Қақтығыс жайлы тұжырымдамалар

Жоспар
Кіріспе

І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
а) Қақтығыс жайлы Т. Парсонспен, Элтон Мэйоның тұжырымдамалары.
б) Льюиса Козер мен Ральф Дарендорфтың көзқарастары .
в) Ресейдегі қақтығыстардың теоретикалық қолданбалы маңызы.
ІІІ Қорытынды
ІV Пайдаланылған әдебиеттер.

Қазіргі кезде қақтығыс теориясы қосымша нақтылауды иеленді. Қақтығыстану мәселенамасы шамалы нақты сипаттаманы иеленді.
Қақтығысты зерттеуде теориялық аспектіні өңдеуде американдық социолог Толкатт Персонспен жүйеленген ұйымның құрылымдық – функционалды үлгі маңызды орын алды. Спенсердің артынша, Соркинннің әсерінсіз (ол 1922 ж. Ресейден кетуге мәжбүр болды, АҚШ – та орнықта, 1930 ж. Гарвард университетінде өзі құрған әлеуметтік факультетті басқарады). Ол қоғамды адамдар арасындағы қарым-қатынас жүйесінде қарастырды, оны байланыстырушы буын қалып пен құндылық деп есептеледі. Парсонс келесі жағдайларды зерттейді: а) кез келген әлеуметттік жүйе беріктік, тұрақтылық және жақсы интегралданған құрылымды ұсынады.
б) бұл жүйенің әр элементінің белгілі қызметі бар, соның әсері оның тұрақтылығына үлес қосады;
в) әлеуметттік құрылымдары функциялау одақ мүшесінің құнды келісіміне негізделеді, олар қасиетті тұрақтылық пен интеграцияны қамтамасыз етеді.
Парсонстың пайымдауынша, әлеуметтік әрекеттің нормативті компоненттері төрт деңгейде айналады: организм, тұлға, әлеуметтік жүйе, мәдениет. Қақтығыстың мүмкіншілігі әлеуметтендіру процесінің өзінде жатыр, нәтижесінде адам тек әлеуметтік жүйе функционалдық әдісіне ғана қатысты емес және сәйкес мәдениетінің құндылықтары мен қарым – қатынастағы организмнің ішкі физиологиялық қасиеттері мен адамның қасиеттіліктерінің әлеуметтендіру нәтижесінде сәйкестікке, белгілі кернеуге өсуі мүмкін.

Пән: Философия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
а) Қақтығыс жайлы Т. Парсонспен, Элтон Мэйоның тұжырымдамалары.
б) Льюиса Козер мен Ральф Дарендорфтың көзқарастары .
в) Ресейдегі қақтығыстардың теоретикалық қолданбалы маңызы.
ІІІ Қорытынды
ІV Пайдаланылған әдебиеттер.

Қазіргі кезде қақтығыс теориясы қосымша нақтылауды иеленді. Қақтығыстану
мәселенамасы шамалы нақты сипаттаманы иеленді.
Қақтығысты зерттеуде теориялық аспектіні өңдеуде американдық
социолог Толкатт Персонспен жүйеленген ұйымның құрылымдық – функционалды
үлгі маңызды орын алды. Спенсердің артынша, Соркинннің әсерінсіз (ол 1922
ж. Ресейден кетуге мәжбүр болды, АҚШ – та орнықта, 1930 ж. Гарвард
университетінде өзі құрған әлеуметтік факультетті басқарады). Ол
қоғамды адамдар арасындағы қарым-қатынас жүйесінде қарастырды, оны
байланыстырушы буын қалып пен құндылық деп есептеледі. Парсонс келесі
жағдайларды зерттейді: а) кез келген әлеуметттік жүйе беріктік,
тұрақтылық және жақсы интегралданған құрылымды ұсынады.
б) бұл жүйенің әр элементінің белгілі қызметі бар, соның әсері оның
тұрақтылығына үлес қосады;
в) әлеуметттік құрылымдары функциялау одақ мүшесінің құнды
келісіміне негізделеді, олар қасиетті тұрақтылық пен интеграцияны
қамтамасыз етеді.
Парсонстың пайымдауынша, әлеуметтік әрекеттің нормативті компоненттері
төрт деңгейде айналады: организм, тұлға, әлеуметтік жүйе, мәдениет.
Қақтығыстың мүмкіншілігі әлеуметтендіру процесінің өзінде жатыр,
нәтижесінде адам тек әлеуметтік жүйе функционалдық әдісіне ғана қатысты
емес және сәйкес мәдениетінің құндылықтары мен қарым – қатынастағы
организмнің ішкі физиологиялық қасиеттері мен адамның қасиеттіліктерінің
әлеуметтендіру нәтижесінде сәйкестікке, белгілі кернеуге өсуі мүмкін.
Парсонс әлеуметтік жүйені белгілі типтегі ұйым есебінде түсінеді,
ол төрт функционалды тараптарды ұсынады: сыртқы объектілерге бейімдеу
мақсатқа жету, жүйені интеграциялау, нормативті – құндылық үлесіндегі
құрылымдық формаларды өндіру. Және де, бейімдеу экономикалық қарым –
қатанаста мақсатқа жету – саяси жағдайды, интеграция - құқықтық нормалар
мен салт – дәстүрлерді, құрылымдарды өндіру әлеуметтік институттар,
сенушілік және ізгілікті қамтамасыз етеді деп есептеді.
Әлеуметтік Жүйенің ішкі кериарлықтары ауқымды болды, нәтижесінде
қақтығыстар пайда болды. Жалпы Парсонс жүйедегі элементтер арасындағы
қақтығыссыз үндісті қарым – қатынасты жақтаған. Оған қақтығыс әлеуметтік
анология, өздігінше дерт , оны жеңу керек деп санаған.
Парсондық қақтыығыс және одан құтылу туралы көзқарасына жақын пікірді
30-40 жылдары әлеуметтануда адамдық қарым - қатынас тілімен
индустриалды электр ұсынды. Оларда қақтығыспалы қатерлі әлеуметтік
ауру қоғамдық теңдік пен іскерлік жағдайды бұзады деп қарастырады.
Мысала: Элтон Мйа өндірістік еңбектің өсуіне әсер ететін әртүрлі
фауторларды зерттей келе, бір жағынан адамға топтық өткізу көнтектеріне
қосылған әлеуметтік организмдердегі көзғарас, зерттеудің нәтижесі.
Индустриалды кәсіпорын басшыларының ұсыныстары болды.
• Өнімнің шығуына қарағанда, көбінше адамдарға теңдікті ұстау.
• Жекеден (индивидуальды) ұнсымдық марапаттауға бағытттырақ бару;
• Экономикалық ынталандыру әлеуметтік - психологиямен игі
адамгершілік атмосфера құптай, жұмысқа қанағаттанарлықты
жоғарлата, басқарудың демократиялық үлгісін қолдана отырып толықтыру.

• Өндірісті жоғарлату үшін еңбек гуманизация, ұнсымдық шешім,
қызметкерлерді бейімдендіру және кәсіподақпен жақсы қарым -
қатынкас секілді әдістер қолдану.
Қақтығыстанудың дамуын зерттеуге әйгілі Чикактық мектептің
әлеуметтенушілары белгілі әсер етті.
Олар қақтығысқа қарсы болудың өзара байланысты төрт типті
әлеуметтік өзара әрекет көрсетті – жарыс, қақтығыс, бейімдеу және
ассимиляция олардың паймдауынша, қақтығыс жарыстан басқа типтегі өзара
қарым – қатнынас өтеді. Яғни, әлеуметтік өзгерістерде маңызды кез болып
табылады. Осыдан басқарушыларға маңызды кез болып табылады. Осыдан
басқарушыларға маңызды тәжирибелік мақсатшыларды формалау шықты;
ынтымақтастықта қақтығысты тасымалдауды бейімдендіру, әлеуметтік топтар
арасындағы үйлесімді қарым – қатнынасты ынталандыру қақтығыстық
жағдайларды шешу бойынша нақты әдістік бағдарламаларды орындау.
Ғылымдардың назарын аудартқан жайт, типті тиімсіз қызмет етіп және
басқарылатын ұйымдардың өзінде қақтығыстуындап жатады. Бұл жағдай
әлеуметтік жүйенің қандай да бір үлгісі тұрақты консенсусты (келісімділік)
қабілеттілік екендігіне күмән туғызды. Сонымен қатар, әлеументттік
кереғарлық сипатының зағңзылығы мен табиғи құтылмастықтың ескеру
қажеттілігі қалыптасты. Нәтижесінде 50 жылдардың басында АҚШ – та,
Германияда, Францияда және бірқатар Батыс елдерінде қақтығыс заманауи
тұжырымы қалаптасып және жүйеленді.
Алғаш таралғаны американдық Льюиса Козердің позитивті функционалды
қақтығыс консепциясы десек болады. Бұл консепцияның маңызы, қақтығыс,
қоғамға өгейлік анамальды құбылыс емес; Олар - өнім, элеуметтік жүйенің
ішкі жағдайыының элементі, онда жайттар жеке тұлғалар мен элеуметтік
топтар арасындағы қалапты жағдайлар.
Козер қақтығысты бағалық пен құндылық үшін күрес деп түсінуді
ұсынады, белгілі әлеуметтік топтар мен жеке тұлғалар арасында
қызығушылық, көзқарас, сезім - сәйкестіктері бойынша өзара бар және болуы
қажет әлеуметтік кернеулік есебінде қарастырды. Оның көзқарасы бойынша
қақтығыс маңызды қызмет атқарыды, ол кей – кейде әлеуметттік топтар мен
жеке адамдар арасындағы кикілжің мен даудамайды шешеді.
Кез келген қақтығыстың тайталаста позитивті потенциол жатыр. Ол,
қақтығыс жеке тұлғаның әлеуметтенуі және әлеуметтік топтардың пайда
болуына көмектесуіне байланысты. Құрлымдық – функционалдық талдауға сыни
қатынасты білдірген Батыс Еуропалық ғалымдар. Оның ішінде қоғамдағы
қақтығыс модель консепциясын ұсынған неміс әлеуметтенушісі Ральф
Дарендорфтың орны ерекше.
Дарендорф қоғам кез келген сәтте өзгеруі ықтимал, кез келген
көзқараста кереғарлықпен қақтығыс бар дейді. Әлеуметтік жүйенің кез келген
элементі өзгеріспен дезорганизациялауды көп не аз дәрежеде шақырады. Әр
қоғамға басқарушылыққа негізделген, біреулер басқарады, ал біреулер
басқарылады. Қақтығыстек адамдарды бөлген әлеуметтік теңсіздік, құбырларға
біріңғай болуға рұқсат болмайды,осымен қатар басшылық үшін, абырой
мен пристиж үшін күрес, кәсіпорынмен ұжымдағы тең емес жағдайлардан бірі
басқару құқығымен, бірі бағынып және алдыңғылармен берілген бұйрықты
орындауға міндеттелген жағдайда пайда болады.
Дарендорфтың пайымдауынша қақтығыс қоғамдық өмірден бөліне алмайды,
олар иеархиялық келісілген жүйенің нәтижесі. Алайда, адамдар қақтығысты
реттеуге мүмкіншілік бар, ол үшін ең құрығанда 3 жағдай маңызды:
біріншіден, қақтығысуға келгендірдің айырмымен құндықтарын; Екіншіден, екі
жақты ұйымдастыру деңгейін көтеру, ұйыдастыру деңгейі жоғарлаған сайын
келісімге келуге және сенімділікті орындау жеңілдейді. Үшіншіден, белгілі
заңдылықтардың келісімі қақтығысуға қатысушы екі жақтың қарым – қатынасын
сақтауды қамтамасыщ етді. Қақтығыс туралы ерекше көзқарасты белгілі
француз социоглог Ален Турен ұсынады. Оның 80 жылдары жазылған
Возврещение человека действующего атты еңбегі 1998 жылы орысша
аудармасы шықты. Бұл еңбектің қызықтығы автор классикалық әлеуметтенуды
қатты сынай отырып, функционалдық және эволюциалық құрылымды қарастырып,
постиндустриалдық қоғамға өту кезеңінде басқа нәрсеге, яғни әлеуметтік
әрекетке, әрекет етуші тұлға ретінде субъектіні активизияциялау, қоғамдық
қозғалыстар мен қақтығыстар арқылы қоғамды өздігінен реттеуге көмектесу
секілді әрекеттерге бағытталу керек.
Туреннің пайымдауынша, өзгеру механизмі – ортақ мәдени ағымдар мен
оларды басқару үшін әрекет етуші тұлғалар мен қоғам субъектілер
арасындағы қақтығыс салдарынан болады. Қағамдық ұйымдар мәдени үлгілерді
қадағалау бойынша қоғамдық күштер арасындағы қақтығыстың қарым –
қатынас нәтижесі ретінде түсінілу қажет. Осыған сәйкес қоғам, ұжым
өзінің қоршаған ортамен қарым – қатынасын нормативті үлгімен
ұйымдастырады. Ләни, қақтығыс мәдени және әлеуметтік ұйым деңгейінде
белгіленген қағида бойынша өмір сүреді. Мұйндай тәртіп бар жерде оны
даулауда бар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.