Қазақстан Республикасының салық жүйесi: мәселелері мен даму болашағы


ЖОСПАР
КIРIСПЕ . . . 3
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСIНІҢ ДАМУЫ
1. 1 Салық жүйесінің экономикалық мазмұны және құрылымы . . . 5
1. 2 Қазақстан республикасының салық жүйесі: деңгейлері және
принциптері, қалыптасу кезеңдері . . . 12
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІН ТАЛДАУ
2. 1 Қазақстан Республикасында салық салуды ұйымдастыру . . . 27
2. 2 Тараз қаласы бойынша салық комитетінің ісіне талдау . . . 35
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ МӘСЕЛЕЛЕРІ МЕН ДАМУ БОЛАШАҒЫ . . . 58
ҚОРЫТЫНДЫ . . . 67
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 70
КIРIСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі - Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы және оның даму кезеңдері, сонымен қатар кезеңдерде еңгізілген өзгерістерді талдау, бюджеттің салықтық түсімдері және фискалдық саясатты ұйымдастыру тәсілдері болып келеді. Салықтар - белгілі бір көлемде және мерзімде алынатын, заң бойынша қарастырылған міндетті төлемдер. Ал оның экономикалық мәнісіне келетін болсақ, олар - шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі. Оны мемлекет өзінің функциялары мен міндеттерін орындау үшін жинайды. Салықтар мемлекетпен бірге пайда болған және оның өмір сүруінің негізі шикізаты болып табылады. Мемлекетті қамтамасыздандыру үшін оның азаматтарының ақшалай формада тұрақты түрде төлейтін төлемдерге заң негізінде міндеттейді. Адамзаттың даму тарихында салықтың формалары мен әдістері мемлекеттің сұранымдары мен қажеттеріне қарай бейімделіп, өзгерістерге ұшырап отырды. Олардың қызмет ауқымы кеңейіп, әлеуметтік - экономикалық процестердегі ролі де өзгерді. Тауар - ақша қатынастар неғұрлым дамыған сайын салықтар да жақсы дамып, оларға мүмкіндігінше әсер етті.
Жалпы айтқанда диплом жұмысының бағыты, салықтың пайда болуы мемлекеттің пайда болуымен тығыз байланысты. Салықтың пайда болу тарихы бұл, мысалы, алғашқы қауымдық қоғамдық құрылыс кезінде мемлекет те, сыныптар да, салық та болған жоқ. Ақшалай салықтар тек құл иеленуші формациясында пайда болды. Ал феодализм кезеңінде салықтың тармақталған түрі дамыды. Капиталистік қоғам кезінде салық шағын кәсіпкерлердің бастамасы болды. Енді социалистік кезеңге тоқталатын болсақ, онда салық - мемлекеттік қордың қаржымен қамтамасыз ететін басты сала болған жоқ.
Жалпы адамзатқа «салық» деген сөз ежелгі заманнан бастап мәлім болды. Сол кезде бұл термин алым-салық деген сөздердің түрінде қолданылады. Ол негізінен, яғни салық мемлекетті асырау қажеттілігінің негізінен пайда болған.
Салықтар тауар-ақша қатынастарының ахуалына әсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен қабаттаса жүреді.
Нарық қатынастары түзілуі жағдайындағы салық саясатының негізгі бағыты - халықтың нақты табыстарының едәуір бөлігін орталықтандырылған қоғамдық тұтыну қорлары арқылы қалыптастыру принциптерінен бас тарту. Бұл халықтың еңбекке қабілетті бөлігінің табыстарын еңбек белсенділігін арттыруға экономикалық мүдделігін арттыру арқылы көбейтуге мүмкіндік береді. Салық жүйесі арқылы қоғамның еңбекке қабілетсіз мүшелерін әлеуметтік қорғау қамтамассыз етіледі.
Мемлекеттiң қаржы ресурстарының бастапқы категориясы және мемлекеттiк қызметтердi iске асырудың негiзi болып табылатын салықты жан-жақты талдап, салық салу механизмiнiң қызмет етуiн, салықтың негiзгi элементтерiн және осылардың басын қосып, ұйымдастырып отыратын салық жүйесiн талдау осы тақырыптың өзектiлiгi болып табылады.
Сонымен осы дипломдық жұмыстағы негізгі мақсат салықтардың мәнін, даму тарихын ашумен қатар Қазақстан Республикасының салық жүйесінің қалыптасуы, оны жетілдіру жолдары және салық жүйесіндегі заңдылықтар мен тәртіптер т. б туралы мәліметтер мен теорияларды толықтай және жүйелі түрде беру. Жалпы диплом жұмысы үш тараудан және бірнеше бөлімдерден тұрады:
Бірінші тарауда жалпы салықтардың пайда болуы, салық жүйесінің даму тарихы, салықтардың экономикалық мәні, сонымен бірге, Қазақстан Республикасындағы салық түрлері туралы толықтай мағлұмат берілген, сонымен қатар Республикамыздағы әрбір берілген салық түрлеріне салықтардың елдегі қолданылуы және мәні туралы қысқаша түсініктемелер берілген.
Екінші тарауда негізгі бөлім болғандықтан Республикамыздың салық жүйесінің құрылуы мен қалыптасуы, елдегі салық салудың үлгісі, салық саясаты мен салық механизмі және олардың арасындағы өзара байланыс, салық жүйесін жетілдіру жолдары, Отанымыздың салық жүйесіндегі заңдылықтары мен тәртіптер толық әрі нақты мағлұмат береді.
Үшінші тарауда қорытынды бөлім болып табылады, сондықтан мұнда Қазақстан Республикасының салық жүйесін қазіргі заманға сай жаңа заңдылықтар, тәртіптер қолдана отырып одан әрі қалай жетілдіру керектігі және осы бағытта қолданылатын жолдар ережесі келтірілген.
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСIНІҢ ДАМУЫ
1. 1 Салық жүйесінің экономикалық мазмұны және құрылымы
Салықтар дегеніміз - мемлекеттің пайда болуынан бастап қоғамдағы экономикалық қатынастардың қажетті үзбесі. Мемлекеттік құрылымның дамуы мен өзгеруі әрқашан салық жүйесінің өзгеруімен байланысты. Қазіргі өркениетті қоғамда салықтар мемлекеттің негізгі кіріс көзі болып табылады. Бұл функциядан басқа мемлекет салық механизмін қоғамдық өндіріске, оның динамикасы мен құрылымына, ғылыми-техникалық прогресске экономикалық ықпал етуші құрал ретінде пайдаланады. [1]
Салықтардың сонау ерте кезден бастап пайда болуы алғашқы қоғамдық қажеттіліктермен тікелей байланысты.
Салықтарды жинау әдістері мен нысандарының дамуында негізгі үш ірі кезеңді атап айтуға болады. Алғашқы кезеңде, ежелгі әлемнен бастап орта ғасырлардың басына дейін мемлекетте салық жинайтын және оны анықтайтын қаржылық аппараты болмаған. Ол тек алғысы келетін қаражаттардың жалпы соммасын анықтаған. Ал салықтарды жинауды қалаға немесе қауымға тапсырылды.
Екінші кезеңде (XVI-XIX ғғ. басы ) елде бірнеше мемлекеттік мекемелер пайда бола бастады. Сол кезде мемлекет функцияның бір бөлігін өзіне алады: салық салудың квотасын орнатады, салықтарды жинау процесін бақылайды. Осы кезде салықтарды өтеп алушылардың атқаратын қызметі зор болды. [2, 45 б]
Үшінші кезең, осы заманғы кезең - салықтарды жинау және оларды орнатудың барлық функцияларын мемлекет өз қолына алған. Аймақтық билік органдары, жергілікті қауымдар мемлекеттің көмекші ролін атқарады.
Мемлекеттік мекеменің бастапқы даму сатысында салық салу ретінде құрбандыққа шалу саналған. Әрине бұл процесс ерікті бастауда болған жоқ. Құрбандық шалу әрине заңсыз болды және төлемдерді немесе алымдарды күштеу арқылы жиналды. Жиналымдардың пайыздық ставкасы анық болған. Моисейдің Пятикнижінде былай жазылған: «жердегі ағаш жемістерінен барлық десятина құдайға ғана тән».
Осыдан, салықтың алғашқы ставкасы барлық алынған табыстардың 10 пайызын құрайды. Мемлекеттің дамуымен байланысты «светская» десятина пайда болды. Бұл десятина шіркеу десятинасымен бірге алынды. Бұл тәжірибе көптеген ғасырлар бойы әр түрлі елдерде өмір сүрді, атап айтқанда Ежелгі Мысырдан бастап орта ғасыр Еуропасына дейін. Ежелгі уақытта Мысырда жер салығы алынған. Ол салық өте дәл болған. Мысырда Страбонның билік еткен су деңгейін бақылайтын болашақ салықты есептеудің негізінде жатқан 2 нилометр болған.
Ежелгі Грецияда б. э. д. VII - IV ғғ. ақсүйектердің уәкілеттері мемлекеттің негізін құра отырып, табыстың 1/10 немесе 1/20 бөлігін құрайтын салықты енгізді. Сонымен бірге қақпа алдында алым түріндегі акциздер болды. Осының арқасында жалдамалы армияны ұстауға, мемлекеттің, қаланың айналасындағы бекіністерді құруға, шіркеулерді, қоғамдық ғимараттарды, жолдарды, су құбырларын салуға және кедейлерге ақша мен азық-түлікті беру және басқа да қоғамдық мақсаттар үшін қаражаттарды жұмсауға және шоғырландыруға мүмкіндік туғызды.
Осымен бірге ежелгі заманда салық салуға қарсы әрекеттер болды. Мысалы, Афиныда ерікті адам салық төлеумеуі тиіс деп саналған. Кейбір адамдар үшін жеке салықтар құлшылықтың белгісі түрінде болған. Кейбір адамдар мүліктік салықтарды жақтыртпаған.
Қазіргі кездегі мемлкеттер өзінің бастауын Ежелгі Римнен алады. Сол жердегі салық жүйесінің дамуын қарастырайық. Алғашқыда бүкіл мемлекет Рим қаласынан және оған жақын жерлерден тұрған. Бейбітшілік уақытта салықтар болмаған. Қала мен мемлекетті басқару шығындары минималды болған. Өйткені, сайланған магистраттар өздерінің қызметтерін төлеусіз (ақысыз) істеген. Тіпті кейде олар өздерінің қаражаттарын салған. Шығындардың басты бөлігін қоғамдық ғимараттарды салу құраған. Көбінесе бұл шығындарды қоғамдық жерлерді жалға беруден түскен ақшалар арқылы жапқан. Бірақ соғыс уақытында Рим азаматтарынан молшылықтарына байланысты салық алынып отырған.
Салық сомасын әрбір 5 жыл сайын сайланатын цензар-шенеуліктер анықтап отырған. Римнің азаматтары цензорларға өздерінің мүліктік жағдайы туралы және отбасы жағдайы туралы акт берген. Осыдан табыс туралы декларацияның негізі сол кезден бастап жасала бастағанын көруге болады.
Б. э. д. IV-III ғғ. Рим мемлекеті дамып, жаңа отар қалалар жаулап алына берді. Салық жүйесінде де өзгерістер болды.
Отарларда жергілікті салықтар енгізілді. Римдегідей, олардың мөлшері азаматтардың жағдайына байланысты болды. Салықтардың белгілі бір сомасы әрбір 5 жыл сайын өзгеріп отырған. Римнен тыс тұратын римдік азаматтар мемлекеттің салықпен қатар, жергілікті салықтарды да төледі.
Нарықтық экономиканың қалыптасу кезеңiнде салық салу саясатының негiзгi бағыттары - салық жүйесiн құру және оның тиiмдi қызмет етуiне мүмкiншiлк беретiн салық механизмiн iске асыру.
Салық салудың әдiстерi мен жолдары, салық салудың негiзгi қағидалары, салық салуды ұйымдастыру салық механизмiне жатады.
«Салық» ұғымымен «салық жүйесі» ұғымы тығыз байланысты. Мемлекетке алынатын салық түрлерінің, оны құру мен алудың нысандары мен әдістерінің, салық службасы органдарының жиынтығы әдетте мемлекеттің салық жүйесін құрайды. Салық жүйесінтиімді ұйымдастыру негізінен салық механизмі арқылы іске асады. /6, 87 б/
Салықтар мемлекеттер пайда болуымен бiрге пайда болды. Мемлекет құрылымының өзгеруi, өркендеуi әрқашан салық жүйесiнiң қайта құрылуымен және жаңаруымен қабаттаса жүредi.
“Салық” ұғымы әр түрлi экономикалық әдебиеттерде әр түрлi қарастырылады. Негiзiнен көптеген экономикалық әдебиеттерде “салық” ұғымы бюджет қорына белгiлi бiр көлемежәне белгiлi бiр уақытта түсетiн мiндеттi төлем ретiнде қарастырылады. /3, 362 б/
Салықтар дегенiмiз мемлекеттiк бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгiлi бiр мөлшерде және мерзiмде түсетiн мiндеттi төлемдер болып табылады. Салықтар - шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң, жеке тұлғалардың мемлекетпен екi арадағы мемлекеттiк орталықтандырылған қаржы көздерiн құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипатайтын экономикалық категория. Салықтардың экономикалық мәнi мынада:
- Бiрiншiден, салықтар шаруашылық жүргiзушi субъектiлер мен халық табысының қатынастардың бiр бөлiгiн көрсетедi.
- Екiншiден, шаруашылық жүргiзушi субъектiлер мен халық табысының белгiлi бiр мөлшерiн мемлекет үлесiне жинақтап, жиынтықтардың қаржылық қатынастарын көрсетедi.
Салықтар жалпы шығу тегi мемлекеттердiң пайда болуымен қатар өмiр сүруi мен дамуының негiзгi қаржылық көзi болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруi, оның құрылуымен, жаңаруымен бiрге қалыптасады. әрбiр мемлекетке өзiнiң iшкi және сяртқы саясатын жүргiзу үшiн белгiлi бiр деңгейде қаржының көздерi керек екенi белгiлi. Ал салықтар болса осы мемлекет қаржысының негiзгi қайнар көзi. Мемлекет салықтарды экономиканы дамытуға, ынталндаруға және экономиканың маңызды, дамуды қажет ететiн салаларына қолдау құралы ретiнде пайдаланылады. /3, 325 б/
Осы салық салуға байланысты әр дәуiрде мемлекет қайраткерлерi. Экономистер, философтар, аңгерлер көптеген еңбектер жазған. Мысалы, Ф. Аквинский “Салықтарды ұрлаудың рұқсат етiлген нысаны” ретiңде анықтаса, салық салу теориясының негiзiн салушылардың бiрi А. Смит “Салық төлеушiлер құлшылықтың белгiсi емес, бостандықтың белгiсi” деп тұжырымдаған.
Салықтардың мәнiн толық түсiну үшiн олардың экономикалық маңызын түсiну қажет. Ал салықтардың экономикалық маңызы олардың атқаратын қызметiне тiкелей қатысты.
Сонымен, салықтардың жалпы экономика дамуында атқаратын келесiдей үш қызметтерi бар:
- Фискалдық;
- Реттеушiлiк;
- Бақылаушылық.
Салықтардың бiрiншi қызметi - фискалдық немесе бюджеттiк қызмет деп аталады. Бұл салық қызметi арқылы мемлекеттiк бюджеттiң кiрiс бөлiмi құрылып, салықтардың қоғамдық мiндетi құрылады. Себебi, салықтар мемлекеттiк бюджеттiң кiрiсiн топтастыра отырып, әлеуметтiк, әскери, қорғаныс, қоршаған ортаны қорғау және тағы басқа да шаралардың iске асуын қамтамасыз етедi.
Баршаға белгілі 2010 жылы салық жүйесінде әділеттілікті, оның тұрақтылығы және анықтылығын, салық төлеушілердің барлық категориясына қатысты салық және салық жүйесінің экономикалық процестерге қатысты бейтараптылығын қамтамасыз етуге бағытталған негізгі құжат - Салық Кодексі пайда болды. /1/
Аталған заңнаманың негізінде салықтар мен басқа да міндетті төлемдер санының қысқартылуы және салық салу механизмінің оңайлатылуы, салық салу қағидаттарының халықаралық стандарттарға көшірілуі, салық жүйесінің экономика талаптарына сәйкестендірілуі елдегі салық ауыртпалығының төмендеуіне, шаруашылық субъектілерінің қызметінің тұрақталуына және сәйкесінше мемлекеттік бюджетке түсімдердің жоғарлауына мүмкіндік жасады.
Кестеден көрсетiлген мәлiметтердi қарастыра келе, қазiргi кезде елiмiздiң бюджетiнiң кiрiс көзiнiң 90%-ы салықтардан тұратыннын көруге болады. Ел экономикасы дамып, мемлекеттiк бюджеттiң кiрiс көзi ұлғайған сайын салықтық түсiмдердiң де өсiп отырғаны байқалады. Себебi, салықтың экономикалық табиғаты өндiрiске байланысты. Өндiрiс бар жерде табыс та бар, одан алынатын салықтар да бар. Сондықтан салық өндiрiстiң дамуына барынша өз ықпалын тигiзiп, өндiрушiлердiң ынтасын арттыруға жағай жасауы қажет.
Салықтардың екiншi маңызды қызметi ол реттеушiлiк қызмет. Реттеушiлiк қызметi салық механизмi арқылы iске асырылады. Оның iшiндегi негiзгi тетiктер салық ставкалары мен салық жеңiлдiктерi. Салықтық реттеудiң тетiктерi тек қана өндiрiстiң дамуын реттеп қана қойиай, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдiк инвесторларды ынталандыру, шағын және орта кәсiпкерлiктi дамыту және қолдау шаралары, мемлекттiк маңызы бар өндiрiстер мен өнеркәсiп салаларын қолдау мақсатында қажет болып табылады. Әрине салықтық реттеу тетiктерi тиiмдi қызмет атқару үшiн олардың басқа да экономикалық құралдармен және саясаттармен тығыз байланыста болуы қажет. Салық мөлшерiн көбейту мақсатында салық ставкаларын шектен тыс жоғары деңгейде белгiлеу өндiрiстiң тоқтауына, өндiрушi кәсiпкердiң өз iсiне деген ынтасын жоғалтуына және көлеңкелi экономиканың дамуына әкеледi. Мысалы, әлемдiк тәжiрибе бойынша табыс салығын салғанда салық ставкасының деңгейi 35-40 пайыздан аспауы қажет. /4, 63 б/
Салық механизмiмiн, оның iшiнде салық ставкаларының деңгейiн зерттеген ғалымдардың тұжырымдароы мынаны дәлелдейдi:
- Егер төленетiн салық мөлшерi салық төлеушi табысының 50%-нан асып кетсе, онда ол өндiрiстiң тоқтап қалуыа әкелiп соқтырады. Себебi, рыноктағы кәсiпорындар өздерiнiң өндiрiс шығындарын жаба алмай қалады.
- Ешер салық мөлешi салық төлеушi табысының 45-50%-ы аралығында болса, онда жай ұдайы өндiрiске әкеледi.
- Егер салық мөлшерi салық төлеушi табысының 35-40%-ы мөлшерi аралығында болса, онда ұлғаймалы ұдайы өндiрiске әкеледi.
Салықтардың экономикадағы келесi негiзгi қызметi ол бақылаушылық қызметi, яғни салықтық бақылау. Салықтардың бақылаушылық қызметi арқылы салық механизмiнiң қызмет етуiнiң тиiмдiлiгi бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына баылау iсi жүргiзiледi, салық жүйесi мен бюджет саясатының жетiлдiру жолдары қарастырылады.
Қандай да бiр механизмнiң құрамына бiрнеше тетiктерi мен элементерi болады. Сол сияқты салық механизмi де белгiлi бiр салық элементтерiнен тұрады. Салық салу элементтерiне келесiлер жатады:
- Субъект;
- Объект;
- Салық көзi:
- Салық ставкасы;
- Салық өлшем бiрлiгi;
- Салық оклады;
- Салық жеңiлдiктерi;
- Салық төлеу мерзiмi мен тәртiбi;
- Салық төлеушiнiң және салық қызметi органдрының құқықтары мен мiндеттерi;
- Салық төлеуiн бақылау;
- Салықтық жазалау шаралары.
Салық төлеушi немесе салық субъектiсi - салықты және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлеу жөнiндегi заңды мiндетi бар тұлға. Қазақстанда салық төлеушiлерге:
- Резидент және резидент емес заңды тұлғалар;
- Қазақстан Ресубликасының азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар болып табылады.
Салық объектiсi - заң жүзiнде негiзделген, салық салуға негiз болатын табыс, мүлiк, қызмет көрсету, ақшалай операциялар және т. б. көптеген тауарлық-материалдық игiлiктер.
Салық көзi - салық салынатын табыс. Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен шегерiмдердiң айырмасы ретiнде анықталады.
Салықтың негiзгi базасы мыналар болып табылады:
- Табысқа салынатын салық. Бұған корпорациялық табыс салығы мен жеке табыс салықтары жатады;
- Тауарларға салынатын салық. Олар қосылған құнға салынатын салықтар және кеден баждарын қамтиды;
- капиталға салынатын салық. Оған жер салығы, мүлiкке салынатын салық және басқалары жатады.
Салық ставкасы - бiр өлшем бiрлiгiнен алынатын салық мөлшерi. Ставкалар тұрақты немесе пайыз нысанында белгiленедi. Пайыздық салық ставкасы прогрессивтiк, регрессивтiк және пропорционалдық болып бөлiнедi. Прогрессивтiк салықтар салық салынатын табыстың өсуiне сәйкес ұлғайып отырады. Пропорционалды стакалар керiсiнше салық салынатын табыстың мөлшерiне байланыссыз тұрақты пайызбен тағайындалады. Регрессивтi салық ставкасы - салық салынатын табыс мөлшерiнiң өсуiне қарай салық ставкасының төмендеуi. /7, 211 б/
Тұрақты салық ставкасы салық щбъектiсiнiң көлемiнен тәуелсiз бiрынғай сома түрiнде белгiленедi.
Салық өлшем бiрлiгi - есептеу үшiн берiлген салық щбъектiсiiнң өлшем бiрлiгi.
Салық оклады - салық төлеушiнiң белгiлi бiр щбъектiсiнен төлейтiн салық сомасы.
Салық жеңiлдiктерi - заңға сәйкес салық төлеушiнiң бiртiндеп немесе салық төлеуден босатылуы. Салық жеңiлдiктерiне салықтан толық босатылатын, салық салынбайтын минимум, шегерiстер, салық ставкасын төмендету, салық төлеу мерзiмiн ұзарту болып табылады. Салық төлеушi шегерiмдердi жылдық жиынтық табыс алумен байланысты шығыстарды растайтын құжаттары болған кезде жүргiзедi.
Салық төлеу мерзiмi - салықтар мен басқа мiндеттердiң бюджетке төлену уақыты.
Салық төлеу тәртiбi - белгiленген мерзiмде салықты төлеген кезде алдымен бюджетке қандай салықтар төлеу керек екенiн, яғни төлеу кезiндегi белгiлi бiр дәйектiлiктi белгiлейдi.
Салық төлеушiнiң құқытары:
- Қолданылып жүрген салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер туралы салық заңдарындағы өзгерiстер туралы салық қызметi органдарынан ақпарат алу;
- Салық қатынастары мәселелерi бойынша өз мүдделерiн қорғау және оны өзi, не өз өкiлi арқылы бiлдiру;
- Салық бақылауы нәтижелерiн алу;
- Салық бақылауы нәтижелерi бойынша салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi есептеу мен төлеу жөнiндегi салық қызметi органдарына түсiндiрме табыс ету;
- Жеке шотынан салық мiндеттемелерiнiң орындалуы бойынша бюджетпен есеп айырысудың жай-күйi туралы көшiрме алу;
- Салық Кодексiнде және Қазақстан Республикасның басқа да заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен салықтық тексеру актiлерi бойынша хабарламаға және салық қызметi органдары лауазымды адамдарының әрекетiне шағым жасау;
- Салық құпиясының сақталуын талап ету;
- Салық салуға қатысы жоқ ақпарат пен құжатарды табыс етпеу.
Салық төлеушiнiң мiндеттерi: /6, 57 б/
- Салық мiндеттемелерiн дер кезiнде және олық көлемiнде орындау;
- Салық қызметi органдарының анықталған салық заңдарын бұзушылықтарды жою туралы заңды талаптарын орындау, сондай-ақ қызметтiк мiндеттерiн атқаруы кезiндегi заңды қызметiне кедергi жасамау;
- Нұсқама негiзiнде салық қызметi органдары лауазымды адамдарының салық салу щбъектiсi және салық салумен байланысты объект болып табылатын мүлiктi тексеруiне жол беру;
- Салық есептiлiгi мен құжаттарды заңға сәйкес тәртiппен табыс ету;
- Сауда операцияларын жасаған немесе қызметтер көрсеткен кезде тұтынушылармен ақшалай есеп айырысуды фискалдық жады бар бақылау касса машиналарын мiндетi түрде пайдаланажәне тұтынушының қолына бақылау чегiе бере отырып жүргiзу.
Салық төлеудi бақылау - салық заңдарыынң орындалуын, мемлекетке түсетiн салықтар мен басқа да мiндеттi төлемдердi есептеу дұрыстығын және олардың уақтылы төлену мәселелерi бойынша заңды және жеке тұлғаларды тексеру. Салықты төлеудi басқаруды тек қана салық қызметi органдары жүзеге асырады.
Салық салу қағидалары:
Салық механизмiнiң қызметi белгiлi қағидаларға сүйенiп iске асырылады. Қазақстан Республикасының Салық Кодексi салық iсiн мынадай қағидаларға негiзделiп жүргiзiлуiн талап етедi:
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz