Жеке адам және саясат

Кіріспе
І.Негізгі бөлім
1.1. Жеке адам және саясат
1.2. Жеке адамның саяси санасы мен мәдениеті
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Күнделікті өмірде саясат туралы көптеген сөзтізбегі колданылады. Олар қоғам саясаты, экономикалық, мемлекеттік, партиялық саясат, нарықтық, рухани, діни, халықаралық саясат, т.б; Демек, қоғам көлемінде сан алуан саясаттар іске асырылады екен, ал осы саясаттарды қоғамда жүргізетін адам жай адам ғана емес, әлеуметтік мүддені, материалдық және рухани құндылықгарды билік арқылы бөлетін, өзара қатынаста болатын адамдар. Олай болса, адамдардың әлеуметтік бірлігі, нақтылы адамның саяси өмірі белгілі қоғамдық салада өзара байланыстылықта өтеді. Олардың нәтижесі - мүддені, адамның іс-әрекетін материалдандыру. Сонымен қатар саяси сала қоғамның дамуы мен өмір сүруінің факторы есебінде қоғамдық және саяси өмірдің процестеріне де әсер етеді.
Саяси сала адам іс-әрекетінің шартты, дербес, көп қырлы және күрделі саласы. Ол саяси билік қатынасының мына түрлерін қамтиды — зандылық, атқарушылық және соттық. Саяси сала қоғамдық өмірдің және оның дамуының қозғаушы күшінің бірі. Бірақ оның ерекше саяси мазмұны мен формасы бар. Саяси билікті анықтау және қайтабөлу адамдардың әлеуметтік бірлігін іске асырудың нақтылы механизмін табуға негізделеді. Саяси саланын, баска да салалардың өзара қарым-катынасының мазмұнын аныктау көп жағдайда саяси режимге байланысты. Сондыктан саяси режим және саяси сала іштей өзара байланысты құбылыс. Саяси режим — саяси және коғамдық өмірді ұйымдастырудың және оның өмір сүруінің тәсілі. Мәселен, тоталитарлык саяси режим коғамдық әмірді күштеп реттеумен, кысым көрсетумен, коғам мен жеке адамды мемлекеттің жұтуымен, қоғамдық сананың саяси билікке бағынуымен, халықты саяси биліктен, меншіктен, жалпы адамзаттык мәдениеттен ажыратумен сипатталады. Біз 70 жылдан астам уақыт осындай режимде өмір сүрдік.
Қазақстан Республикасында мемлекеттік өкімет билігі оның заң шығару, аткару және сот билігіне бөлу принципіне негізделген. Соған сәйкес мемлекеттік органдар өз өкілеттігі ауқымында іс-әрекет жасайды.

1. Жамбылов Д.А., Бабақұлы Б. Саяси терминдер төркіні. // Ақиқат, 1997.
2. Кенжебаев М. Саясаттану негіздері: Оқу құралы. Алматы,
1995.
3. Қалиев Қ. Қазақстан Республикасының саяси жүйесінің эволюциясы. //Саясат, 1996.
4. Әбікенов С. Заңдылықты жүзеге асырмайынша. // Ақиқат, 1995 ж
5. Қазақстан саяси энциклопедиясы

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
Кіріспе
І.Негізгі бөлім
1.1. Жеке адам және саясат
1.2. Жеке адамның саяси санасы мен мәдениеті
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Күнделікті өмірде саясат туралы көптеген сөзтізбегі колданылады.
Олар қоғам саясаты, экономикалық, мемлекеттік, партиялық саясат, нарықтық,
рухани, діни, халықаралық саясат, т.б; Демек, қоғам көлемінде сан алуан
саясаттар іске асырылады екен, ал осы саясаттарды қоғамда жүргізетін адам
жай адам ғана емес, әлеуметтік мүддені, материалдық және рухани
құндылықгарды билік арқылы бөлетін, өзара қатынаста болатын адамдар. Олай
болса, адамдардың әлеуметтік бірлігі, нақтылы адамның саяси өмірі белгілі
қоғамдық салада өзара байланыстылықта өтеді. Олардың нәтижесі - мүддені,
адамның іс-әрекетін материалдандыру. Сонымен қатар саяси сала қоғамның
дамуы мен өмір сүруінің факторы есебінде қоғамдық және саяси өмірдің
процестеріне де әсер етеді.
Саяси сала адам іс-әрекетінің шартты, дербес, көп қырлы және күрделі
саласы. Ол саяси билік қатынасының мына түрлерін қамтиды — зандылық,
атқарушылық және соттық. Саяси сала қоғамдық өмірдің және оның дамуының
қозғаушы күшінің бірі. Бірақ оның ерекше саяси мазмұны мен формасы бар.
Саяси билікті анықтау және қайтабөлу адамдардың әлеуметтік бірлігін іске
асырудың нақтылы механизмін табуға негізделеді. Саяси саланын, баска да
салалардың өзара қарым-катынасының мазмұнын аныктау көп жағдайда саяси
режимге байланысты. Сондыктан саяси режим және саяси сала іштей өзара
байланысты құбылыс. Саяси режим — саяси және коғамдық өмірді ұйымдастырудың
және оның өмір сүруінің тәсілі. Мәселен, тоталитарлык саяси режим коғамдық
әмірді күштеп реттеумен, кысым көрсетумен, коғам мен жеке адамды
мемлекеттің жұтуымен, қоғамдық сананың саяси билікке бағынуымен, халықты
саяси биліктен, меншіктен, жалпы адамзаттык мәдениеттен ажыратумен
сипатталады. Біз 70 жылдан астам уақыт осындай режимде өмір сүрдік.
Қазақстан Республикасында мемлекеттік өкімет билігі оның заң шығару,
аткару және сот билігіне бөлу принципіне негізделген. Соған сәйкес
мемлекеттік органдар өз өкілеттігі ауқымында іс-әрекет жасайды.
Әлемнің өркениетті елдеріндегі өмір тәжірибесі қоғамның саяси
жүйесінің түрақты өмір сүруі үшін билікті ажырату қажеттігін көрсетті.
Биліктің әр саласы занда көрсетілген тиісті қызметін нақтылы атқаруы керек,
сонымен қатар дербес, басқа биліктерді толыктырушы, екінші жағынан олардың
кызметінің заңда көрсетілген дәрежесінен ауытқымауын қадағалаушы да болуы
керек. Кез келген қоғамдық ортада адам өмір сүреді. Ол – қоғамның жігелі
субъектісі, қоғамдық құрылымды, оның бірлігінде, институттарында,
ұйымдарында әрекет ететін шешуші тұлға. Адам абстрактілі, қияли модель
емес. Ол – белгілі бір ортадағы тірі субъект. Оның іс-әрекеті мәнді, оның
байлығы мен күрделілігін ешбір қоғаммен теңеуге болмайды.
Осы концепцияларды басшылыққа ала отырып, біз бұл еңбекте қоғамның
біртұтас әлеуметтік жүйе екендігіне, табиғат пен қоғамның қарым-қатынасына,
құрлымымен, бірлігі мен байланысына, адам, оның мәртебесі мен құқығына,
мүдделері мен қажеттіліктеріне, іс-қимылына, адамгершілігі мен өмір сүру
мәніне талдау жасадық. Сонымен қатар қоғамның саяси, экономикалық,
әлеуметтік және рухани салаларына, мәдениет, өркениет, демократия,
демография, дін, отбасы, олардағы адамның орны мен басқа да қатынастары жан-
жақты қамтылды.
Қоғам ұлттық шеңбермен шектелмейді, өркениетке, әлемдік бірлікке
ұмтылады. Тәуелсіз мемлекетіміздің осы тұрғыдағы саясаты оқулықта айқын
көрсетілді. Жаңа қоғамның қалыптасуына, тоталитарлық жүйенің күйреуіне
байланысты қоғам және қоғамдық қатынастар туралы белгі бере бастаған жаңа
теориялық көзқарастар да орын алды.

1.1. ЖЕКЕ АДАМ ЖӘНЕ САЯСАТ
Адам тумысынан анархист, монархист, либерал болмайды. Мұндай мінез-
кұлықтар адамда жүре-бара қалыптасады.
Адамның саяси көзкарасы оның кандай ортада өскендігіне тікелей
байланысты. Оның саяси көзқарасына әсер ететін факторларды екі кезеңге
бөлеміз.
Бірінші кезеңге адамға бала кезінде өте зор әсер ететін ортаны —
отбасын, ойнайтын достарын, мектепті жатқызуға болады. Қазіргі мектептерде
авторитарлық тәртіп басым. Еліміздің атақты адамдары, олардың балалық
шақтары, елдің тәуелсіздігі туралы, басқа да оқиғалар мәтін арқылы
окытылады. Біздің мемлекеттік кұрылысымыз (ол қандай болса да), оның
басшылары, жеке адамдар мадақталатын әндерді айтып, өлеңдерді оқушылар
жаттайды. Мектептерде әсіресе сыныптарда билік иелерінің атына сын айтылуы
мүмкін емес. Мектептерде, мектепке дейінгі мекемелерде билік қатынасы
диалог тұрғысында емес, жалпыға бірдей қатаң орныққан тәртіп түрінде
өтіледі.
Мектептің өзінде билікті бөлісу үлгісін оқушылар міндетті,
қажетті деп қабылдайды, солай болуы да тиіс. Ал бұл қатынас мемлекет
құрылымы туралы болашақтағы көзқарасты да қалыптастырады.
Бұл кезенде саяси әлеуметтенуге әсер ететін факторлар — кұрбы-
құрдастары, коғамдық ұйымдар, бұқаралық ақпарат құралдары.
Екінші кезеңде саяси әлеуметтенудің факторлары өзгереді. Бұқаралық ақпарат
құралдары және әлеуметтік орта басты орын алады. Теледидар және радио
арқылы берілетін хабарлар алғашкы және шындық ретінде қабылданады.
Саяси әлеуметтенуде маңызды орын алатын фактор тікелей коршаған
әлеуметтік орта: оқудағы, жұмыстағы сыбайластар, жақын туыскандар, т.б.
Шығармашылык интеллигенция ортасы маңызды рөл атқарады. Еңбексүйгіш,
тәртіпті, үлкенге, отбасына ізетті адамдармен қатынаста болудың да үлкен
маңызы бар. Адамдар қоғамда белгілі бір әлеуметтік топқа, тапқа, ұлтқа
жатады. Әлеуметтік топтардың, таптардың, ұлттардың экономикалық,
әлеуметтік, саяси, мәдени өмірдегі көп салалы байланыстары мен іс-әрекеті
қоғамдық қатынас деп аталады.
Сонымен, қоғамды адамдардың өмір сүру тәсілі деп түсіну үшін,
олардың өмір сүруін қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастарды білу қажет.
Қоғамдық қатынас мынадай ерекшеліктерімен сипатталады: 1) қоғамға қажетті
қатынас түрлері болады; 2) субъект (жеке адам, адамдар) топтық сипатта
болады; 3) қоғамның объективтік сипаты болады, яғни қоғам адамдар сол
қатынасқа енгісі келе ме, жоқ па, оған қарамастан өмір сүреді.
Қоғамның материалдық өндіріс саласындағы қатынасы мен рухани
саласындағы қатынасын ажырата білу керек. Біріншісі қоғамның өмір сүруі мен
дамуына материалдық жағдай жасайды, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.