Темір жол көлігі туралы
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерлер
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтары
3. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі
4. Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтары
III. Қорытынды
II. Негізгі бөлім
1. Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерлер
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтары
3. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі
4. Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтары
III. Қорытынды
1. Тасымалдаушыға немесе тасымалдау процесіне қатысушысына өздеріне жүктелген міндеттерді жүзеге асыру үшін жер пайдалануға немесе меншікке берілетін жер темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер болып табылады.
Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерге мынадай темір жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен ғимараттарға:
1) магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар мен ғимараттарға ( темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, виадуктер, сигналдық жабдықтар, қызметтік техникалық үйлер)
2) кірме жолдар
3) энергетика, локомотив, вогон, жол және жүк шаруашылықтары сумен жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері, қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсететін арнаулы мақсаттағы өзге де объектілері бар темір жол станциялары (вокзалдар)
4) темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген жерлер жатады.
Тасымал процесіне қатысушылар өздерінің кінәсін қоршаған ортаға келтірген зияны үшін, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді тиісінше күтіп ұстамағаны үшін Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауапты болады.
Темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер учаскелері темір жолдар мен темір жол станцияларын дамытудың жобалау техникалық құжаттамасына және бас схемасына сәйкес белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтер бойынша беріледі.
Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігі қажеттеріне арналып бөлінген белдеуге іргелес жер учаскелеріндегі объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында жер пайдаланудың ерекше шарттарымен күзет аймақтары белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлері шектеледі немесе оларға тыйым салынады.
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтарына: орманды қорғау белдеулері, көлік құрылыстарының, құрылғылары мен басқа да объектілерінің сақталуын, төзімділігі мен орнықтылығын қамтамасыз ету үшін қажетті жер учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінетін белдеуге іргелес орналасқан, сел қаупі, көшкін қаупі бар аймақтардағы және басқа да қауіпті әсерлер төнетін жерлердегі жер учаскелері кіреді.
Күзет аймақтары жер учаскелерінің мншік иелері мен жер пайдаланушылардан жер учакскелерін алып қоймай белгіленуі мүмкін.
Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе тыйым салынады.
Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерге мынадай темір жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен ғимараттарға:
1) магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар мен ғимараттарға ( темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, виадуктер, сигналдық жабдықтар, қызметтік техникалық үйлер)
2) кірме жолдар
3) энергетика, локомотив, вогон, жол және жүк шаруашылықтары сумен жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері, қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсететін арнаулы мақсаттағы өзге де объектілері бар темір жол станциялары (вокзалдар)
4) темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген жерлер жатады.
Тасымал процесіне қатысушылар өздерінің кінәсін қоршаған ортаға келтірген зияны үшін, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді тиісінше күтіп ұстамағаны үшін Қазақстан Республикасының заң актілеріне сәйкес жауапты болады.
Темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер учаскелері темір жолдар мен темір жол станцияларын дамытудың жобалау техникалық құжаттамасына және бас схемасына сәйкес белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтер бойынша беріледі.
Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігі қажеттеріне арналып бөлінген белдеуге іргелес жер учаскелеріндегі объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында жер пайдаланудың ерекше шарттарымен күзет аймақтары белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлері шектеледі немесе оларға тыйым салынады.
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтарына: орманды қорғау белдеулері, көлік құрылыстарының, құрылғылары мен басқа да объектілерінің сақталуын, төзімділігі мен орнықтылығын қамтамасыз ету үшін қажетті жер учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінетін белдеуге іргелес орналасқан, сел қаупі, көшкін қаупі бар аймақтардағы және басқа да қауіпті әсерлер төнетін жерлердегі жер учаскелері кіреді.
Күзет аймақтары жер учаскелерінің мншік иелері мен жер пайдаланушылардан жер учакскелерін алып қоймай белгіленуі мүмкін.
Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе тыйым салынады.
1) Қ Р «Жер кодексі» 2003 жыл 20маусым (76-79 беттер)
2) «Темір жол көлігі» туралы ҚР Заңы 8 желтоксан 2001 ж.
3) «Жер құқығы» Алматы 2004 жыл Ә.С Стамқұлов, Г.Ә Стамқұлова
4) Земельное право Р К Алматы Данекер 2001 жыл
2) «Темір жол көлігі» туралы ҚР Заңы 8 желтоксан 2001 ж.
3) «Жер құқығы» Алматы 2004 жыл Ә.С Стамқұлов, Г.Ә Стамқұлова
4) Земельное право Р К Алматы Данекер 2001 жыл
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерлер
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтары
3. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі
4. Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтары
III. Қорытынды
1.
