Некенің жармасыздығы
Кіріспе
Некені жарамсыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Некенің жармасыздығын болғызбайтын мән.жайлар
Некені жарамсыз деп танудың салдары
Қорытынды
Некені жарамсыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Некенің жармасыздығын болғызбайтын мән.жайлар
Некені жарамсыз деп танудың салдары
Қорытынды
Некені жарамсыз деп танудың негіздері Қазақстан Республикасының “Неке және отбасы туралы” Заңының 9-11баптарында белгіленген шарттар бұзылған кезде сондай-ақ, жалған жаслаған жағдайда неке жарамсыз деп танылады.
Әрбір заң бойынша тіркелген неке әрине ол заңды неке болып табылады. Некені жарамсыз деп танығанға дейін некенің барлық құқықтық салдары болады¹. Некені жарамсыз деп тануда маңызы ол, сот тәртібімен бұзылуы. Яғни “Неке және отбасы туралы” Заңның 24-бабының 4-тармағында некені жарамсыз деп тек сот таниды деп көрсетілген. Некені сот жарамсыз деп танығанға дейін некеде тұратын еркек пен әйел ерлі-зайыпты болып табылады. Яғни оларда өзара отбасылық құқықтар мен міндеттер болады деген сөз.
Жоғарыда көрсетілгендей некені тек сот ғана жарамсыз деп таниды. Бұл органнан басқа ешбір мемлекеттік орган некені жарамсыз деп тани алмайды. Соттың некені жарамсыз деп тануы сотқа талап арыз беру арқылы жүзеге асады.
Некені жарамсыз деп танудың негіздері ол “Неке және отбасы туралы” Заңының 9-бабында көрсетілген шарттарға, яғни некеге тұру үшін некеге тұрушы еркек пен әйелдің өзара ерікті келісімі және олардың неке жасына жетуі қажет. Некеге тұруға белгілі бір кедергілердің өзі некені жарамсыз деп танудың негізі болып табылады.
Әрбір заң бойынша тіркелген неке әрине ол заңды неке болып табылады. Некені жарамсыз деп танығанға дейін некенің барлық құқықтық салдары болады¹. Некені жарамсыз деп тануда маңызы ол, сот тәртібімен бұзылуы. Яғни “Неке және отбасы туралы” Заңның 24-бабының 4-тармағында некені жарамсыз деп тек сот таниды деп көрсетілген. Некені сот жарамсыз деп танығанға дейін некеде тұратын еркек пен әйел ерлі-зайыпты болып табылады. Яғни оларда өзара отбасылық құқықтар мен міндеттер болады деген сөз.
Жоғарыда көрсетілгендей некені тек сот ғана жарамсыз деп таниды. Бұл органнан басқа ешбір мемлекеттік орган некені жарамсыз деп тани алмайды. Соттың некені жарамсыз деп тануы сотқа талап арыз беру арқылы жүзеге асады.
Некені жарамсыз деп танудың негіздері ол “Неке және отбасы туралы” Заңының 9-бабында көрсетілген шарттарға, яғни некеге тұру үшін некеге тұрушы еркек пен әйелдің өзара ерікті келісімі және олардың неке жасына жетуі қажет. Некеге тұруға белгілі бір кедергілердің өзі некені жарамсыз деп танудың негізі болып табылады.
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы
2. «Неке және отбасы туралы» 1998 жылғы 17-желтоқсандағы ҚР Заңы
3. «Жанұялық құқық» нормативтік құқықтық актілер жинағы 2005 жыл
4. Семейное право М.В. Антокольская Москва-1996 жыл
5. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі
2. «Неке және отбасы туралы» 1998 жылғы 17-желтоқсандағы ҚР Заңы
3. «Жанұялық құқық» нормативтік құқықтық актілер жинағы 2005 жыл
4. Семейное право М.В. Антокольская Москва-1996 жыл
5. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі
Жоспар
Кіріспе
Некені жарамсыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Некенің жармасыздығын болғызбайтын мән-жайлар
Некені жарамсыз деп танудың салдары
Қорытынды
Некені жарамысыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп танудың негіздері Қазақстан Республикасының “Неке
және отбасы туралы” Заңының 9-11баптарында белгіленген шарттар бұзылған
кезде сондай-ақ, жалған жаслаған жағдайда неке жарамсыз деп танылады.
Әрбір заң бойынша тіркелген неке әрине ол заңды неке болып табылады.
Некені жарамсыз деп танығанға дейін некенің барлық құқықтық салдары
болады¹. Некені жарамсыз деп тануда маңызы ол, сот тәртібімен бұзылуы.
Яғни “Неке және отбасы туралы” Заңның 24-бабының 4-тармағында некені
жарамсыз деп тек сот таниды деп көрсетілген. Некені сот жарамсыз деп
танығанға дейін некеде тұратын еркек пен әйел ерлі-зайыпты болып табылады.
Яғни оларда өзара отбасылық құқықтар мен міндеттер болады деген сөз.
Жоғарыда көрсетілгендей некені тек сот ғана жарамсыз деп таниды. Бұл
органнан басқа ешбір мемлекеттік орган некені жарамсыз деп тани алмайды.
Соттың некені жарамсыз деп тануы сотқа талап арыз беру арқылы жүзеге асады.
Некені жарамсыз деп танудың негіздері ол “Неке және отбасы туралы”
Заңының 9-бабында көрсетілген шарттарға, яғни некеге тұру үшін некеге
тұрушы еркек пен әйелдің өзара ерікті келісімі және олардың неке жасына
жетуі қажет. Некеге тұруға белгілі бір кедергілердің өзі некені жарамсыз
деп танудың негізі болып табылады.
Енді нақтырақ тоқталсак, мына тіркелген неке жарамсыз деп жарамсыз
деп танылады:
¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-1996 124-бет
Егер некеге тұрушылардың біреуі басқа тіркелген некеде тұрса, Тікелей
ата-тегі бойынша және өзінен тарайтын жақын туыстардың (Ата-аналары мен
балаларының, атасының, әжесінің және немерелерінің) ата-анасы бір және ата-
анасы бөлек әкесі немесе анасы ортақ ағалы-інілер мен апалы-сіңілілердің,
аға-қарындастардың, асырап алушылар мен асырап алғандардың, біреуінің болса
да психикалық ауруының немесе ақыл-есі кемдігінің салдарынан сот әрекетке
қабілетсіз деп таныған адамдардың арасында тіркелген неке жарамсыз деп
танылады.
Бұдан өзге некені жарамсыз деп танудың тағы бір негізі ерлі-
зайыптылардың біреуінің болса да өзінің ВИЧСПИД немесе венерологиялық
ауруының болуын жасыруы болып табылады.
Некені жарамсыз деп тану бұл неке заңдарын бұзғаны үшін белгілі бір
санкция болып табылады¹. Яғни бұл жерде кінә ерлі-зайыптылардың
әрқайсысында да болуы мүмкін. Ерлі-зайыптылардың некеге тұрған кезде
біреуінің немесе екеуінің де кінәсінің болуы бұл белгілі бір жауаптылық
болып табылады.
Бірақ кейде ерлі-зайыптылардың екеуінің де кінәсіз болуы да мүмкін.
Оған дәлел ретінде мына бір мысалды келтіруге болады. Ерлі-зайыптылардың
зайыбының қайтыс болуына байланысты өзінің бұрынғы некесі тоқтатылған деп
ойлайды. Ал бірақ шын мәнісінде тірі болуы. Бірақ оған қарамастан екінші
неке жарамсыз деп танылады. Бұл жерде некені жарамсыз деп тану заңға қайшы
әрекеттің алдын алу яғни заңды қорғау болып табылады²².
Неккені жарамсыз деп танудың кері күші болады, ол дегеніміз неке
некеге тұрған кезден бастап жарамсыз деп танылады.
¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-1998 128-бет
²¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-2000 118-бет
Некені жарамсыз деп тану құқықтың өзінің табиғаты бойынша жарамсыз
мәміле жасаумен тең. Даулы немесе жарамсыз мәміле жасалғандай некедегі
барлық отбасылық қатнастар соттың некені жарамсыз деп танығанша болады. Бұл
уақытқа дейінгі некенің жарамдылық презумпциясы болады. Жоғарыда аталған
жағдайлардың болуы некенің жарамсыздығы болады, бірақ некенің жарамсыздығы
туралы шешімді сот шығарады ол үшін талап арызбен сотқа жүгіну керек.
Некені жарамсыз деп тануда неке қатнастарына тұрушы адамдардың өзара
ерікті келсімі және еркі болуы ықпалды әсерін тигізеді. Ерікті келсімнің
болмауы мына жағдайларда орын алады:
Күштеп мәжбірлеу, қорқыту, алдау, адастырушылық және де өзінің іс-
әрекетіне ие бола алмауы, яғни психикасының дұрыс еместігі.
Күштеп зорлау физикалық және психикалық болуы мүмкін. Екі жағдайда да
ол анық және тура болуы керек. Күштеп зорлаудың некеге тұруға байланысты
әсерін объективті критерий емес субъективті критерий бойынша анықтау керек.
Көбінде некеге тұруға мәжбірлеу әйелдерге көп қолданылады, яғни алып қашу
көбінесе орын алады, бұндай некені жарамсыз деп тану көбінесе орын алмайды,
себебі некені жарамсыз деп тану туралы сотқа арыз түспейді.
Алдау және адастырушылық өзара бір-бірінен айырмашылығы бар
түсініктер. Алдау бұл біле тұра көрнеу адастырушылыққа апару, ал адасушылық
немесе жаңлысу бұл тараптардың еркінен тыс жағдайда да немесе үшінші
тұлғалардың әрекетінен де орын алуы мүмкін. Жаңлысу көбінде адамдардың
моральдық тұрғыдан адасуы болып келеді. Мысал ретінде ерлі-зайыптылардың
біреуінің өзінде ВИЧ инфекциясының немесе венерологиялық ауру бар екендігін
жасыруы немесе ол туралы білмеуі. Бірақ оған қараматсан неке жарамсыз деп
танылуы мүмкін.
Неке жасына толмаған адаммен, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз деп
таныған адаммен қиылған некені жарамсыз деп тану туралы істі қарау кезінде
іске қатысуға қорғаншы және қамқоршы орган тартылады¹.
Некесі әлі тоқтатылмаған некесінің болуы екінші некені жарамсыз деп
таниды. Ерлі зайыптылардың біреунінің әрекет қабілетсіз болуы да некені
жарамсыз деп танудың негізі болып табылады. Бұл жерде айтакететін бір
мәселе некені жарамсыз деп тану соттың міндетті емес құқығы болап саналады.
Көбінде некені жарамсыз деп танудың негізі жалған некеге тұруда орын алады.
Жалған неке деп – отбасын құру мақсатынсыз қиылған некені айтамыз. Бұл
некенің құқықтық табиғаты жарамсыз мәміле тәрізді, яғни олардың түпкілікті
мақсаты заңмен белгіленген құқықтық салдары жоқ.
Некені жарамсыз деп тануға байланысты талап қою мерзімі ескірмейді.
Талап некенің кез келген уақытында берілуі мүмкін. Неке бұзылғаннан кейін
талап қойылмайды.
¹ Жанұялық құқық нормативтік құқықтық актілер жинағы 2005 жыл.
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Егер неке ерлі-зайыптылардың біреуінің еркінен тыс тіркелсе, яғни
ерікті келсімі болмаған жағдайда: мәжбір ету, алдау, қателесу немесе өзінің
жай-күйінің салдарынан некеге тұруды мемлекеттік тіркеу кезінде өзінің
әрекетінің маңызын түсінбей және өзін-өзі билей алмауы себепті неке қиылған
болса, некені жарамсыз деп тану туралы талапты некеге тұру арқылы құқығы
бұзылған сол тұлға жұбай сондай-ақ прокурор береді¹. Неке ерлі-
зайыптылардың біреуінің неке жасына толмай тіркелсе некені жарамсыз деп
талап қоюға:
Кәмелетке толмаған жұбайы, оның ата-анасы (оларды ауыстыратын
адамдар) қорғаншы және қамқоршы орган немесе прокурор құқылы. Кәмелетке
толмаған жұбай он сегіз жасқа толғаннан кейін некені жарамсыз деп тануды
талап етуге тек өзі ғана құқылы. Осы жерде некені жарамсыз деп мына
жағдайда орын алмайды. Яғни зайыбының жүкті болуы, баланыың туылуы, бір-
біріне деген байланыстылық сезімінің оянуы бұл жерде ерлі-зайыптылардың
құқықтарына қайшы келеді.
Некені қиюға кедергі келтіретін мән-жайлардың бар екенін білмеген
жұбай, әрекетке қабілетсіз деп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
Некені жарамсыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Некенің жармасыздығын болғызбайтын мән-жайлар
Некені жарамсыз деп танудың салдары
Қорытынды
Некені жарамысыз деп танудың түсінігі және маңызы
Некені жарамсыз деп танудың негіздері Қазақстан Республикасының “Неке
және отбасы туралы” Заңының 9-11баптарында белгіленген шарттар бұзылған
кезде сондай-ақ, жалған жаслаған жағдайда неке жарамсыз деп танылады.
Әрбір заң бойынша тіркелген неке әрине ол заңды неке болып табылады.
Некені жарамсыз деп танығанға дейін некенің барлық құқықтық салдары
болады¹. Некені жарамсыз деп тануда маңызы ол, сот тәртібімен бұзылуы.
Яғни “Неке және отбасы туралы” Заңның 24-бабының 4-тармағында некені
жарамсыз деп тек сот таниды деп көрсетілген. Некені сот жарамсыз деп
танығанға дейін некеде тұратын еркек пен әйел ерлі-зайыпты болып табылады.
Яғни оларда өзара отбасылық құқықтар мен міндеттер болады деген сөз.
Жоғарыда көрсетілгендей некені тек сот ғана жарамсыз деп таниды. Бұл
органнан басқа ешбір мемлекеттік орган некені жарамсыз деп тани алмайды.
Соттың некені жарамсыз деп тануы сотқа талап арыз беру арқылы жүзеге асады.
Некені жарамсыз деп танудың негіздері ол “Неке және отбасы туралы”
Заңының 9-бабында көрсетілген шарттарға, яғни некеге тұру үшін некеге
тұрушы еркек пен әйелдің өзара ерікті келісімі және олардың неке жасына
жетуі қажет. Некеге тұруға белгілі бір кедергілердің өзі некені жарамсыз
деп танудың негізі болып табылады.
Енді нақтырақ тоқталсак, мына тіркелген неке жарамсыз деп жарамсыз
деп танылады:
¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-1996 124-бет
Егер некеге тұрушылардың біреуі басқа тіркелген некеде тұрса, Тікелей
ата-тегі бойынша және өзінен тарайтын жақын туыстардың (Ата-аналары мен
балаларының, атасының, әжесінің және немерелерінің) ата-анасы бір және ата-
анасы бөлек әкесі немесе анасы ортақ ағалы-інілер мен апалы-сіңілілердің,
аға-қарындастардың, асырап алушылар мен асырап алғандардың, біреуінің болса
да психикалық ауруының немесе ақыл-есі кемдігінің салдарынан сот әрекетке
қабілетсіз деп таныған адамдардың арасында тіркелген неке жарамсыз деп
танылады.
Бұдан өзге некені жарамсыз деп танудың тағы бір негізі ерлі-
зайыптылардың біреуінің болса да өзінің ВИЧСПИД немесе венерологиялық
ауруының болуын жасыруы болып табылады.
Некені жарамсыз деп тану бұл неке заңдарын бұзғаны үшін белгілі бір
санкция болып табылады¹. Яғни бұл жерде кінә ерлі-зайыптылардың
әрқайсысында да болуы мүмкін. Ерлі-зайыптылардың некеге тұрған кезде
біреуінің немесе екеуінің де кінәсінің болуы бұл белгілі бір жауаптылық
болып табылады.
Бірақ кейде ерлі-зайыптылардың екеуінің де кінәсіз болуы да мүмкін.
Оған дәлел ретінде мына бір мысалды келтіруге болады. Ерлі-зайыптылардың
зайыбының қайтыс болуына байланысты өзінің бұрынғы некесі тоқтатылған деп
ойлайды. Ал бірақ шын мәнісінде тірі болуы. Бірақ оған қарамастан екінші
неке жарамсыз деп танылады. Бұл жерде некені жарамсыз деп тану заңға қайшы
әрекеттің алдын алу яғни заңды қорғау болып табылады²².
Неккені жарамсыз деп танудың кері күші болады, ол дегеніміз неке
некеге тұрған кезден бастап жарамсыз деп танылады.
¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-1998 128-бет
²¹Антокольская М.В. Семейное право Москва-2000 118-бет
Некені жарамсыз деп тану құқықтың өзінің табиғаты бойынша жарамсыз
мәміле жасаумен тең. Даулы немесе жарамсыз мәміле жасалғандай некедегі
барлық отбасылық қатнастар соттың некені жарамсыз деп танығанша болады. Бұл
уақытқа дейінгі некенің жарамдылық презумпциясы болады. Жоғарыда аталған
жағдайлардың болуы некенің жарамсыздығы болады, бірақ некенің жарамсыздығы
туралы шешімді сот шығарады ол үшін талап арызбен сотқа жүгіну керек.
Некені жарамсыз деп тануда неке қатнастарына тұрушы адамдардың өзара
ерікті келсімі және еркі болуы ықпалды әсерін тигізеді. Ерікті келсімнің
болмауы мына жағдайларда орын алады:
Күштеп мәжбірлеу, қорқыту, алдау, адастырушылық және де өзінің іс-
әрекетіне ие бола алмауы, яғни психикасының дұрыс еместігі.
Күштеп зорлау физикалық және психикалық болуы мүмкін. Екі жағдайда да
ол анық және тура болуы керек. Күштеп зорлаудың некеге тұруға байланысты
әсерін объективті критерий емес субъективті критерий бойынша анықтау керек.
Көбінде некеге тұруға мәжбірлеу әйелдерге көп қолданылады, яғни алып қашу
көбінесе орын алады, бұндай некені жарамсыз деп тану көбінесе орын алмайды,
себебі некені жарамсыз деп тану туралы сотқа арыз түспейді.
Алдау және адастырушылық өзара бір-бірінен айырмашылығы бар
түсініктер. Алдау бұл біле тұра көрнеу адастырушылыққа апару, ал адасушылық
немесе жаңлысу бұл тараптардың еркінен тыс жағдайда да немесе үшінші
тұлғалардың әрекетінен де орын алуы мүмкін. Жаңлысу көбінде адамдардың
моральдық тұрғыдан адасуы болып келеді. Мысал ретінде ерлі-зайыптылардың
біреуінің өзінде ВИЧ инфекциясының немесе венерологиялық ауру бар екендігін
жасыруы немесе ол туралы білмеуі. Бірақ оған қараматсан неке жарамсыз деп
танылуы мүмкін.
Неке жасына толмаған адаммен, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз деп
таныған адаммен қиылған некені жарамсыз деп тану туралы істі қарау кезінде
іске қатысуға қорғаншы және қамқоршы орган тартылады¹.
Некесі әлі тоқтатылмаған некесінің болуы екінші некені жарамсыз деп
таниды. Ерлі зайыптылардың біреунінің әрекет қабілетсіз болуы да некені
жарамсыз деп танудың негізі болып табылады. Бұл жерде айтакететін бір
мәселе некені жарамсыз деп тану соттың міндетті емес құқығы болап саналады.
Көбінде некені жарамсыз деп танудың негізі жалған некеге тұруда орын алады.
Жалған неке деп – отбасын құру мақсатынсыз қиылған некені айтамыз. Бұл
некенің құқықтық табиғаты жарамсыз мәміле тәрізді, яғни олардың түпкілікті
мақсаты заңмен белгіленген құқықтық салдары жоқ.
Некені жарамсыз деп тануға байланысты талап қою мерзімі ескірмейді.
Талап некенің кез келген уақытында берілуі мүмкін. Неке бұзылғаннан кейін
талап қойылмайды.
¹ Жанұялық құқық нормативтік құқықтық актілер жинағы 2005 жыл.
Некені жарамсыз деп талап етуге құқығы бар адамдар
Егер неке ерлі-зайыптылардың біреуінің еркінен тыс тіркелсе, яғни
ерікті келсімі болмаған жағдайда: мәжбір ету, алдау, қателесу немесе өзінің
жай-күйінің салдарынан некеге тұруды мемлекеттік тіркеу кезінде өзінің
әрекетінің маңызын түсінбей және өзін-өзі билей алмауы себепті неке қиылған
болса, некені жарамсыз деп тану туралы талапты некеге тұру арқылы құқығы
бұзылған сол тұлға жұбай сондай-ақ прокурор береді¹. Неке ерлі-
зайыптылардың біреуінің неке жасына толмай тіркелсе некені жарамсыз деп
талап қоюға:
Кәмелетке толмаған жұбайы, оның ата-анасы (оларды ауыстыратын
адамдар) қорғаншы және қамқоршы орган немесе прокурор құқылы. Кәмелетке
толмаған жұбай он сегіз жасқа толғаннан кейін некені жарамсыз деп тануды
талап етуге тек өзі ғана құқылы. Осы жерде некені жарамсыз деп мына
жағдайда орын алмайды. Яғни зайыбының жүкті болуы, баланыың туылуы, бір-
біріне деген байланыстылық сезімінің оянуы бұл жерде ерлі-зайыптылардың
құқықтарына қайшы келеді.
Некені қиюға кедергі келтіретін мән-жайлардың бар екенін білмеген
жұбай, әрекетке қабілетсіз деп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz