Алматы облысындағы өсірілетін балықтың түрлері

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 63 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1. АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ӨСІРІЛЕТІН БАЛЫҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ . . . 4

1. 1 Талдықорған қаласындағы балық өнімдері . . . 4

1. 2 Талдықорған халқының пайдаланатын балықтың түрлері . . . 10

2. ӨНДІРІЛЕТІН БАЛЫҚ ӨНІМДЕРІНІҢ САПАСЫ . . . 13

2. 1 Балық өнімдерінің сапасын зерттеу әдістері . . . 13

2. 2 Балық өнімдерінің халықаралық талапқа сай болуы . . . 48

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 53

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 55

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі: Балық және теңіз өнімдері-адамға өте жұғымды тағамдар. Еліміздің суларында балықтың мыңнан астам түрлері тіршілік етеді, оның 250 түрі ауланады. Теңіздерде балық аулау өрістеген сайын, дәмді де жұғымды тағам көбейіп, халық дастарқаны молая түсуде.

Балық шаруашылығы өнеркәсібінің балық аулайтын осы заманғы техникамен жарақтанған ірі кемелері балықты аулаған жерлерінде сол бойда өңдейді. Мұның өзі балық өнімдерінің (тоңазытылған балық, жон еттері, консерві т. б. ) өте дәмді және сапалы болуына әсер етеді.

Сатуға түсетін балық өнімдерінің ассортименті мұхит балықтары есебінен көбейін келеді. Халықтың күнделіктітұтынуда балықтың, балық тағамдарының көбейуіне байланысты тұтынушылардың, әсіресе үй шаруасындағы әйелдердің балық түрлерін, ерекшеліктерін, олардың тағамдық құндылығын білу қажет.

Балық және теңіз өнімдері-адамға өте жұғымды тағамдар. Еліміздің суларында балықтың мыңнан астам түрлері тіршілік етеді, оның 250 түрі ауланады. Теңіздерде балық аулау өрістеген сайын, дәмді де жұғымды тағам көбейіп, халық дастарқаны молая түсуде.

Балық шаруашылығы - балықты өндіру және өңдеумен айналысатын тамақ өнеркәсібінің бір саласы. Тамақ өнеркәсібінің бір саласы ретінде балық шаруашылығы ХYII - ғасырда пайда болды. Балық шаруашылығы Қазақстан республикасы территориясында негізінен Каспий және Арал теңіздерінде жүргізілді. Осы ретте мен дипломдық жоба ретінде «Талдықорған қаласында өткізілетін балықтың және балық өнімдерінің сапасын зерттеу» тақырыбын таңдадым.

Дипломдық жұмыстың мақсаты: «Талдықорған қаласында өткізілетін балықтың және балық өнімдерінің сапасын зерттеу»

Осы мақсатқа жету үшін алдымызға келесі міндеттерді қойдық:

«Талдықорған қаласында өткізілетін балықтың және балық өнімдерінің сапасын зерттеу» мақсатын айқындау.
Өнімнің сапа көрсеткіштерін қарастыру.
Өнімді сертификаттау ерекшіліктерін анықтау.
Балықтың партиясын қабылдауда стандарттар талаптарының сақталуын АҚ «ҰСжСО» Талдықорған филиалымен қадағалау.

Зерттеу нысаны : Талдықорған аймағында өндірілетін балық түрлері

Зерттеу пәні : Талдықорған қаласында өткізілетін балықтың және балық өнімдерінің сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін анықтау.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, төрт бөлімшеден, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімі, қосымшалардан тұрады.

Жұмыстың тәжірибелік құндылығы: сапаны анықтау әдістері қол жетімді және арнайы қондырғыларды қажет етпейді.

1. АЛМАТЫ ОБЛЫСЫНДАҒЫ ӨСІРІЛЕТІН БАЛЫҚТЫҢ ТҮРЛЕРІ

1. 1 Талдықорған қаласындағы балық өнімдері

Балық девон кезеңінен белгілі. Қазіргі көптеген түрлері 500 мың жылдан бері өзгерместен тіршілік етіп келеді. Балықтың мекен ету аумағы биік тау су қоймаларынан мұхиттың терең су түбіне дейінгі ауқымды қамтиды. Тұздылығы 70% суға төзетін балықтарда бар. Балықтың дене тұрқы, түсі, құрылысы, физиологиясы жағынан айтарлықтай ерекшеленеді. Олардың дене тұрқы 1 см-ден 20 м-ге дейін болады, ал салмағы 1, 5 г-нан 12-14 т-ға жетеді. Олардың пішіндері де әртүрлі: ұршық, жебе тәрізді, екі бүйірінен немесе арқасына қарай қысыңқы, жылан, таспа, шар тәрізді, дөңгелек, т. б. болады. Балықтың денесі 3 бөліктен(бас, кеуде, құйрық) тұрады. Олардың жұп тану тесігі мен көзі, жұп (кеуде, құрсақ) және дара (арқа, құйрық, құйрық асты) қанаттары болдады. Кейбір балықтардың қанаттары жетілмеген, ал кейбір түрлерінде өте жақсы жетілген. Денесін қабыршақ жапқан, бірақ қабыршақсыз немесе сүйекті қылтаң жапқан түрлері де бар. Желбезекпен тыныс алады, ауамен тыныс алуға бейім органы бар балықтар да кездеседі. Балықтың жыныстық қабілеті жетілгенше тез өседі, олардың өсуі көбіне жыл маусымына, тіршілік жағдайына байланысты. 1-2жыл, тіпті 100 жылға дейін тіршілік ететін балықтар да бар. Жүрегі 2 камералы, қан айналу шеңбері-біреу. Миының құрылысы қарапайым. Көптеген балықтардың иіс сезу, сезім, Ф ЖИГК 709-06-09. Оқушылардың тәжірибесі өту барысы бойынша есеп беру.

есту, көру мүшелері жақсы жетілген. Олардың бүйір сызығы судың қозғалысын қабылдайды. Сүйекті балықтардың көпшілігінде торсылдақ болады, ол дене тепе-теңдігін сақтау қызметін атқарады, ал кейбір балықта торсылдақ-тыныс алу органы; балық торсылдақ арқылы өзі шығаратын дыбысты күшейтеді. Қорегінің түріне қарай балық: фитофаг, планктофаг, бентофаг, детритофаг, жыртқыштар болып бөлінеді. Балық әдетте дара жынысты, сондай-ақ қос жынысты түрлері де кездеседі. Бұлардың көпшілігі сырттай ұрықтанып, уылдырық шашу арқылы көбейеді. Сондай - ақ іштей ұрықтанып, тірі шабақ немесе ұрықтанған уылдырық туатын түрлері де болады. Тіршілігінде олар бірнеше рет уылдырық шашады, бір рет уылдырық шашатындар да болады. Уылдырығын судағы өсімдікке, тасқа жабыстырып қоятындар, көміп тастайтындары, тіпті моллюскілердің денесіне тығып сақтайтындары да кездеседі. Балық жыл маусымына сәйкес қорегін, қыстауы немесе уылдырық шашатын жерін іздеп, кейде мыңдаған км - г дейін өрістейді. Балық - адам үшін қажетті белокқа бай тағам көзі. Оның еті, уылдырығы, ал кейбір түрінің терісі де пайдаланылады, олардан балық майы алынады. Ішінде улы түрлері де кездеседі. Балық аулау шаруашылығы ертеден белгілі дегенмен оның шарықтау биігі 20 ғ -дың 70 - жылдарына тура келеді. Осыған байланысты кейбір кәсіптік маңызы зор балықтың санын азайтпау үшін, олардың табиғи көбеюіне қосымша әртүрлі қолдан өсіру әдістері көмегімен қамқаорлық жасалады. Саны өте азайып кеткен, айрықша қорғауға алынған балық түрлері мен түр тармақтары халықаралық және ұлттық «Қызыл кітапқа» енгізілген. Ғылыми мақсаттар үшін кейбір балықтарды лабораторияда өсіреді. Балық туралы ғылым ихтиология деп аталады. Осы кездегі сүйекті балықтар 4 класс тармағына бөлінеді: Шеміршекті сүйектілер, қауырсын қанаттыла, қос тыныстылар және саусақ қанаттыла.

