Құрылыстағы шығыстардың есебі және аудиті

Мазмұны

Кіріспе

1-тарау. Кәсіпорынның технико-экономикалық сипаттамасы

1. Кәсіпорынның технико-экономикалық сипаттамасы
2. Есеп саясаты

1. 3. Шығындардың жіктелуі (классификация) және тәртібі

2-тарау. Құрылыстағы шығындар есебі

2. 1. Құрылыстағы ұйымдастырудағы келесім шарт жасау тәртібі, сметалық құқжат және құрылыс қызметін лицензиялау

2. 2. Құрылысты ұйымдастыру формалары және өндіріс түрлері

2. 3. Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу есебі

3- тарау. Шығындар есебінің аудиті және бухгалтерлік есепті жақсарту жолдары

3. 1. Шығындар есебінің аудиті

3. 2. Кәсіпорында бухгалтерлік есепті жақсарту жолдары

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

Қосымшалар

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

әл Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

«Есеп және аудит» кафедрасы

Д И П Л О М Ж Ұ М Ы С Ы

тақырыбы: Құрылыстағы шығыстардың есебі және аудиті

орындаушы:

4 курс студенті Керимкулова Б. Е.

ғылыми жетекшісі

аға мұғалім Жұмағамбетова Г. Т

нормоконтролер Арыстанбаева А. З.

Қорғауға жіберілді

«Есеп және аудит» кафедрасының меңгерушісі

э. ғ. к., доцент Төлегенов Э. Т.

2007 ж

Күнтізбелік жоспар

Студент Керимкулова Б. Е

Ғылыми жетекші Жұмағамбетова Г. Т.

Кіріспе

Ел басымыздың Қазақстан халқына 2007 жылғы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» жолдауында: Тәуелсіздікке қолымыз жеткен алғашқы күннен бастап сіздер мен біздер барлық қажыр-қайратымызды жұмсап, еңсесін асқақтатқан Жаңа Қазақстан барған сайын нық сеніммен алға басып келеді. Дамудың өзі таңдаған даңғылына түскен еліміздің атағы шартарапқа таралып, әлемдік қоғамдастықтың алдындағы абыройы да жылдан жылға артып отыр.

Біз экономикамыз бен мемлекеттігіміздің берік іргетасын қаладық. Қазақстанның алдағы дамуы, кемел келешегі экономикалық, әлеуметтік, саяси және әкімшілік тұрғыда жан-жақты сараланып, түбегейлі жаңа кезеңге батыл қадам бастық.

Қазіргі кезде отандық және шетелдік тәжірибенің оңды жақтарын кеңірек пайдалануға бағытталған қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына (ҚЕХС) көшуге байланысты бухгалтерлік есеп жүйесіне қойылатын талаптар өте жоғары. Бухгалтерлік есепті дұрыс ұйымдастырмайынша экономикалық тиімділікке қол жеткізу мүмкін емес. Сондықтан Қазақстан Республикасында бухгалтерлік есепті реттейтін 2007 жылы 28 ақпанда «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы» заңы және 2006 жылы 16 мамырда «Аудиторлық қызмет туралы» заңы (өзгертулер мен толықтырулар) қабылданған.

Қоғамымыздың даму кезеңдерінің қай сатыларында болмасын дамудың объективті экономикалық зандылықтарымен анықтау және ол зандылықтарды пайдалану шараларын дұрыс белгілеу үшін есеп жұмыстарын, әсіресе бухгалтерлік есеп жұмыстарын дұрыс ұйымдастырудың маңызы зор.

Қолжетімді тұрғын үй сатып алу мен жылжымайтын мүлік рыногын дамыту мәселелері өте маңызды. Мемлекеттік тұрғын үй салуды дамыту бағдарламасын іске асырудың екі жылында 11 млн. шаршы метрден астам тұрғын үй іске қосылды. 2007 жылы 7 млн. шаршы метр іске қосылады. Қазірдің өзінде 100 мың отбасы пәтер алды, 60 мыңы биыл алады, осылайша жарты миллионнан астам қазақстандық жаңа қоныстанушылар атанады.

Экономиканың барлық деңгейінде - бүгінгі де, сол секілді ықтимал мүмкін болатын нақты да перспективалы бәсекелестік артықшылықтарымызды қажеттілікпен әрі сарабдалдықпен анықтауға және пайдалануға тура келеді.

Ел басымыздың Қазақстан халқына 2006 жылғы «Қазақстан өз дамуының жаңа серпіліс жасау қарсаңында» жолдауында: Қазақстан көп тарапты халықаралық экономикалық жобаларға белсене қатыса алады және қатысуға тиіс, мұның өзі біздің жаһандық экономикаға кірігуімізге жәрдемдеседі әрі біздің экспорттаушыларымызға қолдау көрсетеді.

Өңірлік серіктестікке келгенде, біз ЕурАзЭҚ шеңберінде өзара тиімді ынтымақтастықты кеңейтуге және Біртұтас Экономикалық кеңістікті қалыптастыруға одан әрі есептесе беру ниетіндеміз.

Сонымен қатар Бүкіл дүниежүзілік банк, Еуропа Қайта құру және даму банкі, Азия даму банкі және таяуда құрылған Еуразия даму банкінің жобаларына баса назар аудару керек.

Қазақстанның БСҰ-ға кіруі жолындағы келіссөз үдерісі тоқтаусыз жүргізіліп жатыр. Республиканың сыртқы сауда режимін реттейтін заңдарының едәуір бөлігі қазірдің өзінде БСҰ нормаларына сәйкес келтірілді немесе Парламентте талқылану үстінде.

Нарықтық экономиканың қалыптасуы Республикамыздағы бухгалтерлік есеп жүйесіне елеулі өзгерістер енгізді. Экономиканы басқарудың әкімшілдік- әміршілдік жағдайында қалыптасқан бухгалтерлік есеп нарықтық экономиканың талаптарын қанағатандыра алмайтындығын көрсетті.

Елімізде мемлекеттік меншікке негізделген кәсіпорындарды жекешелендіру бағдарламасының жүзеге асырылуы, жаңадан қалыптасқан шаруашылық жүргізуші субъектілердің табысты қызмет етуі мақсатында тиісті экономикалық және құқықтық инфраструктураның құрылуы, республиканың кең шеңберлі халықаралық байланыстары, қаржы рыногына шығуы, шетелдік инвесторлардың көптеп тартылуы бухгалтерлік есеп жүйесін реформалауды талап етті.

Шаруашылық субъектілерде аналитикалық және синтетикалық есепті ұйымдастыруда өндірістік құрылыс технологиясы біршама тән ерекшеліктерге ие. Диплом жұмысының тақырыбы нарықтық экономика жағдайындағы өзекті мәселелердің бірі. Диплом жұмысын орындау барысында ЖШС “AGS-3” шағын кәсіпорын материалдары пайдаланылды.

Диплом жұмысы кіріспеден, үш негізгі тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады және осы зерттеліп отырған кәсіпорынның құжаттары тіркелді.

І. Шағын кәсіпорынның техника экономикалық сипаттамасы және бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

1. 1. Шаруашылықтың техникалық -экономикалық сипаттамасы

«AGS-3» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 2001 жылы құрылған. Жауапкершілігі шектеулі серіктестік құрылтайшының салымы негізінде құрылып отыр, Қазақстан Республикасының заңы негізінде әрекет етеді. Шағын кәсіпкерліктің субъектісі болып табылады. Кәсіпорынның қызметкерлерінің орташа жылдық саны 250 адамнан артық және активтерінің жалпы құны үш жүз жиырма бес мың есе айлық есептік көрсеткіштен аса ірі бизнес субъектісі болып табылады.

«AGS-3» ЖШС-гі күрделі жөндеу және құрылыс жұмыстарымен, сонымен қатар құрылыс материалдарын өндірумен айналысады.

Серіктестіктің әрекетінің негізгі мақсаты болып қоғамдық және тұрғын үй, сауда кешендері ғимараттарын қайта құру және құрылыстық жобалау.

Серіктестік қызметінің негізгі түрлері келесідей:

• Полиуританды өндіру;
• Жылу, гидро, дыбыстыантикорозиялық изоляция жұмыстарын өндіру;
• Полиуритандық көбікті, мұнай, газ жылу өткізгіштеріне жағу;
• Жаңа технолгияларды сатып алу жасап шығару, жобалау, құрастыру және соның ішінде шет елдерде өндіріске енгізу;
• Шет елдік арнайы өнімі мен құрал жабдықтарын сатып алу;
• әр түрлі құрамдарды сатып алу және жеткізу, сол сияқты өз өндірісіне;
• жеке және түскен қаржылық есебінен нысандарды түбірлі құру және оларды сату;
• құрылыстық жобалар жұмыстарын өндіру;
• құрылыс материалдарын өндірісімен олардың өткізулері;
• электр жабдықтау, газбен жабдықтау, сумен жабдықтаудың ішкі және сыртқы тораптарын, канализациялық тораптарды желдеткіш жүйелерді салу жұмыстарын орындау;
• санитарлық техникалық жабдықтарды есебенен нысандарды түбірлі құру және оларды сату;
• желілік радио және телебейне байланыстарды жасау;
• әр түрлі объектілерді құрған жағдайды төсеу жұмыстарды орындау;
• тереторияларды көркендеу және ағашпен гүлдер егу жұмыстарын орындау;
• инженер техникалық және саулетшілік жобалы қызметтермен байланысты жұмыстар;
• жиһаздарды жөндеу, жинау, тұрғызу және дайындау;
• халық тұтынатын тауарлар өндіру;
• жалпы коммерциялық іс-әрекет;
• құрылыс, жөндеу құрылыс, құрастыру, қалпына келтіру жұмыстарын жүзеге асыру;
• I немесе II және III дәрежелі жауапкершіліктегі ғимараттар және қоршау құрастырмаларын тұрғызу;
• металл құрастырмаларын монтаждау, арматура орнату;
• балот резервуарлар мен дейінгі ыдыстар;
• негіздері мен ірге тастарын салу;
• тіректерді қадау жұмыстары;
• жиналмалы бетон және темір бетон құрастырмаларын жинау;
• тас кірпіш, блоктар қалау және арақабырға құрылғыларынан орнату;
• техникалық қызмет көрсету және автомобильге бензин құю станцияларын ашу;
• автобөлшектер мен автомобильдер сату,
• автомобильдерге техникалық қызмет көрсету және жөндеу;
• машина жасау өнімдерін және халық тұтынысты тауарларын өндіру және өткізу;
• автомобиль бөлшектері мен жабдықтарын астып алу және сақтау;
• көлік қызметті ұсыну және т. б. қызметтер көрсету.

Серістестік қызметін қамтамасыз ету үшін қатысушы 77500 теңге мөлшерінде жарғы капиталын құрды. Жарғы капиталын қатысушы толығымен 100 % пайыз мөлшерінде енгізген.

Серіктестік төмендегілердің меншік иесі болып табылады:

• қатысушының жарғылық капиталына енгізген ақша және материалдық салымдарының (соның ішінде интеллектуальды меншік нәтижелеріне құқық) ;
• серіктестіктің шаруашылық қызмет нәтижесінде алған кірісінің;
• өзгеде кірістердің, сондай ақ заңдармен рұқсат етілген өзгеде негіздер бойынша сатып алынған мүліктің.

Серіктестіктің мүлкі оның балансында есепке алынады.

Серістестіктің бір жылға қызметі нәтижесінде алған таза пайдасын бөлу серіктестіктің сәйкес жылғы қызметінің нәтижелерін бекітуге арналған қатысушы шешіміне сәйкес жүргізіледі.

Серіктестіктің кірістер мен шығыстар туралы есебі 30 БЕС-ына сай жасалып түсіндірме хатымен баяндалады. Бұл есеп серіктестіктің есептік кезеңдегі қаржылық нәтижесін бейнелейді. Кірістер мен шығыстар туралы есеп мына баптардан құралады:

• негізгі қызметтен табыс:

өткізілген дайын өнімнің (тауардың. жұмыстың, қызметтің) өзіндік құны;

• жалпы табыс;
• кезең шығындары (өткізу шығындары, әкімшілік шығысдар, сыйақы түріндегі шығын) ;
• негізгі қызметтен табыс (шығын) ;
• негізгі емес қызметтен табыс (шығын) ;
• негізгі қызметтен салық салуға дейінгі табыс (шығын) ;
• корпоративтік табыс салығы;
• негізгі қызметтен салық салынғаннан кейінгі табыс (шығын) ;
• төтенше жағдайлардан табыс (шығын) ;
• таза табыс (шығын) .

Кәсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштерін төмендегі бірінші кестеден 1 көруге болады.

Кестеден көріп отырғанымыздай есепті жылды өткен жылмен салыстырғанды өнімді өткізуден түскен табыс 8730434 теңгеге өскен. Сатылған өнімнің өзіндік құны 6820652 тенгеге артып отыр. Жалпы табыс 1909782 теңгеге көбейген. Кезең шығындары 1400365 теңгеге артқан. Негізгі қызмет бойынша табыс 509417 теңгеге зиян шекті.

Кесте 1

Кәсіпорынның қаржылық шаруашылық қызметінің негізгі көрсеткіштері

1. 2. Шағын кәсіпорынның есеп саясаты және бухгалтерлік есепті ұйымдастыру

Бухгалтерлік есепті ұйымдастыру - субъектінің шаруашылық іс-әрекеті туралы күмәнсіз сенімді және уақытылы ақпарат алу мен ресурстарды, дайын өнімді тиімді пайдалануды бақылауды жүзеге асыру мақсатымен есеп процесін құрудың шарттары және элементтер (қосылатын) жүйесі. Негізті қосылғыштар мыналар: алғашқы есеп пен құжат айналымы, түгендеу, субъекті қаржы-шаруашылық қызметі шоттарының жұмыс жоспары, бухгалтерлік есеп формалары, есеп және есептен шығару жұмысын ұйымдастыру формалары, есеп берудің көлемі мен мазмұны.

Шағын кәсіпорындарда бухгалтерлік есепті ұйымдастыру 23 «Шағын кәсіпкерлік субъектілерінің есебі мен есептілігі» бухгалтерлік есеп стандартына сәйкес жүргізіледі.

Бухгалтерлік есептің негізгі принциптері мен есептің жалпы ережелері Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру жүйесін реттейтін құқықтық-нормативтік актілермен белгіленеді. Бухгалтерлік есепті реттеу жүйесінің бес деңгейі бар:

1. «Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы» Заң.
2. Заңнамалық актілер мен ҚР Үкіметінің Қаулылары.
3. Бухгалтерлік есеп стандарттары мен оларға әдістемелік ұсыныстар.
4. Шоттардың типтік жоспары мен оларды қолдануға берілген нұсқау.
5. Субъектінің есеп саясаты.

«Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру туралы» Заңның 6-бабы 2-тармағына және «Қаржылық есеп беру туралы ұсыныс» 30 Бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес есеп саясаты «ұйымның талаптары мен қызмет ерекшеліктеріне сай, Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен есеп шоттарының үлгі жоспары туралы заңдарының талаптарына сәйкес бухгалтерлік есепті жүргізу мен қаржылық есеп беруді жасау үшін қабылданған принциптер, негіздер, шарттар, ережелер мен практика».

Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру есептеу мен үздіксіз қызметтің негізгі принциптеріне, түсінікті. орынды, сенімді және салыстырмалы сапалық сипаттамаларға сәйкес атқарылуы тиіс.

Есеп саясаты бұл бұл бухгалтерлік есеп талдау және аудит аумағындағы ұзақ мерзімді саясат. Оны әрбір құрылыс мекемесі өз бетінше жасайды. Бухгалтерлік есепті және қаржылық есепті қаржылық есептеудің халықаралық стандарттарының негіздері мен қағидаларына сәйкес жүргізу үшін субьектілердің басшыларының қабылданған тәсілдерінің жиынтығын құрайды.

«AGS-3» ЖШС-дегі есеп саясатының құрылымы төмендегідей бекітілген:

1. Жалпы ережелері.
2. Басқару, ұйымдастыру құрылымы.
3. Бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау жүйесі.
4. Бухгалтерлік құжаттар және оларды сақтау мерзімі
5. Түгендеу.
6. Негізгі құралдар есебі, негізгі құралдардың есептен шығу және тозу есебі.
7. Материалдық емес активтер есебі.
8. Ақша қаражаттар есебі.
9. Есеп айырысу шотындағы нақты ақшалар есебі.
10. Тауарлы-материалдық құндылықтар есебі.
11. Еңбек және еңбекке ақы төлеу есебі.
12. Дебиторлық және кредиторлық берешектермен басқа да активтердің есебі.
13. Меншікті капитал есебі.
14. Өндірістік шығындар және өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау есебі.
15. Сату, табыс және бағалар.
16. Есептілік.

«AGS-3» ЖШС-і өз қызметін мына құжаттар негізінде жүзеге асырады:

• «AGS-3» ЖШС-інің жарғысы;
• «AGS-3» ЖШС-інің құрылтай құжаттары;

• №409-1 1999-ж. 01-шілдеде шыққан (одан кейінгі өзгертулері мен қосымшаларын ескере отырып) ҚР Азаматтық Кодексі;
• 1998 ж. 22-сәуірде шықкан №220-1 "Шектеулі және серіктестіктер туралы" ҚР Заңы(одан кейінгі өзгертулері мен қосымшаларын ескере отыра) ;
• ҚР-дағы қаржылық-шаруашылық әрекеттегі ұйымдардың қызметін реттейтін өзге де заңдар, нормативтік актілер, нұсқаулар мен әдістемелік ұсыныстар.

Есеп саясаты екі бөлімнен тұрады:

Ұйымның ұйымдастырушылық, басқару бөлімі және әдістемелік бөлім.

«AGS-3» ЖШС-інің басқару органы болып қатысушылардың жалпы жиналысы, ал атқарушы органы болып директор саналады.

Жалпы жиналыс қатысушылары мен атқарушы директордың өкілдігі ҚР Заңымен және «AGS-3» ЖШС-інің Жарғысымен анықталады.

Бухгалтерлік есеп және ішкі бақылау жүйесі

1. «AGS-3» ЖШС-інде бухгалтерлік есеп мына нормативтік құжаттарға негізделіп жүргізіледі:

• ҚР-ның 2007ж. 28-ақпанда шыққан №234 "Бухгалтерлік есеп және қаржылық есептілік туралы" заңы;

• Бухгалтерлік есеп стандарттары (өзгертулер мен қосымшаларын ескеру) ;
• Бухгалтерлік есеп стандарттарына әдістемелік нұсқаулықтар;

• 2002-ж. 18-қыркүйегінде шыққан №438 бухгалтерлік есептің жұмыс шоттар жоспары (өзгерістерін қоса алғанда) ;

• «AGS-3» ЖШС-інің есеп саясаты;

• бухгалтерлік есепті ұйымдастыру бойынша әдістемелік нұсқаулар, нормативтік актілер.

2. «AGS-3» ЖШС-інің бухгалтерлік және қаржылық есебін құрастыру мақсаты -қызығушылық танытқан серіктестікке қатысты тұлғаларды қажетті ақпаратпен қамсыздандыру.

3. «AGS-3» ЖШС-інің бухгалтерлік есеп мына принциптерге негізделеді:

• есептілік - табыс нақты алынғанда, шығыс жабылғанда танылуы;
• әрекеттің үздіксіздігі - онда қаржылық есеп серіктестік жұмыс істеуде және жақын болашақта істейді деген алғышартпен жүргізу.

4. Қаржылық есептің өткен кезеңдеріндегі жіберілген қателер келесі кезеңде есепке алынып, таза табыс не залалды түзетуде ескерілуі тиіс.
5. ЖШС қаржылық есебі сипаттамасының негізгі қасиеттері түсініктілік, орындылық, сенімділік және салыстырмалық болуы керек.
6. «AGS-3» ЖШС-інің есеп саясатындагы өзгерістер ҚР заңнамасында және серіктестік қызметінің қаржылық есебін тапсыруда өзгерістер болған кезде ғана жасалады.

Бухгалтерлік құжаттама:

1. Бухгалтерлік жазбалар алғашқы құжат негізінде жасалып, бухгалтерлік есебінде негізгі құралдар, басқа да активтер, міндеттемелер, табыстар мен шығыстар көрсетілуі тиісті. Алғашқы құжаттар сол операцияларды растаушы ретінде жасалған уақытына сәйкес, ол мүмкін болмаса есепті тұлға есеп өткізуіне байланысты сол операция өткеннен кейін есепке алынады.
2. Бухгалтерлік жазбалар қолмен сонымен қатар компьютерлік есеп жүйесі арқылы жасалады.
3. Біртекті операцияларға жинақтық құжаттар жасалады. Жинақтық құжаттар алғашқы құжаттармен бекітілсе ғана дәлелдеу күшіне ие.
4. Серіктестіктің алғашқы құжаттарын, бухгалтерлік есеп құпия ақпараты болғандықтан, оған тек басшылық рұқсат берген тұлғалар ғана ұсынылсын.
5. Операция мәніне қарай басшылық бухгалтерлік құжаттарға қол қоятын тұлғалар бұйрық бойынша анықталады.
6. «AGS-3» ЖШС-інің бухгалтерлік құжаттары ҚР заңнамасы (ҚР Салық Кодексінің 66-бабы) бекіткен мерзімдерге сақталады. Құжаттарды сақтау құжат қатысты мерзімнен кейінгі жылдың 1-қаңтарынан есептеледі.

1. 3. Шығындардың жіктелуі (классификация) және тәртібі

Кез келген өнімді (жұмыс, қызмет) өндіру белгілі бір шығындармен байланысты.

Шығындар активтердің келуі немесе пайда болған өндіріс шығындарымен байланысты міндеттердің артуы.

Ақшалай формадағы субъект шығынына өнімнің өзіндік құны жатады.

Өзіндік шығындарды дұрыс ұйымдастыру үшін оның ғылыми-негізделген жіктелімі аса қажет. Бухгалтерлік есептің №7 «Тауарлы-материалдық қор есебі» стандартына сәйкес шығын мыналарға жіктеледі:

1. пайда болу орны бойынша - өндіріс, цех, учаске, құрылымдық бөлімше. Мұндай жіктеу өндірістік өнімнің өзіндік құнын анықтау үшін аса қажет;
2. өнім (жұмыс, қызмет) түрлері бойынша - оның өзіндік құндарын есептеу үшін керек;
3. шығын түрлері бойынша немесе өнімнің өзіндік кұнына көшіру тәсілі бойынша экономикалық элементтер бойынша және калькуляциялау баптарымен.

Сонымен бірге:

а) экономикалық элемент бойынша - өнім өндіру үшін кандай шығын кеткенін көрсетеді. БЕС 7-ге сәйкес мына экономикалық элементтер анықталады:

материалдық шығындар;

еңбекақы шығындары;

аударым;

құралдың тозуы;

басқадай шығындар;

ә) калькуляция баптары бойынша - өнімнің жекелеген түрлерінің өзіндік құнын есептеу үшін пайдаланылады.

БЕС 7-ге сәйкес оған жататындар:

материалдар;

еңбекақы;

аударым;

үстеме шығындар.

Алайда, экономикалық элемент және бап бойынша шығынды есепте топтастыру өзара байланысты, өйткені олар құрамы (элементі) және мақсатты тағайындауы (калькуляция бабы) бойынша субъектінің бір ғана шығындарын сипаттайтынын айта кету керек. Бұл ақпарат есебінде шаруашылық жүргізуші субъектінің тұтас шығынын өнім (жұмыс, қызмет) түрлері бойынша, калькуляциялау баптарымен шығынның пайда болу орнына қарай бөлшектеп (детализировать), элементтік қимада (поэлементном разрезе) қалыптастыруға мүмкіндік тудырады, өнімнің өзіндік құнын әлдеқайда дұрыс есептелуіне және кәсіпорын шығындарына бақылауды күшейтуге жағдай жасайды.

Экономикалық элемент бойынша топтастыру онын құрылымын зерделеу, өндірістік шығындар сметасын пайдалануын бақылау, жоспарлау және талдау үшін қолданылады. Бап бойынша топтастыру кәсіпорын шығынының талдамалық есебін ұйымдастыру, калькуляциялау және өнімнің өзіндік құнын бакылау үшін пайдаланылады. Екі топтастыру бірін-бірі толықтырады және өнімді өндіруге кететін шығын, есептеу және өзіндік құнды талдау есебін ұтымды жүргізуге мүмкіндік тудырады.

Өндіріске арналған шығындар басқа белгілердің қатары бойынша жіктелуі мүмкін (кесте 2) .

Негізгі - өндірістің технологиялық процесімен тікелей байланысты: шикізат және материалдар, қосалқы материалдар мен басқа шығындар.

... жалғасы

Қазақстан Республикасының құрылыс нарығы

Тауарлық-материалдық қорлар есебінің теориялық негізі

Түскен материалдарды алуды тексеру

Кәсіпорында тауарлық - материалдық қорлар есебінің ұйымдастырылуы

Нарықтық экономика жағдайындағы өндіріс шығындарының есебін ұйымдастыруды жетілдіру

Құрылыс шығындарының есебі

Ақша қаражаттар қозғалысының есебі

Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау мен өндірістік шығындарды талдау

Құрылыстағы бухгалтерлік есепті ұйымдастырудың теориялық аспектісі

Шығындар есебінің аудиті

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс