Ассоциациялық кәсіпкерлік
ЖОСПАР:
КІРІСПЕ
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1.1 Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
1.2 Ассоциациялық форманың жіктелуі
1.3 Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
2. ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
2.1 ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
2.2 Шет елдермен салыстыру
3. ҚР АССОЦИАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
3.1 Ассоциациялық кәсіпкерліктің дамуы.
3.2 Бизнес жоспар
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1.1 Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
1.2 Ассоциациялық форманың жіктелуі
1.3 Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
2. ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
2.1 ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
2.2 Шет елдермен салыстыру
3. ҚР АССОЦИАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
3.1 Ассоциациялық кәсіпкерліктің дамуы.
3.2 Бизнес жоспар
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Кәсіпкерлік экономиканың мемлекеттік және жеке секторында жүзеге асуы мүмкін. Осыған сәйкес мемлекеттік және жеке кәсіпкерлікке бөледі.
Бұл жағдайда жіктеу негізіне кәсіпкерлік функцияны жүзеге асыруға меншік құқығы алынады (кәсіпкерлік функция кімнің атынан жүзеге асыралады).
Кәсіпкерліктің осы түрлерінің әрбірінің ерекше белгілері бар, бірақ оларды жүзеге асырудьң негізгі приниптері көбіне ұқсайды. Осы және басқа жағдайда осы қызметті жүзеге асыруда бастамашылдық, жауапкершілік, инновациялық тәсіл, пайданы мейлінше көбейтуге ұмтылу бар.
Ассоциациялық кәсіпкерлік - мемлекеттік меншік негізіндегі экономикалық - өндірістік қызмет. Мемлекеттік капитал биліктің заң және орындаушы бұтақтары арқылы мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның әртүрлі нысандары құрылады жөне олардың шаруашылық-әлеуметтік қызметі басқарылады.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің қызмет етуі экономикалық,саяси сипатта болады.
- Саяси мотивтердің ортасынан келесілерді бөліп көрсетуге болады;
ондаган мың еңбекшілер жүмыс істейтін ірі кәсіпорындарды дәрменсіздіктен құтқаруга үкіметтің ұмтылуы;
- Ассоциациялық кәсіпорын мемлекет пен қоғам ортасын байланыс-тыратын буын, саяси ықпал етудің маңызды құралы болыл табылады.
Шығынмен жұмыс істейтін кәсіпорындарды мемлекеттік
қаржыландыру саясатының негізінде саяси себептер жатыр:
- ұлттық экономиканы сыртқы бәсекеден қорғау қажеттілігі;
- тепе-теңдікті ұстау;
- еқбекпен қамтудың белгілі деңгейін қамтамасыз ету.
Мемлекет кәсіпкерлікпен ол елдің басқару ұйымы болғандықтан және барлығы оған бағынатындықтан емес, ол сол ел халқының өкілі және қоғам атынан әрекет ететіндіктерін айналысады.
Осыдан, қоғам қызығушылығын қорғай отырып, мемлекет экономикада оның қызығушылығын қорғауға мәжбүр болады. Ол осы елдің болашақта дамуы үшін қоғам қызығушылығына жүмыс істейтін мемлекеттік кәсіпорындарды құрудан көрінеді.
Нарықтық экономикада мемлекеттік кәсіпорындар жеке секторға қосымша болып, тар орындарды жояды.
Кәсіпкерлік экономиканың мемлекеттік және жеке секторында жүзеге асуы мүмкін. Осыған сәйкес мемлекеттік және жеке кәсіпкерлікке бөледі.
Бұл жағдайда жіктеу негізіне кәсіпкерлік функцияны жүзеге асыруға меншік құқығы алынады (кәсіпкерлік функция кімнің атынан жүзеге асыралады).
Кәсіпкерліктің осы түрлерінің әрбірінің ерекше белгілері бар, бірақ оларды жүзеге асырудьң негізгі приниптері көбіне ұқсайды. Осы және басқа жағдайда осы қызметті жүзеге асыруда бастамашылдық, жауапкершілік, инновациялық тәсіл, пайданы мейлінше көбейтуге ұмтылу бар.
Ассоциациялық кәсіпкерлік - мемлекеттік меншік негізіндегі экономикалық - өндірістік қызмет. Мемлекеттік капитал биліктің заң және орындаушы бұтақтары арқылы мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның әртүрлі нысандары құрылады жөне олардың шаруашылық-әлеуметтік қызметі басқарылады.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің қызмет етуі экономикалық,саяси сипатта болады.
- Саяси мотивтердің ортасынан келесілерді бөліп көрсетуге болады;
ондаган мың еңбекшілер жүмыс істейтін ірі кәсіпорындарды дәрменсіздіктен құтқаруга үкіметтің ұмтылуы;
- Ассоциациялық кәсіпорын мемлекет пен қоғам ортасын байланыс-тыратын буын, саяси ықпал етудің маңызды құралы болыл табылады.
Шығынмен жұмыс істейтін кәсіпорындарды мемлекеттік
қаржыландыру саясатының негізінде саяси себептер жатыр:
- ұлттық экономиканы сыртқы бәсекеден қорғау қажеттілігі;
- тепе-теңдікті ұстау;
- еқбекпен қамтудың белгілі деңгейін қамтамасыз ету.
Мемлекет кәсіпкерлікпен ол елдің басқару ұйымы болғандықтан және барлығы оған бағынатындықтан емес, ол сол ел халқының өкілі және қоғам атынан әрекет ететіндіктерін айналысады.
Осыдан, қоғам қызығушылығын қорғай отырып, мемлекет экономикада оның қызығушылығын қорғауға мәжбүр болады. Ол осы елдің болашақта дамуы үшін қоғам қызығушылығына жүмыс істейтін мемлекеттік кәсіпорындарды құрудан көрінеді.
Нарықтық экономикада мемлекеттік кәсіпорындар жеке секторға қосымша болып, тар орындарды жояды.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
1. ҚР Азаматтық Кодексі (жалпы бөлім)
2. Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы (Қазақстан – 2030)
3. Войтов А.Г. «Экономика. Общий курс», Москва, «Маркетинг», 2000
4. Баликоев В. «Общая экономическая теория», Лада, 2000
5. Гайнутдинов Э.М. «Основы предпринимательства», Минск, «Высшая школа», 2000
6. Горфинкель В.Я. «Предпринимательство», Москва, «Банки и биржи», 1999
7. Мамыров Н.К. «Основы предпринимательства», Алматы, Экономика, 1997
8. Сборник «Предприниматель и право», Издательский дом «БИКО», Алматы
1. ҚР Азаматтық Кодексі (жалпы бөлім)
2. Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы (Қазақстан – 2030)
3. Войтов А.Г. «Экономика. Общий курс», Москва, «Маркетинг», 2000
4. Баликоев В. «Общая экономическая теория», Лада, 2000
5. Гайнутдинов Э.М. «Основы предпринимательства», Минск, «Высшая школа», 2000
6. Горфинкель В.Я. «Предпринимательство», Москва, «Банки и биржи», 1999
7. Мамыров Н.К. «Основы предпринимательства», Алматы, Экономика, 1997
8. Сборник «Предприниматель и право», Издательский дом «БИКО», Алматы
ЖОСПАР:
КІРІСПЕ
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1. Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
2. Ассоциациялық форманың жіктелуі
3. Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
2. ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1. ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
2. Шет елдермен салыстыру
3. ҚР АССОЦИАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
1. Ассоциациялық кәсіпкерліктің дамуы.
2. Бизнес жоспар
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Кәсіпкерлік экономиканың мемлекеттік және жеке секторында
жүзеге асуы мүмкін. Осыған сәйкес мемлекеттік және жеке кәсіпкерлікке
бөледі.
Бұл жағдайда жіктеу негізіне кәсіпкерлік функцияны жүзеге асыруға
меншік құқығы алынады (кәсіпкерлік функция кімнің атынан жүзеге асыралады).
Кәсіпкерліктің осы түрлерінің әрбірінің ерекше белгілері бар, бірақ
оларды жүзеге асырудьң негізгі приниптері көбіне ұқсайды. Осы және басқа
жағдайда осы қызметті жүзеге асыруда бастамашылдық, жауапкершілік,
инновациялық тәсіл, пайданы мейлінше көбейтуге ұмтылу бар.
Ассоциациялық кәсіпкерлік - мемлекеттік меншік негізіндегі
экономикалық - өндірістік қызмет. Мемлекеттік капитал биліктің заң және
орындаушы бұтақтары арқылы мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның
әртүрлі нысандары құрылады жөне олардың шаруашылық-әлеуметтік қызметі
басқарылады.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің қызмет етуі экономикалық,саяси сипатта
болады.
- Саяси мотивтердің ортасынан келесілерді бөліп көрсетуге болады;
ондаган мың еңбекшілер жүмыс істейтін ірі кәсіпорындарды дәрменсіздіктен
құтқаруга үкіметтің ұмтылуы;
- Ассоциациялық кәсіпорын мемлекет пен қоғам ортасын байланыс-
тыратын буын, саяси ықпал етудің маңызды құралы болыл табылады.
Шығынмен жұмыс істейтін кәсіпорындарды мемлекеттік
қаржыландыру саясатының негізінде саяси себептер жатыр:
- ұлттық экономиканы сыртқы бәсекеден қорғау қажеттілігі;
- тепе-теңдікті ұстау;
- еқбекпен қамтудың белгілі деңгейін қамтамасыз ету.
Мемлекет кәсіпкерлікпен ол елдің басқару ұйымы болғандықтан және
барлығы оған бағынатындықтан емес, ол сол ел халқының өкілі және қоғам
атынан әрекет ететіндіктерін айналысады.
Осыдан, қоғам қызығушылығын қорғай отырып, мемлекет экономикада оның
қызығушылығын қорғауға мәжбүр болады. Ол осы елдің болашақта дамуы үшін
қоғам қызығушылығына жүмыс істейтін мемлекеттік кәсіпорындарды құрудан
көрінеді.
Нарықтық экономикада мемлекеттік кәсіпорындар жеке секторға қосымша
болып, тар орындарды жояды.
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1.1Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
Жалпы ассоциациялық кәсіпорын жеке және мемлекеттік сектор арасындағы
экономикалық билікті қайта бөлу әлемдік нарықта ұлттық өндірушілердің
бәсекелес позициясын нығайту, болашақтағы экономиканың дамуы үшін саланың
дамуына ықпал ету, еңбекпен қамту мен экономиканы түрақтандыру мақсатында
құрылады.
Ассоциациялық кәсіпорын қызметі жеке коммерциялық фирма кызметінен
ерекшелінеді. Ең негізгі ерекшелігі көптеген мемлекеттік кәсіпорындар өз
алдына пайданы ең жогары деңгейге жетізуді негізгі міндет ретінде қоймайды,
өз қызметінің қаржы тұрғысын саяси және әлеуметтік мақсатқа бағындырады.
Ассоциациялық кәсіпорындар жеке компанияларга қарағанда мемлекеттен
көп артықшылықтар алады. Оларга субсидиялар мүмкіндігі, импорттық
шектеулерден босану, экспортты субсидиялау, оларға шектеуші заң актілерінің
қолданылмауы т.б.жатады.
Сонымен қатар ассоциациялық кәсіпорындар және фирмалардан құрылу
шарты және мақсаты, қаржыландыру көздері, өндіріс: басқаруды ұйымдастыру
және басқа параметрлермен ерекшеленеді.
Жеке кәсіпорындардың басты міндеті ең жоғары пайданы қамтамасыз
ететін деңгейде өндірісті ұйымдастыру. Мемлекеттік және аралас
кәсіпорындар үшін пайданы жоғарылату екінші орынға қойылады. Бұл
кәсіпорындарды мемлекет күйзеліс және дағдарыс уақытында,
макроэкономикалық пропорцияны реттеу құралы ретінде жиі қолданады.
Ассоциациялық кәсіпорындар пайданы жоғарылату стратегиясын жүзеге
асыра отырып шектеулер жасауы тиіс. Ол ұзақ мерзімді қаржы мүдделеріне
қауіп төндірмейтін, бақталастардың бәсекелестік қабілетін күшейтуге ыкпал
етпейтін, бағаларға бақылауды күшейту аркылы тұтынушылардың талаптарын
арандатпайтын, қоғам алдында оның беделінің түсуін шақырмайтындай пайданы
жоғарылатуға жетуіне болады.
Мемлекеттік капитал биліктің заң жөне орындаушы бүтақтары арқылы
мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның әртүрлі нысандары жасалады
олардың шаруашылық жөне әлеуметтік қызметі басқарылады.
Мемлекеттің экономикаға ықпал етуінің басты құралдарының бірі
мемлекеттік кәсіпкерлік болып табылады.
Мемлекеттің осы орайда өзіне тиесілі көсіпорындар жиынтығы түріндегі
экономикалық қызметінің сұрақтары қазіргі Қазақстан экономикасы үшін,
әсіресе қазіргі экономикалық дағдарыс жағдайында көкейтесті болып табылады.
Ассоциациялық кәсіпкерлік екі мақсат топтарын
қарастырады:
1. әлеуметтік-экономикалық;
2. коммерциялық (пайда алу).
Бұл мақсаттың бірінші тобы өтпелі экономика жағдайында
екіншіден басым түседі. Оған:
1. сауда сферасындағы экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
2. дәстүрлі емес салаларды, сауықтыру, экономикалық ең
маңызды кәсіпорындарды дөрменсіздіктен құтқару
3. жаңа өнім түрлері және технологиялар өндірісін сақтау;
4. қымбат тұратын жогары технологиялық бағдарламаны жүзеге
асыру;
5. табиғи монополияны басқару;
6. қоршаған ортаны қорғау;
7. аймақты дамыту мәселесін шешу;
8. еңбекпен қамту, инфляция мәселесін шешу;
9. экономика бағытында сауда сферасындағы кәсіпкерлікке артықшылығы бар
жұмыс істейтін кез келген кәсіпорын үшін қолайлы инвестициялық
және шаруашылық жағдай жасау.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің экономикалық қызметінің негізгі міндеті
қоғамның экономикалық дамуын тұрақтандыру жөне осыған байланысты жеке
секторды толықтыру, қолдау, ынталандыру.
Ассоциациялық кәсіпкерлік жеке кәсіпкерліктен қалған экономикалық
кеңістікті толтырады және соңғысының қызметін реттейді.
Экономикалық көтерілу кезеңінде мемлекет пен жеке сектор ара
қашықтық ұстайды, ал дағдарыс жағдайында олардың байланысы күшейедІ
(біріккен филиалдар және т.б.) құрылады.
Инфляция кезеңінде, экономикаға мемлекеттік ықпал етудің жанама
әдістерінің (табыстарды қайта тарату, айналысты реттеу және жиынтық
сұраным) тиімділігі төмендегенде, мемлекет бірнеше елдерде өндіріске
тікелей араласады, мемлекеттік кәсіпкерлік түрғын үй шаруашылығынан,
инфрақұрылымнан бастап өңдейтін өнеркәсіптің жетекші салаларына дейін,
кең салалар шеңберін қамтиды.
Өтпелі экономика жағдайындағы ассоциациялық кәсіпкерліктің ролі,
біріншіден үлттық экономиканың бәсекелестік қабілетін арттыру, ғылыми-
техникалық прогрессті жөне экономикалық дамудың деңгейін анықтайтын,
өндірісті жаңарту жөне саланы дамыту, екіншіден экономикадағы
сәйкессіздікті жою, циклдық ауытқуларды жою және еңбекпен қамту саясатының
құралы ретінде қолдану қажеттілігімен маңызды.
1.2Ассоциациялық форманың жіктелуі
Ассоциациялық кәсіпорын - тек капиталдық меншік иесі
-мемлекетттің мүддесін гана емес, олардың мүддесіне жиі қайшы келетін
шаруашылық микрореттеуді жүзеге асыру құралы.
Капиталдың меншік иесі ретіндегі мемлекет мүддесі оның
макроэкономикалық реттеу функцияларын орындау деңгейінде жүзеге асады.
Сауда сферасындағы көсіпорынның жекеден негізгі айырмашылығы осында.
Жоғарыда баяндалғаннан шығаратынымыз Қазакстанда
ассоциациялық кәсіпкерлікті дамыту қажет, оның тиімділігімен
орындылығы әрбір кәсіпорынға қолданылып, мемлекет мүддесін
(стратегиялық, қаржы-әкономикалың, әлеуметтік, инвестициялық және басқа)
есепке альп, бағалануы тиіс.
Ассоциациялық кәсіпорындардың тиімділігі көбінесе кәсіпорын қызметін
мемлекеттік реттеудің әкімшілік және экономикалық әдістерін ұтымды
үйлестіруге мүмкіндік беретін қүқықтық нормаларға байланысты.
1.3Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
Батыс Европалық елдерде басқарудың нысандары мен әдістерінде,
мемлекеттік және жеке сектордың мемлекетпен жекелеген ассоциациялық
кәсіпорындардың өзара қатынасының сипатында болмашы айырмашылықтар бар
ведомствалар мен жекелеген мемлекеттік кәсіпорындар арасындағы өзара
қатынас сипаты соңғысының заң мәртебесіне байланысты.
Батыс Европалық елдерде макроэкономикалық саясат мақсаттарын жүзеге
асыруда ассоциациялық кәсіпорынды пайдалануды күшейту тенденциясы бар.
Ағымдағы экономикалық реттеу міндеттерін орындау, көбінесе қаржы
министрлігі мен ұлттық банкілерге жүктелуде. Әртүрлі елдердегі
макробағдарламалау және ұзақ мерзімді жоспарлау процестерін дамыту осымен
түсіндіріледі. Салалық багдарламалардың көпшілігі реттеудің тиімді
механизмін жасау мақсатында болады, жетекші ролін мемлекеттік кәсіпорындар
атқарады.
Ресейде РФ есеп палатасы қызмет атқарады, оған арнайы федералдың
заңға сәйкес федералдық меншікті пайдаланудың тиімділігі мен мақсатқа
сайлығын бақылау жүктелген. Оның объектілері Ресей Федерациясының қатысу
үлесі бар мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелер шаруашылық қоғамдар және
серіктестер, федеральдық қозғалмайтын мүлік жөне шетел меншігі болып
табылады.
Қазақстанда ассоциациялық кәсіпкерліктің ұйымдастыру-экономикалық
нысандарының толық тізімі Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексімен
және Министрлер Кабинетінің қаулысымен бекітілген.
Экономиканың мемлекеттік секторына қолданылатынынан бөліп
көрсетуге болады:
- шаруашылық жүргізу құүқыгы негізіндегі сауда
сферасындағы кәсіпорындар;
- оперативті басқару (қазыналық көсіпорындар) құқығы
негізіндегі сауда сферасындағы кәсіпорындар;
- акция пакеті 51 жөне одан көп пайызды құрайтын акционерлік
компаниялар;
• акция пакеті 51 пайыздан аз қүрайтын акционерлік қоғамдар;
• акция пакеті жоқ, бірақ алтын акциясы бар, акционерлік
компаниялар.
Осылайша, Қазақстанда мемлекеттік сектор жариялық және жеке қүқық
тәртібінде қызмет етеді.