Шеміршекті сүйектілерге-бұл класс тармағына сүйекті балықтар тобының ертедегі және қарапайым құрылысты түрлері жатады. Шеміршекті сүйектілердің көп белгілері шеміршекті балықтарға ұқсайды және скелеттерінің сүйекті жерлері көп емес. Ол скелет сүйектері терінің жамылғы сүйектерінен пайда болған. Шеміршекті сүйектілер көбінесе су түбінде тіршілік етуге бейімделген. Шеміршекті сүйекті балықтарда, шеміршекті балықтардың мына белгілері сақталған:Рострумның болуы, сондықтан ауыз тесігі көлденең саңылау секілденіп басының астыңғы бетінде орналасқан. Құйрық қанатты гетероңеркальды, жұп қанаттары қақпақшолары және жүрегінің артерияларды конусы болады. Сонымен қатар кейбір сүйектібалықтарға тән белгілері де бар:қаңқасының сүйекті бөлімі және желбезең қақпаларының болуы, желбезен қақпаларының болуы, желбезен сүйекті жақтары мен қоршалған ауызы орналасады. Көздері кішкентай, ал олардың алдыңғы жағында, басының үстіңгі бетінде, танау тесіктері тұрады. Әрбір танау тесігі тері тектес көлденең тұрған пердемен 2 (алдыңғы және артқы) бөлімге бөлінеді. Бастың артқы және бүйір жағында жалпақ желбезек қақпалары болады. Желбезектер осы қақпақтардың астында орналасқан. Балықтың жүзу кезіндегі қимылдары, олардың қанаттарының түрліше қозғалуына байланысты. Балықтардың ілгері қарай қозғалуына құйрық қанаты басты органы болып табылады. Егер қос қанаттарын денесіне таяп байласақ, олар бауырын судың бетіне қаратып қалқып су бетіне шығады. Арқа және құсақ қанаттары активті қозғалыстарға қатыспағанымен балық денесінің орнықты болуына олардың үлкен әсері тиеді.

Қауырсын қанаттылар-өте қарапайым құрылысты, өткен мезазой дәуірінде кең тараған балықтар. Осы кезде екі түрлі ғана тіршілік етеді. Қабыршақтары ганандасы немесе сүйекті жүзу көксерке тәрізді балықтардың денесі ұршық-сопты жұмыр болса, баяу қозғалатын сазан, тобан, тұқы, мөңке тәрізділердің екі бүйірі қызыңқы, жоны көтеріңкі болады. Ал су түбінде тіршілік ететін балықтардың құрсағы арқасына қарай қабысып, денесі талпайып кетеді. Тіршілік етуіне байланысты кейбір ерекшеліктері ғана болмаса дене және мүшелер жүйесінің құрылысы шеміршекті балықтар мен сүйекті балықтарда біріне-бірі ұқсас.

Балықтардың орталық жүйке жүйесі мидан және жұлыннан құралады. Ми-бас сүйектегі ми сауытында орналасқан. Сондықтан балықтар жануарлардың бассүйектілер тип тармағына жатады.

Қазақстанда бірнеше балық шаруашылығы бассейні бар. Каспий, Арал теңізі, Зайсан, Балқаш, Алакөл, Қапшағай, Бұқтырма, су қоймалары Ертіс, Сырдария сияқты су көзінің маңызы зор.

Алакөл көлі - Қазақстандағы ішкі су қоймаларының ішінде көлемі жағынан екінші орын алатын әрі республикамыздағы тұйықталған (ағып шықпайтын) көлдердің ішіндегі жалғыз терең сулы ғажайып көл. Алматы мен Шығыс Қазақстан облыстарының шегінде орналасқан Алакөл солтүстік шығысында Балқаш-Алакөл ойпатындағы Жетісу (Жоңғар) Алатауының шығыс жоталары мен Тарбағатайдың күнгей жоталарының арасында жатыр. Ол жартылай шөлейт аймақта, теңіз деңгейінен 347 метр биіктікте орналасқан, аумағы 2700 шаршы метрді қамтиды. Тереңдігі 50 метрге дейін жетеді, ұзындығы 102 км, ені 54 км шамасында. Оған 15-тен аса салалар келіп құяды. Су бетінің ең үлкен температурасы 24 градусқа жетеді.

Сасықкөл, Ұялы, Жалаңашкөл және басқа да біршама кіші көлдермен бірігіп, Алакөл көлінің жүйесін құрайды. Көлдің аумағы (аралдармен қосқанда) 2696 шаршы км, судың көлемі 58, 56 куб. км, ұзындығы 104 км, ені 52 км, орташа тереңдігі 22 м, неғұрлым терең тұстары 54 м, жағалау жиегінің ұзындығы 348 км. Жағалауларды жартыаралдар, мүйістер, шығанақтар мен айлақтар қатты тілімдеген. Үлкен және кіші Балғын шығанағы едәуір тереңірек болғандықтан кемежай-баспана ретінде пайдаланылады. Алакөлдің орталық тұсында Үлкен, Кішкене, Аралтөбе т. б. аралдары бар. Жағалаудың климаты өте құбылмалы. Көл бетінде ұдайы желді болып тұрады. Көлдің солтүстік бетіндегі желдің ең жоғарғы жылдамдығы 40-50 м/сек, оңтүстік-шығыс пен орталық бөлігінде 50-60 м/сек. Әсіресе күз-қыс маусымында толқындардың биіктігі 2-2, 5 метрге жетеді. Мамыр айының соңына қарай судың темперетурасы +7 . . . + 15 С шамасында болады. Жазда судың бетінің ең үлкен темпереатурасы 26 С-ты көрсетеді, солтүстік аймағындағы таяз сулы жағалау тұстарында 30 С-ты көрсетеді. 20 м тереңдікте судың температурасы 18 С-тан аспайды.

ХII-ХIХ ғасырларда көл Түрге-Нор (монғолдың көпір-көл), Алақтагөл, Алатеңіз, Алақта болып бірнеше атауға ие болған. Көлдің атауы Ала+көл - «Ұлы көл» деген көне түркі сөзі мен монғол сөзінің бірігуінен алынған деген пікір бар. Қазақшадан аударғанда «Ала көл» деген мағынаны білдіреді. Судың түсі расында да түрлі-түспен құбылып жатады: бірде таңғы түнық ауада көгілдір болса, күн ұясына батар мезгілде көкшіл тартады. Кешкі қызарып батқан күннің сұлу шапағы, күні бойғы жарқыраған күн және судың шипалы қасиеті мұнда келуші туристерді жылдан-жылға көптеп тартып отыр.

Алакөлдің суы теңіздікіндей тұзды. Құрамы жағынан натрий хлоридті және натрий хлоридті-сулдьфатты суды Қара теңіздің суымен салыстыруға болады. Акватория бойынша судың минералдануы 1, 2 ден 11, 6 г/л ға дейін тербеледі. Алакөл ойпаты ылғал жеткіліксіз аймаққа жатады және тамаша климактологиялық курорт. Алакөлдегі шомылу маусымы маусымның ортасында ашылады. Ғажайып жағалау - шипалы қара малта тастар. Көлдің түбі малта тасты (галечниковый) жағалаудың кейбір тұстары (илистый), жағалауды күн қызуынан жылу алған майда қиыршық тастар жапқан. Қасиетті суынан басқа мұнда күкіртсутекті балшық және даланың минералды тұздармен қаныққан таза, құрғақ ауасы бар.

Курорттар мен шипажайлардың жоқтығына қарамастан, осы бүкіл табиғи факторлардың әртүрлілігі демалуға қолайлы жағдай туғызады және тері ауруларын, тыныс алу органдарының, сүйек-бұлшықет жүйесі аурулары.

Көлдің орталық бөлігінде үш аралдан тұратын архипелаг бар, онда 1998 жылы Алакөл мемлекеттік табиғи қорығы құрылды. Алакөл Орталық Азиядан Индия мен Африкада қыстап қалуға ұшатын құстарды тоғыстыратын аса маңызды жол торабы болып саналады. Осында жүздеген мың құстар пана тауып демалады, олардың көпшілігі Қызыл кітапқа енгізілген. Олардың ішінде қызғылт және бұйра бірқазан, сұңқылдақ аққу, ақбас үйрек, (орлан-белохвост), ақбас тырна, дуадақ, реликтілік шағала, қоқиқаз т. б бар.

Алакөл балыққа бай: ақ алабұға, осман, (однацветный губач), көлдің және өзеннің көкбасы, сазан, көксерке, мөңке балық.

Балқаш өңірі - әрі жылы, әрі күн сәулесі көп түсетін табиғаты жағынан Қазақстандағы тартымды жерлердің бірі. Шөлді болып келетін қуаң дала Балқаш көлінен нәр алады. Бұл аймақ өзінің әсем көрінісімен, ерекше өсімдіктер және жануарлар дүниесімен белгілі.

ХХ ғасырдың 50-жылдарына дейін бұл жерде хайуанаттар қожасы жолбарыс болған. Өтуге болмайтын шытырман тоғайдың арасынан жабайы шошқаны да кездестіруге болады. Іле өзенінің атырауын секемшіл елік, сайғақ пен қарақүйрық, түлкі мен борсық мекендейді.

Балқаш өңірін әр түрлі құстар мекендейді. Көлдің шеткері түпкірлерінде қызғылт және бұйра бірқазан құстар ұя салып бакландармен бірге үлкен сап түзеп көлде жүзіп жүреді.

Бұл аймақтың өсімдіктері әсіресе елсіз даладағы шабындықтар мен батпақты жерлердегі өсімдіктер өзара үйлесімдік тауып далаға ерекше нәр беріп тұрады. Олар: сексеуіл, жыңғыл, жусан, қарандыз, мия, түйетікен және сасыр. Сонымен қатар талды ормандары тораңғы және жыңғылды шағын тоғайлармен ұштасып жатады. Сулы жерлердің бәрінде де қамыс, жөке, құрақтар өседі. Осы ну тоғайлы, қоғалы жерлер көптеген сүтқоректілердің, құстардың, балықтардың тіршілік алаңы сияқты. Балқаш өңірінде сасыр, жусандар мен араласа өскен қызғалдақ пен бәйшешекте даланы ерекше сәнге бөлеп тұрады. Осы көріністерге асқақтықпен 1000 метрлік биіктіктен қарап Бектауата тау алабы созылып жатыр.

Балқаш көлі - Каспий теңізі мен Арал теңізінен кейінгі ірі көлемді және ағынсыз су қоймасы. Көлдің ұзындығы - 614 шықырым, ені - 3, 5-нан 44 шақырымға дейін жетеді. Ең терең жері 26 метрге дейін барады. Айдын көлдің аумағы 18200 шаршы шақырым болса, тоғандарының ауданы - 413300 шақырым.

Балқаш көлінің ерекшелігі - оның жіңішке бұғазбен жалғасып жатқан батыс пен шығыс бөліктерінің минералдарының екі түрлі болып келетіндігінде. Батыс бассейні бұрын суы көп болған Іліден толығатындықтан су тұщы болады да, шығыс бөлігі - ащы. Қазір көлге Іле, Қартал және Лепсі өзендері құяды. Кей жылдары қатты тасыса Аягөз өзенінің суы жетеді. Бұл көл төрт облысты - Алматы, Қарағанды, Жамбыл және Шығыс Қазақстан облыстарын тоғыстырып тұр. Батысында ең сусыз және тіршілік иелері аз кездесетін Бетпақдала жерімен шектеседі.

Балқаштың табиғаты өте таңғаларлық және оның қарама-қайшылықтары да өте көп. Климаты - күрт континентальды. Жазғы және көктемгі, күзгі маусымдарда ағып құйылған су түгелге жуық буланып кетеді де, көлдің деңгейі 12 текше километрден 200 текше километрге дейін ауытқып отырады.

Іле - Балқаш бассейнің биологиялық тіршіліктің түр-түрін, бағалы балықтарды өсіру сияқты балық шаруашылығы тұрғысынан алып қарағанда да маңызды су қоймаларының бірі болып табылады. Ихтиофаунаға жататындар ішінде сазан, Амур балығы, шабақ балық, каяз балығы, шұбаржон балық, ақбалық, ақмарқа, табан, жайын және басқаларын атауға болады. Көлден жыл сайын 8-10 мың тонна балық ауланады. Балқаш ақбалығы мен оның алабұғасы Халықаралық Қызыл кітапқа енгізілген. Аралда өліп қалған шабақ балықтар мен Арал каязы тек осында ғана сақталған. Оңтүстік Балқаш жағасындағы қамыс тоғай арасында, өзен жағалауларында жыл сайын мыңдағын түрлі құстар мекендейді. Солардың арасында Қазақстанның Қызыл кітабына жазылған жиырмадан астам құс түрі бар. Бұл жерде қабандар мен ондатралар, киіктер көптеп саналады.

Көлдің солтүстік жағалауында отандық өндірістің алыбы, әлемдік кәсіпорынның алдыңғыларының бірі - "Балқашмыс" АҚ орын тепкен. Көлдің оңтүстік жағалауын құнарлы жайлымдар мен егістік алқаптар алып жатыр.

Балқаш көлі демалыс пен саяхат үшін аса бірегей орын. Мұнда жыл сайын еліміздің әр түкпірінен мыңдаған адам келіп демалады.

Балқаш көлі - Қазақстандағы ең ірі көлдердің бірі. Ертеректе Балқаш бойының тұрғындары көлді Ақ теңіз және Жұмбақ көл деп екі түрлі атап келген.

Ақ теңіз деп көлдің батыс жағалауын мекендеген жұрт атаған. Оған себеп: негізгі өзендер Іле, Ақсу, Көксу, тентек және толып жатқан жер асты сулар көлге батыс жағынан құяды да, ондағы көл суының жартысы тұщы болып келді және сырт көрінісі мөлдір ақ түсті болды. Ал, көлдің оңтүстік-шығысын мекендеген ел «Жұмбақ көл» деп ат қойған. Бұл тұстан көлге Лепсі, Аягөз өзендері құяды, ал жер асты сулары бұл жағынан көлге қосылмайды. Көлдің қазіргі атауына байланысты халық ішінде бұрыннан айтылып келе жатқан аңыз бар.

Көлде балықтың 20-дан астам түрі бар, мұның 6 түрі ежелден көлдің өзінде өскенбалықтар (Іле, Балқаш көкбасы, Балқаш алабұғасы, т. б. ), қалғандары басқа жақтан әкелінген (карп, аққайран, шип, көксерке, Арал қаязы)

Қапшағай су қоймасы еліміздегі шаруашылық маңызы бар ірі су қоймалардың бірі болып табылады. 1970 жылы Қапшағай су қоймасы құрылған кездері әрбір балық үшін белгілі бір мөлшерде көлем жобаланған. Мысалы, осы жоба бойынша суқоймадағы амур балығын жылына 700 тоннаға дейін аулау жоспарланған, тек 1978-1979 жылдары 240 тоннаға жетсе, соңғы жылдары 30-35 тонна шамасында. Осы және тағы басқа да тұқытектес балықтардың азаю себебі, алдымен антропогенді факторлардың әсерінен болып отыр. Сол сиықты абиотикалық және биотикалық факторлардың да біршама санының кері әсерін жоққа шығармау керек. Сондықтан өсімдіктектес кәсіптік балықтардың санының азаюын басты назарға ала отырып, олардың суқойманың әрбір аймақтарында таралуын қарастырады. Бұл суқоймада кәсіптік маңызы бар балықтардың өкілдері болып табылады, яғни оларға ақ амур, дөңмандай сияқты балықтар кіреді. Барлық түрлері екі түр кәсіптік мақсатта жерсіндірілген. Қазақстанда балық тұтынымы жылына 5, 2 кг құрайды. Сонымен қатар жер шары бойынша адам басына тұтыну көлемі жылына 19 кг құрайды, ал тағамдану институтымен ұсынылған норма жылына 14, 6 кг құрайды.

1. 2 Талдықорған халқының пайдаланатын балықтың түрлері

Құбылмалы форель немесе бахтах - бұл балықтың Отаны - Солтүстік пен Орталық Америка. Форель албырттарға жатады. Бағалы қызғылт түсті еті үшін адамдар бұл балықты кең таратуға тырысты. Нәтижесінде бұл балық тоған балық шаруашылығының нысаны болды, дүние жүзінде көптеген елдерде жерсіндірілді. Ол Қазақстанда Шелек өзені су қоймасында тіршілік етеді. Бұл - орташа пішінді (ұзындығы 0, 5 метрдей, салмағы 6 кг), арқасы сұр түсті, бүйірінде жарқыраған теңбілдері мен қызыл (аталықтары уылдырық шашу кезінде) бүйір жолақтары бар балық. Өзінің “құбылмалы” деген атын кей түрлерінің ашық боялғандығынан алған. Қоректенуі алуан түрлі - бентос, ұсақ балықтар, жәндіктер және тағы басқалар. Форельге жақын балық - албырт. Қазақстанда 2 түрше - Каспий және Арал албырттары тіршілік етеді, олар Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.