Кәсіпкерлік қызметтегі инновацияны басқару

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 3

1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТЕГІ ИННОВАЦИЯНЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 5

1. 1. Инновация түсінігі, экономикалық мәні және маңызы . . . 5

1. 2. Кәсіпорынның инновациялық белсенділігіне әсер ететін факторлар . . . 10

2. “Ақсай нан” НТК ЖШС-нің ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІН ТАЛДАУ . . . 15

2. 1. “Ақсай нан” НТК ЖШС-нің өндірістік-шаруашылық жағдайын талдау . . . 15

2. 2. “Ақсай нан” НТК ЖШС-нің инновациялық қызметін талдау… . . . 23

3. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТЕГІ ИННОВАЦИЯНЫ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ . . . 29

3. 1. Кәсіпкерлік қызметтегі инновацияны басқарудың шетелдік озық тәжірибесі . . . 35

3. 2. Отандық кәсіпорындардың инновацияларын басқаруды жетілдіруде мемлекеттің рөлі . . . 29

Қорытынды . . . 42

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 44

Кіріспе

Тәуелсіздік алғаннан бері еліміз бірқатар әлеуметтік-экономикалық табыстарға қол жеткізді. Минералды- шикізаттық ресурстар экспорты ұлттық экономикаға қайта құру кезеңінің дағдарысына төтеп беруге және экономикалық өсудің жоғарғы қарқынын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Бірақ қазіргі өсім сапасы қанағаттандырарлық емес, себебі ол жоғарғы технологиялар есебінен жүзеге асырылмай жатыр. Жағымды шикізатты экспорттау ондаған жыл сақтала бермейді.

Әлемдік экономиканың түрленуі және қазақстандық экономиканың ашық жағдайында отандық компаниялардың ел ішіндегі және шетелдегі тауарлар мен капитал нарықтарындағы бәсекелік күреске дайын еместігі анық байқалуда. Сондықтан Қазақстан Республикасының әрі қарай дамуында тек өндірістің тұрақтануы мен өсімі ғана емес, оның қүрылымдық жағынан қайта құрылуы, отандық экономиканың ұдайы өндіріс үрдісін қайта құру мен оның бәсеке қабілеттілігін арттыру үлкен маңызға ие.

Қазақстанның 2003-2015 жылдарға арналған индустриалды-инновациялық даму Стратегиясында өңдеуші және ғылыми сыйымды жоғары технологиялық индустрияға аса зор көңіл бөлініп жатыр. Елдің экономикалық тәуелсіздігі технологиялық даму деңгейінен ажыратылмай қарастырылады. Әлемдік экономикадағы мемлекеттің рөлі мен оның мәні, инновация мен өзгерістердің негізгі қозғаушы күші- жоғарғы технология- лармен қаншалықты қамтамасыз етілетіндігімен анықталады. Қазіргі заманғы техника өндіріс технологиясынан бөлек ажыратылып қарастырылмайды. Ол тек нақты технологиямен қатар қолданылады және сол арқылы көрініс табады, яғни технология ғылыми-техникалық прогресстің қозғаушы күші болып саналады.

Ғылыми-техникалық прогресті жеделдетуде ерекше өнімнің ғылыми-техникалық жобалары, озық технологияларды басқарудың қазіргі заманғы жүйесін жасаумен шұғылданатын ғылыми-зерттеу, конструкторлық және жобалық ұйымдары ерекше рөл атқарады. Қазақстан табиғи ресурстарды ғана пайдалана отырып дамитын емес, сондай-ақ өзінің интеллектуалды капиталын да пайдаланып дамитын елге айналғаны белгілі болды. Мұның өзі дүниежүзілк бәсеке ғылыми-техникалық жобалардың өте жедел (2-3 жыл)

жүзеге асуын талап етеді. Сыртқы әлемдік ортада үздіксіз жүріп жатқан өзгерістер дүниежүзілік экономикадағы біздің елімізде орнын белгілейді, сондықтан инновациялық қызмет өмір сүрудің және дамудың маңызды

факторына айналуда. Осыған байланысты туындайтын аса маңызды жайт-инновациялық қызметтің елдің экономикасының өсуін және экономиканың құрылымдық қайта құрылуын қамтамасыз ететін қуатты тұтқаға айналуы болып табылады. Осы аталғандардың барлығы зерттеу тақырыбының өзектілігін көрсетеді.

Курстық жұмыстың мақсаты - инновацияның және еліміздегі кәсіпорындардың инновациялық белсенділігі мен дамуын теориялық, тәжірибелік және аналитикалық тұрғыда талдау, сондай-ақ зерттеу нәтижелері негізінде нақты ғылыми негізделген ұсыныстар жасау.

Анықталған мақсатқа сәйкес мынадай міндеттер шешілуі тиіс:

Кәсіпорынның инновациялық белсенділігін арттырудың теориялық негіздері;
инновацияның мәнін, түрлерін, инновациялық белсенділікті айқындап, оларға түсініктіме беру;
Отандық кәсіпорындардың инновациялық қызметін талдау;
инновациялық қызметтің шетелдік озық тәжіребелерін қарастыру;
Қазақстандағы инновациялық белсенділікті арттыру жолдарын ұсыну.

Жұмыстың теориялық-әдістемелік негіздері Қазақстан Республикасы

заңнамалық актілері, Президентінің жарғылары, Республиканың статистика жөніндегі Агенттігінің жинақтары, отандық зерттеушілердің ғылыми еңбектеріндегі материалдар негізінде қалыптасқан.

Курстық жұмыс кіріспеден, 3-бөлімнен қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде Қазақстандағы инновациялық үрдістерді зерттеу өзетілігі, курстық жұмыстың мақсаты, міндеттері, құрылымы, теориялық-әдістемелік негіздері қамтылған.

Бірінші бөлім инновацияға, оның түрлеріне, инфрақұрылымына, Қазақстандағы инновацияның даму ерекшеліктеріне түсініктеме береді. Екінші бөлімде жалпы Қазақстандағы “Ақсай нан” НТК ЖШС-ның инновациялық белсенділігіне статистикалық көрсеткіштер негізінде талдау жасалынған.

Үшінші бөлімде шетелдегі инновацияның даму үрдістерін талдау негізінде Қазақстандағы инновациялық үрдістерді дамыту жолдары ұсынылған.

Қорытындыда инновациялырды дамыту маңыздылығы, жалпы курстық жұмысқа қорытынды жасалынған.

1. КӘСІПКЕРЛІК ҚЫЗМЕТТЕГІ ИННОВАЦИЯНЫ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ.

1. 1. Инновация түсінігі, экономикалық мәні және маңызы

“Инновация” термині көп ғалымдардың айтуы бойынша 15 ғ. Пайда болған. Жалпы алғанда “инновация” сөзі ағылшын тілінен аударғанда “ innovation” “жаңарту”, “жаңалық енгізу” деген мағына береді.

Инновацияның негізгі функциясы - өзгеріс. Австриялық ғалым инноватиканың негізін қалаушы Шумпетер инновациялар өзгерісінің 5 түрін бөліп көрсетті:

1) жаңа техника мен жаңа технологияларды пайдалану;

2) жаңа қасиеттері бар өнімді енгізу;

3) жаңа шикізатты қолдану;

4) материалды - техникалық қамсыздандыруды ұйымдастырудағы өзгеріс;

5) өткізудің жаңа нарықтарының пайда болуы.

Й. Шумпетер бойынша нарықтағы анықтаушы роль болып, экономикалық теңдікке, технологиялық үрдістерге өнім ассортименттерінде және экономиканың ұйымдастырушылық құрылымдарға, өзгеріс енгізетін кәсіпкерліктің қызметтерінде болады. Й. Шумпетер бойынша инновация- тек жаңалық енгізу емес, сонымен қатар өндірістің жаңа қызметі болып табылады. Осылайша, инновация бұл - бәсекелестерді жеңу үшін өндіріске енгізілген интеллектуалды еңбек нәтижесі.

Й. Шумпетердің айтуынша кәсіпкерлік бұл кәсіп емес, ол тәуекел бизнес арқылы инновация нарығына жылжу қабілеті. Кәсіпкерлік технологиялық дамумен, инновациямен және экономикалық өсуімен тығыз байланысты. Инновациялар бар дәстүрлерді бұзып қоймайды, олар басқа тәуекелді кәсіпорындардан қарағанда көбірек пайда әкеледі.

Инновация- ғылыми-техниалық зерттеу, өндіріс, маркетинг және менеджмент сияқты әртүрлі қызметтерді жүзеге асырады.

Р. Фостердің теориясында инновация- “технологиялық құлдыраудың” жаңа технологияның пайда болуы, өндірістің және басқарудың жаңа әдісінің пайда болуының нәтижесі. Нақты өмірде өнім-инновация және үрдіс-инновация бір-бірімен байланысты үрдістер. Жаңа өнім, жаңа өндіріс әдістерін, сонымен қатар жаңа технологияларды талап етеді.

Инновация теориясы экономикалық өсу теориясында да қарастырылады. Көптеген ғалымдар мен кәсіпкерлердің пікірі бойынша экономикалық өсудің жетекші факторы: білім, интеллект, инновация болып табылады.

Дәстүр бойынша инновацияны- инновация-өнім, инновация-үрдіс немесе технологиялық және ұйымдастыру және басқарушылық деп бөлуге болады. Өнім-инновациясы ең көп таралған және барлық кәсіпорындарда қолданылады. Біреулерде- бұл өнім ассортиментінің кеңеюі, ал басқалар үшін өнімнің тұтынушы сапасын көрсетіледі.

Технологиялық инновацияның мақсаты өнім сапасын жоғарылату есебінен бәсекелестік көтеру, өзіндік құнды төмендету және шығарылатын өні ассортименті мен наменклатурасын кеңейту болып табылады.

Ұйымдастырушылық- басқару инновациялар фирманың барлық деңгейлерінде қызметкерлер мен бөлімщелерді, жаңа бөлімдерді ұйымдастырумен сипатталады, өндірісті және персоналды басқару әдістерін жетілдіру, жаңа маркетингтік бөлімшелер құру, тиімділікті арттыру үшін жаңа жолдар мен тәсідерді қолдану кезінде болады.

Институционалды мектептің эконометрия зерттеушілері инновацияларды қоғамдық талду теория көмегімен сыныптауды жөн көрді. Инновация субъектісі ретінде: кәсіпкер, топ, фирма, ұлт шаруашылығы, әлеуметтк қозғалыстар және мемлекет қатысады. [15]

Ал инновациялық белсенділік- бұл инновациялық әрекеттілікпен өлшенеді. Ол бәсекелік орта мен технологияның өсуімен сипатталады. Осы сипаттамаларға байланыс олардың айырмашылықтары бар. Мысалы, маркетинг функциясын атқару мен өндіріс арасында айырма болады.

Коммерциялық ұйымның белсенділігі- жоспарланған белсенділік пен нәтиже арасын көрсетеді. Себебі инновациялық тиімді болуы мүмкін немесе керісінше. Не себептен бірдей жоспар, стратегия, мақсат, потенциалы бар басшылар ұйымдарының нәтижелілігі әр түрлі? Бұл былай түсіндіріледі, бұл ұйым басшының белсенділігі барлық жағдай бірдей болған кездегі инновациялық нәтижеге әсер ететін инновациялық белсенділікті көрсетеді.

Инновациялық белсенділік қандай сипаттамаларға ие болуы керек.

Инновациялық белсенділік ұзақ мерзімді стартегиялық перспективаға және үлкен масштабта болуы керек.
Иннвациялық белсенділік тактикалық сипаттамаға ие болуы керек. Яғни белгілі бір нәтижеге жету үшін олардың ортақ жоспары болуы керек.

Инновациялық белсенділік стратегиялық жоспарда келесі 5 көрсеткішпен анықталады:

Инновациялық стратегия бәсекелестігінің сапалылығы;
Инновациялық әлеуметтік жылжымалылығы;
Жиналған қор- инвестиция ;
Инновациялық өзгертулер кезінде қолданылған тәсілдер;
Инновациялық белсенділіктің жүргізілу нақтылығы.

Тактикалық жоспарда инновациялық белсенділік келесідей 2 көрсеткішпен анықталады:

1. Стратегиялық бәсекелестік жағдайына фирманың әсері;

2. Инновациялық стратегиялар жүргізудегі жылдамдық.

Инновациялық белсенділікті басқару квалиметрия категориясынан қарауды ұсынады.

Инновациялық белсенділік категориясы өлшем бірлігі ретінде жеке сипаттамалардың жинақтаушы көрсеткіші.

Инновация белсенділік белгілері :

А1. Инновациялық стратегия бәсекелілігінің сапалылығы;

А2. Инновациялық әлеуеттілік жылжымалылығының деңгейі;

А3. Жиналған қор- инвестиция;

А4. Өзгертулер кезінде қолданылған тәсілдер;

А5. Стратегиялық жағдай бәсекелестігіне фирманың әсері;

А6. Инновациялық өзгертулер жүргізу стратегиялық жылдамдығы;

А7. Жүргізіліп отырған инновациядық белсенділіктің нақтылығы.

Инновациялық белсенділік сипаттамаларының сапалылығы:

Стратегия бәсекелілігінің сапалылығы. Стратегияның орындалу бағыты, сыртқы орта, әлеует, мақсат басқа фирмалардың стратегиясына сәйкес келуі.
Инновациялық әлеуеттілік жылдамдығының деңгейі. Басшылықтың қажетті әлеуетті тартуы тек қана атақты негізгі жағын ғана емес, сонымен қатар оның локентті немесе жабық әлеуетін тарту қабілеттілігі. Яғни, инновациялық әлеует жылдамдығына жоғары компитенттілік көрсету.
Жинақталған қор- инвестиция деңгейі. Керекті инвестиция көлемін тартудағы басшылықтың әрекеттілігі.
Инновациялық өзгертулер кезінде қолданған әдістер мен тәсілдер. Бастысы- инновациялық өзгертулер жүргізу арқылы нақты бәсекелестіктен біріншілікті алу. Мысалға, инновациялық процесс кезінде ( параллельді жоспарлау) тәсілі қолданылады. Бұл маркетингте тұтынушыларға концепциясы болып табылады.
Жүргізіліп отырған инновациялық белсенділіктің нақтылылығы. Қандай да болмасын стратегиялық немесе тактикалық белсенділік оның сыртқы ортаға және ұйым жағдайына сәйкес келуі керек.
Стратегияның бәсекелестік жағдайына, ұйымның әсеріне сәйкестігі. Инновациялық белсенділік объектінің жағдайы мен қоршаған ортасына байланысты болады. Стратегиялық жағдайға әсер етудің 3 түрі бар:

а) реактивті жағдай . Бұл жағдайда басшылар қалыптасқан әсерді компитентті санамай, тек содан кейін ғана шешім қабылдауға кіріседі.

Б) белсенді қозғалыс . Бұл кезде профессионалды түрде жағдай қарастырылады. Содан кейін нақты стратегия жасалады.

В) жоспарлы жобалау қозғалысы . Бұл жерде нашар сигнал тәсілімен басқарылады.

7) Инновациялық стратегия жүргізу жоспарлауының жылдамдығы. Бұл жерде жаңартулар мен инновациялық өзгертулер интенсивті қозғалыс қарастырылады. [14]

Қазақстан Республикасының инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау туралы Заңына сәйкес , инновация бұл - өндірістің және қоғамды басқарудың түрлі салаларына енгізілуі экономикалық тұрғыдан тиімді және әлеуметтік - экономикалық тұрғыдан маңызды сондай - ақ зияткерлік меншік объектісі болып табылатын ғылыми және ғылыми техникалық қызметтің нәтижесі. Инновацияны инновациялық қызметтің жаңа немесе жетілдірілген өнім (орындалған жұмыс, көрсетілген қызмет) технологиялық үрдіс түрінде іске асырылған нэтижесі ретінде де сипаттайды. Сонымен бірге қоғамдық қатынастың әр түрлі саласында өндірісті және қоғамды басқару салаларына прогрессивті ықпал ететін ұйымдық - техникалық, қаржы - экономикалық және басқа да шешімдерді жатқызуға болады.

Сонымен қатар, инновация бұл - қандай да бір тиімге қол жеткізетін адамның өмір сүру қызметінің ьарлық сфераларына енгізілген жаңашылдық.

Ғылыми әдебиеттерде инновацияның бірнеше түрлері қарастырылады. Ең алдымен, технологиялық параметрлеріне байланысты инновацияны өнімдік және үрдістік деп бөлуге болады. Өнімдік инновация жаңа өнімдерді алуды қамтамасыз ететін жаңа материалдар, жартылай фабрикаттар, қосалқы бөлшектерді қолдану арқылы жүзеге асырылады.

Үрдістік инновация кәсіпорын құрамында жаңа ұйымдық құрылымды құруды, жаңа технологияны, өндірісті ұйымдастырудың жаңа әдістерін қамтиды. Сонымен қатар, инновацияның келесі түрлерін белсенділікөліп көрсетуге болады. Олар: ғылыми, ғылыми - техникалық, ұйымдастырушылық - басқарушылық, әлеуметтік және кешендік инновациялар.

Ғылыми инновация жаңа ғылыми бағытты қалыптастыру немесе қандай дабір өзге облыстан белгілі бір ғылымның жетістіктерін пайдалану.

Ғылыми - техникалық инновация бұл - инновациялық цикл ішінде ғылыми - техникалық жаңашылдықты жүзеге асыру.

Ұйымдастырушылық - басқарушылық инновация деп бұрынғы қалыптасқан жүйеден айтарлықтай айырмашылықтар бар шешім қабылдаудың жаңа жүйесін, ұйымдық құрылымның, өндірісті немесе еңбекті ұйымдастырудың жаңа нысандарын, басқарудың жаңа әдістерін айтамыз.

Әлеуметтік инновация еңбек жағдайын, экологиялық және басқа да аспектілерді жақсарту, сондай-ақ әр түрлі әлеуметтік топтардағы өзара қарым - қатынасты өзгертуге бағытталған.

Кешенді инновацияға интеллектуалдық еңбектің бірнеше бағыттарын және ғылыми, ғылыми - техникалық, ұйымдастырушылық - басқарушылық және басқа да инновацияларды қамтиды. Ғылыми әдебиеттерде инновацияның бірнеше түрлері қарастырылады. Ең алдымен, технологиялық параметрлеріне байланысты инновацияны өнімдік және үрдістік деп бөлуге болады. Өнімдік инновация жаңа өнімдерді алуды қамтамасыз ететін жаңа материалдар, жартылай фабрикаттар, қосалқы бөлшектерді қолдану арқылы жүзеге асырылады.

Ал инновациялық қызмет дегеніміз инновацияларды өндірістің және қоғамды басқарудың түрлі салаларына енгізу арқылы пайдаланады. Кең мағынада инновациялық қызметті өндірісті және қоғамды басқарудың әр түрлі саларына жаңа идеяларды ғылыми білімдерді технологиялар мен өнім түрлерін енгізуге бағытталған қызмет ретінде сипаттауға болады. Мұндай қызмет нәтижелері көбінесе экономикалық өсу мен бәсеке қабілеттілік үшін пайдаланады. Ал кәсіпорынның инновациялық қызметі деп жаңа немесе жетілдірілген өнім алу мақсатында ғылыми, ғылыми - техникалық және интеллектуалдық әлеуетті пайдалану жөніндегі іс- шаралар жүйесін айтамыз.

Инновациялық қызметтің мотивтері ішкі және сыртқы факторлардан туындауы мүмкін. Осыған байланысты сыртқы мотивтерге келесілерді жатқызуға болады:

кәсіпорындардың шаруашылық жүргізудің жаңа жағдайларына бейімделу қажеттілігі;
тұтынушылық талғам мен өткізу нарықтарының динамикасы және жетілуі;
бәсекелестердің белсенді әрекет етуі;
салалық, құрылымдық өзгерістер;
салық, ақша - неселік және қаржы саясатындағы өзгерістер және т. б.

Ішкі факторлар :

сату көлемін арттыруға ұмтылу ;
жаңа нарықтарға өту, нарықтағы үлесін кеңейту;
фирманың бәсекеге қабілеттілігін арттыру немесе жақсарту;
кәсіпорынның қаржы тұрақтылығын қамтамасыз ету;
ұзақ мерзімді кезеңде таза табысын арттыру және т. б.

Қазақстан Республикасында инновациялық қызметті ынталандыру мақсатында 2006 жылдың 23 наурызында инновациялық қызметті мемлекетік қолдау туралы заң қабылданды. Осы заңда елімізде инновациялық қызметті мемлекетік қолдаудың мақсаты мен қағидалары негізгі бағыттары мен нысандары көрсетілген.

Сонымен, елімізде инновациялық қызметті мемлекетік қолдаудың мақсаты инновациялық қызметті дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау болып табылады. Ал негізгі қағидаларына төмендегілер жатқызылады:

инновациялық қызметті жүзеге асыру кезінде ұлттық мүдделерді сақтау;
ұлттық экономиканың бәсекелестік қабілетін арттыру және ұлттық қауіпсіздікті қамтамсыз ету үшін инновациялық қызметтің басымдылығы;
мемлекет тарапынан қолдау көрсету кезінде инновациялық қызмет субъектілерінің теңдігі;
инновациялық қызмет субъектілерін мемлекетік қолдаудың экономикалық тиімділігі және нәтижелілігі;
инновациялық қызметті жоғары білікті кадрлармен қамтамасыз ету.

Қазақстан Республикасында инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау мынандай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

инновациялық қызметтің мамандандырылған субъектілерін құруға қатысу;
мемлекттік даму институттарын құру, қызметін үйлестіру жәе жұмыс істеп тұрғандарын одан әрі дамыту;
инновациялық жобаларды бюджет қаражаты есебінен іске асыру;
инновациялық гранттар беру;
инновациялық қызметті кадрмен қамтамасыз етуді соның ішінде, инновациялық менеджмент негіздерін оқыту арқылы ұйымдастыру;
инновациялық қызмет саласында мемлекеттік саясатты іске асыру үшін инвестициялар тартуды қамтамасыз ететін қажетті ұйымдық құқықтық және экономикалық жағдайлар жасау болып табылады. [16]

1. 2. Кәсіпорынның инновациялық белсенділігіне әсер ететін факторлар

Жаңа экономиканың негізгі белгілері болып инновациялық процестерді жеделдету және оны экономикалық өсудің факторына айналдыру болып табылады, ОЭСР жүргізген зерттеулер нәтижелеріне сүйенсек инновациялық секторға деген инвестиция ЖІӨ-ге 1-ге 3-тің қатынасындай, ал ақпараттық коммуникациялық технологиялар инвестициялар 1-ге 2 қатынасындай болады. Дамыған елдерде ЖІӨ-нің 90%-ы инновациялық және технологиялық прогрестің дамуымен анықталады. Инновациялық процесс экономиканың көптеген факторларына, соның ішінде объектілеріне, субъектілеріне, сыртқы және ішкі факторларға әсер етеді. [4]

Объективті факторларға келесі сыртқы факторларды жатқызуға болады. Олар: ұзақ мерзімді тенденциялар және нақты субъектінің ерікті шешімдерімен байланысты. Оларға инновациялық әрекеттілікке әсер ететін экономикалық заңдарды жатқызуға болады:

табыс алу және иемдену заңы. Бұл заңы тағы да нарықтық экономикалық қозғалыс заңы деп айтуға болады, себебі бұл өндіріс қозғалысының күші болып саналады.
бағалылық заңы. Бұл заң барлық келісімдердегі тиімді айырбасты қажет етеді.
сүраныс және ұсыныс заңы. Бұл экономикалық өндіріс пен тұтыну арасында механизмді анықтайды.
бәсекелестік заңы. Бүл экономикалық механизм арқылы нақты нарықта объективті экономикалық заңдар әсер етеді.
экономикалық дамудың циклдік заңдылығы. Бұл инновациялық белсенділікпен қатысты фазалардың байланысын анықтайды. [5]

Ал субъективті факторларға қабылданған шешімдер әрекеті жатады. Олардың ішінен мыналарды анықтап көрсетуге болады:

мемлекеттің инновациялық саясатын мемлекет экономикалық саясаттың негізі бөлігі ретінде қарастыруға болады.
инвесторлар ролінде қатысатын ұйымның ақша-несие саясаты.
инновациялық жобаларды жүзеге асырылуы көбінесе қарыз құралдары арқылы жүзеге асырылады. Бұл жоғары дәрежелі инвестицияны есепке алу керек сөз. [6]

Бұл объективті және субъективті факторлар бір-бірімен байланыса отырып инновациялық стратегия құруына ынталандыру болып табылады.

Инновациялық белсенділік факторларын сонымен қатар жалпы макроэкономика мен қоғам анықтайтын ғаламдық және кәсіпорынның микродеңгейінде анықталатын жергілікті болып бөлінеді. [7]

Ғаламдық факторларға ел ішіндегі және халықаралық деңгейдегі саяси жағдайды, сыртқы нарықтағы бәсекелестікті, билікпен қарым- қатынастарды, салық саясатын жатқызуға болады.

Жаңашылдықты жүзеге асыру үшін қолайлы жаідайлар бар болса, инновациялық қатынастардағы ауыртпалық инновациялық стратегияға әсер ететін ішкі факторларға, яғни инноватор- фирмалардың инновациялық әлеуетіне ауысады. Экономикалық жүйенің сыртқы ортасы қолайлы болған кезде олар толығымен инновациялық белсенділіктің ішкі факторларына тәуелді болады.

Кәсіпорыннның инновациялық әлеуеті материалдық, қаржылық, еңбек, инфрақұрылымдық, интелектуалдық, ақпараттық- коммуникациялық ресурстардың жиынтығы ретінде сипатталады. [8] Инновациялық белсенділікті анықтайтын факторлардың 2 тобын бөлуге болады: кәсіпорында инновациялық қызметті басқаруға бағытталған ішкі және инновациялық қызмет шекарасын кеңейтуге ықпал ететін сыртқы факторлар тобы.

Сыртқы факторларға кәсіпорынның экономикалық және әлеуметтік орталармен қарым- қатынасын сипаттайтын факторлар жатады.

инновациялық үрдістің барлық фазаларын қолдау үшін сыртқы көздерді пайдалану: ашу мен әзірлеуден коммерциализацияға дейін;
тапсырыс берушілермен, іскер әріптестермен, инвесторлармен, бәсекелестермен, зерттеу ұйымдарымен және ЖОО-мен қарым- қатынас;
мемлекеттік институционалдық құрылымдарда мүдделерді лоббирлеу.

Ішкі факторлар-бұл кәсіпорынды бәсекелестерінен айрықшалайтын және оның инновациялық дербестілігін анықтайтын айтарлықтай ерекшеліктері:

ынталандырылған басшылық;
технологиялық және ұйымдастырушылық- басқарушылық инновацияның интеграциясы;
жоғары өнімділік;
персоналмен тиімді қарым- қатынас, инновациялық үрдіске персоналды қатыстыру;
үздіксіз ұйымдастырушылық оқыту;
соңғы тұтынушылармен қарым- қатынасты жүзеге асыратын тиімді маркетинг жүйесі;
сапаны, инфрақұрылымды ұйымдастырушылық дамуды басқару. [9]

Ішкі факторларды өз кезегінде 2 топқа бөлуге болады. Бірінші топқа ішкі экономикалық қатынастар жүйесін және сыртқы орта факторларымен өзара әрекеттесу әдістерін құрушы факторлар кіреді. Екінші топты ұйымның “ ішкі ресурстарын „ сипаттайтын факторлар құрайды.

Факторлардың бірінші тобы бұл:

өндіріс құралдарының меншік формасы. Ол шаруашылық жүргізуші субъектілердің экономикалық мүдделерінің сипатын, фирмаішілік экономикалық қатынастарды, соның ішінде басқару қатынастарын анықтайды.
басқару шешімдерін қабылдау үрдісіндегі экономикалық жүйенің мобильдігін және осы шешімдердің сыртқы орта әсеріне сәйкестік дәрежесін анықтайтын ұйымдастырушылық құрылым;
„ ұйым көлемін“. Ол ұйымның „шағын“, „орта“, „ірі“ компанияларға жатқызылуын анықтайды.
салалық арналымы. Ол компанияның мамандандырылуын, қызметінің негізгі мақсатын, нарықтағы үлесі мен нарықтағы бәсекеге қабілеттілігін сипаттайды.

Фирманың көлемі оның тек қаржылық ғана емес, сонымен қатар инновацияның жүзеге асырылуына адами ресурстарды топтпауына әсер етеді. Неғұрлым фирманың көлемі үлкен болса, оның өндірістік ресурстарын инновациялау соғұрлым жоғары болады.

Екінші факторлар тобы келесілерді кіріктіреді:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.