Ұлттық экономика мемлекеттік реттеудугі салық саясаты
Кіріспе
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
1.2 Салық саясатының түрлері.
1.3 Дамыған мемлекеттердің салық жүйесіндегі тәжірибелері.
II тарау. Қазақстан Республикасының салық саясатын мемлекеттік
реттеу мәселелері
2.1 Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
2.2 Салық саясатының даму жолдары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
1.2 Салық саясатының түрлері.
1.3 Дамыған мемлекеттердің салық жүйесіндегі тәжірибелері.
II тарау. Қазақстан Республикасының салық саясатын мемлекеттік
реттеу мәселелері
2.1 Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
2.2 Салық саясатының даму жолдары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
Осы курстық жұмыс «Ұлттық экономика мемлекеттік реттеудугі салық саясаты» деген тақырыпта мемлекетіміздің жүргізіп отырған саясатына талдау мақсатында жасалады. 1991 жылдың желтоқсанында өз тәуелсіздігін алған жас мемлекетіміздің жаңа экономикалық саясатында салық жүйесінің атқаратын рөлін жан-жақты қамтуға арналған жұмыс. Аталған жұмыста еліміздегі қазіргі салық жүйесі мен салық саясатына шолу жасап, еліміздегі қолданып жүрген салықтар мен алымдардың мәні мен маңызын және де кемшілігін көрсетуге тырыстым.
Салық жүйесі өте күрделі жүйе. Мемлекетіміздің әл ауқаты мен саясатына арқау боларлық тұрақты экономикалық дамуына әсер ететін жүйе. Бұл арада салық төлеушілер де, мемлекетте арақайшылық болмайтын қатынас болу үшін салық саясатына заң арқылы дұрыс жолға қоя білу керек.
Мемлекеттіке салық саясатын- салықтар саласындағы іс-шаралар жүйесін әзірлеген экономикалық саясатқа сәйкес қоғам дамуының нақты кезеңдегі әлеуметтік экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай жүргізеді.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақты және жеке болып бөлінеді. Нақты салықтар- мүліктердің сыртқы белгісіне қарай нақтылы табыстың түсуі есептелместен (жер салығы, мүлікке салынатын салық, бағалы қағаздарға салынатын салық) салынады.
Жеке салықтар жеке адамдар мен заңды мекемелердің қаражат жағдайына байланысты (пайдаға салынатын салық, табыс салығы, мұра немесе сыйға тартуға ауысқан мүліктерге салық) салынады.
Бұл курстық жұмыста мынадай мәселелерді ашуға тырыстым.
• Салықтың теориялық негіздері;
• Салық саясатының мәні мен мазмұны;
• Салықтың саясатының түрлері;
• Дамыған мемлекетердегі салық саясатының мемлекеттік реттеудегі тәжірибелері.
• Қазақстан республикасының салық саясатын мемлекеттік реттеу мәселелері;
• Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
• Салық саясатының даму жолдары
Қазіргі экономикалық дағдарыстан әлі де құтыла алмай отырған еліміз үшін салық саясатын жетілдіру, дамыту тақырыбы өте өзекті, маңызды және де керекті деп ойлаймын.
Айта кету керек, 1995 жылы 24 сәуірде Президенттің Заң күші бар жарлығымен қабылдпнған «Салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер туралы» салық Кодексі біздің еліміздің экономикасы үшін үлкен қызмет атқарды. Жалпы ішкі табыстың бүгінгі күні барлық ТМД елдерімен салыстырғанда жоғары деңгейде тұруы соның айғағы.
Салық жүйесі өте күрделі жүйе. Мемлекетіміздің әл ауқаты мен саясатына арқау боларлық тұрақты экономикалық дамуына әсер ететін жүйе. Бұл арада салық төлеушілер де, мемлекетте арақайшылық болмайтын қатынас болу үшін салық саясатына заң арқылы дұрыс жолға қоя білу керек.
Мемлекеттіке салық саясатын- салықтар саласындағы іс-шаралар жүйесін әзірлеген экономикалық саясатқа сәйкес қоғам дамуының нақты кезеңдегі әлеуметтік экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай жүргізеді.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақты және жеке болып бөлінеді. Нақты салықтар- мүліктердің сыртқы белгісіне қарай нақтылы табыстың түсуі есептелместен (жер салығы, мүлікке салынатын салық, бағалы қағаздарға салынатын салық) салынады.
Жеке салықтар жеке адамдар мен заңды мекемелердің қаражат жағдайына байланысты (пайдаға салынатын салық, табыс салығы, мұра немесе сыйға тартуға ауысқан мүліктерге салық) салынады.
Бұл курстық жұмыста мынадай мәселелерді ашуға тырыстым.
• Салықтың теориялық негіздері;
• Салық саясатының мәні мен мазмұны;
• Салықтың саясатының түрлері;
• Дамыған мемлекетердегі салық саясатының мемлекеттік реттеудегі тәжірибелері.
• Қазақстан республикасының салық саясатын мемлекеттік реттеу мәселелері;
• Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
• Салық саясатының даму жолдары
Қазіргі экономикалық дағдарыстан әлі де құтыла алмай отырған еліміз үшін салық саясатын жетілдіру, дамыту тақырыбы өте өзекті, маңызды және де керекті деп ойлаймын.
Айта кету керек, 1995 жылы 24 сәуірде Президенттің Заң күші бар жарлығымен қабылдпнған «Салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер туралы» салық Кодексі біздің еліміздің экономикасы үшін үлкен қызмет атқарды. Жалпы ішкі табыстың бүгінгі күні барлық ТМД елдерімен салыстырғанда жоғары деңгейде тұруы соның айғағы.
1. «Налоги»-Учебное пособие. Москва -1999г
2. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер туралы» Заң (Салық Кодексі) Алматы 2002 ж, 2007ж.
3. Наурызбаева A. «Налоги, понятие, элементы, виды » Алматы.1997
4. Ермекбаева Б.Ж.. «Салықтар және Салық салу» Алматы 2002ж.
5. Статистический ежегодник Республики Казахстан
6. Ермекбаева Б.Ж.,А.Лсбекова «Основы налогооблажения» Алматы 2003 ж.
7. Тютюриков Н.Н. налоговые системы зарубежных стран Москва2002.
8. Қазақстан Республикасының Президентінің 2007 жылғы халыққа жолдауы.
9. 2005-2006 жж. Қазақстан Республикасының орта мерзімді фискалды саясатының қорытындылары.
10. 2006ж әлеуметтік – экономикалық даму қорытындылары.
11. 2007-2009 жж орта мерзімді фискалды саясаттың даму стратегиясы.
2. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа міндетті төлемдер туралы» Заң (Салық Кодексі) Алматы 2002 ж, 2007ж.
3. Наурызбаева A. «Налоги, понятие, элементы, виды » Алматы.1997
4. Ермекбаева Б.Ж.. «Салықтар және Салық салу» Алматы 2002ж.
5. Статистический ежегодник Республики Казахстан
6. Ермекбаева Б.Ж.,А.Лсбекова «Основы налогооблажения» Алматы 2003 ж.
7. Тютюриков Н.Н. налоговые системы зарубежных стран Москва2002.
8. Қазақстан Республикасының Президентінің 2007 жылғы халыққа жолдауы.
9. 2005-2006 жж. Қазақстан Республикасының орта мерзімді фискалды саясатының қорытындылары.
10. 2006ж әлеуметтік – экономикалық даму қорытындылары.
11. 2007-2009 жж орта мерзімді фискалды саясаттың даму стратегиясы.
Жоспар
Кіріспе
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
1.2 Салық саясатының түрлері.
1.3 Дамыған мемлекеттердің салық жүйесіндегі тәжірибелері.
II тарау. Қазақстан Республикасының салық саясатын мемлекеттік
реттеу мәселелері
2.1 Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері
және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
2.2 Салық саясатының даму жолдары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Осы курстық жұмыс Ұлттық экономика мемлекеттік реттеудугі салық
саясаты деген тақырыпта мемлекетіміздің жүргізіп отырған саясатына талдау
мақсатында жасалады. 1991 жылдың желтоқсанында өз тәуелсіздігін алған жас
мемлекетіміздің жаңа экономикалық саясатында салық жүйесінің атқаратын
рөлін жан-жақты қамтуға арналған жұмыс. Аталған жұмыста еліміздегі қазіргі
салық жүйесі мен салық саясатына шолу жасап, еліміздегі қолданып жүрген
салықтар мен алымдардың мәні мен маңызын және де кемшілігін көрсетуге
тырыстым.
Салық жүйесі өте күрделі жүйе. Мемлекетіміздің әл ауқаты мен
саясатына арқау боларлық тұрақты экономикалық дамуына әсер ететін жүйе. Бұл
арада салық төлеушілер де, мемлекетте арақайшылық болмайтын қатынас болу
үшін салық саясатына заң арқылы дұрыс жолға қоя білу керек.
Мемлекеттіке салық саясатын- салықтар саласындағы іс-шаралар жүйесін
әзірлеген экономикалық саясатқа сәйкес қоғам дамуының нақты кезеңдегі
әлеуметтік экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай
жүргізеді.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақты және
жеке болып бөлінеді. Нақты салықтар- мүліктердің сыртқы белгісіне қарай
нақтылы табыстың түсуі есептелместен (жер салығы, мүлікке салынатын салық,
бағалы қағаздарға салынатын салық) салынады.
Жеке салықтар жеке адамдар мен заңды мекемелердің қаражат жағдайына
байланысты (пайдаға салынатын салық, табыс салығы, мұра немесе сыйға
тартуға ауысқан мүліктерге салық) салынады.
Бұл курстық жұмыста мынадай мәселелерді ашуға тырыстым.
• Салықтың теориялық негіздері;
• Салық саясатының мәні мен мазмұны;
• Салықтың саясатының түрлері;
• Дамыған мемлекетердегі салық саясатының мемлекеттік реттеудегі
тәжірибелері.
• Қазақстан республикасының салық саясатын мемлекеттік реттеу
мәселелері;
• Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін
әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
• Салық саясатының даму жолдары
Қазіргі экономикалық дағдарыстан әлі де құтыла алмай отырған еліміз
үшін салық саясатын жетілдіру, дамыту тақырыбы өте өзекті, маңызды және де
керекті деп ойлаймын.
Айта кету керек, 1995 жылы 24 сәуірде Президенттің Заң күші бар
жарлығымен қабылдпнған Салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер
туралы салық Кодексі біздің еліміздің экономикасы үшін үлкен қызмет
атқарды. Жалпы ішкі табыстың бүгінгі күні барлық ТМД елдерімен
салыстырғанда жоғары деңгейде тұруы соның айғағы.
Шетел инвестицияларын біздің экономикаға келтіру және бағыттау
бағдарламалары салық заңдылығымен айтылып жатқанын айту керек.
Жалпы қарап отырсақ, салық кодексінің әлемдік стандартқа сай болуы-
шетелдік инвестицияның біздің елге келуіне көп әсер беруі.
Біздің салық жүйеміздің жоғары деңгейде көріне білгені елімізге көп
пайда келтіреді.
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
Біз білетіндей салықтар мемлекетпен бірге пайда болды.Қазіргі
экономикалық әдебиеттерде салық салуды зерттеу кең ауқымда жүргізіліп,
зерттеулердің нәтижесінде кейбір қорытындыларға келді. Экономист-
ғалымдардың зерттеулері бойынша салық салудың даму жолын 4 кезеңге бөліп
қарастырылады.Ең бірінші кезең Рим империясында пайда болған салықтың
бастапқы формаларыен байлансытырылады. Бірақ салық салудың біркелкі
жүйелілігі бұл кезеңге тән құбылыс емес. Себебі, бұл кезеңде салық жүйесі
толықтай әркелкілік пен ұйымдаспаушылық сипатқа ие болды.Бірақ уақыт өте
келе, мемлекеттерде сауда-ақша қатынастарының дамуы салықтардың ақшалай
формаға ауысуына мүмкіншілк туғызды.
Екінші кезең 17 ғасырдың соңы мен 18 ғасырдың 3-ші ширегін қамтиды.
Салық салудың бұл даму кезеңінде көптеген мемлекеттерде салықтар
мемлекеттік бюджеттің негізгі қайнар көздеріне айналады.Бұл уақыт
аралығында салық жүйесінің жүйелі түрде қадам басуымен ерекшеленеді.,
әсіресе салықтар тікелей және жанама түрге дифференционалданады. Осы белглі
уақытта салықтар көптеген Еуропа елдерінің тіршілік етудің негізгі
элементіне айналғандықтан, алықтар ендігі кезде ғылыми анықтаманы талап
етті.
Сөйтіп 3–ші кезеңде салық салу проблемаларының жаңа ғылыми
теориялары пайда бола бастайды. Бұл кзеңде Классикалық экономия мектебінің
өкілі А. Смит салықтар туралы өзінің анықтамасын береді, сонымен қатар
салық саласын қамтитын барлық сұрақтарды зерттей келеді. А. Смиттің
салықтар туралы қөзқарасы дүниежүзілік деңгейдегі өзгерістерге әкеліп,
мемлекеттердің салық жүйесін реформалауға бет бұрғызады. А.Смиттің
пайымдауы бойынша рынок-тұрақты және өзін-өзі реттейтін жүйе сондықтан да,
салықты ол тек бюджеттің кіріс көздері ретінде қарастырды.
Бірақ А. Смиттің қалаған салық салу мен салық ғылымының негіздері бұл
экономикалық категорияның нақты ағымдар мен теориялардың туындауына
себепкер болады.Аса ерекшелейтін және біріне- бірі қарма –қарсы екі
теорияны атап кететін болсақ бұл кейнсиандық теория және неоклассикалық
теория. Кейнсиандық теория бойынша салықтар –мемлекеттік реттеудің басты
қаруы ретінде қарастырса, неоклассикалық теория салықтарды тек –фискалды
құрал ретінде зерттеп көрсетеді.
Сөйтіп салық- термині 2007 жылдың 1 қаңтарындағы Салықтар және
бюджетке төленетін басқа төлемдер туралы Салық Кодексі бойынша
Салықтар- мемлекеттің қажеттіліктерін қамтамасыз ететін мемлекет
бюджетіне төленетін мііндетті және қайтарымсыз негізде төленетін төлемдер.
Салықтың мынадай негізгі қызметтері бар: фискалдық, реттеушілік, қайта
бөлу.
Енді негізгі қызметі фискалды немесе бюджеттік қызметі. Бұл қызмет
арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімі құрылып, салықтардың қоғамдық
міндеті артады.
Реттеушілік қызметі- салықтың маңызды қызметі. Осы қызметі арқылы
салықтар арқылы ел экономиксына өз ықпалын тигізеді, яғни реттеу жүзеге
асырылады.
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы
өнімде салықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды.
Салық элементтері. Салық өз табиғатында белгілі бір элементтерден
тұратын күрделі құрылым. Салықтар элементтері болып мыналар табылады:
1. Салықтың құқытық негізі. Бұл салықты төлеу міндеттемесінің
некеге байланысты туындайтынын айқындайды.
2. Салық субъектісі- салықты кім төлегенін айқындайды.
3. Салық объектісі- салықты не үшін және қай заттан төленетінін
айқындайды.
4. Салық ставкасы- салықты қандай мөлшерде төлейді, салық салу
ставкасын қалай қолданатынын айқындайды.
5. Салық бойынша жеңілдктер- не себептен салық төлеуші салық
төлеуден босатылады немесе аз мөлшерде салық төлеуге құқы бар
екенін айқындайды.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып
бөлінеді.
Тікелей салықтар- тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
1. Корпаративтік табыс салығы;
2. Жеке табыс салығы;
3. Көлік құралына салығы;
4. Әлеуметтік салық;
5. Жер қойнауын пайдаланғаны үшін салық;
6. Мүлік салығы;
7. Жер салығы
Жанама салықтар – тұтынушы төлейді.Тауар немесе қызмет бағасына алдын
ала салық енгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке алушы аударады.
Жанама салықтарға:
8.Қосымша құн салығы;
9. Акциз;
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес салық салу
жүйесінде мелекет бюджетіне төленетін міндетті басқа төлемдер бар. Олар:
1. алымдар
2. төлемақылар
3. мемлекеттік баж
4. кедендік төлемдер.
Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және
арнайы болып жіктеледі:
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдын ала белгіленген нақты
шараларға жұмсалады.Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын
құруға жұмсалады.
Салық мемлекет бюджетітің кірістерінің басты көзі болып
табылғандықтан салық салу шаралары мемлекеттік реттеу арқылы жүзеге
асырылады.Сондықтан да салық саясаты салық салудың іске асырылуын
қамтамасыз ететін басты механизм деп қарастырамыз.
Салық саясаты қаржы саясатының басты орталығы болып табылады және
дұрыс жүргізілген салық саясаты мемлекеттің басқа қызметтерінің жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді. Себеі, мелекеттің саясаттарын әлеуметтік, мәдени
табиғатты қорғау ,қаржылық не тихникалық – қаржыландыру салық саясаты
арқылы бюджетке түскен кірістер арқылы жүзеге асырылады және салық
саясатының басты қызметі бұл мемлекеттік қажеттілктерді қамтамасыз ету үшін
мелекеттік жинақтық қоғамдық өнімді бюджет арқылы бөліп алу. Салық саясаты
қоғам дамуының белгілі бір кезеңіне сйкес әлеуметтік- экономикалық
проблемаларды шешудің мақсаттары талаптарына және саяси жүйеге байланыса
отырып жүргізіледі.
Мемлекеттің нарықтық эконмика жүйесімен жүргізетін салық саясаты –
бұл мемлекет бюджетінің кіріс бөлігін қаржылық ресурстармен қамтамсыз ету
болып табылады.
Сөйтіп салық саясатының басты субъектісі –мемлекет. Ал салық
саясаттың мәні салықтық қатынастарда ашылады ,ал олардың негізі – каржылық
ресурстарды қалыптастырудағы мемлекет пен шаруашылық субъектісі арасындағы
қатынастар.
Мемлекеттің орталықтандырылған ақша фондын қалыптастыруына қатыса
отырып, салықтар шаруашылық субъектілердің қызметіне әсер етіуі,
эконмикалық өсуді ретту, өнімдердің сапасын жоғарылатуы керек. Тарихи
тәжірибеге сүйене отырып, біз дұрыс және дағдылы түрде жүргізілген салық
саясаты өндірістің тиімділігіне қол жеткізе аламыз. Ал керісінше, қателікке
ұшыраған салық саясаты мелекетті қан қақсатарлық жағдайға әкелуіі мүмкін.
Эконмика мен салық саястының басты орнын салықтық стимулдар алады.
Себебі, бұл стимул түрлері мелекеттің жақсы өндіріс үшін марапаттау арқылы
әсер етуші құралдары болып табылады.
Сөйтіп, салық саясатының басты міндеті:
• Мемлекетті қаржылық ресурстармен қамтамсыз ету.
• Эконмиканы салалық және аймақтық бөлімдерде мелекеттік реттеуге жағдай
туғызу.
• Халық табыс деңгейінде нарықтық қатынастар процессінде туындайтын
теңсіздіктерді жүмсарту.
• Эконмикалық заңға сәйкес болу.
• Нарықтық реформалардың және макроэкономикалық тұрақтандыруды жүзеге
асыру үшін шешімдердің салықтық көмекпен қамтамасыз етілуі
• салық салынатын базаның құрамы, құрылмы, мүмкін өсу резервтерін және
қаржы ресурстарын мобилизациялайтын қаржы көздерінің анықталуы
• экономиканың құрылымдық қайтақұрылуын реттеу
• салықтық механизмнің ұйымдастырылуы және қаржы саясатының іске
асырылуы.
Нарықтық қатынастар жағдайында, әсіресе нарыққа өтпелі кезеңде салық
саясаты мемлекеттің эконмиканы реттейтін негізгі регуляторы және қаржы-
несие механизмінің негізі болып табылады. Мемлекет салық саясатын нарықтың
жағымсыз құбылыстарын реттеуші ретінде қолданады. Салықтар және салық
сясаты экономиканы мемлекетік реттеудегі ең мықты қаруы болып табылады. Тек
дұрыс жүргізілген салық саясаты бүкіл ұлттық шаруашылықтың тиімді
жүргізілуіне және оң нәтижеге әкеледі.
Салық мемлекет пен шаруашылық объектісі арасныдағы қатынасты қамтамасыз
ететін негізгі эконмикалық құрал. Салықтар арқылы кәсіпкерлер өндіріс
орындарының барлық формаларының мемлекеттік және жергілікті бюджеттер,
банктер, және жоғарғы мекемелердің арақатынасы анықталады.
Салықтар арқылы сыртқы экономикалық қызмет, әсіресе шетел инвестицияны
тарту ретттеледі. Сонымен қатар салықтар арқылы әлеуметтік
қамтамасыздандыру шығыстары қамтамасыз етіледі. Салық салу жүйесі арқылы
адамдар арасында соңғы табыс үлестірлу анықталады.
Осы аталған қызметтерді қамтамсыз ететін Қазақстан Республикасында
пайдаланылатын салықтарды атап көрстекен жөн.
Жаңа Салық Кодексі 2002 жылдың 1-ші қаңтарында Қазақстан
Республкасында мынадай салық түрлері енгізілген және 2007 жылдың кодексінің
нұсқасында осы мәліметтер сақталынған:
1. Корпаративтік табыс салығы;
2. Жеке табыс салығы;
3. Көлік құралына салығы;
4. Әлеуметтік салық;
5. Жер қойнауын пайдалану үшін салық,
6. Мүлік салығы;
7. Жер салығы;
8. Қосымша құн салығы;
9. Акциз;
Сонымен қатар, алымдар:
1. заңды тұлғаларды мемлекттік тіркегені үшін алым,
2. жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіргкегені үшін алым;
3. жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді
мемлекеттік тіркегені үшін алым;
4. радиоэлектрондық құралдары және жиілігі жоғары құрылғыларды
мемлекеттік тіркегені үшін алым;
5. теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
тіркегені үшін алым;
6. азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым;
7. дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тірекегені үшін алым,
8. автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру
алымы;
9. аукциондардан алынатын алым;
10. елтаңбалық алым;
11. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алымы;
12. телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік
спектін пайдалануға рұқсат беру үшін алым,
Төлемақылар:
1. жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;
2. жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін
төлемақы;
3. қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы;
4. жануардар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;
5. орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
6. ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төленетін
төлемақы
7. радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы
8. кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы
9. сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы;
Мемлекеттік баж
1. мемлекеттік баж
Кеден төлемдері:
1. кеден баж;
2. кеден алымдары;
3. төлемақы;
Мемлекеттік бюджет
1995 1996
Табыс 219,4 243,0
(кіріс)-барлығ
ы
Төменгі 1500 дейін 10
Негізгі 1501-28000 23
жоғарғы 28001-ден көп 40
Жұмыс істеушілер мынадай ставкалармен әлеуметтік салық төлейді.
Апталық табысы Ставка, пайыз
66 фунтқа дейін 0
66дан 500 фунтқа дейін 10
Мемлекеттік зейнетақы жүйесіне 8,4
қатысушы тұлғалар
Елде салық алуға қатысты заң шығарушы билікке британдық парламент ие.
Парламенттің заңдық өкілеттігі бұл жөнінде Англияға, Уэльс, Шотландияға,
солтүстік ирландияға бірдей жүреді.
Ұлыбритания қазынашылығы дербес мемлекеттік қаржылық институт. Ол ең
көне конституциондық мекеме әрі парламенттегі еңбасты министірлік.
Қазынашылық елдің жалпы экономикалық стратегиясын дамытуды өзіне
алған. Әкімшілік көзқарас бойынша қазынашылық құрамына қазынашылықтың
бірінші лорды; сондай-ақ премьер-министр, қаржы министрі, және кіші
лордтардан тұратын басқарма кіреді.
Германия салық жүйесі.
Германия салық жүйесі салықтардың 50 түрін белгілеген. Олар төлеушілер
тобымен, салық базасымен, ставкасымен ажыратылады. Салықтардың көптеген
бірге олардың шоғырлануға деген тенденциясын да ескеру қажет, түсімдердің
көп бөлігіне ең ірі салықтар келеді. Салықтық түсімдердің үлесі негізінен
екі ірі салықпен – жеке тұлғалардың табыс салығы және импорт айналымына
салынатын салықты қоса алғандағы қосылған құнға салынатын салықпен
анықталады. Одан кейін мұнай өнімдердің өнімдері мен темекіге акциздер,
корпаративтік салық,автокөлік иесінің салығы, жер басына салынатын слық,
сақтандыру, мүлік басына салынатын салық мұра мен сыйға салынатын салық..
Германияның салық жүйесінің ерекшлегі- бюджет жүйесінің буындары
арасында жиынтық салық түсімдердің күрделі көп сатылы бөлінуі. Федерация,
жерлер және общиналар құқықтары салық салу аясында қатаң бөлінген және
Конституциямен, бірқатар арнайы заңдармен реттеледі.
Қазіргі салық жүйесі 1969 жылғы ірі қаржылық реформа барысында
қалыптасқан. Біріккен мемлекеттік бюджетке түсетін барлық салықтарды екі
топқа бөлуге болады.
• Меншік салықтар;
• Жалпы салықтар;
Біріншісі – белгілі бір әкімшілік-аумақтық буынға белгіленеді және
соған толық көлемде түседі. Екіншісі- белгіленген нормалар бойынша
федерациялар, жерлер общиналар арасында бөлінген және әр түрлі деңгейі
бюджеттеріне бір мезгілде келіп түседі.
Реформаға дейін федерациялардың жалпы салықтарына акциздер (сыра
салығынан басқа), баждар, айналымға салынатын салық, мүлік басына салынатын
салық жатқызылған.
Жеке тұлғалардың табыс салығы азаматтыққа байланссыз салынады; шешуші
фактор болып оның тұратын жері болады, оған байланысты шектелген және
шектелмеген салық жауапкершілігі ажыратылады.
Табыс салығы декларация негізінде немесе төлем көзінен салынатын салық
ретінде төленуі мүмкін.
Заңды тұлғаларға табыс салығы.
Табыс салығын құқықтың түрлі формаларындағы компаниялар төлейді. Салық
ставкасы -40 пайыз. Салық салу объектісі жылдық жиынтық табыс пен заңға
сәйкес шегерістердің айырмасы ретінде анықталады.
Қосылған құнға салынатын салық.
Германияда бұл салық –негізгі салықтардың бірі. Бюджет кірісіндегі
үлесі 28 пайызға жуық. Салық екі түрлі ставкамен алынады. Негізгі салық
ставкасы 16 пайыз, ал негізгі азық-түлік тағамдарына, кітап, газет-
журналдарға салық ставкасы 7 пайыз.
Қосылған құн салығынан ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы өнімдері,
экспортқа шығарылатын тауарлар босатылған.
Жеке тұлғалардың табыс салығы.
Бұл салық жоғарыда айтылып өткендей, жеке тұлғалардың азаматтығына
байланыссыз алынады.
Салық салу базасы- жеке тұлғаның табысы. Салық төлеуші жеке тұлғалар
қызмет түріне байланысты бірнеше категорияға бөлінеді. Әрбір категориядағы
төлеушілер үшін дербес шегерістер қарастырылған. Салық прогрессивтік
шкаламен, жеке тұлғаның табысынан заңға сәйкес шегерістерді алғандағы
айырмадан төленеді.
Салық төлеуші жеке тұлға ретінде салық төлейтін болса, мына төмендегі
ставкалармен, табыс көлеміне байланысты салық төлейді.
Салық салынатын табыс (марка) Маржиналдық салық ставасы.
13499 дейін. 0
13950 ден 17495 ке дейін. 22,9-25
17496 дан 114695 –ке дейін 25-51
114695 тен жоғары 51
Мұрагерлер мен сыйлыққа салынатын салық - әрбір мұрагердің үлесінен
алынады. Салық ставкасы мүліктің құнын және мүрагерлердің туысқандық
деңгейіне ставкалармен алынады. Салық салынатын мүліктің ең төменгі құны
100000 маркі.
Бұдан басқа жеке тұлғалардан шіркеу алымы алынады, шіркеу мекемелердің
мүшесі болса.
Жылжымайтын мүлікке орта ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
1.2 Салық саясатының түрлері.
1.3 Дамыған мемлекеттердің салық жүйесіндегі тәжірибелері.
II тарау. Қазақстан Республикасының салық саясатын мемлекеттік
реттеу мәселелері
2.1 Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін әсері
және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
2.2 Салық саясатының даму жолдары.
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер.
Кіріспе
Осы курстық жұмыс Ұлттық экономика мемлекеттік реттеудугі салық
саясаты деген тақырыпта мемлекетіміздің жүргізіп отырған саясатына талдау
мақсатында жасалады. 1991 жылдың желтоқсанында өз тәуелсіздігін алған жас
мемлекетіміздің жаңа экономикалық саясатында салық жүйесінің атқаратын
рөлін жан-жақты қамтуға арналған жұмыс. Аталған жұмыста еліміздегі қазіргі
салық жүйесі мен салық саясатына шолу жасап, еліміздегі қолданып жүрген
салықтар мен алымдардың мәні мен маңызын және де кемшілігін көрсетуге
тырыстым.
Салық жүйесі өте күрделі жүйе. Мемлекетіміздің әл ауқаты мен
саясатына арқау боларлық тұрақты экономикалық дамуына әсер ететін жүйе. Бұл
арада салық төлеушілер де, мемлекетте арақайшылық болмайтын қатынас болу
үшін салық саясатына заң арқылы дұрыс жолға қоя білу керек.
Мемлекеттіке салық саясатын- салықтар саласындағы іс-шаралар жүйесін
әзірлеген экономикалық саясатқа сәйкес қоғам дамуының нақты кезеңдегі
әлеуметтік экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай
жүргізеді.
Салық салу объектісін бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақты және
жеке болып бөлінеді. Нақты салықтар- мүліктердің сыртқы белгісіне қарай
нақтылы табыстың түсуі есептелместен (жер салығы, мүлікке салынатын салық,
бағалы қағаздарға салынатын салық) салынады.
Жеке салықтар жеке адамдар мен заңды мекемелердің қаражат жағдайына
байланысты (пайдаға салынатын салық, табыс салығы, мұра немесе сыйға
тартуға ауысқан мүліктерге салық) салынады.
Бұл курстық жұмыста мынадай мәселелерді ашуға тырыстым.
• Салықтың теориялық негіздері;
• Салық саясатының мәні мен мазмұны;
• Салықтың саясатының түрлері;
• Дамыған мемлекетердегі салық саясатының мемлекеттік реттеудегі
тәжірибелері.
• Қазақстан республикасының салық саясатын мемлекеттік реттеу
мәселелері;
• Қазақстан Республикасының салық саясатның экономикаға тигізетін
әсері және оны мемлекеттік реттеу мәселелері.
• Салық саясатының даму жолдары
Қазіргі экономикалық дағдарыстан әлі де құтыла алмай отырған еліміз
үшін салық саясатын жетілдіру, дамыту тақырыбы өте өзекті, маңызды және де
керекті деп ойлаймын.
Айта кету керек, 1995 жылы 24 сәуірде Президенттің Заң күші бар
жарлығымен қабылдпнған Салықтар мен бюджетке төленетін басқа да төлемдер
туралы салық Кодексі біздің еліміздің экономикасы үшін үлкен қызмет
атқарды. Жалпы ішкі табыстың бүгінгі күні барлық ТМД елдерімен
салыстырғанда жоғары деңгейде тұруы соның айғағы.
Шетел инвестицияларын біздің экономикаға келтіру және бағыттау
бағдарламалары салық заңдылығымен айтылып жатқанын айту керек.
Жалпы қарап отырсақ, салық кодексінің әлемдік стандартқа сай болуы-
шетелдік инвестицияның біздің елге келуіне көп әсер беруі.
Біздің салық жүйеміздің жоғары деңгейде көріне білгені елімізге көп
пайда келтіреді.
I тарау. Салық саясатының теориялық негіздері
1.1 Салық саясатының мәні мен мазмұны.
Біз білетіндей салықтар мемлекетпен бірге пайда болды.Қазіргі
экономикалық әдебиеттерде салық салуды зерттеу кең ауқымда жүргізіліп,
зерттеулердің нәтижесінде кейбір қорытындыларға келді. Экономист-
ғалымдардың зерттеулері бойынша салық салудың даму жолын 4 кезеңге бөліп
қарастырылады.Ең бірінші кезең Рим империясында пайда болған салықтың
бастапқы формаларыен байлансытырылады. Бірақ салық салудың біркелкі
жүйелілігі бұл кезеңге тән құбылыс емес. Себебі, бұл кезеңде салық жүйесі
толықтай әркелкілік пен ұйымдаспаушылық сипатқа ие болды.Бірақ уақыт өте
келе, мемлекеттерде сауда-ақша қатынастарының дамуы салықтардың ақшалай
формаға ауысуына мүмкіншілк туғызды.
Екінші кезең 17 ғасырдың соңы мен 18 ғасырдың 3-ші ширегін қамтиды.
Салық салудың бұл даму кезеңінде көптеген мемлекеттерде салықтар
мемлекеттік бюджеттің негізгі қайнар көздеріне айналады.Бұл уақыт
аралығында салық жүйесінің жүйелі түрде қадам басуымен ерекшеленеді.,
әсіресе салықтар тікелей және жанама түрге дифференционалданады. Осы белглі
уақытта салықтар көптеген Еуропа елдерінің тіршілік етудің негізгі
элементіне айналғандықтан, алықтар ендігі кезде ғылыми анықтаманы талап
етті.
Сөйтіп 3–ші кезеңде салық салу проблемаларының жаңа ғылыми
теориялары пайда бола бастайды. Бұл кзеңде Классикалық экономия мектебінің
өкілі А. Смит салықтар туралы өзінің анықтамасын береді, сонымен қатар
салық саласын қамтитын барлық сұрақтарды зерттей келеді. А. Смиттің
салықтар туралы қөзқарасы дүниежүзілік деңгейдегі өзгерістерге әкеліп,
мемлекеттердің салық жүйесін реформалауға бет бұрғызады. А.Смиттің
пайымдауы бойынша рынок-тұрақты және өзін-өзі реттейтін жүйе сондықтан да,
салықты ол тек бюджеттің кіріс көздері ретінде қарастырды.
Бірақ А. Смиттің қалаған салық салу мен салық ғылымының негіздері бұл
экономикалық категорияның нақты ағымдар мен теориялардың туындауына
себепкер болады.Аса ерекшелейтін және біріне- бірі қарма –қарсы екі
теорияны атап кететін болсақ бұл кейнсиандық теория және неоклассикалық
теория. Кейнсиандық теория бойынша салықтар –мемлекеттік реттеудің басты
қаруы ретінде қарастырса, неоклассикалық теория салықтарды тек –фискалды
құрал ретінде зерттеп көрсетеді.
Сөйтіп салық- термині 2007 жылдың 1 қаңтарындағы Салықтар және
бюджетке төленетін басқа төлемдер туралы Салық Кодексі бойынша
Салықтар- мемлекеттің қажеттіліктерін қамтамасыз ететін мемлекет
бюджетіне төленетін мііндетті және қайтарымсыз негізде төленетін төлемдер.
Салықтың мынадай негізгі қызметтері бар: фискалдық, реттеушілік, қайта
бөлу.
Енді негізгі қызметі фискалды немесе бюджеттік қызметі. Бұл қызмет
арқылы мемлекеттік бюджеттің кіріс бөлімі құрылып, салықтардың қоғамдық
міндеті артады.
Реттеушілік қызметі- салықтың маңызды қызметі. Осы қызметі арқылы
салықтар арқылы ел экономиксына өз ықпалын тигізеді, яғни реттеу жүзеге
асырылады.
Қайта бөлу қызметі арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлшегі
мемлекет пайдасына өтеді. Бұл қызметтің іс-әрекетінің көлемі ішкі жалпы
өнімде салықтардың алатын үлес салмағы арқылы анықтайды.
Салық элементтері. Салық өз табиғатында белгілі бір элементтерден
тұратын күрделі құрылым. Салықтар элементтері болып мыналар табылады:
1. Салықтың құқытық негізі. Бұл салықты төлеу міндеттемесінің
некеге байланысты туындайтынын айқындайды.
2. Салық субъектісі- салықты кім төлегенін айқындайды.
3. Салық объектісі- салықты не үшін және қай заттан төленетінін
айқындайды.
4. Салық ставкасы- салықты қандай мөлшерде төлейді, салық салу
ставкасын қалай қолданатынын айқындайды.
5. Салық бойынша жеңілдктер- не себептен салық төлеуші салық
төлеуден босатылады немесе аз мөлшерде салық төлеуге құқы бар
екенін айқындайды.
Салық салу объектісіне қарай салықтар тікелей және жанама салықтар болып
бөлінеді.
Тікелей салықтар- тікелей табысқа немесе мүлікке салынады.
Тікелей салықтарға мыналар жатады:
1. Корпаративтік табыс салығы;
2. Жеке табыс салығы;
3. Көлік құралына салығы;
4. Әлеуметтік салық;
5. Жер қойнауын пайдаланғаны үшін салық;
6. Мүлік салығы;
7. Жер салығы
Жанама салықтар – тұтынушы төлейді.Тауар немесе қызмет бағасына алдын
ала салық енгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке алушы аударады.
Жанама салықтарға:
8.Қосымша құн салығы;
9. Акциз;
Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының Салық Кодексіне сәйкес салық салу
жүйесінде мелекет бюджетіне төленетін міндетті басқа төлемдер бар. Олар:
1. алымдар
2. төлемақылар
3. мемлекеттік баж
4. кедендік төлемдер.
Бюджетке түскен соң қолданылатын белгісіне қарай салықтар жалпы және
арнайы болып жіктеледі:
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң, жалпы мақсатта жұмсалады.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң, алдын ала белгіленген нақты
шараларға жұмсалады.Мысалы, көлік құралдарына салынатын салық жол қорын
құруға жұмсалады.
Салық мемлекет бюджетітің кірістерінің басты көзі болып
табылғандықтан салық салу шаралары мемлекеттік реттеу арқылы жүзеге
асырылады.Сондықтан да салық саясаты салық салудың іске асырылуын
қамтамасыз ететін басты механизм деп қарастырамыз.
Салық саясаты қаржы саясатының басты орталығы болып табылады және
дұрыс жүргізілген салық саясаты мемлекеттің басқа қызметтерінің жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді. Себеі, мелекеттің саясаттарын әлеуметтік, мәдени
табиғатты қорғау ,қаржылық не тихникалық – қаржыландыру салық саясаты
арқылы бюджетке түскен кірістер арқылы жүзеге асырылады және салық
саясатының басты қызметі бұл мемлекеттік қажеттілктерді қамтамасыз ету үшін
мелекеттік жинақтық қоғамдық өнімді бюджет арқылы бөліп алу. Салық саясаты
қоғам дамуының белгілі бір кезеңіне сйкес әлеуметтік- экономикалық
проблемаларды шешудің мақсаттары талаптарына және саяси жүйеге байланыса
отырып жүргізіледі.
Мемлекеттің нарықтық эконмика жүйесімен жүргізетін салық саясаты –
бұл мемлекет бюджетінің кіріс бөлігін қаржылық ресурстармен қамтамсыз ету
болып табылады.
Сөйтіп салық саясатының басты субъектісі –мемлекет. Ал салық
саясаттың мәні салықтық қатынастарда ашылады ,ал олардың негізі – каржылық
ресурстарды қалыптастырудағы мемлекет пен шаруашылық субъектісі арасындағы
қатынастар.
Мемлекеттің орталықтандырылған ақша фондын қалыптастыруына қатыса
отырып, салықтар шаруашылық субъектілердің қызметіне әсер етіуі,
эконмикалық өсуді ретту, өнімдердің сапасын жоғарылатуы керек. Тарихи
тәжірибеге сүйене отырып, біз дұрыс және дағдылы түрде жүргізілген салық
саясаты өндірістің тиімділігіне қол жеткізе аламыз. Ал керісінше, қателікке
ұшыраған салық саясаты мелекетті қан қақсатарлық жағдайға әкелуіі мүмкін.
Эконмика мен салық саястының басты орнын салықтық стимулдар алады.
Себебі, бұл стимул түрлері мелекеттің жақсы өндіріс үшін марапаттау арқылы
әсер етуші құралдары болып табылады.
Сөйтіп, салық саясатының басты міндеті:
• Мемлекетті қаржылық ресурстармен қамтамсыз ету.
• Эконмиканы салалық және аймақтық бөлімдерде мелекеттік реттеуге жағдай
туғызу.
• Халық табыс деңгейінде нарықтық қатынастар процессінде туындайтын
теңсіздіктерді жүмсарту.
• Эконмикалық заңға сәйкес болу.
• Нарықтық реформалардың және макроэкономикалық тұрақтандыруды жүзеге
асыру үшін шешімдердің салықтық көмекпен қамтамасыз етілуі
• салық салынатын базаның құрамы, құрылмы, мүмкін өсу резервтерін және
қаржы ресурстарын мобилизациялайтын қаржы көздерінің анықталуы
• экономиканың құрылымдық қайтақұрылуын реттеу
• салықтық механизмнің ұйымдастырылуы және қаржы саясатының іске
асырылуы.
Нарықтық қатынастар жағдайында, әсіресе нарыққа өтпелі кезеңде салық
саясаты мемлекеттің эконмиканы реттейтін негізгі регуляторы және қаржы-
несие механизмінің негізі болып табылады. Мемлекет салық саясатын нарықтың
жағымсыз құбылыстарын реттеуші ретінде қолданады. Салықтар және салық
сясаты экономиканы мемлекетік реттеудегі ең мықты қаруы болып табылады. Тек
дұрыс жүргізілген салық саясаты бүкіл ұлттық шаруашылықтың тиімді
жүргізілуіне және оң нәтижеге әкеледі.
Салық мемлекет пен шаруашылық объектісі арасныдағы қатынасты қамтамасыз
ететін негізгі эконмикалық құрал. Салықтар арқылы кәсіпкерлер өндіріс
орындарының барлық формаларының мемлекеттік және жергілікті бюджеттер,
банктер, және жоғарғы мекемелердің арақатынасы анықталады.
Салықтар арқылы сыртқы экономикалық қызмет, әсіресе шетел инвестицияны
тарту ретттеледі. Сонымен қатар салықтар арқылы әлеуметтік
қамтамасыздандыру шығыстары қамтамасыз етіледі. Салық салу жүйесі арқылы
адамдар арасында соңғы табыс үлестірлу анықталады.
Осы аталған қызметтерді қамтамсыз ететін Қазақстан Республикасында
пайдаланылатын салықтарды атап көрстекен жөн.
Жаңа Салық Кодексі 2002 жылдың 1-ші қаңтарында Қазақстан
Республкасында мынадай салық түрлері енгізілген және 2007 жылдың кодексінің
нұсқасында осы мәліметтер сақталынған:
1. Корпаративтік табыс салығы;
2. Жеке табыс салығы;
3. Көлік құралына салығы;
4. Әлеуметтік салық;
5. Жер қойнауын пайдалану үшін салық,
6. Мүлік салығы;
7. Жер салығы;
8. Қосымша құн салығы;
9. Акциз;
Сонымен қатар, алымдар:
1. заңды тұлғаларды мемлекттік тіркегені үшін алым,
2. жеке кәсіпкерлерді мемлекеттік тіргкегені үшін алым;
3. жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді
мемлекеттік тіркегені үшін алым;
4. радиоэлектрондық құралдары және жиілігі жоғары құрылғыларды
мемлекеттік тіркегені үшін алым;
5. теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
тіркегені үшін алым;
6. азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым;
7. дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тірекегені үшін алым,
8. автокөлік құралдарының Қазақстан Республикасының аумағы арқылы жүру
алымы;
9. аукциондардан алынатын алым;
10. елтаңбалық алым;
11. жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алымы;
12. телевизия және радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиілік
спектін пайдалануға рұқсат беру үшін алым,
Төлемақылар:
1. жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлемақы;
2. жер бетіндегі көздердің су ресурстарын пайдаланғаны үшін
төлемақы;
3. қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемақы;
4. жануардар дүниесін пайдаланғаны үшін төлемақы;
5. орманды пайдаланғаны үшін төлемақы;
6. ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төленетін
төлемақы
7. радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлемақы
8. кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны үшін төлемақы
9. сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақы;
Мемлекеттік баж
1. мемлекеттік баж
Кеден төлемдері:
1. кеден баж;
2. кеден алымдары;
3. төлемақы;
Мемлекеттік бюджет
1995 1996
Табыс 219,4 243,0
(кіріс)-барлығ
ы
Төменгі 1500 дейін 10
Негізгі 1501-28000 23
жоғарғы 28001-ден көп 40
Жұмыс істеушілер мынадай ставкалармен әлеуметтік салық төлейді.
Апталық табысы Ставка, пайыз
66 фунтқа дейін 0
66дан 500 фунтқа дейін 10
Мемлекеттік зейнетақы жүйесіне 8,4
қатысушы тұлғалар
Елде салық алуға қатысты заң шығарушы билікке британдық парламент ие.
Парламенттің заңдық өкілеттігі бұл жөнінде Англияға, Уэльс, Шотландияға,
солтүстік ирландияға бірдей жүреді.
Ұлыбритания қазынашылығы дербес мемлекеттік қаржылық институт. Ол ең
көне конституциондық мекеме әрі парламенттегі еңбасты министірлік.
Қазынашылық елдің жалпы экономикалық стратегиясын дамытуды өзіне
алған. Әкімшілік көзқарас бойынша қазынашылық құрамына қазынашылықтың
бірінші лорды; сондай-ақ премьер-министр, қаржы министрі, және кіші
лордтардан тұратын басқарма кіреді.
Германия салық жүйесі.
Германия салық жүйесі салықтардың 50 түрін белгілеген. Олар төлеушілер
тобымен, салық базасымен, ставкасымен ажыратылады. Салықтардың көптеген
бірге олардың шоғырлануға деген тенденциясын да ескеру қажет, түсімдердің
көп бөлігіне ең ірі салықтар келеді. Салықтық түсімдердің үлесі негізінен
екі ірі салықпен – жеке тұлғалардың табыс салығы және импорт айналымына
салынатын салықты қоса алғандағы қосылған құнға салынатын салықпен
анықталады. Одан кейін мұнай өнімдердің өнімдері мен темекіге акциздер,
корпаративтік салық,автокөлік иесінің салығы, жер басына салынатын слық,
сақтандыру, мүлік басына салынатын салық мұра мен сыйға салынатын салық..
Германияның салық жүйесінің ерекшлегі- бюджет жүйесінің буындары
арасында жиынтық салық түсімдердің күрделі көп сатылы бөлінуі. Федерация,
жерлер және общиналар құқықтары салық салу аясында қатаң бөлінген және
Конституциямен, бірқатар арнайы заңдармен реттеледі.
Қазіргі салық жүйесі 1969 жылғы ірі қаржылық реформа барысында
қалыптасқан. Біріккен мемлекеттік бюджетке түсетін барлық салықтарды екі
топқа бөлуге болады.
• Меншік салықтар;
• Жалпы салықтар;
Біріншісі – белгілі бір әкімшілік-аумақтық буынға белгіленеді және
соған толық көлемде түседі. Екіншісі- белгіленген нормалар бойынша
федерациялар, жерлер общиналар арасында бөлінген және әр түрлі деңгейі
бюджеттеріне бір мезгілде келіп түседі.
Реформаға дейін федерациялардың жалпы салықтарына акциздер (сыра
салығынан басқа), баждар, айналымға салынатын салық, мүлік басына салынатын
салық жатқызылған.
Жеке тұлғалардың табыс салығы азаматтыққа байланссыз салынады; шешуші
фактор болып оның тұратын жері болады, оған байланысты шектелген және
шектелмеген салық жауапкершілігі ажыратылады.
Табыс салығы декларация негізінде немесе төлем көзінен салынатын салық
ретінде төленуі мүмкін.
Заңды тұлғаларға табыс салығы.
Табыс салығын құқықтың түрлі формаларындағы компаниялар төлейді. Салық
ставкасы -40 пайыз. Салық салу объектісі жылдық жиынтық табыс пен заңға
сәйкес шегерістердің айырмасы ретінде анықталады.
Қосылған құнға салынатын салық.
Германияда бұл салық –негізгі салықтардың бірі. Бюджет кірісіндегі
үлесі 28 пайызға жуық. Салық екі түрлі ставкамен алынады. Негізгі салық
ставкасы 16 пайыз, ал негізгі азық-түлік тағамдарына, кітап, газет-
журналдарға салық ставкасы 7 пайыз.
Қосылған құн салығынан ауыл шаруашылығы, орман шаруашылығы өнімдері,
экспортқа шығарылатын тауарлар босатылған.
Жеке тұлғалардың табыс салығы.
Бұл салық жоғарыда айтылып өткендей, жеке тұлғалардың азаматтығына
байланыссыз алынады.
Салық салу базасы- жеке тұлғаның табысы. Салық төлеуші жеке тұлғалар
қызмет түріне байланысты бірнеше категорияға бөлінеді. Әрбір категориядағы
төлеушілер үшін дербес шегерістер қарастырылған. Салық прогрессивтік
шкаламен, жеке тұлғаның табысынан заңға сәйкес шегерістерді алғандағы
айырмадан төленеді.
Салық төлеуші жеке тұлға ретінде салық төлейтін болса, мына төмендегі
ставкалармен, табыс көлеміне байланысты салық төлейді.
Салық салынатын табыс (марка) Маржиналдық салық ставасы.
13499 дейін. 0
13950 ден 17495 ке дейін. 22,9-25
17496 дан 114695 –ке дейін 25-51
114695 тен жоғары 51
Мұрагерлер мен сыйлыққа салынатын салық - әрбір мұрагердің үлесінен
алынады. Салық ставкасы мүліктің құнын және мүрагерлердің туысқандық
деңгейіне ставкалармен алынады. Салық салынатын мүліктің ең төменгі құны
100000 маркі.
Бұдан басқа жеке тұлғалардан шіркеу алымы алынады, шіркеу мекемелердің
мүшесі болса.
Жылжымайтын мүлікке орта ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz