Вакцинаны алу және зертханалық бақылау (герпеске қарсы вакцина)

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1 ТАРАУ. ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
1.1. Созылмаы герпес вирусы инфекциясының этиологиясы,
патогенезі, диагностикасы, емі мен профилактикасы ... ... ... ... ... ... ... . 8
1.2. ҚГВ адам ағзасына ену жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
1.3. Қайталамалы герпестің емі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 15
2 ТАРАУ. АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 21
2.1. Материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 21
2.2. Реагенттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.2.1. Интерферон индукторы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.2.2. Сарысулық интерферондар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.2.3. Тауық және қой эритроциттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
2.3. Зерттеу әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2.3.1. Жасушаны дақылдандыруға арналған пластикалық
панельдерді өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
2.3.2. Вирустарды титрлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
3 ТАРАУ. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
3.1. Эритроцитарлық антигендік диагностикумды дайындау ... ... ... ... ..26
3.1.1. ҚГВ вирустарын бөліп алу (сенситинді алу) ... ... ... ... ... ... ... 27
3.1.2. ҚГВ. на қоянның гипериммундық сарысуын алу ... ... ... ... ..27
3.1.3. Эритрациттерді дайындау және фиксациялау ... ... ... ... ... ... ... ..28
3.1.4. Антигеннің оптимальді гемосензибилиздеуші дозасын анықтау ... ... .29
3.1.5. ҚГВ. ң антигендерінің гемосенсибилизациясына
оптимальды реагенттерді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
3.1.6. Герпес диагностикумының спецификалық қасиеті мен
сезімталдығын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
3.1.7. Диагностикумның қорытынды сынамасы ... ... ... ... ... ... ... ... .32
3.2. Иммунизияланған қарапайым герпес вирусы (ҚГВ) жұқтырылған
қояндар мен лабиальды және жыныстық герпес жұқтырылған
науқастардағы иммунореагентті жасап шығару және антиген
байланыстыру лимфоциттерінің (АБЛ) түзілуін анықтау ... ... ... ... ... ... .32
3.2.1. Тәжірибелік зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 33
3.3. Герпестік вакцинаны алу үшін клиникаға дейінгі зерттеу ... ... ... ... ...35
3.3.1. Штаммға сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35
3.3.2. Вирустың инфекциялылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
3.3.3. Әр түрлі жасуша түрлерінде герпес вирусының өсу (тропизмі) ... ... .37
3.4. Герпестік вакцинаны дайындаудың регламенті ... ... ... ... ... ... ... ... 39
3.5. Герпестік вакцинаны бақылаудағы қолданылған әдістер ... ... ... ... ... 40
3.5.1.Стерильділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40 3.5.2. Вакцинаның иммуногенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 40
3.5.3 Токсигенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 40
3.5.4. Аллергенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...40
3.5.5. Ұзақтығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..43
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .44

Тақырыптың өзектілігі. Қазіргі таңда дүние жүзінің медицина ғылымы вирустық инфекциялардың эпидемиясымен күресінің нәтижесінде үлкен жетістіктерге жетті. Мысал: шешек ауыруының жойылуына, полиомиелит ауыруының жойылуына, қызамық, қызылша ауыруларының өршуінің толық алдын алуында жетістіктерге жетті. Бірақ осы тақырыптың өзекті мәселелерінің бірі созылмалы вирустық инфекциялар болып саналады. А.Г. Букринский мен В.М. Ждановтың (1991) /1/ пікірінше адамның иммун жетіспеушілік вирусы, тұмау вирусы, гепатит вирустарымен қатар қарапайым герпес вирусыда (ҚГВ) XXI ғасырдың негізгі вирустық ауыруларының қоздрңыштары болып табылады.
Қарапайым герпес вирусы (ҚГВ) тұрғындар арасында кең таралған. Әр елде герпес вирусымен ауыратын науқас санының көбеюі әлеуметтік-экономикалық жағдайдың нашарлығына байланысты болатыны анықталды (50% тен 100% дейін) /2,3,4,5/ .
Өткен ғасырдың 70 жылдарынан бастап қарасақ дамыған елдерде герпес вирусының қайталамалы және жедел түрімен ауыратын науқастардың саны 10% көбейген /6/. ҚГВ мен шақырылатын ауырулар, адамның иммунды тапшылық вирустық инфекциясының (АИТВ) маркері екендігі көптеген мамандарды ойландырады /7,8,9/.
Қазақстанда герпес вирусының инфекциясымен ауыратын науқастарды статистикалық есепке алу жүргізілмейді. Г.К. Садықывтың мәліметінше /10/ Қазақстанда герпестік инфекция 0,5 тен 5,2 дейін кездеседі. Әрине бұл жерде 100 мыңға жуық елді- мекен айқын төмендетілген. Соған қарағанда біздің елімізде кең көлемді серологиялық зерттеулер жүргізуге (аудан, ауылдарда, жас балалар арасында) жоғары сезімталдығы бар, спецификалық диагностикумдер жетіспейді.

Букринская А.Г., Жданов В.М., Молекулярные основы патогенности вирусов.- М., Москва. – 1991 – 256с.
Пухнер А.Ф., Козлова В.И. Вирусные заболевания гениталий – М., Медицина – 1995. – 184с.
Пухнер А.Ф., Козлова В.И., Мисюрова И.Ш. Генитальная герпетическая инфекция // Акушерство и гинекология –1973.-№3.-С. 2-6.
Stando B., Whitley R., Herpesvirus infection in prednancy // N.Engl. J. Med.-1985- Vol. 313.- №21. – P. 1327- 1330.
Bargna M. C., Villa R., Ciccarella A.et. al. // Ehidemiologia de infections por virus herpes en la 1972-1981 Rev. Argent. Dermatol. – 1985. – Vol 66. - №3. – Р. 188 – 193.
Зейнутдинова Г.Х., Мальханов В.Б./ взаомисвязь горомональных иммуногенных нарушений при герпетическом кератите у мужчин/ Вопр. вирусологии 2004г. - №2. – С. 30 – 32.
Chern K.C./Chronic viricella – zoster virus epithelial keratitis in patients with acquired immunodeficiency syndrome// Arch. Opfthalmol. – 1998.- Vol. 166.- №8. – Р. 1011 - 1017.
Fiala M. Multi –step pathogenesis of cytomegalovirus //Res. Immunol. – 1991. – Vol. 142. - №2. – Р. 87 – 95.
Umeh R.E. Herpes zoster ophtalmicus and HIV infection in Nigeria//Int. S. STD AIDS. – 1998. – Vol. 9. - №8. Р. 476- 479.
Садыков Г.К. Клинико - иммунологическая оценка эффективности лечения генитального герпеса: автореф. Дисс. канд. мед. наук.- Алматы, 1997. – 34с.
Львов Н.Д., Мельниченко А.В., Львов Д.Н., Никитина А.А.. – Ворп. вирусол. – 2000. - №4. – С. 7- 14.
Баринский И.Ф., Шубладзе А.К., Каспаров А.А., Гребенюк В.Н. /Герпес. Этиология, диагностика, лечение. –М.: Медицина, 1986. – 268с.
Шубладзе А.К., БычковаЕ.Н., Баринский И.Ф., Вирусемия при острых и хронических инфекциях. – М.: Медицина. – 1974 – 176с.
Фомина А.Н., Шубладзе А.К.,/ Изучение вирусемии при хронической герпетической инфекции человека// Вопр. вирусологии, 1977. - №1. – С. 17 – 20.
Baringer J.R., Svennerholm B., Vahule A. et. al. /Recovery of herpes simplex virus form humam trigeminal ganglion.// Lancet. – 1974. – Vol.1.- P 1395 -1396.
Kristensson K.,Svennerholm B., Vohule A et. al. /Virus induced demyelination in herpes simplex virus-infected mice //J. Neurol. Sci – 1982. – Vol. 53. - №2. – Р. 205 – 216.
Tosolini F.A., Mc.Cahy K., Baker B.F./ Studies of herpes virus latency in the sensory spinal ganglia of rabbits//J. Hyd. – 1982. Vol. 89. - №3. – Р. 421 – 437.
Warren K.G., Marusyk R.G., et al. Recovery of latent herpes simplex virus from human trigeminal nerve roots// Arch. Virol., 1982. – Vol. 73. - № 1. – Р. 85 – 89.
Galloway D.A., McDongall J.K.The oncogenic potencial of herpes sumplex virus:evidence of a “hit and run“ mechanism// Nature. -1983. Vol. 302. - P. 21 – 24.
Вотяков В.И., Коломнец А.Г./ Антивирусная терапия генерализованной герпетической инфекции // Клин. Мед.–1990. - №3.–С.7-16.
Жданов В.М., Талегов Г.А. Состояние и перспективы развития химиотерапии вирусных инфекций // Молекулярная биология вирусов, химиотерапия и химиопрафилактика вирусных инфекций. – Материалы обьедтненной сессии отделов гегиены, микробиологии и эпидемиологии АМК СССР и Бел НИИЭМ, ноябрь 1974. – С.3 – 9.
Вотяков В.И./ К вопросу опрделения экспереминтальной химиотерапии вирусных инфекий./ Методические проблемы эксперементальной химиотерапии вирусных инфекций. – Минск, 1980.– С.3– 19.
Колимнец А.Г.,Протас И.И./ Аспекты специфической терапии герпетического поражения ЦНС// Здравоох. Беларуссии. 1987. - №5. – С. 6 – 10
Львов Н.Д., Самойлович У.О., Баринский И.Ф. Комбинированная терапия герпесвирусных инфекций (эксперементальные и клинические данные): Обзор// Вопр. вирусологии. – 1992. – Т. 37. - № 1. – С. 8 – 16.
Коломинец А.Г., Малечив Ю.К., Коломинец Н.Г. и др / Вирус простого герпес и его роль в потологии человека/. – Минск: Наука и техника, 1986. – 226с.
Грпес. Шубладзе А.К., Маевская Т.М. – М: Медицина, 1971. -239с.
Баринский И.Ф., Герпес // Общая частная вирусология/ Под. ред. В.М. Жданова, С.Ф. Гайдамович. – 1982. Т. 2. – С. 375 – 413.
Chang T.W. Herpes simplex virus infection // Int. J. Dermotol. – 1983. – Vol. 22. - №1. – Р. 17.
Fiala M. Multi-step pathogenesis of AIDS-role of cytomtgalovirus//Res. Immunol. – 1991. Vol. – 142. - №2. – Р. 87 -95.
Umeh R.E., Herpes zoster ophthalmuicus and HIV infecnion in Nigeria // Int. J. STD AIDS. – 1998. Vol. 9. - №8. – Р. 476 – 479.
Майчук Ю.Ф., Вирусные заболевание глаз. – М.: Медицина. 1981. – 272с.
Посевая Т.А., Баринский И.Ф., / Генитальная герпес и рак шейки матки: Обзор// Вопр. вирусологии. – 1983. – Т. 28. - №5- С. 518 – 530.
Lerner A.M. Clinical management of herpes virus infecnions // Management Infect. Dis. Clin. Pract. L. – 1982. – P. 263 – 270.
Самгин М.А, Клиническое особенности и иммунологическая терапия рецидивирующего герпеса: Автореф. дис… канд. мед. наук. – М. – 1969.- 15с.
Потекаев Н.С., Самгин М.А. Особености клинического течения простого рецидивирующего герпеса// Сов. мед. – 1983. - №6. – С. 79 – 82.
Leon M., Alecu M., Common Cs. / Ceucetary immunologice in herpesu recidivant altanue-mucos// Dermatovenerologia. – 1987. – Vol. 32 - №3. Р. 161 – 172.
Мельниченко Э.М., /рецидивирующий герпетический стоматит у детей: Дис. докт. мед. наук. – Минск. – 1985. – 345с.
Мезгильбаева Д.М., Мергембаева Х.С. /Клиника и диагностика рецидивирующего герпеса полости рта /Профилактика и лечение стоматологических заболеваний. –А.А. – 1985. – С. 56 -58.
Docherty J.J., Chopan M. The latent herpes simplex virus//Bacteriol. Rev. (Wash.) – 1974. Vol. 38. - №4. – Р. 337 – 355.
Салганик Р.А., Трухачев А.А., Ватилина Т.А. Противовирусное действие ДНКазы и РНКазы //Ингибиторы вирусной активности. - Рига. - 1972. – С. 147 – 152.
Бочаров А.Ф., Пресистенция вирусов: - автореф. дис. докт. мед. наук. – М. – 1976. – 33с.
Анджапаридзе О.Г., Богомолова Н.Н., Борискин Ю.С. Пресистенция вирусов// М.: Медицина . – 1984. – 252с.
Зайцева Н.С., Муравьева Г.В., Фурер М.Н. и др. / О значении интерферона и антител в патогенезе герпеса глаз //Вест. Офтольмологии. - 1976.- №3. – С. – 39 - 43.
Mann D.B., Hilly M.D./ Antibody response to herpes simplex virus type 1 polipeptides and recurrent infection//Pediatr. -1982. –Vol. 16.–P.176- 180.
Антонова Н.И. Гумморальный иммунитет к вирусу простого у детей и взрослых //Педиатрия. – 1979. - №1. – С. 18 – 20.
Слепова О.С., Муравьева Г.В., Зайцева Н.С. / Реакция спецефического иммунитета при герпетической инфекции глаз// Вопр. вирусол. – 1981. - №2. С. – 196 – 200.
Nagafuchi S. / Analisis of protective mechanism against herpes simplex virus infection in mice // Fukuoka acta Med. –1980. –Vol. 71. -№7. –Р. 353 – 364.
Easty D.L., Carter C., Fuk A. / Sustematic immynity in herpetic keratitis //Brit.J. Ophtamol. – 1981. –Vol. 65. – P. 82 -88.
Lopes C., O’Reily R.I./ Cell-mediated immune responses in recurrent herpes virus infection: lymphocyte proliferation assay //J.Immunol. -1977. –Vol.
Hill T.J., Harbour D.A., Blith W.A. Isolation of herpes simplex virus form the skin of clinically normal mice during latent infection// J. Gen. virol.- 1980.- Vol. 47. – P. 205 - 207.
Красильников А.П. Проблема иммунитета хронической инфекции//Вопр. иммунологии: Респ. Межвед.сб.науч. работ. – Минск. -1979.
Тимпнер К.Д., Нойхаус Ф. Иммунологическая недостаточность у детей: (симптоматика, распознавание и личение иммуноглобулинами) Пер. с нем. А.Г. Румянцев, - М.: Медицина. – 1979. – 207с.
Бернет Ф. Клеточная иммунология / перев с англ. – М.: Мир. - 1971. – 537с.
Пертов Р.В. Иммунология и иммуногенетика. – М.: Медицина. – 1976. – 366с.
Беклемишев Н.Д. Иммунопатология, иммунорегулятция. – М.: Медицина. – 1986. – 256с.
Мальханов В.Б. Изучение «активных» розеткообразующих Т – лимфоцитов при офтальмогерпесе. // Вопр. вирусол. – 1981.- №4. –С. 493- 495.
Rainhers E., Schossemann S.F. / Regulation of the immune response induced and supressor T-lymphocyte subsets in human beinge // N. Engl.J.Med. – 1980. – Vol. 30. – P. 370 – 373.
Favila L., Nowes E.L., Taylor W et al./ An adortive cell traansfer system for the evalution of herpes simplex virus in mice //Clin.exp.Immunol.- 1982. – Vol. 48. – P. 307 – 314.
Горизонтов П.Д. Гомеостаз.- М.: Медицина. – 1981. – 576с.
Чередеев А.Н. Количественная и функциональная оценка Т- и В- систем иммунитета у человека // Итоги науки и техники ВИНИТИ. -Серия иммунология. Общие вопросы патологии. – М. 1976. Т.4. –С. 124 - 160.
Семенова Т.Б., Посевая Т.А., Карпович Л.Г. и др. / состояние противовиусного иммунитета у больных рецидивирующим герпесом / Вестник дерматол. и вирусол. – 1987. - №6. –С. 43 – 47.
Ribatic V., Glido D. / Immunology of herpes disease // Period. Biol. – 1986. – Vol. 88. – Suppl. №1/А. – Р. 419 – 421.
Nach A.A. Cell-mediated immune respase in herpes simplex virus infected mice // Immunol. Nevros. System. Infect. Amsterdam, e.a. - 1983. – P. 185 - 187.
Гребенюк В.Н. Рецидивирующий генетальный герпес. Клиника, особенности имунореактивности, лечение: Автофер. дисс.. докт.мед.наук. – М. – 1983. -27с.
Семенова Т.Б. / Комплексные методы лечения больных часто рецидивирующими формами простого герпеса с учетом течения заболевания. – Автореф. дисс… канд. мед. наук. – М. – 1985 – 7с.
Бикбулатов Р.М., Демидова С.А., Лярская Г.Я. и др. / Факторы клеточного иммунитета в патогенезе рецидивов хронической герпетической инфекции // Вопр. вирусологии. – 1982. - №4. –С. 104 -106.
Банченко Г.В., Байкова Р.А., Лялина М.И. и др./ Опыт местной терапии хронических форм стоматита // Экспериментаьная и клиническая стоматология. – М. – 1975- С. 99 – 101.
Сосин Г.П., Латышева С.В., Андреева О.Т. Эффективность некоторых антивирусных препаратов при лечении рецидивирующего герпетического стоматита. –Здравох. Беларуссии. – 1988. - №1. С. – 73 – 80.
Александрова Л.Л., Бикбулатов Р.М., Ершов Ф.И. и др./Применеие мегасиновой мази для лечения рецидивирующего герпетического стоматита// Сб. Бел. НИИЭМ. –Минск. – 1987.
Тарашкевич З.Ш. Применеие новых препаратов инетрферона при лечения герпетического стоматита у дтей: Дис… канд.мед.наук. –М. -1990.- 145с.
Самгин М.А., Баринский И.Ф., Чернушенко Е.Ф., Когосова Л.С. Иммуномодулирующая терапия больных с заболеваниями органов дыхания: Метод. Реком. – Киев. – 1982. – 28с.
Nicholson K/G/ /Antiviral therapy Varicella-zoster virus infections? Herpes labialis and mucocutaneus herpes and cytomegalovirus infection //Lancet.- 1984. – Vol. 2. - №8404. – Р. 677 – 681.
Инструкция по примнению циклоферна. Утверждена Фармакологическим Государственным Комитетом Минздрава России-8 октября 1998.
Segal A.W., Levi A.I., Loewi G. /Levamisole in the treatmet of disease// Lancet. – 1977. – Vol.8. – P. 382 – 384.
Байчук Н.В., Бурдейный А.П., Тананиева А.Г. / Агранулоцитоз при лечении левамизолом //Терап.архив. -1979. №9. –С. 113- 117.
Фарбер Н.А. / Клиническое применение левамизола - перспективы и предостережения //Терап. архив. -1980. -№1. –С. 95 – 100.
Мощик К.В., Гребенюк В.Н./ терапевтический эффект левамилола- при генетальным герпесе //Индукторы интерферона. – М. -1982.-С.166-173.
Asquit P. / Clinical use of levamisol //Recent advaices in clinical immunology. – Edinburg. – 1980. –P. 448 -475.
Баринский И.Ф., Шубладзе А.К. / Этиология хронических вирусных нейроинфекций. –М.: Медицина. – 1984. -165с.
Новицкий В.Н., Пушкарская Н.Л., Баринский И.Ф./ Герпетические вакцины: Обзор //Вопр. вирусол. – 1987. –Т. 32. -№3. – С. 261 -271.
Временная фармакопейная статья ВФС РК 42 -146 -99.
Ойвин И.А. Статистическая обработка результатов
эксперементальных исследований // Патологическая физиология и эксперим.
Терап//.-1964. – 361с.
Каральник Б.В. Эритроцитарные диагностикумы. М., - 1976г.
Sanderson C.J., Wilson D.V. A simple method for coupling proteins to insoludle polysaccharides //Immunol. – 1971. Vol. – 20. - №8. - Р. 1061.
Шамардин В.А., Каральник Б.В. Способ сенсибилизации эритроцитов // А.С. СССР 614377 – Б.И. - №25. – 1978.
Дуйсенова А.К., Каральник Б.В., Денисова Т.Г., Курманова Г.М. Сопоставление клинических проявлений и диагностических тестов при хроническим бруцеллезе //Мед. журнал Казахстана.- 2001. - №3 (12). –С. 14- 17.
Каральник Б.В., Денисова Т.Г., Кешилева З.Б. и др. Антигенсвязывающие лимфоциты и антитела в диагностике сифилиса// Инфекции, препедающиеся половым путем. – М. -1999. -№5. –С.34-36.
A. Boym. Separation of leucocytes form blood, bone mazzow//J. Clin. Lab. Invest. – 1968. – 21 – Suppl. 97 –P.1 -109.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
С.Д. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Қорғауға жіберілсін
Молекулярлық медицина
және зертханалық
диагностика кафедрасының
меңгерушісі

Бейсембаева
Ш.А._____________________

_____
_________________200________ж.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Вакцинаны алу және зертханалық бақылау (герпеске
қарсы вакцина)

5 курстың, 502 топ студенті мамандығы
040800 Медико - биологиялық іс
Тоқсанбаев Рамазан Дуйсенович

Ғылыми жетекшісі Аспетов Данияр Русланович

Норма-бақылау______________________ _______________________

Алматы 2009

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1 ТАРАУ. ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 8
1.1. Созылмаы герпес вирусы инфекциясының этиологиясы,
патогенезі, диагностикасы, емі мен профилактикасы ... ... ... ... ... ... ... . 8
1.2. ҚГВ адам ағзасына ену жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 8
1.3. Қайталамалы герпестің емі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 15
2 ТАРАУ. АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 21
2.1. Материалдар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 21
2.2. Реагенттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
2.2.1. Интерферон индукторы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.2.2. Сарысулық интерферондар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
2.2.3. Тауық және қой эритроциттері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
2.3. Зерттеу әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
2.3.1. Жасушаны дақылдандыруға арналған пластикалық
панельдерді өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
2.3.2. Вирустарды титрлеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
3 ТАРАУ. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
3.1. Эритроцитарлық антигендік диагностикумды дайындау ... ... ... ... ..26
3.1.1. ҚГВ вирустарын бөліп алу (сенситинді алу) ... ... ... ... ... ... ... 27
3.1.2. ҚГВ- на қоянның гипериммундық сарысуын алу ... ... ... ... ..27
3.1.3. Эритрациттерді дайындау және фиксациялау ... ... ... ... ... ... ... ..28
3.1.4. Антигеннің оптимальді гемосензибилиздеуші дозасын анықтау ... ... .29
3.1.5. ҚГВ- ң антигендерінің гемосенсибилизациясына
оптимальды реагенттерді таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
3.1.6. Герпес диагностикумының спецификалық қасиеті мен
сезімталдығын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...31
3.1.7. Диагностикумның қорытынды сынамасы ... ... ... ... ... ... ... ... .32
3.2. Иммунизияланған қарапайым герпес вирусы (ҚГВ) жұқтырылған
қояндар мен лабиальды және жыныстық герпес жұқтырылған
науқастардағы иммунореагентті жасап шығару және антиген
байланыстыру лимфоциттерінің (АБЛ) түзілуін анықтау ... ... ... ... ... ... .32
3.2.1. Тәжірибелік зерттеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 33
3.3. Герпестік вакцинаны алу үшін клиникаға дейінгі зерттеу ... ... ... ... ...35
3.3.1. Штаммға сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35
3.3.2. Вирустың инфекциялылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...36
3.3.3. Әр түрлі жасуша түрлерінде герпес вирусының өсу (тропизмі) ... ... .37
3.4. Герпестік вакцинаны дайындаудың регламенті ... ... ... ... ... ... ... ... 39
3.5. Герпестік вакцинаны бақылаудағы қолданылған әдістер ... ... ... ... ... 40
3.5.1.Стерильділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40 3.5.2. Вакцинаның
иммуногенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 40
3.5.3 Токсигенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .40
3.5.4. Аллергенділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ..40
3.5.5. Ұзақтығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 40
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..43
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .44

ҚЫСҚАРТУЛАР ТІЗІМІ
АБЛ – антиген байланыстырушы лимфоциттер
НАВ – Ньюкасл ауруының вирусы
ВСВ – везикулярлық стоматит вирусы
ҚГВ – 1- қарапайым герпес вирусының бірінші типі
ҚГВ – 2- қарапайым герпес вирусының екінші типі
ҚГ – қайталамалы герпес
ПГАР – пассивті гемагглютинация реакциясы
НГАР – нейтралды гемагглютинация реакциясы
ТЭФ 1 – тауық эмбрионының фибробласты
ТЭФ – тышқан эмбрионының фибробласты
АЭФ – адам эмбрионының фибробласты
RD – адамның рабдомиосаркома жасушасы
ЭР – эритроцитарлық диагностикум
АИТВ – адамның иммунды тапшылық вирусы
ЖИТС – жүре пайда болған иммунды тапшылық вирусы
АЦВ – ацикловир

КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі. Қазіргі таңда дүние жүзінің медицина ғылымы
вирустық инфекциялардың эпидемиясымен күресінің нәтижесінде үлкен
жетістіктерге жетті. Мысал: шешек ауыруының жойылуына, полиомиелит
ауыруының жойылуына, қызамық, қызылша ауыруларының өршуінің толық алдын
алуында жетістіктерге жетті. Бірақ осы тақырыптың өзекті мәселелерінің
бірі созылмалы вирустық инфекциялар болып саналады. А.Г. Букринский
мен В.М. Ждановтың (1991) 1 пікірінше адамның иммун жетіспеушілік
вирусы, тұмау вирусы, гепатит вирустарымен қатар қарапайым герпес вирусыда
(ҚГВ) XXI ғасырдың негізгі вирустық ауыруларының қоздрңыштары болып
табылады.
Қарапайым герпес вирусы (ҚГВ) тұрғындар арасында кең таралған.
Әр елде герпес вирусымен ауыратын науқас санының көбеюі әлеуметтік-
экономикалық жағдайдың нашарлығына байланысты болатыны анықталды (50% тен
100% дейін) 2,3,4,5 .
Өткен ғасырдың 70 жылдарынан бастап қарасақ дамыған елдерде герпес
вирусының қайталамалы және жедел түрімен ауыратын науқастардың саны 10%
көбейген 6. ҚГВ мен шақырылатын ауырулар, адамның иммунды тапшылық
вирустық инфекциясының (АИТВ) маркері екендігі көптеген мамандарды
ойландырады 7,8,9.
Қазақстанда герпес вирусының инфекциясымен ауыратын науқастарды
статистикалық есепке алу жүргізілмейді. Г.К. Садықывтың мәліметінше 10
Қазақстанда герпестік инфекция 0,5 тен 5,2 дейін кездеседі. Әрине бұл
жерде 100 мыңға жуық елді- мекен айқын төмендетілген. Соған қарағанда
біздің елімізде кең көлемді серологиялық зерттеулер жүргізуге (аудан,
ауылдарда, жас балалар арасында) жоғары сезімталдығы бар, спецификалық
диагностикумдер жетіспейді.
Герпес вирусының инфекциясын диагностикалауда дәрігерлерге көптеген
қиындықтар туады. Өйткені бұл жерде дифференциялдық диагностикалауда
басқада паталогияларды қоздыратын вирустар мен бактериялар кездеседі 11.
Бұл жерде науқастың қан құрамындағы лимфоциттердің санына көңіл аудару
керек.
Вирустың ағзамен контаминациясынан кейін ҚГВ ағзада өмір бойы
сақталады. Ол иесінің жасушаларында (көбінесе нерв ганглийлерінде) немесе
иесінің ДНҚ жасушаларында өмір сүреді 12, 13, 14, 1516, 17, 18.
Нейротропизмдік қасиетке ие бола тұра, ҚГВ теріні және кілегей
қабықтарын (көбінесе ерінде және жыныс мүшесі аймағында), көзді
(коньюнктивиттер, кератиттер), ауыз аймағын (герпестік стоматиттер)
зақымдайды. ҚГВ туу кезінде немесе жүктілік кезінде поталогиялар шақырады.
Көбіне спонтандық абортпен нәрестенің өліміне әкеледі немесе жаңа
туылған нәрестеде инфекция генерализациясын шақырады (И.Ф. Баринский 1986)
12. Сонымен бірге генитальдық герпестің жатыр мойнының ракына қатысты
екендігі анықталған 19.
Вирусқа көптеген химиопепараттар жағымсыз әсерінің көптігінен көп
қолданылмайды 20,21,22. Сонымен қатар созылмалы герпестік инфекция
кезінде химиопрепараттардың терапевтикалық әсері төмен, вирустың
персистенсиясын төмендетпейді және профилактикалық мақсатта
қолданылмайды 23, 24.
Ресейде қайталамалы герпестің ремисия кезеңінде профилактика
мақсатында герпестік вакциналарды қолданады. Ал, Батыс Европада герпестік
вакцинаны, герпес вирусы инфекциясының клиникалық көрінісі пайда болған
кезде ем үшін де пайдаланады.
Еліміздің дәріханаларында шетелден келген герпестік вакциналар,
олардың бағалары да қымбат әрі эффективтілігі төмен. Сондықтан өзімізге
емдеу эффективтілігі жоғары және бағасы қол жетімді вакцинаны шығару
керек.
Жұмыстың мақсаты: осы айтылған жұмыстардың мақсаты герпес вирусы
инфекциясын диагностикалау, профилактикасы мен емдеу үшін герпестік
вакцинаны жасап шығару. Бұл мақсатқа жету үшін алдымызға келесі
міндеттемелер қойылады:
1. Қайталамалы лабиальды және генитальді герпеспен ауыратын науқастан
ҚГВ штаммын бөліп алып, оның дақылдық, антигендік қасиетін және
биологиялық құрамын анықтау.
2. Эритроциттердің антиген байланыстырушы диагностикумын дайындау.
Лабиальды және генитальды қайталамалы герпеспен ауыратын науқаста,
тәжірибелік қояндарда АБЛ -ң түзілуін бақылау.
3. Герпестік вакцинаға клиникаға дейінгі зерттеулер жүрзігу.
Диплом жұмысының көлемі және құрылымы
Диплом жұмысы кіріспеден , әдебиетке шолу , өзіндік зерттеулерден,
сондай- ақ алынған нәтижелердің талқылануынан, қорытындыдан және
қолданылған әдебиеттер тізімінен құрылған. Жазба компьютерлік машина
әріптерімен жазылып, бес (5) кестеден және алты (6) диаграммадан құрылған.

1 ТАРАУ. ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Созылмалы герпес вирусы инфекциясының этиологясы, патогенезі,
диагносткасы, емі мен профилактикасы.
Герпес – адамдағы ең жылдам таралатын вирустық инфекциясы.
Эпидемиологиялық зерттеулердің көрсеткіші бойынша барлық елде герпес
вирусымен ауыратын (жұқтырылған) адамдардың 50- 100% әлеуметтік-
экономикалық жағдайының төмен болуына байланысты 6, 7, 25-28. Дүние
жүзілік денсаулық сақтау ұйымының мәліметі бойынша ҚГВ вирустық
инфекциялардың ішіндегі қауіптілігі бойынша (өлім санының көптігі) тұмау
вирусынан кейін екінші орында , жыл сайын АҚШ-да 98млн ламбильді
герпеспен, 8,5-9,0 млн генетиальді қайталамалы герпеспен, 5000-жуық
герпестік энцефалитпен және 500000 адам офтальмогерпеспен зақымданады.
Қазақстанда ҚГИ - ВИЧ -тің маркері екенін біле тұра, жыл сайын ҚГИ ауыратын
адамдарды тіркеу, есепке алу қарастырылмаған 29,30. Герпестік
инфекция клиникалық көрінісінің әр түрлілігімен, тері жабындысын
зақымдаумен, кілегей қабықтарын, паринхиматозды ағзаларды ОЖЖ зақымдайтын
онкогендік қасиет көрсететін қауіпті инфекция 31,32,32.

1.2. ҚГВ адам ағзасына ену жолдары
ҚГВ адам ағзасына әртүрлі жолдармен өтеді.
- жарақаттанған тері арқылы
- кілегей қабықтары
- көздің коньюктивасы арқылы
- трансплацентарлық және трансфузиондық жолдарымен.
ҚГВ құрлысы күрделі, ол сыртынан қаптап тұрған 12 капсамерден тұратын
капситтен тұрады. Ішкі қабаты белоктан тұрады, оның сыртында 2 тізбекті ДНҚ
болады. ДНҚ мен протейн белогынан басқа спермин, спермидин, липидтер,
гликопротейдтер мен липпопротейдтерден тұрады. ҚГВ-1типі 20% липидтен
тұрады. ҚГВ-ң липидтік көзі ішкі мембраналық қабаты болып табылады. ҚГВ 1-
типі адамның көз, тері бөлімдерін зақымдайтыны дәлелденген. Ал ҚГВ 2-типі
урогенетиальдық жолдарды зақымдайды . Адам ағзасына бір рет түскен ҚГВ,
қайталамалы ауыруды шақырып, өмір бойы адам ағзасында сақталады.
Ағзаның қабынып бастауы вирустың ағзада көбеюіне байланысты. Кейін
вирус ағзаға гематогенді немесе лимфогенді жолдармен таралады. ҚГВ таралуы
құтыру мен дифтерия таксиніне өте ұқсас. Зерттеулерге қарағанда ҚГВ
ганглиде вирусты ДНҚ ретінде орналасады ганглиден вирусқа қарсы
препараттармен, ациклогуазинмен жою мүмкін емес. ҚГВ жасырын кезеңінде, ол
иесінің иммундық жүйесінің әсерінен қорғалған, және жұқтыру қауіпі жоғары.
Симптомсыз, жасырын тасымалдаушылар көп кездеседі. Клиникалық көрінісі
жоқ науқастардың ауыз аймағынан алынған материалдан 5% жуық вирус бөлініп
алынған. ҚГВ клиникалық көрінісі зақымданудың қайталамалы ошағымен
басталады, көп адамдардың иммундық жүйесі вирустың жасырын персистентті
белсенділігін ұстап тұрады және қайтадан өршуінің алдын алады. Бірақ
вирустасымалдаушылардың үнінші бөлімінің иммундық жүйесінің бұзылуы,
қайталамалы герпес вирусының өршуіне әкеледі 34,35,36.Көп жағдайда ҚГВ
активтілігі спонтанды бірақ оған әр түрлі факторлар әсер етеді: тоңу
(мұздау), ыстықтау, қалтырау жағдайы, гармон өзгерісінен болатын аурулар
және жүйкелік стресстер, иммундық жүйенің төмендеуінен болатын аурулар.
37,38,39 Осы фокторлардың әсерінен ағза вирус балансы бұзылады. Бұл
бұзылыстан кейін тері және кілегейлі қабықтың өзгерісі байқалады. (жарақат,
УФ сәулелерінен кейінгі қабыну). Осының нәтижесінде жүйке ұштарының
тітіркенуі, нейрондағы реплекация, теріде және шырышты қабықтарда
вирустардың көбеюіне қолайлы жағдай туады.
Вирустық жұқпалы ауруларда иммундық жауап сөзсіз вирусқа қарсы немесе
ағзаның зақымдалған жасушасына қарсы бағытталады. Иммундық жүйенің
гумаральдық және жасушалық механизмі вирустың спецификалық белоктық
антигенін танып вирустың синтезін тоқтатады және клетканың иммундық
цитолизін шақырады, вирусты бейтараптандыратын антиденені индуцирлейді 40,
41, 42.
Герпеске қарсы вирусты бейтараптандыратын және комплемент
байланыстырушы антиденелер ағзаға ҚГВ жұқтырылғаннан кейін 6-7 күннен кейін
түзіледі, 2- 3 аптада жоғарғы шегіне жетіп, сол күйінде қалады 43, 44 .
Байқағанымыздай герпестік инфекция кезіндегі иммундық жүйенің рөлі
үлкен. Ағзаның вирусқа қарсы иммундық жауабы 2 фазадан тұрады. Бірінші
фазасында интерферон өнімдерін ынталандырады және табиғи киллерлерді
белсендіреді.
Табиғи киллерлер - олар үлкен түйіршікті лимфоциттер. Ол ісік
жасушаларына және вирустың көбеюіне қарсы әсер көрсетеді. Олар
сүйек кемігінде түзіледі және тимусқа тәуелсіз пісіп жетіледі.
Вирустық инфекцияның алғашқы кезеңінде индуцирленген вирустық
интерферонның әсерінен табиғи киллердің активтілігі, пролиферациясы
жақсарады.
Екінші фазада ағзада вирустың көбеюі кезінде, бірқатар иммундық
реакциялар іске қосылады. Оларға гуморальдық спецификалық антиденелер, Т-
лимфоциттер, СД 4, СД 8 – цитостатикалық супрессорлар жатады.
Көптеген авторлардың пікірінше герпеске қарсы антидене рецидивтің
белсенділігін және жиілігін азайтып отыра алатын қасиетке ие, 45,46 және
вирусқа қарсы антидене мен олардың антигенмен байланысу комплексін Фс-
рецепторларымен бірге жұқтырылған (инфицирленген) жасушаның беткі
бөлігінде жүреді. Вирустың ағзаға енуіне антиденелер кері әсерін
тигізеді. Біріншілік инфекция кезінде антидененің өндірілуі активтенеді,
жұқтырылғаннан кейін 4-6 апта өткен соң антидененің өндірілуі максимальды
шегіне жетеді. Реинфекция және қайталамалы аурулар кезінде антидененің
өндірілуінің күрт өзгерісі байқалмайды. ҚГВ активтілігі, қандағы
спецификалық антидененің мөлшеріне байланысты. ҚГВ-ң пайда болуы бүгінгі
күнге дейін толық анықталмаған. Бірақ мына факторлардың әсер етпеуі мүмкін
емес: экзогенді, эндогенді факторлар және жасушалық иммунитеттің
өзгерістері 47,48. Науқас адам иммунодепрессивті емделу кезінде ,
ағзалардың трасплантациясы кезінде цитостатикалық және
кортикостероидтық препараттарды қолданғанда, жаңа пйда болып
жатқан қатерлі ісіктерді емдегенде ауыр ағымды герпестің монифестті
формасы пайда болады 49. Жедел вирустық инфекция кезінде,
вирусты бетараптандыратын фактор ол антиденелер болып
табылады. Ағзаның созылмалы инфекциялық аурулары кезінде
инфекцияның көбеюін тоқтатуға және ағзаның қайта қалпына
келуіне жасушалық механизмнің әсері үлкен 50. Созылмалы
инфекциялық ауруларды зерттеу нәтижесінде байқағанымыз қанша
гуморальдық жүйе зақымданса, сонша жасушалық жүйенің де зақымданатыны
51, 52.
Жасушалық иммунитеттің факторлары, ағзадағы виустың репликациясы мен
диссеминациясын бақылап отырады және жұқтырылған жасушаға лизистеу
процесін шақырады. Жасушалық иммунитеттің реакциясы макрофагтардың
көшуі мен лимфоциттердің қабыну ошағына жетуімен байланысты.
Жасушалық иммунитеттің басты функциясын лимфоциттер атқарады 53,
54, 55. Сонымен ҚГВ инфекциясы кезінде маңызды рольді Т- лимфоциттер
атқарады. Т- лимфоциттердің сандық және сапалық өзгерістері, герпес
инфекциясының клиникалық ағымын анықтауға көмектеседі 56, 57, 58.
Иммундық процестер жасушаның 3 негізгі классын ажыратады :
1) Т - лимфоциттер
2) В - лимфоциттер
3) макрофагтар 59
ҚГВ инфекциясы кезінде басты қорғаныс рөлін жасушалық иммунитет
атқарады, ол созылмалы инфекциялық аурулардың резистенттілігін анықтауда
маңызды рөль атқарады. Ауыз аймағының қайталамалы герпесі кезінде
иммундыкомпонентті жасушаның сандық және сапалық өзгерістері
байқалады, Т- лимфоциттің саны және ЕАС - жсушасындағы С 3 компонентінің
саны азаяды. Қайталмалы герпес кезіндегі айтылған иммундық жүйелрдің
компоненттерінің саны мен сау адамның жасушасын салыстырғанда ҚГВ
мен ауыратын науқастың жасушасында Е – РОК жасушалары төмендейді.
Көптеген авторлардың пікірінше ҚГВ жұқтырған науқастардың қанында
В- лимфоциттің саны қалыпты болса да, Т- лимфоциттің сандық
өзгерісі болады. Яғни Т – лимфоциттің саны төмендейді.60,61,62
Аурудың алғашқы сатысында Т - хелпер санының төмендеуіне
байланысты, иммунреттегіштің индексі өзгереді. ҚГВ 1- типі
жұқтырылған жануарларға тәжірибе жасағанда антиген арнайылығы
бар супрессордың әсерінен жоғарғы сезімталдықтың баяу түрінің
түзілуі және лимфоциттердің түзілуі байқалады 59,63.
Қайталамалы герпестің (ҚГ) иммунокомонентті жасушсының функциональдық
жағдайына баға беру үшін арнайылығы бар антигендерге лимфоциттік
in vitro қолданылады ( арнайылығы жоқ антигендерге де қолданылады).
Нәтижеснде лимфоциттердің тасымалдану активтілігінің жоғарылағанын
және лимфоциттердің бласт түзілуіне әсер еткенін крсетеді
64,65. Көптеген авторлардың пікірі бойынша герпестік инфекция
жұққаннан кейін 1 - 3 аптадан соң , лимфоциттердің пролиферативтік
активтілігі жоғарылайды. Қайталамалы герпестің ауыр ағымы кезінде
( қайта өршу кезеңі) лимфоциттердің пролиферативтік
активтілігінің әсерінен бласт тасымалдану реакциясы төмендейді.
Ремиссия кезеңінде лимфоциттердің функциональдық активтілігі жоғарылайды.

Көптеген ғалымдардың пікірінше ҚГВ патогенезінде маңызды рольді
табиғи өлтіргіштер ( киллерлер) атқарады және вирустық
инфекцияға иммундық жауаптың бірінші фазасы ретінде интерферон
өнімдері мен табиғи киллердің активтілігі маңызды. Табиғи
киллерлер (ТК) инфекция жұқтырылғаннан кейін 24 сағат ішінде арнайылығы
бар иммундық антиденелер мен цитотоксикалық лимфоциттер пайда болмай
тұрып антигендік стимуляцияға әсер етеді . Қайталамалы герпес
кезінде лимфоциттер популяциясының цитотоксикалық активтілігінің
төмендігі байқалады 66.
Герпеске қарсы ағзаның резистенттілігінің басым бөлігі макрофагтармен
беріледі.
П .Н. Косяковтың мәліметіне қарағанда вирустар бактерияларға
қарағанда ферменттердің фагоциттеріне төзімді, сондықтан барлық
жасушаларда аяқталған фагоцитоз болмайды. Қайталамалы герпес кезіндегі
арнайы иммунитеттің ерекшелігі , инфекция жұқтырылған жасушаның
мембрана бетінің өзгерісіне байланысты. Клетка мембранасының беткі
бөлігіне иммуноглобулин , вирус арнайылығы бар ісік антигені ,
вирустың арнайылығы бар мембраналық антигендер арнайы рецепторлардың
әсерінен пайда болады. Соңғы шешуші және маңызды кезеңінде
вирустың антигендік қабатына қарсы және жұқтырылған жасушаның
мембраналық антигеніне қарсы антидене синтезделеді. Қайталамалы герпес
кезінде М, А, С иммуноглобулиндерінің тізбектелген синтезі байқалады.
Герпестік стоматитпен ауыратын науқкстардың жергілікті имунитетін
бақылағанда А, С секреторлық имуноглобулиндердің азайғанын және Ig
А секреторлық фракцияларының санының азайғанын байқаймыз. С.В.
Латышевтың пікірінше сілекейде де Ig А санының азаюы байқалады.
Науқас адамның қан сарысуындағы және сілекейдегі Ig С
мөлшері сау адамдікінен айырмашылығы жоқ. Науқас адамның
сілекейінде секреторлық Ig А пайда болады. бұл науқастың
жергілікті гуморальдық иммунитетінің жетіспеушілігін куәландырады. Яғни
эпителиальдық жасушаның функциясының бұзылысы. Вирус тасымалдаушылардың
31 –де вирусқа қарсы резистенттіліктің төмендеуінен герпестің
монифесттік формасы пайда болады. Көптеген ғалымдардың пікірінше
қайталамалы герпестік стоматиттің орта және ауыр түрімен
ауыратын науқастың иммуналогиялық статусын (мәртебесін)
бақылағанда лимфоциттердің бласттасымалдануының төмен деңгейі және
ҚГВ спецификалық гемоглютининдеуші антиденесінің жоғарғы титрі
байқалады.( Ig Е деңгейінің жоғарылауы) Соңына келгенде
секреторлық иммуноглобулиндердің барлық классының төмендеуіне және
интерферон титрінің төмендеуіне әкеледі.
А.А.Каспаровтың пікірінше герпестік инфекция кезіндегі
иммунтапшылықтың пайда болуының басты механизмі иммундық жүйедегі
интерлейкиннің бұзылысы. Ол иммунокомпоненттік жасушаның
пролиферациясы мен бөінуінің бұзылысына әкеледі.

В.П.Виноградова мен Н.М.Фурердің тәжірибесінде герпес вирусының
интерфероногенезге қабілеттілігі шектеулі екендігі анықталды.
Біріншілік және қайталамалы герпес кезінде көз жасының
сұйықтығында және қан сарысуында интерферон титрінің төмендеуі
байқалады.
П.Л.Джуминго мен Малиновская қайталамалы герпеспен ауыратын
науқастың қан жасушасындағы альфа және гамма интерферондарының
өнімдерін зертегенде 46 науқастың 26 альфа интерферонының
титрінің төмендегенін байқаған. Ал гамма интерферонының түзілуінің
титрі оданда төмендеген. Осы зертеушілердің жұмыстары қайталамалы
герпеспен ауыратын науқастардың қан жасушасында интерферон
деңгейінің төмен екенін көрсетеді.(сау адаммен салыстырғанда)
Интерферонның жекеленген лимфоциттердің субпопуляциясына
әсерін зерттегенде мынандай тұжырымға әкелді: интерферонның
жоғарғы дозасы Т- хелпердің пролиферациясын бәсеңдетеді (езеді).
Интерферон фагоцитозды активтендіреді, табиғи киллерлердің (ТК)
функциональдық активтілігін басады. Герпес инфекциясы кезінде
интерферонның қорғаныс қабілеті антидене пайда болмай тұрып
ерте сатысында пайда болады.
А.Бочарова мен М.Лялинаның зерттеуі бойынша қайталамалы
афтозды стоматитпен ауыратын науқастың ағзасында интерферонның
түзілу көрсеткіші жоғары болады. Сарысулық интерферон титрі
1: 8 ден 1: 28 дейін жоғарылайды, лейкоцитарлық индуцирленген
ҚГВ 1:294 тен 1: 676 дейін жоғарылайды. Ремиссия сатысында
ағзаның иммуналогиялық реактивтілігі жоғарылайды. Герпес инфекциясын
жұқтырған науқастың ағзасында ремиссия ағымында активті
вирус пен иммунитеттің спецификалық және спецификалық емес
факторымен тепе- теңдік пайда болады.
Ғалымдардың зерттеулерінің нәтижелеріне қарасақ герпес вирусының
инфекциясы АИТВЖИТС пен ауыратын науқастарда көп кездесетінін
көрсетеді. Негізінен ҚГВ, варицелла- зостер ,цитомегаловирус ең алғаш
рет АИТВ жұқтырылған ағзадан анықталған. Иммун жетіспеушілікті
ЖИТС ауруы кезіндегі герпстік инфекцияның ауыр түрі жиі
өліммен аяқталады.

1.3. Қайталамалы герпестің емі:

Қайталамалы герпес инфекциясымен ауыратын адамдардың жоғарғы
көрсеткіші : дәрілік – заттардың әсерінің төмендігін , ҚГВ қарсы
әсері күшті препараттардың аздығын көрсетеді. Герпес инфекциясының
профилактикасы мен емі бүгінгі күнге дейін актуальды
проблемалардың бірі болып қалуда.
Герпеске қарсы химиопрепараттар - бұл вирус популяциясын
басатын (езетін), вирустың репродукциясына қарсы, вирустың жасушаға
енуіне тосқауыл болатын , вирус зақымдаған жасушалардың
қайта қалпына келуіне көмектесетін дәрілік заттар . Қазіргі
таңда герпес инфекциясына қарсы химиотерапевтикалық заттар
жеткілікті. Оларға : жақпалар( 0,05 % бонафтон, 0,5 % адимален ,
риодоксаль, 0,5 % флореналь т .б), таблеткалар ( бонафтон , апизарин
) 1 % бромуридин ерітіндісі және ДНҚ - аза , ацикловир (завиракс)
67,68,69,70. Осы дәрілік заттардың ішіндегі көңіл
аудартатындары ДНҚ - аза мен левамизол. ДНҚ – аза жүйелік
тағайындаудағы бірінші вирусқа қарсы препарат болып табылады.
ДНҚ- азаны парентераьды жолмен қабылдайды, бірінші күні
бұлшықетке 10 мг , кейін 25 мг , 50 мг 10 курс иьнекция
қабылдайды. (күнара болмаса аптасына 2 рет) Иммунжетіспеушілікті
емдеу кезінде левамизол өзін иммунокорректор ретінде крсетеді.
Левамизолды аптасына 150 мг 2 реттен 1- 1,5 ай қаблдайды. Қазіргі
кезде ауыз аймағының герпестік ауруларына қарсы жаңа этиатропты
химиопрепараттар көп. Осындай жаңа препараттарға ацикловир (АЦВ)
мен завиракс жатады. Олар гуаниннің ациклдық аналогы, және
олардың құрамы 2- гидроксиметилгуаниннен тұрады. Қайталамалы герпес
кезінде апликация ретінде 2% жақпа қолданылады. Зерттеу нәтижелері
бойынша ацикловирдің әсрінен вирус жұқтрылған жасушадағы ДНҚ
вирусидуцирленген синтезі бұзылады. Шет елдердің жұмыстары бойынша
АЦВ герпес инфекциясына қарсы активті препарат болып табылады.
АЦВ – ге азаның сау жасушалары сзімтал болмайды. Әсіресе АЦВ
мен фонофарездің қосылысы ағзаға эффективті әсер етеді. АЦВ - ді
20 мг мөлшерін 1 кг дене салмағына есептеп тәулігіне 1 рет
тамыр ішіне енгізеді. Бірақ бұл препарат ҚГИ – на толық әсер
көрсете алмады. Содықтан АЦВ - дің 0,1- 0,2 гр күніне 5 реттен
5 күн қолданады. Сонда вирустың көбеюі төмендейді, қызарған
бөрпелердің шығу ұзақтығы қысқарады , субьективтік симптомдарының
көрінісі төмендейді. Жаңа герпеске қарсы препараттардың бірі
валацикловир (валтрекс) , оның құрамында ациловидің L - валинді
эфирі болады.
Фамцикловир гуаниннің аналогі болып табылады. Клиникалық
эффективтілігі бойынша валацикловирге жақын. Оны 500 мг мөлшерде
тәулігіне 1 -2 рет тамыр ішіне енгізеді. 5- 7 күн.
Ганцикловир - ациклдық нуклеозид , ол герпес вирусының
репликациясына қарсы әсер көрсетеді. Бірақ оны гемато - және
гепато токсикалық әсері үшін практикада сирек қолданады.
Қазіргі кезде Дүние жүзі бойынша ҚГВ қарсы күшті
препараттарға амантадин, аденинаробинозид жатады. герпестік
инфекциямен күресу кезінде дезоксиуридин мен цитозинарабинозидтің
де көмегі зор. Бірақ олардың токсикалық әсері жоғары
болғандықтан қадағалап пайдалану керек.
Генетиальдық герпестің перманенттік түрін емдеуге фамцикловирді
қолданады. Асқыну кезеңінде 0,25 гр, күніне 2 реттен 5 күн
қолданамыз. Көп авторлар бонафтонның ( 6 – бром, 1, 2 навтохинон)
өнімдері мен олардың иммунөндіргіш қасиетін анықтаған.
Бонафтон ҚГВ кезінде ағзаның спецификалық резистенттілігін
арттыруға көмектеседі. Бірақ оларды көп қолданғанда
индуцирленген интерферон өнімдерінің активтілігі 10 нан 160
бірлік мл жоғарылаған. Кейіннен интерферон өнімдерінің
активтілігі 160- 320 бірлікмл дейін жеткен және сол күйінде
18 сағат сақталған. Бонофтонды қайталамалы герпес кезінде 50- 150
мгтәулігіне 5-7 күн қабылдайды. Және ҚГ кезінде 0,5% бонафтондық
жақпаны пайалануға болады. Оны қабыну ошағына күніне 2- 3 реттен
5-7 күн қабылдайды.
Осы айтылған химиопрепараттармен емдеп ГИ- нан толық жазылып
кетуге мүмкіндік тумай отыр. Олардың жанама әсері мен
токсикалық әсері жоғары және созылмалы герпестік инфекцияны
емдеуге әсерлері төмен. Соныменқатар ҚГВ профилактикасында да
қолданылмайды. Герпестік инфекция кезіндегі ағзаның иммуналогиялық
өзгрісін ескере отырып жүйелік терапияны қолдануға мүмкіндік туды.Яғни
иммунобиологиялық препараттармен емдеу. Бұл препараттардың жасушалық
және гуморальдық иммунитетті қалыпты ұстап тұруда маңызы жоғары.
В.Н.Молотков,Е.Ф.Чернушенко,Л.С.Ког осова иммуностимуляторлардың 4
түрін бөліп көрсеткен:
1) микроб текті (пирогенал, продигиозан )
2) табиғи текті (тимус препараттары , нуклейн қышқылы, дәрумендер)
3) синтетикалық заттар (левамизол, диуцифон, зиксорин )
4) лимфокиндер (интерферон, медиаторлар )
Қазіргі кезде иммуномодуляторлардың ішінде интерферон өзіне үлкен
көңіл аудартады. Көптеген зерттеулердің нәтижесінде герпестік инфекция
кезінде интерферон және олардың индукторларының өнімдерінің әсері
күшті екендігі анықталды. Оларға поли ( Г) , поли (Ц) ( полигуацил) ,
полудан , натрии нуклейнаты, продигиозан, мегосин, метилурацил жатады
71,72. Қайталамалы герпес кезінде итерферон өнімдерін қолдану
эндогенді дефицитке байланысты. Ағзадағы индуцирленген интерферон
өнімдерінің көптеген вирусқа қарсы химиопрепараттардан артықшылығы , ол
вирустың нуклейн қышқылының репликациясына таңдамалы әсер көрсетеді
және иесінің жасушусына токсикалық әсер көрсетпейді.
Қазіргі кезде герпестік инфекцияны емдеу үшін төмен
молекулалы интерферон индукторы – циклоферон қолданылуда. Кесте бойынша
циклоферонды 0,25 мг 10 иньекция тағайындайды. Циклоферонды ГИ – ның
алғашқы сатысында қолданған эффективті әсер көрсетеді. Ал ГИ–
ның қайталамалы түрінде басқа герпеске қарсы препараттарды қолданған
жөн73.
Тәжірибеде және клиникада метранидазол препаратының интерфероногендік
және иммуномодуляциялық қасиеті анықталған . бұл препаратты
трихомонада инфекциясын емдеуде қолданады. Метранидазолды тері аурулары
, генетиальдық герпес , пародонт ауруында қолданғанда эффективтілігі
жоғары екендігі анықталды. Метранидазол жақпасымен генетиальдық
герпесті емдегенде қабыну ошағындағы қызару , бөрпелердің жойылуы
және ҚГВ емдеу ұзақтығының төмендеуі байқалған.74
О.А.Заворохиннің мәліметі бойынша интерферон индукторын (
Ньюкасл ауруының вирусы НАВ , екі спиральды РНҚ , метронидазолдың
поливинилпирролидоны ) теңіз шошқасына енгізгенде оларда жоғары
сезімталдықтың баяу түрінің реакциясы көрініс береді.
Д.М.Ермекованың зерттеулерінің көрсеткіші бойынша егеуқұйрық пен
теңіз шошқасының эндогенді интерферонының индукциясы күңгірт
жасушалардың резистенттілігін жоғарылатады және аллерген – реагин
кешеніне дегрануляциялық әсер көрсетеді.
Вазодилятаторлардың ішіндегі дибазолды ауыз арқылы ( пероральды)
енгізгенде эндогенді Интерферон (ИФН) өндірілуі байқалған. Яғни дибазолдың
ИФН индуцирлеу қасиеті бар. Бұл жерде дибазол, метронидазол, левамизол
және басқада препараттар имидазолдың туындылары болып табылыды.
Левамизол мен мегосинге клиникалық сынақ жүргізгенде, бұл препараттар
қайталамалы генетиальдық герпеске күшті (эффективті) әсер көрсеткен.
Бұл препараттармен емдегеннен кейін ағзаның жақсарғаны
байқалады және интенсивті клиникалық көріністерінің төмендегені
байқалады. Сонымен қатар қызарған бөрпелердің 4- 5 күнде жойылуы
байқалады. Бірақ емделу курсы ұзақ мерзімді қамтиды. ( 3- 5 апта)
Левамизол препаратын көп қолданғанда ағзаға жанама әсер көрсететіні
байқалған . Segal et al 74 мәліметі бойынша левамизолдың жанама
әсері 3% пен 22% аралығын құрайды. Левамизолмен емдегенде грипке
ұқсас синдромдар, иммунды жүйенің васкулиттері , диспепсиялық
жанама әсерлер көрсетуі мүмкін.75 Сонымен қатар бұл препаратпен
емдегенде ауыр асқынулар қан құрамында көп кездеседі: тромбацитопения,
нейтрофилез, агранулоцитоз, нетропения .76,77 Бұл препарат жоғары
токсикалық улылығы үшін көп қолданылмайды.78
Қазіргі кезде қарапайым герпес вирусын ең тиімді
спецификалық емдеу түрі вакцинотерапия болып табылады. әр түрлі
сынақтар мен тәжірибелердің көрсеткіші герпеске қарсы
вакцинаның эффективтілігі жоғары екндігін көрсетеді.79,80
Вакцинотерапияны негізгі қолдану көрсеткіші болып табылады:
ҚГВ орташа және ауыр түрі, ҚГВ ауыз аймағына , көз , генитали ,
теріге шығуы. Герпестік вакцина иммунмодулирлеуші эффект
көрсетеді. Мысал : жасушалық иммунитетті қалпына келтіреді, антидене
өндірілуін қалыптастырады , Ig Е көрсеткішін төмендетеді және ҚГВ
– на иммундық жүйе мен терінің жоғары сезімталдығының баяу типін
жоғарылатады.
А.Т.Сосновский өзінің жұмысында ерін және гениталии аймағына
шығатын қайталамалы герпесті емдеу үшін спецификаық Ig маңызы
зор екнін айтқан. Оны 3 мл 5 рет бұлшықет ішілік иньекция
қабылдайды. ( 10 күн қабылдайды) 4- 6 апта сайын емдеу курсын
қайталап отыру керек. Бұл препаратты қолданғанда инфекция ошағындағы
ауыру сезімі жойылған , науқастың жалпы жағдайы жақсарған , ремиссия
кезеңі 3-4 есе ұзарған . ( 2 айдан жоғары ) Иммуноглобулинмен
емдегенен кейін 2 апта өткеннен кейін герпеске қарсы вакцина
енгізген . ( 5 иньекциядан 2 курс ) Препараттың спецификалық активті
және пассивті иммунизациясынан кейін рецидив ағымының қысқарғанын ,
науқас жағдайының жақсарғанын байқатады.
Қазақстанда алғаш рет Аспетов Руслан Жарылқасынұлының еңбегінің
арқасында эффективтілігі жоғары препарат - бактериялық сұйық интерферон
индукторы шығарылды ( БСИИ ). Оны ағзаға енгізгенде α және γ
интерферонының өндірілуі жақсарған .81 Сонымен қатар бұл препараттың
ауыз аймағының және офтальмогерпестің емінде эффективтілігі жоғары
екендігі анықталған. Сонымен қатар этиологиясы герпестік
ауруларға ұқсас барлық ауруларды емдеуде қолданысқа ие.

2 ТАРАУ. АНАЛИТИКАЛЫҚ БӨЛІМ

2.1. Материалдар
Вирустар.Қолданылған вирустар: тышқанның энцефаломиокардит вирусы (
ЭМК ), Ньюкасл ауруының вирусы (НАВ), везикулярлық стоматит вирусы
(ВСВ). Бұл вирустар Д.И.Ивановскии атындағы вирусология институтының
вирустар штамының музейінен алынған. ҚГВ штаммын ( АД, СА, және
ШС) лабиальды және генитальды герпесті жұқтырған науқастын
жағынды алып оны жасушалық дақылға жұқтыру арқылы алған.
НАВ 9-11 күндік тауық эмбрионына жұқтыру арқылы іске асырған.
Бұл үшін вирусты әр түрлі физиологиялық ерітінділермен қосып оны
аллантойстық бөлігіне енгізеді. Эмбрионды 48 сағатқа 37°С
температурада инкубациялайды. Кейін вирус өнімдерін бөліп алып оны
-20°С температурада сақтайды.
Жасушалар. Адам эмбрионының фибробластымен (АЭФ аборттық
материал) тышқан эмбрионының фибробластының бір қабаттық жасушалық
дақылын О.Г.Анджапридзе ұсынған трипсинизация әдісі арқылы аламыз.
Кейін жасушалар 199 қоректік ортасында немесе антибиотик және 10%
ірі қара малының эмбриональдық сарысуы қосылған Игла ортасында
арнайы матрастарда өсіреді . 3-4 тәулік өткеннен кейін өскен
жасушаларды 0,25% трипсин мен версен ( 1: 4 ) қоспасы арқылы
матрастардан бөліп аламыз. Алынған жасушаны 3-4 х 10 жасуша\мл
концентрациясына дейін өсу ортасында суспензиялаймыз. Кейін
алынған жасушаны 200мкл пипетка арқылы Limdro, Gooke фирмалары
шығарған 96- пластикалық панельдеріне бөлеміз. Дақылды 24-48
сағатқа 37°С температураға 5% CO2 атмосферасында , жоғрғы
ылғалдылықта инкубациялаймыз. Өскен жасушалық моноқабатты инвертирленген
микроскоппен бақылап отырамыз.
Тышқан спленоциттері. Стерильді жағдайда тышқан көкбауырын алып,
оған 5 мл 199 қоректік ортаны қосады. Кейін Потер гомогенизаторымен
спленоциттерді гомогенизирлейді. Жасуша қосылысын стерильді пробиркаға
салып 1000 айналым\мин 25 мин центрифугалайды. Тұнба жасушасына 0,83%
NH4CL ерітіндісін қосып эритроциттерді лизистейді.Жасушаны лизистеу бөлме
температурасында 10 мин жүргізіледі. Кейін қайта центрифугалау арқылы
спленоциттерді тұнбаға түсіріп, эритроцит лизистерін алып тастаймыз.
Алынған жасушаны Игла ортасымен шаю арқылы тұздардан тазартамыз.
Тышқан көкбауырының ағзалық дақылын С.Д.Ержанов пен Я.Е.Хесиннің
ұсынған әдісі бойынша аламыз.
Қолданылған жасушалар:
L929- ақ тышқан фибробласты
L41- тіндік культураның клондық варианттары j-96, лейкоз ауруымен
ауыратын науқастың сүйек кемігінен алынады.
RД – адам рабдомиосаркомасының жасушасы.
Бұл жасушалық культуралар Д.И. Ивановский атындағы вирусалогия
иститутынан алынған.
ЭМИ мен ВСВ L929 жасушалық дақылында пайда болған. Жасушалық дақылға
инкубациялық ортадан бөлініп алынған. 0,1мл мөлшерде, вирусты енгізіп
37°С температурада 1 сағат мерзімде инкубациялаймыз. Кейін жасуша
дақылына құрамында 2% ірі қара малының сарысуы бар 199 ортасын
қосып 37°С температурада 24-48 сағат инкубациялаймыз. Вирустың
цитопатагенділік әсері пайда болғанша. Осыдан кейін дақылды -70°С
температурада мұздатқышқа саламыз. Вирус қосылысы бар ерітінді толық
ерігеннен кейін, оны 1,0 мл стерильді пенициллин флакондарына бөліп
құйып, -20°С температурада сақтаймыз.
ҚГВ көбеюі RД жасушалың дақылында жүреді.
Дақылдық орталар; іn vitrо жасушасын дақылдандыру үшін ерітіндісіндегі
лактоальбумин гидролизатының 0,5 % ерітіндісі. Мәскеудегі палиамалит
және вирустық энцефолит институты өндіретін 199 қоректің ортасында
пайдаланылған.
Өсіру компоненті ретінде 10% қара малының сарысуын пайдаланған.
Глютамин - Игла ортасының құрамында болатын маңызды компонент.
Герпес висурының инфекциясын жұқтырған науқастың қан сарысуын
алу. Оны тері және венерологиялық аурулар кафедрасынан алдық. Қазақ
мемлекеттік медицина академиясы оба бактериясына, халера вибрионына,
листерия антигеніне қарсы қоянның гетероспецифиалық иммунды сарысуы
пайдаланылады.
Гемолитикалық сарысу пайдаланылады.
Жануарлар: 18-20 грамдық қарапайым ақ тышқан, 350-400 грамдық
қарапайым теңіз шошқасы 1500-2000 грамдық қарапайым қояндар пайдаланылады.

2.2. Реагенттер
2.2.1. Интерферон индукторы. Қәзіргі таңда интерферон индукторынан
жаңа препарат дайындалып шығарылды:
Бактериялық сұйық интерферон индукторы (БСИИ), стафилакоктық
энтеротаксин А (СЭА) Liseria monocytogenes (LM) бактериясының иноктивтелген
биомассасы М. Айшимбаев атындағы карантинді және зоонозды инфекциялар
ғылыми орталығында дайындалған, Goryno Pacteruim grovis және xerosis.
2.2.2. Сарысулық интерферондар. Тышқанның іш қуысына 107 ЭИД50
(НАВ) (Ньюкасл ауруының вирусы) немесе 100мл стафилококтық энтеретаксин
А (СЭА) енгізіп, 6 сағат өткеннен соң 30 мин 1500 айнмин
центрифугалаймыз. Сөйтіп бөлінген сарысудан интерферонның активтілігін
анықтаймыз. Кейін 1,0 мл пенициллин бөліп құйып оны -70°С температурада
сақтаймыз.
2.2.3. Тауық және қой эритроциттері. Тауық немесе қой қанын
ойыс венадан стерильді жағдайда антикоагулянт арқылы аламыз. Алынған
қанды 200 айнмин 15мин центрифугалаймыз. Тұнбаны физиологиялық
ерітіндімен шаямыз. Эритроциттерді Олсвер ерітіндісінде 4°С температурада
сақтаймыз. Ослвер ерітіндісін дайындау: 4 грамм лимонқышқылды натриге
500,0 мл тазартылған су қосамыз. Оны автоклавта стерилизациядан
өткізген соң 20мл 40% глюкоза ерітіндісін қосамыз.
Сарысудың испериммундылығын анықтау үшін қоян қанына 5 жерінен 3-
5 күндік интервалмен 1,0мл жаңа алынған ҚГВ (жаңа туған тышқанның 10%
сүспендиясы түрінде) инфекциялылығы 18 10 6,0 LD50 енгіземіз. 21 күн
өткен соң қоян қанының сарысуындағы антидене активтілігінің нейтралдық
реакциясының көрсеткіші: 1:160-1:320

2.3. Зерттеу әдістері
2.3.1. Жасушаны дақылдандыруға арналған пластикалық панельдерді өңдеу.
Limbro немесе Cooke фирмасы шыңаратын, бір рет қолданысқа ие
96-айлық пластикалық панельдерін өңдеу, қолданылған панельдерді 0,5-
1,0 % натрий додецитсульфат ерітіндісімен өңдейміз, кейін сумен шаямыз.
Кейіннен панельдің әрбір ойылған жұмсақ қылқаламын немесе мақталы
тампонмен жақсылап тазалайды. Содан соң панельдерді 50% күкірт қышқылы
ерітіндісімен 2 сағат өңдейміз, кейін 4 сағат ағынды суда шаямыз.
Тазаланған панельдерді таза сумен өңдейміз. Кейін панельдерді 96% спирт
қосу арқылы стерилизациялаймыз. Содан соң 30мин ультрофиолет саулесімен
саулелендіреміз. Панельге жасушалық дақылды сеппей тұрып, панельді
Хенкс тұзды ертіндісімен немесе Хенкс ерітіндісіндегі 0,5%
лактоальбумин гидролизат ерітіндісімен шаямыз.
Осылай панельдерді өңдеу жұмыстары бір рет қолданылатын панельдерді 30-
40 рет пайдалануға мүмкіндік туғызды.
2.3.2. Вирустарды титрлеу. Стерильді пенициллин флакондарына автоматтық
дозатор көмегімен 2% ірі қара малының сарысуы қосылған 199 ортасын
0,9мл құямыз. Бірінші флаконға 0,1мл тышқанның ҚГВ құямыз,
(автоматтық дозатор) келесі флаконға да 0,1мл құямыз. Осы процедураны
вирустың керекті суйылтуын алғанша қайталаймыз.
96- шұңқырлық пластикалық панеліне концентрациясы 1-5х104 жасушасы
қослыған 10% ірі қара малының сарысуы қосылған 199 ортаға
антибиотик қосып жасушаны себеміз. Жасушаны 5% СО2 бар камерада
37°С температурада 2-3 тәулікке инкубациялаймыз. Пайда болған моноқабатты
инвертирленген микраскоппен қарап талқылаймыз. Жасушалық моноқабат пайда
болғаннан кейін, әр шұңқырдан автоматтық дозатор көмегімен 100 мл
инкубациялық ортаны алып тастаймыз, кейін қайтадан бірдей мөлшерде
вирустың жоғары дайындалған сұйылтуын құямыз. Панельдерді қосымша 48-72
сағатқа инкубациялаймыз. Вирус активтілігінің жасушаға цитопатогенділік
әсерін (ЦПӘ) күнделікті жазып отырамыз.
ЦПӘ50 вирустардың инфекциялық активтілігі Рида және Менча
әдістерімен анықталады.
Алынған мәліметтерді статистикалық анықтау И.А. Ойвиннің әдістемелік
нұсқауы бойынша жүргізіледі 82.

3 ТАРАУ. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ

3.1. Эритроцитарлық антигендік диагностикумды дайындау
Қазақстанда герпестік инфекциямен ауыратын науқастарда тіркеу
жүргізілмейді. Сондықтан осы инфекциямен ауырушылдықтың дәрежесі
немесе вирусты тасмалдаушылардың саны осы күнге дейін белгісіз.
ҚГВ мен зақымдалған (инфицирленген) аймақтардың жағдайын бақылау
үшін, кең сералогиялық зерттеулер жүргізілу керек. ҚГВ қарсы қан
сарысуындағы спецификалық антиденелердің активтілігін анықтау үшін,
нейтралдау реакциясы немесе комплемент байланыстыру реакциясы (ҚБР)
қолданылады 14. Бірақ бұл әдістер техналогиялық қиындықтар мен вирустың
жасуша дақылдарына сезімталдығын, сонымен қатар ҚГВ жаңадан алынған
штаммдарын, биологиялық реагенттер: комплемент, гемолитикалық сарысу,
қой эритроциттерін және тағы басқаларын талап етеді. Қазіргі кезде
көбінесе иммунды ферментті анализ әдісі қолданылады. Бірақ бұл әдіспен
үлкен аймақтардағы адамдарға сералогиялық зеттеулер жүргізу қиындықтар
туғызуда. Өйткені бұл әдіс арнайы аппаратуралармен қымбат тұратын
реактивтерді талап етеді. Біздің ойымызша осы проблеманы шешуге
тиімді әдісі ол пассивті гемоглюцинация реакциясы (ПГАР). Ол басқа
әдістерден жоғарғы сезімталдығы және спецификалығымен ерекшеленеді 83.
Бұл әдіспен Республика аймақтарының герпес вирусымен инфицирленгенін
анықтау үшін кең сералогиялық зерттеулер жүргізілді. Ол үшін міндетті
түрде эритроцитарлық антигендік диагностикум дайындау керек.
Антигенге адсорбцияланған эритроциттер , гомологиялық сарысудың
қатысуымен аглютинациялану қабілетіне ие болады. Эритроциттер спецификалық
детерминанттармен бірге тасымалдау қызметін атқарады, ол аглютинация
антиген-антидене реакциясының нәтижесінде пайда болады.
Эритроцитарлық антиегндік диагностикумды дайындау процессі келесі
этаптардан тұрады;
1- эритроциттерді дайындау және фиксациялау
2- сенситинді алу және дайындау
3- сенситиннің оптимальды дозасын алу
4- эритроциттердің сенсибилизациялануының оптимальдық әдістерін
алу 5- дайын диагностикумдерді консервирлендіру
6- диагностикумды лиофильді құрғату.
3.1.1. ҚГВ вирустарын бөліп алу (сенситинді алу)
Лабиальды науқас терісінің визикуласынан және жыныс герпесін
пункциялау арқылы сероздық қосылыс алынады. Оны құрамында пенициллиннің
100 бірлігі бар 199 ортаға қосады. 2-4 сағат өткеннен кейін
сұйықтықтың құрамындағы бактерияларды жою үшін арнайы фильтрден
өткізеді. Алынған фильтратты адамның жасушасына жұқтырады. жұқтырылған
жасуша дақылын күнделікті бақылап отырады ( 5 тәулік). Кейін жасушаны
-10ºC температураға мұздатқышқа салады. Алынған инкубациялық
ортаны 10 минут (1000айнмин) центрифугалаймыз , 10 минуттан кейін
жасушалық детриттер тұнбаға түседі. Алынған тұнбаны жасушалық
дақылына қайталап жұқтырып (1-пассаж) 37ºС температурада
термостатқа қояды. Жұқтырылған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.