Статистиканын ғылымдағы орны

I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
а) Статистиканын ғылымдағы орны
б)Статистиканын бегілері, көрсеткіштері
в) Статистикалық зандылыкар
III. Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер тізімі

1. Әпенов С. Құқықтық статистика: Оқулық. – Алматы: Жеті жарғы, 2004 ж
2. Мананов Б.Б, Модақұлова Ғ.М Халқаралық экономикалык статистика: Оқу құралы. –Алматы: экономика, 2004 ж
3. Общая теория статистики: учеьник: А.Я. Боярский, Л.Л. Викторова, и др: Финансы и статистика, М, 1985 г

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Әрбір ғылым саласының ,пәннің өз реттеулерін жүргізу кезінде
қолданатын , өзіне тән болып табылатын арнайы ұғымдары болады.
Статистиканың да өз қызметін белгілі бір уақыттар аралығында атқаруыеа және
ол үшін арнайы әдістерді , әдістемелерді қолдануға байланысты тек ғылымның
осы түрінде ғана тән болып табылатын арнайы ұғымдары категориялары
болады. Ол ұғымдар мен категориялар осы ғылымның арнайы құралдары болып
табылады, яғни статистика өзінің мақсатына жету үшін белгілі бір ұғымдарды
пайдаланады және қолданады.
Статистика пәнін қарастыру барысында қолданылатын ұғымдардың саны көп ,
бірақ олардың ішіндегі кейбіреулері ерекше маңыздылығына , жиі
қолданылатындығына байланысты арнайы түсіндіру , сипаттауды қажет етеді .
Олардың қатарына мыналар жатады: белгілер, статистикалық жиынтық, вариация
, статистикалық көрсеткіш, көрсеткіштер жүйесі және статистикалық
заңдылықтар.
Статистикалық белгілер ретінде , зерттеуге алынатын құбылысты
сипаттайтын , оның өзге құбылыстардан негізгі айырмашылығын білдіретін ,
сондай-ақ кейде зерттеуге жататын құбылысқа тікелей қатыстылығы болмаса да
оны қосымша тұрғыда маңызын ашатын құрамдарды алуға болады. Әлеуметтік
–қоғамдық құбылыстардың кез-келген түрі құбылыс ретінде бағалау үшін олар
белгілі бір белгілерді иеленуі керек . Яғни құбылыстың түріне түсінік
берілгенде , міндетті түрде оның ерекше белгілері ескеріледі.
Сонымен, статистикалық белгілер дегеніміз, құбылыстың өзіне
ғана тән ерекшеліктерін сипаттайтын және зерттеу жұмыстарында бақыланатын ,
өлшенетін құрамы болып табылады.
Құбылысты жалпы сипаттайтын белгілер мен құбылыстың
бірліктерін сипаттайтын белгілердің арасында ұқсастықтар мен
айырмашылықтар кездеседі. құбылыстың өзін ғана сипаттайтын белгілер, әдетте
сол құбылыстың маңызын, мазмұнын , ерекшелігін анықтайды. Мұндай белгілер
ол құбылыстың өзге қоғамдық құбылыстардан айырмашылығын білдіріп тұрады.
Статистикалық белгілер сандық және сапалық белгілер деп екіге
бөлуге болады. Бұлай бөөлу, өзге ғылым салаларында да кездеседі. Сапалық
белгілер сан түрінде бейнеленбейді. Сапалық белгілерді статистикада кейде
атрибутивтік белгілер деп те айтады.
Сапалық белгілердің бір көрінісі балама белгілер болып
табылады. Балама белгілер тек сөз түрінде ғана беріледі және бұл белгі
-нақты бір құбылыс белгісінің екі мағынадан тек бір мағынаға ие болуын
беріледі.
Сандық белгілер құбылысты немесе жиынтық бірліктерінің құрамын
тек белгілі бір шама түрінде сипаттауды білдіреді. Құбылыстың құрамын
сипаттайтын шамалар тек сан, цифр түрлерінде ғана кездеседі.
Статистикалық жиынтықтағы белгілер мағынасы және зерттеудің
мақсаты мен міндеттеріне қарай бірнеше түрлерге бөлінеді: негізгі және
қосымша, вариациялық, нәтижелік факторлық, елеулі және елеусіз белгілер.

Негізгі белгілер зерттелуге жататын құбылыстың мағынасын және
негізгі мазмұнын білдіреді.
Қосымша белггілер дегеніміз нақты қоғамдық құбылыстың түрімен
тікелей байланысты емес және оның түсінігіне , белгілеріне жатпайтын
тұрақсыз белгілер болып табылады. Мұндай белгілер құбылысты қосымша
тұрғыдан сипаттайды.
Вариациялық белгілер-бұл құбылыс үшін тұрақсыз , үнемі өзгеріп
отыратын белгілер болып табылады. Бұл белгілер нақты жиынтық бірліктерінде
әр қилы болып кездеседі және бір жиынтық бірлігінің өзінде де үнемі өзгеріп
отыра алады.
Нәтижелік белгілерге жиынтық бірліктерінің сапасын , мәнін өзгерте
алатын белгілер жатады.
Факторлық белгілер дегеніміз ,зерттелуге жататын құбылыстың өзге
құбылыс белгісінің әсер етуі салдарынан туындауы болып табылады : Яғни
факторлық белгі ретінде , сол құбылыстың пайда болуына тікелей әсер етуші
белгі алынады. Мұндай ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.