Кіріспе
1. Тасымалдаушыға немесе тасымалдау процесіне қатысушысына өздеріне
жүктелген міндеттерді жүзеге асыру үшін жер пайдалануға немесе меншікке
берілетін жер темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер болып
табылады.
Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерге мынадай темір
жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен
ғимараттарға:
1) магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар
мен ғимараттарға ( темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, виадуктер,
сигналдық жабдықтар, қызметтік техникалық үйлер)
2) кірме жолдар
3) энергетика, локомотив, вогон, жол және жүк шаруашылықтары сумен
жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері,
қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсететін арнаулы мақсаттағы
өзге де объектілері бар темір жол станциялары (вокзалдар)
4) темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген
жерлер жатады.
Тасымал процесіне қатысушылар өздерінің кінәсін қоршаған ортаға
келтірген зияны үшін, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған
жерді тиісінше күтіп ұстамағаны үшін Қазақстан Республикасының заң
актілеріне сәйкес жауапты болады.
Темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер учаскелері темір жолдар
мен темір жол станцияларын дамытудың жобалау техникалық құжаттамасына
және бас схемасына сәйкес белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтер
бойынша беріледі.
Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол
көлігі қажеттеріне арналып бөлінген белдеуге іргелес жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында жер пайдаланудың ерекше
шарттарымен күзет аймақтары белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлері шектеледі немесе
оларға тыйым салынады.
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтарына: орманды қорғау белдеулері, көлік
құрылыстарының, құрылғылары мен басқа да объектілерінің сақталуын,
төзімділігі мен орнықтылығын қамтамасыз ету үшін қажетті жер учаскелері,
сондай ақ темір жол көлігіне бөлінетін белдеуге іргелес орналасқан, сел
қаупі, көшкін қаупі бар аймақтардағы және басқа да қауіпті әсерлер
төнетін жерлердегі жер учаскелері кіреді.
Күзет аймақтары жер учаскелерінің мншік иелері мен жер
пайдаланушылардан жер учакскелерін алып қоймай белгіленуі мүмкін.
Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің
қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше
жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе
тыйым салынады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына көлік құрылыстарының ,
құрылғыларының және басқа объектілерінің сақталуын, беріктігін әрі
орнықтылығын қамтамасыз етуге қажетті қорғаныш орман аймақтары, жер
учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінген белдеуге жанасатын ,
сел қаупі, көшкін қаупі және басқа да қауіпті жағдайлар болатын
аймақтардағы және өңірлердегі жер учаскелері жатады.
Темір жол көлігі қорғалатын аймақтарының жері меншік иелері мен жер
пайдаланушылардың иелігінен алынбайды және олар бұл жерді белгіленген
шектеулерді сақтай отырып пайдаланады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына:
1) темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге іргелес жатқан учаскенің
меншік иесінің немесе оны пайдаланушының жазбаша келісімінсіз тұрақты
және уақытша сипаттағы құрылыс, монтаждау және тау кен жұмыстарын
жүргізуге;
2) көшкіннің, шөгіндінің, сел тасқынының, сай жыраның пайда болуына,
сусымалы құмдардың, қар үйінділерінің, көшкіннің туындауына, өзге де
осындай зардаптарға әкеліп соғатын тәсілдермен ағаштарды кесуге және
өсімдік қабатын бұзуға тыйым салынады.
3. темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі.
Жер учаскелерін беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес
жүзеге асырылады.
Жер учаскелері темір жолдар мен темір жол станцияларын дамытудың
жобалау техникалық құжаттамасы мен бас схемаларына сәйкес, уәкілетті
органмен келісе отырып белгіленген тәртіпппен бекітілетін нормативтер
бойынша беріледі.
Бөлінген белдеудегі темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді
пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес
уәкілетті орган белгілейді.
Темір жол көлігі қызметкерлерінің еңбек қатынастарын реттеу
ерекшеліктері
Темір жол көлігі қызметкерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан
Республикасының еңбек туралы заңдарымен, бас келісіммен, салалық
келісімдермен , жеке еңбек және ұжымдық шарттармен реттеледі.
Темір жол көлігінің поездар қозғалысына тікелей байланысты
қызметкері кәсіби даярлығы мен денсаулығы жөнінен уәкілетті орган
белгілейтін талаптарға сай болуға тиіс.
Темір жол көлігінің поездар қозғалысына тікелей байланысты қызметкері
жұмыс режимінің ерекшеліктерін уәкілетті орган белгілейді.
Темір жол көлігінің қызметкерін жұмыстан шеттетудің қосымша негіздері
Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдарында көзделген
негіздемелерден басқа уәкілетті органның, магистралдық темір жол желісі
операторының талап етуі бойынша жұмыс беруші мынадай жағдайларда:
1) магистралдық темір жол желісі диспетчерлік қызметінің, операторының
тасымалдау процесі мен поездар жүрісін басқаруға байланысты нұсқауларын
орындамағаны үшін;
2) жұмыс уақытының режимін бұзғаны үшін темір жол көлігінің қызметкерін
жұмыстан шеттетуге міндетті.
Жұмыстан шеттетілген кезеңге жалақы сақталмайды. Қызметкерді жұмыстан
шеттету осыған негіз блған себеп анықталғанға дейінгі мерзімге жүзеге
асырылуы мүмкін.
4. Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің
қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше
жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе
тыйым салынады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына көлік құрылыстарының ,
құрылғыларының және басқа объектілерінің сақталуын, беріктігін әрі
орнықтылығын қамтамасыз етуге қажетті қорғаныш орман аймақтары, жер
учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінген белдеуге жанасатын ,
сел қаупі, көшкін қаупі және басқа да қауіпті жағдайлар болатын
аймақтардағы және өңірлердегі жер учаскелері жатады.
Темір жол көлігі қорғалатын аймақтарының жері меншік иелері мен жер
пайдаланушылардың иелігінен алынбайды және олар бұл жерді белгіленген
шектеулерді сақтай отырып пайдаланады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына:
3) темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге іргелес жатқан учаскенің
меншік иесінің немесе оны пайдаланушының жазбаша келісімінсіз тұрақты
және уақытша сипаттағы құрылыс, монтаждау және тау кен жұмыстарын
жүргізуге;
4) көшкіннің, шөгіндінің, сел тасқынының, сай жыраның пайда болуына,
сусымалы құмдардың, қар үйінділерінің, көшкіннің туындауына, өзге де
осындай зардаптарға әкеліп соғатын тәсілдермен ағаштарды кесуге және
өсімдік қабатын бұзуға тыйым салынады.
I. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жер – темір жолдар, құрылыстар,
жол желісіедегі және басқа ғимараттар, темр жол станциялары, қорғаныштық
орман екпелері және жол құрылғылары алып жатқан жер учаскелері.
Ауылшаруашылығы мақсатына арналмаған жерлердің түрлері:
1) Өнеркәсіп жерлері;
2) Темір жол көлігінің жері;
3) Автомобиль көлігінің жері;
4) Теңіз және ішкі су көлігінің жері;
5) Әуе көлігінің жері;
6) Құбыр тасымалы көлігінің жері;
7) Байланыс және энергетика жері;
8) Қорғаныс қажеттеріне арналған жерлер;
9) Ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналған жерлері;
Темір жол көлігінің инфрақұрылымын дамыту қолданыстағы темір жол
желісін Қазақстан халқының, экономикасы мен өнеркәсібінің қажеттілігінен
шыға отырып, жаңа учаскелер салу арқылы желілерді оңтайландырумен қатар
қауіпсіздік пен қозғалыс жылдамдығын әлемдік стандарттарға сәйкес
келтіруге бағытталатын болады.
Қалпына келтіру, жүк тасымалдылығы көп учаскелердің өткізу қабілетін
арттыру және электрлендіруді қоса алғанда, халықаралық транзит дәліздерінде
және негізгі республикаішілік бағыттарда магистральдық желінің техникалық
жай-күйінің деңгейі басымдылық ретімен арттырылуы тиіс.
Инфрақұрылым объектілерінің негізгі қорларына кезең-кезеңімен жаңарту
жүргізілуі және олар темір жол көлігінің халықаралық стандарттарына сәйкес
келтірілуі тиіс.
Темір жол көлігінің желісін өңірлік басымдықта дамыту Солтүстік –
Оңтүстік (Ресей – Орталық Азия) және Шығыс – Батыс (Оңтүстік Шығыс Азия –
Қытай – Еуропа) бағыттарында жүргізілетін болады.
Стратегияны іске асыру кезеңінде жаңа темір жол желілерін салу
жөніндегі мынадай инфрақұрылымдық жобалар қаралатын және экономикалық
негіздеме болған жағдайда іске асырылатын болады:
Бейнеу – Шалқар станциясы учаскесі, поездардың жүру бағытының
ұзақтығын батыс өңірі мен Азия елдерінің Ақтау теңіз порты арқылы
қатынасында орта есеппен 530 км-ге қысқарады;
Қорғас – Сарыөзек учаскесі, ол қолданылып жүрген бағыттармен
салыстырғанда Ақтау портынан Қытайға дейінгі темір жол
тасымалдарының қашықтығын едәуір қысқартады, ал Шалқар – Бейнеу темір
жол желісін салу жобасы іске асырылғаннан кейін Цзиньхе – Ақтау
бағытының ұзақтығы қазіргі 3 920 км-дан 3 222 км-ге дейін қысқарады;
Жезқазған – Сексеуіл станциясы учаскесі, ол Қазақстанның орталық
облыстарынан Ақтау портына анағұрлым қысқа шығуды қамтамасыз етеді және
іргелес өңірде көмір, мұнай-газ, мыс-темір рудасы және басқа да кен
орындарын игеруде жәрдем етеді;
Шар станциясы – Өскемен учаскесі, ол Локоть станциясы арқылы
қолданыстағы бағыттармен салыстырғанда тасымалдау қашықтығын Ресей аумағы
арқылы жүруді қажет етпестен 300 км-ден астамға қысқартады;
Қазақстан жүктерін Каспий теңізіне неғұрлым тиімді тасымалдау және
Ақтау теңіз портынан шамадан тыс жүктемені азайту үшін Маңғышылақ –
Баутино және Ералиев – Құрық жаңа темір жолдары құрылысы жүзеге асырылатын
болады.
Темір жолдарды одан әрі жаңғырту үшін жүк тасымалдылығы көп Мақат –
Қандыағаш, Алматы – Ақтоғай, Қостанай – Железорудная және Хромтау –
Алтынсарин учаскелерін электрлендіру бойынша іс-шаралар жүргізілетін
болады.
Өңірлер арасында өте қысқа бағыттар бойынша жүк тасымалдарын
оңтайландыруға және жаңа темір жол желілерін салу арқылы Қазақстан
Республикасынан тысқары жерге экспортталатын тауарларды жеткізуді
жеделдетуге мүмкіндік беретін ұлттық тұйық темір жолдар желісін
қалыптастыру жүк поездарының артық жүрістерін болдырмауға және түпкі өнім
құнындағы көліктік құрамдастар үлесін төмендетуге мүмкіндік береді.
Темір жол көлігінің инфрақұрылымдық жобаларын іске асыруда олардың
жоғары капитал қажеттілігіне байланысты мемлекеттік-жеке меншіктік
серіктестік нысаны кеңінен қолданылатын болады. Жаңа инфрақұрылымдық
объектілер құрылысы кезінде жеке бастамашылықты тарту үшін мемлекеттік-
жеке меншіктік серіктестіктің әртүрлі схемасы қолданылатын болады.
Темір жол көлігінде жүргізілген құрылымдық қайта құрулар көлік
қызметтерінің бәсекелі нарығын қалыптастыру мен дамыту үшін негіз және
қажетті алғышарттар құрады. Тасымалдау қызметін қызмет көрсетуден бөлу
және магистралдық желені ұстау жолаушылар мен жүктер тасымалдары бойынша
қызметтер ұсынуда бәсекелі ортаның қалыптасу мүмкіндігін көздейді.
Локомотивтік тарту мен жүк вагондарын ұсыну жөніндегі қызметтер де
бәсекелі секторға бөлінген.
Сонымен бірге магистральдық темір жол жүйесінің қызметтерін ұсыну
табиғи-монополиялық сала болып қала береді және мемлекеттің қарауында
болады. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының жоғары әлеуметтік қыры мен
магистральдық желіні пайдаланғаны үшін тарифтер деңгейіне экономикалық
тәуелділігін ескере отырып, оларды қалыптастыру оны жөндеуге және ұстауға
арналған белгілі бір шығындар нормасын және Ұлттық режимді ұсыну туралы
1994 жылғы тарифтер мен сауда туралы бас келісімнің (ТСБК) талаптарын
ескерумен, магистральдық темір жол желісі қызметтеріне тарифтерді маңызды
өлшемдер бойынша саралау мүмкіндігін көздейтін айқын әдістемеге негізделуі
тиіс.
Кез келген ықтимал операторға көлік қызметтері нарығына қол жеткізудің
бірыңғай талаптары мен тең шарттарын белгілеу үшін тиісінше нормативтік
құқықтық база жетілдірілуге тиіс. Лицензиялау мен сертификаттау жүйесі
осы талаптардың орындалуын және ұсынылатын қызметтердің қажетті сапалық
деңгейін қолдауды қамтамасыз етуі тиіс.
Мемлекет белгілейтін әлеуметтік мәні бар қатынастар (облысаралық,
ауданаралық және қалааралық) бойынша жолаушыларды тасымалдауға арналған
тарифтердің шекті деңгейін шектеу Қазақстан Республикасының бюджеттік
заңнамасына сәйкес көзделетін мемлекеттік бюджеттен (республикалық немесе
жергілікті) субсидиялар түрінде осындай тасымалдарды ұйымдастыруға
байланысты залалдар үшін тасымалдаушыларға өтемақы тетіктерін көздеуі
тиіс.
“Қазақстан темір жолы” Ұлттық компаниясы” – республика экономикасының
күретамыры – темір жол транспорты жұмысын одан әрі дамыту бағытында ауқымды
іс-шараларды жүзеге асыруда. Ең негізгі ұстанымы – сенімділік пен
тиімділікке негізделген іргелі компанияның бүгінгі таңдағы басты мақсаты –
ел әл-ауқатын, Қазақстан экономикасын өркендетуге сүбелі үлес қосу. Жол
қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ете отырып, жүк және жолаушы
тасымалында, өзге де мәселелерде тиімділік пен нәтижелікке қол жеткізілуде.
Ұлттық компанияның республика аймағындағы темір жолдарды бүгінгі заманның
жоғары талаптарына, болашақ бағдарламаларға орай одан әрі қуаттандыруға
арналған өте күрделі, мол қаржыны қажет ететін бірқатар жобаларының өз
шешімін табуы құптарлық жәйт.
Соңғы жылдары жалпы ұзындығы – 14878 шақырымға, салааралық кәсіпорындарының
саны 340-қа дейін жеткен “Қазақстан темір жолы” Ұлттық компаниясының
өндірістік көрсеткіштері біршама өсті. Мәселен, орташа тәуліктік жүк тиеу,
жүк ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерлер
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтары
3. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі
4. Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтары
III. Қорытынды
1.
Кіріспе
1. Тасымалдаушыға немесе тасымалдау процесіне қатысушысына өздеріне
жүктелген міндеттерді жүзеге асыру үшін жер пайдалануға немесе меншікке
берілетін жер темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер болып
табылады.
Темір жол көлігі қажеттеріне арналған жерге мынадай темір
жолдарға және олармен технологиялық байланыстағы құрылғылар мен
ғимараттарға:
1) магистраль жолдарына және солармен технологиялық байланыстағы құрылыстар
мен ғимараттарға ( темір жол белдеуі, көпірлер, тоннельдер, виадуктер,
сигналдық жабдықтар, қызметтік техникалық үйлер)
2) кірме жолдар
3) энергетика, локомотив, вогон, жол және жүк шаруашылықтары сумен
жабдықтау және канализация құрылыстары, қорғау және бекіту екпелері,
қызметтік және темір жол көлігіне қызмет көрсететін арнаулы мақсаттағы
өзге де объектілері бар темір жол станциялары (вокзалдар)
4) темір жолдарға берілген белдеулер мен күзет аймақтарына бөліп берілген
жерлер жатады.
Тасымал процесіне қатысушылар өздерінің кінәсін қоршаған ортаға
келтірген зияны үшін, сондай ақ темір жол көлігінің қажетіне арналған
жерді тиісінше күтіп ұстамағаны үшін Қазақстан Республикасының заң
актілеріне сәйкес жауапты болады.
Темір жол көлігінің қажеттеріне арналған жер учаскелері темір жолдар
мен темір жол станцияларын дамытудың жобалау техникалық құжаттамасына
және бас схемасына сәйкес белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтер
бойынша беріледі.
Тұрғын халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол
көлігі қажеттеріне арналып бөлінген белдеуге іргелес жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында жер пайдаланудың ерекше
шарттарымен күзет аймақтары белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарына сай келмейтін қызмет түрлері шектеледі немесе
оларға тыйым салынады.
2. Темір жол көлігінің күзет аймақтарына: орманды қорғау белдеулері, көлік
құрылыстарының, құрылғылары мен басқа да объектілерінің сақталуын,
төзімділігі мен орнықтылығын қамтамасыз ету үшін қажетті жер учаскелері,
сондай ақ темір жол көлігіне бөлінетін белдеуге іргелес орналасқан, сел
қаупі, көшкін қаупі бар аймақтардағы және басқа да қауіпті әсерлер
төнетін жерлердегі жер учаскелері кіреді.
Күзет аймақтары жер учаскелерінің мншік иелері мен жер
пайдаланушылардан жер учакскелерін алып қоймай белгіленуі мүмкін.
Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің
қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше
жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе
тыйым салынады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына көлік құрылыстарының ,
құрылғыларының және басқа объектілерінің сақталуын, беріктігін әрі
орнықтылығын қамтамасыз етуге қажетті қорғаныш орман аймақтары, жер
учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінген белдеуге жанасатын ,
сел қаупі, көшкін қаупі және басқа да қауіпті жағдайлар болатын
аймақтардағы және өңірлердегі жер учаскелері жатады.
Темір жол көлігі қорғалатын аймақтарының жері меншік иелері мен жер
пайдаланушылардың иелігінен алынбайды және олар бұл жерді белгіленген
шектеулерді сақтай отырып пайдаланады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына:
1) темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге іргелес жатқан учаскенің
меншік иесінің немесе оны пайдаланушының жазбаша келісімінсіз тұрақты
және уақытша сипаттағы құрылыс, монтаждау және тау кен жұмыстарын
жүргізуге;
2) көшкіннің, шөгіндінің, сел тасқынының, сай жыраның пайда болуына,
сусымалы құмдардың, қар үйінділерінің, көшкіннің туындауына, өзге де
осындай зардаптарға әкеліп соғатын тәсілдермен ағаштарды кесуге және
өсімдік қабатын бұзуға тыйым салынады.
3. темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді бөлу мен пайдалану тәртібі.
Жер учаскелерін беру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес
жүзеге асырылады.
Жер учаскелері темір жолдар мен темір жол станцияларын дамытудың
жобалау техникалық құжаттамасы мен бас схемаларына сәйкес, уәкілетті
органмен келісе отырып белгіленген тәртіпппен бекітілетін нормативтер
бойынша беріледі.
Бөлінген белдеудегі темір жол көлігінің қажетіне арналған жерді
пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының жер туралы заңдарына сәйкес
уәкілетті орган белгілейді.
Темір жол көлігі қызметкерлерінің еңбек қатынастарын реттеу
ерекшеліктері
Темір жол көлігі қызметкерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан
Республикасының еңбек туралы заңдарымен, бас келісіммен, салалық
келісімдермен , жеке еңбек және ұжымдық шарттармен реттеледі.
Темір жол көлігінің поездар қозғалысына тікелей байланысты
қызметкері кәсіби даярлығы мен денсаулығы жөнінен уәкілетті орган
белгілейтін талаптарға сай болуға тиіс.
Темір жол көлігінің поездар қозғалысына тікелей байланысты қызметкері
жұмыс режимінің ерекшеліктерін уәкілетті орган белгілейді.
Темір жол көлігінің қызметкерін жұмыстан шеттетудің қосымша негіздері
Қазақстан Республикасының еңбек туралы заңдарында көзделген
негіздемелерден басқа уәкілетті органның, магистралдық темір жол желісі
операторының талап етуі бойынша жұмыс беруші мынадай жағдайларда:
1) магистралдық темір жол желісі диспетчерлік қызметінің, операторының
тасымалдау процесі мен поездар жүрісін басқаруға байланысты нұсқауларын
орындамағаны үшін;
2) жұмыс уақытының режимін бұзғаны үшін темір жол көлігінің қызметкерін
жұмыстан шеттетуге міндетті.
Жұмыстан шеттетілген кезеңге жалақы сақталмайды. Қызметкерді жұмыстан
шеттету осыған негіз блған себеп анықталғанға дейінгі мерзімге жүзеге
асырылуы мүмкін.
4. Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, сондай ақ темір жол көлігінің
қажетіне арналған жерге бөлінген белдеуге жанасатын жер учаскелеріндегі
объектілерді қауіпсіз пайдалану мақсатында, жер пайдаланудың ерекше
жағдайларымен қорғалатын аймақтар белгіленеді, олардың шегінде аймақтарды
белгілеу мақсаттарымен сыйыспайтын қызмет түрлеріне шек қойылады немесе
тыйым салынады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына көлік құрылыстарының ,
құрылғыларының және басқа объектілерінің сақталуын, беріктігін әрі
орнықтылығын қамтамасыз етуге қажетті қорғаныш орман аймақтары, жер
учаскелері, сондай ақ темір жол көлігіне бөлінген белдеуге жанасатын ,
сел қаупі, көшкін қаупі және басқа да қауіпті жағдайлар болатын
аймақтардағы және өңірлердегі жер учаскелері жатады.
Темір жол көлігі қорғалатын аймақтарының жері меншік иелері мен жер
пайдаланушылардың иелігінен алынбайды және олар бұл жерді белгіленген
шектеулерді сақтай отырып пайдаланады.
Темір жол көлігінің қорғалатын аймақтарына:
3) темір жол көлігінің қажетіне арналған жерге іргелес жатқан учаскенің
меншік иесінің немесе оны пайдаланушының жазбаша келісімінсіз тұрақты
және уақытша сипаттағы құрылыс, монтаждау және тау кен жұмыстарын
жүргізуге;
4) көшкіннің, шөгіндінің, сел тасқынының, сай жыраның пайда болуына,
сусымалы құмдардың, қар үйінділерінің, көшкіннің туындауына, өзге де
осындай зардаптарға әкеліп соғатын тәсілдермен ағаштарды кесуге және
өсімдік қабатын бұзуға тыйым салынады.
I. Темір жол көлігінің қажетіне арналған жер – темір жолдар, құрылыстар,
жол желісіедегі және басқа ғимараттар, темр жол станциялары, қорғаныштық
орман екпелері және жол құрылғылары алып жатқан жер учаскелері.
Ауылшаруашылығы мақсатына арналмаған жерлердің түрлері:
1) Өнеркәсіп жерлері;
2) Темір жол көлігінің жері;
3) Автомобиль көлігінің жері;
4) Теңіз және ішкі су көлігінің жері;
5) Әуе көлігінің жері;
6) Құбыр тасымалы көлігінің жері;
7) Байланыс және энергетика жері;
8) Қорғаныс қажеттеріне арналған жерлер;
9) Ауыл шаруашылығынан өзге де мақсатқа арналған жерлері;
Темір жол көлігінің инфрақұрылымын дамыту қолданыстағы темір жол
желісін Қазақстан халқының, экономикасы мен өнеркәсібінің қажеттілігінен
шыға отырып, жаңа учаскелер салу арқылы желілерді оңтайландырумен қатар
қауіпсіздік пен қозғалыс жылдамдығын әлемдік стандарттарға сәйкес
келтіруге бағытталатын болады.
Қалпына келтіру, жүк тасымалдылығы көп учаскелердің өткізу қабілетін
арттыру және электрлендіруді қоса алғанда, халықаралық транзит дәліздерінде
және негізгі республикаішілік бағыттарда магистральдық желінің техникалық
жай-күйінің деңгейі басымдылық ретімен арттырылуы тиіс.
Инфрақұрылым объектілерінің негізгі қорларына кезең-кезеңімен жаңарту
жүргізілуі және олар темір жол көлігінің халықаралық стандарттарына сәйкес
келтірілуі тиіс.
Темір жол көлігінің желісін өңірлік басымдықта дамыту Солтүстік –
Оңтүстік (Ресей – Орталық Азия) және Шығыс – Батыс (Оңтүстік Шығыс Азия –
Қытай – Еуропа) бағыттарында жүргізілетін болады.
Стратегияны іске асыру кезеңінде жаңа темір жол желілерін салу
жөніндегі мынадай инфрақұрылымдық жобалар қаралатын және экономикалық
негіздеме болған жағдайда іске асырылатын болады:
Бейнеу – Шалқар станциясы учаскесі, поездардың жүру бағытының
ұзақтығын батыс өңірі мен Азия елдерінің Ақтау теңіз порты арқылы
қатынасында орта есеппен 530 км-ге қысқарады;
Қорғас – Сарыөзек учаскесі, ол қолданылып жүрген бағыттармен
салыстырғанда Ақтау портынан Қытайға дейінгі темір жол
тасымалдарының қашықтығын едәуір қысқартады, ал Шалқар – Бейнеу темір
жол желісін салу жобасы іске асырылғаннан кейін Цзиньхе – Ақтау
бағытының ұзақтығы қазіргі 3 920 км-дан 3 222 км-ге дейін қысқарады;
Жезқазған – Сексеуіл станциясы учаскесі, ол Қазақстанның орталық
облыстарынан Ақтау портына анағұрлым қысқа шығуды қамтамасыз етеді және
іргелес өңірде көмір, мұнай-газ, мыс-темір рудасы және басқа да кен
орындарын игеруде жәрдем етеді;
Шар станциясы – Өскемен учаскесі, ол Локоть станциясы арқылы
қолданыстағы бағыттармен салыстырғанда тасымалдау қашықтығын Ресей аумағы
арқылы жүруді қажет етпестен 300 км-ден астамға қысқартады;
Қазақстан жүктерін Каспий теңізіне неғұрлым тиімді тасымалдау және
Ақтау теңіз портынан шамадан тыс жүктемені азайту үшін Маңғышылақ –
Баутино және Ералиев – Құрық жаңа темір жолдары құрылысы жүзеге асырылатын
болады.
Темір жолдарды одан әрі жаңғырту үшін жүк тасымалдылығы көп Мақат –
Қандыағаш, Алматы – Ақтоғай, Қостанай – Железорудная және Хромтау –
Алтынсарин учаскелерін электрлендіру бойынша іс-шаралар жүргізілетін
болады.
Өңірлер арасында өте қысқа бағыттар бойынша жүк тасымалдарын
оңтайландыруға және жаңа темір жол желілерін салу арқылы Қазақстан
Республикасынан тысқары жерге экспортталатын тауарларды жеткізуді
жеделдетуге мүмкіндік беретін ұлттық тұйық темір жолдар желісін
қалыптастыру жүк поездарының артық жүрістерін болдырмауға және түпкі өнім
құнындағы көліктік құрамдастар үлесін төмендетуге мүмкіндік береді.
Темір жол көлігінің инфрақұрылымдық жобаларын іске асыруда олардың
жоғары капитал қажеттілігіне байланысты мемлекеттік-жеке меншіктік
серіктестік нысаны кеңінен қолданылатын болады. Жаңа инфрақұрылымдық
объектілер құрылысы кезінде жеке бастамашылықты тарту үшін мемлекеттік-
жеке меншіктік серіктестіктің әртүрлі схемасы қолданылатын болады.
Темір жол көлігінде жүргізілген құрылымдық қайта құрулар көлік
қызметтерінің бәсекелі нарығын қалыптастыру мен дамыту үшін негіз және
қажетті алғышарттар құрады. Тасымалдау қызметін қызмет көрсетуден бөлу
және магистралдық желені ұстау жолаушылар мен жүктер тасымалдары бойынша
қызметтер ұсынуда бәсекелі ортаның қалыптасу мүмкіндігін көздейді.
Локомотивтік тарту мен жүк вагондарын ұсыну жөніндегі қызметтер де
бәсекелі секторға бөлінген.
Сонымен бірге магистральдық темір жол жүйесінің қызметтерін ұсыну
табиғи-монополиялық сала болып қала береді және мемлекеттің қарауында
болады. Өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының жоғары әлеуметтік қыры мен
магистральдық желіні пайдаланғаны үшін тарифтер деңгейіне экономикалық
тәуелділігін ескере отырып, оларды қалыптастыру оны жөндеуге және ұстауға
арналған белгілі бір шығындар нормасын және Ұлттық режимді ұсыну туралы
1994 жылғы тарифтер мен сауда туралы бас келісімнің (ТСБК) талаптарын
ескерумен, магистральдық темір жол желісі қызметтеріне тарифтерді маңызды
өлшемдер бойынша саралау мүмкіндігін көздейтін айқын әдістемеге негізделуі
тиіс.
Кез келген ықтимал операторға көлік қызметтері нарығына қол жеткізудің
бірыңғай талаптары мен тең шарттарын белгілеу үшін тиісінше нормативтік
құқықтық база жетілдірілуге тиіс. Лицензиялау мен сертификаттау жүйесі
осы талаптардың орындалуын және ұсынылатын қызметтердің қажетті сапалық
деңгейін қолдауды қамтамасыз етуі тиіс.
Мемлекет белгілейтін әлеуметтік мәні бар қатынастар (облысаралық,
ауданаралық және қалааралық) бойынша жолаушыларды тасымалдауға арналған
тарифтердің шекті деңгейін шектеу Қазақстан Республикасының бюджеттік
заңнамасына сәйкес көзделетін мемлекеттік бюджеттен (республикалық немесе
жергілікті) субсидиялар түрінде осындай тасымалдарды ұйымдастыруға
байланысты залалдар үшін тасымалдаушыларға өтемақы тетіктерін көздеуі
тиіс.
“Қазақстан темір жолы” Ұлттық компаниясы” – республика экономикасының
күретамыры – темір жол транспорты жұмысын одан әрі дамыту бағытында ауқымды
іс-шараларды жүзеге асыруда. Ең негізгі ұстанымы – сенімділік пен
тиімділікке негізделген іргелі компанияның бүгінгі таңдағы басты мақсаты –
ел әл-ауқатын, Қазақстан экономикасын өркендетуге сүбелі үлес қосу. Жол
қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ете отырып, жүк және жолаушы
тасымалында, өзге де мәселелерде тиімділік пен нәтижелікке қол жеткізілуде.
Ұлттық компанияның республика аймағындағы темір жолдарды бүгінгі заманның
жоғары талаптарына, болашақ бағдарламаларға орай одан әрі қуаттандыруға
арналған өте күрделі, мол қаржыны қажет ететін бірқатар жобаларының өз
шешімін табуы құптарлық жәйт.
Соңғы жылдары жалпы ұзындығы – 14878 шақырымға, салааралық кәсіпорындарының
саны 340-қа дейін жеткен “Қазақстан темір жолы” Ұлттық компаниясының
өндірістік көрсеткіштері біршама өсті. Мәселен, орташа тәуліктік жүк тиеу,
жүк ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz