ЖШС «Камаш-Строй» құрылыстағы өндіріс шығындарын есепке алудың әдістері мен өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ

1. ЖШС «КАМАШ-СТРОЙ» ҚҰРЫЛЫСТАҒЫ ӨНДІРІС ШЫҒЫНДАРЫН ЕСЕПКЕ АЛУДЫҢ ӘДІСТЕРІ МЕН ӨНІМНІҢ ӨЗІНДІК ҚҰНЫН КАЛЬКУЛЯЦИЯЛАУ

1. 1 Құрылыс қызметіндегі бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

1. 2 Құрылыстағы шығындар есебі

1. 3 Құрылыстағы шығындардың жинақтамалы және талдамалы есебі

2. ЖШС «КАМАШ-СТРОЙ» ҚҰРЫЛЫСТАҒЫ ШЫҒЫНДАР ЕСЕБІН ТАЛДАУ

2. 1 Құрылыстағы шығындар есебін талдаудың әдістері мен түрлері

2. 2 ЖШС «КАМАШ-СТРОЙ» өндірістік шығындардың есебін талдау

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

КІРІСПЕ

Бұл тақырып қазіргі Қазақстан Ресубликасында дағдарыс жағдайында өте маңызды және қызықты тақырып болып табылады.

Шығындар есебі - кәсіпорындарды басқарудың ең негізгі құралы болып табылады. Өндіріске шығындар есебін жүргізу қажеттілігі өсуде, ол шаруашылық қызметті жүргізудің қиыншылықтарына және рентабельдікке деген талаптардың өсуіне байланысты. Қазіргі таңда әр кәсіпорын өзінің әр түрлі дайын өнімдерінің өтімділігі, қабылданған әр шешімнің тиімділігі, олардың қаржылық қорытындыларға тигізетін әсері, сонымен қатар, өз шығындар ауқымы туралы нақты ойлары болуы тиіс.

Шығындар - қойылған мақсатқа жету үшін экономикалық ресурстарды өндірістік процесске тартудың өткен немесе болашақтағы мүмкіндік көрсеткіші. Шығындарды жоспарлау - бұл жалпы мекеме және оның жеке бөлімшелеріне өндірістік міндеттердің қойылуы мен оларды іске асыруға қажетті қаражаттар түріндегі алға қойған мақсаттарын анықтау процессі.

Әрбір нарықтағы кәсіпорын жоғарғы деңгейдегі пайданы қамтамасыз ету шешім қабылдауға ынталы. Осы шартты орындауда негізгі талаптардың бірі шығындарды азайту болып табылады. Ол үшін:

- өндіріс шығындарының құрамы мен құрылымын білу қажет;

- шығындарды талдап, тиімді пайдалануын, реттеуді және бақылауды ұйымдастыру;

- шығындарды шектеу, өнімнің сапасына сәйкес және оның бағаның негізі болатындығынан мәні өте жоғары;

- шығындардың өзгеру заңдылықтарын білу қажет.

Шығындардың есебін жүргізу мәселесі ертеден келе жатқан күрделі мәселе. Өндірістік есеп міндетіне қаржылық есептер жасау үшін тікелей өндірістік шығыстарды анықтау кіреді. Бухгалтерлік есептің мәліметтері көптеген сұрақтарды шешу үшін талап етіледі және бұл ақпаратты тіркеу мен жетіктеудің ықпалды жүйесін құру қажет.

Құрылыс жұмыстарының ерекшелігі оның үздіксіздігінде болып табылады. Құрылыс жұмыстары келісімге қол қойылғаннан бастап құрылыс жұмыстары бірнеше жылдарға созылуы мүмкін, сәйкесінше ол бірнеше есептік кезеңдерді қамтиды.

