Қазақстандағы табиғатты қорғау ісі

Жоспар
Кіріспе

Қазақстан экологиясының проблемалары Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
Қазақстандағы табиғатты қорғау жөніндегі заңдары
Табиғатты қорғау ісіне тікелей қатынасудың қажеттілігі

Адамның шаруашылық әрекеті – табиғаттың дамуына әсер ететін ерекше фактор. Адамның еңбек пен ақыл-ойдың арқасына айналадағы ортаға бейімделуден қатар, оны өзгертеді де. Табиғаттағы құрамдас бөліктердің бір-бірімен тығыз байланыста екенін ескерсек, олардың біреуі өзгерсе басқаларының да өзгеретіні түсінікті. Сондықтан табиғатты өзгерту барысында адамзат оның кейінгі зардаптарын да ескеруі қажет.
Адамның табиғат кешендеріне кері әсер озық ғылыми-техниканың тікелей жемісі емес. Ол өзгерістерге кінәлі прогресс емес, техникалық жобаларда адамның шаруашылық әрекетінің әсері есепке алынбаған. Жауын-шашын мөлшерін, топырақ ылғалдылығын ескерместен топыраққа минералды тынайтқыштар енгізу, ол заттардың шайылып, өзендер мен бөгендердің ластануын туғызды. Мұның бәрі қаншама еңбек пен шикізатты зая кетірумен бірге, айналадағы ортаның жағдайын нашарлатады.
Ірі бөгендер салуда территорияның табиғат ерекшеліктерін ескермеу мезгілсіз батпақтануға, топырақ қасиетінің, өсімдік жамылғысы мен сол жердің микроклиматының өзгеруіне әкеліп соғады.
Қазіргі кезде антропогендік ландшафтылар басым. Ландшафтыларды жақсарту үшін оларды өзгертетін шаралар жүргізеді. Соның бірі – мелиорация. Мелиорация жердің жағдайын жақсарту мен оны пайдалану тиімділігін арттыруға бағытталған шаралардың жиынтығы болып табылады.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан экологиясының проблемалары
Адам әрекеті нәтижесінде табиғи кешендердің өзгеруі
Адамның шаруашылық әрекеті – табиғаттың дамуына әсер ететін ерекше
фактор. Адамның еңбек пен ақыл-ойдың арқасына айналадағы ортаға
бейімделуден қатар, оны өзгертеді де. Табиғаттағы құрамдас бөліктердің бір-
бірімен тығыз байланыста екенін ескерсек, олардың біреуі өзгерсе
басқаларының да өзгеретіні түсінікті. Сондықтан табиғатты өзгерту барысында
адамзат оның кейінгі зардаптарын да ескеруі қажет.
Адамның табиғат кешендеріне кері әсер озық ғылыми-техниканың тікелей
жемісі емес. Ол өзгерістерге кінәлі прогресс емес, техникалық жобаларда
адамның шаруашылық әрекетінің әсері есепке алынбаған. Жауын-шашын мөлшерін,
топырақ ылғалдылығын ескерместен топыраққа минералды тынайтқыштар енгізу,
ол заттардың шайылып, өзендер мен бөгендердің ластануын туғызды. Мұның бәрі
қаншама еңбек пен шикізатты зая кетірумен бірге, айналадағы ортаның
жағдайын нашарлатады.
Ірі бөгендер салуда территорияның табиғат ерекшеліктерін ескермеу
мезгілсіз батпақтануға, топырақ қасиетінің, өсімдік жамылғысы мен сол
жердің микроклиматының өзгеруіне әкеліп соғады.
Қазіргі кезде антропогендік ландшафтылар басым. Ландшафтыларды жақсарту
үшін оларды өзгертетін шаралар жүргізеді. Соның бірі – мелиорация.
Мелиорация жердің жағдайын жақсарту мен оны пайдалану тиімділігін арттыруға
бағытталған шаралардың жиынтығы болып табылады.
Табиғатты тиімді пайдалану, көркейту және қорғау кешенді түрде
қарастырылуы қажет.
Адам әрекетінен Қазақстан жерінде тез шешуді қажет ететін проблемалар
бар. Солардың бірі – Арал алабының проблемасы. Бұл проблеманың тууына басты
себепші болған – адам әрекеті. Аралға құятын екі ірі өзен - Әмүдария мен
Сырдария суын теңізге жеткізбей, түгелдей дерлік егістіктерді суландыруға
пайдалану. Бұл онсыз да булануы көп шөл зонасындағы теңіз суының тартылуына
әкеп соқты. Теңіз суының шегінуінен оның жағалауындағы 800 га тоғай,
жануарлар дүниесі жойылып, теңіз айналасы бұл күнде тіршілігі жоқ құмды,
сортаң шөлге айналды. Теңіздің тартылуынан, мұнда теңдесі жоқ Барсакелмес
қорығы жойылды. Бұл өзгерістер өз кезегінде сол аймақ тұрғындарының
денсаулығына кері әсерін тигізді. Қазір Арал тағдыры – адам тағдыры деген
қанатты сөз кеңінен тараған. Келтірілген мысал бір ғана емес, мысалы (су),
басқа құрам бөліктердің бүкіл табиғат кешенінің өөзгеріп, экологиялық апат
аймағына айналғанын дәлелдей түседі.
Балқаш алабында да күрделі экологиялық жағдай қалыптасты. 1970 жылы
Балқашқа құятын Іле өзенінде Қапшағай бөгені мен СЭС-тің салынуы Іле-Балқаш
су шарушылығы кешенінде бетбұрыс кезең болды. Іле өзенінің гидрологиялық
режимі өзгеріп, жалпы Іле-Балқаш алабындағы экологиялық жағдай өзгере
бастады. Қапшағай су торабын жобалау кезенде Іле өзенінің атырауындағы
табиғат кешенінің жағдайы ескерілмеді, нәтижесінде сондағы ондатра, балық
және ауыл шаруашылығына көп зиян келді. Ақдала өңірін суландырып, күріш егу
жобасы да толық жүзеге аспай қалды. Іле өзенінің атырауы кеуіп, оның кері
әсері Балқаш көліне тиді. Суармалы алқаптардың кеңейтілуі, төменгі Іле
қоңыр көмір кен орнын игеруді бастау көлдің болашағы үшін қауіпті. Болжау
бойынша, ХХI ғасырдың басында көлдің батыс бөлігінің мүлде кеуіп, шығысының
тұзды шалшыққа айналуы мүмкін. Бұл өз кезегінде Балқаш маңындағы
ландшафтылар мен экологиялық жағдайларды түбірімен өзгертіп, тіршіліксіз
шөлге айналдырады. Көл деңгейінің төмендеуі оның суының шамадан тыс
минералдануына әкеп соғуда. Бұл, бір жағынан, егістік далалардан көлге
қайта ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.