Delphi-де берілгендер қорын басқару жүйелері
I.КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
IІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.1.Delphi ортасы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі ... ... ... ... ... ... ...7
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс ... ... ... ... ... ... ... .12
2.5. Берiлгендер қорын басқару жүйелері. БҚ.мен жұмыс ... ... ... ... ..15
2.6.DATABASE DESKTOP утилитасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
2.7.Берілгендер кестелерін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
IІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.1.Delphi ортасы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі ... ... ... ... ... ... ...7
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс ... ... ... ... ... ... ... .12
2.5. Берiлгендер қорын басқару жүйелері. БҚ.мен жұмыс ... ... ... ... ..15
2.6.DATABASE DESKTOP утилитасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
2.7.Берілгендер кестелерін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Қазіргі ақпараттық технологиялардың жедел дамуына байланысты компьютерлік технология қоғамның барлық дерлік саласында қолданылып келеді. Оның ішінде өндіріс орындарында үлкен берілгендер қорын автоматтандыру мәселесі маңызды орын алады.
Өндірістің күрделіленуі, оны механикаландыру мен автоматтандыру, технология ұғымын машиналар, механизмдер, құрал-саймандар және т. б. өндіруді ұйымдастыру тәсілдері мен оған керекті техникалық жабдықтар жиыны ретінде қабылдауды қалыптастырады.
Өткен ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі электрондық техника мен технологияның қарқынды дамуына себепші болды. Кейіннен соң информациялық технологиялар қоғамның барлық салаларында қолданыла бастады.
Информациялық технологиялар деп, көбінесе қағаз жүзінде әртүрлі информацияларды дайындау, жинау, өңдеу және жеткізу процестерін айтады.
Жаңа информацияық технологиялар деп, ЭЕМ-дер мен олардың желілері арқылы-әсіресе дербес компьютерлер көмегі арқылы-информацияны дайындау, жинау, жеткізу және өңдеу технологияларын айтады. Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында.
Компьютерді пайдалану техналогиясының жұмыс жасауға өзіне тән талаптар қоятыны белгілі. Сондай талаптардың бірі – жұмыс жасауға қажетті берілгендер қорын (БҚ) құру. Күнделікті өмірде біздің кездестіретін нәрселеріміздің барлығы қандай қордың элементтері болып саналады. Берілгендер қорымен жұмыс істеу қазіргі таңда компьютермен жұмыс істеудегі маңызды дағдылардың біріне айналды. өндірісте, ауыл шаруашылығымен оқу орындарында, комерциялық мекемелерде және т.б. салаларда түрлі берілгендерді дайындау, оларды өңдеу, сақтау жиі кездеседі.
Өндірістің күрделіленуі, оны механикаландыру мен автоматтандыру, технология ұғымын машиналар, механизмдер, құрал-саймандар және т. б. өндіруді ұйымдастыру тәсілдері мен оған керекті техникалық жабдықтар жиыны ретінде қабылдауды қалыптастырады.
Өткен ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі электрондық техника мен технологияның қарқынды дамуына себепші болды. Кейіннен соң информациялық технологиялар қоғамның барлық салаларында қолданыла бастады.
Информациялық технологиялар деп, көбінесе қағаз жүзінде әртүрлі информацияларды дайындау, жинау, өңдеу және жеткізу процестерін айтады.
Жаңа информацияық технологиялар деп, ЭЕМ-дер мен олардың желілері арқылы-әсіресе дербес компьютерлер көмегі арқылы-информацияны дайындау, жинау, жеткізу және өңдеу технологияларын айтады. Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында.
Компьютерді пайдалану техналогиясының жұмыс жасауға өзіне тән талаптар қоятыны белгілі. Сондай талаптардың бірі – жұмыс жасауға қажетті берілгендер қорын (БҚ) құру. Күнделікті өмірде біздің кездестіретін нәрселеріміздің барлығы қандай қордың элементтері болып саналады. Берілгендер қорымен жұмыс істеу қазіргі таңда компьютермен жұмыс істеудегі маңызды дағдылардың біріне айналды. өндірісте, ауыл шаруашылығымен оқу орындарында, комерциялық мекемелерде және т.б. салаларда түрлі берілгендерді дайындау, оларды өңдеу, сақтау жиі кездеседі.
1. В. В. Фаронов. Delphi 6. Учебный курс. М. 2001
2. А. Полянский. Среда программирования Delphi 5 – 6. Справочное пособие. М., 2001
3. С. Бобровский. Delph 5. Учебный курс. М., 2001
4. Н. Культин. Delphi 6. Программирование на ObjectPascal. БХБ – Петербург, 2001
5. В. В. Фаронов. Delphi 5. Учебный курс. м., 2001
6. Дарахвалидзе П., Марков Е. Программирование в Del¬phi 4. БХВ – Санк – Петербург
7. А. Жуков. Изучаем Delphi, 2001
8. М. Эбнер. Delphi 5. Руководство разработчика, BHV, Киев, 2000
9. Епанешников А., Епанешников В. Программирование в среде Delphi. Учебное пособие в 4-х частях, М. 1997-1998
10. О. Камардинов. VisualBasic 5.0, Шымкент, 2001
11. О. Камардинов. Информатика, 2 – бөлiм, Шымкент, 2000
12. Архангельский А. Я. Программирование в Delphi 4, M., ЗАО “Издательство БИНОМ”, 1999
13. Тейлор Д. и др. Delphi 3. Библиотека программиста. СПБ, Питер, 1998
14. Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows 95. Пер. с англ. К., “Диалектика”, 1996
15. Кандзюба С. П., Громов В. Н. Delphi 6. Базы данных и приложения, М., DiaSoft, 2001
16. А. Дворжецкий. Руководство пользователя SQL, М., “Поз¬навательная книга плюс“, 2001
2. А. Полянский. Среда программирования Delphi 5 – 6. Справочное пособие. М., 2001
3. С. Бобровский. Delph 5. Учебный курс. М., 2001
4. Н. Культин. Delphi 6. Программирование на ObjectPascal. БХБ – Петербург, 2001
5. В. В. Фаронов. Delphi 5. Учебный курс. м., 2001
6. Дарахвалидзе П., Марков Е. Программирование в Del¬phi 4. БХВ – Санк – Петербург
7. А. Жуков. Изучаем Delphi, 2001
8. М. Эбнер. Delphi 5. Руководство разработчика, BHV, Киев, 2000
9. Епанешников А., Епанешников В. Программирование в среде Delphi. Учебное пособие в 4-х частях, М. 1997-1998
10. О. Камардинов. VisualBasic 5.0, Шымкент, 2001
11. О. Камардинов. Информатика, 2 – бөлiм, Шымкент, 2000
12. Архангельский А. Я. Программирование в Delphi 4, M., ЗАО “Издательство БИНОМ”, 1999
13. Тейлор Д. и др. Delphi 3. Библиотека программиста. СПБ, Питер, 1998
14. Сван Т. Основы программирования в Delphi для Windows 95. Пер. с англ. К., “Диалектика”, 1996
15. Кандзюба С. П., Громов В. Н. Delphi 6. Базы данных и приложения, М., DiaSoft, 2001
16. А. Дворжецкий. Руководство пользователя SQL, М., “Поз¬навательная книга плюс“, 2001
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
Ғ. МҰРАТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ЖЕТІСАЙ ГУМАНИТАРЛЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Ф-Е-106.1
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Бағдарламалау тілі
Тақырыбы: Delphi-де берілгендер қорын басқару жүйелері. Delphi ортасы. БҚ мен жұмыс.
Шифр, мамандығы: 0104000 - Кәсіптік оқыту ( Салалар бойынша )
Шифр, біліктілігі: 0104013-5 Техник-бағдарламашы, есептеу техникасын бағдарламамен қамтамасыздандыру
Тобы: КОШ 12-1
Орындаған студент: Жақсыбаева Ж
Жетекшісі: Ауелбекова К
Математика, информатика, физика және
ТОҚ кафедра отырысында қаралды
Хаттама № ______ ____ _________ 2014 ж.
Кафедра төрағасы: Надыров Қ
аты-жөні
_______________
қолы
Жетісай 2014
ЖОСПАР
I.КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
IІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Delphi ортасы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі ... ... ... ... ... ... ... 7
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс ... ... ... ... ... ... ... .12
2.5. Берiлгендер қорын басқару жүйелері. БҚ-мен жұмыс ... ... ... ... ..15
2.6.DATABASE DESKTOP утилитасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 16
2.7.Берілгендер кестелерін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .24
I.КІРІСПЕ
Қазіргі ақпараттық технологиялардың жедел дамуына байланысты компьютерлік технология қоғамның барлық дерлік саласында қолданылып келеді. Оның ішінде өндіріс орындарында үлкен берілгендер қорын автоматтандыру мәселесі маңызды орын алады.
Өндірістің күрделіленуі, оны механикаландыру мен автоматтандыру, технология ұғымын машиналар, механизмдер, құрал-саймандар және т. б. өндіруді ұйымдастыру тәсілдері мен оған керекті техникалық жабдықтар жиыны ретінде қабылдауды қалыптастырады.
Өткен ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі электрондық техника мен технологияның қарқынды дамуына себепші болды. Кейіннен соң информациялық технологиялар қоғамның барлық салаларында қолданыла бастады.
Информациялық технологиялар деп, көбінесе қағаз жүзінде әртүрлі информацияларды дайындау, жинау, өңдеу және жеткізу процестерін айтады.
Жаңа информацияық технологиялар деп, ЭЕМ-дер мен олардың желілері арқылы-әсіресе дербес компьютерлер көмегі арқылы-информацияны дайындау, жинау, жеткізу және өңдеу технологияларын айтады. Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында.
Компьютерді пайдалану техналогиясының жұмыс жасауға өзіне тән талаптар қоятыны белгілі. Сондай талаптардың бірі - жұмыс жасауға қажетті берілгендер қорын (БҚ) құру. Күнделікті өмірде біздің кездестіретін нәрселеріміздің барлығы қандай қордың элементтері болып саналады. Берілгендер қорымен жұмыс істеу қазіргі таңда компьютермен жұмыс істеудегі маңызды дағдылардың біріне айналды. өндірісте, ауыл шаруашылығымен оқу орындарында, комерциялық мекемелерде және т.б. салаларда түрлі берілгендерді дайындау, оларды өңдеу, сақтау жиі кездеседі.
Соңғы уақытта Basic, Турбо Паскаль, Visual Basic, Delphi, FoxPro және т.б. программалау тілдері кеңінен зерттеліп, оларды автоматтандыру мәселелерін шешуде көптеп қолданылуда. Соның ішінде Delphi ортасында түрлі берілгендер қорын құру өте ыңғайлы. Сондықтан біз бұл зерттеу жұмысын Delphi программасында жасадық.
IІ. Негізгі бөлім
2.1 Delphi ортасы.
Жоғарғы деңгейлі программалау тілдері жарыққа шыға бастағаннан бері көптеген программалау тілдері пайда болды. Казіргі кезде олар процедуралык, логикалық және объектілі - бағдарлы болып үш түрге бөлінеді. Мысалы, дәстүрлі ("классикалық") процедуралық программалау тілдері -- Фортран, Бейсик, Паскаль, логикалық тілдер -- ЛИСП, Пролог. Есептеуіш техниканың қарқынды дамуы және программалық жабдыктауды тиімді дайындауга қажеттілік нәтижесінде соңғы кездерде Windows ортасында жарыкқа шыққан және объектілі - бағдарлы программалау (ОБП) негізінде кұрылған програм - малау тілдері Visual Basic, Delphi, Borland C++ for Windows, Object Pascal т.с.с.
Объектіге багдарлы оқиғалы программалау тілінде программаның жұмысы негізінен оқиғалар тізбегінен және түрлі объектілердің осы оқиғаларға жауабынан тұрады
Visual Basic, Delphi программалау тілдері -- кез келген қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, куатты тілдер.
Delphi программалау тілі - кез-келген типті қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, қуатты тілдердің бірі. Оның алғашқы нұсқасы 1991 жылы дайындалып, одан соң Delphi4., Delphi5, Delphi6. Delphi7 .нұсқалары жарық көрді.
Windows терезесі арқылы Delphi - ді іске қосу командасы:
Іске қосу-Программалар-Borland Delphi6 Delphi6
Экранда Delphi ортасының үш терезесі көрінеді (1.1-сурет).
1.1-сурет. Delphi ортасы
Delphi6-тің негізгі терезесі;
Форма (Form1);
Обьект инспекторы терезесі (Object Inspector).
Жалпы ортада программа құруға арналған төртінші, модуль терезесі де іске қосылады. (Unit 1. pas). Форма терезесінің астында орналасатындықтан, ол алғашқыда көрінбейді.
Delphi-дің негізгі терезесінің құрамына негізгі мәзір, аспаптар панелі және компоненттер политрасы енгізілген (1.2-сурет). Негізгі мәзір пунктеріне (ішкі мәзірлерге) Delphi-де жұмыс істеу командалары, аспаптар панеліне ішкі мәзірлерге енгізілген негізгі командаларды орындайтын түймелер орналастырылған.
1.2-сурет. Негізгі мәзір, аспаптар панелі және компоненттер палитрасы
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі
Delphi-де дайындалатын программа проект (жоба) деп аталады. Форма-программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесі. Delphi алғашқы рет іске қосылған кезде форма Form1 атауымен (тақырыбымен) көрінеді. (1.1-сурет). Оның жиектеріне тышқан көрсеткішін орналастырып, ол екі жақты нұсқама түріне айналған кезде жылжыту және қалдыру тәсілі бойынша форманы кеңейту не қысу қиын емес.
Құрылатын программада пайдалану үшін формада түрлі компоненттер (форма компоненттері) орнатады. Негізгі компонентердің кейбірі Access берілгендер қоры жүйесінде пайдаланылатын элементте панеліне енгізілген түймелер сияқты. Олар Delphi терезесінің компоненттер палитрасына орналастырылған.
Кей жағдайларда экранда форма көрінбеуі мүмкін. Оы экранға шығару үшін View-Forms командасын беру жеткілікті.
Форманың және формаға енгізілетін компоненттердің түрлі қасиеттері бар (оларды компонент "паспорты" деп те атайды). Қасиет (Сипаттама, параметр)-айнымалылардың ерекше түрі. Олар объектінің түрлі мүмкіндіктерін сипаттап, ағымдық күйін анықтайды. Мысалы форма қасиеттерінің мәндері - форма тақырыбының мәтіні, өлшемі, экранда орналасуы, түсі т.б. Delphi іске қосылған кезде форма қасиеттеріне алғашқы сәйкес мәндер меншіктеліп қойылады.
Форманы не онда орнатылған компонентті программа құру үшін дайындау оның кейбір қасиеттерінің мәндерін өзгертуден басталады. Қасиеттер тізімі Объект инспекторы (Object Inspector) терезесіне енгізілген. Тізімді инспектор терезесіне шығару үшін сәйкес объектіні (форманы не формада орнатылған форма компонентін ) бір шерту арқылы таңдау керек. Инспектор терезесінің жоғарғы қатарына таңдалған объект атауы да жазылып қойылады. Мысалы, Delphi іске қосылған кезде форманың ашылған қасиеттер терезесі 1.1-суретте көрсетілген. Терезенің екі қосымша беті бар: Properties (Қасиеттер) және Events ( Оқиғалар). Терезеашылғанда екі бағанға енгізілген жазулардан тұратын оның Properties бөлімі ашылулытұрады. (1.1-сурет) Бірінші бағанда көрінетіндер - қасиет атаулары, екінші бағанға сәйкес жазылғандар-олардың мәндері.
Форма қасиеттері:
Name (Атау) - формаға берілген атау. Ол Delphi объектілерінің (компоненттердің) негізігі қасиеттерінің бірі. Delphi-дің жұмыс істеуі кезінде ол объектіні осы атау бойынша ажыратып танитын. Delphi-дің формаға автоматты түрде алғашқы рет меншіктелген атауын Form1 орнына KvTend атауын енгізу. Ол үшін қасиеттер терезесінен Name атауын таңдап, жаңа атауды клавиатура арқылы теріп алса болғаны. Терілген атау Name жолының оң қатарына жазылып қойылады.
Font ( Шрифт) - фррмаға енгізілетін мәтін шрифтін орнату қасиеті. Оны таңдап, оң жағында көрінген көп нүкте (...) түймесін шерткен кезде сұқпаттық шрифт таңдау терезесі көрінеді (1.3 - сурет). Терезеден әдеттегідей , қажетті шрифт типін өлшемін таңдап ( мысалы, Times Kaz, 10), ОК түймесін шерту керек .
1.3-сурет. Шрифт таңдау терезесі
Caption (Тақырып, бетіне жазу) - форма терезесінің тақырыбына енгізілетін мәтін. Алғашқы кезде қасиеттер терезесінің Caption қасиетіне тақырып үшін Form1 cөзі енгізіліп қойылған. Оны "Redaktor" не басқа тақырыпқа алмастыру Name қасиетіне мән меншіктеу тәсілі сияқты ( қасиет мәні енгізілген соң КҚ ( каретканы қайтару , енгізу клавишін басып қойған жөн)
Color (түс) - форманың түсін орнату қасиеті. Ол таңдалған кезде оң жағында тілсызық түймесі көрінеді. Тілсызық түймесі - қасиет мәнінің бірнеше екенінің белгісі. Тілсызық белсісін шерткен кезде мәнедер (түстер) терезесі ашылады. Тізімде көрінген қалаған түсті шерткен. Соң форма сәйкес түске боялып қойылады.
Width (Ен), Height (Биіктік) - пиксель өлшем бірлігімен берілген форманың ені мен биіктігін орнату қасиеттері (бұл мәндер форманы қолдан кеңейту не сығу кезінде де автоматты түрде орнатылып қойылады).
Объект қасиетін программа ( программалық код) ішінде орнату да мүмкін. Мысалы, форма тақырыбы шрифтінің өлшемін 14 ету үшін программаға Form1. FontSize :=14 меншіктеу операторын енгізуге болады.
Жалпы, бір қасиет мәнімен танысу үшін оны қасиеттер терезесінде таңдап , F1 клавишін басу арқылы сәйкес анықтаманы шақыру керек. Delphi-де анықтамалар ағылшын тілінде жазылады. Ол түсініксіз болса, экранда орысша аудармасын көрсететін "Cokpat 97" сияқты арнайы дайындалған программаны пайдаланған жөн ( мұндай программа компьютерге орнатылса, оны пайдалану қиын емес).
Экранда қасиеттер терезесі көбінесе, оны шығару үшін View-object Inspector командасын беру жеткілікті. Ол F11 клавиші басылған кезде де көрінеді.
Ескерту. Жаңа проект іске қорсылған кезде алдымен DephiDirect терезесі іске қосылуы мүмкін. Терезеден DephiNews бумасын таңдау жеткілікті.
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі
Windows-тағы сияқты Dephi - де программалар оқиғалар арқылы басқарылады. Мысалы, пайдаланушы программа құру үшін алдымен формаға компонент орнату, формада орналастырылған компонентті тышқан арқылы шертуі мүмкін. Оның іс-әрекеті оқиға шақырады. Яғни , оқиға - программаның жұмыс істеуі кезінде объект жағдайының өзгеруі .
Dephi-де әр оқиғаға атау атау беріліп қойылған. Мысалы, компоненттер палитрасының Button1 компонентін шерту Click (Шерту) оқиғасын шақырады.
Әр объектіге байланысты оқиғалар жеткілікті Мысалы, формаға байланысты оқиғалар саны -35 (2.4-сурет). Олар қасиеттер терезесінің Events қосымша бетіне енгізілген. Терезеде оқиға атауларының алдына Onпрефиксі (қосымшасы) тіркестіріліп жзылады. Ол-атаудың оқиға екендігін білдіретін белгі.
1.4-сурет. Форма оқиғалары
Dephi ортасында жиі кездесетін оқиғалар :
On Click-тышқан түймесін бір рет басу;
OnDblClick-тышқан түймесін екі рет басу;
OnKeyDown-клавишті басу;
OnKeyUp-басылған клавишті босату;
OnMouseDown- тышқан түймесін басу;
OnMouseUp- тышқан түймесін босату;
OnMouseMove- тышқан көрсеткішін жылжыту;
On Create- форманы екі рет шерту, т.б.
Dephi-де программа (проект) екі бөлімнен тұрады: алғашқыда автоматты түрде Project1 атауы берілетін модуль. Олар жеке терезелерде орналастырған. Модульге оқиғаларға сәйкес іс-әрекеттерді орындайтын программа мәтіні (процедуралар) енгізіледі ( олар 1.4-тақырыпта кең түрде қарастырылған). Программа мәтінін программалық код деп , терезені программалық код терезесі не қысқаша редактор терезесі деп те атайды. 1.1.-тақырыпта ескертілгендей, Dephi іске қосылған кезде ол форма терезесінің астында көрінбей тұрады. Оны экранға шығару тәсілдері:
- форманы жабу (түймесін шерту);
- код терезесінің бір шеті форма астында көрініп тұрса, оны шерту. Терезе белсендірілуі түрде ашылады да онда процедура дайындамасы (үлгісі) көрінеді. Оның тақырыбы нүкте арқылы бөлінген класс және процедура атауларынан тұрады (1.5-сурет), т.б.
Жалпы, формадан код терезесіне өту және код терезесінен формаға өту үшін F12 клавишін басу жеткілікті. 2.5-суретте көрініп тұрғаны - терезесіне енгізілген процедура дайындамасы. Оқиғаға байланысты құрылатын процедура оқиғаны өңдеуіш не оқиғаны өңдеу процедурасы делінеді. Процедура дайындамасының жазылу түрі:
Procedure атау (Sender: TObject);
сипаттау бөлімі
begin
процедура денесі
end;
мұндағы Sender параметрі құрылатын процедураның қай класқа тиістілігін анықтайды .
Терезенің сол бөлігіндегі-браузер терезесі. Онда код терезесінде барлық жарияланулардың құрылымын көріп шығуға болады.
1.5-сурет. Редактор терезесі
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс
Кез келген программа program сөзінен басталатын проект файлы мен бір не бірнеше модульдерден тұрады да, қолдан құрылатын программа модуль ішіне енгізіледі. Проект файлы dpr, модуль pas кеңейтілуі бойынша сақталынады. Проект файлын негізгі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ БІЛІМ БАСҚАРМАСЫ
Ғ. МҰРАТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ЖЕТІСАЙ ГУМАНИТАРЛЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ
Ф-Е-106.1
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Бағдарламалау тілі
Тақырыбы: Delphi-де берілгендер қорын басқару жүйелері. Delphi ортасы. БҚ мен жұмыс.
Шифр, мамандығы: 0104000 - Кәсіптік оқыту ( Салалар бойынша )
Шифр, біліктілігі: 0104013-5 Техник-бағдарламашы, есептеу техникасын бағдарламамен қамтамасыздандыру
Тобы: КОШ 12-1
Орындаған студент: Жақсыбаева Ж
Жетекшісі: Ауелбекова К
Математика, информатика, физика және
ТОҚ кафедра отырысында қаралды
Хаттама № ______ ____ _________ 2014 ж.
Кафедра төрағасы: Надыров Қ
аты-жөні
_______________
қолы
Жетісай 2014
ЖОСПАР
I.КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
IІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Delphi ортасы... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі ... ... ... ... ... ... ... 7
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс ... ... ... ... ... ... ... .12
2.5. Берiлгендер қорын басқару жүйелері. БҚ-мен жұмыс ... ... ... ... ..15
2.6.DATABASE DESKTOP утилитасы ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... 16
2.7.Берілгендер кестелерін құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 18
III. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..23
IV. Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... .24
I.КІРІСПЕ
Қазіргі ақпараттық технологиялардың жедел дамуына байланысты компьютерлік технология қоғамның барлық дерлік саласында қолданылып келеді. Оның ішінде өндіріс орындарында үлкен берілгендер қорын автоматтандыру мәселесі маңызды орын алады.
Өндірістің күрделіленуі, оны механикаландыру мен автоматтандыру, технология ұғымын машиналар, механизмдер, құрал-саймандар және т. б. өндіруді ұйымдастыру тәсілдері мен оған керекті техникалық жабдықтар жиыны ретінде қабылдауды қалыптастырады.
Өткен ғасырдың ортасында информацияны өңдеуді автоматтандыру ісінің қажеттілігі электрондық техника мен технологияның қарқынды дамуына себепші болды. Кейіннен соң информациялық технологиялар қоғамның барлық салаларында қолданыла бастады.
Информациялық технологиялар деп, көбінесе қағаз жүзінде әртүрлі информацияларды дайындау, жинау, өңдеу және жеткізу процестерін айтады.
Жаңа информацияық технологиялар деп, ЭЕМ-дер мен олардың желілері арқылы-әсіресе дербес компьютерлер көмегі арқылы-информацияны дайындау, жинау, жеткізу және өңдеу технологияларын айтады. Жаңа технологияның маңыздылығы - оның көптүрлілігінде және барлық саланы қамту сипатында.
Компьютерді пайдалану техналогиясының жұмыс жасауға өзіне тән талаптар қоятыны белгілі. Сондай талаптардың бірі - жұмыс жасауға қажетті берілгендер қорын (БҚ) құру. Күнделікті өмірде біздің кездестіретін нәрселеріміздің барлығы қандай қордың элементтері болып саналады. Берілгендер қорымен жұмыс істеу қазіргі таңда компьютермен жұмыс істеудегі маңызды дағдылардың біріне айналды. өндірісте, ауыл шаруашылығымен оқу орындарында, комерциялық мекемелерде және т.б. салаларда түрлі берілгендерді дайындау, оларды өңдеу, сақтау жиі кездеседі.
Соңғы уақытта Basic, Турбо Паскаль, Visual Basic, Delphi, FoxPro және т.б. программалау тілдері кеңінен зерттеліп, оларды автоматтандыру мәселелерін шешуде көптеп қолданылуда. Соның ішінде Delphi ортасында түрлі берілгендер қорын құру өте ыңғайлы. Сондықтан біз бұл зерттеу жұмысын Delphi программасында жасадық.
IІ. Негізгі бөлім
2.1 Delphi ортасы.
Жоғарғы деңгейлі программалау тілдері жарыққа шыға бастағаннан бері көптеген программалау тілдері пайда болды. Казіргі кезде олар процедуралык, логикалық және объектілі - бағдарлы болып үш түрге бөлінеді. Мысалы, дәстүрлі ("классикалық") процедуралық программалау тілдері -- Фортран, Бейсик, Паскаль, логикалық тілдер -- ЛИСП, Пролог. Есептеуіш техниканың қарқынды дамуы және программалық жабдыктауды тиімді дайындауга қажеттілік нәтижесінде соңғы кездерде Windows ортасында жарыкқа шыққан және объектілі - бағдарлы программалау (ОБП) негізінде кұрылған програм - малау тілдері Visual Basic, Delphi, Borland C++ for Windows, Object Pascal т.с.с.
Объектіге багдарлы оқиғалы программалау тілінде программаның жұмысы негізінен оқиғалар тізбегінен және түрлі объектілердің осы оқиғаларға жауабынан тұрады
Visual Basic, Delphi программалау тілдері -- кез келген қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, куатты тілдер.
Delphi программалау тілі - кез-келген типті қосымшаны дайындауға болатын жылдамдығы тез, қуатты тілдердің бірі. Оның алғашқы нұсқасы 1991 жылы дайындалып, одан соң Delphi4., Delphi5, Delphi6. Delphi7 .нұсқалары жарық көрді.
Windows терезесі арқылы Delphi - ді іске қосу командасы:
Іске қосу-Программалар-Borland Delphi6 Delphi6
Экранда Delphi ортасының үш терезесі көрінеді (1.1-сурет).
1.1-сурет. Delphi ортасы
Delphi6-тің негізгі терезесі;
Форма (Form1);
Обьект инспекторы терезесі (Object Inspector).
Жалпы ортада программа құруға арналған төртінші, модуль терезесі де іске қосылады. (Unit 1. pas). Форма терезесінің астында орналасатындықтан, ол алғашқыда көрінбейді.
Delphi-дің негізгі терезесінің құрамына негізгі мәзір, аспаптар панелі және компоненттер политрасы енгізілген (1.2-сурет). Негізгі мәзір пунктеріне (ішкі мәзірлерге) Delphi-де жұмыс істеу командалары, аспаптар панеліне ішкі мәзірлерге енгізілген негізгі командаларды орындайтын түймелер орналастырылған.
1.2-сурет. Негізгі мәзір, аспаптар панелі және компоненттер палитрасы
2.2. Проект. Форма. Қасиеттер. Қасиеттер терезесі
Delphi-де дайындалатын программа проект (жоба) деп аталады. Форма-программаны дайындау алдында ашылатын, программаның сұхбаттық терезесі. Delphi алғашқы рет іске қосылған кезде форма Form1 атауымен (тақырыбымен) көрінеді. (1.1-сурет). Оның жиектеріне тышқан көрсеткішін орналастырып, ол екі жақты нұсқама түріне айналған кезде жылжыту және қалдыру тәсілі бойынша форманы кеңейту не қысу қиын емес.
Құрылатын программада пайдалану үшін формада түрлі компоненттер (форма компоненттері) орнатады. Негізгі компонентердің кейбірі Access берілгендер қоры жүйесінде пайдаланылатын элементте панеліне енгізілген түймелер сияқты. Олар Delphi терезесінің компоненттер палитрасына орналастырылған.
Кей жағдайларда экранда форма көрінбеуі мүмкін. Оы экранға шығару үшін View-Forms командасын беру жеткілікті.
Форманың және формаға енгізілетін компоненттердің түрлі қасиеттері бар (оларды компонент "паспорты" деп те атайды). Қасиет (Сипаттама, параметр)-айнымалылардың ерекше түрі. Олар объектінің түрлі мүмкіндіктерін сипаттап, ағымдық күйін анықтайды. Мысалы форма қасиеттерінің мәндері - форма тақырыбының мәтіні, өлшемі, экранда орналасуы, түсі т.б. Delphi іске қосылған кезде форма қасиеттеріне алғашқы сәйкес мәндер меншіктеліп қойылады.
Форманы не онда орнатылған компонентті программа құру үшін дайындау оның кейбір қасиеттерінің мәндерін өзгертуден басталады. Қасиеттер тізімі Объект инспекторы (Object Inspector) терезесіне енгізілген. Тізімді инспектор терезесіне шығару үшін сәйкес объектіні (форманы не формада орнатылған форма компонентін ) бір шерту арқылы таңдау керек. Инспектор терезесінің жоғарғы қатарына таңдалған объект атауы да жазылып қойылады. Мысалы, Delphi іске қосылған кезде форманың ашылған қасиеттер терезесі 1.1-суретте көрсетілген. Терезенің екі қосымша беті бар: Properties (Қасиеттер) және Events ( Оқиғалар). Терезеашылғанда екі бағанға енгізілген жазулардан тұратын оның Properties бөлімі ашылулытұрады. (1.1-сурет) Бірінші бағанда көрінетіндер - қасиет атаулары, екінші бағанға сәйкес жазылғандар-олардың мәндері.
Форма қасиеттері:
Name (Атау) - формаға берілген атау. Ол Delphi объектілерінің (компоненттердің) негізігі қасиеттерінің бірі. Delphi-дің жұмыс істеуі кезінде ол объектіні осы атау бойынша ажыратып танитын. Delphi-дің формаға автоматты түрде алғашқы рет меншіктелген атауын Form1 орнына KvTend атауын енгізу. Ол үшін қасиеттер терезесінен Name атауын таңдап, жаңа атауды клавиатура арқылы теріп алса болғаны. Терілген атау Name жолының оң қатарына жазылып қойылады.
Font ( Шрифт) - фррмаға енгізілетін мәтін шрифтін орнату қасиеті. Оны таңдап, оң жағында көрінген көп нүкте (...) түймесін шерткен кезде сұқпаттық шрифт таңдау терезесі көрінеді (1.3 - сурет). Терезеден әдеттегідей , қажетті шрифт типін өлшемін таңдап ( мысалы, Times Kaz, 10), ОК түймесін шерту керек .
1.3-сурет. Шрифт таңдау терезесі
Caption (Тақырып, бетіне жазу) - форма терезесінің тақырыбына енгізілетін мәтін. Алғашқы кезде қасиеттер терезесінің Caption қасиетіне тақырып үшін Form1 cөзі енгізіліп қойылған. Оны "Redaktor" не басқа тақырыпқа алмастыру Name қасиетіне мән меншіктеу тәсілі сияқты ( қасиет мәні енгізілген соң КҚ ( каретканы қайтару , енгізу клавишін басып қойған жөн)
Color (түс) - форманың түсін орнату қасиеті. Ол таңдалған кезде оң жағында тілсызық түймесі көрінеді. Тілсызық түймесі - қасиет мәнінің бірнеше екенінің белгісі. Тілсызық белсісін шерткен кезде мәнедер (түстер) терезесі ашылады. Тізімде көрінген қалаған түсті шерткен. Соң форма сәйкес түске боялып қойылады.
Width (Ен), Height (Биіктік) - пиксель өлшем бірлігімен берілген форманың ені мен биіктігін орнату қасиеттері (бұл мәндер форманы қолдан кеңейту не сығу кезінде де автоматты түрде орнатылып қойылады).
Объект қасиетін программа ( программалық код) ішінде орнату да мүмкін. Мысалы, форма тақырыбы шрифтінің өлшемін 14 ету үшін программаға Form1. FontSize :=14 меншіктеу операторын енгізуге болады.
Жалпы, бір қасиет мәнімен танысу үшін оны қасиеттер терезесінде таңдап , F1 клавишін басу арқылы сәйкес анықтаманы шақыру керек. Delphi-де анықтамалар ағылшын тілінде жазылады. Ол түсініксіз болса, экранда орысша аудармасын көрсететін "Cokpat 97" сияқты арнайы дайындалған программаны пайдаланған жөн ( мұндай программа компьютерге орнатылса, оны пайдалану қиын емес).
Экранда қасиеттер терезесі көбінесе, оны шығару үшін View-object Inspector командасын беру жеткілікті. Ол F11 клавиші басылған кезде де көрінеді.
Ескерту. Жаңа проект іске қорсылған кезде алдымен DephiDirect терезесі іске қосылуы мүмкін. Терезеден DephiNews бумасын таңдау жеткілікті.
2.3. Оқиғалар. Программалық код терезесі
Windows-тағы сияқты Dephi - де программалар оқиғалар арқылы басқарылады. Мысалы, пайдаланушы программа құру үшін алдымен формаға компонент орнату, формада орналастырылған компонентті тышқан арқылы шертуі мүмкін. Оның іс-әрекеті оқиға шақырады. Яғни , оқиға - программаның жұмыс істеуі кезінде объект жағдайының өзгеруі .
Dephi-де әр оқиғаға атау атау беріліп қойылған. Мысалы, компоненттер палитрасының Button1 компонентін шерту Click (Шерту) оқиғасын шақырады.
Әр объектіге байланысты оқиғалар жеткілікті Мысалы, формаға байланысты оқиғалар саны -35 (2.4-сурет). Олар қасиеттер терезесінің Events қосымша бетіне енгізілген. Терезеде оқиға атауларының алдына Onпрефиксі (қосымшасы) тіркестіріліп жзылады. Ол-атаудың оқиға екендігін білдіретін белгі.
1.4-сурет. Форма оқиғалары
Dephi ортасында жиі кездесетін оқиғалар :
On Click-тышқан түймесін бір рет басу;
OnDblClick-тышқан түймесін екі рет басу;
OnKeyDown-клавишті басу;
OnKeyUp-басылған клавишті босату;
OnMouseDown- тышқан түймесін басу;
OnMouseUp- тышқан түймесін босату;
OnMouseMove- тышқан көрсеткішін жылжыту;
On Create- форманы екі рет шерту, т.б.
Dephi-де программа (проект) екі бөлімнен тұрады: алғашқыда автоматты түрде Project1 атауы берілетін модуль. Олар жеке терезелерде орналастырған. Модульге оқиғаларға сәйкес іс-әрекеттерді орындайтын программа мәтіні (процедуралар) енгізіледі ( олар 1.4-тақырыпта кең түрде қарастырылған). Программа мәтінін программалық код деп , терезені программалық код терезесі не қысқаша редактор терезесі деп те атайды. 1.1.-тақырыпта ескертілгендей, Dephi іске қосылған кезде ол форма терезесінің астында көрінбей тұрады. Оны экранға шығару тәсілдері:
- форманы жабу (түймесін шерту);
- код терезесінің бір шеті форма астында көрініп тұрса, оны шерту. Терезе белсендірілуі түрде ашылады да онда процедура дайындамасы (үлгісі) көрінеді. Оның тақырыбы нүкте арқылы бөлінген класс және процедура атауларынан тұрады (1.5-сурет), т.б.
Жалпы, формадан код терезесіне өту және код терезесінен формаға өту үшін F12 клавишін басу жеткілікті. 2.5-суретте көрініп тұрғаны - терезесіне енгізілген процедура дайындамасы. Оқиғаға байланысты құрылатын процедура оқиғаны өңдеуіш не оқиғаны өңдеу процедурасы делінеді. Процедура дайындамасының жазылу түрі:
Procedure атау (Sender: TObject);
сипаттау бөлімі
begin
процедура денесі
end;
мұндағы Sender параметрі құрылатын процедураның қай класқа тиістілігін анықтайды .
Терезенің сол бөлігіндегі-браузер терезесі. Онда код терезесінде барлық жарияланулардың құрылымын көріп шығуға болады.
1.5-сурет. Редактор терезесі
2.4. Программа құрылымы. Негізгі модуль . Әдіс
Кез келген программа program сөзінен басталатын проект файлы мен бір не бірнеше модульдерден тұрады да, қолдан құрылатын программа модуль ішіне енгізіледі. Проект файлы dpr, модуль pas кеңейтілуі бойынша сақталынады. Проект файлын негізгі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz