Маркетинг қызметіндегі тауар саясатының теориялық және әдістемелік мәселелерін зерттеу, нан және нан өнімдерін шығаратын кәсіпорындарда маркетингтік қызметті талдау және оны жетілдіру жолдарын қарастыру


МАЗМҰНЫ бет
Кіріспе . . . 3
1 ТАРАУ . Нарық жағдайындағы фирма қызметіндегі тауар саясатының теориялық аспектілері
1. 1. Маркетинг теориясындағы тауар түсінігі . . . 6
1. 2. Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға
бәсекелестіктің әсері . . . 11
1. 3. Фирманың маркетинг қызметіндегі тауар саясаты,
оның ерекшеліктері . . . 18
2 ТАРАУ . «Ақсай» НТК ЖШС-нің қызметін және тауар саясатын талдау
2. 1. «Ақсай» НТК ЖШС-нің техникалық - өндірістік сипаттамасы және ұйымдық құрылымы . . . 24
2. 2. «Ақсай» НТК ЖШС-нің қаржылық-экономикалық
жағдайы . . . 33
2. 3. «Ақсай» НТК ЖШС-нің тауар саясатын тиімді басқару көрсеткіштері . . . 45
3 ТАРАУ . «Ақсай» НТК ЖШС-нің тауар саясатын жетілдіру жолдары
3. 1. Комбинаттың маркетинг қызметіндегі тауар саясатын жетілдіру жолдары және ұсыныстар . . . 54
3. 2. Тауарды жылжыту процесінде халықаралық
стандарттарды қолдану ерекшеліктері . . . 65
Қорытынды . . . 69
Пайдаланған әдебиеттер . . . 72
Қосымшалар
Кіріспе
Қазақстан Республикасының саяси, экономикалық және қоғамдық өмірінде өтіп жатқан іргелі өзгерістер кәсіпорындардың шаруашылық іскерліктің жаңа жолдарын қарастырумен қатар, экономикалық тиімділікті қамтамасыз етуде бірқатар маңызды мәселелердің шешімін табуын талап етеді. Солардың бірі ретінде маркетинг жүйесінің қалыптасуын атап өтуге болады. Бұл үшін осы жүйе қызметін талдау және оны маркетингті кәсіпорынның өндірістік - өткізу қызметінде қолдану технологиясын әзірлеген жөн.
Қазіргі кезде маркетинг кәсіпорындардың шаруашылық қызметін жоспарлау, өндірісті ұйымдастыру мен басқарудың барлық жақтарын қамтуы тиіс. Бұл жағдай осы заманғы маркетингтің ролі мен маңызы туралы көзқарастарға сәйкес келеді. Шындығында кәсіпорын тиімді қызметін басқару үшін қазіргі замандағы маркетинг біртұтас және жүйелі бағытта дамуы қажет, бірақ мұндай бағыт әзірге жүзеге асырыла қойған жоқ.
Кәсіпорындардың маркетинг қызметіне жүргізілген талдау, нақты мақсаттарға іс жүзінде қол жуткізу үшін оның жекелеген бөлшектерінің маркетингтік шаралар түрінде қолданылатындығын көрсетті. Сонымен қатар, отандық өнеркәсіп орындарындағы маркетинг көп ретте жарнама және тауарды өткізу ісіне бағытталған. Ал тауар саясаты маркетинг қызметінің негізі құрамдас бөлігі екенін ескере кетсек, онда тауар саясатына тоқталмай айналып өту мүмкін емес.
Маркетингтің классикалық теориясындағы маркетинг-микс концепциясының басты бөлігі тауар дегенге келсек, кәсіпорынның маркетинг қызметі барлық нарықтық бәсекелестерге төтеп бере алуы үшін дұрыс тауар саясатын жүргізе білуі керек. Алайда еліміздегі кәсіпорындардың басым бөлігі тауар саясатын өз қызметтерінде дұрыс жүргізе алмауда. Осы себептен көптеген кәсіпорындар бәсеке талаптарына шыдай алмай жәнеде тұтынушылардың арман-тілектерін орындай алмай нарықтағы өз позициясын жоғалтуда.
Зерттеудің өзектілігі. Тауар саясаты кәсіпорын қызметіндегі тауар ассортиментін қалыптастыруды, олардың жаңа түрлерін шығаруды, олардың сапасының жоғары болуы мен бәсекеқабілеттілігін, өмірлік кезеңін талдауды, тауар белгілерін, қораптамасын, маркіленуін және де сервистік қызмет көрсетуін талап ететін көп факторлы қызмет аясы. Сондықтан да тауар саясаты төңірегінде қазіргі таңдағы нарық талаптарына сай өзіндік проблемалары бар. Бүгінде біздің еліміз әлемдік сауда ұйымына мүше болуға ат салысып жатқанда біздің кәсіпорындарымыз өндіретін өнімдер дүние жүзілік талаптарға сай болуы керек. Ал, бұл талаптардың бәрі сайып келгенде, тауар саясатына, яғни тауар ассортиментіне, жаңа тауарлар шығаруға, тауардың өмірлік кезеңінің ұзақтығына, қораптама, орама түрлерінің сан алуандығына байланысты. Олай болса, әр бір кәсіпорындарының өз қызмет аясында тауар саясатын дұрыс бағытқа қою заман талабы.
Жоғарыда көрсетілген жағдайлар осы ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС зерттеу тақырыбын таңдауды айқындайды және оның маңыздылығын сипаттайды.
Зерттеудің шешілу дәрежесі. Маркетингтің қызметіндегі тауар саясаты Ф. Котлер, ДЖ. Эванс, Б. Берман, Р. Баззел сияқты ғалымдардың еңбектерінде көрсетілген. Ресей ғалымдарының ішінде Е. П. Голубков, Г. Г. Абдрамишвили, О. Д. Андреева, Б. А. Соловьев, Е. И. Пунин, И. Н. Герчикова, Г. Л. Багиев, П. П: Завьялов, С. В. Барсукова, Т. П. Данько және т. б. еңбектерінен тауар саясатының теориялары мен әдістемелерін көруге болады. Ал тауар саясатын басқару проблемалары А. Романованың, П. Завьяловтың, Н. Молчанованың, Д. Барканның, П. Перервидың еңбектерінде жете талдаған. Сондай-ақ олардың еңбектеріндегі «тауар саясаты», «тауар стратегиясы», «ассортименттік саясат» ұғымдары негізгі тақырыбымыздың әртүрлі аспектілерін сипаттап қана қоймай, осы түсініктерді жете зерттеуді талап етеді.
Қазақстанның нарықтық экономикасындағы тауар саясаты теориясының дамуы мен қалыптасуына және оның отандық кәсіпорындарда дұрыс жүргізілуіне айтарлықтай елеулі үлес қосқан ғалым-экономистер: Қ. Б. Бердалиев, А. Ш. Нұрсейіт, Қ. А. Сағадиев, С. С. Сатыбалдин, А. Қ. Қошанов, М. Б. Кенжегузин, О. Қ. Есқараев, Б. П. Чумауенко, С. Р. Есімжанова, Б. А. Алтынбаев С. Н. Нысанбаев, т. б.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. ДИПЛОМДЫҚ жұмыстың мақсаты - маркетинг қызметіндегі тауар саясатының теориялық және әдістемелік мәселелерін зерттеу, нан және нан өнімдерін шығаратын кәсіпорындарда маркетингтік қызметті талдау және оны жетілдіру жолдарын қарастыру. Көзделген мақсатқа қол жеткізу үшін келесі міндеттер айқындалынды:
-Кәсіпорындардағы маркетингтік қызметінің және де соның ішінде тауар саясатының теориялық және әдістемелік мәселелерін зерттей отырып, оның отандық кәсіпорындарда қолдану деңгейін анықтау;
- Қазақстанның нан және нан өнімдері нарығын зерттеу;
- кәсіпорындарда тауар саясаты процесін қарастыру;
- тауар саясатын зерттеу барысында әдістемелерді әзірлеудегі отандық және шетелдік тәжірибелерді зерттеу;
-Қазақстан кәсіпорындарында тік интеграция әдісін, яғни, тауарларды бірегей технологиялық тізбек арқылы өндіруді енгізу жолдарын қарастыру;
- тауар ассортиментін кеңейту жолдарын іздеу;
-тауардың өмірлік кезеңі бойынша, тауардың нарықта неғұрлым ұзағырақ тұруын қарастыру;
- тұтынушылардың арман тілектеріне сай жаңа нан өнімдерінің түрлері шығару үшін тұтынушылардың қажеттілігін зерттеу;
- нан өнімдерін өндіретін кәсіпорындардың тауар саясатына шолу және оны жетілдіру жолдарын көрсету.
дИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ объектілеріне Қазақстанның нарықтық экономика қалыптасуының шарттарында дамып келе жатқан нан және нан өнімдері нарығы және республиканың нан өнімдерін өндіретін кәсіпорындардың маркетингтік қызмет бөлімі.
Дипломдық жұмыстың зерттеу пәні ретінде «Ақсай» НТК ЖШС-нің комбинатында жүргізілген маркетингтік зерттеулер талданады.
Дидипломда зерттеудің теориялық, әдістемелік негізінде қазақстандық және шетелдік ғалым-экономистердің маркетинг пен менеджмент саласындағы нақты тауар саясаты бойынша еңбектері алынды. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының заңдары мен экономикалық мәселелері бойынша ақпараттық басылымдардағы нормативтік құқықтық құжаттары қолданылды. Зерттеудің мемлекеттік базасы ретінде Қазақстан Республикасының Статистика агенттігінің мәліметтері мен нан өнімдерін өндіретін кәсіпорындар мен анкеталық сұрау негізінде алынған автордың маркетингтік зерттеулерінің нәтижесі пайдаланылды. Сонымен қатар, өнімнің технологиялық құрамын және талаптарға сай дайындалуын білу үшін нан технологиясы жөнінде мәліметтер алынды. Осы жұмысты орындау барысында, ғылыми талдау жүргізудің жүйелі бағыты, салыстырмалы талдау, хабар өңдеудің статистикалық әдістері, т. б. ғылыми тәсілдер қолданылды. Бұған қоса «Ақсай» НТК-ның маркетингтік бөлімінің, фирмалық дүкендерінің, жалпы нан өнімдері нарығы бойынша жүргізілген іс-шараларының мәліметтері алынды.
Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы :
- нарықтық экономика кезіндегі Қазақстан кәсіпорындарындағы маркетингтік қызметтіндегі тауар саясатының әлеуметтік-экономикалық сипаты негізделіп, оның Қазақстандағы ерекшеліктері дәлелденген;
- Қазақстан тұтыным тауарлар нарығы, соның ішінде жекелей «Ақсай» НТК-ның маркетингтік зерттеу маңыздылығы анықталған;
- тауар саясаты бойынша тауар ассортименті кеңейту жолдары, тауардың өмірлік кезеңі және факторлары толықтай зерттелді;
- тұтынушылардың қанағаттанарлық бағалылығы, сатып алушылардың мұқтаждығы қажеттілігі және қалаулары зерттелген;
- жүргізілген зерттеу нәтижесі бойынша жаңа тауар шығарылған;
- тауар белгісі, маркасы, қораптау, орама бойынша өнімнің сыртқы тартымдылығын күшейту нақтыланған;
- зертеу барысында алынған қорытындылар нан өнімдерін өндіретін кәсіпорындардың стратегиясы мен тактикасын шығаруға негіз болады деп дәлелденген.
Жұмыстың қолданбалы құндылығы дипломдық жұмысында ұсынылған қағидалар Қазақстан кәсіпорындары үшін тауар саясатын жүргізу процесінің қалыптасқан ерекшеліктерін есепке ала отырып, оларды нан өндірісі кәсіпорындарында қолдану нәтижесі, нарықтағы тауар саясатының методологиясы мен практикасын жетілдіру мен кәсіпорынның маркетинг қызметінің тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
1 БӨЛІМ. НАРЫҚ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ТАУАР САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
1. 1. Маркетинг теориясындағы тауар түсінігі
Маркетинг теориясының негiзi тауар, баға, бөлу және жылжыту сияқты маркетинг айналмалыларынан тұратын маркетинг-микс болып саналады. Тауар кәсiпорынның маркетингтiк қызметiндегi басты ядро. Тауарды маркетингтiк тұрғыдан қарау үшiн ең алдымен оны жiктеп алуымыз қажет.
Пайдалану мерзiмi бойынша тауарлар қысқа мерзiмдi және ұзақ мерзiмдi пайдаланудағы тауарлар деп бөлiнедi. Қысқа мерзiмдегi тауарлар бiр немесе бiрнеше рет пайдаланғанда толық түрде тұтынылатын материалдық бұйымдар (сабын, нан, сыра және т. б. ) Ал ұзақ мерзiмдi пайдаланудағы тауарлар бiрнеше жылдар көлемiнде пайдаланады (тоңазытқыш, автомобиль, кiр машиналар және т. б. ) .
Соңғы тұтынылуына байланысты тауарлар: тұтыну тауарлары және өндiрiстiк белгiлеудегi тауарлар деп бөлiнедi.
Тұтыну тауарларына, соңғы тұтынушылар жеке басына қолдануы үшiн сатып алған тауарлар жатады. Олар өз кезеңiнде: күнделiктi сұранымдағы тауарлар, алдын-ала таңдалынатын тауарлар, ерекше сұраныстағы тауарлар және пассивтi сұраныстағы тауарлар деп бөлiнедi. Күнделiктi сұраныстағы тауарлар-бұл тұтынушылар ойланбай-ақ, әрi еш қиындықсыз, жиi сатып алатын кең тұтынудағы тауарлар мен қызметтер. Мысалы, нан, сабын, тiс пастасы және т. б. Әдетте бұл тауарлар арзан болып келедi, және олардың бәрiн бiрақ сатып алуға болады. Алдын ала таңдалынатын тауарлар күнделiктi сұранымдағы тауарларға қарағанда жиi сатып алынбайды, тұтынушы тауарды таңдау және сатып алу процесiнде дағдылы түрде жарамдылық, баға сапа және сырттай әшекейлену көрсеткiштерiне байланысты өзара салыстырады. Мұндай тауарларға жиһаз, киiмдер электроника және т. б. жатады. Ерекше сұраныстағы тауарларға - өте сирек сипаттамалы және де тұтынушылар бұл тауарларды сатып алу үшiн айтарлықтай күш жұмсайтын ерекше қасиетке тән тауарлар жатады. Мысалы, кейбiр автомобиль маркалары, электрондар, электрлi тұрмыстық техникалар жатады. Ал пассивтi сұранымдағы тауарлар -бұл тұтынушы бiлмейтiн, бiлсе де, әдетте оны сатып алуға әрқашан ойлана бермейтiн кең тұтынудағы тауарлар. Оларға жататындар, жаңа енгiзулер, сақтандырудың бiрнеше түрлерi, күзет жүйесi және т. б.
Өндiрiстiк белгiлеудегi тауарлар бұл кейiн қайта өңдеуге немесе өндiрiске пайдалану үшiн алынатын тауарлар, яғни, шикiзат, материалдар, қондырғылар, кешендi заттар және т. б.
Тауарлық ассортимент - бұл функционалды және тұтынушылық сипаттамасы, сондай-ақ бөлу арналары бойынша ұқсас тауарлар тобы. Мысалы, “Фуд Мастер” компаниясы әр қайсысы өзiндiк маркетинг стратегиясын талап ететiн сүт өнiмдерiнiң ассортиментiн өндiредi.
Тауар ассортиментiнiң кеңдiгiн және тереңдiгiн бөлiп көрсетуге болады.
Тауар ассортиментiнiң кеңдiгi фирма мақсаттары мен мiндеттерiне байланысты нарықтың үлкен бөлiгiн қамтуды мақсат тұтқан фирмада аумақты тауар ассортиментi болуы қажет, ал егер фирма тек табыс табуды ғана көздесе онда табысты тауардың тар ассортиментiмен ғана шектеледi. Әдетте уақыт ағымына қарай фирманың тауар ассортиментi кеңейедi және бұл 2 әдiспен жүзеге асады: өсу және қанықтыру. Тауар ассортиментiн өсiру жаңа тауар фирма шығарған өнiмнiң ассортиментi шегiнен шыққанда пайда болады. Өсу төмен, жоғары немесе 2 бағытқа да бiрдей жылжуы мүмкiн.
Жоғарыға қарай өсу. Екiншi деңгейде, яғни нарықтың төменгi эшалонында әрекет жасаушы фирмалар жоғарыға көтерiлгiсi келедi. Нарықтың жоғарғы эшалоны өткiзудiң айтарлықтай жоғарғы қарқынымен және ауқымды пайдалылықпен ерекшеленедi. Жоғарыға өсу көптеген құралдармен тәуекелдiлiктi талап етедi. Себебi жоғарғы денгейдегi бәсекелестер нарықтың мықты позициясын қамтиды және олар төменгi деңгейге әсер етiп шешiм қабылдайды. Потенциалды тұтынушылар төменгi деңгейдегi фирмалар жоғарғы сапалы тауар шығаруға мүмкiндiгi бар дегенге сенбеуi мүмкiн. Және ең бастысы фирма қызметкерлерiмен делдалдарында нарықтың жоғарғы деңгейiне қызмет көрсетуге кәсiби бiлiктiлігi мен қабiлеттiлiгi жетпеуi мүмкiн.
Төменге қарай өсу. Көптеген фирмалар алдыңғы қатарлы болғысы келедi, яғни нарықтың жоғарғы эшалонында орналасқысы келедi. Алайда фирма өзiнiң өндiрiсi мен тауарлық ассортиментiн кеңейту шегiнде басқа да нарық эшалонын қамтуға тырысады. Төменге қарай өсуi фирмалар жоғарыға ұмтылған немесе нарықтың жылдам дамушы сегментiне ұмтылатын бәсекелестердi тежеу үшiн қолдануы мүмкiн. Бiрқатар американдық фирмалардың (“Форд” “Дженерал Моторс”) үлкен қателiктерiнiң бiрi 70ж. басында олардың ассортиментi төменге қарай ұлғайтып, өз нарықтарының төменгi эшалондарын игермегендiгi. Бұны жапон фирмалары тиiмдi пайдаланып, АҚШ автомобиль нарығының айтарлықтай бөлiгiн қамтып алды.
Жоғары төмен өсу. Нарықтың орта эшалонында жұмыс атқаратын фирмалар өз тауар ассортиментiн әрi жоғары, әрi төмен бiрмезгiлде өсiру туралы шешiм қабылдауы мүмкiн. Ол үшiн фирма айтарлықтай жетiлген тауарларды шығарып, оларды төменгi нарық эшалонындағы бағамен сатуы қажет. Жоғарыға қарай өсiруге фирма жоғарғы сапалы тауарлар шығарып, оларды жоғарғы нарық эшалонынан төмен бағамен сату қажет. Осындай iскерлiкпен “Sony” корпорациясы әлемдiк персоналды аудиоплеерлар нарығында алдыңғы лидерлiкке ие болды.
Тауар ассортиментiн қанықтыру. Тауар ассортиментiн қанықтырудың бiрнеше себептерi бар:
-табысты көбейтудегi қажеттiлiк;
-ассортименттi кеңейтудi сұрайтын делдалдарды қанағаттандыруға ұмтылу;
-фирманың iске қосылмаған өндiрiсiн жүзеге асыру мүмкiндiгi;
-бәсекелестердiң iс қимылын бейтараптандыру;
Тауар ассортиментін қанықтыруда шығарылған тауарлардан және өнімдер айтарлықтай ерекшеленуi керек. Сонымен қатар тауар ассортиментiнiң толығуы жалпы табыстың қысқаруына әкеп соғады. Себебi, тауарлар бiр-бiрiмен бәсекелеседi, ал тұтынушы оларды таңдауда шатасады.
Тауар ассортиментiн қанықтыру туралы шешiм қабылдау тауар номенклатурасы түсiнiгiмен тығыз байланысты. Тауар номенклатурасы нақты сатушының сатып алушыларға ұсынатын барлық ассортимент топтарының және тауар бiрлiктерiнiң жиынтығы. Мысалы, сүт өнiмдерi. Тауар номенклатурасы кеңдiгiмен, толықтылығымен, тереңдiгiмен және гормониялығымен сипатталады.
Тауар номенклатурасының кеңдiгi-бұл фирма шығарған ассортименттiк топтардың жалпы санын айтады. Мысалы, “Ақсай” НТК-ы ұн өнiмдерiнiң 5 ассортименттiк топтарын шығарады: нан, бәлiш, тоқаштар өнiмдерi, торттар, кептiрiлген нандар.
Тауар номеклатурасының қаныққандылығы деп барлық ассортименттiк құрайтын жеке тауарлардың жалпы санын айтады. Мысалы, “Ақсай” НТК-ы ұннан 15 түрлi өнiм шығарады.
Тауар номенклатурасының тереңдiгi - бұл әр ассортименттiк топ шегiндегi ұсынылған әр тауар варианттары. Мысалы, “Ақсай” НТК-ы жұмсақ, жай, макпен, жүзiммен бәлiштер пiсiредi. Бұл ұсыныс тереңдiгi 4-ке тең екенiн түсiндiредi.
Тауар номенклатурасының гармониялылығына әр түрлі ассортимент топтарындағы тауардың соңғы тұтынылу көзқарасы, өндірістегі ұйымдастыруға қойылатын талаптар, тарату арналары немесе басқа да көрсеткіштер бойынша өзара ұқсастығын айтады. «Ақсай» НТК ЖШС-нің ассортименттік тауар топтары гармониялық, себебі осы тауардың барлығы тек бір тарату арналары арқылы өтетін күнделікті сұраныстағы тауарлар.
Тауар номенклатурасын сипаттайтын бұл 4 көрсеткіш фирма тауар-номенклатурасын анықтауға мүмкіндік береді. Ол тауар номенклатурасына тауардың жаңа ассортименттік топтарын қосып, олардың есебінен әр шығарылған тауардың көп вариантын ұсына отырып фирма өз тауар номенклатурасын тереңдете алады. Фирма мақсатты түрде өндірістің бір немесе бірнеше сферасында қызмет ете отырып, әр ассортименттік топтардағы тауарлар арасындағы гормониялылыққа қол жеткізуі тиіс.
Маркетингтік тұрғыда нақты, жинақталған және кеңейтілген өнім, тауар деген түсінігі кездеседі.
Нақты өнім - бұл нақты сипаттамаға ие, тауардың негізгі физикалық мәні. Мысалы, «KODAK» фотоапараты, «BOCH» кір машинасы, «Сұлтан» макароны, «Нұр» Есік шарабы және т. б.
Кеңейтілген өнім - бұл тауардың нақты сипаты ғана емес, сонымен қатар оның суреттемесі мен қызмет көрсетуі. Мысалы, «Pentium» компьютерін сатып алу тұтынушы үшін оны пайдалану мен қызмет көрсету ережесін және бағдарламалар пакетін алумен байланыстырады.
Егер өнім сапасы физикалық және химиялық компоненттердің қасиеттеріне яғни, материал құралына, массасына, дәміне байланысты болса, онда сыртқы түріне геометриялық бейнеден тұратын форма, түс, сондай-ақ сәйкес келетін дизайн мен қорап әсер етеді.
Сапа - бұл тұтынушы сұранысы мен қажеттілігіне жауап беретін тауардың қасиеттері мен сипаттамаларының жиынтығы.
Өнім сапасының келесідей негізгі көрсеткіштері бар:
- функционалдық сәйкестік: тауардың базалық функциясын орындау қабілеті;
- нормативті: стандарттар мен нормаларды сақтау;
- сенімділік: берілген мерзім уақытында жұмыста ақаулар мен сынықтардың болмауы;
- ұзақтылық: тауар қызметінің тиімді мерзімі;
- сервис: сатуға дейінгі және кейінгі тиімділік, жылдамдылық және диапазон;
- эстетикалық: дизайн, түр, түс, дәм және т. б. ;
- тауар имиджі.
Тауар сапасының жақсаруы жаңа позитивтік қасиеттерді меңгергенде туындайды. Тауар сапасын көтеру бұрын өндірген өнімдердің ескіруіне әкеп соғады. Кейбір жағдайда тауардың жасанды ескіруі орын алады. Көбінесе ашық түрде сапаның төмендеуіне шұлық бұйымдары мен электр лампаларын өндірушілерді кінәләйды.
Тауар сапасы көбінесе «өнім ядросына», яғни оның физикалық және химиялық қасиеттеріне, тауар дайындаған материалдар құрамына, салмағына, дәміне иісіне, икемділігіне, конструкциясына, қуаттылығына, өнімділігіне байланысты, Өнім функциясы көп деңгейде оны белгілеумен түсіндіріледі. Өнім саясатының ұйымдастыру формасы 1. кестеде көрсетілген.
1. кесте
Өнім саясаты
Сыртқы түрі сатып алушының тауарды қабылдауына әсер ететін маңызды фактор болып саналады. Ол, өз кезеңінде өнімнің табысты комбинация формасына, түсіне, дизайнына, өлшеміне және қорабына байланысты болады.
Форма түрі шексіз болуы мүмкін. Оларды пирамида, куб, шар, эллипсоид, төрбұрыш сияқты геометриялық фигуралар көмегімен комбинациялауға болады. Көзге жайлы және іс-қимылдың аз санымен қамтылатын өнім формасы айтарлықтай тартымды екенін физиология растайды.
Түс - бұл өнім вариациясы үшін қарапайым құрал. Әлемде 7, 5 млн-ға жуық түс және 2800-ге жуық олардың аттары бар.
Түстер адам психикасына, оның көңіл күйіне әсер етеді, тыныштандырады немесе оятады. Кейбірде олар әлеуметтік символ ролін орындайды. Мысалы, автомобильдің қара түсі - өкіметке. Түстің нақты комбинациялары патенттермен қорғалады. Мысалы, сары және қызыл түс McDonalds-та, қызыл - Coca Cola-да, PEPSI-де көк түсті компанияларының фирмалық стилі ретінде қолданады.
Дизайн нарықтағы тауар дифференциациясын қолданатын ең негізгі мықты құралдардың бірі. Сәтті дизайн бұйым формасы мен тауар функциясының сәйкестігін бейнелейді.
- Жаңа тауар, тауар ассортименті және оларға бәсекелестіктің әсері
Уақыт ағымына қарай тұтынушылардың талғамы мен сұранысы өзгеріп отырады. Өнім ұзақ уақыт бойы нарықта қалуы үшін фирма тауарының ассортиментін жаңалап, тұтынушы талаптарына сай олардың сапасын жақсартып отыруы қажет.
«Жаңа тауар» түсінігіне бірнеше ондық тәсілдеме белгілі. Жаңаға жаңа қажеттілікті қанағаттандыратын фирманың қайта шығарған бұйымдары, тауарлары жатады.
Жаңа өнім - бұл өнімнің модификациясы, жаңашылдығы және инновациясы.
Модификация бұл - тауарлар сипаттамасының сапалық немесе физикалық өзгерісі. Өнім модификациясы мыналардың өзгеруі есебінен жүзеге асады:
- тауардың химиялық, физикалық және функционалдық сипаттамасынан (материал түрі, тұтыну мерзімі, қауіпсіздігі, жайлылығы, әмбебаптылығы) ;
- эстетикалық сипаттамасынан (сыртқы түрі, дизайны, түсі, қорабы) ;
- маркілеу (тауар белгісінің, символының өзгеруі, жаңалық - бұл бұрын өндірілмеген және сатылмаған өнім) .
Инновациялық тауар - бұл нарықта пайда болғанға дейін болмаған, бірегей тауарлар. Мысалы, видеокамералар, персоналды компьютерлер, олар нарықта пайда болғанға дейін инновациялық тауар есебінде болды. Инновациялық тауарларды кейде «әлемдік немесе «нарықтық» жаңа тауарлар деп те атайды, жаңа тауарлардың тек 10 пайызын ғана біртекті және «әлемдік» деп айтуға болады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz