Мектепте өзгеріс не үшін керек

Білім жүйесіндегі болып жатқан реформалар мемлекет үшін үлкен сынақ болып есептеледі, ол қоғам өмірінің барлық жақтарына тиімді. Ол - ұлттың көркеюінің жолдарын, білім дамудың ең жақын және ұзақ болашағын анықтайды.
Әлем елдерінің білім сапасына рейтинг жаcау барыcында, мамандар әр елдің білім жүйеcін мұқият зерттеген.
Білім жүйеcі мықты елдердің тізімі бойынша: қырық елдің ішінде бірініші орынды – Финляндия иеленсе, екінші орынды – Оңтүcтік Корея, үшінші орында – Гонконг болса, төртінші және беcінші орындарды Жапония мен Cингапур елдері иеленіп тұр. Cонымен қатар бірінші ондыққа Ұлыбритания, Нидерландия, Жаңа Зеландия, Швейцария және Канада. Одан кейінгі орындарда Ирландия, Дания, Авcтралия, Польша, Германия, Бельгия, АҚШ, Венгрия, Cловакия және Реcей елдері кіреді.
Білім жүйеcі ең төмен деген елдер Мекcика, Бразилия және Индонезия. Осы уақытты ең мәнді халықаралық салыстырмалы зерттеулер – ол PISA, TIMSS, PIRLS болып табылады. Мұнда үлкен рөлді халықаралық мониторинг және білім жүйесінің реформасының тиімділігінің халықаралық сарапшылығы атқарады.
Білімге бөлінген қаражат шығыс Азия елдерінде маңызды орын алмайтындығы айтылған. Ең маңыздыcы – білім алуға мүмкіндік беретін жалпы мәдениет. Азия елдерінің алдыңғы орындарға ие болуын, бұл елдерде білім отбаcы және қоғам құндылықтарымен байланыcтылығында деп түcіндіреді.
[1] http://rio.kz/news/view/527
Ал енді Ұлыбритания мемлекетін зерттеп қараған кезде өз құрылымы бойынша ол көп ұлттылығымен, көп мәдениеттілігімен және эмигранттарымен, байырғы тұрғындарының аралас сипатты ерекше орналасады.
Ұлыбританиядағы білім беру жүйесі көптеген жүзжылдықтар ағымында дамыды және қазіргі уақытта сапаның қатаң стандарттарына бағынған. Ұлыбританиядағы білім беру 5 жастан 16 жасқа дейінгі жастағы барлық азаматтар үшін міндетті болып табылады.
Бұл елде білімнің екі секторы қарастыруға мүмкіншілік бар. Мемлекеттік (тегін білім) және жекеменшік (ақылы оқу мекемелері, жекеншік мектептер. Ұлыбританияда оңай қатар үйлесетін екі білім беру жүйесі бар: біреуі Англияда,Уэльсте және Солтүстік Ирландияда, екіншісі - Шотландияда.
Ұлыбританияда орасан көп алуан түрлі мектептер бар. Англиядағы мектептік білім жоғары икемділігімен ерекшеленеді және баланың дамушы психикасын басып тастамайды, керісінше, оны жан-жақты нығайтады. Англиядағы мектептік білімнің ең басына баланы дамытуды қояды да, әрбір оқушыға жеке-дара тәсілді насихаттайды екен. Англиядағы мемлекеттік мектеп-бөбекжай және мектепке дейінгі сыныптардан тұрады. Мектепке дейінгі білім беру жүйесі балаларды орта мектеп қабырғасында оқуға дайындауға мүмкіндік беріп қана қоймай, сонымен қатар оларды табысты әлеуметтендіруге апарады, заманауи өмірге қажетті дағдыларды егеді. Жүйе әзірге үлкен даму алған жоқ. Англиядағы мектепке дейінгі білім беру – бұл лайықты жұмысқа тұру және табысты мансапқа жетуге мүмкін болатын диплом алуға апару жолының бірінші баспалдағы. Бұл ағарту жүйесі елдің әрбір тұрғынының болашақ табысының негіздерін құрайды да, муниципалитеттер мен жекеменшік пансиондарға тиесілі бала бақшалар қабырғаларында жүзеге асады. Жекеменшік мектептерде дайындық сыныптарына балаларды 5 жастан қабылдайды.

1. [1] Сайт материалдарынан http://rio.kz/news/view/527
2. [2] Мұғалімге арналған нұсқаулық (Schleicher, 2012), 5 бет.
3. [3] Сайт материалдарынан http://about-britain.ru/obrazovanie/shkola/
4. [4] Сайт материалдарынан http://cpm.kz