.

Үкімет мемлкеттік бюджет пен бюджеттен тыс қорлардың зәрулігін жабу үшін ұлттық банкің несиесін пайдаланбайтын болды. Мемлекеттік бюджеттің зәрулігін қаржыландырудың құрылымы, көбінесе, инфляция қарқынының төлемдеуімен мемлекетік зәрулікті қаржыландыруға инфляциялық емес көздерді пайданалумен мемлекеттік құнды қағаздар айналымының мерзімін ұзартумен анықталады.

Республиканың қаржылық жүйесін тұрақты жұмыс істеуінің қолдау үшін ақшадай - несиелік реттеу рычагтарын пайдалану жетілдіріле түспек. Банк жүйелерінің дамуына орай ақша - несие саясатының құралдарын мейліңше белсенді қолдау жоспарлануда: ҚҰБ (Қазақстанның Ұлттық Банкі) сыйақы (мүдделер) ставкасын бекіту міндетті резевтердің сараланға мөлшерін реттеу және ашық рынокта операциялар жүргізу. Мүдде ставкасына қатысты ұлттық банктің саясаты тиісінше инфляция деңгейінің динамикасымен және инфляциялық тосуға байланысты өзгертін нақты көріністегі біркелкі он ставкасы қолдауға, сондай-ақ қаржылық рыноктар жағдайларына бағытталған болатын ақша-несие асясатының дәстүрлі құралдарын пайдалану банктік қадағалауды күшейту, қаржылық жаңа құралдарды дамыту, ішкі қаржылық рыноктар қалыптастырумен дамыту үшін қолайлы жағдайлар туғызу ішкі жинақтауды көбейтіп және оларды ұтымды орналасытуға ықпал ететін болады.

Алдағы үш жыл ішінде Қазақстаннның қаржылық секторы, банктермен қатар, қаржылық қызмет рыногында: ломбарт, несиелік серіктестіктер, делдалдық фирмалар, лизигтік және сақтандыру компанциялары, жинақтау зейнетақы қорлары, инвестициялық қорлар және активтерді басқару жөніндегі компаниялар секілді мекемелермен толығымен болады.

Қор рыногын дамыту жөніндегі заңнама жетілдіріле түседі.

Валюталық рыноктың жұмыс істеуін тұрақтандыруды қамтамасыз мақсатында, валюталық реттеуді бұдан әрі ырықтандыру, бақылайды күшейту және валюталық тәуекелден сақтандырудың нарықтық құралдарын дамытумен қатар валюталық ағыстық жүйелік маниторингісі, талдау және төлемдік теңгерімнің жағдайын болжамдау жөніндегі жұмыс жақсартылатын болады. Жалпы алтын - валюта резевтері үш айлық импорттың көлемімен кем болмайтындай деңгейде қолдау көреді. Валютаның айырбастау бағамының саясаты валютаның сағын алушылық қабілетінің жалпы пара - парлығын қамтамасыз ету, ішкі валюталық рынокта алып сатарлық операциялардың белсенді дамып кетуін болдымауды және төлемдік теңгерімнің бекуін есепке ала отырып жасаланады.

Экономиканың нарыққа өту кезеңінде негізгі капиталдың ұдайы өндірілуінің азаюы өндірісті қаржыландыру үшін ішкі жинақтаудың нағыз нақтылы институцияналдық көз ретінде банктің сектордың рольін арттырады. Реформалар басталғаннан бері өткен кезеңде банкік жүйе өзін экономиканың әбден серпінді дамып келе атқан секторындай көрсете білді. 1999 жылы 28 майда өткен Республика финансистерінің бірінші конгресінде Президент Н. Ә. Назарбаев отандық экономикалық нақты секторының даму үшін банк сферасында жинақталған ресурстарды пайдалануды жандандыру-дың қажеттілігі атап көрсетілген болатын.

Экономиканың қаржылық емес активтердегі инвистицияларды қаржылындыру көздерінің ішінде банк - резиденттер және резидент емес банктердің қарыздық қарааты 22, 1 % құрады.

Республикадағы бүгіні банктік екі деңгейдегі жүйе мынадай жүйелер - бірінші деңгей Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін көрсетеді, екінші деңгейі - екінші деңгейдегі банктер қаржы рыногінің маңызды институты болған өтпелі кезеңдегі банктердің дамуы тұрақсыздықа және құрылымдық қайта құрылуға қатты ұшырады жүйелі нарықты қайта құрылуда банктік капитал рөлінің көтерілуі, халықаралық стандарттарын және қаржылық орнықтылықты банктердің сақтауларының қажеттілігі олардың қайа құрылым жасау, ірілену тарату және қосылу заңды процестеріне бастау салды.

Ірі өнеркәсіптік кәсіпорындарды мемлекетік меншігіне алу және жекешелендіру, оларды жеке басқару беру сыртқы экономикалық байланысты монополиядан шығару инвестициялық ахуалды ішкі рыногтар капиталдарының есебі күшейту банктер рөлін арттырды. Мұның сыртында шеттен алып пайдалану бағдарламасын жүзеге асыруда және мақсатты несиелер сыртқы инвесторлардың қарыздарын жабуда қаржылық дел-дал ретінде нституттардың маңызы көрерілді. Депозиттік несиелік саясатты жүргізудегі аманаттық құқықты қолданудағы, банктік тәуекелді басқаруды кемшіліктер ақыр аяғында, жекелеген банктердік қаржылық орнықтылықтарындағы және өтем қабілеттілігінің жойылуына апарып тіреді.

Банктер жүйесі осылайша дамыған нарықтық экономикалық елдер

үшін объективті болып келеді. Олардың қаржылы рыногарында ақшалай қаражаттардың үздіксіз қозғалысы, ақшалай қорлардың жинақ объектісінен инвестицияның объектісіне банктік институттар болып қаржылық дел-дал арқылы ауыстырушылықта болады.

Көптеген нарықтық институттар ішінде Республиканы банктік жүйесі өзінің дамуында айтарлықтай қысқа кезеңде айтарлықтай қалыптасуының теріс салдарының көп жағынан жеңе білді. Ақшалай-несиелік реттеудің құралдары нарықтық экономиканың макроэкономикалық тұрақтануында, оның салаларымен нарықтық инфрақұрылымның өрлеуімен дамуында аса маңызды рөл ойнайды. Банкілік дамуына орай ақша рыногі инфра құрылымының жұмысы істеу арқылы дәстүрлі және баламалық қаржылық құралданды пайдалана келіп, ішкі жинақтау тетіктерін жандандыру мүмкін болды.

Нарықтық қатынасқа өту аймақ экномикасының ешқандай секторларында инвестициялық процестің өзіндік жанданнуына өзіндік нақтылық алғышарт жасалған жоқ. Инвестициялық институттардың қалыптасуы, олардың қаржылық тұрақтылықтарының проблемалары инвестициялық процесттердің барлық деңгейінде мемлекеттік реттеу басты рһлін өздеріне қалдырады. Мемлекеттік эмисиялық құнды қағаздардың қор рыногы арқылы инвестиция тарту, актициянерлік мешік формаларын пайдалану арқылы қолайлы инвестицуиялық ақуал тұдыру оның институциялық дамуы аяқалмағандығына, Қазақстан компаниялармен банктерінің ішкі биржа рыногында «көгілдір қағаздарға» сұраныстың жоқтығына келіп тіреледі.

Құнды қағаздардың бірлескен секторының жетілмеген проблемасы, жекешелендіру процесінің жалғаса түсуі мен мемлекетік меншік үлесінің жекеменшікке және коммунальді меншікке, шетелдік инвесторлар меншігіне берілуі - капитал жинақтаудың аяқталмағандығын және инвестициялаудың ұлттық тетікитерінің пісіп жетпегендігін куәландырады.

Жеке меншік шағын және орташа бизнестерді, өндірістік техникалық деңгейін жаңалау мен көтеру бойынша банкттік мекемелердің әрітүрлі формадағы қаржылық қалыптансулары бұрынғы салықтық заңнамалдық базаларды, жергілік әкімшіліктің банктің жүйе үшін қаржылық тәуекелді төмендету жөнінен ынталандырумен кепілдіктер жасау тетігін жеілдіре түсуді талап етеді.

Мұның үстіне 1999 ж. ортасында мыңнан актиялардың мемлекетті пакеті бар 1400 акциянерлік қоғам әкімшіліктер арқылы коммунальдік меншікке берді. Несие инвестицялардың қатысуымен аймақтардың өндірістерін дамытудың инвестициялық бағдарламаларын әзірлеу - банк капиталының бұған кең ауқымды қатысуын көздейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.