Белок емес азоттық заттардың негізгі өкілдерінің - гемоглобиннің, мочевинаның, аммиактың, қаңқаның бұлшық еттерінің маңызды азоттық заттарының креатинфосфаттың, креатиннің, карнозиннің және анзериннің алмасуы



Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Мочевина мөлшері және оның алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.Жеке амин қышқылдарының алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
З.Пуриндік және пиримидиндік негіздер катаболизмі ... ... ... ... ... ... ... ...6
4.Пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтердің биосинтезі ... ... ... ... ..7
5.Гемоглобиннің қарында ыдырауы және ткандерьде айналып өзгеруі ... .8
6.Белоктық емес азоттық заттардың алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі
Қанның құрамындағы және плазмадағы белоктық емес азоттық заттардың мөлшері бірдей, 15-25 ммоль/л. Қанның белоктық емес азотын мочевина азоты (белоктық емес азоттың 50%-ын), амин қышқылдары (25%), эритроциттер құрамына кіретін қосылыс -эрготионеин (8 %), зәр қышқылы (4 %), креатин (5%), креатинин (2,5%) аммиак және индикан (0,5%) және басқа да белоктық емес құрамында азоттың атомы бар заттар (полипептидтер, нулкеотидтер, нуклеозидтер, глутатион, билирубин, холин, гистамин және т.б.) құрайды.
Қанның белоктық емес азотын баскаша қалдық азот деп атайды. Себебі, жоғарыдағы аталған азоттық бірақ белоктық емес заттар белокты бөліп алғанда фильтратта қалып қояды. Денсаулығы жақсы адамда қалдық азоттың қандағы мөлшерінің ауытқуы елеулі болмайды. Бұл мөлшер аспен түскен белоктардың мөлшеріне байланысты. Кейбір патологиялық жағдайларда қалдық азоттың қандағы мөлшерінің деңгейі артып кетеді. Бұл жағдайда азотемия байқалады. Себептерге байланысты азотемияның екі түрі болады — ретенциондық және продукциондық. Осыған байланысты белоктық емес азоттың үлесін анықгаушы заттардың организмдегі айналымын оқып білу маңызды. Осы мәселе - курстық жұмыстың мақсаты болып табылуда.
1.Структура и функции ферментов. С.Е.Северин. — М.: Изд. МГУ, 1972.
2.Филиппович Ю.Б. Основы биохимии. — М.: Высшая школа, 1969.
З.Березов Т.Т., Коровкин Б.М. Биохимия. —М.: Медицина. 1982. -750 с.
4.Сеитов З.С. Биохимия. Алматы, Агроуниверситет, 2000. —262 б.
5.Сеитов К.С. Биологиялық химия. Практикум. Алматы. Қайнар. 1992.
6 .Сағатов ҚС. Биологиялық химия практикумы. Алматы. Ана тілі, 1992
7.Асамбаева Л.Қ Биологиялық химия. Оқу құралы. Шымент — 2004, 173 б.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:   
Аннотация

Курстық жұмыста белок емес азоттық заттардың негізгі өкілдерінің -
гемоглобиннің, мочевинаның, аммиактың, қаңқаның бұлшық еттерінің маңызды
азоттық заттарының креатинфосфаттың, креатиннің, карнозиннің және
анзериннің алмасуы қарастырылған. Олардың қандағы және плазмадағы мөлшері,
физиологиялық жағдайдағы шегі көрсетілген. Курстық жұмыс барлығы 16 бетте
басылған.

Мазмүны

Кіріспе

Негізгі бөлім
1.Мочевина мөлшері және оның
алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2.Жеке амин қышқылдарының
алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
З.Пуриндік және пиримидиндік негіздер
катаболизмі ... ... ... ... ... ... ... ...6
4.Пуриндік және пиримидиндік нуклеотидтердің биосинтезі ... ... ... ... ..7
5.Гемоглобиннің қарында ыдырауы және ткандерьде айналып өзгеруі ... .8
6.Белоктық емес азоттық заттардың
алмасуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттердің тізімі

Кіріспе.

Қанның құрамындағы және плазмадағы белоктық емес азоттық заттардың
мөлшері бірдей, 15-25 ммольл. Қанның белоктық емес азотын мочевина азоты
(белоктық емес азоттың 50%-ын), амин қышқылдары (25%), эритроциттер
құрамына кіретін қосылыс -эрготионеин (8 %), зәр қышқылы (4 %), креатин
(5%), креатинин (2,5%) аммиак және индикан (0,5%) және басқа да белоктық
емес құрамында азоттың атомы бар заттар (полипептидтер, нулкеотидтер,
нуклеозидтер, глутатион, билирубин, холин, гистамин және т.б.) құрайды.
Қанның белоктық емес азотын баскаша қалдық азот деп атайды. Себебі,
жоғарыдағы аталған азоттық бірақ белоктық емес заттар белокты бөліп алғанда
фильтратта қалып қояды. Денсаулығы жақсы адамда қалдық азоттың қандағы
мөлшерінің ауытқуы елеулі болмайды. Бұл мөлшер аспен түскен белоктардың
мөлшеріне байланысты. Кейбір патологиялық жағдайларда қалдық азоттың
қандағы мөлшерінің деңгейі артып кетеді. Бұл жағдайда азотемия байқалады.
Себептерге байланысты азотемияның екі түрі болады — ретенциондық және
продукциондық. Осыған байланысты белоктық емес азоттың үлесін анықгаушы
заттардың организмдегі айналымын оқып білу маңызды. Осы мәселе - курстық
жұмыстың мақсаты болып табылуда.

Негізгі бөлім
1.Мочевина мөлшері және оның алмасуы.
Мочевина басқаларға, яғни азоттық қосылыстарға қарағанда 18 есе зиянды емес
деп саналады. Бүйрек жетіспеушілігінің жедел түрінде мочевинаның қандағы
мөлшері 50-83 мммольл (нормада 3,3-6,6 ммольл). Мочевинаның кандағы
мөлшерінің мочевинаның азотына шакқандағы 16,6-20,0 ммольл-ге дейін
көтерілуі бүйректердің қызметінің орташа нашарлауын, ал 33,3 ммольл-ге
дейін болса — ауыр және 50 ммольл-ден асса өте ауыр дәреже деп санайды
(хал үстінде).

Организмде мочевина аммиактың заласыздануы нәтижесінде түзіледі.
Соңынан ол бүйрек арқылы шығарылады. Зәрдің қүрамындағы барлық азоттың 80-
85 %-ын құрайды. Мочевинаның басты биосинтез жүретін орны — бауыр. Алайда,
оның биосинтезінің механизмі белгісіз болды.
Осы орайда бірнеше ғалымдар басқарған көптеген лабораториялар жұмыс
жасады. Бірнеше теориялар мен ойлар айтылды. Осылардың ішіндегі М.В.
Ненцкийдің сызбасы бойынша мочевина аммиак пен көмір қышқылынан түзіледі.
Бүл тұжырым жартылай дұрыс болып шықгы. Себебі, бұл сызбада аргиназаның
қатысатын реакциясы болмады. 1932 жылы Кребс пен Гензелейт
бауырдың кесінділерімен тәжірибелер орындау арқылы орнитиннің әсерінен
көп мөлшерде мочевинаның түзілетіндігі анықгалды.
Соңынан осы үрдіске аргиназаның да қатысып оның
әсерінен
аргининнен орнитиннің және мочевинаның түзілетіндігі анықгалды.
Сонымен, аралық өнімсіз бұл өзгерістерді келесі сызба түрінде
жазуға болады:

Орнитин + С02 + 2NН3 - Аргинин + 2Н20

Келесі сатыда екі реакцияның бірінен-соң бірі жүріп цитруллин
аргининге айналады. Біріншісінде, яғни, энергияға тәуелді реакцияда
цитруллин мен аспарагин қышқылы аргининянтар қышқылын түзеді. Екіншісінде
аргинин янтар қышқылы аргининге және фумаратқа ыдырап айырылады. Бүл
реакция аргинисукцинатлиаза ферментінің әсер етуімен қайтымды жүреді.

Аргининсукцинат — Аргинин + фумарат

Фумарат лимон қышқыл циклына қосылады.

Келесі реакцияда аргинин мочевинаға және орнитинге ыдырайды. Бұл
гидролиздік қорытынды реакция. Оны бауырда ғана кездесетін аргиназа (М.М.
120000) катализдейді.

Аргинин + Н20 -----* мочевина + орнитин

Осы соңғы реакциядан көрініп отырғандай, мұнда мочевина мен орнитин
түзіледі. Түзілген орнитин карбомоилфосфатпен қайта конденсацияланады да,
мочевина циклы тағы қайталанады.
Мочевина — уы аз, бейтарап қосылыс. Ол қанға өтеді де одан бүйрекке
жеткізіледі. Бүйректен зәрмен сыртқа шығарылады. Ол сүтқоректі организмдегі
азотты заттар алмасуының негізгі де соңғы өнімі.

2.2.Жеке амин қышқылдарының алмасу ерекшеліктері

Қайта аминдену, декарбоксильдену және дезаминдену реакциялары барлық
амин қышқылдарына тән. Амин қышқылдарындағы бүйірлік топтар қүрылы мына
байланысты басқа
Глицин серинге айнала алады. Ол үшін тетрагидрофоль қышқылының
коферменті көмегімен гидроксиметил тобы қосылуы қажет.

Глицин + метилентетрагидрофолат + Н20 —*
серин +
Тетрагидрофолат

Бұл реакция қайтымды. Оны серин-гидроксилметилтрансфераза
ферменті катализдейді. Глициннен серин пайда болатын бірден-бір жол
осы.
Серин тотығып дезаминденгеннен кейін пируватқа тікелей ауысады.
Клеткадағы күкірттің көзі цистеин. Мұның биологиялық зор маңызы
бар. Сол сияқты цистеин пируватқа да айналады. Күйіс кайыратын малда
цистеин ыдырауының негізгі жолы цистеинсульфин қышқылына
айналып тотығуы. Бүл реакцияны құрамында темірі бар диоксигеназа
ферменті катализдейді.

Цистеин --— Цистеинсульфин қышқылы

Цистеин қышқылы деарбоксильденгеннен кейін таурин береді,ал
таурин липидтердің қорытылуына қатысады.
Валин, лейцин және изолейцин секілді амин қышқылдарындағы
көміртегінің атомдары тармақталған және олардың катаболизм жолдары ұқсас.
Валиннің ацил-КоА туындысы бірқатар өзгеріске үшырағаннан кейін
сукцинил-КоА береді, бұл қосылыс лимон қышқылының циклы бойынша тотығады.
Валин а-кетоизовалерианат --- Изобутирил-КоА —

сукцинил-КоА

Лейциң -^-— Ацетоацетат Ацетил-КоА

Изолейцин катаболизмі жоғарыда келтірілген реакцияға сәйкес жүреді
де ацетил-КоА және пропионил-КоА түзілуімен аяқталады.

Изолейцин Ацетил-КоА + Пропионил-КоА

3.Пуриндік негіздер катаболизмі
Адениндезаминаза ферментінің әсерімен аденин,
гуаниндезаминаза ферментінің әсерінен гуанин гидролиздік жолмен
дезаминденеді. Бұл кезде адениннен гипоксантин, ал гуаниннен ксантин
түзіледі.

Аденин — Гипоксантин .

[ 9^" "\ц Гуаңин Ксантин ^д^-^д

Бұдан кейін ксантиноксидаза ферменті гипоксантинді
тотықтырып, ксантинге, ал ксантинді зәр қышқылына айналдырады.
да әр түрлі өзгерістерге үшырайды. Солардың нәтижесінде алуан түрлі заттар
түзіледі, ол заттар глюкоза синтезі үшін және лимон қышқылы циклында
тотықтыру үшін жүмсалады.
Тканьдерде амин қышқылдары бірнеше өзгерістерге үшырайды.
Амин қышқылдарындағы бүйірлік топтардың қүрылымдық және ыдырау
нәтижесінде түзілетін өнімдерге сәйкес, олардың ыдырауын топқа бөліп,
жіктеп қарастырамыз.
Глицин, аланин, серин, цистеин және треонин сияқты бес амин қышқылы ең
алдымен пирожүзім қышқылына (пируват) дейін ыдырайды.
Бұдан кейін А ацетил-коферментін береді. Ол лимон қышқылының С02 және
Н20-ға дейін тотығуын циклына кіреді.
Аланин а-кетоглутаратпен бірге қайта аминденеді де, тікелей пируватқа
ауысады.

Аланин + ос-кетоглутарат —- пируват + глутамат
**-*-еи~С*

Глутамат тотыға дезаминденеді де а-кетоглутаратқа өтеді.
Серингидратаза ферментінің әсер етуімен серин тікелей дезаминденеді,
бұл реакцияға оның гидроксил тобы қатысады. Серин тікелей пируват береді.

Серин -* пируват + аммиак
'&-2Й-С**, ^ Ж

Треонин дегидрацияға және декарбоксильдену құбылысына ұшырайды да
аминоацетон түзеді, ал аминоацетон дезаминденген және тотыққаннан кейін
пируватқа ауысады (схема):

Треонин аминоацетон —* пируват

Гипоксантин ксантин зәр кышқылы
Бауырда және ішектің жалқаяқ ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Биологиялық химия пәнінен тәжірибелік жұмыстар
Органдар биохимиясы ІІ
Зәрдің физикалық қасиеті
Клиникалық биохимия пәні
“Клиникалық биохимия” пәнінен дәрістер
Аминақышқылдары – белоктың структуралық элементі
Нәруыздардың алмасуы
Аминқышқылдардың көздері
Өсу мен даму заңдылықтары. Нерв жүйесінің физиологиясы және оның жастық ерекшеліктері
Ет. Ет биохимиясы
Пәндер