Стандарттау
1. Кіріспе
2. Стандарттаудың негізі
3. Стандарттау әдістері.
4. Нормативтік сілтемелер
5. Терминдер мен ұғымдар
6. Мемлекеттік стандарттың құрылуы
7. Халықаралық стандарттың құрылуы.
8. ҚР стандарттау жүйесінің нормативтік және құқықытық базасы.
9. Қолданылған әдебиеттер
2. Стандарттаудың негізі
3. Стандарттау әдістері.
4. Нормативтік сілтемелер
5. Терминдер мен ұғымдар
6. Мемлекеттік стандарттың құрылуы
7. Халықаралық стандарттың құрылуы.
8. ҚР стандарттау жүйесінің нормативтік және құқықытық базасы.
9. Қолданылған әдебиеттер
Сүт-адамзаттың, халықтың ежелден келе жатқан тағамы және табиғаттың ең құнды өнімі. Адам организмі оны” құрамындағы қоректік заттардың 98-99% -ін пайдаланады. Сөйтіп сүтті ашытып, сусын қайнатып, құрт-ірімшік тағы басқа тағамдар дайындаған. Қымыз ашыту, шұбат ашыту, құрт-ірімшік қайнату секілді бұрын қолмен атқарылатын жұмыстардың барлығы қазір механикаландырылған.
Сүт, сондай-ақ амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің, витаминдердің таптырмайтын көзі. Сүт тағамдарын дайындаудың бірден-бір пайдалысы өсімдік және мал өнімдерімен қосылып адам тағамының биологиялық құндылығын арттырады. Себебі сүт организмге түсетін қоректік заттардың жалпы көлемін ғана арттырып қоймай май, белок, углевод, минералды тұздармен, сондай-ақ витаминдермен бірге отырып, организмге сіңу үшін өте қолайлы жағдай туғызады. Бірақ сүт құрамындағы заттар әртүрлі күйде болады. Мысалы, қант пен минералды тұздар ерітіндіні белок пен тұздың біраз бөлігі коллоид түрінде, ал майлар, суспензия, күйін түзеді.
Әртүрлі өлшемдегі бөлшектердің белгілі бір қатынаста болуының маңызы өте зор. Ол тұрақты коллоидты жүиенің қалыптасуына әсер етеді. Егер сүтте микробиологиялық процестер жүрмесе, онда сүт сол қалпында ұзақ сақталады. Сүт құрамындағы қоректік заттарды тиімді пайдалану, белгілі бір уақыт аралығында оның құрамындағы белоктарды сақтап қалу, қосымша өнім шығару жолдары, өндірістің және сүт өнімінің өзгергіштік мөлшерінің жыл мерзімдеріне тәуелділік мәселелері бір-бірімен байланысты. Қазіргі кезде сүтті” ең құнды бөлігі белоктың тек 45-%-і пайдаланылады. Қосымша өнімдердің басым бөлігі мал азықтандыруға жұмсалады немесе пайдаланылады да мүмкін.
Өнімнің сапасы мен шығымы сүт құрамындағы компоненттер мөлшері мал түріне, тұқымына , жасына тағы басқармаға байланысты. Мысалы сиыр сүті, екші сүті, қой сүті, бие сүті, түйе сүті, бұйвол сүті.
Сүт және сүт өнімдері маңызы жағынан халықты тағаммен қамтамасыз етуде екінші орын алады. Сондықтан сүтті сиыр шаруашылығын дамыту, сүт өндіруді ұйымдастыру және оның сапасын жақсарту, шикізаттың алғашқы қасиеттерін сақтай отырып, әртүрлі сүт өнімдерін дайындау технологиясын игеру зоотехниктердің және технологтардың басты міндеті болып табылады. Сонымен қатар маңызды мәселенің бірі-халықты табиғаттың ең құнды әрі жұғымды өнімі сапалы сүтпен қамтамасыз ету.
Сүт, сондай-ақ амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің, витаминдердің таптырмайтын көзі. Сүт тағамдарын дайындаудың бірден-бір пайдалысы өсімдік және мал өнімдерімен қосылып адам тағамының биологиялық құндылығын арттырады. Себебі сүт организмге түсетін қоректік заттардың жалпы көлемін ғана арттырып қоймай май, белок, углевод, минералды тұздармен, сондай-ақ витаминдермен бірге отырып, организмге сіңу үшін өте қолайлы жағдай туғызады. Бірақ сүт құрамындағы заттар әртүрлі күйде болады. Мысалы, қант пен минералды тұздар ерітіндіні белок пен тұздың біраз бөлігі коллоид түрінде, ал майлар, суспензия, күйін түзеді.
Әртүрлі өлшемдегі бөлшектердің белгілі бір қатынаста болуының маңызы өте зор. Ол тұрақты коллоидты жүиенің қалыптасуына әсер етеді. Егер сүтте микробиологиялық процестер жүрмесе, онда сүт сол қалпында ұзақ сақталады. Сүт құрамындағы қоректік заттарды тиімді пайдалану, белгілі бір уақыт аралығында оның құрамындағы белоктарды сақтап қалу, қосымша өнім шығару жолдары, өндірістің және сүт өнімінің өзгергіштік мөлшерінің жыл мерзімдеріне тәуелділік мәселелері бір-бірімен байланысты. Қазіргі кезде сүтті” ең құнды бөлігі белоктың тек 45-%-і пайдаланылады. Қосымша өнімдердің басым бөлігі мал азықтандыруға жұмсалады немесе пайдаланылады да мүмкін.
Өнімнің сапасы мен шығымы сүт құрамындағы компоненттер мөлшері мал түріне, тұқымына , жасына тағы басқармаға байланысты. Мысалы сиыр сүті, екші сүті, қой сүті, бие сүті, түйе сүті, бұйвол сүті.
Сүт және сүт өнімдері маңызы жағынан халықты тағаммен қамтамасыз етуде екінші орын алады. Сондықтан сүтті сиыр шаруашылығын дамыту, сүт өндіруді ұйымдастыру және оның сапасын жақсарту, шикізаттың алғашқы қасиеттерін сақтай отырып, әртүрлі сүт өнімдерін дайындау технологиясын игеру зоотехниктердің және технологтардың басты міндеті болып табылады. Сонымен қатар маңызды мәселенің бірі-халықты табиғаттың ең құнды әрі жұғымды өнімі сапалы сүтпен қамтамасыз ету.
1. Основы стандартизаций, метрологий и сертификаций менеджмента качестваң Учебное пособие. Алматы, 2003
2. Молочное дело. Л.В.Алимжанова Акмола, 1997
3. Сүт және сүт тағамдары Б.Б.Барақбаев Алматы, 1989
4. Сүт өнімі Л.В.Әліжанова Астана , 1998
5. Сертификаттау К.Сағадиев., А.Смағұлов.,Б.Барақбаев., А.Қалиев. Алматы, 2000
2. Молочное дело. Л.В.Алимжанова Акмола, 1997
3. Сүт және сүт тағамдары Б.Б.Барақбаев Алматы, 1989
4. Сүт өнімі Л.В.Әліжанова Астана , 1998
5. Сертификаттау К.Сағадиев., А.Смағұлов.,Б.Барақбаев., А.Қалиев. Алматы, 2000
ЖОСПАР
1. Кіріспе
2. Стандарттаудың негізі
3. Стандарттау әдістері.
4. Нормативтік сілтемелер
5. Терминдер мен ұғымдар
6. Мемлекеттік стандарттың құрылуы
7. Халықаралық стандарттың құрылуы.
8. ҚР стандарттау жүйесінің нормативтік және құқықытық базасы.
9. Қолданылған әдебиеттер
К І Р І С П Е
Сүт-адамзаттың, халықтың ежелден келе жатқан тағамы және табиғаттың
ең құнды өнімі. Адам организмі оны” құрамындағы қоректік заттардың 98-99%
-ін пайдаланады. Сөйтіп сүтті ашытып, сусын қайнатып, құрт-ірімшік тағы
басқа тағамдар дайындаған. Қымыз ашыту, шұбат ашыту, құрт-ірімшік қайнату
секілді бұрын қолмен атқарылатын жұмыстардың барлығы қазір
механикаландырылған.
Сүт, сондай-ақ амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің,
витаминдердің таптырмайтын көзі. Сүт тағамдарын дайындаудың бірден-бір
пайдалысы өсімдік және мал өнімдерімен қосылып адам тағамының биологиялық
құндылығын арттырады. Себебі сүт организмге түсетін қоректік заттардың
жалпы көлемін ғана арттырып қоймай май, белок, углевод, минералды
тұздармен, сондай-ақ витаминдермен бірге отырып, организмге сіңу үшін өте
қолайлы жағдай туғызады. Бірақ сүт құрамындағы заттар әртүрлі күйде болады.
Мысалы, қант пен минералды тұздар ерітіндіні белок пен тұздың біраз бөлігі
коллоид түрінде, ал майлар, суспензия, күйін түзеді.
Әртүрлі өлшемдегі бөлшектердің белгілі бір қатынаста болуының маңызы
өте зор. Ол тұрақты коллоидты жүиенің қалыптасуына әсер етеді. Егер сүтте
микробиологиялық процестер жүрмесе, онда сүт сол қалпында ұзақ сақталады.
Сүт құрамындағы қоректік заттарды тиімді пайдалану, белгілі бір уақыт
аралығында оның құрамындағы белоктарды сақтап қалу, қосымша өнім шығару
жолдары, өндірістің және сүт өнімінің өзгергіштік мөлшерінің жыл
мерзімдеріне тәуелділік мәселелері бір-бірімен байланысты. Қазіргі кезде
сүтті” ең құнды бөлігі белоктың тек 45-%-і пайдаланылады. Қосымша
өнімдердің басым бөлігі мал азықтандыруға жұмсалады немесе пайдаланылады да
мүмкін.
Өнімнің сапасы мен шығымы сүт құрамындағы компоненттер мөлшері мал
түріне, тұқымына , жасына тағы басқармаға байланысты. Мысалы сиыр сүті,
екші сүті, қой сүті, бие сүті, түйе сүті, бұйвол сүті.
Сүт және сүт өнімдері маңызы жағынан халықты тағаммен қамтамасыз
етуде екінші орын алады. Сондықтан сүтті сиыр шаруашылығын дамыту, сүт
өндіруді ұйымдастыру және оның сапасын жақсарту, шикізаттың алғашқы
қасиеттерін сақтай отырып, әртүрлі сүт өнімдерін дайындау технологиясын
игеру зоотехниктердің және технологтардың басты міндеті болып табылады.
Сонымен қатар маңызды мәселенің бірі-халықты табиғаттың ең құнды әрі
жұғымды өнімі сапалы сүтпен қамтамасыз ету.
Сүт-басқа ешқандай азық-түлік тең келмейтін аса бағалы тағамдық өнім.
Олай болатын реті де бар. Сүттің жоғарғы қоректік қасиеттері мынандай.
Мысалы: бір литр сүт құрамындағы белок мөлшері 150 грамм сиыр еті немесе
тауықтың бес жұмыртқасы немесе 1 кг нан құрамындағы белоққа тең. Сүттің
жарты литрі адамны” амин қышқылдарына деген тәуліктік қажеттілігін
қанағаттандырады, ал сүттің бір литрі адамның май, кальций, фосфор,
рибофлавинге қажеттілігін толық, белоққа қажеттілігін жартылай, ал аскорбин
қышқылы, ретинол, тиаминге қажеттілігінің 13 бөлігін қамтамасыз етеді.
Әрине мал шаруашылығынан көптеген өнімдер алынатынын білеміз,
солардың ішінде тағамдық өнімдердің орны ерекше екенін жазып өткенмін . Осы
тағамдық өнімдердің бәрімен салыстырғанда сүттің экономикалық сипаты мүлде
өзгеше деп айтуға болады.
Басқаша айтқанда оны” артықшылығы көп. Мысалы келтірсек. 1 килограмм
сүт сауу үшін 1,4 азық өлшемі жұмсалады.
Ал енді 9,5 азық өлшемін жұмсап 1 килограмм сиыр етін өндіреді
екенбіз, 8,5 азық өлшемін жұмсап 1 килограмм шошқа етін өндіреміз. Осылайша
сиыр сүтіні” басқа да тағамдардан айырмашылығы болады екен.
Сондай-ақ сүт өндіретін шаруашылықтар құрамында майы, белогы,
витаминдері жеткілікті сүт саууға тырысулары керек. Яғни сүтті” химиялық
құрамы нормаға сай болуы қажет. Сиыр сүтін алатын болсақ құрамында су
87,5%, құрғақ зат 12,5% оны” ішінде белок 3,2% май 3,6%, лактозаға 4,7%
қалғаны витаминдер, минералды заттар.
СТАНДАРТТАУДЫҢ НЕГІЗІ.
ңСтандартң сөзі латынша Standard –эталон яғни үлгі деген мағына
береді. Бұл түсінік экономикалық дамудың ажырамас бөлігі ретінде адамзат
тарихыны” алғашқы кезе”дерінен бастап қоғам өмірінде қалыптаса бастаған.
Қоғамның экономикалық дамуын бірнеше шартты кезеңдерге бөлуге болады.
Қазіргі тұжырым бойынша қоғамның экономикалық тарихи құрылымы өнеркәсіптену
дәуіріне және өнеркәсіптену дәуірінен кейінгі кезең деп бөлінеді.
Стандарпттық үлгі өлшемдерінің адамзат өміріне қолданылуы тым ерте заманнан
басталғанмен (мысалы Инд алқабының тұрғындары осындан 4700 жыл бұрын ондық
жүйелі ұзындық өлшемін және өзара байланысты таразы бірліктерін
пайдаланған) стандарттау жүйесі соңғы екі кезеңге байланысты дамып келді.
Әсіресе өнеркәсіптену дәуірі кезінде (1860-1895 жылдар) техникалық
стандарпттау кеңінен өріс алды. Өнеркәсіптену дәуірінен кейін экологиялық
стандарттар және адамның қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған
стандарттар қолданыла бастады.
Стандарттаудың Қазақстандағы даму кезеңі Кеңес Одағы дәуіріне тікелей
байланысты. Халық комиссарлар кеңесінен Халықаралық өлшем және таразылар
енгізу туралы 1918 жылғы қыркүйектің 14-де шығарған шешімінен (заңынан)
бастау алған стандарттау жұмысы кеңес үкіметі жылдарында недәуір деңгейге
көтерілді.
Қазақстанда метрологияны” даму кезеңі алғаш 1923 жылдан басталды. Сол
жылы Томск салыстырып тексеру палатасыны” Семейлік бөлімшесі құрылды. 1925
жылдың 1-ші қазанынан бұл бөлімше жеке ұйым ретінде салыстырып тексеру
палатасы болып өзгерілді. 1931 жылы Қазақ өлкелік салыстырып тексеру
алатасы Қазақ өлкелік стандарттау бюросы болып өзгертіліп Алматы қаласына
көшірілді. 1935 жылы Қаз АҚ СР (Ішкі істер халық комиссариаты) жанындағы
өлшемдермен таразылар бөлімшесі ҚКСР Халық Комиссарлар кеңесі жанындағы
өлшем және өлшеу құралдар істер жөніндегі Басқарма болып өзгерілді. 1946 ж.
ҚКСР Министрлер кеңесі жанындағы өлшем және өлшеу құралдары істері
жөніндегі өкілетті комитет аталды. 1966 жылы Алматы мемлекеттік бақылау
лабораториясы базасы негізінде Қазақ Республикалық стандарт және өлшеу
техникаларын мемлекеттік қадағалау лабораториясы құрылды, ал 15 облыстық
лаборатриялар мемлекеттік қадағалау лабораториялары болып өзгертілді 1971
ж. ҚСРО Мемстандартының Қазақ республикалық басқармасы құрылды.
Қазіргі кезде Қазақстан көлемінде стандарттау жөніндегі саясатты
жүргізу, өлшем бірлігін қамтамасыз ету жұмыстары Стандарттау, метрорлогия
және сертификаттау жөніндегі Комитеттің басшылығымен жүзеге асырылудаа.
Қазіргі бұл Комитеттің құрамында 19 бөлімше (облыстық стандарттау,
метрология және сертификаттау орталықтары) және әртүрлі мекеме,
кәсіпорындарының 300-ге жуық қызмет ұйымдары істейді.
СТАНДАРТТАУДЫҢ МАҢЫЗЫ МЕН МАҚСАТЫ
Мамандарға қызмет барысында тұрақты қайталанып отыратын мәселелерді
шешуге тура келеді. Мысалы өнімнің санын өлшеу және есептеу басқару және
техникалық құжаттарды дайындау, технологиялық іс әрекеттердің өлшемдерін
анықтау, дайын өнімді тексеру, өткізетін өнімді буып-түю т.с.с. Бұл
мәселелерді шешуді” әртүрлі нұсқалары болады. Стандарттауды” мақсаты-
неғұрлым дұрыс және тиімді нұсқасын айқындау, яғни қолайлы шешім табу.
Табылған шешім стандарттауды” белгілі саласы бойынша көздеген мәселені
тиімді тәртіпке келтіру мүмкіндігін береді. Бұл мүмкіндікті іс жүзіне асыру
үшін табылған (жасалған) шешімді көптеген кәсіпорындарды” (мекемелерді”)
және мамандарды” игілігіне жарату қажет. Бұл шешімді тек қана жаппай және
жиі көп мәрте пайдалану нәтижесінде ғана экономикалық тиімділікке қол
жеткізуге болады.
Стандарттауды” негізгі мақсаттары:
- Өнім, жұмыс және қызметті” мемлекет мүддесі мен қоршаған орта және
адам денсаулығына қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
- Техникалық және ақпараттық үйлесімдік пен өзара талабын жүзеге
асыру.
- Ғылым мен техника жетістіктеріне сәйкес өнім сапасын жоғарылату
арқылы тұтынушы талабын қанағаттандыру.
- Е”бек және материалдық қорларды үнемдеу, өндірісті” экономикалық
көрсеткіштерін жақсарту.
- Өндіріс пен саудадағы техникалық кедергілерді жою, өнімні”
халықаралық және ішкі рыноктағы бәсекелестік қабілетін арттыру .
- Өлшемні” біркелкілігін қамтамасыз ету.
- Мемлекетті” қорғаныс қабілеті мен жұмылдырылу дайындығын күшейту.
- Табиғи және техногендік апатты” әсерінен пайда болуы мүмкін
залалдан шаруашылық объектілеріні” қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Ал, стандарттауды” ауылшаруашылық саласындағы негізгі мақсаттары:
- Өнім сапасымен оны” сапа көрсеткіштерін тұтынушылар мен сатып
алушыларды” талаптарына сәйкестеп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. Кіріспе
2. Стандарттаудың негізі
3. Стандарттау әдістері.
4. Нормативтік сілтемелер
5. Терминдер мен ұғымдар
6. Мемлекеттік стандарттың құрылуы
7. Халықаралық стандарттың құрылуы.
8. ҚР стандарттау жүйесінің нормативтік және құқықытық базасы.
9. Қолданылған әдебиеттер
К І Р І С П Е
Сүт-адамзаттың, халықтың ежелден келе жатқан тағамы және табиғаттың
ең құнды өнімі. Адам организмі оны” құрамындағы қоректік заттардың 98-99%
-ін пайдаланады. Сөйтіп сүтті ашытып, сусын қайнатып, құрт-ірімшік тағы
басқа тағамдар дайындаған. Қымыз ашыту, шұбат ашыту, құрт-ірімшік қайнату
секілді бұрын қолмен атқарылатын жұмыстардың барлығы қазір
механикаландырылған.
Сүт, сондай-ақ амин қышқылдарының, макро және микроэлементтердің,
витаминдердің таптырмайтын көзі. Сүт тағамдарын дайындаудың бірден-бір
пайдалысы өсімдік және мал өнімдерімен қосылып адам тағамының биологиялық
құндылығын арттырады. Себебі сүт организмге түсетін қоректік заттардың
жалпы көлемін ғана арттырып қоймай май, белок, углевод, минералды
тұздармен, сондай-ақ витаминдермен бірге отырып, организмге сіңу үшін өте
қолайлы жағдай туғызады. Бірақ сүт құрамындағы заттар әртүрлі күйде болады.
Мысалы, қант пен минералды тұздар ерітіндіні белок пен тұздың біраз бөлігі
коллоид түрінде, ал майлар, суспензия, күйін түзеді.
Әртүрлі өлшемдегі бөлшектердің белгілі бір қатынаста болуының маңызы
өте зор. Ол тұрақты коллоидты жүиенің қалыптасуына әсер етеді. Егер сүтте
микробиологиялық процестер жүрмесе, онда сүт сол қалпында ұзақ сақталады.
Сүт құрамындағы қоректік заттарды тиімді пайдалану, белгілі бір уақыт
аралығында оның құрамындағы белоктарды сақтап қалу, қосымша өнім шығару
жолдары, өндірістің және сүт өнімінің өзгергіштік мөлшерінің жыл
мерзімдеріне тәуелділік мәселелері бір-бірімен байланысты. Қазіргі кезде
сүтті” ең құнды бөлігі белоктың тек 45-%-і пайдаланылады. Қосымша
өнімдердің басым бөлігі мал азықтандыруға жұмсалады немесе пайдаланылады да
мүмкін.
Өнімнің сапасы мен шығымы сүт құрамындағы компоненттер мөлшері мал
түріне, тұқымына , жасына тағы басқармаға байланысты. Мысалы сиыр сүті,
екші сүті, қой сүті, бие сүті, түйе сүті, бұйвол сүті.
Сүт және сүт өнімдері маңызы жағынан халықты тағаммен қамтамасыз
етуде екінші орын алады. Сондықтан сүтті сиыр шаруашылығын дамыту, сүт
өндіруді ұйымдастыру және оның сапасын жақсарту, шикізаттың алғашқы
қасиеттерін сақтай отырып, әртүрлі сүт өнімдерін дайындау технологиясын
игеру зоотехниктердің және технологтардың басты міндеті болып табылады.
Сонымен қатар маңызды мәселенің бірі-халықты табиғаттың ең құнды әрі
жұғымды өнімі сапалы сүтпен қамтамасыз ету.
Сүт-басқа ешқандай азық-түлік тең келмейтін аса бағалы тағамдық өнім.
Олай болатын реті де бар. Сүттің жоғарғы қоректік қасиеттері мынандай.
Мысалы: бір литр сүт құрамындағы белок мөлшері 150 грамм сиыр еті немесе
тауықтың бес жұмыртқасы немесе 1 кг нан құрамындағы белоққа тең. Сүттің
жарты литрі адамны” амин қышқылдарына деген тәуліктік қажеттілігін
қанағаттандырады, ал сүттің бір литрі адамның май, кальций, фосфор,
рибофлавинге қажеттілігін толық, белоққа қажеттілігін жартылай, ал аскорбин
қышқылы, ретинол, тиаминге қажеттілігінің 13 бөлігін қамтамасыз етеді.
Әрине мал шаруашылығынан көптеген өнімдер алынатынын білеміз,
солардың ішінде тағамдық өнімдердің орны ерекше екенін жазып өткенмін . Осы
тағамдық өнімдердің бәрімен салыстырғанда сүттің экономикалық сипаты мүлде
өзгеше деп айтуға болады.
Басқаша айтқанда оны” артықшылығы көп. Мысалы келтірсек. 1 килограмм
сүт сауу үшін 1,4 азық өлшемі жұмсалады.
Ал енді 9,5 азық өлшемін жұмсап 1 килограмм сиыр етін өндіреді
екенбіз, 8,5 азық өлшемін жұмсап 1 килограмм шошқа етін өндіреміз. Осылайша
сиыр сүтіні” басқа да тағамдардан айырмашылығы болады екен.
Сондай-ақ сүт өндіретін шаруашылықтар құрамында майы, белогы,
витаминдері жеткілікті сүт саууға тырысулары керек. Яғни сүтті” химиялық
құрамы нормаға сай болуы қажет. Сиыр сүтін алатын болсақ құрамында су
87,5%, құрғақ зат 12,5% оны” ішінде белок 3,2% май 3,6%, лактозаға 4,7%
қалғаны витаминдер, минералды заттар.
СТАНДАРТТАУДЫҢ НЕГІЗІ.
ңСтандартң сөзі латынша Standard –эталон яғни үлгі деген мағына
береді. Бұл түсінік экономикалық дамудың ажырамас бөлігі ретінде адамзат
тарихыны” алғашқы кезе”дерінен бастап қоғам өмірінде қалыптаса бастаған.
Қоғамның экономикалық дамуын бірнеше шартты кезеңдерге бөлуге болады.
Қазіргі тұжырым бойынша қоғамның экономикалық тарихи құрылымы өнеркәсіптену
дәуіріне және өнеркәсіптену дәуірінен кейінгі кезең деп бөлінеді.
Стандарпттық үлгі өлшемдерінің адамзат өміріне қолданылуы тым ерте заманнан
басталғанмен (мысалы Инд алқабының тұрғындары осындан 4700 жыл бұрын ондық
жүйелі ұзындық өлшемін және өзара байланысты таразы бірліктерін
пайдаланған) стандарттау жүйесі соңғы екі кезеңге байланысты дамып келді.
Әсіресе өнеркәсіптену дәуірі кезінде (1860-1895 жылдар) техникалық
стандарпттау кеңінен өріс алды. Өнеркәсіптену дәуірінен кейін экологиялық
стандарттар және адамның қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған
стандарттар қолданыла бастады.
Стандарттаудың Қазақстандағы даму кезеңі Кеңес Одағы дәуіріне тікелей
байланысты. Халық комиссарлар кеңесінен Халықаралық өлшем және таразылар
енгізу туралы 1918 жылғы қыркүйектің 14-де шығарған шешімінен (заңынан)
бастау алған стандарттау жұмысы кеңес үкіметі жылдарында недәуір деңгейге
көтерілді.
Қазақстанда метрологияны” даму кезеңі алғаш 1923 жылдан басталды. Сол
жылы Томск салыстырып тексеру палатасыны” Семейлік бөлімшесі құрылды. 1925
жылдың 1-ші қазанынан бұл бөлімше жеке ұйым ретінде салыстырып тексеру
палатасы болып өзгерілді. 1931 жылы Қазақ өлкелік салыстырып тексеру
алатасы Қазақ өлкелік стандарттау бюросы болып өзгертіліп Алматы қаласына
көшірілді. 1935 жылы Қаз АҚ СР (Ішкі істер халық комиссариаты) жанындағы
өлшемдермен таразылар бөлімшесі ҚКСР Халық Комиссарлар кеңесі жанындағы
өлшем және өлшеу құралдар істер жөніндегі Басқарма болып өзгерілді. 1946 ж.
ҚКСР Министрлер кеңесі жанындағы өлшем және өлшеу құралдары істері
жөніндегі өкілетті комитет аталды. 1966 жылы Алматы мемлекеттік бақылау
лабораториясы базасы негізінде Қазақ Республикалық стандарт және өлшеу
техникаларын мемлекеттік қадағалау лабораториясы құрылды, ал 15 облыстық
лаборатриялар мемлекеттік қадағалау лабораториялары болып өзгертілді 1971
ж. ҚСРО Мемстандартының Қазақ республикалық басқармасы құрылды.
Қазіргі кезде Қазақстан көлемінде стандарттау жөніндегі саясатты
жүргізу, өлшем бірлігін қамтамасыз ету жұмыстары Стандарттау, метрорлогия
және сертификаттау жөніндегі Комитеттің басшылығымен жүзеге асырылудаа.
Қазіргі бұл Комитеттің құрамында 19 бөлімше (облыстық стандарттау,
метрология және сертификаттау орталықтары) және әртүрлі мекеме,
кәсіпорындарының 300-ге жуық қызмет ұйымдары істейді.
СТАНДАРТТАУДЫҢ МАҢЫЗЫ МЕН МАҚСАТЫ
Мамандарға қызмет барысында тұрақты қайталанып отыратын мәселелерді
шешуге тура келеді. Мысалы өнімнің санын өлшеу және есептеу басқару және
техникалық құжаттарды дайындау, технологиялық іс әрекеттердің өлшемдерін
анықтау, дайын өнімді тексеру, өткізетін өнімді буып-түю т.с.с. Бұл
мәселелерді шешуді” әртүрлі нұсқалары болады. Стандарттауды” мақсаты-
неғұрлым дұрыс және тиімді нұсқасын айқындау, яғни қолайлы шешім табу.
Табылған шешім стандарттауды” белгілі саласы бойынша көздеген мәселені
тиімді тәртіпке келтіру мүмкіндігін береді. Бұл мүмкіндікті іс жүзіне асыру
үшін табылған (жасалған) шешімді көптеген кәсіпорындарды” (мекемелерді”)
және мамандарды” игілігіне жарату қажет. Бұл шешімді тек қана жаппай және
жиі көп мәрте пайдалану нәтижесінде ғана экономикалық тиімділікке қол
жеткізуге болады.
Стандарттауды” негізгі мақсаттары:
- Өнім, жұмыс және қызметті” мемлекет мүддесі мен қоршаған орта және
адам денсаулығына қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
- Техникалық және ақпараттық үйлесімдік пен өзара талабын жүзеге
асыру.
- Ғылым мен техника жетістіктеріне сәйкес өнім сапасын жоғарылату
арқылы тұтынушы талабын қанағаттандыру.
- Е”бек және материалдық қорларды үнемдеу, өндірісті” экономикалық
көрсеткіштерін жақсарту.
- Өндіріс пен саудадағы техникалық кедергілерді жою, өнімні”
халықаралық және ішкі рыноктағы бәсекелестік қабілетін арттыру .
- Өлшемні” біркелкілігін қамтамасыз ету.
- Мемлекетті” қорғаныс қабілеті мен жұмылдырылу дайындығын күшейту.
- Табиғи және техногендік апатты” әсерінен пайда болуы мүмкін
залалдан шаруашылық объектілеріні” қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
Ал, стандарттауды” ауылшаруашылық саласындағы негізгі мақсаттары:
- Өнім сапасымен оны” сапа көрсеткіштерін тұтынушылар мен сатып
алушыларды” талаптарына сәйкестеп ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz