Бастауыш сынып ана тілін оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 121 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . . 4 1. Бастауыш сынып ана тілді оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға

болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастырудың

теориялық негіздері . . . 13

Оқытудың қазіргі технологияларының философиялық, психологиялық

және педагогикалық негіздері . . . 15

1. 2. Бастауыш сыныпта қолданылатын оқытудың қазіргі технологияларының

негізгі ерекшеліктері мен сипаттамалары және оларды таңдау критерийлері . . . 49

2. Бастауыш сыныпта ана тілді оқытудың қазіргі технологияларын

қолдануға болашақ мұғалімдерді дайындаудың жолдары мен

шарттары . . . 70

2. 1. Бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерін оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға дайындаудың мақсаты, мазмұны, құрылымы . . . 70

2. 1. 1 Болашақ мұғалімдерді өзінің кәсіптік білімін жетілдіруге дайындау-

оқытудың қазіргі технологияларын меңгертудің қажетті шарты . . . 70

2. 2 Болашақ мұғалімдерді оқытудың қазіргі технологияларын қолдану арқылы оқушылар белсенділігін арттыра білуге дайындау . . . 84

2. 3 Бастауыш сынып ана тілді оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастыру мақсатында жүргізілген тәжірибелік- эксперимент жұмысының мазмұны, кезеңдері мен нәтижелері . . . 92

Қорытынды . . . 105

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 108

Қосымшалар . . . 115

К І Р І С П Е

Зерттеудің көкейкестілігі. Қазақстан Республикасы 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында: «Жоғары білім беруді дамытудың негізгі үрдісі мамандар дайындаудың сапасын арттыру, қарқынды ғылыми зерттеу қызметін ықпалдастыратын инновациялық білімді дамытуды, жоғары оқу орындары зерттеулерінің әлеуметтік сала мен экономикалық қажеттіліктерімен тығыз байланысты, білім берудегі ақпараттық технологияларды жетілдіру болып табылады», - деп атап көрсеткендей, білікті мамандарды даярлау - өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Осыған орай ҚР Президенті Н. Ә. Назарбаев Қазақстан халқына жолдауында: «Ұлттық бәсекелестікке қабілеттілік бірінші кезекте оның біліктілік деңгейімен айқындалады. Әлемдік білім кеңістігіне толығымен кіруге білім беру жүйесінің халықаралық деңгейге көтеруді талап ететіні сөзсіз» - деп көрсетті. Мұғалімдердің біліктілігін неғұрлым сапалы деңгейде көтеру, білім беру жүйесінің қызметкерлерін қайта даярлау жөніндегі республикалық және аймақтық институттардың материалдық - техникалық базасын нығайту қажет. Келешекте мұғалім мамандығы ең беделді, әрі жоғары ақы төленетін мамандардың бірі болуы керек. Әрине мұғалімнің өзі де уақыт талабына сәйкес болуы міндетті екендігін айырықша атап көрсетті. Қазақстан Республикасының Президентінің тілдерді қолдану мен дамытудың 2001-2010 жылдарға аралған мемлекеттік бағдарламасында: «Мемлекеттік бастауыш, орта және жоғары кәсіптік білім беру жүйесіндегі жағдайы одан әрі де жақсартуды талап етеді. Бұл жекелеген пәндерді оқыту сапасы мен қатар, олардың санына да қатысты». Сондықтан жоғарыда қойылған талаптарды орындау үшін жоғары оқу орындарында құзыретті білікті мамандар даярлаудың жаңа оқыту технологиялары ұсынылып, жаңа тұрапатты мұғалімдер үлгісі жүзеге асырылуы қажет. Кез келген елдегі білім беру жүйесі қоғамның әлеуметтік - экономикалық және мәдени дамуына ықпал етуге бағытталған, себебі мектеп жоғары оқу орны болашақта қоғамның экономика, мәдениет, саяси өмірі салаларында белсенді қызмет ететін адамдарды дайындайды. Сондықтан білім берудегі негізгі буын - мектептің рөлі өте маңызды.

Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында білім беру жүйесінің жеке адамды қалыптастыруда, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған рөлі атап көрсетіле келіп, «педагог қызметкерлер оқушылардың мемлекеттік білім беру стандартында көзделген деңгейден төмен емес білім, білік, дағды алуын қамтамасыз етуге, жеке шығармашылық қабілеттерінің көрініп, дамуы үшін жағдай жасауға міндетті», - делінген.

Дәстүрлі оқытудың әдістемесінің білімді мемлекеттік стандарт деңгейінде толық меңгеруіне кепілдік бермейтінін мектеп тәжірибесі көрсетіп отыр. Сондықтан, жаңартылған әдістемелік жүйенің оқыту процесінде іске асуы үшін оны технологияландыру қажеттігі туындады.

Педагогикалық технология, оқыту технологиясы туралы мәселелер соңғы жылдары педагог - ғалымдардың назарын аударып, әр түрлі қырынан зерттелуде.

Оқытудың жаңа технологиясының бастапқы бір формасы болып табылатын бағдарламалап оқыту мәселелері А. И. Берг, А. П. Беспалько, Б. С. Блум, М. В. Кларин, И. Я. Ленвер, В. Оконь, Б. Скиннер, Н. Ф. Талызина және тағы басқалардың еңбектерінде көрініп дамыды.

Дамыта оқыту бағытындағы педагогикалық технология Л. С. Выготский, Д. Б. Эльконин, В. В. Давыдов, Л. В. Занков, Г. И. Щукинаның зерттеулерінде, жеке - бағдарлы оқыту технологиясының жобасы Ш. А. Амонашвили, Е. В. Бондаревская, И. С. Якиманская еңбектерінде, жекелеп, даралап, саралап оқыту технологиясы А. А. Бударный, Р. Б. Вендровская, А. А. Кирсанов, А. В. Петровский, И. Э. Унт еңбектерінде жан - жақты зерттелген.

К. Я. Вазина (ұжымдық ойлау іс - әрекеті), Н. Д. Хмель (ұжымдық танымдық әрекет) сияқты ғалымдар ынтымақтастықты педагогикалық технологияның негізі деп қарастырса, жаңашыл педагогтар С. Н. Лысенкова, Е. И. Соседова, В. Ф. Шаталов мұны тәжірибеде жүзеге асырды.

Оқытудың модульдік технологиясы В. М. Монахов, Қ. Қабдықайырұлы және басқалардың еңбектерінде қарастырылған.

Оқытудың ойындық технологиясының теориясы мен тәжірибесіне байланысты мәселелер М. Ж. Арыстанов, Н. К. Ахметов, Б. А. Қойшыбаев, П. И. Пидкасистый, Ж. С. Хайдаров және басқалардың еңбектерінде зерттелген.

Қазіргі заманда білім берудің, оны дамытудың көкейкесті мәселелелерін шешу нақты, ғылыми - теориялық және практикалық бағыттағы реформаны қамтамасыз ететін, білім беру жүйесін прогрессивтік және динамикалық бірлікте тұтас, интегративті дамытуды жобалау мен жасақтауды, ерекше оқу-тәрбие процесін, жоғары тиімділіктегі педагогикалық технологияның пайда болуын талап ететін дидактикалық ғылымға тікелей тәуелді. Осыған байланысты іргелі ғылыми зерттеулердің неғұрлым өзекті де зор болашағы бар көкейкесті бағыты Қазақстандағы өркениет дамуының қарқынына және бүкіл дүние жүзінде соңғы жылдары жүріп жатқан ірі өзгерістерге сәйкес дамуда. Ал, жақын болашақтағы Қазақстан Республикасының дүниежүзілік процесте алатын орны оның үкіметі мен халқының Қазақстанды материалдық емес, парасат - пайымға негізделген, әрі ғылымды мол қажет ететін материалдық өндірістері басым дамыған мемлекетке айналдыру жөнінде алдына стратегиялық мақсат қоюға бел байлауымен айқындалады. Сондықтан, мұғалімдер қауымына зор жауапкершілік, үлкен міндет жүктеледі. Мұндай міндетті шешу мұғалімдерден мектептерде оқушыларға берілетін ғылым негіздерін олардың болашақ іс-әрекетінің берік негізі әрі тірегі болатындай етіп оқытуды, оқу-тәрбие процесін, білім мазмұнын жаңартумен қатар, оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр алуан құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды, оқытудың жаңа технологиясын меңгеруді, педагогиалық жаңалықтарды тәжірибеге батыл енгізуді талап етеді.

Осыған орай педагогикалық қызметке ынтасы жоғары, білім беру саласындағы үнемі жаңарып отыратын өзгерістерге икемді, жаңа технологияларды оқу-тәрбие процесінде қолдана алатын мұғалімдерді дайындау - оларды кәсіби дайындаудың ең көкейкесті аспектісінің бірі және педагогтың жеке тұлғасын қалыптастыру процесіндегі іс-әрекеттің нәтижесі болып табылады. Бұл мәселе бойынша жүргізілген зерттеу жұмыстарын зерделеу барысында мұғалімдерді дайындаудың бірнеше бағыттары бар екенін байқадық.

Олар:

Мұғалімдердің жалпы педагогикалық білігі мен кәсіби сапасын қалыптастыру (О. А. Абдуллина, С. И. Архангельский, Н. В. Кузьмина, В. А. Сластенин, Г. А. Уманов, Н. Д. Хмель және т. б. ),
Мұғалімдердің психологиялық - педагогикалық даярлығын жетілдіру (В. В. Гоноболин, В. И. Гинецинский, М. И. Дьяченко, Г. Қ. Нұрғалиева, А. И. Щербаков т. б. )
Мектепте мұғалімдердің шығармашылық ізденісін ұйымдастырып, ғылыми тәжірибеге енгізу (Ю. К. Бабанский, М. С. Бургин, В. И. Загвязинский және басқалар),
Мұғалімдердің ғылыми - әдістемелік дайындығын жетілдіру (А. Е. Әбілқасымова, Б. Б. Баймұқанов, Е. Ы. Бидайбеков, К. К. Закирьянов, М. Ә. Құдайқұлов, Қ. Қ. Қабдықайыров, Е. Ө. Медеуов, Д. Рахымбек, С. Е. Шәкілікова және басқалар),
Педагогикалық инноватика және оны меңгеруге мұғалімдерді даярлау (М. М. Поташник, Н. Р. Юсуфбекова, И. И. Цыркун, Я. С. Турбовской, Ш. Т. Таубаева, С. Н. Лактионова және басқалар) .

Соңғы жылдары республикамызда бастауыш буын ана тілін оқыту мәселелері С. Рахметова, П. Жаманқұл, Б. Қабатаева, Т. Әбдікәрімова және басқалардың еңбектерінде қарастырылды.

Сондай - ақ, бастауыш сынып мұғалімдері мен болашақ мұғалімдерін ана тілінен сабақ беруге дайындау мәселелері С. К. Селевко, Б. А. Тұрғынбаева, М. Жанпейісова, Л. С. Подымова және басқалардың еңбетерінде зерттелді.

Бүгінгі таңда республикадағы және аймақтағы экономиалық нарықтық қатынастардың қалыптасу жағдайында мектепте ана тілін оқыту мазмұнын жетілдіру, оқытудың озық технологияларын қолдану айырықша өзекті проблемаға айналып отыр.

Осы орайда болашақ бастауыш сынып мұғалімі бастауыш мектеп ана тілінен құрылымы мен атқаратын қызметін біліп, бұл салада болып жатқан жаңалықтар мен жаңа технологияларды қолдану әдістерімен қарулануы тиіс. Жоғарыда аталған ғалымдар еңбектері мен зерттеулерінде мұғалімдерді даярлаудың түрлі аспектілері қарастырылғанмен, бастауыш сынып мұғалімдерін ана тілі сабақтарында оқыту технологияларын қолдануға даярлау бағытында ғылыми еңбектер, диссертациялар өте аз екені мәлім.

Сонымен қатар, жалпы білім беретін қазақ мектептеріндегі осы жағдайды талдау кезінде біз мұғалімдердің оқытудың дәстүрлі түрінен қол үзіп, ғылым мен техниканың қарқындап өсуіне байланысты қоғам өзгерісіне ілесуі үшін, білім берудің барлық сатысында, оның ішінде білім негізі болып саналатын бастауышта ана тілін оқыту әдістемесін жаңартып, қазіргі технологияларды қолданудың қажеттігін байқадық. Сөйтіп, оқытудың қазіргі технологияларын бастауыш сыныпта қолдану және мұғалімдерді оған дайындау мәселесі әлі де болса толығырақ зерттеуді, оның нақты жолдарын көрсетуді керек етеді.

Алайда, осы күнге дейін аймақтық ерекшеліктері ескеріліп, бастауыш ана тілінен білім беруде оқыту технологияларын қолданудың жүйелі әдістемесі жасалмаған, мұғалімдердің оқыту технологияларын қолдануға дайындығы жеткіліксіз. Осыған сәйкес бастауыш сынып оқушыларына ана тілінде білім берудегі оқыту технологияларының мүмкіндіктері мен олардың студенттерді даярлау процесінде жүйелі пайдаланылмауы арасында және бастауыш сыныптағы ана тілі сабақтарында оқыту технологияларын қолдануға болашақ мұғалімдерді даярлау қажеттілігі мен оны жүзге асыруға байланысты әдістеменің жоқтығы арасында қайшылықтар бар екендігі анықталды. Бұл қоғамның қазіргі кездегі талаптарын ескере отырып, бастауыш сынып ана тілді оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастыруды теориялық - әдістемелік жағынан зерттеу қажет екендігін көрсетті.

Осы айтылғандардың барлығы біздің зерттеу жұмысымыздың көкейкестілігін анықтап, зерттеу тақырыбын «Бастауыш сынып ана тілін оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастыру» деп тұжырымдауға негіз болды.

Зерттеудің мақсаты: ана тілді оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерінің даярлығын қалыптастыруды теориялық тұрғыда негіздеп, әдістемемен қамтамасыз ету.

Зерттеу нысаны: жоғары оқу орындарында болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін ана тілді оқытуға даярлау процесі.

Зерттеу пәні: ана тілді оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерінің даярлығын қалыптастыру.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер жоғарғы оқу орындарында кәсіби даярлық процесінде болашақ бастауыш сынып мұғалімдері оқыту технологиялары туралы теориялық біліммен қаруланып, тікелей іс-әрекеттерінде оларды пайдалану жолдарына үйретіліп, қолдану әдістемесін меңгерсе және дайындық сапасын қалыптастыруға әсер ететін кешенді шараларға тартылса, онда студенттердің болашақ кәсіби қызметінде оқытудың қазіргі технологияларын қолдану арқылы ана тілінен білім беру сапасы артады, өйткені қазіргі кезде жаңа технологияларды қолдану негізінде ғана оқушыларға тиісті дәрежеде тиянақты білім беруге болады.

Алға қойылған мақсатқа және тұжырымдалған болжамға сәйкес зерттеу жұмысының мынадай міндеттері анықталды:

бастауыш сынып ана тілді оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің кәсіби даярлығын қалыптастырудың теориялық негіздерін қарастыру;
ана тілде бастауыш буында қолданылу мүмкіндіктері бар оқыту технологияларын таңдаудың критерийлерін айқындау;
бастауыш сынып ана тілін оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдер даярлау әдістемесін жасау және оның тиімділігін педагогикалық эксперимент арқылы тексеру.

Зереттеудің деректі көздері: философтардың, психологтардың, педагогтардың таным, білім, жеке адам мен оның әрекеті, оқыту технологиялары туралы ғылыми зерттеу еңбектері, Қазақстан Республикасының Конституциясы, «Білім туралы» заңы, Қазақстан Республикасы бастауыш білімнің мемлекеттік стандарты, Қазақстан Республикасы жалпы орта білім мазмұны тұжырымдамасы, Қазақстан Республикасы жалпы орта білім беретін мектептің даму тұжырымдамасы, оқу бағдарламалары, оқулықтар мен оқу әдістемелік құралдары, озат мұғалімдердің іс-тәжірибелері.

Зерттеу әдістері: философиялық, педагогикалық, психологиялық, оқу-әдістемелік әдебиеттерге теориялық талдау жасау, бағдарламаларға, оқулықтарға, оқу жоспарларына әдістемелік талдау жасау, сауалнама, әңгіме, эксперимент, байқау, бақылау, студенттерге практикалық тапсырма беру, тәжірибелі, жаңашыл мұғалімдердің тұлғасы мен оқытушылық іс-әрекетін зерттеу, жиналған материалдарды ана тілдік тұрғыда өңдеу.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық маңыздылығы:

мұғалімдердің қазіргі оқыту технологияларын қолдануының теориялық және әдістемелік негіздері анықталды;
бастауыш сыныптарда ана тілді оқыту барысында қолданылу мүмкіндіктері бар технологиялар іріктеліп, оларды таңдау критерийлері айқындалды;
бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерін оқыту технологияларын қолдануға даярлаудың мазмұны мен әдістемесі негізделді.

Зерттеудің практикалық маңыздылығы:

Зерттеу нәтижелерін жоғары оқу орындарының бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі факультетінде, педагогикалық колледждердің оқу-тәрбие процесінде пайдалануға болады.

Қорғауға ұсынылатын қағидалар:

Бастауыш сынып ана тілін оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастырудың ғылыми - әдістемелік негіздері.
Бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерін ана тілді оқыту барысында қазіргі технологияларды қолдануға дайындау әдістемесі.

Диссертацияның құрылымы:

Диссертация кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, 3 сурет, 5 кесте, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және 4 қосымшадан тұрады.

Кіріспеде зерттеу тақырыбының көкейкестілігі, зерттелу дәрежесі, мақсаты, нысаны мен пәні айқындалып зерттеудің болжамы, міндеттері мен әдістері, теориялық және практикалық маңызы, ғылыми жаңалығы негізделді және қорғауға ұсынылатын қағидалар баяндалды.

«Бастауыш сынып ана тілін оқытуда қазіргі технологияларды қолдануға болашақ мұғалімдердің даярлығын қалыптастырудың теориялық негіздері» атты бірінші тарауда зерттеудің проблемасына байланысты ғылыми әдебиеттерге, педагогикалық технологиялар және оны оқу процесінде қолдану мәселесі бойынша жинақталған тәжірибеге талдау жасалып, білім берудегі инновациялық бағдарлар, оқу процесін технологияландыру мәселелері, «педагогикалық технология», «оқыту технологиясы» түсініктерінің философия, психология және педагогика сияқты іргелі білім салаларындағы мәні ашылды; педагогикалық технологияны қолдану деңгейін бағалау көрсеткіштері мен критерийлері негізделді.

«Бастауыш сыныпта ана тілін оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға болашақ мұғалімдерді дайындаудың жолдары мен шарттары» атты екінші тарауда болашақ бастауыш сынып мұғалімдерін оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға дайындауда кәсіптік білімін жетілдіру, оқушылардың белсенділіктерін арттыру қарастырылды.

Бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерінің оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға дайындығын қалыптастыру мақсатында жүргізілген педагогикалық эксперимент жұмысының мазмұны, кезеңдері айқындалып, нәтижелері шығарылып, қорытындыларының жоғарғы оқу орны, мектеп практикасына енгізілгені туралы айтылып, педагогикалық технологияны қолданудың озат тәжірибесі, даму тенденцияларына сипаттама берілді.

Қорытындыда теориялық және эсперименттік жұмыстардың нәтижелеріне негізделген тұжырымдар мен ұсыныстар берілді.

Қосымшада зерттеу материалдары (сауалнамалар, арнайы курс және семинар бағдарламалары, жоғары оқу орнында оқылатын пәндердің оқыту технологияларын қолдануға әсері, студенттерге берілетін тапсырмалар ) берілген.

1. Бастауыш сыныптың болашақ мұғалімдерін оқытудың қазіргі технологияларын қолдануға дайындаудың теориялық негіздері

Қоғамдағы түбірлі өзгерістер, әсіресе, оқу -ағарту, білім беру саласындағы ізгіліктендіру мен демократияландыру процестері мектептерде білім мазмұны жаңартуды, білім беруді басқару жүйесін жетілдіруді, мұғалімдерге қойылатын талап деңгейін өзгертуді қажет етіп отыр. ХХІ ғасыр шебінде жаңа технологиялардың пайда болуы ғылымның студенттерді- болашақ мамандарды - даярлау сапасына ықпалын бұрынғыдан да күшейтеді, өйткені ХХІ ғасырдың табалдырығында білім өзінің маңыздылығы жөнінен елдің стратегиялық ресурстарымен бәсекелесе алатын копиталға айналады. Ғылыми техникалық прогрестің жетістіктерін игерудің және жаңа технологияларды жасаудың жоғары білікті мамандарды қажет ететіні айқын болып отыр [1] .

Болашақтың және қазіргі заман мұғалімдері қоғамдық дамудың деңгейінен көрінетін, оның әлеуметтік парызына жауап беруді көздейтін, жаңалыққа сергек, өз ісіне гуманистік сезіммен қарайтын педагогикалық күрделі құбылыстардың барысын идеялық адамгершілік тұрғыдан шеше алатын, жаңаша ойлау дағдысын меңгерген, балалардың талапкерлігі мен өздігінен еркін дамуын ұйымдастыра алатын және ата-аналармен, ұжыммен педагогикалық ынтымақтастық орнатуға бейімділігі бар, шығармашылықпен еңбек ететін маман болуы керек. Мұғалімдердің инновациялық қызметі мен шығармашылық ізденістері ғана мектептің дамуын, оқыту мен тәрбиелеудің жаңа үлгілерін, технологияларын қамтамасыз етеді. Сондықтан, мұғалімдердің тек қана орындаушылық рөлін өзгертіп, оны жаңа ізденіс - шығармашылық деңгейге көтеру - бүгінгі күннің міндеті болып отыр. Міне, осындай жаңа мұғалімнің қызмет ету үлгісін беріп, оқытудың жаңа технологиясын қолдануын реттеудің ғылыми-теориялық негізін жасау - біздің басты мақсатымыздың бірі. Тараудың негізгі мазмұны да осыған арналады.

1. 1 Оқытудың қазіргі технологияларының философиялық, психологиялық және педагогикалық негіздері

Мемлекетіміздің 2030 жылға дейінгі стратегиясы халқымыздың рухани, ғылыми және шығармашылық қабілеті жоғары болған жағдайда ғана Қазақстанның дамуындағы ұзақ мерзімге межеленген мақсаттарға жетуге болатындығын анықтап берді. Білімнің айрықша басымдылық алуы қазіргі қоғамдық прогрестің заңдылықтарынан туындайды. Өресі биік білімдар адамдар мемлекеттің экономиялық даму деңгейін айқындайды.

Адамзат дамуының жаңа кезеңіне жаңа білім беру жүйесі, жаңа оқыту жүйесі, жаңа білім беру философиясы және жаңа білім үлгісі сай келуі тиіс. Бұл үшін білім үлгісінің мүмкін болатын даму бағыттары жөніндегі білім керек.

Елімізде соңғы жылдары инновациялық процестер мәселесі арнайы зерттеле бастады. Педагогикалық білімнің жаңа бір саласы педагогикалық инноватика білім берудің жаңа практикасын ұйымдастыру мен байланысты мектептің даму процесін зерттейді. Оны мектептегі инновациялық процестің теориясы деп атауға да болады. Педагогикалық инноватика ғылыми білімнің жаңа саласы немесе жаңа ғылыми пән ретінде білім беру жүйесін қайта құру кезеңінде оқу процесіне педагогикалық жаңалықты ендіру мәселесін ғылыми жағынан негіздеуге бет бұрып отыр .

Инноватика теориясының негізін қалаушылар неміс ғалымдары В. Зомберт, В. Метчерлих, австралиялық И. Шумпетер. Бұл жаңа ұғым қоғамдағы әлеуметтік- экономикалық және технологиялық процестерге байланысты еніп отыр. Инновациялық процестің толық жазбасын И. Шумпетер 1911 жылы экономика саласында « жаңа комбинациялар » ретінде қолданып, 30 жылдардан кейін «инновация » ұғымына алмастырылды. «Инновация» - сұраныс тауарларының жаңа түрлерін, өндірістің, транспорттың жаңа құралдарын ендіру мен пайдалану мақсатындағы өзгерістер деп түсіндірілді.

Кейіннен 1969 жылы чехословакиялық Валента Ф. «инновация » - өндіріс организмінің бастапқы құрылымының өзгерісі, яғни, ішкі құрылымнан жаңа жағдайға көшу деген анықтама береді. 50- жылдары Батыс, 60 жылдардан бастап ТМД елдерінде инновациялық педагогикалық процесс кең өріс алып, әлеуметтік оқу пәніне айналып отыр. Инновация- педагогика теориясына жаңадан енген, әлі толық зерттеліп бітпеген ұғым. «Инновация » ұғымы зерттеулерде ХІХ ғасырда пайда болып, белгілі бір мәдениет элементінің біреуінің екіншісіне енуі мағынасында қарастырылды.

Ұғымның осы мәні бүгінгі күнге дейін этнография саласында сақталып келеді. «Инновация» - (латынша - жаңалық) жаңару, өзгеру, жаңалық ендіру деген түсінікті береді [2] .

Жаңалық ендіру- белгілі бір ортаға тұрақты жаңалық элементінің енуіне орай бір жүйенің басқа бір жүйеге ауысуындағы мақсатты өзгеріс. Кейіннен, педагогикалық инноватикаға жаңалықты ашу, педагогикалық қауымның қабылдауы, бағалауы және практикада пайдалануы жөніндегі ілім анықтамасы берілген [3] . Педагогикалық инноватиканың дамуы бірізділік, орталыққа бағыныштылық әсерінен тұйыққа тіреліп, кешеуілдеп келсе, соңғы жылдары демократиялық өзгерістер педагогикалық шығармашылыққа, шығармашылық құндылыққа ерік беріп, педагогикалық инноватика өз дәрежесінде еркін дамуда. Бұған деген қызығушылықты әлем педагогтарының ерекше инновациялық қызметінен, журналдар, инновациялық ақпараттық қорларының ұйымдастырылуынан байқауға болады. Мысалы: БҰҰ жанынан ұйымдастырылған Азияның педагогикалық инновация орталығы, Сорос- Қазақстан қоры, инновациялық орталықтар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.