Кәсіпорында еңбек өнімділігінің өсу резервтері

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1. Қазіргі жағдайларда еңбек өнімділігі өсуінің мағынасы ... ... ... ... ... ... ...5
1.1 Еңбек өнімділігінің түсінігі және мәні ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2 Еңбек өнімділігін өлшеудің әдістері мен көрсеткіштері ... ... ... ... ... ...8
1.3 Еңбек өнімділігіне әсер ететін факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15

2. «Алматы Қанты» кәсіпорынында еңбек өнімділігін талдау ... ... ... ... ...17
2.1 «Алматы Қанты» кәсіпорынында еңбек өнімділігінің көрсеткіштерін есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..17
2.2 Еңбек өнімділігін көп факторлы талдау және болжау ... ... ... ... ... ... .21

3. Еңбек өнімділігін жоғарылату ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25
3.1 Еңбек өнімділігін жоғарылатудың жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 25
3.2 Еңбек өнімділігін жоғарылатудың тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...28

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .32

Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 33

Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .34

Кіріспе
Еңбекті адамның табиғатқа қатынасы жағынан анықтау ғана жеткіліксіз, сондықтан еңбек үрдісін сипаттайтын, бірақ қоғамдық нысанға қатыссыз категорияларды айқындау керек. Оларға еңбек өнімділігі, интенсивтілігі және еңбек өнімділігінің күші жатады.
Осылардың ішіндегісі ең маңыздысы еңбек өнімділігі болып табылады. Еңбек өнімділігі дегеніміз уақыттың бір өлшем бірлігінде (1сағатта, 1күнде, 1айда, 1жылда) шығарылған өнімнің көлемін немесе бір өнімді өңдеуге кеткен еңбек уақытысы. Басқа сөзбен айтқанда берілген еңбек көлемінің тұтынушы құндарының көп немесе аз мөлшеріне айналу қабілеттілігі. Мұнда еңбек көлемі тұрақты, ал өндірілген тұтынушы құндарының мөлшері өзгермелі болады. Еңбек өнімділігі өскен сайын, өнімнің бір бірлігіне кететін еңбек үлесі қысқарады.
Кез-келген кәсіпорында оның мөлшеріне және меншік нысанына қарамастан, еңбек көрсеткіштері мен еңбекақы бойынша бірыңғай жүйе қолданылады. Ол кадрлар мен еңбек күшінің жағдайын және оларды қолдануын сипаттайтын көрсеткіштерден тұрады. Жүйе астылардың ең бір маңыздысы еңбек өнімділігі болып табылады. Ол өндіріске адам факторының, техника мен технологияның, өндіріс үрдісінің ұйымдастырылуы мен өндіріс құрылымына әсер ететін көрсеткіштермен сипатталады.
Адам факторының әсер етуі жалпы және арнайы білім деңгейінің, біліктілігінің және өндірістік тәжірибесінің өзгерісі арқылы көрсетіледі. Техника мен технология-еңбек өнімділігіне әсер ететін негізгі факторлар, олар еңбек механизациясы, прогрессивті технология, жаңа конструкторлау мен модернизациялау, еңбек құралдарының өзгерісімен және табиғи жағдайлармен бейнеленеді.
Нарық экономикасына көшу жағдайында еңбекті қолданудың тиімділігін бағалау үшін актуалды болып аналитикалық пікірлер табылады. Біріншіден, олар еңбек өнімділігі өсуінің ішкі өндірістік резервтерін қолдану мен іздеу үшін теориялық негіз береді. Екіншіден, олар еңбек өнімділігін жоспарлау мен болжау тәжірибесін жақсартуға жәрдемдеседі. Үшіншіден, өнім өндірісіне және баға құрауға еңбек шығындарын есептеуді жетілдіруге мүмкіндік береді. Төртіншіден, кәсіпорындағы еңбекақыны жоспарлау мен реттеу кезінде еңбекті сақтау көрсеткіштерін толық қолдануға жағдай жасайды.
Еңбек өнімділігін жоғарылату өнім көлемінің өсуінің басты факторы болып табылады. Ал, өнім көлемінің өсу темптері бүкіл өндірістің даму темптері мен оның тиімділігінің өсуін анықтайды.
Қазіргі жағдайларда еңбекті ұйымдастыру және оның өнімділігін жоғарылатуға көп көңіл бөлу керек, себебі олар экономикалық өсудің және прогрестің жалғыз көзі болып табылады.
Қалыптасқан экономикалық жағдайда еңбек тиімділігінің өсу мәселесі ең қиыны болып отыр, бірақ оны шеше отырып әлеуметтік бағытталған нарық экономикасын тұрғызуда жетістікке жетуге болады. Ол мәселені шешу үшін ұлттық өндіріс дамуына бағытталған қаржы-несиелік және экспортты-импортты саясатты жүргізу керек, мемлекетте жиналған интеллектуалды және еңбек потенциалына қорғанышпен қарау. Сондықтан да еңбек өнімділігінің өсуіне әсер ететін негізгі факторларды оқып білу және оның өсу резевтерін анықтаудың үлкен мәні бар.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Гаврилов «Производительность труда: показатели планирования и методы измерения». Москва: Экономика, 1985г.
2. Костин Л.А., Костин С.Л. «Кардинальное повышение производительности труда». Москва, 1986г.
3. Маркин Ю.П. «Анализ внутрихозяйственных резервов». Москва: Финансы и статистика, 1991г.
4. Скоморохов Р.В. «Производительность труда: резервы роста». Москва, 1989г.
5. «Производительность труда и ыакторы ее роста» под ред. Ф.И.Гилицкого. Минск: Наука и техника, 1982г.
6. «Производительность труда-важнейший фактор повышения эффективности производства». Москва: Наука, 1982г.
7. «Резервы ускорения роста производительности труда» под ред. Д.Н.Карпухина. Москва, 1987г.
8. «Роль финансов и кредита в повышении производительности труда» под ред. Грязновой. Москва: Финансы и статистика, 1990г.
9. Брылев В. «о методике выявления и реализации внутренних резервов повышения производительности труда».// Труд в Казахстане: проблемы, факты, комментарии. 2001год №8.
10. Коробейников А., Катков А. «Повышение производительности возможно при условии».// Казахстан: экономика и жизнь. 1996год №3.
11. Рожкова В. «Производительность труда».// Труд в Казахстане: проблемы, факты, комментарии. 2003год №7.