Құрылыс барысында өндірілетін өнім сол орында қалады, жұмысшылар бригадасы мен құрылыс техникасы жаңа объектіге ауысып отырады. Жұмыс күші мен құрылыс техникасын басқа жерге ауыстыру қосымша шығындарды талап етеді. Кейбір шығындар (құрылыс машиналары мен механизмдерін монтаждау, не монтаждан алу) есепте алдын-ала жиналып, одан кейін тиісті кезеңмен есеп объектілеріне бөлінеді.

Құрылыс өндірісінде өнімді өндіру үшін ұзақ мерзім талап етіледі, сондықтан ол бірнеше жылға созылуы мүмкін және бірнеше есептік мерзімді қамтиды.

Басқа өндірістерге қарағанда, құрылыста өндіріс мерзімдерінің ұзақтығына және көптеген объектілерде бірмезгілде бірнеше жұмыстың жүргізілуіне байланысты аяқталмаған өндірістің қалдықтары үлкен болады.

2015 жылға қарай Қазақстан құрылыс матералдарына елдің сұранысын 80 пайызға қамтамасыз етуі қажет. 2015 жылы ішкі өндіріс есебінен Қазақстан еліміздің құрылыс материалына деген сұранысының 80 пайызын қамтамасыз етуі тиіс.

Алайда 50 пайыз құрылыс материалдары әлі де импортталатынын жеткізген Елбасы құрылыс секторының сұранысын қазіргі заманғы цемент зауыттарымен, шыны өндірісімен, қажетті материалдармен, темір-бетон бұйымдарымен қамтамасыз ету үшін еліміздегі өндірістік базаны дамыту қажет. 2015 жылға қарай ішкі өндіріс есебінен Қазақстан елдің сұранысын 80 пайыз қамтамасыз етуі қажет.

Сонымен, әлемдік дағдарысқа және құрылыс қарқынының төмендеуіне қарамастан, Қазақстанның құрылыс секторының қиындықтарды лайықты өткеруге барлық мүмкіндіктері бар. Құрылыс саласын қолдаудың түрлі схемаларын әзірлеп, ұсыну арқылы мемлекет барынша күш жұмсауда. Енді бәрі, бірінші кезекте, сол құрылыс компанияларының өркениетті жұмыс істеуге деген талпынысына байланысты болмақ.

Жұмыстың мақсаты - кәсіпорынның өндірістік қызметінде материалдарды тиімді пайдалану арқылы өнім шығару, оны өткізу және пайда табу балып табылады. Шығындарды мейлінше азайту, олардың түрлері жайлы, шығындарды азайту тәсілдері де осы дипломдық жұмыста қаралған.

Жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және пайдаланған әдебиеттерден тұрады. Жұмыстың бірінші бөлімінде жалпы өндірістік шығынның экономикалық сиаттамасы және шығындардың түрлері көрсетілген. Екінші бөлімінде құрылыстағы бухгалтерлік есеп туралы айтылған, сонымен қатар құрылыстағы болатын шығындар туралы мәлімет берілген, ал үшінші бөліміне келетін болсақ, онда, ЖШС «КАМАШ-СТРОЙ» мысалында өндірістік шығындардың есебіне талдау жасалынады: оған теңге таур өніміне, еңбек шығындары, жанама шығындарды талдау т. б. жатады, құрылыстағы шығындар есебінің жетілдіру жолдары жайлы ақпараттар берілген және қазіргі Қазақстан Республикасындағы, сонымен қатар бүкіл әлемдегі болып жатқан дағдарыстың құрылысқа әсері мен одан шығу жолдары берілген.

1. 1 Құрылыс қызметіндегі бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

Кәсіпорын қызметін басқару жүйесін қайта ұйымдастыру отандық өндірістік есеп үшін «өндіріске жұмсалған шығындар есебі» және «өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау» ұғымдарын бағалауда жаңа мүмкіндіктер ашады.

Есепті ұйымдастыру жүйесі келесі кезеңдерде қарастырылады:

1) өндірістік қызмет процесіндегі пайда болу мезгіліне қарай
алғашқы шығындардың бейнеленуі;

2) өндірістік шығындар туралы мәлімет қызмет түріне, өндіріске, құрылымның бөлімшелеріне, шығындардың пайда болу орындарына, жауаптылық орталығына, өнімдерге, жұмысшыларға қарай оқшаулау;

3) өндірістік шығындарды пайда болу уақытына және өзіндік құнға қосылуына қарай, сонымен қатар басқа да уақыт кезеңдері, өткен шығындар, есепті кезең және болашақ кезең шығындарына қарай оқшаулау;

4) кәсіпорынның жалпы шығындарын өндірістік бөлімшелер арасында бөлу: жалпы өндірістік шығындарды аяқталмаған, дайын өнімнің өзіндік құнына қосу жолымен өтеу;

5) қызмет көрсетуші (көмекші) өндірісінің өндірістік шығындарын оның аяқталмаған және дайын өнімдері арасында бөліп, шығындарды өндірістік бөлімшелері қызмет көрсетуші өндірісінің өнімдерін, жұмысшылары мен қызметтерін тұтынушылары бойынша қайта бөлу;

6) аяқталмаған өндірісті және өндіріс процесінде алынған қалдықтарды анықтап, бағалау және тауарлы өнімнің барлық көлемі мен жекелеген өнім түрлерінің өзіндік құнын анықтау.

Осылайша, өндірістік есеп өндіріске жұмсалған шығындар есебі (1-5 кезеңдер) мен калькуляциялық есепті (4-6 кезеңдер) қамтып, өзіндік құнды басқаруда ақпаратпен қамтамасыз ететін интеграциялық жүйе ретінде көрінеді.

Өзіндік құнды түсіну үшін (шығындар жиынтығы ретінде) оны 3 жақтан қарастырайық:

1) шығындар ресурстарын пайдаланумен анықталады;

2) шығындар ақшалай өлшемдегі пайдаланылған ресурстарының санын сипаттайды;

3) шығындар олардың жұмсалу мақсатында өнім өндірісі, қандайда бір бөлімше қызметімен салыстырылады. Осыдан өзіндік құн (шығын) белгілі бір мақсаттағы пайдаланылған ресурстардың ақшалай өлшемдегі шамасы.

Шығындар есебінің объектісі әртүрлі өндірістік шеңберде анықталуы мүмкін. Бұл ақпараттарды пайдаланушылар мен басқарудың мақсатына байланысты болады. Шығындар есебінің нақты объектісінің сипаттамасы шығындарды бағалау әдісі мен өндірістегі есеп жүйесінің түрін анықтайды.

«Әртүрлі мақсат үшін әртүрлі өзіндік құн» негізгі принципі өзіндік құнның 3 түрімен жүзеге асырылады:

1) толық өндірістік өзіндік құн, ол қалыпты жағдайда оперативті шешімдер қабылдау және бағаны белгілеу үшін қолданылады;

2) тікелей өндірістік (ішінара) өзіндік құн арнайы жағдайларда оперативті шешімдер қабылдау және баға белгілеу үшін қолданылады;

3) жауапкершіліктің орталығы бойынша өзіндік құн. Ол жауапты атқарушыларының қызметін бақылау және жоспарлау үшін қолданылады.

Толық өзіндік құн өндіріске жұмсалған барлық ресурстарды құрайды. Ол шығындар есебінің объектісіне жұмсалған тікелей шығындар мен соған қатысты жанама шығындарының қосындысынан тұрады. Жанама шығындар 2 кезеңге: жауаптылық орталығына қарай; алдын ала таңдалған базалар мен коэффициенттер бойынша дайын өнімдерге бөлінеді. Бұл бөлініс өндіріс көлемі мен аяқталған және аяқталмаған болып анықталады.

Толық өзіндік құн бойынша бағалау жүйесін жетілдіру - қалыпты шығын мөлшерін бағалау болып саналады

Нормаларға сәйкес келешекте пайда болуы тиіс шығындарды бағалау нормативті шығындар жүйесі деп атайды. Бұл жүйенің шығындарды бағалауының қолдануының бастапқы кезеңінде шығындарды тікелей және жанама түрлерге бөлінуі жүзеге асырылатын, ал шығындардың тұрақты және айнымалы түрлеріне бөлінуі қарастырылмайтын. Мұндай жүйе стандарт-кост деп аталады. Өндіріс барысында қалыптасқан ауытқулар тікелей нормалардан артық шығындалуы және бағаның өзгеруі деп бағаланады. Тұтастай алғанда жүйе технологиялық бақылау үшін қолданылып, өндірістік қуаттарды пайдалануды бақылаумен байланыссыз болған. Нормативті шығындар олардың жоспарланған деңгейі қазіргі заманға сәйкес жүйелер тікелей шығындар үшін стандарттарды (нормативтерді), ал жанама шығындар үшін сметалар (бюджеттерді) қарастырады. Шығындарды бағалауды қарастырып отырған жүйенің мүмкіндіктерін кеңейту өндіріс қуаттарының нақты пайдалануына келешек нормативті шығындарды есептеуге мүмкіндік береді. Сондықтан жанама шығындар тұрақты және айнымалы бөліктерге бөлінеді де, ол нақты өндіріс көлеміне сай жанама шығындарды анықтауға мүмкіндік береді.

Нормативтер бойынша шығындарды бағалау жүйесі кәсіпорынның ресурстарын пайдалану деңгейін сипаттап, басқарушылық шешімдерді жеңілдетеді.

Сметаны жасау құрылыс объектілерінің өзіндік құнын нормативті калькуляциялау негізделген, осы мақсатта материалдардың, еңбек және қаражат шығындарының сметалық көлемі анықталады. Құрылыс жұмыстарының сметалық өзіндік құнының негізі - ол құрылыс материалдарын дайындауға сметалық калькуляция, құрылыс машиналарын пайдалану және еңбек шығындары болады. Сметалық нормаларды жасағанда орташа шарттар мен барлық кешенді құрылыс жұмыстары ескеріле отырып құрылыс жұмыстарының тәсілдері қолданылады. Калькуляциялау мақсаты шығындар түрін жүйелеп құрылысты ұйымдастыруда дұрыс шешім қабылдауға әрекет ету.

Бұл мақсат төмендегідей бағытты қамтуы шарт:

1) ішкі аудитті жүргізу;

2) жоспарланған көрсеткіштердің орындалуын бағалау;

3) жұмыс түріне қарай тиімділігін анықтау;

4) шығын мөлшерін азайтудың жолдарын анықтау;

5) инновациялық әдістерді қолдану қажеттілігін тану.

Бүгінгі күні қолданылып отырған тәжірибеде көрсетілгендей құрылыс кәсіпорындары калькуляциялық шығындар баптарын қолданады, яғни:

1) материалдар;

2) жұмысшылардың еңбекақысы;

3) құрылыс машиналары мен механизмдерін пайдалану үшін кеткен шығындар;

4) үстеме шығындар.

Өндірісті ұйымдастыру ерекшеліктері мен технологиясына байланысты өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялаудың бірнеше әдістері қолданылады.

Калькуляциялауды жасау мерзімі: алдын ала және кейінгі (немесе кезектегі) болып екіге бөлінеді.

Алдын ала жасалатын калькуляция өнімді шығарғанға дейін өндіріске қажетті деңгейдегі шығындардың мөлшерін топшылайды. Оған жоспарлы, сметалық және нормативтік калькуляция жатады.

Жоспарлы калькуляция - өнімге (жұмысқа, қызметке) және бұйым бірлігіне мүмкін болатын шығындардың деңгейінде анықталады, бірақ ол кезде еңбекақының, энергияның, отынның, материалдардың нормасы, өндірістің технологиясы, сондай-ақ резервтері ескеріледі.

Сметалық (болжамдық) калькуляция - бұл жоспарлы калькуляцияның бір түрі, ол жоспарланған және жаңадан игерілген бұйымның негізінде жасалады. Ол жоспарлы калькуляцияны жасауға негіз бола алады.

Нормативтік калькуляция ағымдағы жоспарлы калъкуляцияның бір түрі болып табылады. Бұл аталған әдіс шығындарды есептеудің нормативтік әдісін және кәсіпорынның өзінде пайдаланып жүрген өнімнің өзіндік құнының калькуляциясын колданады. Оның негізінде қол жеткен шығындар деңгейін сипаттайтын ағымдағы және әрекет етіп тұрған нормаларды пайдаланады.

Нормативті калькуляцияның жоспарлы калькуляцияға карағанда дәлділігі анағұрлым жоғарылау болып келеді.

Кейінгі (немесе кезекті) калькуляция өнім шығарылғаннан соң бухгалтерлік есеп мәліметтері бойынша жасалынады.

Олар нақты шығынды көрсетеді. Оларға нақты (есеп беру калькуляциясы) және шамаланған калькуляция жатады.

Өнімнің өзіндік құнының нақты (есеп беру) калькуляциясы нақты шығындармен сипатталады, ал ол жоспарлыдан кәсіпорынға байланысты себептері бойынша да (өнімді өндірудің орындалуы немесе орындалмауы, кейбір шығындар түрлерінің артық немесе кем жұмсалуы) және оған байланыссыз себептері бойынша да (материалдарға бағаның өзгеруі, амортизациялық аударымдардың нормасы, суға, газға, жылуға, электр энергиясына тарифке өзгерістер енгізілуіне байланысты) ауытқуы мүмкін.

Калькуляцияның бұл түрі нақты шығындар туралы есептік мәліметтің негізінде дайындалады.

Шамаланған калькуляция нақты шығындар және тоғыз айдың ішінде алынған өнімдер немесе басқа да кезеңге есептелген шығындар деңгейінде жасалады.

Калькуляциядың бұл түрі ағымдағы жылдағы өндірілген өнімнің нәтижесін алдын ала бағалау үшін пайдаланылады.

Калькуляциялау кезінде өнімнің өзіндік кұнының калькуляциясын және шығындарды есептеу объектісін дұрыс белгілеу өте үлкен роль атқарады.

Еліміздің экономикасының даму кезеңіндегі Елбасының алға қойған талаптарына және де мемлекеттік бағдарламаға сәйкес бүгінгі күні құрылыс өндірісінің ауқымы кеңіп, көлемі күннен күнге жоғарлауда. Осы құбылысқа байланысты халықтың әлеуметтік жағдайын көтеру заман талабына сай орындалуын талап етеді. Талапты орындау мақсатында нақты жүргізілген есеп қана нышанның әрбір шаршы көлемін дұрыс бағалауға мүмкіндік береді.

Құрылыс өндірісінің технологиясының шаруашылық субъектілерінің талдамалы және жинақтамалы есебін ұйымдастыруда әсер ететін өзіне тән ерекшеліктері бар. Құрылыс өндірісі жермен тікелей байланысты.

Ұзақ мерзімді және өтпелі сипатқа ие болып келеді;

- көп кезеңділігі;

- есептік көрсеткіштердің қолданылуы;

- төлем жасаудың аванстық, аралық және сыйақылық түрлерінің қолданылуы;

- жұмыстарды орындаудың нақты және жоспарланған мерзімдерінің арасындағы ауытқу;

- жоспарланған және сметалық құндар арасындағы ауытқулар.

Өзгеріп отыратын метерологиялық жағдайда ашық жерде жұмыс жүргізу құрылыс процесіне үлкен әсер етеді.

Құрылыс-монтажды өндірісті қыс мерзімінде жүргізу кезінде еңбек ресурстарын, материалдар, жылу және электроэнергияны көп пайдалануға байланысты қосымша шығындар пайда болады, олар міндетті түрде бухгалтерлік есептерде көрсетілуі тиіс.

Құрылыс алаңында көптеген материалдар (кірпіш, құм) ашық жерде сақталады. Ұзақ уақыт бойы ашық жерде сақталса, метеорологиялық жағдайлардың әсерінен сапасының төмендеуіне байланысты олардың тұтыну құны азаяды.

Осы материалдар бір ай ішінде қолдануға құжатсыз беріледі. Олардың нақты шығынын есепте дұрыс көрсету үшін, ай сайын оларға инвентарлық есептеу жүргізу керек. Бұл ай сайынғы материалдардың шығынын анықтау және табиғи шығынды шығыстау үшін қосымша еңбек уақыт шығындарын талап етеді.

Кейбір жағдайларда құрылыс-монтаж жұмысы транспорт жете алмайтын жұмыс істеп тұрған кәсіпорыннің аумағында немесе электрқұрылғыларының желілеріне жақын жерлерде жүргізіледі.

Құрылыс өндірісі сонымен басқа да өндіріс түрлерімен байланыстарының күрделілігімен де ерекшеленеді. Құрылыс алаңдарында бірмезгілде жалпықұрылыстар, мамандандырылған және де басқа да жұмыстардың жүргізілуі мүмкін. Өндірістің технологиялық процесі бас мердігерлік құрылыс кәсіпорынының басшылығымен жүргізіледі. Ол тапсырыс берушімен барлық жұмысты орындауға келісім-шартқа отырып, құрылыс-монтаждық жұмыстарды жүргізу үшін басқа мамандандырылған кәсіпорындармен келіседі, ол субмердігерлер деп аталады. Құрылыста тапсырыс берушінің, бас мердігердің және субмердігерінің қатысуы, олардың өзара қарым-қатынастары күрделі жүйенің қалыптасуына әкеледі, ол бухгалтерлік есеп жүргізуде дұрыс әрі жүйеленіп көрсетілуі тиіс.

Құрылыс өндірісіндегі нышандардың жұмыс түріне қарай бағалануы бухгалтерлік есепті ұйымдастыруда біраз қиындық тудырады, олар нормативті құжаттарды құру процесі мен оны қолдануды күрделендіруге әкеліп соғады. Дегенмен дұрыс ұйымдастырылған бүгінгі күннің талабына сай орындалған есеп жүйесі, яғни автоматтандырылған немесе компьютерленген жүйе кез-келген құрылыс нышаннының нақты бағасын анықтай алады.

Құрылысты ұйымдастырудың формалары және өндіріс түрлері, келісім-шарт жасау тәртібі. Құрылыс өндірісінде жұмыстардың жүргізілуі мердігер мен тапсырушының арасындағы жасалған келісім-шартқа байланысты. Бұл шарт Халықаралық Қаржылық Есептіліктің №11 стандартына сәйкес жасалады. Яғни стандартта көрсетілген түсім және мердігерлік келісім бойынша шығындар есебі төмендегідіей тәртіпті анықтайды:

- біріншіден, түскен түсім келісім бойынша және байланысты болуы,

- екіншіден есепті кезеңдегі түсім мен шығын істелген жұмыс түріне қараай біркелкі бөлінуі тиіс.

1. 2 Құрылыстағы шығындар есебі

Шығындар есебі мәнінің көпшілік қабылданған анықтамасы - бұл шығындар есебі кәсіпорында белгілі уақыт аралығында болған жабдықтау, өндіріс және өнім өткізу процесстерін оларды сандық өлшеу, заттай және құнды көрсеткіштермен, тіркеу, топтастыру және талдау арқылы көрсетуге бағытталған шаралар жиынтығы болып табылады. Мұндай көрсету кәсіпорынды (немесе кәсіпорындар бірлестігін) басқару мен оның қызметін қаржы нәтижелерін анықтау арқылы бағалауға қажетті мәлімет алуды қамтамасыз етеді.

Бірақ мұндай тәсіл басқару есебінің даму барысында және дамыған өндірістік есеп теориясында пайдалану бағыттары бойынша шектелген. Біздің ойымызша өндіріске жұмсалған шығындар есебінің маңызын анықтау, техникалық жағынан басқа, өндіріске жұмсалған шығындар есебін түрлендіруі немесе басқару есебінің өндірістік қызметін ұйымдастыруға әртүрлі тәсілдерді қамтуы тиіс. Осылайша, шығындар есебінің мазмұнын анықтау кәсіпорындарда оны ұйымдастыруды үлгілеудің шынайы алғы шарттарын жасайды. Басқарудың кері процесіне сәйкес есеп ақпараттық жүйе ретінде тек қана іс әрекетті ғана емес, сондай-ақ болашақта кәсіпорын экономикасын белгілі бір бағыт үшін ақпараттар дайындайды.

Егер өндіріске жұмсалған шығындар есебін басқару үлгісіне сәйкестендіріліп бұрынғы, қазіргі және болашақтағы өндірістік қызметі нәтижелері мен шығындарын пайдалануды көрсету процесі ретінде қарастырылса, онда есептің мұндай жүйесі өзіндік құнды басқарудың негізгі міндеттеріне сәйкес келеді.

Шығынды басқару функциялары төмендегідей бөлінеді:

- өндірістік (өндірістің бастапқы жүргізілу процессі) ;

- қаржылық (сатумен байланысты) ;

- әкімшілік (басқару процесімен байланысты) .

Қаржылық және әкімшілік шығындары кезең шығындарына жатады, өндірісте маңызды калькуляциялық есеп болып табылады.

Нақты бір кәсіпорынның өндіріске жұмсалған шығындары есебінің негізгі міндеттері:

1) кәсіпорын әкімшілігін басқару шешімдерін қабылдау үшін ақпаратты қамтамасыз ету;

2) болашақтағы экономикалық стратегияны қалыптастыру мен ауыртпашылықтарды табу мақсатында нақты шығын деңгейін мөлшерлі және жоспарлы шығындармен салыстыра отырып бақылау;

3) дайын өнімді бағалау және қаржылық нәтижелерді есептеу үшін шығарылатын өнімнің өзіндік құнын есептеу;

4) құрылымдық бөлімшелердің өндірістік қызметінің эконо-микалық нәтижелерін анықтау және бағалау;

5) ұзақ мерзімді сипатқа ие, өндірістік және технологиялық бағдарламалардың өзін-өзі ақтауы, өнім түрлерінің пайдалылығы, негізгі қорлар мен өндірістік қосалқыларға салынған күрделі салымдардың тиімділігі шешімдер қабылдау үшін өндірістік қызметті басқару есебінің ақпараттарын жүйелендіру.

Шығын есебінің ерекше бөлімінің тәсілі:

- калькуляциялау статьясына сәйкес әр түрлі шығын есебі, белгіленген мекеменің технологиялық процесінің өндірісіне жауапты;

- есеп обьектасына және жартылай фабриканттарының әр бөлігін калькуляциялау немесе дайын өнім;

- пайда болу және өндірісті жүйелеу шығын түріне өнімді өндіру кезіндегі есеп беру жұмысы;

- өнім бірлігін санына қарай есеп беруді калькуляциялаудағы кезең.

Қолданылатын көрсеткіш тәсілінің шығын есебі және көмекші өндірістегі өзіндік құнының калькуляциялаудағы шығын өндіріске бөлім тапсырысы ретінде есептелінеді . Оның құрамында бөлім өнімі болуы мүмкін және комплекті өнім. Сонымен өзіндік құнның өнімін калькуляциялау тапсырыс мақсатымен байланысты болады

Шығын есебі тәсілінің ерекше көрсеткіштері:

- өндірістегі бөлім тапсырысы;

- талдамалы есепте өндірістегі шығының жиналу тапсырысы номенклатура шығыны;

- калькуляциялық есеп беруде тапсырыстың бөлім.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.