Компьютерлік желілер, интернет, электрондық пошта



Жергілкті және ауқымды желілер
Интернет
Интернетке қосылу . Негізгі түсініктер
Электронды пошта
Электрондық поштаның жұмыс істеу принциптері
Компьютерге пошта қызметін орнату
Электрондық пошта жүйесіндегі адрестер
Microsoft Exchange , Internet Mail немесе Outlook Express
Компьютерліе желілер (Computer NetWork net – желі , work – жұмыс) берілген ережелерге сәйкес компьютерлер арасында мәлімет алмасу жүйесі
немесе ресурстарды ортақ пайдалану мақсатында бір- бірімен мәлімет ал-
масу арналарымен байланысқан компьютерлер тобы .

Компьютерлер құрылғыларының арасындағы мәлімет алмасу ережелері .
Жалпы компьютерлік желі құру үшін арнаулы аппараттық жабдықтама
(желілік жабдықтар) және арнаулы программалық жабдықтама (желілік программалық құралдар) қажет болады .Мәлімет алмасу үшін компьютерлер-
ді қарапайым түрде бір – бірімен байланыстыру түрі тікелей байланыс деп аталады . Компьютерлік желілерді құру кезінде шешілетін негізгі мәселе аппараттық жабдықтардың электрлік және механикалық сипаттамалары мен
информациялық жабдықтамалардың ( программалық мәліметтердің формат- тары мен кодталу жүйелерінің бір – біріне сәйкес келіп үйлесуін қамтамас- сыз ету болып табылады.Соңғы мәліметер үйлесімін жүзеге асыру үшін олар- ды стандарттау мақсатында OSI ( Model of Open System Interconnections – ашық жүйелердің өзара әрекеттесу модел і) моделі жасалып шықты . Бұл модель Халықаралық стандарттар жасау ұйымының – ISO ( International Standards Organization) техникалық ұсыныстар негізінде құрылған еді .
Осы OSI/ISO моделіне сәйкес компьютерлік желілер архитектурасының әр
түрлі деңгейлерін ( деңгейлер саны – жетіге шейін) қарастыру керек . Олар дың ең жоғарғысы – қолданбалы деңгей , ал ең төменгісі – физикалық деңгей
болып саналады .
Жергілікті желі –бір мекеменің ғимараты көлеміндегі немесе жақын орна- ласқан ғиматартарда орналасқан компьютерлер желісі . Олардың бірі көбіне- се орталық сервер рөлін атқарады . Жергілікті компьютерлік желіге қосыл - ған әр түрлі ЭЕМ – дердің дискілеріндегі бумалар мен файлдара орналасқан
мәліметті пайдалану өз компьютерінде орналасқан мәліметті пайдалануға өте
ұқсас болып келеді . Желі ресурстарын ортақ пайдалану үшін керекті мәлімет
орналасқан , осы желіге қосылған басқа бір компьютердің мәліметтер бума - сын ашу қажет.
Ауқымды желілер бүкіл дүние жүзіндегі компьютерлер немесе олардың
тораптарын байланыстыруға арналған желілер түрі олар көбінесе ғарыштық
байланыс арналарын пайдаланады .
Компьютерлік желілердің барлық түрлерінің атқаратын қызметі екі функ- циядан тұрады , олар :
-аппараттық және программалық желі ресурстарының бірігіп жұмыс істеуін
қамтамассыз ету ;

Компьютерлік желілер , Интернет
Электрондық пошта

Жергілкті және ауқымды желілер

Компьютерліе желілер (Computer NetWork net – желі , work –
жұмыс) берілген ережелерге сәйкес компьютерлер арасында мәлімет алмасу
жүйесі
немесе ресурстарды ортақ пайдалану мақсатында бір- бірімен мәлімет ал-
масу арналарымен байланысқан компьютерлер тобы .

Компьютерлер құрылғыларының арасындағы мәлімет алмасу ережелері .
Жалпы компьютерлік желі құру үшін арнаулы аппараттық жабдықтама
(желілік жабдықтар) және арнаулы программалық жабдықтама (желілік
программалық құралдар) қажет болады .Мәлімет алмасу үшін компьютерлер-
ді қарапайым түрде бір – бірімен байланыстыру түрі тікелей байланыс
деп аталады . Компьютерлік желілерді құру кезінде шешілетін негізгі
мәселе аппараттық жабдықтардың электрлік және механикалық сипаттамалары
мен
информациялық жабдықтамалардың ( программалық мәліметтердің формат- тары
мен кодталу жүйелерінің бір – біріне сәйкес келіп үйлесуін қамтамас- сыз
ету болып табылады.Соңғы мәліметер үйлесімін жүзеге асыру үшін олар- ды
стандарттау мақсатында OSI ( Model of Open System Interconnections –
ашық жүйелердің өзара әрекеттесу модел і) моделі жасалып шықты . Бұл
модель Халықаралық стандарттар жасау ұйымының – ISO (
International Standards Organization) техникалық ұсыныстар негізінде
құрылған еді .
Осы OSIISO моделіне сәйкес компьютерлік желілер архитектурасының әр
түрлі деңгейлерін ( деңгейлер саны – жетіге шейін) қарастыру керек .
Олар дың ең жоғарғысы – қолданбалы деңгей , ал ең төменгісі – физикалық
деңгей
болып саналады .
Жергілікті желі –бір мекеменің ғимараты көлеміндегі немесе жақын орна-
ласқан ғиматартарда орналасқан компьютерлер желісі . Олардың бірі көбіне-
се орталық сервер рөлін атқарады . Жергілікті компьютерлік желіге қосыл
- ған әр түрлі ЭЕМ – дердің дискілеріндегі бумалар мен файлдара орналасқан

мәліметті пайдалану өз компьютерінде орналасқан мәліметті пайдалануға өте
ұқсас болып келеді . Желі ресурстарын ортақ пайдалану үшін керекті мәлімет
орналасқан , осы желіге қосылған басқа бір компьютердің мәліметтер бума -
сын ашу қажет.
Ауқымды желілер бүкіл дүние жүзіндегі компьютерлер немесе олардың
тораптарын байланыстыруға арналған желілер түрі олар көбінесе ғарыштық
байланыс арналарын пайдаланады .
Компьютерлік желілердің барлық түрлерінің атқаратын қызметі екі функ-
циядан тұрады , олар :
-аппараттық және программалық желі ресурстарының бірігіп жұмыс істеуін
қамтамассыз ету ;
- мәліметтік ресурстарға бірігіп ортақтаса қатынас құруды қамтамассыз ету
Егер желіде барлық компьютерлер ортақ пайдалануға арналған
арнайы бөлінген компьютер – сервер болмаса және барлық компьютерлер бірі –
бірі- мен “ тең құқықты ” мүмкіндікпен мәлімет алмасатын болса , онда
желілер
Біррангалы ( әдетте олар шағын желілер ) деп аталады .
Бір мәселені шешу мақсатында жергілікті желі арқылы байланысып жұмыс
істеп жатқан қызметкерлер тобын жұмысшы топтар деп атайды .
Желіге қосылған компьютерлердің құқықтарын бөлу және шектеу тәсілдері
жиынын желі саясаты деп атау қалыптасқан . Желі саясатын реттеп отыру
істерін желіні басқару деп атайды . Ал жергілікті желідегі компьютерлер жұ-
мысын басқаруды ұйымдастырушы тұлға желі басқарушысы болып
табылады.
Әр түрлі хаттамалар бойынша жұмыс атқаратын бірнеше жергілікті желі-
лерді бір - бірімен байланыстыру үшін арнайы құралдар –
шлюздар қолданылады .

Интернет

Компьютерлер арқылы мәлімет тасымалдау тәжірибелері 1950 жылдары
басталып , ол әуелгі кезде лабараториялық экспиримент түрінде қарастырыл-
ған еді . Содан он шақты жылдар өткен соң , АҚШ қорғаныс министрлігі
Перспиктивалық Жұмыстар Агеттігі қаржысына мемлекеттік деңгейдеггі ал –
ғашқы компьютерлік желі жасалып шықты . Агенттіктің атына байланысты
Ол ARPANET деп аталады . ARPANEТ желісі 1969 жылы жұмыс істей баста- ды .
Осы желі жаңа компьютерлер тораптарының қосылуына қарай кеңітіліп
80 жылдарда ірілендірілген торптар негізінде аймақтық желілер жасалып
,
ARPANEТ жүйесі жалпы архитектурасының төменгі деңгейлері іске қосыла
бастады . Интернеттің нақты дүниеге келуі 1983 жыл болып
саналады . Дүниежүзілік желі негізін құрайтын , бүгінге дейін кең
пайдаланылып келе
жатқан ТСР ІР байланыс хаттамасын сол стандартталған мерзімі Интернет-
тің бастау алған күні болып саналады .
ТСР хаттамасы . ТСР (transfer control protocol ) хаттамасына сәйкес
жө - нелтілетін мәліметтер шағын пакеттерге ( дестелерге ) бөлінеді де,
олардың
әрқайсысы белгілі бір тәртіппен таңбаланады . Бұлай таңбалау тәсілі мәлімет-

терді керекті компьютерге жеткізгеннен кейін қайтадан біріктіруге мүмкіндік
береді .
IP хаттамасы . ІР ( Internet protocol ) адрестік хаттама болып
табылады . Оған сәйкес Дүниежүзілік желіге қосылған әрбір компьютердің
өзіндік екек – ше адресі (IP -адрес) болуы тиіс . Осы адреске қарай ТСР
пакеттері керекті
компьютерге тез жеткізеді . Адрес нүктемен бөлінген төр саннан тұрады
.
Соларға байланысты желі тораптары арасында қажетті байланыс орнатады да
мәлімет “ жақын ” немесе “ алыс ” орналасқан бір компьютерге жөнелтіледі.
Қай компьютердің “ жақын ” немесе “ алыс ” екендігін арнайы
құралдар
Маршуризаторлар анықтайды .
Интернетке қосылу . Негізгі түсініктер

Интернетте жұмыс істеу үшін :
- компьютерді Дүниежүзілік желінің бір торабын физикалық түрде
қосылу керек ;
- тұрақты немесе уақытша негізде ІР – адрес алу крек ;
- өзіңіз жұмыс істейтін Интернет қызмет түрлерінің клиенттік програм-
маларын орнатып , олардың параметрлерін де тағайындап қою қажет.

Модемді орнату

Компьютерге қосылу тәсіліне баланысты сыртқы және ішкі модемдер бо-
лады . Сыртқы модемдер жүйелік болктың сырқы қабырғасындағы тізбекті
Порқа жалғанады . Ішкі модемдер компьютердегі аналық тақшаның бір тақ-
шасына қосылып тұрады .

Провайдер компьютеріне қосылу

Кез келген адамға Интернетте қызмет көрсету істерін жүзеге асыратын , яғ-
ни онымен тікелей қатынас құру жұмыстарын ақаратын заңды
тұлғаны провайдер – деп атайды . Интернетте жұмыс істеу үшін алдымен
провайдер
компьютеріне қосылу керек . Ол үшін Желімен алыстан қатынасу програм-
масының праметрін алдын ала Менің компьютерім – Желімен алыстан
қатынасу – Жаңадан байланысу командалары арқылы тағайындап алу қажет.

Электронды пошта

Қазіргі кезде электрондық пошта кіңінен қолданылып келе жатыр . Оны
қалай пайдалануға болады ?
Поштаның не екенін білеміз .Ол кем дегенде , екі абонентке мәлімет
алма- су ға мүмкіндік беретін кәдімгі байланыс құралы . Мұнда мәләмет
алмасу жү-
зеге асуы үшін адресі көрсетілген хат жазылып , оны пошта жәшігіне
салу керек . Одан хат пошта бөліміне жетеді . Егер адрес жалпы қабылданған
тәр- тіппен дұрыс көрсетілсе , біраз уақыт өткен соң поштальон оны
алушының
пошта жәшігіне салып кетеді . Сонан кейін абонент хатты ашып оқиды – міне
осылай мәлімет алмасу жүзеге асады . Бұл процесті жылдамдату үшін теле -
фон құлақшасын көтеріп керекті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Компьютерлік желілер. Желілік қосымшаларды қолдану
Желіде файлды басқа компьютерге көшіру
Желі туралы ұғым. Желінің түрлері
ИНТЕРНЕТ ЖЕЛІСІНДЕГІ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ПОШТАНЫ ПРАКТИКАДА ҚОЛДАНУДЫ ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕСІ
Компьютерлік желі түсінігі
Әлемдік ақпараттық кеңістікке ену жағдайында компьютерлік желі технологиясын оқушыларға меңгертудің тиімді әдіс-тәсілдері
Желілік технологиялар. Интернет
Әлеуметтік желілер
Мектепте Интернетті оқыту әдістемесі
Internet желісі. Электрондық пошта
Пәндер