Ежелгі Греция өнері

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКА УНИВЕРСИТЕТІ

Реферат

Тақырыбы: Ежелгі Греция өнері

Орындаған: Нұрымбаева Қ.

Тексерген: Кожагулов Н.

Алматы 2007

Жоспар:

Кіріспе
Ежелгі Герция өнері
Грециядағы сәулет өнері мен мүсін өнері
Грек храмдары микены мегаронынан туған
Грецияның ертедегі ордерлері
Қорытынды

І. Грек өнері мүлдем өзгеше үш мәдени ағымның құйылысынан туған:

Кіші Азияда өзінің өміршеңдік күшін, тегінде әлі де сақтаған, өзінің жеңіл тынысы ежелгі эллиндік барлық даму кезеңдерінде оның рухани талап-тілегіне жауап бере алған эгей мәдениеті

Жаулап алушылар Критте пайда болған көркемдік стильге солтүстік дарийлердің шапқншылығынан туған түзеу енгізугке, Криттің сәндік нақышының еркін қиялы мен тоқтаусыз серпінін қиқар, қатал және өктем, аса қарапайым геометриялық шараме бәсеңдетуге бейім дорий мәдениеті.

Осының алдында Критке әкелгені сияқты Элладағы Египет пен Мопотамияның көркем творчествосының үлгілерін пластикалық және бейнелеу өнері формаларының мүлтіксіз нақтылығын, өзінің тамаша бенйелеу өнері мен сәндік шеберлігін жеткізген шығыс өнері.

Грек халқы балалық шақты бастан өткізіп жатқан кезде өз елінің пейзажын, оған жердің кез келген түкпіріндегі барынша көп әдемілікті жинап алып, сол аяқпасы күн сәулесімен естен жіктердің арасындағы күрес нәтижесінде патшалық билікті бірте-бірте алмастырған текті аристократия жеңіледі. Сондықтан да грек айналадағы дүниеде өзін біркелкі сары құмдағы египеттіктей немесе кең-байтақ даланың жасылшөбін ғана көріп өскен скифтегі сезінбеген болар. Ол қайда көз салса да әлем бейне бір табиғи шекпен әдемілепи бөлінген сияқты әсер ететін. Сондықтан ол осы дүниеде еш қиналмастан, түсініксіз нәрсе туралы ойланбай-ақ бірден лайықты орнын тапты. Оған құдайлар сыйлаған нұрлы өлке қожасының орны ол. Таризшылар гомерлік және орта архаикалық дәуір деп атайтын кезеңдерден бізге тек қана геометриялық өрнекпен әшекейленген керамика жетті. Алғашқыда ол қарапайым сызықтар мен ыырғақты түрде құмыраның он бойына шырмай салынған шеңберлер түрінде кездсессе, ал кейінірек қарапайым геометриялық форма түрінде жасалған адам мен жануарлар бейнесі бар әр түрлі әуенде болып келеді. Мычсалы, мынау Дипеслондағы зиратқа қойылған кратер анда жерлеушілер щеруі мен ат үстіндей сайыс бейнелеген. Жоғарғы жағы үш бұрышты нәзік, сәл ойыс, біркелкі алмасып отыратын, адамды бейнелейтін вертикальдер. Грек өнерінің оған әлденеше өлшем, әлдене негіз орнықтырға дайындық сатысы ғана еді.

Бұл өнердің мұраты толық күйінде кейіңірек, ежелгі грек қоғамы дамуының жаңа кезеңінде пайда бола бастады. Тағыв бір ғана нәрсе кезңінде пайда бола бастады. Тағы бір ғана нәрсе : қоғамның жаңа ғана басталған таптарға бөлінетін ғана емес, үстем таптың кедейлердіқанауына және алдыңғылардың соңғыларға үстемелік жүргізуіне правосын мәңгілік ететін мекемелер жүйе ерекше-елдің аумағы мен оны мекендеушілердің дағдысына қарай құрылды. Шығыстағыдай біртұтас әлемдік үстемдікке ұшы- қиырсызыққа ұмтылатын мемлеке емес, тіпті алағын шекарамен шектелген бірқатар мемлекеттер құрылды. Мұның өзі мемлекеттер арасында соқтыратын күндестік тудырады, бірақ сонымен бірге ежелгі гректің өзінің жеке дара мекенінде өзін орнықтыруына жәрдемдесті. Бұл мемлекеттердің әлеуметік құрылымын демократиялық құрылымға жуық деуге болады. Афинаның ең көркейген кезеңінің өзінде екі жүз мұңнан сәл астам тұрғынның шың мәнінде тек жиыорма бір мыңының ғана, яғни оннан бірінің ғана толық азаматтың және саяси праволары болды. Дегенмен шығыстық деспот мемлекетіін қарағанда Грециядағы мұндай қоғам прогресті еді. Құл иеленуші қоғамдағы күрес нәтижесінеде патшалық билікті бірте-бірте алмастырған текті аристократия жеңіледі, содан соң тиран деп аталған жеке-дара билеушілердің дербес диктатурасы жойылды, сөйтіп, сайып кегенде, басқарудың республикалық құлдары бар еркін азаматтар өздерінің ойынша мүлтіксіз, шағын мемлекеттерде өмір ляззатын татып жатты.

Бұл мемлекеттер өзінің экономикалық және мәдени орталығы болып табылатын қалалардың мәдени орталығы болып табылатын қалалардың айналасында құрылды. Грекше «полис» деп аталатын мұндай мемлекет қаланың азаматы өзін шын тәуелсіз өз билігі өзіндегі адам сеінеді. Ежелгі грек табиғатты ашылмаған құпиясымен қабылдамай, оның көз аясындағы объективті шындығын қаблдағандықтан да, оның өнері реалистік болуға тиіс-еді. Олимп құдайлары-Зевс, Афродита, Афина-бұрынғыдан да тамаша, бұрынғыдан да ер жүрек, өзінің адамның мүлтіксіздігі арқылы мәңгілік өмірге ие болған адамдр емес кімдер?

Адам табиғат гүлі: сондықтан да мифтік творчесмтводан кейін өнер өз бойында ашуға тиіс ержүректік пен сұлулыққа ие адамды бейнелеуге тиіс.

Біздің эраның VІІ-ғасырдың соңы мен VІ ғасырдың басында грек өнерінде көп нәрсені артатын өзгеріс болды. Құмыра өрнектерінде дамға негізгі көңіл бөліне бастады, оның бенйесі барған сайын шынайы белгілерге ие бола бастады.

Сюжетсіз өнер бұрыңғы маңызынан айрыла бастады. Сонымен бірге -мұның өзі аса мәнді оқиға-монументтік мүсін пайда болды, оның да басты тақырыбы адам еді. Сол кезден бастап грек бенелеу өнері гуманизм жолына қадам басты. Сол арқылы ғасырлар бойы өшпес жаңққа ие болды. Осы жолда өнер тұңғыш рет ерекше, тек өзіне ғана тән мақсатқа ие болады. Оның мақсаты-өлген адамның «қасы» сауғалар орында қамтамасыз ету үшін оның укескісін жасау емес, өкіметтің мызғымастығын осы өкіметті дәріптейтін ескеркіштер арқылы орнықтыру емес, суретші нақты бейнелер арқылы білдіретін табиғат күштеріне сиқырмен әсер ету емес. Өнердің мақсаты ізігілікпен бірдей, адамның рухына және дене мүлтіксіздігімен біредй сұлулық жасау. Ал егер өнердің тәрбиелік мәніне келетін болсақ, ол мұндайда, өлшеусіз өсе түседі. өйткені өнер тудыратын шынайы сұлулық адамның бойында өзін-өзі жетілдіруге деген ізгі ұмтылыс туғызады.

Бұл кездері грек дүниесі жерорта теңізінің, сол сияқты мрамор, қара теңіздердің жағалауына кеңінен тараған болатын. Грек мекендері тәуелсіз полситер еді. Саяси жағынан континенттеші Грецияның, Эгей теңізі араладарының, кіңші Азия оңтүстігінің эллиндердің ешнәрсе біріктмейтін. Грецияның көрші елдермен сауда-саттығы үнемі дамып отырды, мәдениет саласында да олардың ықпалын сезінді. Бірақ бүкіл греция дүниесінде барлық ғылымдардың ғылымы философия, дін және өнер рухани жағынан да, мұрат жағынан да гректік болып қала берді.

Реализмде қажымай-талмай жетле беру, сол кездегі бүкіл грек өнерінің дамуына тән нәрсе шығар. Оның терең рухани белгілі Грецияның әр аймағына тән стильдік ерекшліктерпді бір арнаға құйып тырды. Грек өнерінің жалпы бағытын бұра алмағанмен, әсемдіктің осындай нүсқалары жалпы гректік көркемдік мұраттарды сапалық жағынан байыта түсті. Эллада пайда болған стиль түрі бүгінге дейін сақталып келеді. Криттік, сарайлық архитектурадан өзгеше грек архитектурасы ең жүйелі храмдық болып келеді. Бірақ грек храмдарының міндеті әу бастан-ақ мүлдем басқаша болатын. Грек харамы тек дана құдай үйі емес, оның ер кісі мүсіндері тұраын орын ретінде пайцдаланылды. Мұндағы храм Вавилон зинкуратының жоғарғы мұнарасы сияқты құдай үйі емес, оның ер кісі немесе әйел бейнесіндегі асқақ мүсіндерінң мекені ед. Сөйтіп, храм өшпес сұлулықтың тағы да қайталап айталық, табиғат өзі жасай алмай, архитектуралық алқасы болды.

Грек храмдары мекені микены мегаронынан туған. Құдайдың мүсіні киелі орында целледе тұрды, ол архитектуралық жағынан ошақ тұтатын патш мегаронының залына сәйкес келетін. Целлеге жарық тең есіктен ғана түсетін, сондықтан оның іші ерекше салтанатты көңіл күйін туғфыатын қаракөлеңке болып тұратын. Грек храмдары туралы біздің түсінігіміздегі басым нәрсе целлені салтанатпен көшкеріп тұратын колонкалар.

Архаикалық дәуірдің өзінде грек рахитектурасында екі стиль, немесе атау ретінде қабылданғанындац екі: дорий және ионий ордері анық айқындалды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.