Саяси қақтығыс

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Қақтығыс
1.1. Қақтығыс туралы қысқаша сипаттама
1.2. Қақтығысті шешу жолдары

2. Саяси қақтығыс
2.1. Саяси қақтығыстардың шешілуі
2. 2. Конституцияның ролі
2. 3. Саяси қақтығыстарды шешудің басқа тәсілдері
Қорытынды
Падаланылған әдебиеттер

Қақтығыс (лат. тілінен – қақтығыс) А. А. Урбановтың тұжырымы бойынша: бәсекелестіктің түбіндегі қарама -қайшы ойлардың қақтығысуы (мақсаттың, ұстанымның, көзқарастың) түрлі өткір эмоционалды толқулармен байланысты өзара түсініспеушіліктің болуы.
Қақтығысі жағдайдың жағымды жақтары:
- Көптегн мәселелердің шығуына, олардың шешілуіне көмектеседі
- Іс- әрекеттіңтиімді жолдарынның пайда болуына
- Кейде ұжымныңсыртқы қысымдарға бірігіп қарсылық көрсетуіне себеп болады.
Кері жақтары:
- Әлеуметтік психологиялық климаттың нашарлауына алып келеді
- Адамның жүйке жүйесінеәсер етіп, күйзеліске ұшыратады.
- Көптегн адамның тікелей жұмысындағы міндетін орындауда көлінің бөлінуі.
Сондықтан, қақтығыс – бұл кездейсоқ күрделі және қарама – қайшылық тудыратын психологиялық құбылыс.
Қақтығыстің негізгі құрылымдық компаненттері: қақтығыс объектісі, қақтығыс мүшесі (оппонент), қақтығысті жағдай, инцидент (қақтығыс).
Ең кең таралған деп М. Дайчпен ұсынлған қақтығыстің типологиясын қарастырайық.
1. Шынайы жанжал. Бұл «объективті өмір сүретін және адекватты қабылданатын» жанжал.
2. Кездейсоқ не шартты жанжал. Жанжалдың бұл түрінің өмір сүруі «екі жақты мойындалмайтын немесе игерілмеген жеңіл өзгеретін» жағдайларға тәуелді.
3. Ауыстырылған жанжал. Мұнда, «анық жанжал» айтылады, оның артында қандай да бір басқа, латентті жанжал жатыр.
4. Қате тіркелген жанжал. Бұл «қате түсінген екі жақтың нәтижесі ретінде» яғни қате талданған мәселелер бойынша болады.
5. Жалған жанжал. Бұл «объективті себептердің» болмаған кездегі жанжал жағдайы, соңғысы тек қабылдаулар мен түсіндірулердің қате болғанында ғана орындалады.

1. А. В. Дмитрев, Қақтығысология, Москва, Гардарики, 2001, 221-230 б.
2. Н. Ф. Вишняков, Қақтығысология, Минск, Университетское, 2002, 9-14 б.
3. А. Я. Анцуков, А. И. Шипилов, Қақтығысология, Москва, Юнити, 2004, 474-477 б.
4. Л. С. Ахметова, Қақтығысология, Алматы, «Қазақ университеті», 2003, 4-9, 74-77 б.
5. Р. Вердербер, К. Вердебер, Общение, Санкт- Петербург, 2003.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Ж о с п а р

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Қақтығыс
1.1. Қақтығыс туралы қысқаша сипаттама
1.2. Қақтығысті шешу жолдары

2. Саяси қақтығыс
2.1. Саяси қақтығыстардың шешілуі
2. 2. Конституцияның ролі
2. 3. Саяси қақтығыстарды шешудің басқа тәсілдері
Қорытынды
Падаланылған әдебиеттер

Негізгі бөлім.
1. Қақтығыс.
1.1. Қақтығыс туралы қысқаша сипаттама.
Қақтығыс (лат. тілінен – қақтығыс) А. А. Урбановтың тұжырымы бойынша:
бәсекелестіктің түбіндегі қарама -қайшы ойлардың қақтығысуы (мақсаттың,
ұстанымның, көзқарастың) түрлі өткір эмоционалды толқулармен байланысты
өзара түсініспеушіліктің болуы.
Қақтығысі жағдайдың жағымды жақтары:
- Көптегн мәселелердің шығуына, олардың шешілуіне көмектеседі
- Іс- әрекеттіңтиімді жолдарынның пайда болуына
- Кейде ұжымныңсыртқы қысымдарға бірігіп қарсылық көрсетуіне себеп
болады.
Кері жақтары:
- Әлеуметтік психологиялық климаттың нашарлауына алып келеді
- Адамның жүйке жүйесінеәсер етіп, күйзеліске ұшыратады.
- Көптегн адамның тікелей жұмысындағы міндетін орындауда көлінің
бөлінуі.
Сондықтан, қақтығыс – бұл кездейсоқ күрделі және қарама – қайшылық
тудыратын психологиялық құбылыс.
Қақтығыстің негізгі құрылымдық компаненттері: қақтығыс объектісі,
қақтығыс мүшесі (оппонент), қақтығысті жағдай, инцидент (қақтығыс).
Ең кең таралған деп М. Дайчпен ұсынлған қақтығыстің типологиясын
қарастырайық.
1. Шынайы жанжал. Бұл объективті өмір сүретін және адекватты
қабылданатын жанжал.
2. Кездейсоқ не шартты жанжал. Жанжалдың бұл түрінің өмір сүруі екі
жақты мойындалмайтын немесе игерілмеген жеңіл өзгеретін жағдайларға
тәуелді.
3. Ауыстырылған жанжал. Мұнда, анық жанжал айтылады, оның артында
қандай да бір басқа, латентті жанжал жатыр.
4. Қате тіркелген жанжал. Бұл қате түсінген екі жақтың нәтижесі ретінде
яғни қате талданған мәселелер бойынша болады.
5. Жалған жанжал. Бұл объективті себептердің болмаған кездегі жанжал
жағдайы, соңғысы тек қабылдаулар мен түсіндірулердің қате болғанында ғана
орындалады.

1.2. Қақтығысті шешу жолдары.
Қақтығыстің пайда болу ағымы және шешілу жолдары.
Қақтығыс ағымы туралы айтқанда, қақтығыс қатысушылыадан басқа
мінездемелерден жеке сыртқы жағдайлармен анықталады. Ол сол ортада пайда
болып, дамиды.
Қақтығыс процесінің шарттары:
- уақытша кеңістігі (кикілжіңнің шешілу мекені, уақыты, жағдайы)
- әлеуметтік – психологиялық (кикілжің топтың климаты және олардың өзара
қатынасы, конфронтация деңгейі сонымен қатар крнфликт мүшелерінің қал
- жағдайы).
- Әлеуметтік (түрлі әлеуметтік топтардың: жыныстық, отбасылық,
кәсібилік, этникалық) және т.б. мүшелердің қатысы.
Қақтығысі жағдайдың көрінісі- бұл қақтығыс мүшелерінің қарама- қарсы жақ
пен қақтығыс ортасына деген жеке өзіндік көзқарасы.
Қақтығыс мүшелерінің мүмкін іс- әрекеттері:
- мінез- құлықтың с- әрекеті (шабуыл, қорғану, бейтараптық)
- іске асуының деңгейі (активті – пассивті, ынталылығы т. б.).
Қақтығыстің шығу мүмкіндігі:
- біреудің толық немесе жартылай бағынуы
- ымыраға келуі (компрамисс)
- қақтығысті іс- әрекеттің үзілуі
- интеграция және т.б.
Қақтығысті шешу мынандай жағдайда мүмкін:
- Қақтығысінің объективті жағдайының өзгерісі
- Қақтығысті жағдайдың үзіліп барып, жалғасын тап кезде
Қақтығысінің Томас торы бойынша шектеу жолдары.
К. Томастың айтуы бойынша қақтығысіні бақылау мен басқарудың 5 негізгі
әдісі:
1. Жарысу (бәсекелестік);
2. Бейімделу;
3. Компромисс (ымыраға келу);
4. Қашу;
5. Одақтасу.
Аталғандардың әрқайсысын жеке қарастырайық.
Жарысу – жылдам шешім қабылдауды және өзндік жол таңдауды қажет етеді. Ол
мынадай жағдайда пайдалы:
- қақтығысіден кету өте қажет еткенде;
- өзіңіздің беделіңіз жоғары және билігіңіз болғанда
- өте қиын тұғырыққа тап болғанда;
- ешқандай амал- тәсіл болмағанда.
Бейімделу мынандай жағдайларда тиімді:
- біреуге жол бере тұра, өзіңіздің ештеңе жоғалтпайтыныңызды білгенде;
- қалыптасқан жағдайды жұмсарту керек кезде;
- шығатын қорытындының өзіңізден гөрі басқа тұлғаға қажеттігін түсінде;
- шындық сіздің жағыңызда болмағанда.
Компромисс – бұл өзіңіз бен екінші тұлғаның қажеттіліктері ескерілгенде
болады.
- екі жақтыңда билігі тең және олардың белгілі бір мақсатқа жетудегі
өзара ортақ шешім қабылдауы;
- уақытша немесе тез арада шешім шығаруда;
- басқа амалдар тиімсіз болғанда;
- өзара қатынасты сақтап қалу үшін ымыраға келу.
Қашу мынандай жағдайларда тиімді:
- қозғалған мәселенің сіз үшін маңызды емес кезінде;
- өзіңіздің кінәлі немесе кінәсіз екеніңізді түсінгенде;
- әлсіз әріптесіңізбен сөйлескенде;
- белгілі бір шешім тапқыңыз келіп тұрады, дегенмен таба алмаған
жағдайда;
- қозғалған мәселе бойынша мәлімет жеткіліксіз болғанда.
Одақтасу немесе бірігу мынандай сәттерде тиімді:
- мәселенің шешілуінің екі жаққа да өте қажет болғанда;
- өзара өте тығыз қарым – қатынста болсаңыз;
- мәселені шешуге уақытыңыз болғанда;
- екі жақтың билігі болғанда.
Қақтығыс ол қарама –қарсы бағытталған қақтығыс, бір –бірімен сәйкес
келмейтін тенденциялар, ой –пікірлер, жеке алған индивидтің саласындағы
қатынастардың қақтығыстары болып табылады.

2. Саяси қақтығыс.
2.1. Саяси қақтығыстардың шешілуі.
Саяси даудың динамикасы, кез – келген басқалары сияқты, әмбебапты кейбір
сатылардан тұрады (қарама –қайшылықтың жасырын пісіп жетілуі,
шиеленісушілік, эскалация және шешілуі). Әйтседе саяси қарсылықтың орталық
сәті, әрқашан элитаның билік үшін күресі.
Саяси элиталар арасындағы және олардың ішкі билік үшін күресі, жалпы
алғанда қарапайым нәрсе. Демократиялық жағдайда ол интегралды функцияға ие,
себебі басқа жеке қоғамның рационалды қадағалануына әкеп соқтырады. Ол
қоғам мен мемлекетті кризиске нмесе құлдырауына әкеп соқтырады. Егер билік
басқарылымы компаннтсіз болса, немесе қоғамдық топтардың осы күреске деген
ешқандай әсері болмаса. Мұндай саяси қақтығыстерге, саяси партияларда
қатыстырылса, басқа саяси субъектілер және қоғамның саяси жүйелеріне
құлдырау қаупі тұрды.
Басқарушы және басқарусыз топтардың арасындағы және ішкі қақтығыстерінің
зардаптары, олардың демократиялық даму сатысына байланысты. Биліктің
бөлінуі және парламентаризмнің бай дәстүрі бар жерде, саяси мәдениет жоғары
және ұлттық немесе діни қарама- қайшылықтар жоқ болса, бұл елдерде мұндай
қақтығыстер ең басты рационалды ымыралы жолмен шешімін табады. Оларда
биліктң бір саяси топтан, келесіге өтуі немесе ауысуы қоғамның күйзеліссіз
өтеді. Мұндай тәжірибесі болмаған елдерде, әр түрлі фракциялар арасындағы
қақтығыс әскри іс- әрекетті есіңізге түсіреді. Парламенттік қақтығыстар
көшеге ауысады. Билік зорлық зомбылыққа жүгінеді. Саяси биліктің мұндай
түрі істі азаматтық соғысқа әкеп тірейді. Мұндағы кейбір елдердің жеке ірі
партияларында өзіндік әскери немесе қаруланған отрядтарының болуы (немесе
болғандығы) ерекше қауіп туғызады. Әрине, бұл қақтығысті жақтаушы партиялар
мен билік арасында, көшеге ауысқан қақтығысіде, оның артында тұрған саяси
элиталар жалған элиталар қарсы бейбіт қарым – қатынас бола алмайды.

2. 2. Конституцияның ролі.
Саяси қақтығыстарды шешудің заңды түрі, қақтығысіекені бәрімізге
белгілі. Кейде, әсіресе қоғамның сапалы жаңа жағдайға ауысқанда, оны қайта
қарастыру қажеттігі туады.
Әйтседе, конституциялық реформа өткізуде, кейбір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.