Салықтық бақылау және оның жетілдіру жолдары

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: “Салықтық бақылау және оның жетілдіру жолдары”

Жоспар:

Кіріспе 3

І Салықтық бақылаудың теориялық негіздері

Салықтық бақылаудың экономикалық мәні мен маңызы 5
Салықтық бақылау - қаржылық бақылаудың саласы 12
Салықтық бақылауды жүргізу мен ұйымдастыру қағидалары 16

ІІ Салықтық бақылаудың қазіргі кездегі жағдайын талдау

2. 1 Салықтық бақылаудың түрлері мен нысандары 18

2. 2 Салық қызмет органдарының салықтық бақылауды іске

асыру қызметін талдау 25

Салықтық бақылау нәтижелерін іске асыру 33
Салықтық бақылаудың кейбір дамыған

шетелдердің іс-тәжірибесі 36

III Салықтық бақылаудың жетілдіру жолдары

Салықтық бақылаудың жетілдірілуіндегі

автоматтандырылудың рөлі 44

Салық төлеушілерді таңдаудағы статистикалық

әдістерді қолдану 56

Қорытынды 59

Қолданылған әдебиеттер тізімі 63

Кіріспе

Диплом жұмысының өзектілігі. Салықтар дүниежүзіндегі барлық адамзаттың өмірінде кездесіп отыратын құрал болып келеді, себебі әрбір тұлғаның сатып алатын, тұтынатын заттарының барлығының құрамында салықтың белгілі бір мөлшері тұрады, яғни салықтар кез-келген заңды немесе жеке тұлғаның өмір сүруіне керек, оның физиологиялық, әлеуметтік немесе қауіпсіздік қажеттіліктерін қанағаттандыру барысында тұтынатын қызметтері, жұмыстары мен тауарларының іске асуы кезінде пайда болатын міндетті төлемдер болып келеді. Салық бүкіл қоғам үшін жасалған игілік, ал салықтық саясат экономикалық қатынастарды реттейтін маңызды құрал болып табылады. Аумақтық бюджетті қалыптастырудағы негізгі қайнар көзі-салықтардың арқасында әлеуметтік-қоғамдық бағдарламалар қаржыландырылады. Бұған мысалға қорғаныс, қоғамдық тәртіп және қауіпсіздік, оқу-ағарту ісі, денсаулық сақтау, қоршаған ортаны қорғау, құрылыс, көлік және байланыс және тағы да басқа азаматтардың мәдени-тұрмыстық жағдайын жақсартуға бағытталған шаралар жатады. Ал бұл шараларды қаржыландыру міндеті мемлекеттік бюджет, ал бюджетті үкімет әр-түрлі құралдармен басқаратын, реттейтін бірден-бір құрал болып табылады. Үкіметтің бюджет кірістерін басқару құралдарына, яғни оның заңға сәйкес дұрыс реттелуі, бөлінуі, жүйелі түрде қадағалануы тікелей салық органдары қызметтеріне тәуелді түрде жүзеге асырылады. Мемлекеттің бюджет кірісіне түсетін салықтық түсімдер мен басқа да міндетті төлемдері салық бақылау қызметі негізінде жүргізіледі. Салықтық бақылаудың негізгі қызметі мен жүргізілу нысандары арқылы оның мақсаттары жүзеге асады. Ал басты мақсаты мен міндеті - салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің дұрыс есептелуі мен уақытылы төленуін бақылау. Мемлекеттің алдына қоятын мақсаттарының бірі кіріс көздерін қалыптастыру болып табылады. Қазақстан Республикасында салық жүйесі 1991 жылдан бері қызмет атқарады. Салықтық жүйе мемлекетке елдің экономикалық және әлеуметтік дамуының маңызды мәселелерін іске асыруды бақылау үшін қажет.

Салықтардың пайда болуы мен мемлекеттің пайда болуы бір кезеңге жатады. Қандай да бір мемлекет үшін салықты бекітіп, оны жинау - ең маңызды қажеттіліктерінің бірі. Себебі салықтардан түсетін қаржылық ресурстарсыз мемлекеттің өмір сүруі, дамуы екіталай нәрсе.

Салықтық бақылауды жүргізудің экономикалық мәнділігі жоғары. Оның себебі мемлекет шеңберінде, толығымен салықтық түсімдердің орындалуы әр жылда артып отырады. Салық органдарының бұл қызметі салық төлеушілердің салық төлеу процессіндегі принциптерін орындауға алып келеді. Яғни психологиялық тұрғыда салық төлеуші заңды және жеке тұлғалардың алдындағы міндеті анықталады.

Мемлекеттің салық органы басты функционалдық-қызметтерін атқарады. Тақырыптың өзекті мәселесі - салықтық бақылау және оның жетілдіру жолдары болғандықтан бұл қызмет арқылы салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына бақылау ісі жүргізіледі, салық жүйесі мен бюджет саясатын жетілдіру жолдары қарастырылады. Салықтық бақылауды тиімді жүргізу арқылы салықтық тәртіпті қатаң сақтау, салық төлеушілердің заңға сәйкес төлейтін салықтары мен алымдарын толық және уақытылы бюджетке төлеп отыруын қамтамасыз етіледі.

Диплом жұмысының мақсаттары мен міндеттері. Диплом жұмысының мақсаты: Қазақстан Республикасындағы салық бақылау органдарының қызмет ету аясын талдау және оның дамуы, одан әрі жетілдіру жолдарын анықтау.

Аталған мақсатқа сәйкес төмендегі міндеттер анықталған:

Салықтық бақылаудың экономикалық мәні мен маңыздылығын атау;
Салық қызмет органдарының салықтық бақылауды жүзеге асыруы (Алматы қаласының Медеу ауданы Салық комитетінің мәліметтері бойынша) ;
Салықтық бақылау қызметіне сипаттама беру және кейбір шетел тәжірибелері бойынша салыстырма жүргізу;

Қазақстан Республикасының салық органдарына салықтық бақылау қызметінің жетілдіру жолдарын ұсыну.

Диплом жұмысының құрылымы үш бөлімнен тұрады:

Бірінші бөлімде салықтық бақылаудың теориялық негіздері, экономикалық мәні мен маңызы, қаржылық бақылаудың саласы ретіндегі орны, жүргізу мен ұйымдастыру қағидалары көрсетілген.

Екінші бөлімде салықтық бақылаудың қазіргі кездегі жағдайына талдау жүргізіледі, салықтық бақылаудың түрлері мен нысандары, Алматы қаласының Медеу ауданының мәліметтеріне сүйене отырып, бақылауды іске асыру қызметін талдау және нәтижелерін іске асыру, кейбір дамыған шетелдердің іс-тәжірибесі жөнінде.

Үшінші бөлімде салықтық бақылаудың қызмет ету перспективасын дамыту, жетілдіру жолдары бойынша ұсыныстар келтірілген.

Жұмысты орындау барысында сүйенген ақпарат көздері Қазақстан Республикасының Салық Кодексі, оқу құралдары, газет-журналдар мен интернет сайттары қолданылған әдебиеттер тізімінде көрсетілген.

І Салықтық бақылаудың теориялық негіздері

Салықтық бақылаудың экономикалық мәні

мен маңызы

Мемлекет бюджеті әр-түрлі көздерден қалыптасады:

біріншісі, ішкі және сыртқы көздер - қаражат иесінің қарыз алушыға қаржыны ерікті түрде беруі; екіншісі, салықтар - бұнда қаражат керісінше мәжбүрлеп алынады.

Салықтар әскери табыстар мен баждармен қатар пайда болған мемлекеттің қорлану көзінің бірі болып келеді, яғни заңды түрде белгіленген қойылым арқылы халық пен шаруашылық субъектілердің табысынан алынатын міндетті алымдар.

Салықтардың ұғымы бір, егер ғалымдардың анықтамаларында айырмашылық болса, алшақтық алысқа кеткен емес. Американдықтардың айтуынша салықтар - қоғамның өркениетке жету құралы деген. Ал Бенджамин Франклин өмірде 2 күмәнсіз нәрсе бар: өлім мен салық деген. Бұл жөнінде Ф. Аквинский “Салықтарды ұрлаудың рұқсат етілген нысаны” ретінде қарастырса, экономикалық теория негізін қалаушылырдың бірі А. Смит “салық төлеушілер үшін құлшылықтың белгісі емес, бостандықтың белгісі” деп тұжырымдаған.

Салыққа деген көзқарас экономикалық және әлеуметтік жағынан да қарастырылған, сондықтан анықтамалар көп болғанмен олардың әрқайсысының кемінде бірнеше кемшіліктерін табуға болады. Мысалға С. Д. Цыпкиннің мәлімдеуінше, салықтар, бұл алдын-ала белгіленген қойылым бойынша және белгілі уақытта материалды алғышарттар арқылы бюджетке төленетін мемлекетпен белгіленген жеке-қайтарымсыз ақшалай төлемдер. Салықтардың ең тараған анықтамасы болғанымен бұнда салықтардың эквивалентсіздігі туралы айтылмаған. Ал Л. К. Воронованың ұсынған анықтамасы бойынша, салықтар дегеніміз, жалпымемлекеттік қажеттіліктерді қанағаттандыру мақсатында белгілі уақытта және мөлшерде өкілеттілігі бар мемлекеттік органдардың актісіне сәйкес заңды және жеке тұлғалардың бюджетке аударатын төлемдері болып келеді. Бұл анықтама авторы салықтарды құқықтық жағынан қарастырған және олардың міндеттілігі, қайтарымсыздығы, эквивалентсіздігі туралы ешқандай мәлімет берілмеген. Сонымен қатар көптеген авторлар салықтарға салым ретінде анықтама беріп, оның негізгі анықтамасынан қатты алшақтайды. А С. Г. Пепеляев өзі заңгер болғандықтан салықтарды меншікті қолданғаны үшін алынатын төлемдердің жалғыз заңды нысаны ретінде ұсынады, бірақ бұл анықтаманың да қарама-қайшылықтары көп.

Салықтардың сипаттайтын белгілері өте көп, олардың барлығын атамай, бірақ ескере отырып қысқа да нұсқа анықтамасын берген дұрыс болар: демек біздің пікірімізше, салықтар - дегеніміз, заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде мемлекеттік бюджетке аударылатын, қайтарымсыз және өтеусіз сипатта болатын біржақты міндетті төлемдері.

Бұл Салық Кодексінде белгіленген салықтардың анық және қысқа анықтамасы, ал егер толық формасына келетін болсақ, салықтар - дегеніміз, мемлекеттік бюджетке (республикалық және жергілікті) мемлекетік органдар өкілеттілігі арқылы заңды және жеке тұлғалардан (шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халықтан) тұрақты түрде алынатын және мемлекет табысына, яғни меншігіне аударылатын, мемлекеттік жоғары билік органдарының (парламент) заңдарымен белгіленген және мемлекеттік мәжбүрлеу күшімен қамтамасыз етілген міндетті, қайтарымсыз төлемдер болып келеді.

Салықтардың классикалық анықтамасына тоқтала кетсек, салықтар - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен арасындағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарды сипаттайтын категория.

Салықтардың құқықтық сипаттамаларына жатады:

тек мемлекет салықтарды белгілей алады;
салықтар тек мемлекет тарапынан, біржақты міндеттейді;
салықтар нормативті актлермен белгіленеді, яғни құқықтық нысанда жүргізіледі;
салықтар мәжбүрлі сипатқа ие;
салықтарда теңқұқылы қаражат алымы орын алады;
салықтарды төлеу мемлекеттік жауапкершілік дәрежесімен қамтамасыз етілген;
салықтарды төлеу кезінде бақылау міндетті түрде жүргізілу қажет;

Салықтардың экономикалық сипаттамасына жатады:

салықтар қаржы нысанындағы төлемдер болып келеді;
салық қатынастарының тұрақты сипаты;
баламасыздығы;
салық салу объектісінің орын алуы;
салық субъектісінің анық болуы;

Салықтардың экономикалық мәні келесіде:

салықтар жеке тұлғалардың табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастардың бір бөлігін көрсетеді;

жеке тұлғалар табыстарының белгілі бір мөлшері мемлекет үлесіне жинақталып, жинақтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді;

Салық салу механизмінде салықтардың ерекше белгілері бойынша жіктелуі орын алады, ол салықтардың қызметін тиімді ұйымдастыру мақсатында топтастырылады:

1) Салық салу объектісіне байланысты:

1. 1) Тікелей салықтар - табысқа немесе мүлікке салынады:

Корпоративті табыс салығы, жеке табыс салығы, жер салығы, көлік құралдарына салынатын салық, мүлік салығы және т. б.

1. 2) Жанама салықтар - субъектісі тұтынушы болып келеді, бірақ салық сомасы тауардың құнында болғандықтан салықты бюджетке сатушы аударады, оларға жатады:

қосылған құн салығы, акциздер;

2) Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай:

2. 1) жалпы салықтар - бюджетке түскен соң жалпы мақсаттарда қолданылады. Оларға Корпоративті табыс салығы, қосылған құн салығы және т. б. жатады.

2. 2) Арнайы салықтар - бюджетке түскен соң алдын ала белгіленген нақты шараларға бағытталады.

3) Экономикалық белгісіне байланысты:

3. 1) Табысқа салынатын салықтар - салық төлеушінің кез-келген салық салынатын объектісінен түсетін табысынан алынады, оларға табыс салығы мен пайдаға салынатын салық жатады.

3. 2) Тұтынуға салынатын салықтар - салық төлеуші тауар немесе қызмет құнын төлеген кезде төлейді, мысалға қосылған құн салығы және акциздер.

4) Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай:

4. 1) нақтылы салықтар - салық төлеушінің салық салынатын объектісінің сыртқы белгісіне қарай салынады, мысалға жер, мүлік салығы.

4. 2) дербес салықтар - салық төлеушінің салық салынатын объектісінен алынатын табыс мөлшеріне байланысты салынады, оларға корпоративті табыс салығы, жеке табыс салығын жатқызуға болады.

Салық салу органына байланысты салықтар жалпы мемлекеттік және жергілікті болып бөлінеді.

Осы жіктемеде негізгі топтасқан тура және жанама салықтардың экономикалық мазмұнын төмендегідей атап өтуге болады:

тура салықтардың жоғары ұйымдасқан жүйеге тән, шаруашылық жүргізуші субъектілердің, халықтың экономикалық мүддесіне әсер ететін салықтық реттеу мүмкіндігі жоғары.
жанама салықтар халық шаруашылығы жайсыз, депрессивті жағдайдағы, тар салық базасы, әлсіз салық аппараты бар жүйеге тән.

Бұл тараптан тура салықтардың табыстылығы жанама салықтарға қарағанда тұрақты және одан жалтару мүмкіндігі мүлдем жоқтығы айқын.

Салықтардың қызметтеріне келсек, олар жеткілікті дәрежеде көп болады және ғалымдар олардың ішінен кейбіреулерін іріктеп негізгісіне жатқызып жатады. Сонымен қатар бұл іріктеу мемлекеттің салық жүйесіне, ұстанатын салық саясатына тікелей байланысты болып келеді, сондықтан әр елдің салық қызметтері, қағидалары, түрлері әр-түрлі болып келеді.

Салықтар бюджетке түсетін төлемдер болғандықтан оның негізгі қызметі мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімінің құрылуын қамтамасыз ететін фискалдық қызмет болып келеді. Бұл қызмет арқылы салықтардың қоғамдық міндеті артады, яғни бюджет кірісі топтастырыла отырып әлеуметтік, әскери, діни және т. б. шаралардың іске асуын қамтамасыз етеді. Фискалдық қызмет қаражаттарды бюджетке орталықтандырумен сипатталады, ал орталықтанған қаражат әрі қарай бөлінеді. Бұдан оның бөлгіштік қызметі туындайды, бірақ Қазақстан Республикасының Салық Кодексі бойынша бұның барлығы фискалдық қызмет деп есептелінеді. Фискалдық қызметтің өзі бірнеше қызметтер жиынтығынан тұрады: бюджеттік, жұмылдырушы, аккумуляциялаушы, жинақтаушы.

Мемлекет шаруашылықты ұйымдастыруды қолға алғаннан бері салықтық механизмі арқылы жүзеге асырылатын реттеуші қызметі пайда болды. Бұл қызмет арқылы кез-келген шаруашылық өмірдегі қаржы ресурстарының қимылына бақылау жасалынады, салық жүйесі мен бюджет саясатын жетілдіру жолдары қарастырылады, салық механизмінің тиімді қызмет етуі бағаланып отырады. Бұл қызметтің негізгі тетіктеріне салық ставкалары мен салық жеңілдіктері жатады.

Осы реттеуші қызметі негізінде ынталандырушы қызметі бар, ол салық жеңілдіктері, преференциялары арқылы жүзеге асырылады. Бұған байланысты салық жеңілдіктерінің қандай мақсаттарды ынталандыруға бағытталатындығы анықталады:

шағын және орта бизнесті қаржыландыру;
үй құрылысына және өндіріске кеткен шығындарды қаржыландыру;
зейнеткерлер мен мүгедектердің жұмыспен қамтылғандығын қаржыландыру;
мәдени және қоршаған ортаны қорғау шараларымен байланысты қызметті қаржыландыру;

Сонымен қатар реттеуші қызметінің құрамына кіретін тежеуші және өндірістік бағытқа арналған қызметі бар .

Соңғы қызметі - салықтық бақылау. Салықтық бақылауды жүзеге асыру барысында бақылау нысандарына сәйкес салық төлеушінің тәртіпті сақтауын, салық төлеуінің заңға сәйкестілігін, мерзімі мен көлемінің дұрыстығын, жалтарудың бар, не жоқ болуын тексеру, салықтық түсімдердің сандық көрсеткіштерін белгілеп, олардың мемлекеттің қаржылық ресурстарға деген қажеттілігіне сәйкес келуін анықтауында болып келеді. Салықтық бақылауды тиімді жүргізу арқылы салық төлеушілердің заңға сәйкес төлейтін салықтары мен алымдарын толық және уақытылы бюджетке төлеп отыруын қамтамасыз етіледі. Салықтық бақылауды жүргізбес бұрын оның мәнін, ережелерін ашайық, яғни салық бақылауы - дегеніміз салық қызметі органдарының салық заңдарының орындалуын жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдардың толық және уақытылы аударылуын бақылауы. Ал негізгі міндеті салықтық түсімдердің сандық көрсеткіштерін белгілеп, олардың мемлекеттің қаржылық ресурстарға деген қажеттілігіне сәйкес келуін анықтауда болып келеді. Бұл салықтың экономикалық мәнін ашады. Ал бақылау қызметінің маңызы - салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына бақылау ісі жүргізіледі, салық жүйесі мен бюджет саясатын жетілдіру жолдары қанағаттандырылады.

Салықтық бақылау салық жүйесінің ел экономикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына, саяси-әлеуметтік шараларды толық орындалуын қамтамасыз етуге мүмкіндік туғызатын мемлекеттің қаржы көздерінің негізгі қызметі болып келеді, яғни салықтық бақылау барлық қаржыға тән экономикалық қатынастардың негізгі стимуляторы болып табылады.

Салықтық бақылау маңыздылығы тек мемлекеттік бюджеттің толық орындалуы емес сомен бірге заңның сақталуы және шаруашылық субьектілер, жеке тұлғалар, жалпы қоғамның тұрақтылығын қамтиды. Салықтық бақылау қызметі салық комитеті мүддесінде жүргізілетіндіктен ол қаржылық бақылаудың инспекциялық әдістеріне кіреді, яғни мемлекеттік қаржылық бақылаудың құрамдас бөлігі болып табылады. Ал салықтық бақылаудың мән жайын ашса, мемлекеттік бюджетпен тікелей байланысы бар. Сондықтан салық қызмет органдарының негізгі қызметтерінің бірі болады. Салықтық бақылау салықтардың экономикалық категория ретіндегі бақылау функциясының жүзеге асырылу функциясының нысаны бола тұрып, ол басқару теориясы тұрғысынан тиімді және нәтижелі басқару процесінің ажырамас элементі болып табылатының ұмытпау қажет. Салықтық бақылау салық механизмінің құрастырушысы және ішкі жүйесі ретінде теориялық ерекшелігінің анықталуы экономикалық теорияның негізгі заңдарына бағынады, ол нақты экономикалық базис негізінде дамитын ұдайы өндіріс қатынастарының құрамдасы болып табылады.

Жалпы салықтық бақылау басқа функцияларға да негіз, яғни салықтық реттеу салықтық бақылау арқылы жүзеге асырылады, себебі салықтық бақылаудың ұйымдастырылуы және оның нақты нысандарының бекітілуі салықтардың фискалдық тағайындалуын да, реттеушілік қызметінің жүзеге асырылуын да қамтамасыз етеді. Бұл орайда салықтық бақылаудың мемлекеттік билікті сипатқа ие болуы және оның басты заңнамалық құжатта - Қазақстан Республикасының Салық кодексінде мазмұндалуы сияқты ерекшеліктері анықталады.

Сонымен, салықтық бақылау мемлекеттік қаржылық бақылаудың құрамдас бөлігі ретінде - бұл салық қызметі органдарының заңнама шеңберінде, мемлекеттік фискалдық және реттеушілік мүдделерін қамтамасыз етуге бағытталған, салық механизмін жетілдіру және салықтық тәртіптің сақталуын тексеру мақсаттарындағы экономикалық процестердің бақылануының кешенді қызметі.

Біздің ойымызша, салықтық бақылаудың жүзеге асырылу механизмін шартты түрде, салық төлеушілер мен мемлекет арасындағы заңнама шеңберінде әрекет ететін, келесідей жалғасушы ажырамас процестерді сипаттайтын экономикалық қатынастар аясының бақылану қызметі ретінде көрсетуге болады:

1. Салық қызметі органдарымен салық төлеушілер, олардың салық салу объектілері және салық міндеттемелерінің орындалуы жөнінде белгілі бір ақпараттың алынуы;

2. Салық заңнамасына сәйкес тәртіпте жоспарлы түрде салықтық тексерулерді жүргізу;

3. Алынған ақпаратты талдау негізінде салық төлеушілердің заңнамаға сәйкес салық міндеттемелерін анықтау және олар туралы төлеушілерді мәлімдеу;

4. Ақпараттың болмауы жағдайында: а) оның анықталуы үшін іс-шараларды ұйымдастыру; ә) мұндай әрекеттер үшін адал емес төлеушілерге қатысты қарастырылған жазалау шараларын қолдану;

5. Төлеушілердің салықтық есебін жүргізу;

6. Берілген ақпараттың бекітілген параметрлерге сәйкестілігін анықтау және қажет жағдайда салықтық тексеруді жүргізу;

7. Тексерулер нәтижесінде белгілі бір ауытқулар анықталған жағдайда, оларды бағалау;

8. Ауытқулардың бағалану нәтижесінің себептері мен салдарын анықтау;

9. Ауытқуды жою және келешекте болдырмау мақсатында заңнамаға сәйкес экономикалық жазалау шараларын қолдану;

10. Бүтіндей салық механизмінің тиімділігін бағалау;

11. Салық механизмінің тиімділігін бағалау негізінде салық заңнамасына өзгерістер енгізудің қажеттігін анықтау, сәйкесінше салық жүйесінің жетілдірілуін, оның жоғары тиімді қызмет етуін қамтамасыз ету.

Бұл процестерді келтірілген ретке сәйкес 1-сызбада белгіленгендей көрсетуге болады.

1-сызба

«Салықтық бақылаудың жүзеге асырылу механизмі»

Экономикалық процестерді салықтық бақылау:

Салықтық бақыладың Салықтық бақылаудың

субъектілері: объектілері:

1

Салық қызмет Салық төлеушілер, олардың

органдары салықтық міндеттемелері

3-7, 9-11 2, 4(ә), 6, 9

Жергілікті, орталық және басқа

мемлекеттік органдар

Салық заңнамасымен қарастырылған шектемелер

Мемлекет өзінің тіршілік етуінің барлық кезеңдерінде ең алдымен өзінің қызметінің қаржылық негізін қамтамасыз етеді, сәйкесінше, белгілі бір талаптарға жауап беретін бақылау жүйесін қалыптастыруға мәжбүр болған. Мемлекет дамуының қазіргі кезеңінде, оның тиімді қызмет етуі мемлекеттік қаржылық бақылаудың арнайы жан-жақты жүйесінің болуынсыз мүмкін емес. Қалай да болмасын, мемлекеттік қаржылық бақылау жүйесі мемлекеттің өзінің қаржылық мүдделерін және оның азаматтарының қаржылық мүдделерін, қаржы саласындағы жеке және мемлекеттік мүдделердің тепе-теңдігін қалыптастыра және қолдай отыра қамтамасыз етеді.

Салықтық бақылаудың мемлекеттік қаржылық бақылаудан басты айырмашылығы - бұл, мемлекеттік қаржылық бақылаудың қаржы жүйесіндегі кешенді бақылауды білдірсе, салықтық бақылау салық жүйесіндегі арнайы қаржылық бақылауды білдіреді.

Салықтық бақылау - қаржылық бақылаудың саласы

Қаржылық бақылау мен салықтық бақылау арасындағы байланыс тікелей бір бағыттылығы, яғни қаржыға тән қозғалысы мен қаржыға байланысты заңнамалардың болуы. Салықтық бақылау - қаржылық бақылаудың саласы болғандықтан қаржының және қаржылық бақылаудың мәніне тоқталайық. Қаржы - дегеніміз қоғамдық өнімнің құнын бөлу және қайта бөлу процессінде табылған ерекше экономикалық қатынастардың жиынтығы, соның нәтижесінде қоғамдық өндіріс субьектілерінің қарамағында ақшалай қорлар құрылады және қажетіне қарай пайдаланылады. Бұл жерде қаржаның табиғаты - құнның ақшалай формадағы қозғалысының, ал қаржының қажеті қоғамның даму қажетінен туындайды.

Экономикалық процессте әр құндық категория орындайтын қызметіне қарай айқындалады. Қаржының өзіндік экономикалық категория ретіндегі функцияларын зерттеуде экономисттердің және олардың ой пікірлері екіге бөлінеді. Экономисттердің бірінші тобы бөлгіштік концепциясын жақтайды. Бұл концепция бойынша қаржы екі қызмет функциясын атқарады:

1) Бөлгіштік қызметі. Механизмі екіге бөлінеді:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.