Кәсіпорын персоналы және еңбек ақы

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Алматы Экономика және Статистика КолледжіКәсіпорын персоналы және еңбек ақы.Орындаған:Тексерген:Алматы 2007:

Алматы Экономика және Статистика Колледжі

Кәсіпорын персоналы және еңбек ақы.

Орындаған:

Тексерген:

Алматы 2007

Жоспары:

Жұмыс күші факторының маңызы мен мәні.
Қазақстандағы еңбек нарығы және оның жұмыс істеуі.
Жұмыс атқарылуының бағалылығы.
Еңбекақының экономикалық мәні және оның принциптері.
Еңбекақы және оның нысандары.

1. Жұмыс күші факторының маңызы мен мәні.

Өндірістің құрылуы әр уақытта кәсіпорындарда қызмет істейтін адамдармен тікелей байланысты. Экономикалық теорияда « Жұмыс күші » - бұл адамның дене және ой қабілеттілігінің жиынтығы, оның жұмысқа деген алғырлығы деп түсіндіріледі.

Кәсіпорын үшін оның экономикасын жайғасымды жүргізу тұрғысынан қалай болса солай қарауға болмайды, себебі, қалай және қандай жағдайда оның жұмыс күшіне деген мұқтажы қанағатттандырылады және тауарлар өндіру, қызмет көрсету процесі қалай пайдалынылады әсер етеді.

Әрбір кәсіпорында кадр саясаты әзірленіп, ол іске асырылуы қажет. Сөйтіп мына төмендегі мақсаттарға қол жеткізуге бағытталғаны жөн :

Жұмысқа қаблетті және кінәратсыз ұжым құру;
Кәсіпорынның болікті қызметкерлерінің деңгейін арттыру;
Жынысы және жасының құрамына қарай оңтайлы еңбек ұжымын құру;
Қолынан іс келетін, өзгеретін мән - жайға оралымды әсер ететін, сезінетін, жаңа, алдыңғы қатарлы, озық тәжірбиелерді өндіріске еңгізу және істің есебін білетін жоғары кәсіптік басшылық етуші буынды құру;

Өндірісік процеске қатысуына байланысты кәсіпорынның жеке құрамы екі санатқа бөлінеді: өнеркәсіптік - өндірістік қызметкерлер және бейөнеркәсіптік.

Өнеркәсіптік - өндірістік қызметерлерге жататындар: тікелей өндіріспен айналысушылар және оған қызмет көрсетушілер жатады.

Бейөнеркәсіптік қызметкерлерге: өндіріспен және оған қызмет көрсетуге тікелей айналыспайтындар жатады. Негізінен олар: кәсіпорынның қарамағындағы тұрғын үй - коммуналдық шаруашылықтардың, балалар және дәрігерлік - санитарлық мекемелердің қызметерлері.

Өз кезегінде өнеркәсіптік - өндірістік қызметкерлер олардың орындайтын бернелерінің байналысты мына төменднгі санаттарға топтастырылады: жұмысшылар, басшылар, мамандар, қызметкерлер.

Жұмысшыларға жататындар: кәсіпорындарда тікелей иатериалдық құндылық немесе өндірістік және көлік қызметін көрсетумен айналысатындар. Жұмысшылар, сондай-ақ негізгі және көмекші болып бөлінеді. Негізгісіне жататындар : тікелей өнімді өндірумен айналысатын жұмысшылар, көмекшіге өндіріске қызмет көрсктктіндер жатады.

Мамандарға жататындар: бухгалтерлер, экономистер, техниктер, психологтар, социологтар, суретшілер, тауар мамандары, технологтар және т. б

Қызметкерлерге жататындар: жабдықтау агенттері, машинисткалар, хатшы- машинисткалар, кассирлер, іс- қағаздарын жүргізушілер, экспидиторлар, тізімдеушілер және т. б

Басшылар: бұл кәсіпорында басшы қызметін атқаратын қызметкерлер (директорлар, бас мамандар және т. б)

2. Қазақстандағы еңбек нарығы және оның жұмыс істеуі.

Жұмыс күші болашақ тауар ретінде өзін еңбек рыногына өткізеді, өзінің әлеуметтік - экономикалық қатынастар болып саналатын жалдауға беретін жұмыс күші туралы арасындағы пайдалануды көрсетеді. Рыногте еңбекақы мөлшері және жұмыспен қамтылу жағдайы тіркеледі. Жұмыспен қамтылу - бұл еңбекақы алу ( еңбек табысы ) негізінде жеке және қоғамдық мұқтаждықты қанағаттыруға байланысты адамдардың іс әрекеттері. Кез келген тауарлы рыног өзіне тән кез келген өзге тауарлы нарыққа қарағанда өзгешілігінің өзгеше белгісі ол жалдау және жұмыс күшін пайдалану негізінде қалай қызметерлердің, солай жұмыс беретіндердің еркіндігі, сонымен қатар мемлекет тарапынан әлеуметтік кепілдікті қамтамассыз ету пайда болады.

Сұраныс пен ұсыныс қызметкерлер тарасында осы немесе басқа да жұмыс істйтін жұмыс орындары және жұмыстарды орындау, сол сияқты жұмыс берушілердің арасында керекті жұмыс күштерін жұмылдыру, қалай өзінің сандық, солай сапалық құрамы жағынан бәсекелестік күрес арқылы іске ачырылады.

Еңбек нарқының мақсаты - еңбек ресурстарын жұмыспен тиімді және нәтижелі қамту. Еңбекке жарамды адамдарды жұмыспен қамтамассыз ету аса күрделі әрі мемлекеттік маңызды мәселе. Себебі, саяси- экономикалық және әлеуметтік қатынас негізінен туындаған оның ерекшкліктерін бейнелейтін сапа белгісі. Жұмыспен тиімді қамту әрбір елдің нақтылу даму кезеңдерінің деңгейіне сай жұмысқа жарамды адамдарды үнемді және нәтижелі пайдаланып, оларды шаруашылық салалары және аймақ бойынша бөлудің тепе- теңдік үлесімділігіне жету. Қорыта айтқанда, республикамызда еңбек нарқын қалыптастырудың және дамудың негізгі мақсаты осындай.

3. Жұмыс атқарудың бағалылығы.

Қызмет атқару бағасы - бұл қызметкердің іс - әректінің қорытындысы. Ол басшының өз қарамағындағы бағынышты қызметерлерінің ресми және жүйелі түрде бағалануынан байқалады. Қызметті атқаруды бағалаудың көптеген мақсаттары бар, солардың ішінде :

Қызметті атқаруды жақсарту;
Шешім қабылдау үшін ақпарат жинау,
Стандартты бұзбауға мүмкіндік туғызу;
Сараланған еңбекақының негізгі болуының қажаттілігіне көшу;
Қорытынды субъектілігінің барынша азайту үшін деректер жинау;
Оқыту және қайта дайындау жөніндегі қажеттілікті хабарлау;
Қызмет атқарудың алдағы бейнесін жасауға байланысты мәліметтер жинау;
Стандарттарды бұзбауға бағытталған кейбір жек тұлғалар мен жалпы топтарды ынталандыру;
Моральдық факторларды күшейту;
Жаңа стандарттарды және атқару мақсатын қалыптастырудың негізін қамтамассыз ету;

Атқаруды бағалаудың басты әдістері мыналар болып табылады:

Саралау
Балдық бағалау
Басшының өз қарамағындағы қызметкерлердің жұмыс сапасын көруге мүмкіндік беретін жүйенің күшті және әлсіз жағы;
әңгімелесу, бағынышты қызметкер бағалану кезеңіндегі өзінің жетістіктері мен кемшіліктерін айтады.

4. Еңбекақының экономикалық мәні және принциптері.

Еңбекақы жөніндегі саясат кәсіпорында басқарудың құрамды бөлігі болып табылады және оның қызметінің тиімділігі оған етелуі ықпыл етеді. Себібі, еңбекақы жұмыс күшін пайдаланудағы ынталандырудың маңыздысының бірі.

Еңбекақы бұл - жұмыскерге оның еңбегі үшін сапасына, санына және шығарған қажетті өнім көлеміне сәйкес берілетін төлем. Қалыпты жағдайда еңбекақы қажетті өнімнің құнына тең және оның ақшалай түрі болып табылады. Былайша айтқанда еңбекақы кәсіпорын қызметкерлерінің жалақысына баратын өнім өндіруге және сатуға кеткен шығындардың бір бөлігі.

Жұмыс күші, яғни құны. Бұл қызметкердің өиіріне қажат және оның еңбек қабілетін қалпына келтіруге жәрдемдесетін заттардың жинақ құны. Бұларға жататындар:

жұмыскердің қажеттілігін қанағаттындыратын мүлік құны;
оны мамандыққа оқытуға кеткен шығындар;
оның отбасының өмір сүруіне қажетті заттардың құны;

Нақтылы жұмыс күнінің құны қажетті өнім көлемін анықтайды. Оның өзіндік жұмыс күщінің құны әр елде әр түрлі және уақыт өткен сайын өзгеріп отырады.

Жұмыскердің еңбек өнімділігінің өсуі. Ол еңбекақыны ұлғайтуға мүмкіндік береді. Бірақ, оның өзінде еңбек өнімділігінің өсуіндей шапшаң болады.

Жұмыс күшін біліктілеу және еңбектің түрі. Мысалы, күрделі, қыйын жұмыстардың ақысы неғұрдым жоғары болады. Ал сирек және қауіпті мамандық немесе ерекшк талантты адамдардың шығармашылық еңбектері т. б жоғары бағаланады.

Қажетті өнімнің әлеуметтік дәрежесі. Қазіргі кезде қажетті өнімнің барлығы жұмыскерге жәке еңбекақы түрінде берілмейді. Қажетті өнімнің бір бөлігі әлеуметтенеді және әр түрлі салық, есептеп беру арқылы мемлекетке қоғамдық тұтыну қорына кетеді.

Жалақы - атаулы және нақты жалақы болып бөлінеді.

Атаулы табыс жалақы - бұл қызметкердің белгілі кезеңдегі істеген еңбегі үшін есептелген және берілген жалақысы.

Нақты жалақы - бұл тауарлар мен қызметтер көрсетуге ие болуға кететін атаулы иабыс жалақысы; нақты жалақы - бұл атаулы табыс жалақының « сатып алуға жарамдылығы »

Кәсіпорында жалақы саясатын әзірлеуде және оны ұйымдастыруда жалақының мына төмендегі принциптерін еске алу керек :

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.