Нашақорлық әлеуметтік мәселе ретінде

Пән: Социология, Демография
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ

Нашақорлық әлеуметтік мәселе ретінде

1. ПРОБЛЕМАНЫҢ ЖАЙ-КҮЙІН ТАЛДАУ

2. СТРАТЕГИЯНЫҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

3. НАШАҚОРЛЫҚТЫҢ БАСТАПҚЫ АЛДЫН АЛУ

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Кіріспе

Нашақорлық бір ғана жолы жоқ дерт-толық айығу. Есірткінің адамға әсері:есірткі ең алдымен адам миын және нервтік жүйесін залалдайды, 3-4 айдың ішінде адамды ақыл есі төмендердің қатарына қосады. Нашақор есірткінің келесі мөлшерін қолдана отырып, қоғамнан алшақтап, түрлі мәселелерден бас тартады. Есірткіні қолданған мезетте адам масайып, көңіл-күйі шаттанады. Бұл көңіл-күй кеін күйзеліске айналады.

Қазақстан Республикасында нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрестің 2006-2014 жылдарға арналған стратегиясы Қазақстан қоғамының одан әрі дамуы, Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін қамтамассыз ету мүддесінде әзірленді.

Стратегия « Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын одан әрі іске асыру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2001 жылғы 4 желтоқсандағы №735 Жарлығының негізгі қағидаларына жауап береді, онда нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы іс-қимыл мемлекеттік органдар мен қоғамдық институттар қызметінің негізгі бағыттарының бірі болоып айқындалған. Онда Шанхай ынтымақтастық ұйымына мүше-мемлекеттердің басшылары 1999 жылғы 25 тамызда жариялаған Бішкек дликларациясының, 2000 жылғы 21 сәуірде Ташкент қаласында Орталық Азия экономикалық қоғамдастығына қатысушы мемлекеттердің басшылары қол қойған Терроризмге, саяси және діни экстремизмге, трансұлттық ұйымдасқан қылмысқа және тараптардың тұрақтылығына өзге де қатерлерге қарсы күрес жөніндегі бірлескен іс-қимыл туралы шарттың, сондай-ақ осы саладағы басқа да нормативтік құқықтық актілердің ережелері ескерілген.

Нашақорлық әлеуметтік мәселе ретінде

Стратегия ахуалға және ел Президентінің 2005 жылғы 18 ақпандағы «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында»атты Қазақстан халқына Жолдауында айтылған мемлекеттік органдар қызметінің перспективаларын бағалауға негізделген, онда нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күрес мемлекеттің басымдық міндеттерінің бірі ретінде көрініс тапқан.

Стратегияның заңнамалық базасын «Есірткі, психотроптық заттар, прекурсорлар және олардың заңсыз айналымы ментеріс пайцдалануына қарсы іс-қимыл шаралары туалы» 1998 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы құрайды.

Проблеманың жай-күйін талдау

Қазіргі таңда Қазақстан қоғамының алдында тұрған және шұғыл шешуді талап ететін өзекті мәселелердің ішінде ел халқының денсаулығына және тұтастай алғанда ұлттық қауіпсіздікке төнген жаһандық қатер ретінде нашақорлықтың және есірткі бизнесінің өсу проблемасы алдыңғы орындардың біріне шығып отыр.

Соңғы 10 жыл ішінде Қазақстандағы есірткі ахуалына жасалған талдау Республикада оның тұрақты келеңсіз серпінге ие айтарлоықтай асқынумен сипатталатындығын көрсетеді.

Қазіргі кезде Орталық Азия өңірі әр алуан шығу түрлері мен нысандардағы есірткілердің экспансиясына ұдайы ұшырап отыр. Оның себептері:

1) есірткі қаупінің көзі болып табылатын мемлекеттерге тікелей жақындығы, Еуропаға есірткі құралдарын контрабандалық жеткізу үшін географиялық жағынан қолайлы орналасуы және кеңейіп келе жатқан транзиттік мүмкіндіктер;

2) шекараларының ұзындығы, посткеңестік елдермен шекаралас учаскелерде демаркациялық жұмыстардың аяқталмауы және соған байланысты олардың сырттан есірткінің енуінен жеткілікті түрде қорғалмауы.

3) Ауғаныстанда есірткі заттарын өндірудің одан әрі өсуі, есірткі зертханаларының елдің ТМД тікелей шектесетін солтүстік провинцияларына көшірілуі және құрылуы;

4) Еуропадан келетін синтетикалық есірткілер контрабандасы көлемнің ұлғаюы болып отыр.

Республика өзінің географиялық орны жағынан іс-жүзінде есірткіні заңсыз өндірудің және өткізудің әлемдік нарықтары орталығында қалып отыр, бұл біздің еліміздің есірткі бизнесімен байланысты халықаралық қылмыстық ұйымдар мен топтардың мүдделері аясына тартылуына оъективті түрде ықпал етеді. 2004 жылы коп сатылы шұғыл іс-шаралар жүргізу нәтижесінде 2003 жылмен салыстырғанда есірткі 9 еседен көп алынды(2003 жылы-192, 518 кг болса, 2004 жылы-1769, 020 кг) ал 2005 жылдың қаңтар айынан бастап қыркүйек айына қоса алғандағы кезеңде 21635 кг-дан астам есірткі алынды.

Қазақстан аумағымен есірткі жолдарының өтуі республикада есірткіге тәуелді азаматтар санының көбеюіне айтарлвықтай ықпал етеді. Ұйымдасқан қылмыстық топтардың есірткі бизнесін бақылауға алуға ұмтылысынав байланысты Қазақстанға есірткіні әкелудің, олардың транзиттік жөнелту көлемнің одан әрі ұлғаятынын, сондай-ақ ірі әкелу-әкету пункттерінің құрылуын болжауға болады. Осыған орай елде қылмыстық қызметке тартылытын азаматтар санының ұлғаюы мүмкіндігі артады.

Мұны Қазақстанда тіркелетін есірткі қылмыстары санының 2003 жылғы 9 мыңнан 2004 жылғы 11 мыңға дейін және 2005 жылдың 9 айында 7 мыңға көрсетеді.

Есірткі бизнесінің ауқымын кеңейту үшін ұйымдасқан қылмыстық топтар билік өкілдерімен байланыс орнатуға ұмтылады, шекара маңындағы аудандардағы жалпы ахуалға ықпал етуге, оларды есірткі контрабандасының әкелу-әкету базасына айналдыруға тырысады. Орталық Азияның шекаралас мемлекеттеріндегі қоғамдық-саяси ахуалдың тұрақсызлдығы билік өкілдерінің ұымдасқан қылмыстық наркотоптар бастаушыларымен араласуы үшін алғышарттар туғызады. Қоғамның әр түрлі топтарына барынша қатты қысым көрсететін есірткі лоббилерінің құрылу мүмкіндігі де елеулі қауіп төндіреді.

Халықаралық есірткі синдикаттары мен ұйымдасқан қылмыстық топтардың Қазақстан аумағын есірткі тасымалдау үшін транзиттік дәліз ретінде пайдаланудан аса жоғары пайда табуы біздің азаматтарды есірткі пайдалануға барған сайын көптеп тартуға жағдай туғызады. Алайда есірткі саудасынан түскен кірістерді «тазарту» фактілері іс жүзінде анықталмайды.

Соңғы жылдары республикада есірткі пайдаланатын адамдар қатарының (2004 жылы-47903 адам, 2005 жылдың 6 айында -51633 адам), сондай -ақ есірткіні өткізу фактілері санының (2004 жылы -4435 факті, 2005 жылдың 6 айында -2334 факті) өсуі байқалады.

Әлеуметтік салада - бұл ұлттық салауатты тектік қорының сақталуына төнетін қатер.

Бас прокуратураның Құқықтық статистика және арнаулы есепке алу комитетінің деректеріне сәйкес (2005 жылғы 30 маусымдағы жағдай бойынша) есірткі құралдары мен психотропты заттарды теріс пайдаланатын 51633 адам есепте тұрады, бұл 2004 жылдың осындай кезеңімен салыстырғанда 8, 6% артық, оның ішінде 4866 әйел (4, 1%-ке артық), 3942 кәмелетке толмағандар (218, 2%-ке артық) Әйелдер мен кәмелетке толмағандар арасында есірткіге тәуелділер санының өсе түскені айрықша алаңдаушылық тудырып отыр.

Стратегияның мақсаты мен міндеттері

Стратегияның мақсаты Қазақстан Республикасында нашақорлық пен есірткі бизнесіне қарсы мемлекеттік және қоғамдық іс-қимыл жүйесін жетілдіру болып табылады.

Стратегияның ең маңызды міндеттерінің қатарында мыналарды айқындау қажет:

1) нашақорлыққа қарсы насихатты күшейту;

2) есірткіге тәуелділердің алдын алу, оларды ерте анықтау, тиімді емдеу және әлеуметтік оңалту жөніндегі іс-шаралардың тиімділігін арттыру;

3) есірткі бизнесіне қарсы күресте ведомствоаралық өзара іс-қимылды нығайту;

4) нашақорлыққа және есірткі бизнесіне қарсы күресте халықаралық ынтымақтастықты кеңейту;

5) уәкілетті мемлекеттік органдардың, сондай-ақ нашақорлықтың алдын алуға және оны емдеуге мамандандырылған медициналық мекемелердің материалдық-техникалық әлеуетін нығайту;

6) наркологиялық қызметті реформалау мен дамыту процесін жаңғырту және тиімді ғылыми-ақпараттық сүйемелдеу;

7) наркология саласында кадрлар даярлау жүйесін және білім беру бағдарламаларын жетілдіру;

Нашақорлықтың бастапқы алдын алу

Қазақстандық қоғамды есірткілендірудің әлеуметтік мәдени факторлары(моральдық-этикалық нормалар мен мінез-құлық құндылықтарының бұзылуы, батыстық мәдениеттің жаппай әсер етуі, отбасылық қарым-қатынастардың бұзылуы, жастардың әлеуметтік мінез-құлқының өзгеруі)

Есірткіге қарсы әлеуметтік имунитетті қалыптастыруға ең алдымен мемлекеттік әлеуметтік саясат және орта, жоғары білім беру жүйесіндегі жастар арасындағы жұмыс бағытталуы тиіс.

Әсіресе, балалар, жастар мен әйелдер арасында салауатты өмір салтын, есірткісіз өмірді насихаттау есірткіге қарсы мемлекеттік қызметтің ажырамас бөлігі болуы тиіс.

Осы тұрғыда ең ортақ алдын алу іс-шаралары ретінде еліміздің жекелеген өңірлерінде есірткі падаланатын адамдар санының өсуіне ықпал ететін себептер мен жағдайларды зерделеу, салауатты өмір салтын жүргізуге ұмтылысты ынталандыратын бағдарламаларды әзірлеу мен енгізуді айтуға болады. Қоғамдық санада адамның денсаулығы өзі үшін де, тұтастай қоғам үшін де құндылық болып табылатындығы жөніндегі идеяның алатын орны барғани сайыни қомақты болуы тиіс.

ҚОРЫТЫНДЫ

Бүгінгі таңда нашақорлық мәселесі ел көзінен таса мәселелердің бірі деп айта алмаймыз. Қазақстанның бұқаралық ақпарат құралдарында ол туралы аз айтылса да, ақпарат құралдарының бұл тақырыпқа «мән бермеуіне» қарамастан бұл мәселе өзектілігін жоғалтпай келеді. 2003 жылдың жазында жүргізілген әлеуметтік сұрау нәтижесінде, бүгінде нашақорлықтың таралуы, кедейшілік, қылмыс және жемқорлық сияқты қоғамның келеңсіз құбылыстарына қарағанда, қоғамда анағұрлым көбірек айтылатын тақырыптарға айналды. Осындай жағдайда Қазақстанда бірінші кезекте нашақорларды емдеу, реабилитация жасау мәселесі тұрады.

90 жылдардың басында медицина саласына бөлінетін қаржының тым азайып кетуі елімізде накодиспансерлер мен наркотөсектердің азайып кетуіне апарып соқтырды. Соңғы он жыл ішінде наркологиялық реабилитациялық орталықтардың үштен бірі жабылды. Наркологиялық қызмет көрсету орындарының материалдық базасы да жеткілікті дәрежеде қаржыландырылмай келді. Наркологиялық сараптама жасау мекемелерінде арнайы құрал-жабдықтар мен психобелсенді заттардың адамдар ағзасында бар-жоғын тез анықтайтын әдістердің тапшылығы байқалды. Ал науқастарға көмектесу бағдарламалары әрқашан қолжетімді болмай келді. Наркологиялық көмекте негізгі күш тек қысқамерзімді шараларға ғана салынды. Бұл орайда наркотизация және психологиялық және әлеуметтік оңалту процессі кезінде пайда болатын адамның қобалжуына аз маңыз беріліп отыр. Мұнымен қоса, нашақорлыққа шалдыққандар өз ауруын мойындамайтынын және одан арылуға асықпайтынын ескеру қажет. Наркологиялық мекемелердегі емделуді олар дерттен арылудың бір жолы ретінде емес, ләззаттан айырылу деп түсінеді. Сондықтан нашақорлар ем қабылдаудан барынша қашуға тырысады, ал бұл өз кезегінде наркологтардың жұмысын қиындатады. Өз ауруына деген немқұрайлылық көп жағдайда науқастың дерттің барынша дендеген шағында дәрігерлік көмекке жүгінуіне алып келеді. Бұл уақытта есірткіні пайдаланудан туған көптеген зардаптар жетіле бастайды. Ал бұл науқастың әлеуметтік бейімделуіне кері әсер етеді. Науқастар емделуге тек 3 жағдайда ғана шешім қабылдайды. Бірақ олардың ең негізгісі екеу: өзінің ерік күші мен туған-туыстардың көндірулері. Әлеуметтік сауал көрсеткендей, сұралған 100 пайыз нашақорлардың:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.