Осы заманғы әлем: жаһандану үрдісі мен сынақтары

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар.

Кіріспе.
Негізгі бөлім.

2. 1. Осы заманғы әлем; жаһандану үрдісі мен

сынақтары.

2. 2. Ғылым мен білім, жаңа техналогиялар

басекеге қабілеттіліклің шешуші

факторлары.

2. 3. Жаһандық әлемдегі Қазақстанның стратегиясы:иновациялар мен білім беруді дамыту арқылы-білім экономикасын дамыту.

3. Қортынды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе.

Өзіміздің алдымызға стратегиялық міндет -таяудағы 10 жылда елімізді әлемнің бәсекеге барынша қабілетті 50 елінің қатарына шығару міндетін қоя отырып, біз ғылым мен техналогияларды дамытудың, білім берудің дамытудың жаһандық үрдістерерін жіті назарда ұстауға тиіспіз.

Білім- мамандар даялаудың ғана емес, сонымен бірге ол қоғамның жалпы парасаттылық, техналогиялық және мәдени деңгейін арттырудың, қоғамның инновацияларға және прогреске қабілеттін демеудің, тұрмыстың осы заманғы стилін қалыптастырудың құралы екеннін көреміз.

Қазақстан 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясын негізге ала отырып, өзінің алдына 10 жыл ішінде бәсекеге барынша қабілетті 50 мемлекеттің қатарына кіру жөнінде өршіл мақсат қойды.

Қазақстан халқына өзімнің Жолдауымда мен Қазақстанның әлемдагі барынша дамыған және бәсекеге қабілетті елдерінің қатарына кіру стратегиясын ұсындым. Жүзеге асырылуы осы міндетті шешуге жәрдемдесетін дамудың жеті басым бағыты анықталды. Бұл шешуші басымдықтардың бірі осы заманғы білім мен озық ғылымды дамыту болып табылады.

Біз жаңа ғасырдың талаптарынажедел бейімделіп, қатал бәсекелестіккі әзір болуға тиіспіз. Мен жастар Жолдаудың мәні мен маңызын түсінгенін, оның идеяларына қаныққанын қалаймын. Бірақта біздің алдамызда тұрған міндеттерді терең түсіну үшін бүгінде жаһандық дүние нені білдіретінін түсінуден бастау керек.

Осы заманғы әлем жаһандану кезеңін-

адамзаттың біртұтас ақпарат және

камуникациялар кеңістігінде жан-жақты бірігу, бүкіл планетаның біртұтас эканомикалық рынокқа айналу дауірін бастан кешуде.

Жаһандық қоғам әлдеқайда ашық бола түсуде: капиталдың, қаржылардың, адамдардың, ақпараттыңеркін қозғалысы осы заманғы шекера- ларсыз әлем тұжырамдамасынның негізіне айналды.

Жаһандануға қандай факторлар әсер етуде?

Бірінші кезекте, бұл тауарлардың елдер мен эканомика секторлары арсындағы қозғалысы. Сауду-саттықты өрістету эканомиканың дамуы мен өсуі үшін стратегиялық тұрғыда қажет. Ашық эканомикалар протекционистік саясатты жүзеге асыратын мемлекеттердің алдында өз артықшылығын дәлелдеді. Соңғы жиырма жылдың ішінде әлемдік сауда-саттық әлемдік ІЖӨ-ге қарағанда әлде қайда жедел өсті. Егер 70ші-жылдары халықаралық сауда-саттық көлемі әлемдік ІЖӨ көлемінің 30%-ын құраса, біздің ғасырда ол қазірдің өзінде60%-ды құрайды.

Жаһандану жолындағы екінші қадам- капиталдардың еркін қозғалысы.

Мысалы, соңғы 20 жылда дамушы елдерге тікелей шетелдік инвистициялардың ағыны жүздеген есе өсті.

Бүгінде бір Қытай ғана жыл сайын 60 млрд. доллар тікелей шетелдік инвистицияларды тартады, қалған Азия елдері- 172 млрд. доллар тартады.

Үшіншіден, адамдардың кедергісіз қозғалысы. Бүгінде әлемде көші-қон өзгерістері жүріп жатыр, Батыс елдеріне, әсіресе, Еуроппалық одаққа, АҚШ-қа мигранттар ағыны күшейді. Батыс қалаларында болғанда бір ғана рорамнан бірге жұмыс істеп, тұрып жатқан Азияның, Еуропаның, Америка мен Африканың көптеген мемлекеттеріне шықандарды кездестіруге болады. Қазақстанда бұдан тыс емес. Басқа елдрден келген 500 мыңға жуық мигранттар бізде де жұмыс істейді.

Төртіншіден, жаһандану факторларының бірі халықаралық валюта рыноктардағы валюталық операциялардың серпінді даму болып табылады. Әлемдік валюта жүйесі үш ревалюцияны: реттеудің алынып тасталуын, интернационалдануды және инновацияны бір мезгілде бастан кешті.

Нәтежесінде шетелдік рыноктар туралы мәліметтердің сапасы жақсарды және оларды алу жеделдігі артты, жерді айналу және тәулік бойғы қаржы

операциялары жүргізіледі, жаңа қаржы құралдары пайда болды.

Бесіншіден, ақпараттың, интелектуалдық өнім мен идеялардың еркін қозғалысы жаһандану фактор-ларының бірі және сонымен бірге салдары болып табылады.

Интернеттің, электрондық поштаның, өзіндік құны жағынан төмен халықаралық телефон қызметтерінің,

ұялы телефон мен электрондық конференциялардың таралуына қарай дүние әлдеқайда байланысты бола түстү. Осымен бір мезгілде спутниктік телевизия және электрондық баспасөз нағыз жаһандық төртінші өлшемді туғызды.

Сонымен қатар, жаһандану осы заманғы әлемге осалдық пен шетендік әкелді. Ланкестік, есертке саудасы, ақпараттық соғыстар, эпедемиялар, экологиялық ақпараттар да шекараны білмейді және бүкіл адамзат үшін жаһандық сынақтарға айналды. Әлемнің бірде-бір мемлекеті дербес сөзі аталған сынақтарға қарсы тұруға қабілетті емес.

Әлемдегі әлеуметтік-эканомикалық дамудың әркелігі күшейді. Жаһанданудың оң тиімділігі әзірге әлемде ең дамыған мемлекеттердің аз тобы ғана сезінді.

Эканомикасы жоғары дамыған елдер дамуы төмен бәсекелестерін ығыстыруда.

Жаһандану байыпты, ақылға сыйымды реттеу мен басқарудың нысаны болуы тиіс деген пікірмен келісуге болады. Белгілі бір келеңсіз жақтарымен қатар жаһандану өз бойында зор мүмкіндіктер санын алып жүретінін мойындау керек. Бірақ та, оларды пайдалану үшін елдің басекеге қабілеттілігін арттыру қажет.

Жаһандану жағдайында бәсекеге қабілеттілік қалай табыстың себебіне айналады?

Жаһандану ұлтық эканомиканың бәсекеге қабілеттілігіне төтенше жоғары талаптар қояды.

Бүгінде елдің бәсекеге қабілеттілігі - жаһандық эканомика мен саясаттың ең ықпалды тұжырымда- малардың бірі, өйткені тек эканомикалық көрсеткіш-

терді қамтып қана қоймайды, сонымен бірге эканомикалық емес маңызды құбылыстардың эканомикалық салдарын бағалай алады.

Елдің бәсекеге қабілеттелігін қалай өлшеу керек?

Оны өлшеудің ең қарапайым тәсілдерінің бірі жан басына шаққанда келетін ішкі жалпы өнімнің (ІЖӨ) көрсеткіші болып табылады. Бұл көрсеткіш неғұрлым жоғары болған сайын, ел мен оның азаматтары соғырлым бай, өмір сапасы соғырлым жоғары.

2005 жылдың қортындысы бойынша Қазақстанда жан басына шаққанда ІЖӨ 3700 АҚШ доллары мөлшерінде қалыптасты. Осы көрсеткіш бойынша 50 елдің қатарында болу үшін ол кем дегенде 55000-6500 АҚШ доллоры және одан жоғары болуы керек. Яғни, шамамен Чили, Мексика, Малайза секілді елдер деңгейінде болуы керек.

Алайда бәсекеге қабілеттілік елдің эканомикалық өсудің жоғарғы қарқына жетуімен, соны ұстап тұруымен шектелмейді. Бәсекеге қабілеттіліктің басты көрсеткіші халық тұрмысының жоғары деңгейімен сапасы болып табылады.

Бәсекеге қабілеттіліктің әлемдік жыл сайынғы жинағын шығаратын Лоззаннадағы Менеджментті дамыту институты 320-дан астам көрсеткіштермен сарапшылар бағаларын талдайды екен, соның ішінде мыналар бар: 83 эканомикалық көрсеткеіш, 77үкімет пен басқару тиімділігінің көрсеткіші, 94 инфра құрылым

көрсеткіші. Жоғарыда аталған барлық өлшемдер мен факторлардың өзара ықпалдасуы арқылы елдің бәсекеге қабілеттілігі айқындалады.

Өзіміздің алдымызға стратегиялық міндет- таяудағы 10 жылда еліміздің әлемнің бәсекеге барынша қабілетті 50 елінің қатарына шығару міндетін қоя отырып, білім берудің дамытудың, техналогияларды тамытудың жаһандық үрдістерін жіті назарда ұстауға тиіспіз.

Қолданбалы зерттеулер мен талдамалар саласында жалпы әлемдік қолданыс техналогияларын жасауға бағдарлану барған сайын айқын көрінуде.

Жетекші елдер басымдық ретінде қарастыратын әлемдік деңгейдегі өте маңызды техналогиялар шоғыры біртіндеп қалыптасуда. Мұндайларға бірінші кезекте ақпараттық- камуникациялық техналогиялар, қасиеттері алдын ала белгіленген жаңа материялдардың алынуы, биотехналогиялар, энергия үнемдеу, энергияның баламалы көздерін жасау жатқызылады.

Жаһанданудың маңызды қыры әлемдік ғылыми техналогиялық кеңістікті қалыптастыру болып табылады. Халықаралық ғылыми-инновациялық инфрақұрылымның интелектуалдық меншік құқықтарын қорғау стандарттары, сертификаттау жүйелері, тетіктері секілді құрамдастарын біріздендіру жөнінде маңызды қадамдар жасалады.

Ғалымдар мен ғылыми ұйымдардың қызметі барған сайын жалпыәлемдік практикаға негізделіп, біртұтас халықаралық өлшемдер бойынша бағаланады. Ғалымдар мен мамандардың халықаралық айырбасы

қауырт ұлғая түсті .

Алдағы 10 жылдықта жаңа техналогиялық тәртіпті дамытудың шешуші бағыттары био және нанотехналогиялар, жасанды интелект жүйесі, жаһандық ақпараттық желілер және жоғарғы жылдамдықтағы көлік жүйелері, энергия үнемдейтін техналогиялар болады. Өндірісті автоматтандыру, ғарыштық техналогиялар, қасиеттері алдын ала белгіленген констукциялық материялдар өндірісі, ядролық энергетикада одан әрі дами түседі. Өндірістің бұрынғыдан да көп интелектуалдануы, үздіксіз инновациялық үдіріске көшу жүреді. Біртіндеп білімге негізделген жаңа тұраптты қоғамға көшу аяқталады.

Біз Басекеге қабілеттілікті арттырудың қазақстандық стратегиясын жүзеге асыру барысында бұл бағыттарды басты назарда ұстауға тиіспіз.

Білім беру саласында жаһандану да бірқатар үрдістермен сипатталады.

Білім ақпараттық қоғамда құнның негізгі көзіне айналып барады. Білім инновациялармен оларды нақты қолданудың әдістері барған сайын пайда көзінде көрінуде.

Білім беру саласы ақпараттық қоғамда эканомикалық саламен елеулі түрде астасады, ал білім беру қызметі ақпараттық қоғамның эканомикалық дамуының аса маңызды құрамдасуына, артта қалушылықты еңсерудің факторына айналады.

Жеке тұлғаны функционалдық әзірлеу тұжырымдамасыннан жеке тұлғаны дамыту тұжырымдамасына көшіп жатыр. Жаңа тұжырымдама

білім берудің даралық сипатын көздейді, ол әрбір нақты адамның мүмкіндіктерін және оның өзін -өзі іске асыруымен дамытуға қабілеттілігін ескертуге мүмкіндік береді. Үздіксіз білім беру, ересектердің білім алуы барған сайын үлкен мәнге ие болуда.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.