Метоболизм процесі
Кіріспе
1. Метоболизм процесіне жалпы түсінік
2. БТ процестердің жүзеге асуы.
Негізгі бөлім
1. Ашу процесі
2. Ашу процесінің түрлері
1. Метоболизм процесіне жалпы түсінік
2. БТ процестердің жүзеге асуы.
Негізгі бөлім
1. Ашу процесі
2. Ашу процесінің түрлері
Биообъектілерден, шикізат (субстрат), технологиялық жағдай және құрал-жабдықтардан құралған биотехнологиялық жүйе өндірісте нақты өнім алу үшін тағайындалады. Ашыту, биосинтез және биотрансформация процестері нәтижесінде өнім алынады.
Биотехнологиялық жүйеде орталық орынды микроорганизмдер алады, ал техиологиялық үрдістің алпараттық жабдықталуы, субстратты таңдауы микробтың биологиялық қасиеттер ерекшеліктеріне, олардың ферментациялауына байланысты.
Микробтық клетка эволюцияда биологиялық жүйе ретінде өсіп көбеюге, түрді, популяцияны сақтауға бейімделген.
Микробтық клеткада қандайда болмасын метаболиттің алмасу процесін шектен тыс синтезделуіне қалыптастыру, бейімделу үшін микроорганизмдердің биохимиясы мен физиологиясы, генетикасы туралы терең білім жинақтау қажет.
Клетканың метаболизмі, қоректену және тыныс алу ерекшеліктерін ескеріп арнайы және элективті қоректік орталар дайындалуда, таза дақылдың бөліп алуына жағдайлар жасалуы жақсарып келеді.
Микробиологияда қалыптаскан әдістемелік және метолологиялық негіздері, нақты айтсақ – микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін зерттеуі. іп vitro-да дакылдандырудың қажетті жағдайларын жасауы, өсіп-көбеюіне түрлік белгілердің тұрақтылығының сақталуына қоректік орта кұрамы, температуралық режимі, және т.б. әсерін талдау, толығымеи микроорганизмдер биотехнологиясы ізденісіне кіреді.
Сонымен қатар, микроорганизмдер биотехнологиясында ерекше міндеттер басым – адамның тіршілігіне қажетті биологиядық автивті қосылыстарды, нақты метаболитті синтездеуге микробтық клетканың табиғи қабілеттілігін жоғарлату, қайта-қайта күшейту болып келеді.
Биотехнологиялық жүйеде орталық орынды микроорганизмдер алады, ал техиологиялық үрдістің алпараттық жабдықталуы, субстратты таңдауы микробтың биологиялық қасиеттер ерекшеліктеріне, олардың ферментациялауына байланысты.
Микробтық клетка эволюцияда биологиялық жүйе ретінде өсіп көбеюге, түрді, популяцияны сақтауға бейімделген.
Микробтық клеткада қандайда болмасын метаболиттің алмасу процесін шектен тыс синтезделуіне қалыптастыру, бейімделу үшін микроорганизмдердің биохимиясы мен физиологиясы, генетикасы туралы терең білім жинақтау қажет.
Клетканың метаболизмі, қоректену және тыныс алу ерекшеліктерін ескеріп арнайы және элективті қоректік орталар дайындалуда, таза дақылдың бөліп алуына жағдайлар жасалуы жақсарып келеді.
Микробиологияда қалыптаскан әдістемелік және метолологиялық негіздері, нақты айтсақ – микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін зерттеуі. іп vitro-да дакылдандырудың қажетті жағдайларын жасауы, өсіп-көбеюіне түрлік белгілердің тұрақтылығының сақталуына қоректік орта кұрамы, температуралық режимі, және т.б. әсерін талдау, толығымеи микроорганизмдер биотехнологиясы ізденісіне кіреді.
Сонымен қатар, микроорганизмдер биотехнологиясында ерекше міндеттер басым – адамның тіршілігіне қажетті биологиядық автивті қосылыстарды, нақты метаболитті синтездеуге микробтық клетканың табиғи қабілеттілігін жоғарлату, қайта-қайта күшейту болып келеді.
Жоспар
Кіріспе
1. Метоболизм процесіне жалпы түсінік
2. БТ процестердің жүзеге асуы.
Негізгі бөлім
1. Ашу процесі
2. Ашу процесінің түрлері
Кіріспе
Биообъектілерден, шикізат (субстрат), технологиялық жағдай және құрал-
жабдықтардан құралған биотехнологиялық жүйе өндірісте нақты өнім алу үшін
тағайындалады. Ашыту, биосинтез және биотрансформация процестері
нәтижесінде өнім алынады.
Биотехнологиялық жүйеде орталық орынды микроорганизмдер алады, ал
техиологиялық үрдістің алпараттық жабдықталуы, субстратты таңдауы микробтың
биологиялық қасиеттер ерекшеліктеріне, олардың ферментациялауына
байланысты.
Микробтық клетка эволюцияда биологиялық жүйе ретінде өсіп көбеюге, түрді,
популяцияны сақтауға бейімделген.
Микробтық клеткада қандайда болмасын метаболиттің алмасу процесін шектен
тыс синтезделуіне қалыптастыру, бейімделу үшін микроорганизмдердің
биохимиясы мен физиологиясы, генетикасы туралы терең білім жинақтау қажет.
Клетканың метаболизмі, қоректену және тыныс алу ерекшеліктерін ескеріп
арнайы және элективті қоректік орталар дайындалуда, таза дақылдың бөліп
алуына жағдайлар жасалуы жақсарып келеді.
Микробиологияда қалыптаскан әдістемелік және метолологиялық негіздері,
нақты айтсақ – микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін зерттеуі. іп
vitro-да дакылдандырудың қажетті жағдайларын жасауы, өсіп-көбеюіне түрлік
белгілердің тұрақтылығының сақталуына қоректік орта кұрамы, температуралық
режимі, және т.б. әсерін талдау, толығымеи микроорганизмдер биотехнологиясы
ізденісіне кіреді.
Сонымен қатар, микроорганизмдер биотехнологиясында ерекше міндеттер басым –
адамның тіршілігіне қажетті биологиядық автивті қосылыстарды, нақты
метаболитті синтездеуге микробтық клетканың табиғи қабілеттілігін
жоғарлату, қайта-қайта күшейту болып келеді.
МИКРООРГ АНИЗМДЕРДІҢ МЕТАБОЛИЗМІ
Зат алмасу – клеткалардың тіршілігін қамтамасыз ететін барлық химиялық
реакциялардың жиынтығы. Химиялық реакциялардың бәрі екі класка бөлінеді:
катаболизм және анаболизм.
Катаболизм – реакция ағымында энергияның электрохимиялық немесе химиялық
түрде пайда болуы. Катаболиттік реакциялар күрделі органикалық заттарды
қарапайым заттарға ыдыратады.
Анаболизм – реакция ағымында карапайым заттардан күрделі заттардың –
мономерлер мен полимерлердің пайда болуы. Бұл реакциялардың көбі –
дегидролитикалық реакциялар, яғни реакция барысында су бөлінеді.
Катаболизм мен анаболизм тығыз байланысты және бір-біріне білінбей ауысады.
Дегенмен, зат алмасу реакцияларын топқа бөлуге болады:
• бастапқы қоректік заттардың кішігірім фрагменттерге ыдырауы;
• катаболизмге де, аноболизмге де қажетті аралық заттардың
пайда болуы (амфиболизм);
• соңғы реакииялар: анаболизмде пайда болған соңғы заттар клетка
компонеттерін құруға жұмсалады, ал катаболизмде пайда болған заттар
сыртқа бөлініп шығады.
Катаболитік және алаболиттік реакциялар ферменттердің көмегімен іске асады.
Олар химиялық реакцияның жылдамдығын үдетеді, өздері реакция нәтижесінде
өзгермейді. Сондықтан олар катализатор болып саналады.
Ферменттердің тиімділігі өте жоғары. Олар қолайлы жағдайда химиялық
реакцияның жылдамдығын 108-нен 1010-ңе дейін артгырады. Ферменттердің
өзіндік ерекшеліктері бар. Әр фермент тек белгілі бір субстратқа әсер
етеді, мұны субстраттық ерекшеліктер деп атайды. Сонымен қатар бір фермент
тек бір реакцияны катализдейді. Бұл фермент әсерінің ерекшелігі болып
саналады.
Ферменттер белгілі бір химиялық байланысқа (салыстырмалы ерекшелік) немесе
белгілі стериоизомерге әсер етеді (стериохимиялық ерекшелік). Кейбір
ферменттер мультиферменттік жүйе құрады.
Ферменттер, әдетте, екі бөліктен тұрады: апофермект (протеин бөлігі) және
кофактор (протеин емес бөлшек). Апофермент кофакторсыз қызмет атқармайды.
Екі бөлік қосылғанда ғана каталитикалық белсенді фермент пайда болады.
Металдың иондары немесе органикалық молекулалардың жиынтығы кофактор бола
алады. Соңғылары кофермент деп аталады, олар витаминдерден тұрады.
Мысалы, никотинамидадениндинуклеотид пен
никотинамидадениндинуклеотидфосфатт ың кұрамында никотин қышқылы, ал
флавинкоферменттердің флавинмононуклеотид пен флавинадениқцинуклеотидтің
құрамында рибофлавин бар.
Барлық ферменттер 6 класқа бөлінеді
Ферменттердің кластары және химиялық реакциялардың түрлері
№ Кластар Химиялық реакцияларМысалдар
1 Оксидоредуктазалар Тотығу-тотықсыздануЦитохромоксида за
теакциялары (оттегіЛактатдегидогеназа
мен сутегі қосылады
не жоғалады)
2 Трансферазалар Белгілі бір Ацетаткиназа
топтарды (амин,
ацетил, фосфат,
т.б.) тасымалдау
3 Гидролазалар Суды қосылуы арқылыЛипаза
субстратты ыдырату Сахараза
(гидролиз
реакциясы)
4 Лиазалар Судың қатысуынсыз Изоцитратлиаза
субстратты ыдырату
5 Изомеразалар Молекуладағы Глюкозофосфотизомераза
атомдарды алмастыру
6 Лигазалар Екі молекуланы қосу Ацетил КоА-синтеза
реакциялары
Ферментативті реакция – кезекпен өтетін бірнеше реакциялардың белгілі бір
ферменттермен байланысты. Алғашқы ферменттің (Ф) әсерімен пайда болған зат
келесі фермент үшін субстрат (С) қызметін атқарады:
С → С 1→ С 2→ С 3 1− − → соңғы өнім
Ф 1 Ф 2 Ф 3
Сонымен, прокариотты клеткаларда зат алмасу процесін қамтамасыз ететін
көптеген ферменттативті реакциялар жүреді.
Ашу процестері
Ашу процесі анаэробты, оттексіз жағдайда өтеді. Мұнда электрон доноры
(энергия беруші) ретінде органикалық заттар (қанттар, аминқышқылдар және
т.б.) пайдаланылады. Олар гликолиз немесе КДФГ-жолымен пирожүзім қышқылына
дейін тотығады. Ал пирожүзім кышқылы әрі қарай тотықпайды, соңғы өнімдерге
айналады:
Пайда болған өнімдерге қарай ашу процестерін сүт қышқылды, спиртті,
пропион қышқылды, майлы қышқылды, аралас ашу процестері деп бөледі.
Сүт қышқылды ашу процесі. Бұл процесті анаэробты, бірақ оттегіге
толерантты сүт қышқыл бактериялар жүргізеді. Олар, моносахаридтермен қатар,
дисахаридтерді де, мысалы, лактозаны ашытады. Соңғы өнімдерге қарай сүт
қышқылды ашу процесі 2 түрлі болады: гомоферментативті және
гетероферментативті.
Гомоферментативті ашу процесі. Бұл процесті Lactococcus және
Рedіососсus туыстары мен Laсtabacillus туысының кейбір түрлері жүргізеді.
Қанттар сүт қышқылына айналады, өнімдердің 90%-ы соның үлесіне тиеді. Спирт
ашу процесінен айырмашылығы электрон акцепторының рөлін пирожүзім қышқылы
атқаратындығында, ол тікелей сүт қышкылына тотықсызданады.
Сүт қышқылды ашу процесінің нәтижесінде екі молекула АҮФ және екі
молекула сүт қышқылы пайда болады.
... жалғасы
Кіріспе
1. Метоболизм процесіне жалпы түсінік
2. БТ процестердің жүзеге асуы.
Негізгі бөлім
1. Ашу процесі
2. Ашу процесінің түрлері
Кіріспе
Биообъектілерден, шикізат (субстрат), технологиялық жағдай және құрал-
жабдықтардан құралған биотехнологиялық жүйе өндірісте нақты өнім алу үшін
тағайындалады. Ашыту, биосинтез және биотрансформация процестері
нәтижесінде өнім алынады.
Биотехнологиялық жүйеде орталық орынды микроорганизмдер алады, ал
техиологиялық үрдістің алпараттық жабдықталуы, субстратты таңдауы микробтың
биологиялық қасиеттер ерекшеліктеріне, олардың ферментациялауына
байланысты.
Микробтық клетка эволюцияда биологиялық жүйе ретінде өсіп көбеюге, түрді,
популяцияны сақтауға бейімделген.
Микробтық клеткада қандайда болмасын метаболиттің алмасу процесін шектен
тыс синтезделуіне қалыптастыру, бейімделу үшін микроорганизмдердің
биохимиясы мен физиологиясы, генетикасы туралы терең білім жинақтау қажет.
Клетканың метаболизмі, қоректену және тыныс алу ерекшеліктерін ескеріп
арнайы және элективті қоректік орталар дайындалуда, таза дақылдың бөліп
алуына жағдайлар жасалуы жақсарып келеді.
Микробиологияда қалыптаскан әдістемелік және метолологиялық негіздері,
нақты айтсақ – микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін зерттеуі. іп
vitro-да дакылдандырудың қажетті жағдайларын жасауы, өсіп-көбеюіне түрлік
белгілердің тұрақтылығының сақталуына қоректік орта кұрамы, температуралық
режимі, және т.б. әсерін талдау, толығымеи микроорганизмдер биотехнологиясы
ізденісіне кіреді.
Сонымен қатар, микроорганизмдер биотехнологиясында ерекше міндеттер басым –
адамның тіршілігіне қажетті биологиядық автивті қосылыстарды, нақты
метаболитті синтездеуге микробтық клетканың табиғи қабілеттілігін
жоғарлату, қайта-қайта күшейту болып келеді.
МИКРООРГ АНИЗМДЕРДІҢ МЕТАБОЛИЗМІ
Зат алмасу – клеткалардың тіршілігін қамтамасыз ететін барлық химиялық
реакциялардың жиынтығы. Химиялық реакциялардың бәрі екі класка бөлінеді:
катаболизм және анаболизм.
Катаболизм – реакция ағымында энергияның электрохимиялық немесе химиялық
түрде пайда болуы. Катаболиттік реакциялар күрделі органикалық заттарды
қарапайым заттарға ыдыратады.
Анаболизм – реакция ағымында карапайым заттардан күрделі заттардың –
мономерлер мен полимерлердің пайда болуы. Бұл реакциялардың көбі –
дегидролитикалық реакциялар, яғни реакция барысында су бөлінеді.
Катаболизм мен анаболизм тығыз байланысты және бір-біріне білінбей ауысады.
Дегенмен, зат алмасу реакцияларын топқа бөлуге болады:
• бастапқы қоректік заттардың кішігірім фрагменттерге ыдырауы;
• катаболизмге де, аноболизмге де қажетті аралық заттардың
пайда болуы (амфиболизм);
• соңғы реакииялар: анаболизмде пайда болған соңғы заттар клетка
компонеттерін құруға жұмсалады, ал катаболизмде пайда болған заттар
сыртқа бөлініп шығады.
Катаболитік және алаболиттік реакциялар ферменттердің көмегімен іске асады.
Олар химиялық реакцияның жылдамдығын үдетеді, өздері реакция нәтижесінде
өзгермейді. Сондықтан олар катализатор болып саналады.
Ферменттердің тиімділігі өте жоғары. Олар қолайлы жағдайда химиялық
реакцияның жылдамдығын 108-нен 1010-ңе дейін артгырады. Ферменттердің
өзіндік ерекшеліктері бар. Әр фермент тек белгілі бір субстратқа әсер
етеді, мұны субстраттық ерекшеліктер деп атайды. Сонымен қатар бір фермент
тек бір реакцияны катализдейді. Бұл фермент әсерінің ерекшелігі болып
саналады.
Ферменттер белгілі бір химиялық байланысқа (салыстырмалы ерекшелік) немесе
белгілі стериоизомерге әсер етеді (стериохимиялық ерекшелік). Кейбір
ферменттер мультиферменттік жүйе құрады.
Ферменттер, әдетте, екі бөліктен тұрады: апофермект (протеин бөлігі) және
кофактор (протеин емес бөлшек). Апофермент кофакторсыз қызмет атқармайды.
Екі бөлік қосылғанда ғана каталитикалық белсенді фермент пайда болады.
Металдың иондары немесе органикалық молекулалардың жиынтығы кофактор бола
алады. Соңғылары кофермент деп аталады, олар витаминдерден тұрады.
Мысалы, никотинамидадениндинуклеотид пен
никотинамидадениндинуклеотидфосфатт ың кұрамында никотин қышқылы, ал
флавинкоферменттердің флавинмононуклеотид пен флавинадениқцинуклеотидтің
құрамында рибофлавин бар.
Барлық ферменттер 6 класқа бөлінеді
Ферменттердің кластары және химиялық реакциялардың түрлері
№ Кластар Химиялық реакцияларМысалдар
1 Оксидоредуктазалар Тотығу-тотықсыздануЦитохромоксида за
теакциялары (оттегіЛактатдегидогеназа
мен сутегі қосылады
не жоғалады)
2 Трансферазалар Белгілі бір Ацетаткиназа
топтарды (амин,
ацетил, фосфат,
т.б.) тасымалдау
3 Гидролазалар Суды қосылуы арқылыЛипаза
субстратты ыдырату Сахараза
(гидролиз
реакциясы)
4 Лиазалар Судың қатысуынсыз Изоцитратлиаза
субстратты ыдырату
5 Изомеразалар Молекуладағы Глюкозофосфотизомераза
атомдарды алмастыру
6 Лигазалар Екі молекуланы қосу Ацетил КоА-синтеза
реакциялары
Ферментативті реакция – кезекпен өтетін бірнеше реакциялардың белгілі бір
ферменттермен байланысты. Алғашқы ферменттің (Ф) әсерімен пайда болған зат
келесі фермент үшін субстрат (С) қызметін атқарады:
С → С 1→ С 2→ С 3 1− − → соңғы өнім
Ф 1 Ф 2 Ф 3
Сонымен, прокариотты клеткаларда зат алмасу процесін қамтамасыз ететін
көптеген ферменттативті реакциялар жүреді.
Ашу процестері
Ашу процесі анаэробты, оттексіз жағдайда өтеді. Мұнда электрон доноры
(энергия беруші) ретінде органикалық заттар (қанттар, аминқышқылдар және
т.б.) пайдаланылады. Олар гликолиз немесе КДФГ-жолымен пирожүзім қышқылына
дейін тотығады. Ал пирожүзім кышқылы әрі қарай тотықпайды, соңғы өнімдерге
айналады:
Пайда болған өнімдерге қарай ашу процестерін сүт қышқылды, спиртті,
пропион қышқылды, майлы қышқылды, аралас ашу процестері деп бөледі.
Сүт қышқылды ашу процесі. Бұл процесті анаэробты, бірақ оттегіге
толерантты сүт қышқыл бактериялар жүргізеді. Олар, моносахаридтермен қатар,
дисахаридтерді де, мысалы, лактозаны ашытады. Соңғы өнімдерге қарай сүт
қышқылды ашу процесі 2 түрлі болады: гомоферментативті және
гетероферментативті.
Гомоферментативті ашу процесі. Бұл процесті Lactococcus және
Рedіососсus туыстары мен Laсtabacillus туысының кейбір түрлері жүргізеді.
Қанттар сүт қышқылына айналады, өнімдердің 90%-ы соның үлесіне тиеді. Спирт
ашу процесінен айырмашылығы электрон акцепторының рөлін пирожүзім қышқылы
атқаратындығында, ол тікелей сүт қышкылына тотықсызданады.
Сүт қышқылды ашу процесінің нәтижесінде екі молекула АҮФ және екі
молекула сүт қышқылы пайда болады.
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz