Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы туралы ақпарат

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттермен қарым-қатынастарында Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтас¬тық ұйымы (ЕҚЫҰ) ерекше орын алады.
ЕҚЫҰ-ның негізі 1975 жылы қаланып, оған бүгінгі күні 56 мем-лекет кіреді. ЕҚЫҰ-ның қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында жасалатын қызметтері үш өлшемді қамтиды. Олар: адамзаттық, әс-кери-саяси және экономикалық-эколо¬гия¬лық қауіпсіздік мәселелері. ЕҚЫҰ-ның осы мәселелер бойынша атқаратын жұмысы да ауқымды: оған қару-жарақты бақылауға алу, алдын алу дипломатия¬лық қарым-қатынас орнату, сенімділікті нығайту, сондай-ақ экономикалық және экологиялық мәселелер, адам құқықтары және демократияландыру, сонымен қатар ұйымға мүше мемлекеттердің сайлау үдерісін қадағалау да кіреді.
1994 жылғы желтоқсанда Будапеште өткен үшінші кездесуде Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық кеңесін 1995 жылғы қаңтардан бастап Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы ретінде қайта құру туралы, сондай-ақ ХХІ ғасырдағы Еуропа үшін қауіпсіздік моде¬лін әзірлеуді бастау туралы шешім қабылданды.
Бұл ұйым Еуропа құрлығы, Кавказ, Орта Азия және Солтүстік Америка аймақтарындағы қауіпсіздік жөніндегі ең ірі өңірлік ұйым-дар¬дың бірі. Осылайша, ЕҚЫҰ бүгінде Еуроатлантика және Еуразия кеңістігін біріктіріп отыр.
ЕҚЫҰ-ның іс-қызметіне қатысушы елдердің мәртебелері тең және олар ешқандай да шарттық міндеттемелермен байланысты емес. ЕҚЫҰ-ның шеңберін¬дегі шешімдер құқықтық міндетке ие емес, саяси сипатта және консенсус арқылы қабылданады.
ЕҚЫҰ-ның институттарын саяси шешімдерді қабылдайтын саяси органдар және жедел қызмет органдары деп екі негізгі топқа бөлуге болады.
ЕҚЫҰ-ның саяси институттарының қатарына Саммиттер, Сыртқы істер министрлерінің Кеңесі, Жетекші Кеңес (ЕҚЫҰ-ның Экономикалық форумы), Тұрақты Кеңес, Қауіпсіздік ынтымақтас-тығы саласындағы форум жатады.
Жедел қызмет ететін ұйымның жалпы басшылығын қазіргі Төраға жүзеге асы¬рады. ЕҚЫҰ-ға төрағалық ететін мемле¬кет¬тің сыртқы істер министрі болып қыз¬мет атқаратын Төраға 1 жыл мерзімге та¬ғайындалады.

«Егемен Қазақстан» Анар ТӨЛЕУХАНҚЫЗЫ. 2006-09-13
«Егемен Қазақстан» 2005-11-24
«Айқын» Кәмшат ТАСБОЛАТОВА. 04.10.2007
Интернет: www.google.kz; www.massagan.com

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ
МИНИСТІРЛІГІ
ӘЛ-ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Р Е Ф Е Р А Т

Тақырыбы: Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы

Тексерген: Молдабеков Әмір

Орындаған: Тәңірқұлова Әсел

Топ: 403______________

Алматы 2007

Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттермен қарым-қатынастарында
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы (ЕҚЫҰ) ерекше орын алады.
ЕҚЫҰ-ның негізі 1975 жылы қаланып, оған бүгінгі күні 56 мемлекет
кіреді. ЕҚЫҰ-ның қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында жасалатын
қызметтері үш өлшемді қамтиды. Олар: адамзаттық, әскери-саяси және
экономикалық-экологиялық қауіпсіздік мәселелері. ЕҚЫҰ-ның осы мәселелер
бойынша атқаратын жұмысы да ауқымды: оған қару-жарақты бақылауға алу, алдын
алу дипломатиялық қарым-қатынас орнату, сенімділікті нығайту, сондай-ақ
экономикалық және экологиялық мәселелер, адам құқықтары және
демократияландыру, сонымен қатар ұйымға мүше мемлекеттердің сайлау үдерісін
қадағалау да кіреді.
1994 жылғы желтоқсанда Будапеште өткен үшінші кездесуде Еуропадағы
қауіпсіздік және ынтымақтастық кеңесін 1995 жылғы қаңтардан бастап
Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы ретінде қайта құру туралы,
сондай-ақ ХХІ ғасырдағы Еуропа үшін қауіпсіздік моделін әзірлеуді бастау
туралы шешім қабылданды.
Бұл ұйым Еуропа құрлығы, Кавказ, Орта Азия және Солтүстік Америка
аймақтарындағы қауіпсіздік жөніндегі ең ірі өңірлік ұйымдардың бірі.
Осылайша, ЕҚЫҰ бүгінде Еуроатлантика және Еуразия кеңістігін біріктіріп
отыр.
ЕҚЫҰ-ның іс-қызметіне қатысушы елдердің мәртебелері тең және олар
ешқандай да шарттық міндеттемелермен байланысты емес. ЕҚЫҰ-ның шеңберіндегі
шешімдер құқықтық міндетке ие емес, саяси сипатта және консенсус арқылы
қабылданады.
ЕҚЫҰ-ның институттарын саяси шешімдерді қабылдайтын саяси органдар
және жедел қызмет органдары деп екі негізгі топқа бөлуге болады.
ЕҚЫҰ-ның саяси институттарының қатарына Саммиттер, Сыртқы істер
министрлерінің Кеңесі, Жетекші Кеңес (ЕҚЫҰ-ның Экономикалық форумы),
Тұрақты Кеңес, Қауіпсіздік ынтымақтастығы саласындағы форум жатады.
Жедел қызмет ететін ұйымның жалпы басшылығын қазіргі Төраға жүзеге
асырады. ЕҚЫҰ-ға төрағалық ететін мемлекеттің сыртқы істер министрі болып
қызмет атқаратын Төраға 1 жыл мерзімге тағайындалады.
ЕҚЫҰ-ның Вена қаласындағы хатшылығын Сыртқы істер министрлерінің Кеңесі үш
жыл мерзімге тағайындаған Бас хатшы басқарады.
ЕҚЫҰ-ның аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары, ЕҚЫҰ-ның БАҚ
бостандығы жөніндегі өкілі, Парламенттік ассамблея, ЕҚЫҰ-ның ымырашылдық
және арбитраждық соты, сондай-ақ ЕҚЫҰ-ның жедел шешім қабылдайтын органдары
болып табылады.
Ұйымның жедел қызмет құралының бірі – қақтығыстарды болдырмау және
дағдарыстарды реттеу мақсатында қызмет ететін ЕҚЫҰ-ның миссиялары болып
табылады. Олардың ең басты қызметі қабылдаушы жаққа миссия мандатымен
қабылданған міндеттерді шешуде жәрдемдесуге негізделген.
Демократиялық институттар және адам құқықтары жөніндегі бюро (ДИАҚБ) – ЕҚЫҰ-
ның ең танымал институттарының бірі. Бұл бюро – демократияны дамытуға заң
үстемдігін бекітуге, адам құқықтарын жүзеге асыруға жәрдемдесу үшін жауап
беретін құрылым. Бюро сайлау барысын қадағалауда, адам құқықтары жөніндегі
ұлттық институттардың қалыптасуында белсенді рөл атқарады, адамзат
өлшемдері саласындағы міндеттемелерді орындау жөнінде сарапшылардың
кеңестері мен семинарларын өткізетін форум қызметін атқарады.
Сондай-ақ, ол ақпарат алмасу орталығы, үкіметтік емес ұйымдармен қарым-
қатынасын орнату үшін байланыс пункті болып табылады. ЕҚЫҰ-ның адамзат
өлшемдері саласындағы миссияларына және үйлестіру көмегі бағдарламасын
жүзеге асыру жөніндегі іс-шараларға қолдау көрсету орталығы болып табылады.
Сарапшылық көмекті қамтамасыз етеді, сондай-ақ конституциялық және құқықтық
мәселелер бойынша мамандар даярлайды.
ЕҚЫҰДИАҚБ өз қызметінің аясында ЕҚЫҰ-ға мүше елдердің демократиялық
сайлауларды өткізу және ұйымдастыру жөніндегі міндеттемелерін орындау
барысы туралы ауқымды және құнды деректерді жинақтады, талдады және қорытып
әлем жұртшылығының назарына ұсынды.
Тәуелсіз Қазақстанның жалпы әлемдік, оның ішінде еуропалық үдерістердің
ығытындағы даму мүдделерін ескере келіп, 1975 жылғы Хельсинки қорытынды
актісінде және ұйымның басқа да құжаттарында негізі салынған қағидаттарды
іске асыруға белсене қатысуға талпына отырып, Қазақстан Республикасы 1992
жылдың қаңтарында ЕҚЫҰ-ға енді.
Қазақстан Республикасы мен ЕҚЫҰ-ның арасындағы қатынастардың дамуын талдау
олардың қалыптасуының екі кезеңін айқындауға мүмкіндік берді. Алғашқысын
өзара қарым-қатынастардың қалыптасу кезеңі деп сипаттауға болады, яғни
ұйыммен әріптестік орнатудың алғашқы іргетасы қаланған кезең. 1994-1997
жылдар аралығында ЕҚЫҰ Орта Азия өңіріндегі нарықтық экономикаға көшу
жағдайындағы экономикалық жағдайды шолуға, экономикалық реформаларды
жүргізу жөнінде ұсыныстар әзірлеуге, өңірлік қауіпсіздік мәселелеріне, адам
құқықтарын қорғау және тағы да басқа бірнеше мәселелерге арналған бірқатар
семинарлар өткізілді.

1998 жылғы 2-3 желтоқсанда ЕҚЫҰ мен Қазақстан Республикасы Үкіметі арасында
өзара түсіністік туралы, Қазақстан Республикасы Үкіметі мен ЕҚЫҰБДИПЧ
арасында өзара түсіністік туралы меморандумға қол қойылды. Алматыда ЕҚЫҰ-
ның орталығы ашылды.
Ал ЕҚЫҰ мен әрі қарайғы ықпалдастықтың артуына 2003 жылы аталған
меморандумға қатысты хаттамаға қол қою оң әсерін тигізсе, 2004-2006 жылдар
қарым-қатынастардың нағыз жанданған тұсы болды. 2004 жылдың сәуір айында
ЕҚЫҰ төрағасы – Болгарияның сыртқы істер министрі Соломон Пасси келіп, оның
сапары кезінде Алматыдағы ЕҚЫҰ Орталығының жаңа басшысы И.Викки өз жұмысына
кірісті.
ЕҚЫҰ тұрақты төрағасының қызметін бір жылға оның төрағалығына сайланған
елдің сыртқы істер министрі атқарады. Жалпы, ЕҚЫҰ-да төрағаны қосып
есептегенде барлығы сегіз институт бар. Олар: Жоғары деңгейдегі кездесулер,
Сыртқы істер министрлерінің кеңесі, Басқару кеңесі, Тұрақты кеңес,
Қауіпсіздік жөніндегі ықпалдастық форумы, Парламенттік Ассамблея және Бас
хатшы.
ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету туралы ниетін Қазақстан 2003 жылы білдірген болатын.
Осы ниетке Елбасының 2005 жылғы “Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және
саяси жедел жаңғыру жолында” атты халыққа Жолдауында арнайы акцент
берілген.
Қазақстанның ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуіне 2005 жылы Қазан қаласында ТМД
басшыларының саммитінде қолдау көрсетілсе, ЕурАзЭҚ-тың 2006 жылғы тамыз
айындағы бейресми саммитінде Ресей Федерациясының президенті В.Путин өз
елінің қолдайтынын мәлімдеді.
Сондай-ақ Қазақстанның кандидатурасына Швейцария, Бельгия, Түркия, Испания,
Германия, Франция, Нидерланды, Люксембург, Мальта, Ватикан және Балтық бойы
елдері де қолдау көрсетуде. Венгрия, Румыния, Словакия, Чехия мен Болгария
мемлекеттерінің де қарсылықтары жоқ. ЕҚЫҰ-ның келесі жылғы төрағасы –
Германия мүше елдер арасында Қазақстанның кандидатурасын жақтайық деген
құжат таратты. АҚШ пен Ұлыбритания қарсылығымыз жоқ, бірақ қояр шартымыз
бар деп отыр.
Төрағалықтан ұтарымыз қайсы?
Алдымен ЕҚЫҰ төрағалығы Қазақстанның жан-жақты толысқан ел қатарына
енгендігін, әлемдік қауымдастық алдындағы бедел дәрежесінің қай деңгейде
екендігін бағамдатады.
ТМД елдері ішінде бірінші болып ЕҚЫҰ сынды халықаралық ұйымға төрағалық
етуге ұмтылыс осы беделді орынның мүшелері тарапынан және Достастық
елдерінен де қолдау табуы Қазақстанның экономикалық және саяси даму
тұрғысынан да, аумақтық қауіпсіздік пен тұрақтылықты қамтамасыз етуде де
лидерлік сипатын танығандық.
Егер Қазақстанның ниеті іске асып, төрағалыққа келсе, онда еліміздің
“кеңестік кезеңнен соңғы синдромды” толық жеңгендігі. Сондай-ақ, бұл –
халықаралық маңызы бар қадам, себебі осы арқылы кеңестік кезеңнен кейінгі
елдерге әлдеқалай бір сақтықпен қарайтын көзқарастарға да ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.