Кітапханалық қызмет ету маркетингі

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе. 3-6

І Тарау. Негізгі бөлім. Кітапханалық қызмет ету маркетингі

1. 1. Маркетинг қазіргі басқару тұжырымдамасы ретінде. 7-10

1. 2. Кітапханалық маркетингтің мәні мен негіді. . 10-12

1. 3. Кітапханадағы маркетингтік зерттеулердің түрлері мен әдістері . . . 12-14

1. 4. Кітапханалық маркетинг жиынтығы . . . 14-22

ІІ Тарау. Кітапхана қызметін маркетингпен басқару

2. 1. Маркетинг кітапхананың басқару жүйесі . . . 23-29

2. 2. Маркетингті ұйымдастыру . . . 29-30

ІІІ Тарау. Жаңа әлеуметтік - мәдени жағдайда оқырмандарға қызмет

көрсету

3. 1. Кітапханада жүргізілетін көпшілік жұмыстардың жаңа әдістері . . . 31-45

3. 2. Қазақстан Республикасының Ұлттық кітапханасының оқырмандарға

қызмет көрсетудің жаңа формалары . . . …… . . . 54-61

Қорытынды54

Пайдаланған әдебиет тізімі. 55-56

Кіріспе

Маркетинг ұғымы кең таралған. Оның анықтамсының жиынтығының кең тарағаны 5Р; PEOPLY (адамдар), PRODUCT (тауар), PRICE (баға), PLACE (орын), PROMJTIOV (ілгері жылжу) . Көбінесе маркетингты нарықты зерттеу деп түсінеді.

Маркетинг классигі Ф. Котлер маркетингті қажеттілікті қанағаттандыруға және айырбастау арқылы қажет нәрселерге қол жеткізуге бағытталған адами шығармашылық деген анықтама береді. Мұқтаждылық бұл бірнәрсенің жетіспеушілік сезімі, мұқтаждық қажеттіліктен өзіндік қызмет формасы немесе тауардың тұлғаның мәдени дәрежесіне сай келеді: мұқтаждық сатып алушылық қабілеттің беріктілігі сұранысқа айналады; ауырбастау- қажет нәрсеге қол жеткізудің бір әдісі, егер тауарға немесе қызмет жасағанына төленсе немесе басқа да затпен ауыстырылса.

Россияның нарықтық экономикасы құрылғаннан кейін маркетингтің анықтамасы мен оны отандық шындыққа қолдануға көптеген мүмкіндіктер ойластыра бастады. Осыған орай өндіріс пен өтістің комплексті жүйенің нақты тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттанғандарын бағдарлау мен зерттеу және нарықты болжау негізінде пайда түсіруді көздеу арқылы жүзеге асырылады. Сыртқы және ішкі ортаны зерттеу және стратегия мен тәсілдерді маркетингті программалар көмегімен жетілдіру болып табылады.

Мұндай анықтамаға зерттеушілер екі ұғымды жатқызады. Маркетинг басқарудың функциясының бірі ретінде және толық басқару концепциясының нарықтық қатынас жағдайында іске асуы. Маркетинг басқару функциясы есебінде басқада қаржыға байланысты оперативті ұйымдармен, ғылыми зерттеулермен, материалды- техникалық қамтамасыз етумен тығыз байланыста болып тиімді қызмет көрсетеді. Философия жағына келетін болсақ маркетингті басқаруды демократиялық процесс ретінде қажеттілікті қанағаттандыру үшін қажеттілікке «дауыс беру» керек деп санайды. Бұл процесс алдына қажеттіліктің мінездемесін білу арқылы оны қанағаттандыруды мақсат еткен ұйымдар жетістікке жетеді.

Маркетингке қызметтің түрлерінің жиынтығы енгізіледі: маркетингті зерттеу, жаңа тауарлар мен қызметтерді жетілдіру және таратуды ұйымдастыру, бағаларды тағайындау, жарнама мен сатуды бағдарлайды. Кейде маркетинг комерциялық қызметпен салыстыра қарастырады.

Мұны Ф. Котлер комерциялық қызметпен маркетингті шатастырып алатыны жөнінде айтып өтті. Қазіргі кезде кітапханашыларда маркетинг коммерциялық жеке бағыттар мен ақылы қызметтер енгізілген. Атап айтқанда комерциялизация мен маркетингтің арқасында айтарлықтай айырмашылықтар бар. Комерциялық интенсификация концепциясындағы негізгі көңіл бөлетін объект- тауарлар мен қызметтердің іске асуы, ал пайданы қамтамасыз ету коммерциялық қызмет пен шараларды ынталандыруды талап етеді. Бұл кітапхананың дәстүрлі қызмет ету мақсаттарына қарама қайшы келеді. Маркетинг концепциясының көңіл бөлетін объектісі тұрғындар топтарының жеке тұтынушыларының қажеттіліктері. Кітапханашы барлық қызметін тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға сарп етеді де белгілі бір бюджеттен тыс қаржы алады. Ф. Котлер жазғандай маркетингтің нақтылауымен клиентердің мұқтаждықтары мен қажеттіліктерін қанағатандыру негізгі мақсат еткен ұйымның қызметтері.

Маркетингтің жүйесінің мақсаттары: қажеттілікті жоғары дәрежеде қанағаттандыру, максимальды кең таңдауды ұсыну, өмірдің сапасының жоғарылауы. Айтылған мақсаттардың ең соңғысын артық деп ойлайтындар көп. Ол мынандай құрлымдардан құралады:

а) сапа, мөлшер, ассортимент, тауар мен қызметтің бағасына қол жеткізу;

б) физикалық ортаның сапасы;

в) мәдени ротаның сапасы.

Мұндай көз қарасты ұстанғандар үшін тек тұтынушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыру ғана емес, сонымен қатар физикалық және мәдени орталардың сапасын бағалайды. Сондықтанда көпшілік маркетинг үшін өмірдің сапасын жоғарылауы-игілікті мақсат. Сонымен қатар кітапхана қызметінің мақсаты рухани қажеттілікті қанағатандырумен сәйке келеді.

Маркетингтің принциптері философиялық басқару ұғымы мыналарды құрайды:

- қажетілікті жақсылап есептеу, әрбір басқармадағы қаулыны қабылдаған соң сұраныстың жағдайын қарау;

- кітапхананың қызметіннің максималды адаптациясы үшін жағдай жасау, оқарманның сұраныс құрылымының коммерциялық мақсатпен емес, ұзақ мерзімді тұтынушымен болашақта өзара әрекеттесу;

әртүрлі құралдармен, негізгісі жарнамалармен тұтынушыға әсер ету.

Маркетингтың мынандай әдістері бар:

- сыртқы ортаны атлдаушы мүмкіндіктер беретін және кітапханалық ұйымның тұрғындарға қызмет етуге шек қою;

- тұтынушыларды деркті және потенциалды деп қарастыру;

- Тауар мен қызмет көрсетудің жаңа концепцияларын жетілдіру;

- Тауарлар мен қызмет көрсетуді дамыту жоспарлануда;

- Дәрежелі іс шаралар, жарнамалар мен материалды стимулдарды пайдалана отырып сұранысты көбейту;

- Бағалы саясатты қамтамасыз етіледі;

- Елдің және қоғамдық әлеуметтік талаптарды қанағаттандыру морльды-этикалық ережелерді құрайды;

Маркетингті басқарудың іске асуы (жоспарлау, реализация, нақты міндеттерді орындау, қабылданған шешімнің тиімділігі)

Маркетингтің дамуы. Маркетингтің шығуына 50 жыл деп бағалауда. Бұл уақытта тауарлар мен қызмет көрсету ұсыныстары сұраныстан көбейді, сондықтан жоғары дәрежелі өнімді шығарушылар ұтты. Басқа сөзбен айтқанда бұл сұраныс нақтылы қажеттілік туған нәрселерді шығару арқылы тұтынушылардың санын көбейтеді. Тұтынушылардың өздерінің тауарларына шақыру үшін әртүрлі жарнамаларды да қолданады. Жарнамалар қызығушылықты көбейтіп тұтынушыларды көбейтуі әбден мүмкін.

Дегенмен 60-70 жылдарда ҒТР әсерінен өнім өндірушілер азайып, сұраныс көбейіп кетті, сондықтан да маркетингтың классикалық концепциясы коммерцияық қызметі айналып кетті. Сондықтан да қажеттілікті қанағаттандыру ғана емес, сонымен қатар өндіруші компаниялар мен тұтынушылар арасында ұзақ мерзімді келісім шартқа тұру керек болды. Мұны жүзеге асыру үшін сұранысты, жарнаманы анықтап барып келісімге бару керек болды. Нарықтағы мұндай жағдайларда бәсекелестерді тек бағамен, сапасымен, дәрежесімен, қызмет көрсетумен және жоғары сапалы өніммен ғана озуға болатын еді.

Осыған орай 70 жылы белгіленген, ал келесі он жылдықта тәжірибеге енгізу үшін басқару мен жоспарлау стратегиясының әдістерін сыртқы ортамен өзіндік ресурс жағдайын салыстыра қарап нарықтық, өндірістік, қаржылық бөлімдерге пайдалана бастады.

Статегиялық ойлау принциптерін жоғарғы топтағылардың енгізуінен кейін маркетинг принципінде терең базалы модификацияны пайда болғаны байқалады.

Дәл осы кезде классикалық маркетингте дәстүрлі құралдардың жиынтығын пайдалану сұраныстың динамикалы өзгерістерінің жағдайы тиімді емес екені мойындалды. Осы кезеңде менеджерлер маркетингтің комплексті элементтерін көптеп пайдаланды.

Соңғы кездері әлеуметтік маркетинг қалыптаса бастады. Мұның концепциясына кез-келген ұйымның мақсатын анықтау, мұқтаждықты тағайындау, қызығушылықты және ұнатқан нәрсеге қол жеткізу, тиімдірек болуы бәсекелестерінен бір саты жоғары тұрады. Әлеуметтік- этикалық маркетинг қоршаған ортаны қорғау проблемаларымен тығыз байланыста болады. Сұранысты тұтынушыларға қанағаттандыру максималды әлеуметтік маркетингтің мінездемесі экологиялы талаптармен, экономды ресурстарды пайдаланумен, моральды- этикалық принциптермен есептеседі.

І Тарау. Кітапханалық қызмет ету маркетингі

1. 1. Кітапханалық маркетингтің мәні мен негізі.

Кітапхана ортасында әлеуметтік маркетинг адамдардың рухани мұқтаждықтарын коммерциялық қызмет тұрлерімен қанағаттандырады. Мысалыға келтіре кетсек бағаларға арналған оқырман бөлмесін арендаға беруге болмайды, ол коммерциялық пайда алап келгенімен тиым салынады.

Маркетинг эволюциясында тағы бір тенденция қатысады. Маркетингтың кең өріс алу әдістері туралы АҚШ 60- жылдары алғаш сөз бола бастады, ал 70 жылдары мамандардың көпшілігі маркетинг концепциясын коммерциялық емес ұйымдарға пайдалану туралы көзқарастарын білдіріе бастады. Коммерциялық емес ұйымдарға; университеттер мен коледждер, музейлер мен кітапханалар, симфониялық оркестр мен емханалар жатады. Қазіргі таңда эксперттер маркетинг теориясының дамуындағы екі негізгі тенденцияны бөліп қарастырып жатыр; іскерлі белсенділік ортадағы маркетингті тереңдету; пайдасыз ұйымдарға маркетингті концепцияны тарату. 70 жылдары интенсивті зерттеулердің объектісі бірінші тенденция болса, қазір маркетингті дамыту тенденциясы белсенді болып отыр.

Ресейлік кітапханатанудағы маркетинг. Ресейде ұлттық кітапханаларда маркетинг 90 жылдардың басында шыға бастады, ол нарықтық экономикамен қатар қалыптасты. Ол өткен кезеңдегі қайта құрудағы кең масштабты компанияға ойға қонымды болып жазылды. Ол елді басқарудың экономикалық әдістеріне ауыстырылды да, шаруашылықты механизмнің кітапхана қызметтерін қолданумен; ақылы қызмет көрсету, бюджеттен тыс қаржы көздерін табумен бір қатарға тұрды. Кітапхана қиын, әрі күрделі қарама- қайшылық факторға толы болды. Бір жағынан алып қарасақ, шынында да оны модернизациялаудың объективті жақтары болды және ішкі құрылымдық кризиспен шарттасқан қаржыны, яғни қаржылы, кадрлы, технико- технологиялық қамтамасыз ету мен берілген мекеменің әлеуметтік дәрежесіне тікелей әсер етті. Бірақ бұл проблемалардың шешуі «тірі қалу стратегиясы» (Н. Тюлинаның пайымдауынша) ғана, ал тәжірибе барысында ақылы қызмет көрсету есебінен қосымша қаржы құралы болып табылады. « Ақша табудың» утилитарлы тапсырмасы сапалы түрде кітапхана жұмысын қайта жасауға белсенділікке бағытталған фундаментальды ранг.

Дәл осы фундаментте тағы бір өзге танымал концепция болды. Нарықты ақпаратты түрде қалыптастыру жайлы сөз болып жатыр. Мұнда кітапхана басқа да ақпараттың ұйым тәрізді анықталған ойықшаны қалыптастыруы тиіс. Ақпараттың нарықты қолдану кезінде маркетинг ұғымы қалыптасты, оның деректі сұранысқа айналдыру үшін және оларды қанағаттандыру үшін ақпараттық талаптарды әржақты қарастыру негізделген.

Белгілі көлемде маркетинг ақпараттық нұсқа түрінде де экономикалық мәселенің төңірегін кеңейтіп, кітапхананың әлеуметтік дәрежесін жалпының қолы жетерлік коммерциялық емес, өнімсіз мекеме және өзін-өзі қаржыландыру, пайдаларының есептегіш категорияларының жиынтығына қайшылық айтылатын болды бұл сұраныс етуді зерттеудегі маркетингтің қайшылықты тенденция бағдарлау. Кітапханалық қызметтің барысында маркетингтің негізінде мынадай принципті ұстанды деп айтады, кітапхана абонетіне қажетті және қажеттілікті қанағаттандыратын өнім мен қызмет көрсету принципі.

Кітапханалық маркетингтің қалыптасуының алғашқы кезеңінде коммерциялық және коммерциялық еместің арасындағы шекара оның көрініс көрсете бастады. Кітапхананың қызметінің негізгі мінездемесі коммерциялық емес деп басылымдарда жазғанымен, оның арқасында бір мақсатқа қол жеткізуге тырысты; кітапхана қызмет көрсетуі ақылы болып, номенклатураны жетілдіріп, кітапханалық қосымша жалақы, ақпаратық және сервистік қызмет көрсету мен альтернативті ұсынысқа қарағанда оқырманға көбірек ұнауды көздеді.

Кітапханалық маркетингтың алғашқы қалыптасуын сұрыптап, талдап келіп, оған қайшылықты сәттердің болғанын атап кеткен жөн.

Сөз жоқ кітапханадағы маркетингті бағдарлау кеңейіп, тұрғындардың әр түрлі формадағы кітапханалық қызмет көрсетуі қанағаттандырды.

Осымен қатар, маркетинг экономикалық тенденцияларда да дами бастады. Айта кеткен жөн көпшілік кітапханатанушылар, мысалы Н. С. Карташов маркетингті шетелдің өзіне ғана тән тәсіл деп, белсенді түрде кітапханадағы экономикалық әдісті қолдап, маркетинг кітапхананың мақсаттары мен тапсырмаларын өзгертіп, кедей тұрғындар тобын кемсіту, олардың құқықтары мен ерікті таңдау және олардың құқықтары мен ерікті таңдау және ақпараттар алуды шектету деген пікір айта кетті. Оның ойынша кітапхананы маркетингті жүйе жүргізілетін болса, онда «ақпараттық элита» шығады, ал бұл азаматтардың кітапханалық қызмет көрсету толық түрде олардың экономикалық жағдайларына байланысты болады.

Ақпараттың нарықтағы комерциялық қызметтерде маркетинг ұғымының шектелуі алғашқы кезеңдерге тән, бірақ кітапханалық маркетингті концепция басқару жүйесі түрінде ұтылады. Оның үстіне маркетингті кітапханаларға және ақпараттық нарыққа енгізу заңсыз болып келеді. Кез- келген нарық сонымен қатар ақпараттық та анықталған жағдайда; бұл коммерциялық қызмет пайда түсіруге бағытталған; бәсекелестік күніге өсіп отырады; жаңа ақпараттардың іздеуін кеңейту тауарлары мен қызмет көрсетуі бойынша өмір сүреді. Мұның көпшілігін кітапхана қолдана алмайды, себебі экономикалық шектеулік, әлеуметтік этикалық мінезден әлеуметтік- мәдени институттар тәрізді шектеулері бар болғандықтан. Шаруашылыққа нарықты тенденцияны енгізгенімен, барлық елдерде кітапхана бұрынғыдай адаптациялық құрылымы функциялау мемлекеттің қарамағында, себебі ұлттың қызығушылық ақпараттық аумақта білім алу болып келеді. Кітапханаларды коммерциялау ақпаратқа қол жеткізу шектелетін тәрізді проблемалар көбейіп кетеді.

Тағы бір фактор орын алады. Кітапханада ақпарат көздері тауар емес ресурс болып келеді. Кітапханаға нарықтық қатынасты енгізу күшті бәсекелестік жағдайда шығарады, ал бұл оқырмандардың қызығушылықтарына қайшылық тудырады. Ақпараттың нарық шектеулігінің тағы бір себебі - мемлекеттік мекеме балғандықтан кітапхана меншігі нарықтық қатынастың субъектісі түрінде пайдалана алмайды.

Осы себептердің салдарынан маркетингті ұстаным ақпараттың нарыққа кітапхананың шығуын қамтамасыз ету болашақты деп саналмайды, себебі нарық кітапханаға қатаң жағдайды талап етеді, ал ол кітапхана жетекші ұстанымдарына әлеуметтік - этикалық нормативтерді бұзып, қоғамдағы алатын орны ұнамайтын бағытта кететіні мәлім.

Маркетинг ұғымын түсіну мәнді алға қадам басуы осы замандық кітапханалардың кітапханалық қызметін икемдеуді мүмкіндік беретін қоршаған ортаға қиын құбылыс болды. Талап етуді жақсылап зерттеу, қанағаттандырудың қалыптасуы мен құрылымын қарастыру, қызмет көрсету ассортиментін кеңейту, Қазақстан қоғамының ойы мен кітапхана имеджін қалыптастыру үшін әртүрлі тәсілдерді пайдалану, осылардың барлығы қаіргі заман кітапханаларына тән нәрсе болды.

Маркетинг бірінші кітапхананың қызметінің жетілдіруді және дәстүрлі кітапхана қызмет көрсетуіне коммерциялық ортаны жүйелі түрде енгізуді мақсат етті.

1. 2. Маркетингтің кітапханалық қызмет көрсетуіндегі ерекшеліктер .

Қызмет көрсету мінездемелері бар, олар төртке бөлінеді. Олар заттық тауарлардан осылай ерекшеленеді де маркетингті программаларды қарастыру барысында ерекшеліктерін қарастыра кету қажет; пайдалы қызмет көрсету, қайнар көзден алыстамау, сапаның бір қалыпты еместігі, сақтап қалмау.

Пайданы көздейтін қызмет. Кітапханаға келуші тұтынушы зат немесе басқа өнімге келмейді, ол рухани байлығын дамыту, толықтыру үшін келеді. Сондықтан да кітапханалық маркетинг оқырмандарға сенімді принципшіл ұстаным ретінде негізге бағытталады. Маркетингті коммуникациялық құралы -пайдаға негізделеді. Әртүрлі әдістермен атақты, қадірменді адамдарды қызықтыру арқылы пайда көру болып табылады.

Қайнар көзден алыстамау қызметі тауар шығу көзіне қатыспаса да өмір сүреді. Мысалы, оқырмандар конференциясы Ю. Бондаревтің шығармашылығына арналса немесе Э. Мимоновқа арналса көрермен қатысушылар мүлдем басқа болады. Сонымен бірге егер тұлғалық кітапханашы комьютерлік техника үйірмесін ашса, онда көптеген қатысушылар- қызығушылықтың салдарынан көбейеді. Қызмет көрсету ақысы оның бағасында емес жақсы жүргізушісінде. Бұл шектеушіліктің бір-екі әдістемесі бар.

Олар; аудиторияны кеңейту ( кітапхананың қызметі туралы жарнамалар жасау) ; аудиторияға дифференциялды әдістеме қолдану (мынадай топтарға, балаларға, жастарға, ардагаерлерге және зейнеткерлерге) ; басқа да мекеме, ұйымдармен қарым- қатынаста болу.

Маркетинг тағы бір ерекшелігі қызмет көрсету сапасының бір қалыпсыздығы. Сапалы қызмет көрсету қалыпсыздығы көптеген факторлар әсерінен болады.

Оларға; тұлғалық уақыт және қызмет көрсету орнына да байланысты. Дарынды кітапханашы мектептік ашық сабақты « менің алғашқы кітабым» деген тақырыппен өткізген кезде тек балалар ғана емес, сонымен қатар ата-аналар да кітапханадағы ойластырылған іс- шараларға тұрақты қатысушы болады. Бірақ, кітапханашы да, басқа да шығармашылық жұмысындағыдай шабытты тотығуға ауысып кетуі мүмкін. Бір қалыпты сапаны жұмысты ұстап қалу үшін маркетинг квалификацияны жоғарылау мен жаңаны тануға жағдай жасап отырады. Қызмет ету сапасы бір қалыпсыз екенін білген маркетолог өзінің маркетингті бағдарламасына іс- шараларды көптеп енгізуі қажет, себебі бұл жұмысшылардың іскерліктерін тудырады.

Айтылған арыздардың көп болуы да жаман емес, себебі әр арыздың салдарын іздеп оларды түзеу арқылы қателіктерден алыстайсың.

Қызмет көрсетуді сақтамау негізінен маркетингті іс- шараларда орын табады. Қызмет көрсетуді сақтау әбден пайдаланған зат тәрізді сақтау мүмкін емес. Сонымен қатар, қызмет көрсетуді пайдаланбасаң да ақылы болады. Мұндай жүйенің себебі қымбат техникамен жабдықталған кітапханада оқырмандары пенсионерлер мен балалар болса ол кітапхана төлейтін жалғыз ксерокстан таба алмайды. Қызмет көрсетуді сақтамау кітапхана имеджінде және бірқалыпты сұраныс жағдайларында проблема тудырмайды. Ұсыныс пен сұраныстың ара қатынастарының жақсы түрде байланысуды жетілдіретін бірнеше стратегиялық әдістемелер бар. Сұраныс жағынан; сұраныс тынышталған кезде мәдениеттану сұранысын туғызу; ақылы қызмет көрсету бағасын диференциялы тағайындау; тапсырмалар жұйесіне қосымша қызмет көрсетуді енгізу. Ұсыныс жағынан ең бастысы басқа мекеме, ұйымдармен өзіндік күштерін қосып жұмыс графигін тиімді етіп жасау.

1. 3. Кітапханадағы маркетинг зерттеулердің түрлері мен әдістері.

Маркетингтің түрлері. Маркетингті класификациялаудың тек теориялық емес, сонымен қатар нақты іс- тәжірибелік мағынасы да бар, себебі маркетинг комплексінің бөліктерін анықтайды. Ол теориялық немесе іс-тәжірибелік түрін реализациялау үшін қажет. (әртүрлі тарату каналдары, жарнама әдістері, қызмет көрсетудің ілгері жылжуды ұйымдастыру) .

Конверциялық маркетинг. Сұранысты туғызу мақсатымен анықталған қызмет көрсету негативті сұраныста қолданылады. Қызмет көрсетуді кеңейтіп, жарнама қызметін көбейту жоспарын жасап негативті тенденцияны құлдыратуды көздеді.

Жағдай жасаушы маркетинг. Сұраныс болмай тұтынушылар белгісіз қызмет көрсету ұсыныстарына көңіл бөлмей өздерінің бағасын жоғалтқан жағдайда қолданылады. Осындай қатынастың себептерін қарастырып ынталандыру маркетингі жұмыстың кең аумақтық комплексін «паблик рилейшнзді» және қызмет көрсету мүмкіндіктерін жарнамалаушыларды қарастырады.

Дамушы маркетинг. Сұраныстың көптеп түсіп, оны ынталандыру қажет кезінде қолданылады. Өмірдің өзі шығарып жатқан проблемалармен байланысты болады. Мысалы; Татарстан Мемлекетінде араб жазуын оқып үйрену кітапхананың орталық жүйелеріне Құранды оқып үйрену үшін мақсат етті.

Ремаркетинг. Қызмет көрсетуге сұраныс азайып бара жатқанда, қайта орнына келтіру үшін қолданылады. Ремаркетингтің мақсаты- сұранысты әртүрлі қызығушылық тудыратын қасиеттермен қайта өсіру.

Синхромаркетинг сұраныстың ауытқу, мысалы мезгілдік кезеңге байланысты қолданылуы. Оның мақсаты - сұраныстың бір қалыптылығы. Жоспарлау кезінде сұраныс белгіленеді, ал кейін жобалауда ауытқу байқалады.

Маркетинг қуаттау, ұсыныстың құрылымы сұраныстың сапасы мен сәйкестікті сақтау үшін қолданылады. Әбден ойластыруды талап ететін бұл маркетингтің түрі жарнамаларды дифференциялауды жүзеге асыру, маркетингті іс шараларға жұмсалатын шығындарды жүйелік басқарумен қарастырады.

Қарсы әсер етуші маркетинг. Максималды қысқарту немесе иррационалды сұранысты ликвидациялау, мысалы, бульварлы әдебиетті жатқызуымызға болады. Міне осындай кезде қарсы әсер етуші маркетинг қолданылады. Көбінесе насихаттаушы программалары бар компаниялар осы қызмет ету маркетингіне қарсылықтарымен тығыз байланыста болады. Кітапханалар сонымен қатар басқа да мекемелер мен ұйымдармен тығыз байланыс орнатып, олармен әртүрлі іс шаралар, мысалы шылым шегуге, алкоголизмге және нашақорлыққа және т. б. адам денсаулығына зардап тигізетін нәрселерге қарсы шаралар ұйымдастыра алады.

Қорытындылай келе бұл аталған классификациядан айрықшаланатын тағы бір маркетинг түрін айтуымызға болады. Егер де кітапхана үлкен болып, құрылымдары күрделі, филиалдары көп болып, олар өздерінің жұмыс жоспарларын өздері құраса, маркетингтің индивидуалды комплексі бар болса, онда олар кітапхананың біріккен маркетингті концепциясына кіріп, маркетинг- мин деп аталады.

1. 4. Кітапханалық маркетинг жиынтығы.

Маркетингке әртүрлі қызметтер кіреді. Ең қажетті маркетингті жұмыстар қатарына кітапханада орындалатындарын жатқызамыз; ақпаратты жинау, анализ жасау, қайта өндеу және тұтынушылардың талап-тілектерін анықтау, жарнамалық компанияларды дамыту, имеджді қалыптастыру, бағаларды ынталандыру, аналитикалық образдарды құрау, қызмет көрсетуді ынталандыру, қоғаммен қатынасты ұйымдастыру.

Қызметтің бұл түрлері екі бағытқа бөлініп, әрбір кітапхананың маркетингті анықтау бағдарламасын қарастырады: маркетингтің анықтау бағдарламасын қарастырады; маркетингтің жиынтығы және маркетингті басқару.

Патриция Калабрезидің анықтауынша (Метрополитен Музейінің жоспарлау мен бюджеті жағынан бас администраторы) классикалық маркетингті комплекске мыналарды жатқызады, тауар, тарату, жұмысшылар қауымы, баға, маркетингті коммуникация.

Тауар- маркетингті комплекстің кітапханалардағы жиі қолданатын қызмет көрсету сияқты нақты материалды формасы жоқ; ақпараттық және анықтамалық- библиографиялық қызмет көрсетуші, бизнес-кітапханаларды және т. б. ұйымдастырушы элемент.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.