Шаруашылық жүргізу қүқығындағы кәсіпорындар келесі қызмет
сфераларында құрылған:
- қару-жарақты, оқ дәріні, қорғаныс қүралдарын олардың-
жинақтаушы элементтері мсн приборларын жасау, өндіру,
жөндеу және сату, жою (кему) жөне босатылган әскери-
техникалық құралдарды қайта өңдеу;
- уранды жөне басқа бөлінетін материалдарды олардан жасалған
өнімдерді қазу, өндіру, тасымалдау, өңдеу, кему және сату,
нормадан асатын шамада арнайы қорғаныш құралдарын
қолдану қажеттілігінсіз оларды пайдалану үшін рүқсат етілген
радиоактивті заттары бар өнімдерді дайындау және сату;
медикаменттерді, емдеу қүралдарын және емдеу
препараттарын, медициналық жабдықтарды жөне құралдарды
дайындау жөне өткізу;
шаруашылықтың арнайы тәртібі бекітілген мемлекеттік монополияға
жататын сфераларда шаруашылық қызметті жүзеге асыру;
- энергия, су жөне жылумен жабдықтау, магистральды көлік,
байланыс, коммуникация, коммунальдық және түрғын үй
шаруашылығы, республикалық және жергілікті
инфрақүрылымды тіршілікпен қамтамасыз ететін басқа
жүйелерде өзінің табиғи монополігялық жагдайының күші
және әлеуметтік-экономикалық маңыздылығы тікелей
мемлекеттік басқаруды талап ететін шаруашылық кызметті
жүзеге асыру;
банк, сақтандыру жөне басқа каржы қызметі облысында. Қазыналық
кәсіпорындар бекітілген заң төртібінде;
- шұғыл және апат жағдайларында құтқару және басқа арнайы
жұмыстарды орындау, масалардан, елден жөне басқа табиғи
зардаптардан қоргау;
- арнайы қаржыландыру төртібі заңмен бекітілген мемлекеттік
көлік жолдарын жөне инфрақүрылымның басқа объектілерін
үстау жөне дамыту;
пошталық байланыс жөне телекоммуникация сферасындагы қызмет, жалпы
республикалық және халыкаралық байланыс желілерін пайдалану;
- топографо-геодезиялық жөне картографиялык жұмыстар
өндірісі;
- денсаулық сақтау, табиғатты қорғау, білім, әлеуметтік ғылым
және мәдениет облысындағы өндірістік шаруашылық кызметті
жүзеге асыру үшін құрылады.
Жоғарыдан қорытындылайтынымьіз, жариялық құқық тәртібінде қызмет
ететін кәсіпорындардың негізгі міндеті өлеуметтік-экономикалық міндеттерді
шешу.
2.ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
2.1ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
ҚР қазыналық кәсіпорындар экономиканың коммерциялық емес мемлекеттік
секторын құрайды жөне өз қызметін бюджеттік қаржыландыру арқылы жүзеге
асырады. Шаруашылық жүргізу қүқында құрылган кәсіпорындар, олардың
капиталында (13 аз емес) мемлекет қатысатын акционерлік компаниялар
экономиканың коммерциялық секторын қүрайды.
Қазақстанда мемлекеттің қатысуымен қаржы-өнеркөсіп топтарын жасау
негізінде қаржы жөне өнеркөсіп капиталын біріктіру қажет.
Олар материалдық қаржы, ғылыми-техникалық және инвестициялық
ресурстарды шоғырландырудың отандық экономиканың өлеуетін және
бәсекелестік қабілетін арттырудың, оның шаруашылық субъектілерінің
арасындағы ұтымды байланыстарын қалыптастырудың ұйымдастырушылық
жағдайлары болып табылады, Ресейде 27 қаржы-өнеркәсіп топтары қүрылған.
Қаржы-өнеркәсіп топтары келесі бағыттарда қалыптасуы мүмкін:
• акционерлердің акция пакетін, серіктестік пайларын еркін
және шарттық бірігу тәртібінде;
• АҚ мемлекеттік акция пакетін директивті бірігу тәртібінде;
- кәсіпорындарды директивті біріктіру тәртібімен.
Қаржы өнеркәсіп топтарын АҚ-ның акция пакетін директивті біріктіру
жөне кәсіпорындарды директивті біріктіру тәртібі ҚР үкіметінің шешімі
бойынша құрылады.
Қаржы өнеркәсіп топтарын АҚ акцияларын, серіктестік
пайларын, еркін жөне шарттық біріктіру тәртібінде олардың
арасында сөйкес шарт жасау жолымен құрылады.
Қаржы өнеркәсіп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1. Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
2. Ассоциациялық форманың жіктелуі
3. Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
2. ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1. ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
2. Шет елдермен салыстыру
3. ҚР АССОЦИАЦИЯЛЫҚ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙЫ
1. Ассоциациялық кәсіпкерліктің дамуы.
2. Бизнес жоспар
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Кәсіпкерлік экономиканың мемлекеттік және жеке секторында
жүзеге асуы мүмкін. Осыған сәйкес мемлекеттік және жеке кәсіпкерлікке
бөледі.
Бұл жағдайда жіктеу негізіне кәсіпкерлік функцияны жүзеге асыруға
меншік құқығы алынады (кәсіпкерлік функция кімнің атынан жүзеге асыралады).
Кәсіпкерліктің осы түрлерінің әрбірінің ерекше белгілері бар, бірақ
оларды жүзеге асырудьң негізгі приниптері көбіне ұқсайды. Осы және басқа
жағдайда осы қызметті жүзеге асыруда бастамашылдық, жауапкершілік,
инновациялық тәсіл, пайданы мейлінше көбейтуге ұмтылу бар.
Ассоциациялық кәсіпкерлік - мемлекеттік меншік негізіндегі
экономикалық - өндірістік қызмет. Мемлекеттік капитал биліктің заң және
орындаушы бұтақтары арқылы мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның
әртүрлі нысандары құрылады жөне олардың шаруашылық-әлеуметтік қызметі
басқарылады.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің қызмет етуі экономикалық,саяси сипатта
болады.
- Саяси мотивтердің ортасынан келесілерді бөліп көрсетуге болады;
ондаган мың еңбекшілер жүмыс істейтін ірі кәсіпорындарды дәрменсіздіктен
құтқаруга үкіметтің ұмтылуы;
- Ассоциациялық кәсіпорын мемлекет пен қоғам ортасын байланыс-
тыратын буын, саяси ықпал етудің маңызды құралы болыл табылады.
Шығынмен жұмыс істейтін кәсіпорындарды мемлекеттік
қаржыландыру саясатының негізінде саяси себептер жатыр:
- ұлттық экономиканы сыртқы бәсекеден қорғау қажеттілігі;
- тепе-теңдікті ұстау;
- еқбекпен қамтудың белгілі деңгейін қамтамасыз ету.
Мемлекет кәсіпкерлікпен ол елдің басқару ұйымы болғандықтан және
барлығы оған бағынатындықтан емес, ол сол ел халқының өкілі және қоғам
атынан әрекет ететіндіктерін айналысады.
Осыдан, қоғам қызығушылығын қорғай отырып, мемлекет экономикада оның
қызығушылығын қорғауға мәжбүр болады. Ол осы елдің болашақта дамуы үшін
қоғам қызығушылығына жүмыс істейтін мемлекеттік кәсіпорындарды құрудан
көрінеді.
Нарықтық экономикада мемлекеттік кәсіпорындар жеке секторға қосымша
болып, тар орындарды жояды.
1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТІНІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
1.1Ассоциациялық форманың рөлі, қызметі
Жалпы ассоциациялық кәсіпорын жеке және мемлекеттік сектор арасындағы
экономикалық билікті қайта бөлу әлемдік нарықта ұлттық өндірушілердің
бәсекелес позициясын нығайту, болашақтағы экономиканың дамуы үшін саланың
дамуына ықпал ету, еңбекпен қамту мен экономиканы түрақтандыру мақсатында
құрылады.
Ассоциациялық кәсіпорын қызметі жеке коммерциялық фирма кызметінен
ерекшелінеді. Ең негізгі ерекшелігі көптеген мемлекеттік кәсіпорындар өз
алдына пайданы ең жогары деңгейге жетізуді негізгі міндет ретінде қоймайды,
өз қызметінің қаржы тұрғысын саяси және әлеуметтік мақсатқа бағындырады.
Ассоциациялық кәсіпорындар жеке компанияларга қарағанда мемлекеттен
көп артықшылықтар алады. Оларга субсидиялар мүмкіндігі, импорттық
шектеулерден босану, экспортты субсидиялау, оларға шектеуші заң актілерінің
қолданылмауы т.б.жатады.
Сонымен қатар ассоциациялық кәсіпорындар және фирмалардан құрылу
шарты және мақсаты, қаржыландыру көздері, өндіріс: басқаруды ұйымдастыру
және басқа параметрлермен ерекшеленеді.
Жеке кәсіпорындардың басты міндеті ең жоғары пайданы қамтамасыз
ететін деңгейде өндірісті ұйымдастыру. Мемлекеттік және аралас
кәсіпорындар үшін пайданы жоғарылату екінші орынға қойылады. Бұл
кәсіпорындарды мемлекет күйзеліс және дағдарыс уақытында,
макроэкономикалық пропорцияны реттеу құралы ретінде жиі қолданады.
Ассоциациялық кәсіпорындар пайданы жоғарылату стратегиясын жүзеге
асыра отырып шектеулер жасауы тиіс. Ол ұзақ мерзімді қаржы мүдделеріне
қауіп төндірмейтін, бақталастардың бәсекелестік қабілетін күшейтуге ыкпал
етпейтін, бағаларға бақылауды күшейту аркылы тұтынушылардың талаптарын
арандатпайтын, қоғам алдында оның беделінің түсуін шақырмайтындай пайданы
жоғарылатуға жетуіне болады.
Мемлекеттік капитал биліктің заң жөне орындаушы бүтақтары арқылы
мемлекет тарапынан басқарылады. Кәсіпорынның әртүрлі нысандары жасалады
олардың шаруашылық жөне әлеуметтік қызметі басқарылады.
Мемлекеттің экономикаға ықпал етуінің басты құралдарының бірі
мемлекеттік кәсіпкерлік болып табылады.
Мемлекеттің осы орайда өзіне тиесілі көсіпорындар жиынтығы түріндегі
экономикалық қызметінің сұрақтары қазіргі Қазақстан экономикасы үшін,
әсіресе қазіргі экономикалық дағдарыс жағдайында көкейтесті болып табылады.
Ассоциациялық кәсіпкерлік екі мақсат топтарын
қарастырады:
1. әлеуметтік-экономикалық;
2. коммерциялық (пайда алу).
Бұл мақсаттың бірінші тобы өтпелі экономика жағдайында
екіншіден басым түседі. Оған:
1. сауда сферасындағы экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
2. дәстүрлі емес салаларды, сауықтыру, экономикалық ең
маңызды кәсіпорындарды дөрменсіздіктен құтқару
3. жаңа өнім түрлері және технологиялар өндірісін сақтау;
4. қымбат тұратын жогары технологиялық бағдарламаны жүзеге
асыру;
5. табиғи монополияны басқару;
6. қоршаған ортаны қорғау;
7. аймақты дамыту мәселесін шешу;
8. еңбекпен қамту, инфляция мәселесін шешу;
9. экономика бағытында сауда сферасындағы кәсіпкерлікке артықшылығы бар
жұмыс істейтін кез келген кәсіпорын үшін қолайлы инвестициялық
және шаруашылық жағдай жасау.
Ассоциациялық кәсіпкерліктің экономикалық қызметінің негізгі міндеті
қоғамның экономикалық дамуын тұрақтандыру жөне осыған байланысты жеке
секторды толықтыру, қолдау, ынталандыру.
Ассоциациялық кәсіпкерлік жеке кәсіпкерліктен қалған экономикалық
кеңістікті толтырады және соңғысының қызметін реттейді.
Экономикалық көтерілу кезеңінде мемлекет пен жеке сектор ара
қашықтық ұстайды, ал дағдарыс жағдайында олардың байланысы күшейедІ
(біріккен филиалдар және т.б.) құрылады.
Инфляция кезеңінде, экономикаға мемлекеттік ықпал етудің жанама
әдістерінің (табыстарды қайта тарату, айналысты реттеу және жиынтық
сұраным) тиімділігі төмендегенде, мемлекет бірнеше елдерде өндіріске
тікелей араласады, мемлекеттік кәсіпкерлік түрғын үй шаруашылығынан,
инфрақұрылымнан бастап өңдейтін өнеркәсіптің жетекші салаларына дейін,
кең салалар шеңберін қамтиды.
Өтпелі экономика жағдайындағы ассоциациялық кәсіпкерліктің ролі,
біріншіден үлттық экономиканың бәсекелестік қабілетін арттыру, ғылыми-
техникалық прогрессті жөне экономикалық дамудың деңгейін анықтайтын,
өндірісті жаңарту жөне саланы дамыту, екіншіден экономикадағы
сәйкессіздікті жою, циклдық ауытқуларды жою және еңбекпен қамту саясатының
құралы ретінде қолдану қажеттілігімен маңызды.
1.2Ассоциациялық форманың жіктелуі
Ассоциациялық кәсіпорын - тек капиталдық меншік иесі
-мемлекетттің мүддесін гана емес, олардың мүддесіне жиі қайшы келетін
шаруашылық микрореттеуді жүзеге асыру құралы.
Капиталдың меншік иесі ретіндегі мемлекет мүддесі оның
макроэкономикалық реттеу функцияларын орындау деңгейінде жүзеге асады.
Сауда сферасындағы көсіпорынның жекеден негізгі айырмашылығы осында.
Жоғарыда баяндалғаннан шығаратынымыз Қазакстанда
ассоциациялық кәсіпкерлікті дамыту қажет, оның тиімділігімен
орындылығы әрбір кәсіпорынға қолданылып, мемлекет мүддесін
(стратегиялық, қаржы-әкономикалың, әлеуметтік, инвестициялық және басқа)
есепке альп, бағалануы тиіс.
Ассоциациялық кәсіпорындардың тиімділігі көбінесе кәсіпорын қызметін
мемлекеттік реттеудің әкімшілік және экономикалық әдістерін ұтымды
үйлестіруге мүмкіндік беретін қүқықтық нормаларға байланысты.
1.3Ассоциациялық форманың заңмен қорғалуы
Батыс Европалық елдерде басқарудың нысандары мен әдістерінде,
мемлекеттік және жеке сектордың мемлекетпен жекелеген ассоциациялық
кәсіпорындардың өзара қатынасының сипатында болмашы айырмашылықтар бар
ведомствалар мен жекелеген мемлекеттік кәсіпорындар арасындағы өзара
қатынас сипаты соңғысының заң мәртебесіне байланысты.
Батыс Европалық елдерде макроэкономикалық саясат мақсаттарын жүзеге
асыруда ассоциациялық кәсіпорынды пайдалануды күшейту тенденциясы бар.
Ағымдағы экономикалық реттеу міндеттерін орындау, көбінесе қаржы
министрлігі мен ұлттық банкілерге жүктелуде. Әртүрлі елдердегі
макробағдарламалау және ұзақ мерзімді жоспарлау процестерін дамыту осымен
түсіндіріледі. Салалық багдарламалардың көпшілігі реттеудің тиімді
механизмін жасау мақсатында болады, жетекші ролін мемлекеттік кәсіпорындар
атқарады.
Ресейде РФ есеп палатасы қызмет атқарады, оған арнайы федералдың
заңға сәйкес федералдық меншікті пайдаланудың тиімділігі мен мақсатқа
сайлығын бақылау жүктелген. Оның объектілері Ресей Федерациясының қатысу
үлесі бар мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелер шаруашылық қоғамдар және
серіктестер, федеральдық қозғалмайтын мүлік жөне шетел меншігі болып
табылады.
Қазақстанда ассоциациялық кәсіпкерліктің ұйымдастыру-экономикалық
нысандарының толық тізімі Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексімен
және Министрлер Кабинетінің қаулысымен бекітілген.
Экономиканың мемлекеттік секторына қолданылатынынан бөліп
көрсетуге болады:
- шаруашылық жүргізу құүқыгы негізіндегі сауда
сферасындағы кәсіпорындар;
- оперативті басқару (қазыналық көсіпорындар) құқығы
негізіндегі сауда сферасындағы кәсіпорындар;
- акция пакеті 51 жөне одан көп пайызды құрайтын акционерлік
компаниялар;
• акция пакеті 51 пайыздан аз қүрайтын акционерлік қоғамдар;
• акция пакеті жоқ, бірақ алтын акциясы бар, акционерлік
компаниялар.
Осылайша, Қазақстанда мемлекеттік сектор жариялық және жеке қүқық
тәртібінде қызмет етеді.
Шаруашылық жүргізу қүқығындағы кәсіпорындар келесі қызмет
сфераларында құрылған:
- қару-жарақты, оқ дәріні, қорғаныс қүралдарын олардың-
жинақтаушы элементтері мсн приборларын жасау, өндіру,
жөндеу және сату, жою (кему) жөне босатылган әскери-
техникалық құралдарды қайта өңдеу;
- уранды жөне басқа бөлінетін материалдарды олардан жасалған
өнімдерді қазу, өндіру, тасымалдау, өңдеу, кему және сату,
нормадан асатын шамада арнайы қорғаныш құралдарын
қолдану қажеттілігінсіз оларды пайдалану үшін рүқсат етілген
радиоактивті заттары бар өнімдерді дайындау және сату;
медикаменттерді, емдеу қүралдарын және емдеу
препараттарын, медициналық жабдықтарды жөне құралдарды
дайындау жөне өткізу;
шаруашылықтың арнайы тәртібі бекітілген мемлекеттік монополияға
жататын сфераларда шаруашылық қызметті жүзеге асыру;
- энергия, су жөне жылумен жабдықтау, магистральды көлік,
байланыс, коммуникация, коммунальдық және түрғын үй
шаруашылығы, республикалық және жергілікті
инфрақүрылымды тіршілікпен қамтамасыз ететін басқа
жүйелерде өзінің табиғи монополігялық жагдайының күші
және әлеуметтік-экономикалық маңыздылығы тікелей
мемлекеттік басқаруды талап ететін шаруашылық кызметті
жүзеге асыру;
банк, сақтандыру жөне басқа каржы қызметі облысында. Қазыналық
кәсіпорындар бекітілген заң төртібінде;
- шұғыл және апат жағдайларында құтқару және басқа арнайы
жұмыстарды орындау, масалардан, елден жөне басқа табиғи
зардаптардан қоргау;
- арнайы қаржыландыру төртібі заңмен бекітілген мемлекеттік
көлік жолдарын жөне инфрақүрылымның басқа объектілерін
үстау жөне дамыту;
пошталық байланыс жөне телекоммуникация сферасындагы қызмет, жалпы
республикалық және халыкаралық байланыс желілерін пайдалану;
- топографо-геодезиялық жөне картографиялык жұмыстар
өндірісі;
- денсаулық сақтау, табиғатты қорғау, білім, әлеуметтік ғылым
және мәдениет облысындағы өндірістік шаруашылық кызметті
жүзеге асыру үшін құрылады.
Жоғарыдан қорытындылайтынымьіз, жариялық құқық тәртібінде қызмет
ететін кәсіпорындардың негізгі міндеті өлеуметтік-экономикалық міндеттерді
шешу.
2.ҚР КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТІҢ АССОЦИАЦИЯЛЫҚ ФОРМАСЫ
2.1ҚР ассоциациялық формасының қазіргі кездегі өрістеуі
ҚР қазыналық кәсіпорындар экономиканың коммерциялық емес мемлекеттік
секторын құрайды жөне өз қызметін бюджеттік қаржыландыру арқылы жүзеге
асырады. Шаруашылық жүргізу қүқында құрылган кәсіпорындар, олардың
капиталында (13 аз емес) мемлекет қатысатын акционерлік компаниялар
экономиканың коммерциялық секторын қүрайды.
Қазақстанда мемлекеттің қатысуымен қаржы-өнеркөсіп топтарын жасау
негізінде қаржы жөне өнеркөсіп капиталын біріктіру қажет.
Олар материалдық қаржы, ғылыми-техникалық және инвестициялық
ресурстарды шоғырландырудың отандық экономиканың өлеуетін және
бәсекелестік қабілетін арттырудың, оның шаруашылық субъектілерінің
арасындағы ұтымды байланыстарын қалыптастырудың ұйымдастырушылық
жағдайлары болып табылады, Ресейде 27 қаржы-өнеркәсіп топтары қүрылған.
Қаржы-өнеркәсіп топтары келесі бағыттарда қалыптасуы мүмкін:
• акционерлердің акция пакетін, серіктестік пайларын еркін
және шарттық бірігу тәртібінде;
• АҚ мемлекеттік акция пакетін директивті бірігу тәртібінде;
- кәсіпорындарды директивті біріктіру тәртібімен.
Қаржы өнеркәсіп топтарын АҚ-ның акция пакетін директивті біріктіру
жөне кәсіпорындарды директивті біріктіру тәртібі ҚР үкіметінің шешімі
бойынша құрылады.
Қаржы өнеркәсіп топтарын АҚ акцияларын, серіктестік
пайларын, еркін жөне шарттық біріктіру тәртібінде олардың
арасында сөйкес шарт жасау жолымен құрылады.
Қаржы өнеркәсіп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz